Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Pedagogisch beleid in praktijk op Partou BSO Eendenplein 4

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Pedagogisch beleid in praktijk op F2.18 Copyright 2014, Partou B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Partou.

2 Dit pedagogisch werkplan is bedoeld voor pedagogisch medewerkers en voor de ouders van ons kinderverblijf. Schrijfwijze Voor de leesbaarheid schrijven we hij als het gaat om een kind en zij als het gaat om een pedagogisch medewerker. We schrijven ouders waar het gaat om één of meer ouders of verzorgers. Handtekening regiomanager: Handtekening manager... Handtekening voorzitter oudercommissie.. 2 van 27

3 1 Beleid in praktijk 5 2 De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen Initiatieven waarnemen en volgen Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Benoemen Beurtverdeling Leidinggeven, leiding nemen Ik-benoeming 6 3 Vestiging Groepsindeling Samenwerking tussen de groepen aan het eind van de dag Gebruik ruimtes (open deuren beleid) Samenvoegen van groepen Mentorschap Vierogenprincipe Toegangsbeveiliging Extra dag(delen) Ruilen van dagen Medische hulp Voertaal Samenwerkingsverbanden Huisregels Contact met scholen Vervoer 11 4 Begeleiding Wennen Daginvulling Maaltijden en tussendoortjes Traktaties Zieke kinderen Medicijnen 14 5 Seksuele ontwikkeling 15 6 Activiteitenaanbod Verschillen tussen jongens en meisjes Vallen en opstaan Meer van hetzelfde Het doen telt Zelfredzaamheid Opbouw activiteiten Verhalen Uitstapjes 17 3 van 27

4 6.9 Buitenspelen Natuur & milieu Creativiteit Gebruik televisie en computer Muziek Huiswerk Vakantieactiviteiten 19 7 Sfeer op de groep Ruimte: indeling en aankleding Bijzondere momenten Belonen en corrigeren Kinderparticipatie Regels en afspraken Pesten Vriendjes 22 8 Oudercontacten Het doel Breng- en haalmomenten Gesprekken Schriftelijke informatie Oudercontact momenten Website Oudercommissie Exitenquête 24 9 Borging van de kwaliteit Personeel en opleiding Ondersteuning op de groep door andere volwassenen Werkinstructies/protocollen Niet tevreden? Vertel 't ons Observatie welbevinden en ontwikkeling van het kind Analyse van de pedagogische kwaliteit Veiligheid en gezondheid Deskundigheidsbevordering 27 4 van 27

5 1 Beleid in praktijk Het algemeen pedagogisch beleid van Partou vormt het uitgangspunt voor de manier waarop wij dagelijks met de kinderen omgaan. Op basis hiervan stellen we in samenspraak met de oudercommissie dit pedagogisch werkplan samen. Hierin laten we zien hoe wij, de pedagogisch medewerkers, het algemeen pedagogisch beleid van Partou in praktijk brengen op onze vestiging. Wij stellen de behoefte van het kind steeds centraal. Jaarlijks kijken we opnieuw samen met de oudercommissie naar dit werkplan en passen het waar nodig aan. Dat doen we ook bij wijziging van het algemeen pedagogisch beleid. 2 De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen Zoals in ons Algemeen pedagogisch beleidsplan beschreven, gaan we uit van vier pedagogische basisdoelen voor de opvoeding. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen (1), geven ze de gelegenheid zich persoonlijk (2) en sociaal (3) te ontwikkelen en om zich de normen en waarden van onze samenleving eigen te maken (4). Om deze doelen te verwezenlijken en zo goed mogelijk aan te sluiten bij zowel de individuele ontwikkeling en belevingswereld van een kind als bij het groepsproces, passen we de methodiek van de interactieprincipes toe. Deze zes principes draaien om de initiatieven die kinderen nemen. We beschrijven ze hieronder. 2.1 Initiatieven waarnemen en volgen Het kind neemt van nature initiatieven om zich te ontwikkelen en om contact met anderen te krijgen. Het daadwerkelijk waarnemen van deze initiatieven is van groot belang om in contact met elkaar te komen. Je kunt immers alleen reageren op wat je hoort en ziet. Door heel gericht te kijken en te luisteren naar kinderen, kunnen we deze initiatieven waarnemen en volgen. Overigens hebben jonge kinderen meer tijd nodig om opgedane indrukken te verwerken en hierop te reageren dan oudere kinderen. 2.2 Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Ingaan op een initiatief (ontvangen), ondersteunt de ontwikkeling van een kind. We laten een kind door middel van een ontvangstbevestiging merken dat we belangstelling hebben voor de initiatieven die het neemt. Een ontvangstbevestiging kan zijn: je toewenden, oogcontact maken, op vriendelijke toon verbaal reageren, vriendelijke gezichtsuitdrukking, vriendelijke houding, meedoen, jaknikken, ja zeggen, herhalen wat een kind zegt. Zo n positieve ontvangst stelt een kind gerust; het merkt dat de volwassene hem begrijpt en voelt zich dan gezien, bevestigd en emotioneel veilig. En een kind dat zich emotioneel veilig voelt, durft meer initiatieven te nemen en kan zo zijn persoonlijke en sociale competentie verder ontwikkelen. 2.3 Benoemen Benoemen wil zeggen: taal geven aan ons eigen handelen en aan datgene wat we zien bij de kinderen. Door te benoemen wat we horen of zien, krijgen we contact met het kind. Daarnaast ondersteunt het benoemen de taalontwikkeling (persoonlijke competentie) van kinderen. Benoemen is verwoorden van eigen initiatieven, initiatieven van een kind, gebeurtenissen in de omgeving, alles wat er te zien is. De pedagogisch medewerker zegt (benoemt) wat ze doet of gaat doen. Door het geven van informatie weet het kind wat er gaat gebeuren; dit schept duidelijkheid en geeft rust. Zo bevordert benoemen ook de emotionele 5 van 27

6 veiligheid. Bij het benoemen kunnen we sfeercommunicatie toepassen: het benoemen van initiatieven, emoties, gebeurtenissen van een kind en dit terugkoppelen naar de hele groep. Hierdoor raken kinderen bij elkaar betrokken en maken we ze sociaal attent op elkaar. Bijvoorbeeld: Marco, ik zie dat je Patrick aan het helpen bent; je bent een kanjer! Door Marco in de groep een compliment te geven, wordt de aandacht op zijn initiatief gevestigd (een compliment wil iedereen immers graag horen). Kinderen zien dat Marco sociaal wenselijk gedrag toont. Zo wordt de ontwikkeling van de sociale competentie gestimuleerd door wenselijk gedrag uit te vergroten. Tegelijkertijd zorgt dit voor overdracht van normen en waarden. 2.4 Beurtverdeling In contact met kinderen is het wisselen van beurten belangrijk, zodat iedereen aan de beurt komt. De betrokkenheid van de kinderen duurt langer, als een kind weet dat het aan de beurt komt. Door andere kinderen bij een gesprek te betrekken, maken we kinderen sociaal attent op elkaar. Door te zorgen voor een goede beurtverdeling helpen we het kind zich te ontwikkelen. We geven het kind de tijd en zorgen voor de ruimte en rust die het nodig heeft om te reageren; dit nodigt hem uit om meer initiatieven te nemen. 2.5 Leidinggeven, leiding nemen Leidinggeven is kindvolgend. We geven het kind de leiding door het te volgen, bijvoorbeeld wanneer het een gewenst initiatief neemt. We moedigen hem aan meer initiatief te nemen door het positief te benoemen. Leiding nemen is kindsturend. We nemen de leiding om een kind bij te sturen, bijvoorbeeld omdat het een ongewenst initiatief neemt. Omdat een kind meer leert van positieve bekrachtiging dan van een negatieve afwijzing, doen we dit op een positieve, respectvolle manier: het ongewenste initiatief wordt op een neutrale manier ontvangen; daarna kiezen we een positieve benadering om het initiatief naar gewenst om te buigen. Een voorbeeld: De nieuwe Donald Duck is binnen. Youri grist hem van de tafel en duikt de leeshoek in. Je ziet de teleurstelling op het gezicht van Patrick (waarnemen / volgen); Patrick ik zie dat jij ook graag de Donald Duck wilde lezen klopt dat? (benoemen en beurtverdeling) Zullen we samen naar Youri lopen om een oplossing te zoeken? (leiding nemen) 2.6 Ik-benoeming In contact met kinderen is het belangrijk dat wij onszelf benoemen als ik (en dus niet met onze naam). Het kind leert zo het verschil tussen ik en jij en dat draagt bij aan de ontwikkeling van het zelfbesef. Bovendien druk je door de ik-vorm uit dat je deel uitmaakt van de groep, in de groep staat. De ik-benoeming ondersteunt het leidinggeven en leiding nemen. 3 Vestiging 3.1 Groepsindeling Binnen onze bso worden kinderen opgevangen in basisgroepen met bij de basisgroep horende vaste pedagogisch medewerkers. 6 van 27

7 Basisgroep Leeftijdsindeling Maximaal aantal kinderen Aantal gekwalificeerde pedagogisch medewerkers* Maximaal aantal stagiaires* De zwanen 4-12 jaar De libellen 4-12 jaar De kikkers 7-12 jaar * In het hoofdstuk Borging van de kwaliteit staat beschreven welke opleidingen onze medewerkers hebben gevolgd. Deze informatie is ook te vinden op onze website, evenals de meest recente cao kinderopvang waarin alle kwalificatie eisen zijn opgenomen. Soms vindt er een activiteit plaats met een groep van meer dan 30 kinderen, bijvoorbeeld bij het vieren van een feestje of een gezamenlijk groepsuitje. Het kind kan dan altijd terugvallen op zijn vaste pedagogisch medewerker van de basisgroep die er ook bij aanwezig is en op kinderen van zijn eigen basisgroep die eveneens meedoen. Achterwachtregeling Bij het opstellen van onze roosters en het inzetten van de pedagogisch medewerkers houden wij ons altijd aan de wettelijke normering van de beroepskracht-kind-ratio. Indien er gezien het aantal kinderen dat aanwezig is, maar één pedagogisch medewerker hoeft te worden ingezet, dan kan deze medewerker bij calamiteiten een beroep doen op de achterwacht. Dit is een persoon die telefonisch bereikbaar is en binnen 15 minuten aanwezig kan zijn op onze vestiging. Bij deze achterwacht kunt u denken aan een collega of manager of medewerkers van één van onze samenwerkings-locaties. De contactgegevens zijn bekend bij de pedagogisch medewerkers en staan op de sociale kaart. Een medewerker sluit alleen zelfstandig af als er minder dan 10 kinderen aanwezig zijn, in dit geval wordt er gebruik gemaakt van de achterwachtregeling. De pedagogisch medewerkers van de groep draaien een dienst met een flexibele eindtijd, zodat deze dienst aangepast kan worden op het aantal kinderen dat op dat moment aanwezig is. Bij langdurige afwezigheid van de manager is er altijd een vervangende manager op wie de pedagogisch medewerkers een beroep kunnen doen. Dienstroosters Wij informeren ouders en kinderen over welke pedagogisch medewerkers er op welke dagen en in welke groep werken. Bij de entree van de BSO hangt een informatiebord met daarop een aanwezigheidsoverzicht waarop staat welke pedagogisch medewerkers er die dag aanwezig zijn. Als er wijzigingen plaatsvinden in de basissamenstelling van het personeel, wordt u hierover geïnformeerd via de nieuwsbrief. Wij werken met de volgende diensten: Tijdens reguliere schooldagen zijn er vroege diensten (vanaf uur) en late diensten (vanaf uur). In vakanties hebben we een vroege, een midden en een late dienst (starten respectievelijk om 7.45 uur, 8.30 en 9.30). De precieze tijden van deze diensten worden afgestemd op hoeveel kinderen er daadwerkelijk aanwezig zijn. Tegen het einde van de dag, wanneer er kinderen zijn opgehaald, voegen de groepen samen. In de ministeriële regeling is vastgelegd dat er per dag maximaal een half uur van de beroepskracht- kind -ratio mag worden afgeweken, met dien verstande dat ten minste de helft van het aantal beroepskrachten wordt ingezet. Indien per dag tenminste tien aaneengesloten uren buitenschoolse opvang wordt geboden kan de afwijkende inzet ten hoogste drie uren bedragen, met dien verstande dat tenminste de helft van het benodigde aantal beroepskrachten wordt ingezet en de afwijkende inzet niet plaats vindt tussen 9:30 en 12:30 en 15:00 en 16:30. Bij het opstellen van de roosters zorgen wij dat wij aan deze normering voldoen. De GGD controleert hierop. 7 van 27

8 3.2 Samenwerking tussen de groepen aan het eind van de dag Gedurende de dag werken de basisgroepen samen. De kinderen zijn vrij zich te bewegen tussen de groepen, hierbij blijven de vaste pedagogisch medewerkers met hen meebewegen en blijft de beroepskracht-kind-ratio van kracht. In de schoolweken sluiten de groepen gezamenlijk en in de vakantie open en sluiten zij gezamenlijk. 3.3 Gebruik ruimtes (open deuren beleid) Kinderen in de bso- leeftijd worden steeds zelfstandiger. Wij geven ze de vrijheid die ze nodig hebben en aankunnen. Dat geldt ook voor het gebruik van de binnen- en buitenruimte. Wij begeleiden en bewaken dit proces voor ieder kind individueel en voor de groep als geheel. De kinderen zijn vrij om zich tussen de verschillende ruimtes van de BSO te bewegen. Wij hebben gekozen voor een gemengde samenstelling van de zwanen en de libellen groep met betrekking tot de leeftijd van de kinderen, zodat kinderen van verschillende leeftijden met elkaar kunnen spelen en van elkaar kunnen leren. De kikkergroep bestaat uit de oudere kinderen, die zich aan elkaar op kunnen trekken en eveneens van elkaar kunnen leren. Tijdens groepsmomenten trekt iedere basisgroep zich terug met de eigen basisgroep. Met groepsmomenten bedoelen we momenten waarop de kinderen net binnen komen op de bso, wanneer er gegeten en gedronken wordt, een verjaardag wordt gevierd, enzovoorts. De kinderen uit de kikkergroep kunnen zich dan even vrijmaken van de jongere kinderen, vaak de kleine broertjes en zusjes. Alle andere momenten van de dag zijn alle kinderen vrij om te spelen op de groep waar ze willen en zijn ze dus niet verplicht om op de eigen basisgroep te blijven. De pedagogisch medewerkers volgen de kinderen en zorgen dat de beroepskracht-kind-ratio blijft kloppen. Er is dan weer sprake van een gemengde samenstelling op de gehele bso. 3.4 Samenvoegen van groepen Als het aantal kindplaatsen in de basisgroepen niet volledig bezet is worden deze niet volledig bezette groepen samengevoegd. Er is dan altijd voor de kinderen een vaste pedagogisch medewerker aanwezig, en de beroepskracht-kind-ratio blijft volgens de wettelijke richtlijn. Ouders worden over het samenvoegen van de groep van hun kind geïnformeerd door de vestigingsmanager of de pedagogisch medewerkers van de groep. Daarnaast is deze informatie te vinden op de whiteboards bij de entree van de bso. Op woensdag en studiedagen zijn de groepen altijd samengevoegd. Er worden gescheiden en gezamenlijke leeftijdsgerichte activiteiten aangeboden. Kinderen krijgen de keuze aan welke activiteiten zij deel willen nemen. In vakantieperioden wordt er, als er veel kinderen afwezig zijn, een apart rooster gemaakt voor de betreffende week/weken. Ook bij het opstellen van dit rooster gelden bovenstaande werkwijzen en richtlijnen. Om de kinderen tijdens de vakantie de gelegenheid te geven met leeftijdsgenootjes te spelen en ze een uitdagend en actief programma aan te kunnen bieden, biedt deze vestiging de Vakantie-bso aan. Ouders ontvangen per nieuwsbrief informatie over de concrete invulling van de Vakantie-bso, welke activiteiten er op het programma staan en overige praktische informatie. Indien de kindbezetting hiertoe aanleiding geeft zal de complete basisgroep- indeling (zoals beschreven onder de paragraaf groepsindeling) kritisch bekeken worden en waar nodig worden aangepast. Dit gaat altijd in overleg met de oudercommissie. 8 van 27

9 3.5 Mentorschap Op deze BSO werken we met een mentorsysteem. Elke pedagogisch medewerker heeft een aantal kinderen onder haar hoede. Dit betekent dat deze mentor de bezigheden, bijzonderheden en ontwikkeling van het kind bijhoudt. De ouder kan zo ook deze specifieke dingen bespreken met de mentor van het kind. Zij zal de observaties welbevinden jaarlijks bijhouden en de mentor zal ook de kind- en oudergesprekken met de ouder voeren. Wij vinden het belangrijk dat elke pedagogisch medewerker van de bso op de hoogte is van de wetenswaardigheden van elk kind. De mentoren zullen de informatie van de kinderen daarom dan ook overdragen aan hun collega s. Het mentorschap betekent niet dat de ouder alleen bij de mentor van haar of zijn kind terecht kan. Bij iedere pedagogisch medewerker kan de dagelijkse informatie opgevraagd of doorgeven worden. Dit houdt in de praktijk in dat de ouder een andere pedagogisch medewerker kan aanspreken als de mentor van zijn kind afwezig is of niet aanspreekbaar is vanwege een activiteit. Daarnaast zal iedere pedagogisch medewerker de verantwoording blijven dragen voor de gehele groep, d.w.z. de gehele groep aanspreken en ingrijpen en handelend optreden wanneer en waar dat noodzakelijk is. 3.6 Vierogenprincipe Ondanks dat het vierogenprincipe per 1 juli 2013 alleen wettelijk is vastgelegd voor dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar hebben we ook voor onze bso een preventief beleid zonder hierbij de spel- en ontwikkelmogelijkheden te beperken. Het vierogenprincipe houdt in dat bij dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar een beroepskracht of beroepskracht in opleiding de werkzaamheden uitsluitend kan verrichten terwijl zij gezien of gehoord kan worden door een andere volwassene, om zo het risico op misbruik of mishandeling van kinderen te voorkomen. Binnen onze bso s proberen we een zo gevarieerd mogelijk aanbod te realiseren. Kinderen kunnen derhalve in kleinere groepjes deelnemen aan activiteiten. Deze activiteiten worden soms ook door externe workshopaanbieders verzorgd. Ook deze externe workshop aanbieders dienen (net als alle andere Partou medewerkers) voorafgaand aan de start van hun werkzaamheden een VOG te overleggen. Bovendien is er altijd een vaste pedagogisch medewerker van Partou aanwezig bij een door een externe aanbieder verzorgde workshop. Preventie Jaarlijks worden de risico s met betrekking tot misbruik van kinderen op onze vestiging in kaart gebracht aan de hand van een extra inventarisatieformulier behorende bij de risico inventarisatie veiligheid. Eventueel extra te nemen maatregelen met betrekking tot dit onderwerp worden opgenomen in het plan van aanpak en, evenals alle andere onderdelen van de risico-inventarisatie, besproken met het team en de oudercommissie. Daarnaast wordt jaarlijks de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld en het protocol ongewenste Omgangsvormen c.q. seksuele intimidatie veroorzaakt door werknemers met het team besproken. 3.7 Toegangsbeveiliging De toegangsdeur van de vestiging is gesloten tijdens openingstijden van de BSO. Men dient aan te bellen, de pedagogisch medewerk opent de deur. Aangezien de BSO in een school gevestigd is, komen alle ouders van de kleutergroepen ook in onze gezamenlijke gang tijdens breng- en haalmomenten op school. 3.8 Extra dag(delen) Indien ouders dit wensen dan kan er een verzoek tot het afnemen van een extra dag(deel) worden ingediend. Indien het gaat om incidenteel een dag extra, dan kan dit rechtstreeks aan de pedagogisch medewerkers van de groep worden gevraagd. 9 van 27

10 Als het gaat om structureel een extra dag dan kan dit worden aangevraagd via de website of de klantenservice. Indien ouders dit wensen kan er eventueel ook een extra dag(deel) worden afgenomen op één andere basisgroep (eventueel ook van een andere vestiging) dan de eigen basisgroep, indien er op de eigen basisgroep geen plaats is. Ouders dienen hiervoor wel vooraf schriftelijk toestemming te verlenen. 3.9 Ruilen van dagen Alle vestigingen van Partou hebben dezelfde mogelijkheden voor het ruilen van opvangdagen. Ouders die op vaste dagen opvang afnemen, kunnen een opvangdag omruilen. Hiervoor kunnen ouders vooraf (een schriftelijke) afspraak maken met de groepsleiding of de vestigingsmanager. Ruilen is mogelijk twee weken vóór tot twee maanden na de opvangdag dat uw kind er niet is Medische hulp Er zijn altijd één of meerdere medewerkers aanwezig, die opgeleid zijn tot bedrijfshulpverlener (BHV). De BHVer volgt elk jaar een herhalingstraining. Bij de entree van de bso hangt op het informatiebord een overzicht waarop staat wie de BHV-ers zijn. Daarnaast hebben een aantal pedagogisch medewerkers een speciaal kinder-ehbo diploma. De kinder-ehbo cursus wordt elke 2 jaar herhaald. Indien consultatie door een arts voor een kind nodig is dan nemen we contact op met de ouders. Alleen in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld als we ouders onverhoopt niet kunnen bereiken) beslist de vestigingsmanager om contact op te nemen met de huisarts van het kind. De gegevens van de huisarts staan vermeld op het kindgegevensformulier. Soms kan het noodzakelijk zijn om direct medische hulp in te roepen. In die gevallen gaan wij naar de dichtstbijzijnde EHBO-post of bellen we 112. Uiteraard bellen wij de ouders dan zo snel mogelijk en wordt vooraf contact opgenomen met huisarts. Voor ons zijn er twee EHBO-posten dichtbij. Die van het MCH Antoniushove in Leidschendam en van het Lange Land Ziekenhuis in Zoetermeer Voertaal In ons kindercentrum is de voertaal Nederlands. Het beheersen van de Nederlandse taal is de eerste stap naar een succesvolle (school)loopbaan. In onze kinderverblijven wordt door alle beroepskrachten en beroepskrachten in opleiding Nederlands gesproken en wordt een zo omvangrijk mogelijk en goed taalaanbod gerealiseerd. Wanneer het voorkomt dat ouders en/of kinderen geen Nederlands spreken, zullen wij ons, binnen onze mogelijkheden, aanpassen en bijvoorbeeld Engels met hen spreken. Wel geldt er dat we ook wanneer een kind niet of nauwelijks Nederlands spreekt, wij wel zoveel mogelijk Nederlands tegen het kind zullen spreken. Op deze manier leert hij de taal het snelst Samenwerkingsverbanden Met de bso s van Partou in de omgeving werken we nauw samen en voeren we frequent gezamenlijk activiteiten uit. Tevens werken wij samen met zwemschool PoolschoolH2o. Elke woensdag gaat er een pedagogisch medewerker met de kinderen naar zwembad Het Keerpunt in Zoetermeer. Deze medewerker gaat met het Partou-busje naar het zwembad, helpt de kinderen waar nodig bij het omkleden en begeleidt hen naar de zwemzaal. De pedagogisch medewerker zit in de zwemzaal, terwijl de kinderen zwemles krijgen. Deze zwemles krijgen de kinderen van gediplomeerde zwemonderwijzers. Via externe aanbieders boeken wij workshops in voor de kinderen van de BSO. Meer over deze workshops is te lezen onder het kopje Gestructureerde activiteiten. 10 van 27

11 3.13 Huisregels De huisregels van de vestiging zijn tot stand gekomen aan de hand van de risico inventarisaties en evaluaties rondom de veilig- en gezondheid op de BSO. De huisregels worden jaarlijks bekeken en zo nodig aangepast. De regels voor de kinderen worden bij de start op de BSO met hen doorgenomen en om de zoveel tijd weer met de basisgroep herhaald. De huisregels van de pedagogisch medewerkers zijn terug te vinden in de map in de algemene kast op de Zwanengroep. Bij aanvang ontvangen de pedagogisch medewerkers deze regels en worden zij geacht deze goed te lezen en zich eigen te maken. Nieuwe ouders ontvangen de huisregels bij het intakegesprek. Bij aanpassing van deze regels worden ouders daar via de van op de hoogte gesteld Contact met scholen Deze vestiging vangt kinderen op van twee basisscholen in Leidschenveen, namelijk de Waterlandschool en Walvis. De leerkrachten van de Waterlandschool en de pedagogische medewerkers hebben dagelijks contact, omdat ons pand in deze school gelegen is en de kinderen uit de klas worden opgehaald. Ook hebben wij regelmatig overleg met de directie van school. Met de directie van deze Walvisschool is er minder frequent contact, maar de manager en directie kennen elkaar en hebben indien nodig overleg. De kinderen van de Walvis die naar de bso gaan, verzamelen in de aula van de school en worden daar door onze pedagogisch medewerkers opgehaald. Indien zich met een kind iets heeft voorgedaan in de klas, neemt de betreffende leerkracht contact op met de bso of met de ouders van het kind. Een gewone dagelijkse overdracht met de leerkrachten van deze school is er verder niet. De scholen informeren de bso over marge/studiedagen, activiteiten en bijzondere dagen door middel van het overhandigen van hun jaarkalender. Wanneer kinderen na schooltijd deelnemen aan een activiteit op school, halen wij deze kinderen later op Vervoer De twee scholen die de BSO bedient, bevinden zich om de vestiging heen. De kinderen worden dan ook lopend door de pedagogische medewerkers van school opgehaald. Er komt geen taxivervoer e.d. aan te pas, zodat er geen vervoerskosten betaald hoeven te worden. De pedagogisch medewerkers dragen tijdens dit ophaalmoment bodywarmers met het Partou logo erop vermeld, zodat zij duidelijk te herkennen zijn voor kinderen en medewerkers van school. Bij het ophalen van de kinderen wordt er gewerkt met ophaalbriefjes, waarop voor die dag duidelijk staat welk kind van welke school en uit welke klas gehaald dient te worden. Op de bso zitten oudere kinderen die zelfstandig naar de bso mogen lopen. Ouders hebben hiervoor toestemming gegeven door middel van het tekenen van een daarop betrekking hebbend formulier (FO51). Met deze kinderen zijn duidelijke afspraken gemaakt. Zo lopen zij bijvoorbeeld vanuit school gelijk naar de bso en melden zij zich bij binnenkomst direct bij een pedagogisch medewerker. Als een kind na 15 minuten niet binnen is gaat een pedagogisch medewerker op zoek naar het kind. Voor deze tijd is gekozen omdat kinderen soms weekbeurt hebben of nog iets in de klas moeten doen. 11 van 27

12 Op de dagen dat kinderen zwemles hebben worden zij naar het zwembad vervoerd met een Partou-busje, bestuurd door een pedagogisch medewerker van de vestiging. Bij alle uitstapjes houden wij ons aan de werkinstructie voor het veilig ophalen en vervoeren van de kinderen in ons kwaliteitshandboek. 4 Begeleiding 4.1 Wennen Voordat een kind naar de bso komt, nodigen we hem samen met de ouders uit in de groepsruimte, om alvast kennis te komen maken met de pedagogisch medewerker en de andere kinderen. Toch kan de eerste dag op een bso nog een grote overgang zijn voor een kind. Daarom spreken we tijdens de kennismaking met ouders en kind af of er behoefte is aan een wenperiode. Als de beroepskracht-kind-ratio dit toelaat kan een kind komen wennen voor de officiële plaatsingsdatum. Het doel van het wennen is het kind een veilige plaats te bieden op de opvang en op een rustige manier te laten kennismaken met zijn nieuwe omgeving, andere kinderen en de pedagogisch medewerkers.een kind wordt uit school gehaald of door ouders naar de bso gebracht. Het kind wordt opgevangen in de eigen basisgroep, krijgt uitleg over hoe een dag eruit ziet, waar zijn vakje is met luizencape en wordt meegenomen in het dagritme zoals wij dat op de bso aanhouden. Het kind wordt vrijgelaten in wat hij wil doen aan activiteiten en waar nodig gestimuleerd en begeleid. We koppelen het kind aan een wat ouder kindje wat al wat langer op de BSO zit, het liefst een klas- of schoolgenootje. Tijdens het dagdeel waarop een kind komt wennen worden ouders op de hoogte gehouden over hoe het met hun kind(eren) gaat. Dit gebeurt door middel van de overdracht bij het ophalen of telefonisch gedurende de middag. De ouders mogen altijd bellen om te vragen hoe het met het kind gaat. Ook wanneer een kind doorstroomt naar een andere basisgroep geven wij de mogelijkheid om te wennen. De ouders en het kind worden op de hoogte gesteld dat het naar een andere basisgroep zal gaan en dat het kind tweemaal een gedeelte (kijkend naar de wensen van het kind kan dit ook een hele dag zijn) van een dag gaat wennen bij de nieuwe groep. Aan het einde van de dag krijgen de ouders overdracht hoe de dag is verlopen. Door de nauwe samenwerking tussen de basisgroepen op de BSO zijn de kinderen gewend aan de verschillende ruimtes, kinderen en pedagogisch medewerkers van de andere basisgroepen. Hierdoor zal de doorstroming van ene naar de andere basisgroep vrij natuurlijk verlopen. 4.2 Daginvulling Het programma op de bso verloopt in een ritme met dagelijks terugkerende eet- en drinkmomenten en activiteiten voor de kinderen. Zo weten de kinderen wat er gaat gebeuren en kunnen ze hier op anticiperen. Dat geeft hen een gevoel van emotionele veiligheid. Oudere kinderen hebben behoefte aan meer vrijheid. Wij zorgen ervoor dat de mate van vrijheid aansluit bij de behoeften van het kind. Waar nodig, overleggen wij met de ouders en stemmen ons handelen hierop af. Een dag op de BSO loopt volgens een vast patroon. Zodra de kinderen uit school binnenkomen op de bso, krijgen ze wat te drinken en fruit. Rond vijf uur (of als de kinderen het aangeven) wordt er nog een keer wat gedronken en gegeten, bijvoorbeeld een crackertje, kaas en worst of een stuk groente. Op de woensdagmiddag lunchen de kinderen op de bso, waarmee aangevangen wordt direct nadat de kinderen uit school binnenkomen. De kinderen zijn vrij in hun spel. Zij beschikken over verschillende speelruimtes en de gang met verschillend speelmateriaal. De kinderen kunnen er ook voor kiezen om buiten te gaan spelen. De pedagogisch medewerken bieden uiteraard activiteiten aan, zoals sport, knutselen, speurtocht, muziek, voorlezen en dans. De kinderen zijn er vrij in of ze wel/niet willen deelnemen aan deze activiteiten. 12 van 27

13 In de schoolvakanties en op studie/margedagen is de bso de hele dag geopend en vinden er gedurende de dag verschillende activiteiten plaats. In de schoolvakanties en studiedagen van school wordt nauw samengewerkt met de andere BSO vestigingen in Leidschenveen. Er worden gezamenlijke activiteiten aangeboden en uitjes gepland naar bijvoorbeeld de speeltuin, het strand, de bioscoop of er wordt een speurtocht in de wijk gehouden. Pedagogisch medewerkers bedenken deze activiteiten zoveel mogelijk samen met de kinderen. Op het mededelingenbord op de gang hangt voor deze periodes een overzicht van de geplande activiteiten en ouders krijgen het via de mail toegestuurd. Kinderen weten op deze manier van tevoren wat zij kunnen gaan doen op de bso. 4.3 Maaltijden en tussendoortjes Eten en drinken met kinderen is een ontspannen, sociale activiteit. Bij warm weer en lichamelijke inspanning letten we er extra op dat ze voldoende drinken. Bij het samenstellen van de maaltijden en de tussendoortjes die wij aanbieden, hanteren we de richtlijnen van het Voedingscentrum en volgen wij de hygiënecode voor kleine instellingen. Hebben ouders bepaalde voedingswensen voor hun kind, vanwege een dieet of om culturele of religieuze reden, dan houden we daar rekening mee. Dit wordt bij het intakegesprek besproken en in de kindgegevens opgeschreven. Iedere basisgroep heeft een formulier hangen met erop welk dieet, geloofsovertuiging of allergie een kind heeft. De tijden waarop er met de kinderen gegeten en gedronken wordt, kunnen variëren. Er wordt namelijk ingespeeld op de behoeften van de kinderen en rekening gehouden met momenten waarop zij helemaal in hun spel zitten en we hen er dan liever niet uit willen halen. Als algemene richtlijn worden de volgende tijden aangehouden tijdens een korte middag: - Rond uur vindt het fruitmoment plaatst. De kinderen krijgen een stuk fruit en een beker drinken. - Rond uur wordt er nogmaals aan alle kinderen iets te drinken gegeven samen met een crackertje, soepstengel, kaas of worst. Ook kiezen we weleens voor groenten zoals tomaat, wortel, paprika en komkommer. Op vakantie- en margedagen hanteren we ongeveer de volgende tijden: - Rond uur krijgen de kinderen een cracker, een plakje ontbijtkoek of iets dergelijks en een beker drinken. - Rond uur wordt er geluncht. Ze hebben de keuze uit kaas, smeerkaas, smeerworst, vleeswaren en diverse (zoete) belegsoorten zoals jam, pasta, pindakaas, appelstroop en hagelslag. Over het algemeen is er een maximum van vier boterhammen (uiteraard kan hier vanaf geweken worden in overleg met de ouders). Zij krijgen een beker melk te drinken (of water als het kind geen melk drinkt). - En vervolgens de tijden zoals die bij een korte middag ook aangehouden worden. Tijdens de bovengenoemde eet- en drinkmomenten zitten de kinderen aan tafel met hun eigen basisgroep. Uitzondering hierop is het laatste moment, de kinderen krijgen dit tussendoortje vaak tussen hun spel door aangereikt. Dit omdat er, op een korte middag, anders zo weinig speelmomenten gecreëerd kunnen worden. De pedagogisch medewerker weet haar aandacht aan tafel te verdelen. Zij maakt taken zoals boterhammen smeren ondergeschikt en zo wordt de maaltijd een gezellig ontwikkelingsmoment voor de kinderen. Zij weet de kinderen te stimuleren tot goed eten en drinken, maar zorgt vooral ook voor een fijne sfeer. De pedagogisch medewerkers letten erop dat ieder kind wat kan vertellen als hij dit wil. De pedagogisch medewerker verdeelt de beurt en houdt goed in de gaten wat de kinderen zelf aangeven. Zij neemt daar waar nodig de leiding en op andere momenten worden juist de initiatieven van de kinderen gevolgd. De pedagogisch medewerker luistert aandachtig en laat aan de kinderen zien dat zij hen hoort en ziet. 13 van 27

14 4.4 Traktaties Voor het bijzondere moment van de verjaardag hebben wij ervoor gekozen om de verjaardag van de kinderen te bundelen. We hebben hier voor gekozen, omdat kinderen op school en bij vriendjes ook regelmatig een feestje hebben. Met het bundelen van de verjaardagen, vieren wij alle verjaardag van die maand op één middag. Alle jarigen van de die maand mogen op die middag trakteren en vieren we hun feestje. De traktaties worden door ons verzorgd. Hiermee nemen we ouders een zorg uit handen, die ook al moeten zorgen voor een traktatie op school, de club en thuis. Tijdens andere bijzondere momenten, zoals een afscheid of geboorte van een broertje of zusje, mogen kinderen ook trakteren. Het initiatief hiervoor laten wij bij de ouders en de kinderen zelf. 4.5 Zieke kinderen Een ziek kind voelt zich thuis het prettigst; wij kunnen de zieke veelal niet de extra zorg en aandacht geven die het nodig heeft. Als een kind zich duidelijk niet lekker voelt of verhoging lijkt te hebben, nemen we contact op met de ouders om te overleggen. Op een enkele uitzondering na, kan een kind met een besmettelijke ziekte gewoon op de bso komen. Om te bepalen bij welke ziekte en hoe lang een kind eventueel beter thuis kan blijven, houden wij ons aan de richtlijnen van de GGD. Wij vinden het belangrijk te weten óf en om welke besmettelijke ziekte het gaat vanwege onze meldingsplicht aan de GGD. Bovendien kunnen wij dan de andere ouders van het kinderverblijf op de hoogte stellen; vooral voor zwangeren is dit van belang. Als kinderen op onze bso een besmettelijke ziekte hebben (of als er hoofdluis heerst), dan zullen wij u hierover informeren door middel van een poster op ons informatiebord bij de entree. Voor meer informatie kunnen ouders terecht bij de manager van ons kinderverblijf. 4.6 Medicijnen Ouders kunnen aan ons vragen om hun kind bepaalde geneesmiddelen toe te dienen. Dit kunnen geneesmiddelen zijn die door de huisarts of specialist zijn voorgeschreven en dus 'op recept' en op naam van het kind zijn verkregen. Daarnaast geld dit ook voor (homeopathische) zelfzorgmiddelen, die niet 'op recept' verkregen zijn, bij apotheker en drogist. Wij kunnen alleen aan dit verzoek voldoen als het middel in de originele verpakking met originele (geen kopie) bijsluiter wordt aangeleverd óf als op het middel of op de verpakking staat aangegeven hoe het middel moet worden toegediend. Bovendien vragen we van ouders om een verklaring medicijntoediening in te vullen. Paracetamol en overige koortsverlagende zelf zorg middelen vormen hierop een uitzondering. Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam ten aanzien van een virus/infectie. Door het gebruik van paracetamol wordt deze reactie onderdrukt. Bovendien kan door het gebruik van paracetamol een allergische reactie optreden (huiduitslag, galbulten). Derhalve zijn wij terughoudend met het toedienen van paracetamol om de koorts te onderdrukken. Paracetamol op de bso wordt bovendien alleen toegediend als het kind al twee keer eerder elders paracetamol heeft gehad zodat uitgesloten is dat het kind een allergische reactie krijgt. Ouders dienen, net als bij de overige medicijnen, de paracetamol zelf mee te nemen en een verklaring medicijntoediening in te vullen. 14 van 27

15 5 Seksuele ontwikkeling Peuters en kleuters kunnen heel nieuwsgierig zijn naar hun lijfje en dat van anderen. Ze worden zich bewust van de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes. ' Doktertje' spelen en vader & moedertje zijn favoriet in de peuter- en kleuterleeftijd. Deze spelletjes zijn een normaal onderdeel van de seksuele ontwikkeling. We verbieden het niet, maar kunnen er wel regels aan stellen en begrenzen. Bijvoorbeeld dat we voorzichtig met elkaar moeten zijn, en dat kinderen nee mogen zeggen als ze iets niet prettig vinden. Ook zijn we er alert op dat er niets in lichaamsopeningen (mond, oor, neus, vagina, billen) wordt gestopt. Wij hebben hierin een observerende taak, zodat weten wat er bij de kinderen speelt. Kleuters willen alles weten. Dit geldt ook voor seksualiteit. Zwangerschap en geboorte hebben voor kleuters nog geen relatie met seksualiteit. We vinden het wel belangrijk om op hun vragen in te gaan. Dit doen we dan ook zo veel mogelijk. Vanaf een jaar of 6 lijken kinderen minder interesse te hebben voor seksualiteit. Ze stellen minder vragen en tonen minder openlijke belangstelling voor elkaars lichaam. De ontwikkeling gaat wel gewoon door; er gebeurt nu veel meer buiten het gezichtsveld van de volwassenen. Schaamte begint een rol te spelen. De eerste verliefdheden ontstaan. Die kunnen heftige gevoelens teweegbrengen zonder dat daar seksuele gevoelens aan gekoppeld hoeven te worden. We vinden het belangrijk om open over seksualiteit te praten met kinderen, kinderen serieus te nemen en ze duidelijk antwoord op hun vragen te geven. Daarnaast willen we kinderen mee geven dat het belangrijk is om eigen grenzen aan te geven en rekening te houden met grenzen van andere kinderen. Vanaf een jaar of 8 worden de gevoelens van verliefdheid intenser. De gevoelens van verliefdheid en lichamelijk contact worden nu ook meer aan elkaar gekoppeld. De verliefden zoeken elkaars aanwezigheid op en gaan bijvoorbeeld tegen elkaar aanzitten of lopen hand in hand. De seksuele voorkeur wordt met voorzichtige stappen verkend, hoewel dit een lang proces is. In deze leeftijdsfase worden vaak grapjes over homo s gemaakt. Wij accepteren dit niet, maar gaan hierover in gesprek. Op de opvang laten we de kinderen niet bloot lopen en we maken geen foto s of filmopnamen van blote kinderen. Als het erg warm is of we gaan met water spelen, mogen de kinderen uiteraard in hun zwemkleding of, bij gebrek daar aan, in hun ondergoed lopen. Er is openheid in dit onderwerp. Pedagogisch medewerkers beantwoorden de vragen van de kinderen door goed te luisteren naar de kinderen en het antwoord af te stemmen op hun leeftijd en ontwikkeling. 6 Activiteitenaanbod Bij onze buitenschoolse opvang staan plezier en lekker bezig zijn als vrijetijdsbesteding voorop. Met een breed aanbod van activiteiten en materialen dagen we de kinderen uit om te ontspannen door zich in te spannen en zo allerlei vaardigheden te ontwikkelen. Spelenderwijs, op vrijwillige basis en met groot plezier doen ze allerlei ervaringen op en komen sociale vaardigheden, cognitieve en motorische vaardigheden, fantasie en creativiteit aan bod. De kinderen kunnen zelf het initiatief nemen en daarnaast kiezen uit allerhande activiteiten die we ze aanbieden. 6.1 Verschillen tussen jongens en meisjes We spelen in op de verschillende interesses en behoeften die jongens en meisjes kunnen hebben. Die verschillen hebben deels te maken met de ontwikkeling van de hersenen. De linker hersenhelft ontwikkelt zich langzamer dan de rechter. En door de invloed van het mannelijke hormoon testosteron, verloopt dat proces bij jongens langzamer. Daarom hebben zij meer behoefte aan grof motorische bewegingen, waarbij ze letterlijk de 15 van 27

16 ruimte nodig hebben. Ze kunnen al snel hun interesse verliezen bij activiteiten die een beroep doen op hun fijne motoriek. De ontwikkeling van de fijne motoriek verloopt bij meisjes sneller; daarom zal hun spanningsboog bij dergelijke activiteiten groter zijn dan bij jongens. Om dezelfde reden uiten jongens zich veelal fysieker en stoeien daarom graag met elkaar. We kijken naar het individuele kind en sluiten aan op zijn/haar behoefte ongeacht of het een jongen of een meisje is. Ieder kind krijgt de ruimte die het nodig heeft. 6.2 Vallen en opstaan Wij geven kinderen de ruimte situaties te oefenen en ervarend te leren. Dit gebeurt soms letterlijk met vallen en opstaan. Kinderen leren zo risico s in te schatten. Spelen zonder risico kan niet, uiteraard begeleiden wij de kinderen hierin. Op de vestiging waarschuwen we de kinderen voor de gevaren die er zijn omtrent het (buiten) spelen. Elk spel kent zijn eigen gevaren. Als kinderen beslissen om het advies toch in de wind te slaan, hebben we ze in ieder geval gewaarschuwd en hopen we dat ze iets leren van hun zelf genomen beslissing. Wij vinden dat de kinderen op deze manier van hun eigen fouten leren. Uiteraard houden wij toezicht en grijpen we in als de situatie uit de hand dreigt te lopen. 6.3 Meer van hetzelfde Kinderen willen soms gedurende langere tijd achter elkaar met dezelfde activiteit bezig zijn. Bijvoorbeeld de hele week met kapla of met dinosaurussen spelen. Zo vergroten ze hun concentratie en verdiepen met fantasie hun spel. Alle ervaringen krijgen de tijd om in de hersenen te worden opgeslagen. We geven kinderen die langere tijd met een zelfde activiteit bezig willen zijn daarvoor de gelegenheid en tijd. 6.4 Het doen telt Voor alle kinderen geldt dat het eindresultaat van hun activiteit niet belangrijk is, maar de weg ernaar toe. Die weg bestaat uit uitproberen en ervaringen opdoen. Zo is het bijvoorbeeld een enorme ervaring als een kind zelfstandig aan de hand van een recept cakejes bakt. Dat vergroot zijn zelfvertrouwen en zelfstandigheid. 6.5 Zelfredzaamheid Binnen de buitenschoolse opvang zijn zelfstandigheid en zelfredzaamheid sleutelwoorden. De kinderen krijgen, aansluitend bij hun leeftijd, meer vrijheden. Vanaf achtjarige leeftijd kan een zelfstandigheidcontract worden afgesloten. Dit contract wordt tussen locatiemanager, ouder en kind gesloten. Aan de hand hiervan kan het kind zelfstandig een aantal (handige) activiteiten ondernemen zoals van de buitenschoolse opvang naar school en terug lopen. Of een boodschap doen, bij een vriendje of gewoon buiten spelen. De afspraken die met ouders en kind gemaakt kunnen worden zijn afhankelijk van de vestiging en haar omgeving. Uiteraard wordt dit contract afgesloten op het moment dat het kind er ook echt aan toe is. Wij stimuleren alle kinderen zoveel mogelijk om iets zelf te doen. Niet alleen omdat ze daar veel van leren, maar ook omdat ze het vaak leuk vinden om te doen. Ze leren zich verantwoordelijk op te stellen. Denk bij het zelf iets doen aan het schillen van fruit en het smeren van een boterham, maar ook zelf je jas aan en uit doen en deze ophangen, of zelf je veters strikken en ook het spelen van een bordspel waarbij kinderen samen de spelregels uitvinden, valt hier onder. Als een kind een dergelijke activiteit zelf uitvoert, wordt dit benoemd door de pedagogisch medewerkers en worden de kinderen gecomplimenteerd. 16 van 27

17 6.6 Opbouw activiteiten Het activiteitenaanbod werken we uit volgens drie pijlers: Vrije activiteiten Kinderen kunnen op eigen initiatief, zelfstandig aan de slag met het aanwezige spel of creatief materiaal, dat op de bso aanwezig. Het zij alleen of samen in een groepje. Het spelmateriaal is uitdagend en toegespitst op de leeftijdsgroep. Om het samen spelen te stimuleren, hebben we veel spelmateriaal dat hiertoe uitnodigt. Open activiteiten Wij bieden activiteiten aan. Het kind kiest of het hieraan deelneemt, of iets anders gaat doen. Het aanbod is flexibel en biedt kinderen de ruimte om zelf met initiatieven te komen voor activiteiten of met een eigen inbreng te hebben in de aanpak. Het kan daarom gebeuren dat een door ons voorbereide open activiteit een andere wending krijgt en uiteindelijk wordt afgesloten met bijvoorbeeld een heel ander spel. Extra georganiseerde activiteiten Kinderen kunnen zich inschrijven voor workshops en cursussen van interne en externe specialisten (trainers, instructeurs of pedagogisch medewerkers) die af en toe worden aangeboden. Ze kunnen zo kennis maken met allerhande activiteiten en ontdekken waar hun talenten liggen. Inschrijven voor deze activiteiten is niet verplicht; we leggen daarvoor het initiatief bij de kinderen. Als kinderen zich eenmaal hebben ingeschreven stimuleren we hen wel om ook daadwerkelijk deel te nemen en de workshops compleet af te ronden. De workshops zijn gericht op verschillende leeftijdsgroepen en hierdoor aan het ontwikkelingsniveau van de kinderen aangepast. Onze workshops worden gegeven door externe specialisten en interne pedagogisch medewerkers. Tijdens externe workshops is er altijd een pedagogisch medewerker aanwezig. Vaak worden deze workshops gezamenlijk met de andere Partou bso vestigingen in Leidschenveen georganiseerd. Een goede mogelijkheid om een ander soort activiteit te volgen, nieuwe kinderen van gelijke leeftijd te ontmoeten en nieuwe ervaringen op te doen. Naast de workshops verzorgen de pedagogisch medewerkers ook elke middag zelf activiteiten. Dit kan variëren van knutselen, lezen en spelletjes spelen tot een speurtocht en sporten. 6.7 Verhalen Luisteren naar een verhaal, benoemen waar het over gaat en wat je ervan vindt, stimuleert de taalontwikkeling; de woordenschat wordt groter. Voorlezen is ook vaak een groepsactiviteit; kinderen en pedagogisch medewerkers nemen de beurt en luisteren naar elkaar. Kinderen kunnen ook zelf een boek lezen; dat prikkelt niet alleen hun fantasie, maar kan ook een fijn rustmoment zijn. Onze voorleescoach is getraind om het voorlezen blijvend onder de aandacht te brengen en collega s te inspireren met activiteiten rondom (voor)lezen en leuke boeken. De kinderen hebben de ruimte om zich terug te trekken en een boekje, stripverhaal of tijdschrift te lezen en worden hiertoe gestimuleerd door de pedagogisch medewerkers. 6.8 Uitstapjes We maken onder andere uitstapjes tijdens de vakanties. Dat vergroot de wereld van de kinderen; ze doen zo weer nieuwe ervaringen op. Tijdens uitstapjes gelden de veiligheidsvoorwaarden zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Met de BSO maken we uitstapjes in het kader van sport en spel, maar ook betreffende het thema dat we die maand aanhouden. Met uitjes werken wij ook vaak samen met de andere bso locaties in Leidschenveen. Tijdens het intakegesprek worden de ouders op de hoogte gebracht betreffende de gang van zaken omtrent uitstapjes. Toestemming voor deelname aan uitstapjes wordt aan de ouders gevraagd door middel van het 17 van 27

18 kindgegevensformulier en het afsprakenformulier voor de bso. Ouders kunnen de toestemming te allen tijde weer wijzigen in geen toestemming. Voor die kinderen, waarvoor geen toestemming is verleend door de ouders om deel te nemen aan een bepaald soort uitstapje, zal in overleg met de ouders, een alternatief worden gezocht voor de opvang van hun kind voor die dag. 6.9 Buitenspelen Buitenspelen doen we zoveel mogelijk iedere dag. Daar hebben kinderen letterlijk de ruimte voor grof motorische bewegingen en kunnen ze zich uitleven: klimmen en klauteren, rennen en fietsen. Buiten worden ook activiteiten aangeboden als sport en spel en onderzoeken van de natuur. Op de BSO beleven de kinderen veel plezier aan het buitenspelen en doen we dit veel met hen. Om de bso heen liggen grote schoolpleinen waar kinderen kunnen voetballen, tennissen, hockeyen maar ook klimmen en spelletjes spelen. Kinderen die buitenspelen moeten een veiligheidsvestje van Partou aan. Op die manier zijn zij goed zichtbaar en herkenbaar, zeker aangezien het openbaar terrein betreft, waar ook buurtkinderen en kinderen van andere opvangcentra spelen. Kinderen van 8 jaar en ouder mogen zelfstandig naar buiten. Zij mogen op het schoolplein in het zicht van het klaslokaal spelen Natuur & milieu Kinderen krijgen hun normen en waarden overgedragen door hun directe verzorgers. Wij hebben dus een voorbeeldfunctie, ook ten aanzien van het milieu. Vooral de kennismaking met de natuur staat voorop, zodat kinderen deze leren waarderen. De pedagogisch medewerkers zullen de kinderen hiertoe bewust bij de natuur betrekken. De aandacht voor het milieu zal vanuit dit standpunt op een speelse manier en vanuit een voorbeeldfunctie worden meegenomen. Voorbeelden om kinderen bij de natuur te betrekken: - Aandacht voor de seizoenen, bijvoorbeeld door de aankleding van het lokaal, door creatieve activiteiten. - Buiten spelen in alle jaargetijden. - Werken met plantjes en zaadjes. Het maken van een kindertuin. - Aandacht voor diverse diersoorten, door voorlezen en bezoek kinderboerderij. - Bewust omgaan met dieren als slakken en lieveheersbeestjes. Voorbeelden om kinderen bij het milieu te betrekken: - Mee laten helpen bij het opruimen van papier/glas op het kinderverblijf in de daarvoor bestemde bakken. - Geen afval op straat (laten) gooien. - Zuinig leren omgaan met water bij het handen wassen. - Kosteloos materiaal gebruiken. (Teken)papier optimaal gebruiken Creativiteit We geven ruim baan aan de creativiteit van kinderen door bij elke activiteit de inbreng van kinderen een grote rol te laten spelen. We stimuleren hun creatieve proces door activiteiten aan te bieden die niet van te voren zijn ingevuld of waar niet aan de hand van een voorbeeld wordt toegewerkt naar een bepaald eindresultaat. Spelenderwijs en in gesprek met kinderen komt er iets tot stand. Het gaat niet om het eindresultaat maar om het proces. We maken gebruik van de eigen creatieve oplossingen die kinderen hebben, zowel in het spel als tijdens een knutselactiviteit. We geven kinderen de ruimte allerhande materiaal op hun eigen wijze te gebruiken. Zo wordt het materiaal optimaal onderzocht. Wij voegen hoogstens een element toe aan de activiteit, maar schrijven niets voor en laten kinderen bepalen wat ze met het materiaal doen. 18 van 27