Meer mensen goed opgeleid aan het werk Arbeidsmarktbeleid voor Noord-Brabant. Provincie Noord-Brabant

Transcriptie

1 Meer mensen goed opgeleid aan het werk Arbeidsmarktbeleid voor Noord-Brabant Provincie Noord-Brabant

2 Provincie wil méér mensen goed opgeleid aan het werk De arbeidsmarkt verandert snel. Dat ondervinden veel Brabanders aan den lijve. Perioden met grote werkloosheid volgen op perioden dat bedrijven niet aan genoeg personeel kunnen komen. De arbeidsmarkt is conjunctuurgevoelig. Maar er zijn ook structurele ontwikkelingen waardoor de arbeidsmarkt verandert. Ik noem de vergrijzing en de verkleuring van de bevolking en de toename van werkende vrouwen, maar ook de opkomst van de kenniseconomie, de invloed van informatie- en communicatietechnologie, de grotere vraag naar hoger opgeleide werknemers en de internationalisering. Al deze trends hebben direct invloed op de arbeidsmarkt. Het provinciale arbeidsmarktbeleid gaat over de vraag hoe we met al die veranderingen om moeten gaan. De Provincie wil graag dat elke Brabander in principe mee kan doen op de arbeidsmarkt en dat bedrijven en instellingen kunnen beschikken over voldoende en goed opgeleid personeel, zodat Brabant een sociaal-economisch sterke provincie blijft. De Provincie Noord-Brabant heeft geen wettelijke taken op het gebied van de arbeidsmarkt. We willen ook niet doen waar anderen verantwoordelijk voor zijn en pakken daarom alleen díe dingen op die anders niet of niet zo snel gebeuren: innovatie (door experimentele projecten op te starten), het voorzien in een informatiebehoefte, partijen bij elkaar brengen om kennis en ervaring uit te wisselen en samenwerking te stimuleren. In deze folder krijgt u een indruk van ons arbeidsmarktbeleid: de beleidsspeerpunten waar we voor gekozen hebben en wat daarmee in de praktijk al gebeurt. Bij alle projecten in deze brochure is de Provincie betrokken. Maar ook wordt meteen duidelijk dat er veel mensen in opdracht van de Provincie of met steun van de Provincie enthousiast en professioneel met de uitvoering bezig zijn. Zij zijn de motor van de vernieuwing. Dank hiervoor! Wim Luijendijk Gedeputeerde voor cultuur, onderwijs en sociaal beleid

3 il méér mensen goed Randvoorwaarden voor een goede SPEERPUNT 1 werking van de Brabantse arbeidsmarkt Mondiale, Europese en nationale ontwikkelingen op sociaal, cultureel en economisch gebied hebben grote invloed op de Brabantse arbeidsmarkt. Soms leiden deze ontwikkelingen tot knelpunten, zoals onvoldoende vakmensen of (jeugd)werkloosheid waarvoor in de regio concrete oplossingen moeten worden gevonden. Lokale en regionale partijen moeten samenwerken om de problemen die in de regio ontstaan te kunnen oplossen. De Provincie stimuleert de samenwerking op verschillende manieren. Daarnaast zorgt de Provincie ervoor dat partijen de nodige informatie krijgen over de arbeidsmarkt èn dat ze kunnen beschikken over extra Europees of provinciaal geld. De Provincie schept zo randvoorwaarden voor een goede werking van de Brabantse arbeidsmarkt. In totaal besteedt de Provincie jaarlijks ongeveer 1,7 miljoen Euro aan arbeidsmarktbeleid. Daarvan gaat elk jaar ongeveer 1,2 miljoen Euro subsidie naar derden als bijdrage in de kosten van innovatieve arbeidsmarktprojecten. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat opleidingen beter aansluiten op de praktijk van de werkvloer en de vraag naar personeel

4 sen goed opgeleid aa Lissabondoelstellingen Tijdens de Europese top in Lissabon in 2000 SPEERPUNT 2 Kennis = Meedoen heeft de Europese Raad zich ten doel gesteld om Europa voor 2010 de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie ter wereld te maken. Daarvoor is het onder meer nodig dat het kennisniveau van de (beroeps)- bevolking van Europa stijgt. Specifiek voor Nederland betekent dit dat het aantal technisch hooggekwalificeerden met 15% moet toenemen, het aantal voortijdig schoolverlaters moet worden gehalveerd en het aantal volwassenen dat deelneemt aan onderwijs of training moet groeien naar 20%. Met het provinciale programma Kennis = Meedoen draagt de Provincie bij aan het bereiken van deze Lissabondoelstellingen. Het programma bestaat uit de volgende vier onderdelen. Meer weten? Lees de brochures Naar een beter opgeleide Brabantse beroepsbevolking, en de brochure Leerkansen voor laagopgeleiden. Deze brochures zijn te verkrijgen via ons secretariaat, tel Op de bres voor Techniek Dat meer jongeren kiezen voor techniek vindt de Provincie cruciaal voor de ontwikkeling van Brabant tot evenwichtige kennismaatschappij en geavanceerde kenniseconomie. Om te stimuleren dat jongeren vaker kiezen voor een technische opleiding en beroep, ondersteunt de Provincie meerjarige regionale programma s van samenwerkende partijen in de hele keten van basisonderwijs tot werkpraktijk. Op dit moment zijn er drie van deze regionale samenwerkingsverbanden met een programma in uitvoering: het Platform Promotie Techniek Tilburg e.o. (PPT), Technific in Zuidoost- Brabant en Techniek Ontwikkelt in de regio Uden-Veghel. West-Brabant volgt binnenkort. 2 Smart Youth De Provincie wil dat meer jongeren met een startkwalificatie van school komen. Dit is de beste remedie tegen jeugdwerkloosheid. Het aantal voortijdig schoolverlaters moet in 2010 gehalveerd zijn. Boeiend, praktijkgericht onderwijs en voldoende stageplaatsen en leerwerkbanen zijn daarvoor een voorwaarde. Maar het is ook nodig dat jongeren met psycho-sociale problemen worden geholpen, zodat ze niet voortijdig de school verlaten. De Provincie werkt mee aan de kwaliteitsverbetering van het beroepsonderwijs en aan goede zorgstructuren voor jongeren. Ze stimuleert daarnaast werkloze jongeren om opnieuw te gaan leren, bijvoorbeeld in combinatie met een baan. 3 SectorWise De Provincie bevordert dat sociale partners en gemeenten meer investeren in opleiding en ontwikkeling van zittend personeel en de werkloze beroepsbevolking. Van de volwassenen neemt in % deel aan opleiding en training. Een goed opgeleide beroepsbevolking is voor alle sectoren belangrijk, maar de Provincie legt het accent op het nastreven van voldoende en goed gekwalificeerd technisch personeel en personeel voor de zorgsector. 4 Goed Bij in Brabant Speciale aandacht wil de Provincie voor het laagopgeleide deel van de Brabantse beroepsbevolking. Van alle Brabanders tussen de 15 en 65 jaar is bijna 40% laagopgeleid, dat willen zeggen dat ze maximaal een vmbo-diploma hebben. Ongeveer Brabanders kunnen onvoldoende lezen, schrijven en rekenen om mee te kunnen in de kennissamenleving. Een derde van deze groep is echt functioneel analfabeet. Voor zover deze mensen nu nog wel mee kunnen in de kennissamenleving en op de arbeidsmarkt, is de kans groot dat zij op korte termijn aan de zijlijn komen te staan. Betaald werk zit er voor hen dan niet meer in en ook een volwaardig meedoen in de samenleving komt in het gedrang. Dat is slecht voor de sociale cohesie in Brabant, voor de participatie op de arbeidsmarkt en ook voor de Brabantse economie. De Provincie wil de laaggeschoolden in Brabant de komende jaren stimuleren om weer te gaan leren. Daarvoor laat de Provincie aansprekende, onschoolse manieren van leren ontwikkelen, die passen bij de behoeften van de doelgroep.

5 eleid aan het werk SPEERPUNT 3 Méér mensen aan het werk Zonder een verandering in de arbeidsparticipatie zal er in de komende jaren een belangrijk tekort ontstaan aan werknemers. Er zijn structureel te weinig schoolverlaters om aan de vraag naar nieuw personeel te voldoen. Als de economie de komende jaren weer aantrekt, kan er net als aan het einde van de jaren 90 weer een tekort aan arbeidskrachten ontstaan, met negatieve gevolgen voor de economie. Het onbenut laten van arbeidspotentieel leidt ook tot andere ongewenste maatschappelijke effecten, waaronder armoede en sociale uitsluiting. De Provincie Noord-Brabant blijft daarom inzetten op het vergroten van de arbeidsparticipatie om zowel de economische als sociale pijler in Brabant te versterken. Met name de arbeidsparticipatie van ouderen, allochtonen, arbeidsgehandicapten, vrouwen en laagopgeleiden kan omhoog. Het gaat bij deze groepen niet alleen om uitkeringsgerechtigden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Er zijn ook stille reserves aan arbeidskrachten, werkwilligen zonder uitkering die niet worden ingezet of mensen met een parttime contract die graag meer willen werken. Om de arbeidsparticipatie te verhogen zet de Provincie in op het bevorderen van modern personeelsbeleid van bedrijven en instellingen. Dit kan gaan om de invoering van diversiteitsbeleid of bijvoorbeeld scholing van (laaggekwalificeerde) werknemers en arrangementen om de combinatie van arbeid en zorg te vereenvoudigen. Maar we vinden het ook belangrijk om de beeldvorming rondom bepaalde groepen zoals ouderen en allochtonen te verbeteren. In tegenstelling tot hun imago zijn ouderen bijvoorbeeld productiever dan jongeren (zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam) en werken veel allochtone jongeren hard voor hun studie. Voor de laatstgenoemde groepen heeft de Provincie twee actieplannen in uitvoering: Ervaring Werkt! en Kleurrijk Brabant Werkt!.

6 voorbeelden SPEERPUNT 1 De website geeft uitgebreide informatie over het landelijke en het Brabantse arbeidsmarktnieuws. Pact Brabant De Provincie is voorzitter van Pact Brabant; een overleg- en uitwisselingsplatform dat verschillende relevante netwerken binnen Brabant bijeenbrengt. In Pact Brabant zitten vertegenwoordigers van de Brabantse Regionale Platforms Arbeidsmarktbeleid, werkgevers- en werknemersverenigingen (BZW, MKB, FNV en ZLTO). In het platform wisselen zij onderling kennis en ervaring uit en zoeken zij strategische oplossingen voor structurele knelpunten op de Brabantse arbeidsmarkt. Dit kan gaan om zaken als jeugdwerkloosheid, vergrijzing, het tekort aan technisch geschoolden, de positie van allochtonen op de arbeidsmarkt of de positie van laaggeschoolden. Pact Brabant organiseert regelmatig themabijeenkomsten, conferenties en arbeidsmarktcafé s. ESF steunpunt De Provincie heeft een ESF-steunpunt ingericht om ervoor te zorgen dat er in Brabant meer gebruik gemaakt wordt van Europees geld. Hierdoor komt er méér geld voor training en opleiding van werkzoekenden en werkenden. Het ESF-steunpunt maakt gemeenten bewust van kansen voor cofinanciering met Europees geld en voert hiervoor scans uit. Het extra (Europees) geld wat dit oplevert kan besteed worden aan projecten voor bijzondere doelgroepen. De Provincie heeft ook gestimuleerd dat in Brabant extra projecten ontwikkeld zijn voor Equal subsidie. PSW De Provincie geeft elk jaar subsidie aan PSW om een aantal Provinciale taken uit te voeren. Zo ontwikkelt PSW innovatieve projecten, zoals WerkWijzer (expertisecentrum ouderen en arbeid) en Kleurrijk Brabant Werkt! PSW verspreidt opgedane kennis via brochures of door het houden van conferenties. Daarnaast geeft ze op verzoek laagdrempelig advies en informatie aan derden. Dit alles gebeurt zonder winstoogmerk. Nieuw ontwikkelde ideeën worden regelmatig door andere partijen overgenomen en op grotere schaal toegepast. arbeidsmarktsite en Baanbrekend Magazine Via het programma Baanbrekend Magazine van Omroep Brabant verstrekt de Provincie samen met andere partijen al jaren informatie aan burgers over de Brabantse arbeidsmarkt. Via de website kan iedereen 2 keer per week het landelijke en Brabantse nieuws over de arbeidsmarkt volgen. De site geeft ook allerlei achtergrondinformatie over beleid, speciale projecten en organisaties op de arbeidsmarkt. Han Havekes van het ESFsteunpunt: Het ESF-steunpunt helpt gemeenten van hun ESF-angst af.

7 voorbeelden SPEERPUNT 2 Techniek ontwikkelt Techniek ontwikkelt is een project in de regio Uden-Veghel-Schijndel dat mede met geld van de Provincie wordt uitgevoerd. Het plaatselijke bedrijfsleven investeert samen met scholen en gemeenten in kennisuitwisseling en instroombevordering voor technische opleidingen. Het project biedt jongeren de kans een aantrekkelijke (school)loopbaan met techniek te realiseren. Peter van de Berg van Starren BV, drijvende kracht achter Techniek Ontwikkelt, in het gloednieuwe edulabprocess. Platform Promotie Techniek Tilburg e.o. De Provincie geeft ook financiële steun aan het Platform Promotie Techniek in Midden- Brabant. Daar steken bedrijfsleven, onderwijs en overheid er veel energie in om jongeren enthousiast te maken voor techniek. Er wordt al heel vroeg mee begonnen: op de basisschool. Uit onderzoek blijkt namelijk dat jongeren al vóór hun tiende levensjaar een globale keuze maken voor een later beroep. De eerste resultaten van de projecten zijn er al: als meisjes met techniek in aanraking komen, vinden ze het leuk en ze denken dat het wel iets voor hen zou kunnen zijn. Ook de oudere leerlingen worden niet vergeten: het Platform Promotie Techniek zorgt voor aantrekkelijke vervolgopleidingen, zodat leren in de techniek gewoon leuk is. Technific De Provincie is ook medefinancier van Technific. Dit is het nieuwe Jeugd & Techniek programma voor Zuidoost Brabant. Daadwerkelijk aansluiten op de belevingswereld van de jeugd, toetsing door jongerenpanels, een gezamenlijke marketing- en communicatiestrategie voor het totale programma én een speciaal meerjarig en bovenschools monitoringsysteem om effecten te volgen zijn sleutelelementen in de vernieuwende aanpak van Technific. Jeroen van den Brand en Bart Coppes, projectmanagers van Technific : Kinderen laten beleven en laten ervaren wat techniek is, daar draait het om. Het enthousiasme en de creativiteit in de klas, dat is geweldig om mee te maken! Goed opgeleid en voldoende personeel voor de zorgsector De Provincie vindt niet alleen de technische opleidingen belangrijk. In Zuidoost-, Middenen West-Brabant wordt met provinciale subsidie geïnvesteerd in de kwaliteitsbevordering van de stages (beroepspraktijkvorming) bij zorgorganisaties. Door een betere begeleiding van de stagiaires en een op maat gesneden stage voor de beroepskracht in opleiding wordt uitval voorkomen. Gedeputeerde Wim Luijendijk kijkt naar een opstelling stroom en licht van de kinderen van de Andreasbasisschool in Tilburg. Aanpak jeugdwerkloosheid De Provincie ondersteunt ook ROC De Leijgraaf. Dit ROC pakt het probleem van de jeugdwerkloosheid en het voortijdig schoolverlaten aan met het project Iedere jongere een startkwalificatie. In dit project richten ze een jongerenloket in dat een virtueel en fysiek informatie- en servicecentrum is voor leren en werken. Elke jongere tot en met 22 jaar die werkloos is en nog geen startkwalificatie heeft, krijgt in het jongerenloket via werken en leren de kans om alsnog een startkwalificatie te halen. De jongere wordt begeleid door een casemanager die vervolgens alle acties, ook in de randvoorwaardelijke sfeer, coördineert en probeert de jongere terug te leiden naar school of naar een leerbaan. De casemanager mag de jongere pas loslaten wanneer deze in een opleidingstraject is opgenomen of aan het werk is. Via specifieke trainingen worden de stagebegeleiders van leerlingen in de zorg geschoold. Leerlingen van de Process Class leren op de werkplek. De procesindustrie in Midden- Brabant heeft de verantwoording voor de opleiding van deze leerlingen op zich genomen. Zo zorgt de sector zelf voor voldoende en goed opgeleide nieuwe werknemers. Meer weten? Lees de brochures Naar een beter opgeleide Brabantse beroepsbevolking, en Leerkansen voor Laagopgeleiden. Deze brochures zijn te verkrijgen via ons secretariaat, tel

8 voorbeelden SPEERPUNT 3 Een aantal van de foto s in de folder is beschikbaar gesteld door de heer Ad Gulixks van het project Aandacht voor techniek in de basisschool van Hogeschool Brabant, Centrum voor onderwijsontwikkeling in Breda dat mede met steun van de provincie is uitgevoerd. Actieplan Ervaring Werkt! Bram Stemerdink is voorzitter van de Taskforce Ervaring Werkt!. Samen met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs wil hij de mentaliteit van werknemers en werkgevers veranderen. Deze mentaliteitsverandering is nodig om maatregelen te treffen, zodat 45-plussers in de toekomst niet alleen mogen, maar ook wìllen en kùnnen blijven werken. Bram Stemerdink: We moeten ook kijken naar de plezierige kanten van langer werken: later een hoger pensioen bijvoorbeeld. Binnen het Actieplan Ervaring Werkt! worden twee pilots uitgevoerd: één binnen gemeenten om de inzetbaarheid van 45-plussers te verbeteren en één om de arbeidsparticipatie van ouderen op het platteland te vergroten. Om het actieplan Ervaring Werkt! te ondersteunen zijn er in Brabant 2 vestigingen opgericht van Werkwijzer (Breda en Eindhoven) en er zullen nog 2 vestigingen bij komen. WerkWijzer is een regionaal expertisecentrum voor ouderen en werk dat voorlichting - en informatie geeft aan bedrijven en ouderen. Het centrum heeft een eigen website, een gids met alle regionale voorzieningen op het terrein van ouderen en werk en nieuwsbrieven over regionale activiteiten en projecten. Ook helpt WerkWijzer bij de opzet van projecten in bedrijven en instellingen. Meer weten? Kijk dan op of Shiham Khnaffsi en Erdem Soyal: Kleurrijk Brabant Werkt! gaat uit van de kracht van jongeren Actieplan Kleurrijk Brabant Werkt! : voor jongeren door jongeren. Allochtonen willen een waardevolle bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving. Dát is het uitgangspunt van Kleurrijk Brabant Werkt! Via regionale promotieteams werken allochtone jongeren zelf aan de verbetering van hun positie in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Naar het voorbeeld van bestaande promotieteams in Tilburg en s-hertogenbosch zullen de komende twee jaar minimaal 20 actieve promotieteams in Noord-Brabant worden opgezet, gestimuleerd en ondersteund. De promotieteams bepalen zelf wat ze belangrijk vinden en wat ze gaan doen, bijvoorbeeld contacten leggen met het bedrijfsleven voor meer stageplaatsen. De Provincie ondersteunt de jongeren in de vorm van mediatraining, door ze pr-materiaal te verschaffen, te helpen bij het opstellen van een werkplan of bij het leggen van contacten met bestuurders. In samenwerking met Prem Radhakishun organiseert de Provincie ook debatten voor de promotieteams. Voor het actieplan Kleurrijk Brabant Werkt! is een Comité van Aanbeveling samengesteld onder voorzitterschap van Wim Luijendijk, gedeputeerde van de Provincie Noord-Brabant. In het comité zijn vooraanstaande personen vertegenwoordigd uit de Brabantse politiek, de wetenschap en het bedrijfsleven. Ook de rapper Ali B. maakt deel uit van dit comité. Zie voor meer informatie:

9 Voor actuele informatie over de Brabantse arbeidsmarkt surft u naar Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met: Mevrouw Elisabeth Scholt Beleidsmedewerker arbeidsmarkt en onderwijs Directie Economie en Mobiliteit Postbus MC s-hertogenbosch telefoon: (073) , escholt@brabant.nl De heer Paul Apeldoorn Beleidsmedewerker innovatie en arbeidsmarkt Directie Economie en Mobiliteit Postbus MC s-hertogenbosch telefoon: (073) , papeldoorn@brabant.nl De heer Tom van de Schoot Beleidsmedewerker innovatie en arbeidsmarkt Directie Economie en Mobiliteit Postbus MC s-hertogenbosch telefoon: (073) , tvdschoot@brabant.nl De heer Han Havekes Coördinator Steunpunt ESF Directie Economie en Mobiliteit Postbus MC s-hertogenbosch telefoon: , hhavekes@brabant.nl