Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Pedagogisch beleid in praktijk op Partou BSO John Hadleystraat 2-6

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Pedagogisch beleid in praktijk op F2.18 Copyright 2014, Partou B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Partou.

2 Dit pedagogisch werkplan is bedoeld voor pedagogisch medewerkers en voor de ouders van ons kinderverblijf. Schrijfwijze Voor de leesbaarheid schrijven we hij als het gaat om een kind en zij als het gaat om een pedagogisch medewerker. We schrijven ouders waar het gaat om één of meer ouders of verzorgers. BSO staat voor buitenschoolse opvang. Handtekening regiomanager Handtekening vestigingsmanager... Handtekening voorzitter oudercommissie.. 2 van 26

3 1 Beleid in praktijk 5 2 De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen Initiatieven waarnemen en volgen Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Benoemen Beurtverdeling Leiding geven, leiding nemen Ik-benoeming 6 3 Vestiging Groepsindeling Samenwerking tussen de groepen aan het eind van de dag Gebruik ruimtes (open deuren beleid) Samenvoegen van groepen Mentorschap Vierogenprincipe Extra dag(delen) Ruilen van dagen Medische hulp Voertaal Samenwerkingsverbanden Huisregels Contact met scholen Vervoer 11 4 Begeleiding Wennen Daginvulling Maaltijden en tussendoortjes Traktaties Zieke kinderen Medicijnen 14 5 Seksuele ontwikkeling 14 6 Activiteitenaanbod Verschillen tussen jongens en meisjes Vallen en opstaan Meer van hetzelfde Het doen telt Zelfredzaamheid Opbouw activiteiten Verhalen Uitstapjes Natuur & milieu 17 3 van 26

4 6.10 Creativiteit Gebruik televisie en computer Muziek Huiswerk Vakantieactiviteiten 19 7 Sfeer op de groep Ruimte: indeling en aankleding Bijzondere momenten Belonen en corrigeren Kinderparticipatie Regels en afspraken Pesten Vriendjes 21 8 Oudercontacten Het doel Breng- en haalmomenten Gesprekken Schriftelijke informatie Oudercontact momenten Website Oudercommissie Exitenquête 24 9 Borging van de kwaliteit Personeel en opleiding Ondersteuning op de groep door andere volwassenen Werkinstructies/protocollen Niet tevreden? Vertel 't ons Observatie welbevinden en ontwikkeling van het kind Analyse van de pedagogische kwaliteit Veiligheid en gezondheid Deskundigheidsbevordering 26 4 van 26

5 1 Beleid in praktijk Het algemeen pedagogisch beleid van Partou vormt het uitgangspunt voor de manier waarop wij dagelijks met de kinderen omgaan. Op basis hiervan stellen we in samenspraak met de oudercommissie dit pedagogisch werkplan samen. Hierin laten we zien hoe wij, de pedagogisch medewerkers, het algemeen pedagogisch beleid van Partou in praktijk brengen op onze vestiging. Wij stellen de behoefte van het kind steeds centraal. Jaarlijks kijken we opnieuw samen met de oudercommissie naar dit werkplan en passen het waar nodig aan. Dat doen we ook bij wijziging van het algemeen pedagogisch beleid. 2 De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen Zoals in ons Algemeen pedagogisch beleidsplan beschreven, gaan we uit van vier pedagogische basisdoelen voor de opvoeding. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen (1), geven ze de gelegenheid zich persoonlijk (2) en sociaal (3) te ontwikkelen en om zich de normen en waarden van onze samenleving eigen te maken (4). Om deze doelen te verwezenlijken en zo goed mogelijk aan te sluiten bij zowel de individuele ontwikkeling en belevingswereld van een kind als bij het groepsproces, passen we de methodiek van de interactieprincipes toe. Deze zes principes draaien om de initiatieven die kinderen nemen. We beschrijven ze hieronder. 2.1 Initiatieven waarnemen en volgen Het kind neemt van nature initiatieven om zich te ontwikkelen en om contact met anderen te krijgen. Het daadwerkelijk waarnemen van deze initiatieven is van groot belang om in contact met elkaar te komen. Je kunt immers alleen reageren op wat je hoort en ziet. Door heel gericht te kijken en te luisteren naar kinderen, kunnen we deze initiatieven waarnemen en volgen. Overigens hebben jonge kinderen meer tijd nodig om opgedane indrukken te verwerken en hierop te reageren dan oudere kinderen. 2.2 Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Ingaan op een initiatief (ontvangen), ondersteunt de ontwikkeling van een kind. We laten een kind door middel van een ontvangstbevestiging merken dat we belangstelling hebben voor de initiatieven die hij neemt. Een ontvangstbevestiging kan zijn: je toewenden, oogcontact maken, op vriendelijke toon verbaal reageren, vriendelijke gezichtsuitdrukking, vriendelijke houding, meedoen, jaknikken, ja zeggen, herhalen wat een kind zegt. Zo n positieve ontvangst stelt een kind gerust; hij merkt dat de volwassene hem begrijpt en voelt zich dan gezien, bevestigd en emotioneel veilig. En een kind dat zich emotioneel veilig voelt, durft meer initiatieven te nemen en kan zo zijn persoonlijke en sociale competentie verder ontwikkelen. 2.3 Benoemen Benoemen wil zeggen: taal geven aan ons eigen handelen en aan datgene wat we zien bij de kinderen. Door te benoemen wat we horen of zien, krijgen we contact met het kind. Daarnaast ondersteunt het benoemen de taalontwikkeling (persoonlijke competentie) van kinderen. Benoemen is verwoorden van eigen initiatieven, initiatieven van een kind, gebeurtenissen in de omgeving, alles wat er te zien is. De pedagogisch medewerker zegt (benoemt) wat ze doet of gaat doen. Door het geven van informatie weet het kind wat er gaat gebeuren; dit schept duidelijkheid en geeft rust. Zo bevordert benoemen ook de emotionele veiligheid. 5 van 26

6 Bij het benoemen kunnen we sfeercommunicatie toepassen: het benoemen van initiatieven, emoties, gebeurtenissen van een kind en dit terugkoppelen naar de hele groep. Hierdoor raken kinderen bij elkaar betrokken en maken we ze sociaal attent op elkaar. Bijvoorbeeld: Marco, ik zie dat je Patrick aan het helpen bent; je bent een kanjer! Door Marco in de groep een compliment te geven, wordt de aandacht op zijn initiatief gevestigd (een compliment wil iedereen immers graag horen). Kinderen zien dat Marco sociaal wenselijk gedrag toont. Zo wordt de ontwikkeling van de sociale competentie gestimuleerd door wenselijk gedrag uit te vergroten. Tegelijkertijd zorgt dit voor overdracht van normen en waarden. 2.4 Beurtverdeling In contact met kinderen is het wisselen van beurten belangrijk, zodat iedereen aan de beurt komt. De betrokkenheid van de kinderen duurt langer, als een kind weet dat het aan de beurt komt. Door andere kinderen bij een gesprek te betrekken, maken we kinderen sociaal attent op elkaar. Door te zorgen voor een goede beurtverdeling helpen we het kind zich te ontwikkelen. We geven het kind de tijd en zorgen voor de ruimte en rust die hij nodig heeft om te reageren; dit nodigt hem uit om meer initiatieven te nemen. 2.5 Leiding geven, leiding nemen Leidinggeven is kindvolgend. We geven het kind de leiding door het te volgen, bijvoorbeeld wanneer hij een gewenst initiatief neemt. We moedigen hem aan meer initiatief te nemen door het positief te benoemen. Leiding nemen is kindsturend. We nemen de leiding om een kind bij te sturen, bijvoorbeeld omdat hij een ongewenst initiatief neemt. Omdat een kind meer leert van positieve bekrachtiging dan van een negatieve afwijzing, doen we dit op een positieve, respectvolle manier: het ongewenste initiatief wordt op een neutrale manier ontvangen; daarna kiezen we een positieve benadering om het initiatief naar gewenst om te buigen. Een voorbeeld: De nieuwe Donald Duck is binnen. Youri grist hem van de tafel en duikt de leeshoek in. Je ziet de teleurstelling op het gezicht van Patrick (waarnemen / volgen); Patrick ik zie dat jij ook graag de Donald Duck wilde lezen klopt dat? (benoemen en beurtverdeling) Zullen we samen naar Youri lopen om een oplossing te zoeken? (leiding nemen) 2.6 Ik-benoeming In contact met kinderen is het belangrijk dat wij onszelf benoemen als ik (en dus niet met onze naam). Het kind leert zo het verschil tussen ik en jij en dat draagt bij aan de ontwikkeling van het zelfbesef. Bovendien druk je door de ik-vorm uit dat je deel uitmaakt van de groep, in de groep staat. De ik-benoeming ondersteunt het leidinggeven en leiding nemen. 3 Vestiging 3.1 Groepsindeling Binnen onze bso worden kinderen opgevangen in basisgroepen met bij de basisgroep horende vaste pedagogisch medewerkers. 6 van 26

7 Stamgroep Leeftijdsindeling Maximaal aantal kinderen Aantal gekwalificeerde pedagogisch medewerkers* Maximaal aantal stagiaires* Bouw (groep 1) 4 en 5 jarigen Atelier (groep 2) 6 en 7 jarigen Theater (groep 3) 7 jaar en ouder Media (groep 4) 8 jaar en ouder * In het hoofdstuk Borging van de kwaliteit staat beschreven welke opleidingen onze medewerkers hebben gevolgd. Deze informatie is ook te vinden op onze website, evenals de meest recente cao kinderopvang waarin alle kwalificatie eisen zijn opgenomen. Basisgroepen van 30 kinderen komen in de praktijk weinig voor. Bij sommige activiteiten mag het echter voorkomen dat er meer dan 20 kinderen willen deelnemen. In dat geval zal er een derde pedagogische medewerkers bijkomen om de activiteit te begeleiden. Aan de start van het activiteitenprogramma noteert elke pedagogisch medewerker de deelnemende kinderen. Op deze manier is het overzichtelijk wie zich in welke ruimte bevindt. Wanneer een kind ervoor kiest om ergens anders te spelen, meldt hij zich af bij de desbetreffende pedagogisch medewerker. Bij uitstapjes in vakantieperiodes kan een groep wel groter zijn dan 30 kinderen. Een uitstapje valt onder het open deuren beleid. Hierover leest u meer in hoofdstuk 3.3. Achterwachtregeling Indien er gezien het aantal kinderen dat aanwezig is, maar één pedagogisch medewerker hoeft te worden ingezet, dan kan deze medewerker bij calamiteiten een beroep doen op de vestigingsmanager. De vestigingsmanager is op haar werkdagen telefonisch bereikbaar en in staat binnen 15 minuten op de vestiging te zijn. Bij afwezigheid is haar achterwacht, de vestigingsmanager van kinderdagverblijf Partou IJburglaan 464, telefonisch bereikbaar en kan binnen 15 minuten aanwezig zijn op onze vestiging. De telefoonnummers van beide managers staan op het whiteboard op kantoor. Bij langdurige afwezigheid van de manager is er altijd een vervangende manager op wie de pedagogisch medewerkers een beroep kunnen doen. Dienstroosters Wij informeren ouders en kinderen over welke pedagogisch medewerkers er op welke dagen en in welke groep werken middels de foto s op het grote informatiebord bij de entree. Per dag wordt door middel van het plaatsen van de foto s van de aanwezige pedagogisch medewerkers duidelijk gemaakt wie op welke groep werkt. Wij werken met de volgende diensten: in schoolweken van tot uur, van tot uur en op woensdag van tot uur. Tijdens vakantieweken en studiedagen zijn de meest voorkomende diensten van 7.30 tot uur, van 8.00 tot uur, van 8.30 tot uur en van 9.30 tot uur. In deze diensten wordt tussen de middag een pauze ingelast van 30 minuten. De precieze tijden van de diensten worden afgestemd op het aantal aanwezige kinderen. In de ministeriële regeling is vastgelegd dat er per dag maximaal een half uur van de beroepskracht- kind -ratio mag worden afgeweken, met dien verstande dat ten minste de helft van het aantal beroepskrachten wordt ingezet. Indien per dag tenminste tien aaneengesloten uren buitenschoolse opvang wordt geboden kan de afwijkende inzet ten hoogste drie uren bedragen, met dien verstande dat tenminste de helft van het benodigde aantal beroepskrachten wordt ingezet en de afwijkende inzet niet plaats vindt tussen 9.30 en uur en en uur. Bij het opstellen van de roosters zorgen wij dat wij aan deze normering voldoen. De GGD controleert hierop. 3.2 Samenwerking tussen de groepen aan het eind van de dag Aan het einde van de dag wordt er gezamenlijk afgesloten in de gang door tenminste twee pedagogisch medewerkers of een pedagogisch medewerker met een stagiaire. 7 van 26

8 Gezien het aantal kinderen wordt op de woensdag één groep gevormd en op de vrijdag worden de theatergroep (groep 2) en knutselgroep (groep 3) samengevoegd in de knutselgroep; de bouwgroep (groep 1) blijft één groep. Ook tijdens vakanties voegen wij groepen samen. De ouders krijgen hierover minimaal één week voor aanvang vakantie het vakantierooster toegestuurd. Ditzelfde rooster hangt tevens op het informatiebord bij de entree. De dag wordt gestart en afgesloten in de gang. In de vakantie periodes starten de kinderen na ontvangst in de hal op hun eigen basisgroep om vervolgens deel te nemen aan de activiteiten. Uiteraard houden we ons aan de wettelijke richtlijnen voor het aantal pedagogisch medewerkers per basisgroep. 3.3 Gebruik ruimtes (open deuren beleid) Kinderen in de bso- leeftijd worden steeds zelfstandiger. Wij geven ze de vrijheid die ze nodig hebben en aankunnen. Dat geldt ook voor het gebruik van de binnen- en buitenruimte. Wij begeleiden en bewaken dit proces voor ieder kind individueel en voor de groep als geheel. Na het eetmoment op hun basisgroep, of drinkmoment tijdens vakanties, mogen de kinderen spelen waar zij willen, wij hanteren een opendeurenbeleid. Volgens het open deuren beleid (vrij spel) kunnen de kinderen ervoor kiezen om op hun eigen basisgroep of op een andere groep te spelen. De drink- en eetmomenten zijn de momenten dat kinderen in ieder geval op hun basisgroep. Tijdens het eetmoment op hun basisgroep krijgen de kinderen de activiteiten van de dag uitgelegd. De kinderen mogen zich opgeven voor één van de aangeboden activiteiten, maar vrij spelen is ook altijd een keuze. Op deze bso hebben alle groepsruimtes een thema en zijn tevens volgens dit thema ingericht. De themaruimtes zijn weer onderverdeeld in speelhoeken. De kinderen kunnen zelf kiezen waar ze mee spelen. Het materiaal wordt aangeboden op kindhoogte en is daardoor toegankelijk voor de kinderen. Voor kinderen en pedagogisch medewerkers is het leuk om activiteiten te ondernemen en te ontwikkelen buiten de basisgroep. Wij denken hierbij aan activiteiten zoals beweegkriebels, buiten spelen, theater en multimedia activiteiten. Uitgangspunt van activiteiten buiten de eigen basisgroep is dat deze activiteiten een meerwaarde moeten hebben voor het kind. We proberen dan ook de activiteiten zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij het individuele kind. Door activiteiten aan te bieden buiten de basisgroep wordt de ontwikkeling van het kind gestimuleerd en stellen we kinderen in staat om van elkaar te leren door het delen van ervaring en herkenning vinden bij elkaar. Een deel van de activiteiten die wij aanbieden ligt vast in de blauwe mix. Een beschrijving van deze vorm van activiteiten is te lezen in hoofdstuk 6. Voor de profielruimte/danslokaal, dat zich in de school bevindt, gelden andere afspraken. Deze huisregels hangen in de profielruimte/danslokaal en op de deur, voordat je de school binnen gaat. Deze regels zijn ook opgenomen in de huisregels van de pedagogisch medewerkers, welke te vinden zijn op elke groep in de groepsmappen. 3.4 Samenvoegen van groepen Als het aantal kindplaatsen in de basisgroepen structureel niet volledig bezet is, worden deze niet volledig bezette structureel of voor een bepaalde periode samengevoegd. In feite ontstaat er een nieuwe basisgroep. Er is dan altijd voor de kinderen een vaste pedagogisch medewerker aanwezig, en de beroepskracht-kind-ratio blijft volgens de wettelijke richtlijn. Ouders en de oudercommissie worden over het samenvoegen van de groep van hun kind vooraf geïnformeerd door de vestigingsmanager of de pedagogisch medewerkers van de groep. Daarnaast is deze informatie te vinden op het whiteboard bij de entree over welk kind in welke groep zit. Woensdagen Wij voegen op woensdag structureel samen met buitenschoolse opvang Partou Brigantijnkade 53 waar nooit meer dan 10 kinderen worden opgevangen.. Wij voegen samen op de locatie van deze bso. Door samen te voegen vormen we een grotere groep, kunnen we meer ondernemen en hebben de kinderen meer leeftijdsgenootjes om mee te spelen. Er zijn altijd minimaal één medewerker van deze bso en van Partou Brigantijnkade 53 aanwezig en de beroepskracht-kind-ratio blijft voldoen aan de wettelijke richtlijn. 8 van 26

9 Vakantieperiode In vakantieperioden wordt er, afhankelijk van het kindaantal, een apart rooster gemaakt voor de betreffende week/weken. In de vakantie werken wij, indien het kindaantal op beide locaties beperkt is, geheel of gedeeltelijk (enkele dagen) samen met Partou Brigantijnkade 53. Alle kinderen worden dan opgevangen op één van de locaties. Ook bij het opstellen van dit rooster gelden bovenstaande werkwijze en richtlijnen. Ouders worden uiterlijk een week voor de vakantie middels de nieuwsbrief op de hoogte gebracht van het vakantieprogramma en op welke locatie de opvang plaats zal vinden. Indien de kindbezetting hiertoe aanleiding geeft zal de complete basisgroepindeling (zoals beschreven onder de paragraaf groepsindeling) kritisch bekeken worden en waar nodig worden aangepast. Dit gaat altijd in overleg met de oudercommissie. 3.5 Mentorschap Alle kinderen hebben op hun basisgroep een mentor. De mentor is een van de vaste pedagogisch medewerkers van de groep. De mentor volgt het kind zorgvuldig in zijn ontwikkeling. De jaarlijkse oudergesprekken, aan de hand van het observatieformulier welbevinden, vinden plaats met de mentor van het kind. 3.6 Vierogenprincipe Ondanks dat het vierogenprincipe per 1 juli 2013 alleen wettelijk is vastgelegd voor dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar hebben we ook voor onze bso een preventief beleid zonder hierbij de spel- en ontwikkelmogelijkheden te beperken. Het vierogenprincipe houdt in dat bij dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar een beroepskracht of beroepskracht in opleiding de werkzaamheden uitsluitend kan verrichten terwijl zij gezien of gehoord kan worden door een andere volwassene, om zo het risico op misbruik of mishandeling van kinderen te voorkomen. Binnen onze bso proberen we een zo gevarieerd mogelijk aanbod te realiseren. Kinderen kunnen derhalve in kleinere groepjes deelnemen aan activiteiten. Deze activiteiten worden soms ook door externe workshopaanbieders verzorgd. Ook deze externe workshop aanbieders dienen (net als alle andere Partoumedewerkers) voorafgaand aan de start van hun werkzaamheden een VOG te overleggen. Bovendien is er altijd een vaste pedagogisch medewerker van Partou aanwezig bij een door een externe aanbieder verzorgde workshop. Preventie Jaarlijks worden de risico s met betrekking tot misbruik van kinderen op onze vestiging in kaart gebracht aan de hand van een extra inventarisatieformulier behorende bij de risico inventarisatie veiligheid. Eventueel extra te nemen maatregelen met betrekking tot dit onderwerp worden opgenomen in het plan van aanpak en, evenals alle andere onderdelen van de risico-inventarisatie, besproken met het team en de oudercommissie. Daarnaast wordt jaarlijks de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld en het protocol ongewenste Omgangsvormen c.q. seksuele intimidatie veroorzaakt door werknemers met het team besproken tijdens een teamvergadering. 3.7 Extra dag(delen) Indien ouders dit wensen dan kan er een verzoek tot het afnemen van een extra dag(deel) worden ingediend. Indien het gaat om incidenteel een dag extra, dan kan dit rechtstreeks aan de pedagogisch medewerkers van de groep worden gevraagd. Als het gaat om structureel een extra dag dan kan dit worden aangevraagd via de website of de klantenservice. Indien ouders dit wensen kan er eventueel ook een extra dag(deel) worden afgenomen op één andere basisgroep (eventueel ook van een andere vestiging) dan de eigen basisgroep, indien er op de eigen basisgroep geen plaats is. Ouders dienen hiervoor wel vooraf schriftelijk toestemming te verlenen. 9 van 26

10 3.8 Ruilen van dagen Alle vestigingen van Partou hebben dezelfde mogelijkheden voor het ruilen van opvangdagen. Ouders die op vaste dagen opvang afnemen, kunnen een opvangdag omruilen. Hiervoor kunnen ouders vooraf een (schriftelijke) afspraak maken met de groepsleiding of de vestigingsmanager. Ruilen is mogelijk twee weken vóór tot twee maanden na de opvangdag dat uw kind er niet is. Indien ouders het wensen kan er ook een extra dag(deel) worden afgenomen. Indien het gaat om incidenteel een dag extra, dan kan dit rechtstreeks met de pedagogisch medewerkers van de groep worden afgesproken. Indien het gaat om structureel een extra dag dan kan dit aangevraagd worden via het hoofdkantoor. 3.9 Medische hulp Er zijn altijd één of meerdere medewerkers aanwezig, die opgeleid zijn tot bedrijfshulpverlener (BHV-er). De BHV-er volgt elk jaar een herhalingstraining. Daarnaast hebben een aantal pedagogisch medewerkers een speciaal kinder-ehbo diploma. De kinder-ehbo cursus wordt elke 2 jaar herhaald. Een overzicht over wie de BHV-ers zijn, is te vinden in de informatiemap voor ouders en staat elke week genoteerd in het dienstrooster. Het dienstrooster hangt op de kast in het kantoor. Indien consultatie door een arts voor een kind nodig is dan nemen we contact op met de ouders. Alleen in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld als we ouders onverhoopt niet kunnen bereiken) beslist de vestigingsmanager om contact op te nemen met de huisarts van het kind. De gegevens van de huisarts staan vermeld op het kindgegevensformulier. Soms kan het noodzakelijk zijn om direct medische hulp in te roepen. In die gevallen gaan wij naar de dichtstbijzijnde EHBO-post of bellen we 112. Uiteraard bellen wij de ouders dan zo snel mogelijk. De dichtstbijzijnde EHBO-posten zijn: Gezondheidscentrum Steigereiland (huisarts Stella Zonneveld, werkzaam op dinsdag, donderdag en vrijdag en huisarts Markus Kruyswijk, werkzaam op maandag, woensdag en donderdag) Cornelis Zillesenlaan ZK Amsterdam T. (020) T. (020) voor spoedgevallen tussen 8.00 en uur. Voor spoedgevallen buiten deze tijden bellen wij naar de centrale doktersdienst op T. (088) Gezondheidscentrum Haveneiland IJburglaan CH Amsterdam Huisartsen 2 e etage: Elfering, De Bie en Verschuren T. (020) Huisartsen 3 e etage: Van den Braak, Berenschot en Dijkgraaf T. (020) Spoednummer huisartsen T. (020) Voertaal In ons kindercentrum is de voertaal Nederlands. Het beheersen van de Nederlandse taal is de eerste stap naar een succesvolle (school)loopbaan. In onze kinderverblijven wordt door alle beroepskrachten en beroepskrachten in opleiding Nederlands gesproken en wordt een zo omvangrijk mogelijk en goed taalaanbod gerealiseerd. 10 van 26

11 3.11 Samenwerkingsverbanden Deze bso werkt samen met verschillende externe organisatie, zoals Kunstgras en Theatraal IJburg voor uitdagende activiteiten en workshops. Daarnaast heeft deze bso een samenwerkingsverband met Beeld & Geluid in Hilversum Huisregels Deze bso heeft drie soorten huisregels: de huisregels voor de medewerkers, de kinderen en de ouders. De huisregels voor de medewerkers zitten in de groepsmappen, de huisregels voor de kinderen hangen op elke basisgroep en de huisregels voor de ouders zijn te vinden in de informatiemap voor ouders. Ouders worden op de vindbaarheid van de huisregels gewezen tijdens het intakegesprek Contact met scholen Onze bso zit in de Montessorischool Steigereiland. Met de school onderhouden wij goed contact. Er vindt minimaal viermaal per jaar overleg plaats tussen de directie van de scholen en de vestigingsmanager van de bso. Dit om de samenwerking te bevorderen ten behoeve van de kinderen. Daarnaast is er een goede samenwerking tussen de leerkrachten en de pedagogisch medewerkers. Mochten er bijzonderheden zijn rondom een kind, dan vindt daar een overdracht van plaats tussen leerkracht en pedagogisch medewerker. Er worden geen school/ buitenschoolse opvang- specifieke, of persoonlijke zaken uitgewisseld tussen de scholen en de buitenschoolse opvang. Na uur en tijdens de vakanties/ studiedagen mogen wij gebruik van de profielruimte/danslokaal van de school. Ouders zijn alleen bevoegd om zich naar deze ruimtes te begeven, indien wij daar aanwezig zijn met de kinderen Vervoer Doordat deze bso in de school is gehuisvest is er geen sprake van vervoer. De kleuters worden door de leerkracht overgedragen aan de pedagogisch medewerkers. De midden- en bovenbouwers komen zelfstandig naar de bso. Tijdens het wenmoment van nieuwe kinderen halen wij de kinderen minimaal twee keer op bij de leerkracht, mocht het kind het fijn vinden dan kan dit uitgebreid worden naar meerdere keren. Een uitgebreide werkinstructie voor pedagogisch medewerkers is te vinden in het kwaliteitshandboek. 4 Begeleiding 4.1 Wennen Voordat een kind naar de bso komt, nodigen we hem samen met de ouders uit in de groepsruimte, om alvast kennis te komen maken met de pedagogisch medewerker en de andere kinderen. Toch kan de eerste dag op een bso nog een grote overgang zijn voor een kind. Daarom spreken we tijdens de kennismaking met ouders en kind af of er behoefte is aan een wenperiode. Als de beroepskracht-kind-ratio dit toelaat kan een kind komen wennen voor de officiële plaatsingsdatum. De duur en vorm van de wenperiode stemmen wij altijd af met de ouders, aangezien zij het beste weten hoe hun kind op een comfortabele en veilige manier kan wennen. 11 van 26

12 Wenschema schoolweken De wenperiode gebeurt op de eigen basisgroep bij voorkeur op de contractdag(en), zodat het kind kan kennismaken met de pedagogisch medewerkers en kinderen van zijn basisgroep. Op de wendag wordt het kind door de pedagogisch medewerker van de basisgroep opgehaald bij de leerkracht. We stellen nieuwe kinderen voor aan de groep en kijken welk kind het nieuwe kind wegwijs wil maken op de groep. Uiteraard besteden we extra aandacht aan het kind. Het kind mag mee doen met het programma dat er die dag gepland staat en krijgt de gelegenheid rustig rond te kijken. Ook maken we het kind langzaamaan bekend met de huisregels. Wanneer een kind een wendag heeft na een (gehele) dag school, adviseren wij ouders indien mogelijk hun kind rond uur op te halen. Een middag op de bso na een schooldag zorgt in het begin namelijk voor veel (nieuwe) indrukken. Uiteraard zorgen we voor een rustig hoekje wanneer wij merken dat het kind moe is, zodat hij even rustig een boekje kan lezen of spelen. Als blijkt dat het kind meer tijd nodig heeft om te wennen, wordt het schema in overleg verlengd. Wenschema vakantieweken Op de eerste dag brengt de ouder het kind tussen 8.30 en 9.30 uur naar de bso. De ouder blijft bij voorkeur nog aanwezig op de achtergrond. Het kind kan zo de omgeving rustig in zich opnemen en kennis maken met andere kinderen. Het kind wordt rond uur opgehaald. Op de tweede dag wordt het kind wederom tussen 8.30 en 9.30 uur gebracht. De ouders blijft indien nodig een halfuur en gaat dan weg. Het kind wordt om uur weer opgehaald. Op de derde dag kan hij vanaf 7.30 uur gebracht worden en kan de ouder direct weer weg. Het kind wordt rond uur weer opgehaald. Doorstroom naar een volgende groep Soms merken wij dat een kind toe is aan een volgende groep. Dit kan zijn, omdat in een andere groep meer vriendjes zitten of omdat het kind daar meer verantwoordelijkheid krijgt en meer zelfstandig kan ondernemen. Wanneer er voor alle contractdagen op dezelfde basisgroep plek is voor het kind, is het mogelijk om naar een andere groep te gaan. Hier besteden we zorgvuldig aandacht aan. We lichten kind en ouders minstens twee weken van tevoren in. We bereiden kinderen goed voor. Het kind krijgt tijdig van de pedagogisch medewerkers te horen wanneer hij naar de andere basisgroep mag, zodat hij afscheid kan nemen. De doorstroomkinderen komen eerst kennis maken tijdens een eetmoment en komen daarna een keertje spelen. Door het open deuren beleid zijn kinderen gewend om in andere groepen te spelen. Hierdoor is er meestal geen sprake van een grote overgang voor kinderen. De overgang naar een andere basisgroep gebeurt altijd in overleg met de ouders. 4.2 Daginvulling Het programma op de bso verloopt in een ritme met dagelijks terugkerende eet- en drinkmomenten en activiteiten voor de kinderen. Zo weten de kinderen wat er gaat gebeuren en kunnen ze hier op anticiperen. Dat geeft hen een gevoel van emotionele veiligheid. Oudere kinderen hebben behoefte aan meer vrijheid. Wij zorgen ervoor dat de mate van vrijheid aansluit bij de behoeften van het kind. Waar nodig, overleggen wij met de ouders en stemmen ons handelen hierop af. Hoe ziet de dag op deze bso er uit: uur De pedagogisch medewerkers beginnen. Ze richten de groepsruimtes in, maken schoon en er is tijd voor werkof kindbesprekingen en het voorbereiden van activiteiten uur Montessorischool gaat uit. De kleuters worden door de leerkracht naar de bso gebracht. De kinderen uit groep 3 en hoger komen zelfstandig naar de bso. We gaan samen met de kinderen aan tafel zitten voor wat te drinken en crackers. Tijdens dit samenzijn besteden we aandacht aan persoonlijke verhalen van kinderen en krijgen ze de gelegenheid om even tot rust te komen. We stimuleren de kinderen om mee te helpen met het opruimen van de tafels na afloop van het eten en drinken. 12 van 26

13 uur Alle kinderen gaan buiten spelen, als het weer het toe laat uur De kinderen die zich hebben ingeschreven voor een blauwe mixcursus of open activiteit worden verzameld. De andere kinderen kunnen kiezen wat ze willen gaan doen en in welke groep ze willen spelen. Dit kan in de eigen groep zijn, maar ze kunnen ook naar een andere groep gaan om te spelen met vriendjes die daar zitten. Ook mogen kinderen onder toezicht naar buiten uur Rond dit tijdstip krijgen alle kinderen groenten, fruit en drinken aangeboden. Er is dan weer even tijd voor rust, waarna het vrij spelen plaatsvindt. Vanaf dit moment komen ouders de kinderen halen uur De kinderen worden opgehaald en er is tijd voor een mondelinge overdracht aan ouders. Daginvulling tijdens studiedagen en schoolvakanties: uur De kinderen komen binnen en mogen vrij spelen. Er is tijd om met de kinderen te praten en voor de overdracht tussen ouders en pedagogisch medewerkers. Kinderen kunnen tot 9.30 uur gebracht worden, dit in verband met eventuele uitstapjes die we maken waarbij we tijdig willen vertrekken uur De kinderen en pedagogisch medewerkers splitsen zich op over twee groepen, tenzij er heel weinig kinderen zijn. Als we niet weg gaan, krijgen de kinderen rond 9.30 uur aan tafel een ontbijtkoek en iets te drinken. Tijdens dit samenzijn bespreken we met de kinderen het dagprogramma uur Alle kinderen gaan buiten spelen, als het weer het toe laat uur Activiteit en vrij spelen. Elke vakantie is er een uitgebreid activiteitenprogramma. We sturen dit via de van tevoren naar alle ouders uur Als we op locatie zijn, gaan we rond uur aan tafel voor de lunch uur Alle kinderen gaan buiten spelen, als het weer het toe laat uur Activiteiten en vrij spelen uur Einde activiteiten. Rond uur komen de kinderen weer terug in de groepsruimte en eten fruit en drinken we met elkaar. Er is dan weer even tijd voor rust, waarna alleen vrij spelen plaats vindt. Vanaf dit moment komen ouders de kinderen halen uur De kinderen worden opgehaald en er is tijd voor een mondelinge overdracht aan ouders. Bovengenoemde dagindelingen zijn niet absoluut. Uitzonderingen zijn mogelijk, afhankelijk van het aantal kinderen, het programma en de weersomstandigheden. 4.3 Maaltijden en tussendoortjes Eten en drinken met kinderen is een ontspannen, sociale activiteit. Bij warm weer en lichamelijke inspanning letten we er extra op dat ze voldoende drinken. Bij het samenstellen van de maaltijden en de tussendoortjes die wij aanbieden, hanteren we de richtlijnen van het Voedingscentrum en volgen wij de hygiënecode voor kleine instellingen. Hebben ouders bepaalde voedingswensen voor hun kind, vanwege een dieet of om culturele of religieuze reden, dan houden we daar rekening mee. Bij de dagindeling staat vermeld wat er op welk moment van de (mid)dag wordt gegeten en gedronken. 13 van 26

14 4.4 Traktaties Bij vieringen mogen kinderen trakteren. Verjaardagen van kinderen en medewerkers worden op de eigen groep gevierd. Als een kind het leuk vindt, kan er een traktatie worden uitgedeeld. Uiteraard krijgt het kind een cadeautje van de pedagogisch medewerkers. 4.5 Zieke kinderen Een ziek kind voelt zich thuis het prettigst; wij kunnen de zieke veelal niet de extra zorg en aandacht geven die het nodig heeft. Als een kind zich duidelijk niet lekker voelt of verhoging lijkt te hebben, nemen we contact op met de ouders om te overleggen. Op een enkele uitzondering na, kan een kind met een besmettelijke ziekte gewoon op de bso komen. Om te bepalen bij welke ziekte en hoe lang een kind eventueel beter thuis kan blijven, houden wij ons aan de richtlijnen van de GGD. Wij vinden het belangrijk te weten óf en om welke besmettelijke ziekte het gaat vanwege onze meldingsplicht aan de GGD. Bovendien kunnen wij dan de andere ouders van het kinderverblijf op de hoogte stellen; vooral voor zwangere vrouwen is dit van belang. Als kinderen op onze bso een besmettelijke ziekte hebben (of als er hoofdluis heerst), dan vermelden wij dat op het whiteboard bij de entree met een gele kaart. Voor meer informatie kunnen ouders terecht bij de manager van ons kinderverblijf. 4.6 Medicijnen Ouders kunnen aan ons vragen om hun kind bepaalde geneesmiddelen toe te dienen. Dit kunnen geneesmiddelen zijn die door de huisarts of specialist zijn voorgeschreven en dus 'op recept' en op naam van het kind zijn verkregen. Daarnaast geld dit ook voor (homeopathische) zelfzorgmiddelen, die niet 'op recept' verkregen zijn, bij apotheker en drogist. Wij kunnen alleen aan dit verzoek voldoen als het middel in de originele verpakking met originele (geen kopie) bijsluiter wordt aangeleverd óf als op het middel of op de verpakking staat aangegeven hoe het middel moet worden toegediend. Bovendien vragen we van ouders om een verklaring medicijntoediening in te vullen. Paracetamol en overige koortsverlagende zelf zorg middelen vormen hierop een uitzondering. Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam ten aanzien van een virus/infectie. Door het gebruik van paracetamol wordt deze reactie onderdrukt. Bovendien kan door het gebruik van paracetamol een allergische reactie optreden (huiduitslag, galbulten). Derhalve zijn wij terughoudend met het toedienen van paracetamol om de koorts te onderdrukken. Paracetamol op de bso wordt bovendien alleen toegediend als het kind al twee keer eerder elders paracetamol heeft gehad zodat uitgesloten is dat het kind een allergische reactie krijgt. Ouders dienen, net als bij de overige medicijnen, de paracetamol zelf mee te nemen en een verklaring medicijntoediening in te vullen. 5 Seksuele ontwikkeling Peuters en kleuters kunnen heel nieuwsgierig zijn naar hun lijfje en dat van anderen. Ze worden zich bewust van de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes. ' Doktertje' spelen en vader & moedertje zijn favoriet in de peuter- en kleuterleeftijd. Deze spelletjes zijn een normaal onderdeel van de seksuele ontwikkeling. We verbieden het niet, maar kunnen er wel regels aan stellen en begrenzen. Bijvoorbeeld dat we voorzichtig met elkaar moeten zijn, en dat kinderen nee mogen zeggen als ze iets niet prettig vinden. Ook zijn we er alert op dat er niets in lichaamsopeningen (mond, oor, neus, vagina, billen) wordt gestopt. Wij hebben hierin een observerende taak, zodat weten wat er bij de kinderen speelt. Kleuters willen alles weten. Dit geldt ook voor seksualiteit. Zwangerschap en geboorte hebben voor kleuters nog geen relatie met seksualiteit. We vinden het wel belangrijk om op hun vragen in te gaan. Dit doen we dan ook zo veel mogelijk. Vanaf een jaar of 6 lijken kinderen minder interesse te hebben voor seksualiteit. 14 van 26

15 Ze stellen minder vragen en tonen minder openlijke belangstelling voor elkaars lichaam. De ontwikkeling gaat wel gewoon door; er gebeurt nu veel meer buiten het gezichtsveld van de volwassenen. Schaamte begint een rol te spelen. De eerste verliefdheden ontstaan. Die kunnen heftige gevoelens teweegbrengen zonder dat daar seksuele gevoelens aan gekoppeld hoeven te worden. We vinden het belangrijk om open over seksualiteit te praten met kinderen, kinderen serieus te nemen en ze duidelijk antwoord op hun vragen te geven. Daarnaast willen we kinderen mee geven dat het belangrijk is om eigen grenzen aan te geven en rekening te houden met grenzen van andere kinderen. Vanaf een jaar of 8 worden de gevoelens van verliefdheid intenser. De gevoelens van verliefdheid en lichamelijk contact worden nu ook meer aan elkaar gekoppeld. De verliefden zoeken elkaars aanwezigheid op en gaan bijvoorbeeld tegen elkaar aanzitten of lopen hand in hand. De seksuele voorkeur wordt met voorzichtige stappen verkend, hoewel dit een lang proces is. In deze leeftijdsfase worden vaak grapjes over homo s gemaakt. Wij accepteren dit niet, maar gaan hierover in gesprek. We maken geen foto s of film opnamen van blote kinderen. 6 Activiteitenaanbod Bij deze bso staan plezier en lekker bezig zijn als vrijetijdsbesteding voorop. Met een breed aanbod van activiteiten en materialen dagen we de kinderen uit om te ontspannen door zich in te spannen en zo allerlei vaardigheden te ontwikkelen. Spelenderwijs, op vrijwillige basis en met groot plezier doen ze allerlei ervaringen op en komen sociale vaardigheden, cognitieve en motorische vaardigheden, fantasie en creativiteit aan bod. De kinderen kunnen zelf het initiatief nemen en daarnaast kiezen uit allerhande activiteiten die we ze aanbieden. 6.1 Verschillen tussen jongens en meisjes We spelen in op de verschillende interesses en behoeften die jongens en meisjes kunnen hebben. Die verschillen hebben deels te maken met de ontwikkeling van de hersenen. De linker hersenhelft ontwikkelt zich langzamer dan de rechter. En door de invloed van het mannelijke hormoon testosteron, verloopt dat proces bij jongens langzamer. Daarom hebben zij meer behoefte aan grof motorische bewegingen, waarbij ze letterlijk de ruimte nodig hebben. Ze kunnen al snel hun interesse verliezen bij activiteiten die een beroep doen op hun fijne motoriek. De ontwikkeling van de fijne motoriek verloopt bij meisjes sneller; daarom zal hun spanningsboog bij dergelijke activiteiten groter zijn dan bij jongens. Om dezelfde reden uiten jongens zich veelal fysieker en stoeien daarom graag met elkaar. We kijken naar het individuele kind en sluiten aan op zijn/haar behoefte ongeacht of het een jongen of een meisje is. Ieder kind krijgt de ruimte die het nodig heeft. 6.2 Vallen en opstaan Wij geven kinderen de ruimte situaties te oefenen en ervarend te leren. Dit gebeurt soms letterlijk met vallen en opstaan. Kinderen leren zo risico s in te schatten. Spelen zonder risico kan niet, uiteraard begeleiden wij de kinderen hierin. Jaarlijks wordt een risico-inventarisatie en evaluatie Veiligheid uitgevoerd, waarbij risico s in beeld gebracht worden en zo veel mogelijk worden beperkt. Deze wordt besproken met de oudercommissie. Zij brengen hier vervolgens advies op uit. Mocht zich een ongeluk voordoen, maken wij daarvan een ongevallenregistratie. Deze wordt opgenomen in het jaarlijkse Veiligheidsverslag. 6.3 Meer van hetzelfde Kinderen willen soms gedurende langere tijd achter elkaar met dezelfde activiteit bezig zijn. Bijvoorbeeld de hele week met kapla of met dinosaurussen spelen. Zo vergroten ze hun concentratie en verdiepen met fantasie hun spel. Alle ervaringen krijgen de tijd om in de hersenen te worden opgeslagen. We geven kinderen die langere tijd met een zelfde activiteit bezig willen zijn daarvoor de gelegenheid en tijd. 15 van 26

16 6.4 Het doen telt Voor alle kinderen geldt dat het eindresultaat van hun activiteit niet belangrijk is, maar de weg ernaar toe. Die weg bestaat uit uitproberen en ervaringen opdoen. Zo is het bijvoorbeeld een enorme ervaring als een kind zelfstandig aan de hand van een recept cakejes bakt. Dat vergroot zijn zelfvertrouwen en zelfstandigheid. 6.5 Zelfredzaamheid Binnen de buitenschoolse opvang zijn zelfstandigheid en zelfredzaamheid sleutelwoorden. De kinderen krijgen, aansluitend bij hun leeftijd, meer vrijheden. Vanaf achtjarige leeftijd kan een zelfstandigheidcontract worden afgesloten. Dit contract wordt tussen vestigingsmanager, ouder en kind gesloten. Aan de hand hiervan kan het kind zelfstandig een aantal (handige) activiteiten ondernemen zoals van de buitenschoolse opvang naar school en terug lopen. Of een boodschap doen, bij een vriendje of gewoon buiten spelen. De afspraken die met ouders en kind gemaakt kunnen worden zijn afhankelijk van de vestiging en haar omgeving. Uiteraard wordt dit contract afgesloten op het moment dat het kind er ook echt aan toe is. 6.6 Opbouw activiteiten Het activiteitenaanbod werken we uit volgens drie pijlers: Vrije activiteiten Kinderen kunnen op eigen initiatief, zelfstandig aan de slag met het aanwezige spel of creatief materiaal, dat op de bso aanwezig. Het zij alleen of samen in een groepje. Het spelmateriaal is uitdagend en toegespitst op de leeftijdsgroep. Om het samen spelen te stimuleren, hebben we veel spelmateriaal dat hiertoe uitnodigt. Open activiteiten Wij bieden activiteiten aan. Het kind kiest of het hieraan deelneemt, of iets anders gaat doen. Het aanbod is flexibel en biedt kinderen de ruimte om zelf met initiatieven te komen voor activiteiten of met een eigen inbreng te hebben in de aanpak. Het kan daarom gebeuren dat een door ons voorbereide open activiteit een andere wending krijgt en uiteindelijk wordt afgesloten met bijvoorbeeld een heel ander spel. Wij bieden in ieder geval twee activiteiten per dag aan. Deze zijn gekoppeld aan het open deurenbeleid. Kinderen hoeven zich van te voren niet op te geven en de activiteiten sluiten zoveel mogelijk aan bij de ideeën en wensen van de kinderen. Hierbij maken we niet alleen gebruik van de eigen groepsruimtes, maar ook de profielruimte/danszaal en het speelplein. Deze ruimtes hebben wij tot onze beschikking om de activiteiten tot hun recht te laten komen. Hierdoor is het mogelijk om los van de dagelijkse gang van zaken rustig met een kleiner groepje kinderen ergens anders intensief bezig te zijn. Kinderen kunnen aanschuiven als ze willen en kunnen stoppen als ze geen zin meer hebben. Kinderen mogen zelf kiezen waaraan en of ze mee willen doen. De groepsruimtes worden tijdens deze periode gebruikt voor het vrij spelen of er vinden kleine activiteiten aan tafel plaats. Extra georganiseerde activiteiten Kinderen kunnen zich inschrijven voor workshops en cursussen van interne en externe specialisten (trainers, instructeurs of pedagogisch medewerkers) die af en toe worden aangeboden. Ze kunnen zo kennis maken met allerhande activiteiten en ontdekken waar hun talenten liggen. Inschrijven voor deze activiteiten is niet verplicht; we leggen daarvoor het initiatief bij de kinderen. Als kinderen zich eenmaal hebben ingeschreven stimuleren we hen wel om ook daadwerkelijk deel te nemen en de workshops compleet af te ronden. Een deel van de extra georganiseerde activiteiten die wij op deze bso aanbieden liggen vast in de blauwe mix. De blauwe mix is een pakket aan workshops die in een cyclus van vier tot zes weken wordt aangeboden. Het aanbod is leeftijdsgericht, namelijk 4-6 jaar, 6-7 en 8+. De blauwe mix vindt plaats op maandag, dinsdag en donderdag. 16 van 26

17 Kinderen moeten zich vooraf hiervoor inschrijven. Ouders krijgen hierover tijdig bericht via een . Ook hangen er inschrijflijsten op de deur van elke basisgroep. We stimuleren kinderen om keuzes te maken en leren hun af te maken waar ze aan zijn begonnen. De blauwe mix wordt zo gevarieerd mogelijk aangeboden. Er zijn activiteiten op het gebied van natuur & techniek, theater, sport & spel, dans & muziek en creatieve activiteiten. We kijken of het aanbod voor zowel meisjes als jongens en voor jongere en oudere kinderen aantrekkelijk genoeg is. Bij de blauwe mix maken we gebruik van externe vakdocenten en de eigen pedagogisch medewerkers. 6.7 Verhalen Luisteren naar een verhaal, benoemen waar het over gaat en wat je ervan vindt, stimuleert de taalontwikkeling; de woordenschat wordt groter. Voorlezen is ook vaak een groepsactiviteit; kinderen en pedagogisch medewerkers nemen de beurt en luisteren naar elkaar. Kinderen kunnen ook zelf een boek lezen; dat prikkelt niet alleen hun fantasie, maar kan ook een fijn rustmoment zijn. Vooral aan het einde van de middag kan het heerlijk zijn om fijn voorgelezen te worden. Wij lezen dan ook regelmatig met een groepje kinderen rustig op de bank. Op de gang/ centrale hal zijn er genoeg stripboeken en leesboeken voor de oudere kinderen om even te lezen op de bank of op een zitzak. 6.8 Uitstapjes We maken onder andere uitstapjes tijdens de vakanties. Dat vergroot de wereld van de kinderen; ze doen zo weer nieuwe ervaringen op. Tijdens uitstapjes gelden de veiligheidsvoorwaarden zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Het maken van uitstapjes valt onder het open deuren beleid: de opvang vindt op dat moment niet plaats in de samenstelling van de vaste basisgroep. Wanneer de groep groot is, vertrekken we in etappes in kleinere groepjes. Aan iedere beroepskracht wordt een aantal kinderen toegewezen voor wie zij tijdens het uitstapje verantwoordelijkheid draagt. Zij verzorgt de begeleiding en het directe toezicht op deze kinderen. Wij nemen tijdens elk uitstapje de bso-mobiel mee. Het telefoonnummer is te vinden op het whiteboard in de hal. Indien mogelijk organiseren wij aparte uitstapjes voor de oudste kinderen, zodat elk kind op het eigen tempo naar een uitstapje gaat dat aansluit bij de leeftijd en interesses. Buitenspelen Buitenspelen doen we zoveel mogelijk, iedere dag. Daar hebben kinderen letterlijk de ruimte voor grof motorische bewegingen en kunnen ze zich uitleven: klimmen en klauteren, rennen en fietsen. Buiten worden ook activiteiten aangeboden als sport en spel en onderzoeken van de natuur. De jongste kinderen spelen altijd onder toezicht van de pedagogisch medewerkers. Dit gebeurt bij het omheinde speelpleintje op het schoolplein. Tijdens het buitenspelen dragen deze kinderen altijd een hesje. Op het speelpleintje staat een leeftijd gerelateerd speel- en klimtoestel, een zandbak en paardjes. Wij verzorgen daarnaast gepast speelmateriaal, zoals scheppen, stoepkrijt en springtouwen. De oudere kinderen spelen op het schoolplein en in de moestuin. Zij hebben duidelijke afspraken gemaakt met de pedagogisch medewerker waar zij wel en niet mogen spelen. Deze afspraken staan ook vermeld op het zelfstandigheidcontract, dat is afgesloten met de pedagogisch medewerkers, de ouders en het kind. Naast deze voorzieningen zorgen wij voor buitenspelmateriaal zoals voetballen en frisbees, afhankelijk van de wensen van de kinderen. 6.9 Natuur & milieu Kinderen krijgen hun normen en waarden overgedragen door hun directe verzorgers. Wij hebben dus een voorbeeldfunctie, ook ten aanzien van het milieu. Vooral de kennismaking met de natuur staat voorop, zodat kinderen deze leren waarderen. De pedagogisch medewerkers zullen de kinderen hiertoe bewust bij de natuur betrekken. De aandacht voor het milieu zal vanuit dit standpunt op een speelse manier en vanuit een voorbeeldfunctie worden meegenomen. 17 van 26

18 Voorbeelden om kinderen bij de natuur te betrekken: Aandacht voor de seizoenen, bijvoorbeeld door de aankleding van het lokaal, door creatieve activiteiten. Buiten spelen in alle jaargetijden. Werken met plantjes en zaadjes. Aandacht voor diverse diersoorten, door voorlezen en bezoek kinderboerderij. Bewust omgaan met dieren als slakken en lieveheersbeestjes. Voorbeelden om kinderen bij het milieu te betrekken: Mee laten helpen bij het opruimen van papier/glas op het kinderverblijf in de daarvoor bestemde bakken. Geen afval op straat (laten) gooien. Zuinig leren omgaan met water bij het handen wassen. Kosteloos materiaal gebruiken. (Teken)papier optimaal gebruiken Creativiteit We geven ruim baan aan de creativiteit van kinderen door bij elke activiteit de inbreng van kinderen een grote rol te laten spelen. We stimuleren hun creatieve proces door activiteiten aan te bieden die niet van te voren zijn ingevuld of waar niet aan de hand van een voorbeeld wordt toegewerkt naar een bepaald eindresultaat. Spelenderwijs en in gesprek met kinderen komt er iets tot stand. Het gaat niet om het eindresultaat maar om het proces. We maken gebruik van de eigen creatieve oplossingen die kinderen hebben, zowel in het spel als tijdens een knutselactiviteit. We geven kinderen de ruimte allerhande materiaal op hun eigen wijze te gebruiken. Zo wordt het materiaal optimaal onderzocht. Wij voegen hoogstens een element toe aan de activiteit, maar schrijven niets voor en laten kinderen bepalen wat ze met het materiaal doen Gebruik televisie en computer Kinderen komen al heel jong in aanraking met televisie en computer. Partou gaat daar zorgvuldig mee om en heeft een multimediawijzer ontwikkeld. Wilt u meer hierover weten vraag naar de folder Multimedia bij Partou. Er wordt op deze bso geen televisie gekeken. Incidenteel wordt er een dvd gekeken op de beamer, bijvoorbeeld na een uitstapje in de vakantie of bij een verjaardag van een pedagogisch medewerker in de theaterruimte. Er is een Wii-computer aanwezig in de mediaruimte. Onder begeleiding van een pedagogisch medewerker kunnen de kinderen hier beurtelings op spelen. Dit gebeurt incidenteel en altijd na lichamelijke beweging, zoals buiten spelen of sport & spel in de profielruimte/danslokaal. Daarnaast heeft deze bso een multimediaproject. Wij hebben sinds januari 2013 dit als pilot mogen uitvoeren. Dit mediaproject is verlengd en wij mogen de kinderen media-activiteiten blijven aanbieden. De kinderen maken bijvoorbeeld eigen speelfilms, clips, muziek en doen interviews. Daarnaast maken we de kinderen mediawijs. Kinderen van deze bso weten wat de gevaren zijn van internet en leren spelenderwijs veel over media in alle opzichten Muziek Muziek kan een toegevoegde waarde zijn bij activiteiten. Dansen op muziek in de profielruimte / danslokaal of in het theater, maar het kan ook heel gezellig zijn om te luisteren tijdens een creatieve activiteit. Gedurende speciale gelegenheden, zoals Sinterklaas en Kerst zetten we ook regelmatig toepasselijke muziek op. Tijdens de blauwe mix komen er regelmatig workshops voorbij in de categorie dans & muziek, zoals: minidisco, djembé en drumles. 18 van 26