Met de ramen en deuren open

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Met de ramen en deuren open"

Transcriptie

1 JAarverslag 2010 Met de ramen en deuren open Foto: voordeur van Kbs St.Joseph

2 Jaarverslag 2010 Inos stelt zich voor De naam INOS is afgeleid van de begrippen INnovatie en sophos dat wijsheid betekent. Wie wij zijn INOS is een vernieuwende, ambitieuze stichting voor Katholiek Onderwijs in de gemeente Breda (Breda, Effen, Prinsenbeek, Teteringen en Ulvenhout). INOS kent 26 basisscholen, 2 scholen voor Speciaal Basisonderwijs en 3 scholen voor Speciaal Onderwijs (REC 3). Ruim 1300 medewerkers verzorgen onderwijs aan leerlingen. De organisatie wordt aangestuurd door een College van Bestuur en ondersteund door een eigen bestuursbureau. De Raad van Toezicht is werkgever, klankbord, adviseur van het College van Bestuur en heeft een toetsende functie. De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) toetst het bovenschools beleid. De GMR heeft instemming- of adviesrecht en fungeert als volwaardige gesprekspartner en klankbord voor het College van Bestuur. Hier staan wij voor INOS vindt het van belang de leerlingen een uitdagende leeromgeving te bieden, voor zover mogelijk op scholen die verankerd zijn in de eigen wijk. Leren tot leven brengen en partnerschap met de omgeving zijn de uitgangspunten voor de ontwikkeling van INOS en haar scholen. INOS heeft haar visie en missie samengevat in vier kernwaarden: verbindend, ambitieus, resultaatgericht en omgevingsbewust. Zij vormen de terugkerende boodschap in de interne en externe communicatie en brengen alles wat INOS medewerkers doen in verband met de basis, zoals deze in visie en missie is vervat. inhoudsopgave 1. INLEIDING INOS in KINDERJAARVERSLAG 07 INTERVIEWS WORKSHOPGEVERS INOS ONDERWIJSDAG , 30, 40, 46, 54, 58, 70, 80, 86, Toenemende risico s Voortgang INOS-ontwikkeling in De kernboodschap 17 DEEL A: INHOUD IN VERBINDING ONDERWIJSKUNDIGE ONTWIKKELING Innovaties binnen INOS De INOS-academie KWALITEITSZORG Kwaliteitszorg binnen INOS Leren van Data CITO Eindtoets Basisonderwijs Leerlingenadministratie- en leerlingvolgsysteem Leerlingenaantallen INOS Tevredenheidsonderzoek Oordelen Inspectie van het Onderwijs Excellente INOS-scholen PASSEND ONDERWIJS Landelijke ontwikkelingen rond Passend Onderwijs Regionale ontwikkelingen rond Passend Onderwijs INOS en Passend Onderwijs Weer Samen Naar School (WSNS-INOS) Speciaal BasisOnderwijs Breda Speciaal Onderwijs FLEXINOS Kenniscentrum voor Ambulante Begeleiding Eureka! INOS Kenniscentrum Meer- en Hoogbegaafdheid Onderwijskansenbeleid IDENTITEIT Visie op identiteit 50 DEEL B: SAMENWERKEN MET ANDEREN MAATSCHAPPELIJKE VERANKERING: BREDE SCHOOL Gezamenlijke visie op de Brede Scholen van INOS Dagarrangementen en buitenschoolse opvang Concrete ontwikkelingen op locatie MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDING Lokaal Educatieve Agenda (LEA) Bestuurlijk Overleg Breda (BOB) Regionale samenwerking tussen schoolbesturen Horizontale en Verticale verantwoording Landelijke partners 59 DEEL C: DE ORGANISATIE DE ORGANISATIESTRUCTUUR VAN INOS Raad van Toezicht College van Bestuur Directeuren en Directeuren in Opleiding Strategische Projectgroepen Medezeggenschap DE ORGANISATORISCHE EENHEDEN Ontwikkelingen en veranderingen Senior coach Veiligheidsbeleid DE ZELFVERANTWOORDELIJKE TEAMS Zelfverantwoordelijke Teams Teamcoördinator INTEGRAAL PERSONEELSBELEID Ontwikkelingen Personeelsbeleid Matchpoint, vervangingsorganisatie INOS Personeel in cijfers COMMUNICATIE EN PR Ontwikkeling communicatiestructuur De INOS-portal als communicatieplatform Onderwijsdag Uitwisseling professionele kennis en ervaring KLACHTENBELEID Klachtenbeleid ICT Voortgang ICT-beleidsplan ONDERWIJSHUISVESTING Strategische planvorming onderwijshuisvesting Onderwijshuisvesting op locatie FINANCIEN Financieel beleid Centraal aanbesteden Pilot digitaal factureren Aansluiting op BRON Begroting en realisatie BIJLAGE 98 Begrippen uit het INOS-spraakgebruik 98

3 1 Inleiding 2010 was tevens het jaar waar de maatschappelijke crisis, waarin ook Nederland terecht is gekomen, zich voor het eerst flink laat voelen. Onverwacht zijn de financiële en personele risico s voor INOS fors toegenomen. Dat is reden dat dit jaarverslag begonnen wordt met een overzicht van deze risico s. 1.1 INOS in 2010 Met trots presenteert INOS al weer haar vierde inhoudelijk jaarverslag. Duidelijk is te zien dat INOS als groot schoolbestuur gestaag vordert met het realiseren van haar plannen en ambities. Zelfverantwoordelijkheid in verbinding met anderen is een kernthema in het INOS-beleid. Zelfverantwoordelijkheid door zelfverantwoordelijke leraren in zelfverantwoordelijke teams, maar ook een zelfverantwoordelijk team van betrokken INOSdirecteuren samen met het team dat het College van Bestuur vormt. Maar ook, en daar doen we het uiteindelijk voor, zelfverantwoordelijke kinderen die, samen met anderen verantwoordelijkheid voor zichzelf en hun eigen leren kunnen nemen. Het jaarverslag dat voor u ligt staat niet op zichzelf. Het is de weergave van een tussenstap in de ontwikkeling die INOS doormaakt. Het verhaal van de organisatie. Vanuit die gedachte is er op diverse momenten voor gekozen de tekst te beginnen in 2009 (of eerder) en te laten eindigen met een vooruitblik naar de toekomst. Daarnaast vervult dit jaarverslag een interne en externe rol. De externe rol is die van horizontale dialoog en publieke verantwoording. Vandaar dat gekozen is voor een brede doelgroep. Sommigen daarvan kennen INOS goed en zullen soms bekende informatie aantreffen. Voor anderen is dit document een eerste kennismaking. Vandaar dat soms gekozen is voor een uitgebreidere toelichting en informatieverstrekking. Wij nodigen u uit de details over alles wat hierboven genoemd is, te lezen in dit jaarverslag. Wederom geldt dat dit Jaarverslag breed wordt verspreid onder scholen, Medezeggenschapsraden, ouders en vele partners. Daarbij nodigen wij uit tot gesprek en feedback. Daarmee sterkt u ons in de realisatie van onze missie op alle niveaus: INOS brengt leren tot leven. Dit alles is terug te zien in dit jaarverslag. Niet zonder reden wordt begonnen met een eigen kinderjaarverslag, door kinderen van INOS-scholen zelf vormgegeven. Maar ook de vele ontwikkelingen in de zelfverantwoordelijke teams komen ruim aan bod was het jaar waar een uitgebreide, externe evaluatie door IVA heeft plaatsgevonden. Dat heeft begin 2011 geresulteerd in de publicatie Zelfverantwoordelijkheid binnen de INOS-scholen. Wim Kaizer Voorzitter College van Bestuur Frank van Esch Lid College van Bestuur 2010 was ook het jaar van INOS-brede, uitgebreide tevredenheidsonderzoeken onder INOS- medewerkers, ouders en kinderen. INOS komt steeds meer op eigen benen te staan, blijkt uit dit jaarverslag. Een belangrijke ontwikkeling daarbij is dat INOS steeds minder leunt op externe adviseurs en toenemend zelf ontwikkelt en uitvoert. Waar externe deskundigen nog ingezet worden, is dat bijna altijd in het kader van train de trainer. Het mooiste is die ontwikkeling te INOS professionaliseert toenemend op eigen kracht. zien in de jaarlijkse Onderwijsdag die in 2010 bijna in zijn geheel als intensieve studiedag door eigen personeel werd verzorgd. De vele thema s van deze Onderwijsdag met de titel (Work) shoppen bij elkaar, zijn daarom ook leidend voor de thema s in dit jaarverslag. Over een aantal workshops zijn in dit jaarverslag interviews met leerlingen en INOS-medewerkers opgenomen. Ook op andere terreinen maakt INOS werk van het opsporen en benutten van talent. Een voorbeeld daarvan zijn de foto s in dit jaarverslag van de hand van een INOS-medewerker. 4 jaarverslag 2010 jaarverslag

4 kinder- JAarverslag 2010 KIDS ONLY

5 Achter de deur van een kluis Mark (11) is goed bekend met INOS. Mijn moeder is juf op een school van INOS en ik hoor haar daar best vaak over praten. Anja (12) zit bij Mark in de klas in groep acht van INOS-basisschool De Werft. Door Mark weet Anja nu ook wie of wat INOS is. INOS is de baas van heel veel scholen in Breda. Mark en Anja zijn goede vrienden en erg enthousiast over hun school. We doen echt super ons best en dat zien we ook op ons rapport terug. Gelukkig heb ik niet veel hulp nodig en ben ik ook niet bang om fouten te maken. Daar kun je alleen maar van leren, vertelt Mark. Anja is een beetje onzeker. Soms heb ik hulp nodig en die krijg ik volop in de klas. Op onze school vinden ze het belangrijk dat je het naar je zin hebt en dat we ons veilig voelen. Ik denk dat kinderen die gepest worden niet echt een veilig gevoel hebben op school of in de klas. Anja is zelf ook weleens gepest. Ik zit nu op een zelfverdedigingsport en daar leer je echt veel. Ze leert graag en ontdekt van alles achter de deur van de Ontdekkluis op haar school. Dat is een ruimte met een grote kast met daarin heel veel materialen. Er is ook een keuken en er staan computers. Twee keer per week ontdekken we daar van alles over koken, techniek, taal, rekenen en we doen denkspelletjes. Het is echt heel leuk. Nog leuker vindt Anja het Digibord. Voor het Digibord gebruiken we een pen. Dat is een stuk beter dan een krijtje, dat is iedere keer zo snel op, grapt ze. Mark zou meer van het bord gebruik willen maken. Je kunt er echt veel meer uithalen en zeker ook met het zoeken van informatie op het internet. Mark en Anja halen op school alles eruit wat erin zit. Ze hebben allebei de ambitie om te gaan voor een goede baan. Nog even en dan vertrekken ze naar het voortgezet onderwijs. We zijn daar al wel een beetje op voorbereid. Want wat krijgen wij een hoop huiswerk mee! Toch zullen zij de school gaan missen. Het is er echt gezellig. Vooral de inrichting vinden wij leuk. Veel kleur en in de hal staan overal tafels en stoeltjes en het is vooral lekker ruim. Dag Werft! 8 Kinderjaarverslag 2010 kinderjaarverslag

6 Goed gevoel door kunst Ivana (18) en Wouter (17) hebben gekozen voor het vak Kunst, omdat ze de ambitie hebben om te schilderen. Beiden zitten op De Liduinaschool, een INOS-school voor Speciaal Onderwijs. Maar we doen veel meer. We maken hele grappige kaarten, we tekenen allerlei mooie dingen, werken met papier-maché en ook met klei, glimlacht Ivana. Ivana en Wouter vinden het ook leuk om te koken, het doen van allerlei klusjes zoals papier versnipperen en elkaar helpen bij allerlei opdrachten. Ivana werkt soms liever alleen en zelfstandig, maar als de juf helpt, vindt ze het toch ook wel leuk. Wouter is gek op gezelligheid. Hij werkt super graag samen met zijn klasgenoten. Allebei voelen ze zich veilig en hebben het prima naar hun zin. Hun klaslokaal was een paar jaar geleden nog een zwembad. Eerst lagen we in het water, en nu maken we in dezelfde ruimte kunst. Van die verbouwing hebben de leerlingen niet zoveel meegekregen. Wel van het opknappen van ons restaurant. De muren werden geschilderd en oeps!, die verf rook niet echt lekker. Het restaurant is wel mooi geworden, vindt Wouter. Het liefst zien ze de muren buiten ook beschilderd. Vanuit onze klas ziet het er super saai uit. Graffiti fleurt wel op, maar of dat mag? De twee kunstenaars hebben nog een goed idee. We hebben geen wastafel. We moeten steeds onze handen en kwasten schoonmaken in een emmer met water en dat is echt niet handig! In hun klas is ook geen Digibord. Zou voor mij wel makkelijk zijn, want ik kan niet zo goed zien, zegt Wouter. Volgens Ivana is een Digibord wel hip. Zij werkt ook graag op de computer en weet daar best veel van. Soms wil ik foto s gaan kijken op de site van de school, maar ik vergeet steeds het wachtwoord. Gelukkig vergeten ze niet de kunstwerken die ze maken. Alles wordt gefotografeerd en de foto s worden in een map verzameld. Helaas mogen we ons werk niet mee naar huis nemen. Als Ivana en Wouter naar huis gaan zijn ze best moe. Dat komt omdat we erg geconcentreerd werken, maar van het maken van kunst, krijg je wel een goed gevoel! Foto: v.l.n.r. Wouter en Ivana met hun klasgenoten Cecile en Madelon Taalatelier maakt talent Hana (8) en Manal (8) uit groep vijf van INOS-basisschool De Liniedoorn gaan iedere woensdagmiddag, in hun vrije tijd, naar het Taalatelier op hun school. Samen met kinderen van groep vier leren ze daar alles over spelling en grammatica. Meestal zijn het moeilijke woorden die we opschrijven of we leren wat het woord betekent. Hana vindt de Nederlandse taal super moeilijk. En toch doe ik het best goed, misschien heb ik gewoon talent, grinnikt ze. De twee meiden hebben het goed naar hun zin op school. Vooral nu de school een nieuw uiterlijk heeft. De school is echt cool geworden er is echt een hoop veranderd. De muren en deuren zijn geschilderd en we hebben nieuwe gordijnen! Alles is nu groen en oranje en dat maakt ons vrolijk. Manal wordt minder vrolijk van het schoolplein. Het is zo leeg en ook best saai. Misschien moeten we er een doolhof bouwen, of moeten we iets met muziek doen? Op het schoolplein en in de klas voelen Hana en Manal zich op hun gemak. Al onze klasgenootjes zijn aardig en iedereen helpt elkaar. Ja, soms plagen we elkaar ook wel hoor. Het leukste in de klas is volgens de meiden het Digibord. Mochten we maar hele dagen aan het bord, het is echt zo gaaf. Misschien moeten we een lijstje maken, wie om de beurt aan het bord mag? Goed idee! De juf van Hana en Manal vindt het Digibord ook leuk, terwijl ze ook gek is op knutselen. Maar ze kan niet zo goed zingen, lachen de twee. Onze juf helpt ons altijd en als we iets niet snappen, legt ze het heel goed uit. Als ze dan zegt dat we het goed doen, zijn we echt heel trots op ons zelf. Het is leuk om te leren. Hana en Manal vinden het ook leuk om op de computer van alles te leren. Ik kijk vaak op de site van De Liniedoorn. Meestal bekijk ik alle foto s en die zijn echt leuk. Vooral als je er zelf op staat of mijn zusje, vertelt Manal. Hana kijkt nooit op de website van haar school. Ik wil wel kijken, maar ik vergeet altijd de naam van de site. Tot slot willen de meiden nog wat toevoegen: Ik word kunstenares, lacht Hana. En ik word dokter of juffrouw, zegt Manal vastbesloten. 10 Kinderjaarverslag 2010 kinderjaarverslag

7 Samen op de Brede School Shania (12) en Emil (12) zijn een beetje bekend met INOS. We zien de naam weleens staan op de briefjes die we van school mee naar huis krijgen. Shania en Emil zitten in groep acht van INOS- basisschool Hagehorst. Hagehorst is een Brede School en is gehuisvest in het nieuwe gebouw Olympia. In dat gebouw werken organisaties samen op het gebied van onderwijs in een Brede School. Aan de andere kant van Olympia is openbare basisschool De Vlier gevestigd. We werken samen en doen ook heel veel activiteiten met kinderen van die school, legt Emil uit. Eén ervan is voet-ballen. Er zijn nog heel veel meer leuke activiteiten, ook na schooltijd, maar voetbal is toch echt de leukste! Rik is gek op buiten sporten en Shania sport graag in de gymzaal. Die is super nieuw en echt heel groot. Volgens beide leerlingen hebben ze niet zoveel last gehad van alle veranderingen en verbouwingen rondom hun school. De verbouwing was in onze schoolvakantie, dus dat viel wel mee. De beste verandering volgens Shania en Emil is het Digibord. Als we een spreekbeurt houden, gebruiken we het bord voor een PowerPoint presentatie. Er is één nadeel: als de zon binnen schijnt, zien we niet veel meer op het bord. De twee klasgenoten zijn best tevreden over hun klas, maar ook over hun school. Dat hebben ze ook aangegeven in het tevredenheidonderzoek, waaraan ze vorig jaar deelnamen. In onze groep hangt een goede sfeer en we voelen ons veilig. Dat komt ook door de hulp die we krijgen. Zo krijgen we les in weerbaarheid en kunnen we met een vertrouwens- persoon praten. We maken daar niet zoveel gebruik van, maar soms is het toch handig als je iets kwijt wilt, lacht Shania. Zij maakt meer gebruik van de website van haar school. Ik doe graag spelletjes en de oefeningen met taal zijn echt heel cool. Emil kijkt zo nu en dan op de kalender van de schoolsite. Even checken of we misschien wel extra vrij zijn. school Maëlle (10) en Rik (11) uit groep acht van INOS-basisschool Sinte Maerte zijn super blij met hun school. De school is pas vernieuwd en er is een stuk aangebouwd. Wij hebben twee jaar in een noodlokaal doorgebracht waar het in de zomermaanden echt bloedheet was. De lokalen zijn nu een stuk hipper en ruimer en we hebben zonneschermen en airco. Dat is wel cool. Het is maar goed, dat de lokalen wat groter zijn, want er zitten 29 kinderen in groep acht. Het is best druk, maar soms ook handig, want dan worden we niet zo goed in de gaten gehouden, lacht Rik. Maëlle vindt het wel gezellig. We werken vaak samen aan opdrachten en als we aan een toneelstukje werken, doen we dat in groepjes. Van veel klasgenoten kun je ook leren en snappen we iets niet over taal of rekenen, dan legt onze leraar het echt heel goed uit. Maëlle en Rik halen goede punten en daar zijn ze blij om. Het huiswerk dat ze meekrijgen valt reuze mee. De twee klasgenoten zijn erg op hun gemak in de klas en vooral ook op het schoolplein. Er hangt een goede sfeer en omdat ik bijna iedere dag op school ben, voel ik me vertrouwd, vertelt Maëlle. Vertrouwd zijn de kids ook met het Digibord. Een digitaal schoolbord is echt zo gaaf. Je kunt filmpjes bekijken, je komt snel iets te weten over geschiedenis of aardrijkskunde en je kunt op het internet. Op de vraag of ze wel eens op internet kijken naar de site van hun school wordt het even stil. Die website is meer voor ouders, vindt Rik. Er staat maar één kidspagina op en dat is best jammer. Het zou leuker zijn als er spelletjes op zouden staan. Misschien is het wel een idee dat wij mogen meedenken over de site. Maëlle kijkt op de site naar de foto s en die vindt ze super leuk! Rik en Maëlle gaan dit jaar naar het voortgezet onderwijs. Daarom hebben zij een wens voor de kids die nog een paar jaar naar de basisschool gaan en iedere middag overblijven. Het zou wel gaaf zijn als er meer te doen is tussen de middag. Op het schoolplein spelen is leuk, maar nog leuker wordt het als je mag kiezen of je binnen of buiten mag spelen. Binnen kun je lekker knutselen, tekenen of kleuren. 12 KINDERjaarverslag 2010 kinderjaarverslag

8 Jaarverslag

9 1.2 Toenemende risico s 1.3 Voortgang INOS-ontwikkeling in 2010 In 2010 is INOS, net als alle schoolbesturen in het Primair Onderwijs, met grote, deels ook onverwacht optredende risico s geconfronteerd. Heeft onderwijs maatschappelijk de naam van stabiele sector met zekerheid van een stabiele financiering door de overheid, de praktijk laat zien dat onze sector toenemend en ook onverwachte risico s loopt. Door het College van Bestuur is een risico-analyse vervaardigd die duidelijk als trend laat zien dat diezelfde overheid het grootste risico voor INOS vormt. De risico s hebben betrekking op: Fiks achterblijvende bekostiging om de stijgende kosten te kunnen dekken. Onverwacht worden geconfronteerd met forse bezuinigingen. Regelgeving en onderwijsrechtspositie die teruggang in personele formatie zeer ingewikkeld en kostbaar maakt. In 2006 is ook in het Primair Onderwijs de zogenaamde lumpsum ingevoerd. Schoolbesturen dienden zich te ontwikkelen tot efficiënte, professionele organisaties die binnen een totaal bedrag aan lumpsum financiering eigen beleidsvrijheid kregen om de eigen én landelijk vereiste onderwijsdoelen te realiseren. Hier staat tegenover dat schoolbesturen toenemend door de Rijksoverheid worden aangesproken op de kwaliteit en het functioneren van scholen én ook in financiële zin de ondernemersrisico s dragen. Zeker vanaf het verslagjaar 2010 zien we echter een forse trendbreuk. De nieuwe verantwoordelijkheden blijven en nemen zelfs toe, het principe van lumpsum financiering wordt keer op keer verlaten. Er is regelmatig sprake van bezuinigingen op deelterreinen alsof er geen lumpsum zou bestaan. Voorbeelden daarvan zijn forse bezuinigingen op bestuur en management en op allerlei fictieve, inhoudelijke onderdelen van de Rijksfinanciering. In zijn algemeenheid blijft het Rijk ook ver achter om stijgende werkgeverslasten, vaak het gevolg van Rijksbeleid, adequaat te bekostigen. Door INOS verplicht uitgevoerde operaties in het kader van de landelijke Actieplan Leerkracht en de functiemix zijn daarvan enkele voorbeelden. Ook compensatie voor stijgende prijzen en stijgende pensioenpremies blijven uit. Hiernaast worden allerlei subsidies versneld afgebouwd. Tot en met 2010 bedroeg deze teruggang al 5% van het lumpsumbedrag. Ook INOS heeft de afgelopen jaren veel in Passend Onderwijs geïnvesteerd, de per 1 augustus 2012 aanstaande stelselwijziging. Totaal onverwacht werd INOS in 2010 geconfronteerd met tal van bezuinigingen juist op dit dossier, waar in feite extra investering nodig is, gezien de gevraagde grote inhoudelijke verandering. Begin 2011 werd bovendien een zeer forse bezuiniging voor INOS van meer dan 3 miljoen euro aangekondigd. Met de eerdere bezuinigingen vertegenwoordigt dit op het terrein van Passend Onderwijs voor INOS in totaal al bijna 4 miljoen euro. INOS is als groot schoolbestuur voor het Primair Onderwijs (Basisonderwijs, Speciaal Basisonderwijs en Speciaal Onderwijs c.q. REC-scholen) in 2007 een ambitieus ontwikkelingstraject ingegaan. Dit traject is gericht op de implementatie van de Strategische Beleidsnota s Leren en organiseren en Missie en Visie. In 2010 heeft een volgende stap in dit meerjaren ontwikkelingstraject plaatsgevonden door het verrichten van een externe evaluatie in de vorm van een ontwikkelingsgericht onderzoek door IVA (Instituut voor ArbeidsVraagstukken) van de Universiteit Tilburg. Dit onderzoek is erop gericht om uitspraken te doen over de stand van zaken met betrekking tot de ontwikkeling van de zelfverantwoordelijke teams. Dit was immers een kerndoel in het strategisch beleid zoals geformuleerd in Leren en organiseren. De eerste stap van dit onderzoek, een interview onder drie schoolteams, heeft de ankerpunten opgeleverd waarop de vragenlijsten van het onderzoek onder alle medewerkers kunnen worden gebaseerd. Daarnaast zijn stimulerende en belemmerende factoren voor zelfverantwoordelijkheid benoemd. Het vervolgonderzoek onder alle schoolteams heeft eind 2010 plaatsgevonden. De resultaten zijn begin 2011 in boekvorm gepubliceerd. 1.4 De kernboodschap De kernboodschap van INOS wordt nu twee jaar standaard in alle communicatie-uitingen gebruikt. Het consistente uitdragen van de boodschap, inclusief de kernwaarden werpt zijn vruchten af, hetgeen blijkt uit het resultaat van het tevredenheidsonderzoek dat in het voorjaar 2010 onder alle medewerkers van INOS gehouden is. Leerkrachten binnen INOS weten zeer goed wat INOS is en doet. De kernwaarden resultaatgerichtheid en ambitieus worden goed herkend in de scholen. Ook de kernwaarden omgevingsbewust en verbindend worden herkend, maar in mindere mate. Het feit dat alle scholen op de eigen website en/of in de schoolgids de kernboodschap, inclusief de kernwaarden, publiceren draagt hier zeker toe bij. Dat INOS het schoolbestuur van de eigen school is, is in ruime mate onder de ouders bekend volgens het tevredenheidsonderzoek. Bij de onvermijdelijke teruggang in personeel heeft INOS ook te kampen met eigen financiering van mogelijk ontslag. In het bedrijfsleven worden werkloosheidsuitkeringen rechtstreeks door het Rijk betaald, in het onderwijs loopt dit echter via een Vereveningsfonds (Participatiefonds). Door een forse krimp in leerlingaantallen in een aantal regio s van Nederland en het ontstane gat tussen stijgende werkgeverslasten en achterblijvende bekostiging is het aantal ontslagen leer- krachten landelijk fors toegenomen. Dit legt een stevige druk op de mogelijkheden tot verevening door het Participatiefonds, die deze druk weer teruglegt bij de schoolbesturen. Zo zijn dit jaar nog verdere beperkingen opgelegd: mogelijkheden om een tijdelijke aanstelling niet te verlengen zijn bijvoorbeeld ingeperkt. 16 jaarverslag 2010 jaarverslag

10 2 DEEL A: INHOUD IN VERBINDING Onderwijskundige ontwikkelingen 2.1 Innovaties binnen INOS INOS ziet zichzelf als lerende organisatie en stimuleert innovatie als middel om beweging en vernieuwing te creëren die bijdragen aan onze doelstellingen. Sinds 2007 is daartoe een eigen innovatiebudget gereserveerd voor onze scholen. Ook in 2010 zijn deze gelden besteed aan zowel schoolse als bovenschoolse innovatieprojecten. Daarnaast zijn externe financieringsbronnen ingezet om tot vernieuwing en verbetering te komen. Innovaties op scholen In 2010 is er voor innovatieprojecten vanuit INOS beschikbaar gesteld. Er zijn innovatieprojecten gefinancierd op de volgende thema s: het opzetten van een leergemeenschap gedrag en klassenmanagement, de implementatie van doorlopende leerlijnen, innovatief ICT en de ontwikkeling van een leeslaboratorium dyslexie in het Speciaal Basisonderwijs. Een aantal van de projecten loopt in 2011 door. Er is bovendien gebruik gemaakt van externe financieringsbronnen. Zo loopt er een monitor Rekenverbetertraject op Kbs De Griffioen en SO/VSO Liduinaschool voor Zeer Moeilijk Lerende kinderen, die gesubsidieerd en ondersteund wordt vanuit de PO-Raad. Een tweede voorbeeld van innovatie met externe financiering is de Taalpilot van de gezamenlijke Onyx-scholen (de voormalige Onderwijsachterstandsscholen). Vanuit INOS zijn dit Kbs De Wisselaar, Kbs De Watervlinder, Kbs Hagehorst, Kbs De Weerijs, Kbs De Keysersmolen, Kbs De Boomgaard en Kbs De Liniedoorn. De pilot richt zich op de verbetering van het taalniveau van leerlingen op een aantal scholen die tevens onderwijskansenschool zijn. Dit gebeurt door uitwisseling tussen de scholen, het opstellen van een taalbeleidsplan per school en monitoring van de resultaten. Dit project is in het najaar van 2010 beeïndigd. Op een drietal scholen, Kbs De Liniedoorn, Kbs Hagehorst en Kbs Sinte Maerte, is een traject gestart volgens het innovatieconcept Slim Fit. Hierbinnen werken teams volgens een ander organisatie- principe dan het leerstofjaarklassensysteem. Daardoor wordt een meer gedifferentieerd onderwijsaanbod gerealiseerd en kan er optimaal gebruik gemaakt worden van de aanwezige specialismen en talenten. Innovaties op stichtingsniveau Ook op stichtingsniveau heeft INOS diverse projecten geïnitieerd en gefinancierd. Ook is er hierbij gebruik gemaakt van externe financieringsbronnen. Zo zijn er verschillende subsidies vanuit de PO-Raad toegekend. In 2010 liep het project Leren van Data (opbrengstgericht werken, ook in SO en SBO), Opbrengstgericht werken voor bestuur en management en Opleiden in de school op de INOS scholen. Andere bovenschools door INOS gefinancierde innovatieprojecten zijn: Implementatie werken in Zelfverantwoordelijke Teams Leergemeenschap Gedrag en Klassenmanagement Netwerk Teamcoördinatoren Ontwikkeling TOPClass: Pabo-specialisatie ten bate van de REC/SO-scholen Talentenpool INOS-kader Bovenschoolse stagecoördinatie Opleidingstraject directeuren, teamcoördinatoren en Zelfverantwoordelijke Teams Matchpoint vervangingsorganisatie Passend Onderwijs en regionale bestuurlijke samenwerking binnen het Primair en Voortgezet Onderwijs (netwerk Passend Onderwijs OOK) Hoogbegaafdheidsproject Eureka! Onderwijshuisvesting en Buitenschoolse Opvang (BSO) Strategisch Huisvestingsplan Integrale kwaliteitszorg / managementinformatiesysteem en ontwikkeling format Meerjaren Strategisch Beleidsplan 2.2 De INOS-academie In 2009 heeft de opzet van de INOS-academie vorm gekregen. De doelstellingen, doelgroepen, werkwijze en verschijningsvorm van de INOS-academie zijn eind 2009 in een beleidsdocument vastgelegd. In de loop van 2010 zijn de doelgroepen en werkwijze opnieuw gedefinieerd. Kenmerkend is dat de INOS-academie fungeert als een soort paraplu voor allerlei activiteiten die gericht zijn op kennis vergaren, vergroten en verspreiden. De activiteiten worden gecoördineerd door verschillende personen. De activiteiten waarnaar in 2010 de meeste aandacht is uitgegaan zijn Matchpoint, de leergemeenschappen, de stagecoördinatie, diverse netwerken, het Keurmerk Opleiden in de School en deelname aan het lectoraat bij Pabo Avans. Matchpoint is de vervangingsorganisatie binnen INOS. Naast de belangrijke taak om alle vervangingsaanvragen in te vullen, is Matchpoint ook van wezenlijk belang in de monitoring en begeleiding van de tijdelijke medewerkers. Matchpoint vormt als het ware het voorportaal voor een vaste aanstelling bij INOS. De Leergemeenschappen Gedrag en Klassenmanagement en Hoogbegaafdheid worden gevormd door enthousiaste medewerkers met kennis op de betreffende gebieden. De eerste resultaten zijn gepresenteerd. Er wordt nu nagegaan hoe die het best toegankelijk gemaakt kunnen worden voor alle werknemers van INOS. Vanzelfsprekend loopt de begeleiding van stagiaires op alle niveaus binnen de INOS-scholen door. De voorbereidingen voor het herzien van het beleidsplan zijn opgestart. De contacten met opleidingsinstituten zijn geïntensiveerd, beter op elkaar afgestemd en met anderen stopgezet. Naast het netwerk van stagecoaches bestaan er ook netwerken voor IB ers, teamcoördinatoren, ICT-medewerkers, interne vertrouwenspersonen en administratieve medewerkers. Vooral de begeleiding van het netwerk van teamcoördinatoren krijgt extra aandacht, omdat zij een cruciale rol binnen de organisatorische doelstellingen van INOS spelen. De Keurmerkpartners KPO Roosendaal, Lowys Porquin Stichting, INOS SKBO en Pabo Avans Breda werken nauw samen om de opleiding en begeleiding van studenten te verbeteren. Zij hebben gezamenlijk het landelijk Keurmerk Opleidingsscholen verworven. Daarvoor zijn afspraken gemaakt over mentortrainingen, studentenvoorlichting en begeleiding op de werkvloer. Daarnaast is er een keuze gemaakt voor een kwaliteitsinstrument. In 2011 zullen stagecoaches worden opgeleid om hiermee te gaan werken. 18 jaarverslag 2010 jaarverslag

11 Ied Weehuizen & Elfrie korthals INOS Onderwijsdag 2010, workshop 1 LEZEN IS WEER LEUK! Ied Weehuizen, 52 jaar, leerkracht groep 3 Elfrie Korthals, 50 jaar, leerkracht groep 3 Kbs Kievitsloop Leesmotivatie en leeskilometers maken. Dit zijn de belangrijkste pijlers van het LIST-project. LIST staat voor Lezen IS Top. Begeleid door het Seminarium van Orthopedagogiek werkt het team van Kbs Kievitsloop als pilotschool met een verfrissende aanpak aan een verbeteringstraject. De resultaten mogen er zijn: leerlingen die met plezier lezen en een stijging van het leesniveau. Het leesonderwijs leverde voorheen geen goede resultaten op, valt Ied met de deur in huis. Door bewust in lezen te investeren schiet het niveau sinds de start van het project omhoog. Er wordt naar gestreefd dat elke leerling medio groep 8 AVI-plus bereikt heeft. Door middel van stillezen, minilessen en het afsluiten van de stilleesles wordt het leesniveau in groep 8 geconsolideerd. Elke ochtend starten alle groepen 4 t/m 8 met een half uur lezen. Niet alleen leesboeken, maar ook strips, informatieve boeken, kranten en tijdschriften vormen leesvoer. Voor de zwakkere lezers zijn serieboeken vanwege het vaste stramien uitermate geschikt. Ook in de groepen 4 t/m 7 worden minilessen gegeven en wordt de leesles afgesloten met een gesprek. Voorop staat dat onze leerlingen plezier in lezen krijgen, het niet als een saaie bezigheid zien, vult Elfrie aan. Kinderen die niet gemotiveerd zijn, worden gestimuleerd door de leerkracht. Die draagt titels aan en voert individuele leesgesprekjes met de kinderen. Ook de leerkracht is zelf aan het lezen. De voorbeeldfunctie is erg belangrijk, beamen beiden volmondig. De reacties van de deelnemers aan de workshop op de Onderwijsdag leverden louter positieve reacties op. Sterker nog: er zijn collega s van andere INOS-scholen op bezoek geweest om de dagelijkse praktijk op Kievitsloop te bekijken. Over kennisdeling gesproken! Medewerkers van LIST komen regelmatig langs om observaties in de klassen te doen. We leren daar zelf ook nog steeds erg veel van, geeft Ied aan. Van alle leesfasen zijn trouwens filmpjes gemaakt, die samen met fotoreportages ter ondersteuning worden gebruikt om nieuwe collega s, invalkrachten en bezoekende scholen op de hoogte te stellen. In groep 3 wordt uiteraard erg veel tijd besteed aan de taal- en leesontwikkeling. Maar ook de kleuters worden spelenderwijs met allerlei taalactiviteiten geprikkeld, vertelt Elfrie enthousiast. Er zijn gevorderde leerlingen in onze groepen 3 die s morgens in groep 4 lezen. Dat kan natuurlijk alleen maar door de centrale leestijd op schoolniveau. Er wordt dus groepsoverstijgend gelezen. Zowel Elfrie als Ied bezinnen zich op de volgende uitdaging: hoe gaan we het stillezen in groep 3 opzetten? Welke mogelijkheden kunnen we benutten? Aan het einde van het schooljaar loopt het driejarige scholingstraject af. Het is aan het team om dan op eigen benen te staan en ervoor te zorgen dat het leesonderwijs geborgd wordt en op het huidige niveau gehandhaafd blijft. Ied en Elfrie zien die uitdaging met vertrouwen tegemoet. Samen met het hele team is het hele LIST-project beeldend geborgd d.m.v. foto s, video s en PowerPoint presentaties. Hiermee is een compleet en prachtig beeld ontstaan van het leesonderwijs op Kbs Kievitsloop. 20 jaarverslag workshop gegeven 2010 op de inos onderwijsdag 2010 workshop gegeven op de inos onderwijsdag

12 Alle partners kennen tevens deelnemers in de kenniskring Leren en Innoveren, verbonden aan het lectoraat van Pabo Avans. Ook de TOPClass wordt voortgezet. Hierin worden Pabo-studenten, parallel aan de reguliere Pabo-opleiding, opgeleid in het omgaan met gedragsproblemen in SBO- en REC-scholen (cluster 3 en 4). Diverse leerkrachten zijn, meestal in deeltijd, gedetacheerd bij Pabo Avans om op die manier een goede transfer tot stand te brengen tussen opleiding en praktijk. INOS zoekt naar een vorm om kennis voor een brede groep beschikbaar te stellen. Er zijn gesprekken gevoerd om te bekijken of e-learning goede mogelijkheden biedt. Bij het inventariseren van de talenten binnen INOS bestaat het probleem hoe gegevens actueel gehouden kunnen worden en hoe ze inzetbaar zijn. In 2010 zijn er op landelijk niveau contacten ontstaan om ervaringen op dit terrein te delen en eventueel gezamenlijk activiteiten te ontplooien. Deze contacten werden als waardevol ervaren en worden daarom voortgezet. INOS-academie Organisatiestructuur Overzicht selectie en (gezamenlijke) inkoop trainingen, scholing en professionalisering Keurmerk Opleidingsschool/ stageprojecten Binnen de INOS-academie komen opleiden, professionalisering en innovatie samen. Machtpoint Talentenpool Leergemeenschap Netwerken Directeuren Directeur in opleiding / sectordirecteuren/ management potentials Innovatie/kennispool College van Bestuur Jaarverslag Directeurenberaad Uitwisseling good practices Orthopedagogen / psychologen in INOS dienst 22 jaarverslag 2010

13 3 Kwaliteitszorg 3.2 Leren van Data 3.1 Kwaliteitszorgsystematiek In zijn beleidsplan heeft INOS ambitieus strategisch beleid geformuleerd, ook op het gebied van kwaliteitsbewaking en kwaliteitszorg. In 2009 is er INOS-breed volop gewerkt aan de implementatie ervan. Zo is het aantal scholen met een verscherpt toezichtarrangement teruggebracht van vijf naar één. Daarnaast is er nog een aantal andere ontwikkelingen van belang. Managementinformatiesysteem Al in 2008 is een start gemaakt met de inrichting van een zgn. managementinformatiesysteem. Hierin kunnen op basis van een aantal indicatoren ontwikkeltrends in de kwaliteit van het onderwijs zichtbaar worden gemaakt. Technisch bleek het echter moeilijk om al deze informatie in één systeem te vatten, ondanks de door ICT-leveranciers gewekte verwachtingen. Desalniettemin blijft INOS streven naar een goed informatiesysteem, waar niet alleen het College van Bestuur maar ook de scholen zelf profijt van hebben. Als focus is gekozen voor de introductie van één leerlingenadministratie en leerlingvolgsysteem. Parallel hieraan zijn in 2009 formats ontwikkeld voor strategische documenten zoals het meerjarenplan, jaarplan en schoolplan. Hiermee kunnen de scholen beleidsdoelen en de terugkoppeling daarvan systematisch bewaken. Hieraan gekoppeld zijn tevens de managementcontracten die de directeuren met het College van Bestuur afsluiten. Twee andere belangrijke graadmeters voor de kwaliteit van ons onderwijs zijn de inspectieonderzoeken en de resultaten van de CITO Eindtoets Basisonderwijs. Senior coach Ook is er voor enkele jaren een senior coach aangesteld die de directeuren ondersteunt in de bewaking van de onderwijskwaliteit. Doel daarvan is het planmatig en effectief bevorderen van de INOS-doelstellingen op onderwijskundig gebied. Tevredenheidmetingen In 2009 zijn plannen uitgewerkt tot het centraal uitvoeren van tevredenheidmetingen. Deze worden afgenomen bij ouders, personeel, management en leerlingen. Het doel is de kwaliteit van het onderwijs en het welbevinden van de medewerkers te vergroten. De resultaten van de metingen vormen een belangrijke basis voor de ontwikkeling van alle INOS-scholen in de komende jaren. De uitvoering vindt plaats in het voorjaar van Extra inzet Waar onderwijskundige problemen werden gesignaleerd, heeft het College van Bestuur, bovenop de reguliere kwaliteitsbewaking en -verbeteringsactiviteiten, extra geïnvesteerd op Kbs John F. Kennedy, De Liduinaschool en op Kbs Effen om de kwaliteit een impuls te geven. Door de inzet van externe deskundigen (onder wie oud-onderwijsinspecteurs) heeft INOS zichzelf de maat genomen. De mogelijke risico s voor de toekomst zijn in beeld gekomen en worden nu preventief begeleid. Deze extra begeleiding heeft er onder meer toe geleid dat het project Leren van Data 1 en later ook Leren van Data 2 INOSbreed van start is gegaan. Het opbrengstgericht werken heeft daarmee een flinke stimulans gekregen. In het schooljaar is het project Leren van Data gestart. INOS-scholen maken hierbij een zelfevaluatie op basis van de opbrengsten van het onderwijs. Met de directeuren en Interne Begeleiders (IB ers) is nagedacht over de leerlingopbrengsten en de mogelijkheid om deze te verbeteren. Na een positief verlopen traject waaraan elf basisscholen hebben deelgenomen, is in het schooljaar Leren van Data 2 voor de vijftien overige basisscholen gestart. Na afronding hiervan in juni 2010 volgde voor alle 26 INOS-basisscholen een verdiepingstraject, waarin gekeken wordt hoe je op leerkrachtgedrag kunt sturen. De werkwijze wordt verder vertaald naar de teams. Het project beoogt het opbrengstgericht werken te stimuleren. Directeuren, IB ers en TC ers leren om met behulp van de resultaten te zien wat goed gaat en wat beter kan op leerling-, groeps- en schoolniveau. Uiteindelijk doel is de resultaten van taal en rekenen op de INOS-scholen te verbeteren. Tevens beoogt het IB ers op te leiden als aanjager in dit proces van analyse en verbetering. Alle INOS-scholen kennen een uniforme systematiek om elkaar op de behaalde resultaten te kunnen aanspreken, wat uiteindelijk tot kwaliteitsverbetering leidt. De INOS-basisscholen kunnen hun resultaten zelf analyseren en trendanalyses maken. In het 2010 is het traject Leren van Data 3 gestart, waarin ruimte is voor verdere verbreding en verdieping. Verbreding door deelname van de SBO- en SO-scholen en verdieping door de team- coördinatoren bij dit traject te betrekken. Er is een eerste opzet gemaakt voor de ontwikkeling van een eigen zelfevaluatie-instrument voor de SBO-scholen én drie verschillende instrumenten voor onze SO-scholen. Aan deze uitdaging wordt door alle betrokkenen nog hard gewerkt. In 2010 heeft INOS geparticipeerd in het onderzoek om te komen tot de zogenoemde Informatie - en interventiecanon Opbrengstgericht werken in het primair onderwijs. Dit onderzoek heeft geresulteerd in twee publicaties Weten en verbeteren van Van Beekveld & Terpstra Organisatie Adviesbureau. Deze publicaties geven inzicht in de ontwikkelingen van opbrengstgericht werken als beleidsthema, maar ook hoe binnen verschillende geledingen van de organisatie gewerkt kan worden aan het verbeteren van de onderwijsopbrengsten. 3.3 CITO Eindtoets Basisonderwijs 2010 Landelijk namen scholen met in totaal leerlingen deel aan de CITO Eindtoets Basisonderwijs Van onze 26 reguliere basisscholen hebben alle leerlingen van de groepen 8 deze Eindtoets gemaakt. Gemiddeld halen de INOS-basisscholen een bovengemiddeld resultaat op de CITO Eindtoets. Was er enkele jaren geleden nog sprake van een dalende trend, deze werd in de afgelopen jaren omgezet in een stijgende lijn. 24 jaarverslag 2010 jaarverslag

14 In 2009 haalden onze basisscholen de volgende resultaten: Jaar INOS Landelijk met correctie met correctie leerlinggewicht leerlinggewicht ,1 534, ,6 534, ,0 535, ,2 535,2 In grafiek: 536, Kbs Boomgaard, De Kbs Burchtgaarde, De Resultaat Cito EB 2009 bovengrens ondergrens , , Deze scores houden rekening met de samenstelling van de leerlingpopulatie op de scholen. Deze samenstelling wordt in het leerlinggewicht uitgedrukt. Deze methode wordt ook door de inspectie van het onderwijs toegepast. De CITO-scores op de individuele basisscholen. Zoals eerder aangegeven beoordeelt de inspectie van het onderwijs scholen op basis van de gecorrigeerde CITO-score (correctie naar leerlinggewicht). Daarbij hanteert de onderwijsinspectie een bandbreedte waarbinnen het oordeel voldoende wordt gegeven. Onder voldoende is het oordeel onvoldoende, daarboven goed. In de onderstaande grafiek is de ontwikkeling van alle basisscholen van INOS weergegeven ten opzichte van deze bandbreedte door de jaren heen. In 2010 behaalden de basisscholen van INOS de volgende resultaten: GLG landelijk gemiddelde INOS gemiddelde In 2008 waren de resultaten als volgt: Enkele scholen hebben in voorgaande jaren op onderdelen onvoldoende resultaten behaald. Naar aanleiding hiervan heeft INOS ook in 2010 verschillende maatregelen getroffen om de resultaten nog verder te verbeteren: * Het ontwikkelen van een managementinformatiesysteem, waarin ook een signaleringssysteem is opgenomen dat in een vroegtijdig stadium leerachterstanden opspoort Resultaat Cito EB 2010 bovengrens ondergrens * Het project Leren van Data, waarbij scholen zich verder bekwamen in het analyseren van de resultaten van het onderwijs en het opstellen van verbeter-activiteiten. * Extra ondersteuning leveren aan enkele scholen, zodat deze met behulp van een gericht plan van aanpak erin slagen de resultaten aanzienlijk te verbeteren. Kbs Boomgaard, De Kbs Burchtgaarde, De Kbs Driezwing, De Kbs Eerste Rith, De Kbs Effen* Kbs Griffioen, De Kbs Hagehorst Kbs Helder Camera Kbs Jacinta Kbs Joseph, St. Kbs Kennedy, J.F. Kbs Keysermolen, De Kbs Liniedoorn, De Kbs Rosmolen, De Kbs Sint Maerte Kbs Spoorzoeker, De Kbs Watervlinder*, De Kbs Weerijs, De Kbs Weilust Kbs Werft, De Kbs Wisselaar, De Kbs Zandberg, De Kbs Driezwing, De Kbs Eerste Rith, De Kbs Effen* Kbs Griffioen, De Kbs Hagehorst Kbs Helder Camera Kbs Jacinta Kbs Joseph, St. Kbs Kennedy, J.F. Kbs Keysermolen, De Kbs Liniedoorn, De Kbs Rosmolen, De Kbs Sint Maerte Kbs Spoorzoeker, De Kbs Watervlinder, De Kbs Weerijs, De Kbs Weilust Kbs Werft, De Kbs Wisselaar, De Kbs Zandberg, De Kbs Boomgaard, De Kbs Burchtgaarde, De Kbs Driezwing, De Kbs Eerste Rith, De Kbs Effen* Kbs Griffioen, De Kbs Hagehorst Kbs Helder Camera Kbs Jacinta Kbs Joseph, St. Kbs Kennedy, J.F. Kbs Keysermolen, De Kbs Liniedoorn, De Kbs Rosmolen, De Kbs Sint Maerte Kbs Spoorzoeker, De Kbs Watervlinder, De Kbs Weerijs, De Kbs Weilust Kbs Werft, De Kbs Wisselaar, De Kbs Zandberg, De Resultaat Cito EB 2008 bovengrens ondergrens *) Omdat minder dan 10 leerlingen de CITO Eindtoets hebben gedaan op Kbs Effen en Kbs De Watervlinder, wordt op die scholen met een andere normering gerekend. Omwille van de leesbaarheid van de grafiek hebben we die hier niet meegenomen. Beide scholen scoorden wel voldoende. Geen van de INOS-basisscholen scoorden onvoldoende op de CITO Eindtoets Basisonderwijs. 26 jaarverslag 2010 jaarverslag

15 3.4 Leerlingenadministratie- en leerlingvolgsysteem Een bovenschoolse werkgroep is in 2009 aan de slag gegaan met de projectopdracht om voor geheel INOS een webbased, centraal leerlingenadministratie- (LAS) en leerlingvolgsysteem (LVS) in te voeren. Uiteindelijk is in 2009 de keuze voor ParnasSys gemaakt; de implementatie is begin 2010 gestart. Aangestuurd door een intern projectleider vanuit INOS zijn alle basisscholen eerst met het LAS-gedeelte en vervolgens vanaf maart met het LVS-gedeelte naar het nieuwe systeem overgegaan. Aansluitend aan de migratie is er bovenschoolse training georganiseerd voor administratieve krachten, IB ers en directies. Voor de teams op de afzonderlijke scholen heeft vervolgens specifieke begeleiding plaatsgevonden. Het totaal aantal leerlingen per onderwijsvorm binnen INOS is als volgt verdeeld: Soort onderwijs 09/10 % 10/11 % verschil % Speciaal Onderwijs (V)SO 868 8,30% 819 7,88% -49-0,47% Speciaal Basisonderwijs SBO 533 5,30% 487 4,96% -66-0,63% Basisonderwijs ,40% ,16% ,08% Totaal INOS De reguliere basisscholen Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van het leerlingenaantal per school gedurende de laatste drie jaren weer. De volgorde wordt bepaald door de omvang van het leerlingenaantal in Inmiddels zijn ook de twee SBO-scholen gemigreerd naar het nieuwe systeem. Twee van de drie scholen voor Speciaal Onderwijs hebben het LAS gedeelte van ParnasSys in gebruik. Deze scholen nemen momenteel deel aan een landelijk experiment om ook het LVS gedeelte van ParnasSys zó in te richten dat dit ook in het Speciaal Onderwijs gebruikt kan worden De meeste scholen zijn enthousiast over het gebruik van dit nieuwe systeem. Het belangrijkste criterium bij de keuze, de gebruiksvriendelijkheid voor de leerkrachten, blijkt een schot in de roos te zijn. Ook bovenschools wordt steeds meer gebruik gemaakt van het systeem. Allerlei kengetallen komen middels een druk op de knop naar boven bij het bestuursbureau. Nu bijvoorbeeld de groeitelling op bovenschools niveau wordt uitgevoerd, blijkt dat een erg handige mogelijkheid te zijn. Aantal leerlingen Op schoolniveau zijn trajecten opgestart om ook de ouderportaal binnen ParnasSys te gaan gebruiken. Ouders kunnen daarbij inloggen in het systeem en de door de school beschikbaar gestelde informatie bekijken, zoals toetsresultaten en uit te voeren handelingsplannen. Bovendien werkt een aantal scholen inmiddels met digitale rapportage via het centrale systeem. 3.5 Leerlingenaantallen Effen De Watervlinders De Weerijs De Liniedoorn De Keijsersmolen De Burchtgaarde Hagehorst De Rosmolen De Wisselaar De Spoorzoeker De Werft De Wegwijzer De Driezwing Kievitsloop De Horizon Jacinta De Eerste Rith Helder Camera Petrus en Paulus St. Joseph J.F. Kennedy Weilust Sinte Maerte De Boomgaard De Zandberg De Griffioen In 2010 bezochten in totaal leerlingen een INOS-school. Ten opzichte van voorgaande jaren betekent dit een zeer lichte daling. Een sterkere daling doet zich voor in het Speciaal Basisonderwijs en in het Speciaal Onderwijs; in het regulier Basisonderwijs stijgen de leerlingaantallen. De ontwikkeling in cijfers: Basisscholen SBO en (V)SO INOS totaal 1 okt okt okt okt okt In totaal tonen vijftien van de zesentwintig reguliere basisscholen een stijgende lijn in leerlingenaantal ten opzichte van Acht scholen laten een daling zien en de overige drie scholen bleven gelijk. De grootste relatieve stijging (>5%) is te vinden bij Kbs Sinte Maerte, Kbs De Spoorzoeker, Kbs De Wegwijzer, Kbs De Boomgaard, Kbs De Wisselaar en Kbs Effen. Bij de stijgers valt de toename van het leerlingenaantal op Kbs Sinte Maerte (van 552 in 2008 naar 632 in 2010) en op Kbs De Spoorzoeker (van 202 in 2008 naar 226 in 2010) het meeste op. De grootste relatieve daling (>5%) in de afgelopen periode is te zien op Kbs Kievitsloop (van 396 in 2008 naar 299 in 2010) en op Kbs De Rosmolen (van 205 in 2008 naar 183 in 2010). De scholen met dalende leerlingenaantallen hebben extra aandacht vanuit het College van Bestuur, zowel wat betreft het onderwijskundige profiel als de wijze waarop ze hun public relations verzorgen. In situaties waarin sommige scholen groeien en andere krimpen, kan dankzij de bestuursaanstelling van de INOS-medewerkers de werkgelegenheid tot op heden worden gegarandeerd. De schaalgrootte van INOS blijkt in de praktijk derhalve positief uit te pakken. 28 jaarverslag 2010 jaarverslag

16 Bart Heijne INOS Onderwijsdag 2010, workshop 54 PARNASSYS Bart Heijne, 39 jaar team- en schoolcoördinator Kbs De Horizon Afgelopen jaar is ParnasSys op INOS-school De Horizon als schooladministratiesysteem ingevoerd. Aan de invoering zaten wat haken en ogen: er zijn een hoop knoppen en menu s, functionaliteiten en ook onmogelijkheden waaraan men moest wennen. Als zgn. voorhoedeschool lag het voor de hand dat onze school een workshop op de laatste Onderwijsdag verzorgde over het nieuwe leerlingvolg- en administratiesysteem, aldus Bart. Ik nam het algemene deel voor mijn rekening en mijn collega Simone de Meij vertelde over de leerlingenzorg. We hebben duidelijk gemaakt wat de mogelijkheden zijn van het nieuwe systeem en hoe en wat wij het op dit moment binnen De Horizon gebruiken. Alle collega s op De Horizon zijn inmiddels ingewerkt, er wordt dagelijks met het systeem gewerkt. Voorbeelden hiervan zijn het invoeren van de absenties en de cijfers van de wereldoriënterende vakken. Het is belangrijk dat je jezelf steeds afvraagt waar en welke informatie wordt ingevoerd. Lastig is wel dat je bij het werken met een computersysteem nooit een totaalbeeld voor ogen hebt. Je kunt niet alles in één oogopslag zien vanwege de beperkte overzichtelijkheid. Daar hebben we een oplossing voor bedacht: een index in Word, in de dossiermappen op de server. De bekende map met handgeschreven notities zal altijd blijven bestaan, stelt Bart. Bij het werken met een nieuw systeem loop je vanzelf tegen nieuwe problemen aan. Een praktisch voorbeeld daarvan is het schoolrapport. Moet het rapport aangepast worden aan het systeem of andersom? Een lastige kwestie waarover we goed moeten nadenken. Dat INOS verbindend wil zijn ziet Bart terug in het delen van de kennis tijdens de workshop. Misschien droegen wij zelfs wel teveel informatie aan, realiseert Bart zich. De feedback was wisselend, omdat niet alle scholen even ver zijn in de invoeringsfase. Overigens, over belangstelling viel niets te klagen, twee keer volle bak. Bart, sinds anderhalf jaar werkzaam op deze Prinsenbeekse INOS-school, heeft de ambitie zijn huidige functie nog lang te kunnen uitoefenen. Ik vind het heerlijk om in een team te werken, zeker hier op De Horizon. Fijne collega s, een prettige werksfeer, wat kan ik me meer wensen, concludeert Bart tevreden. Foto: Simone de Meij verzorgde samen met Bart Heijne deze workshop. 30 jaarverslag workshop gegeven 2010 op de inos onderwijsdag 2010 workshop gegeven op de inos onderwijsdag

17 Scholen voor Speciaal Basisonderwijs en Speciaal Onderwijs Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van de leerlingenaantallen van de INOS-scholen voor Speciaal (Basis) Onderwijs gedurende de laatste drie jaren weer INOS Tevredenheidsonderzoek INOS, een organisatie die zich elke dag bezig houdt om het leren van haar leerlingen zo goed mogelijk te realiseren, heeft zichzelf in 2010 de maat genomen. Aantal leerlingen Al het INOS-personeel is bevraagd op vele items die het werken op school aangaan. De onderwerpen varieerden van pedagogisch klimaat tot huisvesting, van Arbobeleid tot overblijven en van interactie met leerlingen tot DIGINOS. Het is de eerste keer dat binnen INOS een dergelijk onderzoek op alle scholen tegelijk plaatsvond. Niet alleen personeel en directie zijn bevraagd, ook ouders en leerlingen uit de bovenbouw. Daardoor is de tevredenheid van de verschillende doelgroepen op diverse thema s met elkaar te vergelijken. De uitkomsten van de INOS-vragenlijsten zijn ook met landelijke resultaten vergeleken. SBO De Leye SBO Westerhagen SO Openluchtschool voor LZK SO/VSO Liduinaschool voor ZML SO/VSO Mytylschool De Schalm In totaal werden 5900 vragenlijsten ingevuld, hetgeen een schat aan informatie heeft opgeleverd. Elke school trekt hier eigen conclusies uit en formuleert verbeterplannen. Op INOS-niveau hebben we de volgende cijfers beschikbaar. Het aantal ingevulde vragenlijsten is als volgt over de doelgroepen verdeeld: Management Onderwijzend Personeel Ondersteunend Personeel Ouders Leerlingen Aantal ingevulde vragenlijsten Respons 97% 81% 72% 28% 83% Over het algemeen is er sprake van een dalende trend. De daling in de leerlingenaantallen is het meest duidelijk zichtbaar in de SBO-scholen, SO Openluchtschool voor LZK en SO/VSO Liduinaschool voor LZK. Hij is het minst zichtbaar op SO/VSO Mytylschool De Schalm. De daling is voor een groot deel te verklaren door de verdere professionele ontwikkeling van basisscholen, waardoor minder leerlingen naar het SBO zijn verwezen en door de aanscherping van de indicatiecriteria voor de REC-scholen. Relatieve cijfers Het totaal aantal leerlingen op reguliere basisscholen in de gemeente Breda is gestegen van leerlingen op 1 oktober 2009 naar leerlingen op 1 oktober Het aantal leerlingen binnen het basisonderwijs van INOS is in absoluut opzicht gestegen met 113 leerlingen. In relatief opzicht -ten opzichte van de andere lokale schoolbesturen- is het marktaandeel van INOS ook gestegen. In onderstaande tabel is dit in cijfers uitgedrukt. Schoolbestuur 2008 marktaandeel 2009 marktaandeel 2010 marktaandeel verschil % INOS (Regulier onderwijs) ,90% ,60% ,05% 113 0,73% Markant Openbaar onderwijs ,60% ,90% ,95% 22 0,14% Stichting Nutsscholen Breda ,40% ,20% ,15% -2-0,01% SKO Ginneken 787 5,20% 829 5,40% 830 5,37% 1 0,01% PCPO Midden-Brabant 707 4,60% 713 4,60% 676 4,37% -37-0,24% SKO Het Groene Lint 490 3,20% 510 3,30% 534 3,45% 24 0,16% Stichting Vrije School Breda 328 2,10% 298 1,90% 274 1,77% -24-0,16% SIPO (Islamitische basisschool) 142 0,90% 152 1,00% 138 0,89% -14-0,09% Eindtotaal ,00% ,00% ,00% 83 De gemiddelde respons varieert sterk. Het lage percentage ouders dat de vragenlijst heeft ingevuld is (landelijk gezien) normaal. Het gemiddelde rapportcijfer van heel INOS is een 7.7. Landelijk is dat ook 7.7. Binnen INOS scoort het onderwijzend personeel het minst hoog en leerlingen het hoogst. Leerlingen zijn blijkbaar over het geheel genomen meer tevreden dan hun leerkrachten. Uitgesplitst naar de verschillende doelgroepen zijn dit de gemiddelde cijfers: Gemiddeld rapportcijfer INOS Gemiddeld landelijk rapportcijfer Management Onderwijzend personeel Ondersteunend personeel Ouders Leerlingen jaarverslag 2010 jaarverslag

18 De gemiddelde rapportcijfers per school: Kbs De Boomgaard 7,3 Kbs De Burchtgaarde 7,9 Kbs De Driezwing 7,6 Kbs De Eerste Rith 7,8 Kbs Effen 7,9 Kbs De Griffioen 7,5 Kbs Hagehorst 8,1 Kbs Helder Camara 7,8 Kbs De Horizon 7,7 Kbs Jacinta 7,7 Kbs St. Joseph 7,8 Kbs John F. Kennedy 7,0 Kbs De Keysersmolen 8,4 Kbs Kievitsloop 7,7 Kbs De Liniedoorn 7,3 Kbs Petrus & Paulus 7,4 Kbs De Rosmolen 7,2 Kbs Sinte Maerte 7,7 Kbs De Spoorzoeker 7,3 Kbs De Watervlinder 7,3 Kbs De Weerijs 8,0 Kbs De Wegwijzer 8,1 Kbs Weilust 7,4 Kbs De Werft 8,0 Kbs De Wisselaar 7,7 Kbs De Zandberg 7,9 SBO De Leye 7,7 SBO Westerhage 7,5 SO Openluchtschool voor LZK 8,1 SO/VSO Liduinaschool voor ZML 7,7 SO/VSO Mytylschool De Schalm 7,5 Opvallende resultaten De hieronder beschreven resultaten zijn een gemiddelde van alle 31 INOS-scholen. De conclusies zijn dan ook algemeen. Ouders zijn zeer tevreden over hun keuze voor één van de INOS-scholen. De school maakt hun verwachtingen goed waar en biedt leerlingen het onderwijs dat zij belooft. Ouders zouden opnieuw voor de huidige school kiezen en raden dat tevens andere ouders aan. Het geschetste beeld tijdens het kennismakingsgesprek, in de schoolgids en op de website komt volgens ouders zeer goed overeen met de werkelijkheid. Over de begeleiding van leerlingen in de klas is men tevreden: leerkrachten leggen lesstof op begrijpelijke wijze uit, leerlingen krijgen adequaat antwoord op hun vragen en leerkrachten controleren of leerlingen de stof begrijpen. Leerlingen weten wat er van hen verwacht wordt op school. Ook over de leer- en hulpmiddelen zijn alle ondervraagden overwegend positief, hoewel men op sommige scholen een andere mening is toegedaan. Leerlingen worden door het enthousiasme van leerkrachten gemotiveerd. Het contact tussen leerlingen en leer krachten verloopt goed, zo komt uit de scores naar voren. Leerkrachten tonen belangstelling voor wat leerlingen bezig houdt, aldus het management. Leerkrachten hebben goed oog voor het welbevinden van leerlingen en leerkrachten benaderen leerlingen positief. Over ICT binnen de INOS-scholen lopen de meningen uiteen. Met name de mate waarin het ICT-aanbod samenhangt met het lesaanbod leidt bij het management tot een wat lagere beoordeling. Leerlingen zelf zijn echter gemiddeld genomen tevreden over ICT op school. Het pedagogisch klimaat wordt overwegend positief beoordeeld door alle ondervraagden. Leerlingen gaan graag naar school en in de groepen hangt een prettige sfeer, aldus de verschillende doelgroepen. De sfeer tussen de leerlingen onderling én de sfeer op school tussen leerlingen en leerkrachten is prettig, zo blijkt uit het onderzoek. De school besteedt voldoende aandacht aan orde en discipline vinden medewerkers van de school en de ouders. De sociale omgang binnen de INOS-scholen leidt tot waardering onder de verschillende doelgroepen. De opvoedkundige aanpak van de verschillende scholen wordt gewaardeerd door management en ouders. De scholen besteden gemiddeld aandacht aan normen en waarden en de school heeft aandacht voor een goede omgang tussen leerlingen, zo blijkt uit de scores. Ook houden de INOS-scholen goed rekening met (culturele) verschillen tussen leerlingen. De leerkrachten gaan respectvol met leerlingen. Leerkrachten geven binnen INOS het goede voorbeeld, zo geven alle ondervraagden eenduidig aan. Leerlingen voelen zich veilig op school en kunnen met problemen bij de leerkrachten terecht, stellen de betrokkenen. De school reageert op een goede manier op negatief gedrag van leerlingen, aldus management en personeel. De school let goed op diefstal en vernielingen en ook het toezicht tijdens het overblijven wordt positief gewaardeerd door de verschillende betrokkenen. De school houdt toezicht op het schoolplein voor en na schooltijd. Met name de leerlingen zijn bovengemiddeld positief over dit toezicht. De interactie met leerlingen leidt over het algemeen tot gemiddelde scores. Echter, de mate waarin leerkrachten openstaan voor kritiek van leerlingen wordt weer lager dan gemiddeld beoordeeld. De ouderbetrokkenheid bij de INOS-scholen wordt positief gewaardeerd, alhoewel opgemerkt dient te worden dat het management en onderwijzend personeel (OP) alle vragen iets lager scoren dan het landelijk gemiddelde te zien geeft. Onderwijzend personeel op veel INOS-scholen geeft aan dat de directies minder goed op de hoogte zijn van de gang van zaken op de school. Ook de mate waarin de directie bij problemen voldoende aanspreekbaar/beschikbaar is voor medewerkers, ontvangt een lagere beoordeling. Deze beoordeling heeft betrekking op de bovenschoolse directeuren die voor meerdere scholen werkzaam zijn. De huisvesting wordt wisselend gewaardeerd. Tussen de scholen van INOS zijn grote verschillen af te lezen in de tevredenheid ten aanzien van de verschillende betrokkenen. De mate waarin het gebouw aantrekkelijk is voor leerlingen, de school een opgeruimde indruk maakt en het schoolgebouw goed ingericht is, leidt gemiddeld genomen tot een score die bij de verschillende doelgroepen rond het landelijk gemiddelde ligt. Bij een diepere analyse komt echter naar voren dat er grote verschillen bestaan tussen de INOS-scholen onderling. Ook de mate waarin de school over aantrekkelijk en goed meubilair beschikt, de school voldoende werkplekken voor medewerkers biedt en de school goed wordt schoongemaakt leidt tot uiteenlopende waarderingen. De scholen van INOS bieden duidelijke informatie over doubleren en overgaan, zo geven managementleden en ouders aan. Ook verzorgt de school goede schoolkeuze- voorlichting, vinden management en ouders. De informatie over het systeem van leerlingenbegeleiding wordt lager dan gemiddeld beoordeeld door management en onderwijzend personeel. Over het algemeen worden de websites en nieuwsbrieven van INOS-scholen gemiddeld beoordeeld. Ouders zijn goed op de hoogte van besluiten die voor de school genomen zijn. Managementleden geven aan dat leerlingen niet altijd op de hoogte zijn van het feit dat de school een schoolvertrouwenspersoon heeft. Ook weten leerlingen niet precies wat de schoolvertrouwenspersoon doet. Ouders zijn minder goed op de hoogte van de vertrouwensregeling binnen INOS, maar deze score is landelijk herkenbaar en gemiddeld. Vergaderingen binnen de INOS-scholen worden door personeelsleden als iets minder effectief beschouwd. Althans, zij scoren lager dan landelijk gemiddeld. De MR en GMR worden over het algemeen positief gewaardeerd door de verschillende betrokkenen. 34 jaarverslag 2010 jaarverslag

19 De organisatie van het tussenschools overblijven door Kober groep is ook geëvalueerd door de verschillende betrokkenen. Opvallend is dat de leerlingen het minst positief zijn over de mate waarin zij het naar hun zin hebben tijdens het overblijven. Al met al is men redelijk tevreden over de organisatie van het overblijven, hoewel leerlingen daar soms anders over denken. Qua ruimte is er echter zeker een en ander te verbeteren. Ook de pedagogische aanpak van de overblijfmedewerkers en het pedagogisch klimaat zijn aandachtspunten die zeker verbetering behoeven. Daarnaast wordt door ouders de hoge prijs voor het overblijven -in verhouding tot de geleverde kwaliteit- als punt van zorg genoemd. Deze resultaten zijn door INOS aangegrepen om met Kober groep over de tariefstructuur en de kwaliteitsverhoging van de overblijfmedewerkers in overleg te gaan. Het is de bedoeling dat dit onderzoek over een aantal jaren herhaald wordt. Dan kan gemeten worden welke effecten de verbeteractiviteiten hebben gesorteerd. 3.7 Oordelen Inspectie van het Onderwijs 3.8 Excellente INOS-scholen In het jaar 2010 heeft Joop Smits, oud-onderwijsinspecteur, in samenwerking met de Universiteit Tilburg, in Noord-Brabant 95 kleurrijke scholen (veel leerlingen met een zogenaamd leerlinggewicht) onder de loep genomen. Hieruit zijn eind 2010 de INOS-scholen Kbs De Keysersmolen en Kbs De Liniedoorn naar voren gekomen als excellente, kleurrijke scholen. Vanzelfsprekend zijn INOS en deze scholen trots op dit bereikte resultaat. Het onderzoek richtte zich op de leerwinst die leerlingen van groep 3 tot en met groep 8 hebben bereikt. Slechts 8 van de 95 onderzochte scholen kregen de status excellent. Deze Excellente Scholen zijn verder onderzocht om te achterhalen wat het geheim is van de positieve onderwijsresultaten. De resultaten van dit onderzoek zijn vastgelegd in de onderzoekspublicatie: Werkelijke excellentie is schaars. Kenmerken van kleurrijke scholen, doorsnee en excellent. Deze publicatie heeft in het onderwijsveld brede landelijke aandacht gekregen. Elk jaar overlegt de Inspectie van het Onderwijs met het College van Bestuur om het toezicht- arrangement voor de INOSscholen vast te stellen. Daarbij werkt de Inspectie volgens de uitgangspunten van risicogericht toezicht. Dit houdt in dat ze scholen intensiever volgt naarmate er meer risico s zijn gesignaleerd. INOS onderwijskansenscholen zijn excellente scholen. In het jaar 2010 is de verwachting dat alle INOS-scholen het basisarrangement zouden ontvangen helaas niet waar gemaakt. Kbs John F. Kennedy heeft weliswaar het verscherpt toezicht succesvol omgezet in een basisarrangement, maar daar tegenover staat het feit dat SBO Westerhage in 2010 het kwaliteitsoordeel Zwak toegewezen heeft gekregen. Wel vallen alle INOS-basisscholen nu onder het basisarrangement. Daarnaast was het in 2010 bijzonder dat de onderwijsinspectie zes INOS-scholen heeft bezocht in het kader van de zogenaamde Bestandsopname als uitvloeisel van de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE). DE INOSscholen scoren daar opvallend positief. In 2010 heeft de Inspectie de volgende bezoeken uitgevoerd: Periodiek KwaliteitsOnderzoek op SBO Westerhage: Oordeel Zwak. Voortgangsonderzoek en Onderzoek naar KwaliteitsVerbetering op John. F. Kennedy: Oordeel Zwak is omgezet in Basisarrangement. Periodiek Kwaliteitsonderzoek in combinatie met themaonderzoek naar Automatiseren bij Rekenen-Wiskunde op Kbs De Zandberg: Oordeel verlenging van Basisarrangement. Bestandsopname VVE-locaties op Kbs De Watervlinder, Hagehorst, De Liniedoorn, Kbs De Wisselaar, Kbs De Weerijs en Kbs De Keysersmolen. INOS is er van overtuigd dat in 2011 alle scholen het basisarrangement zullen behalen. 36 jaarverslag 2010 jaarverslag

20 4 passend onderwijs 4.1 Landelijke ontwikkelingen rond Passend Onderwijs Eind 2009 heeft er een heroverweging Passend Onderwijs plaatsgevonden. Staatssecretaris Dijksma kondigde een koerswijziging aan naar aanleiding van de evaluatie van de ECPO (Evaluatiecommissie Passend Onderwijs). ECPO had gemeld dat Passend Onderwijs zou ontaarden in bestuurlijke drukte. Het ging teveel over de structuur van het nieuwe systeem en te weinig over de inhoud. Er waren ook weinig initiatieven uit het veld gekomen, omdat in het veld veel onzekerheid bestond over de dreigende budgetfinanciering (in plaats van de open-eind-financiering van het Speciaal Onderwijs). De vorming van regionale netwerken was niet langer verplicht en ook de noodzaak om tot één loket te komen verviel. De verdere uitwerking van een nieuwe koers werd in handen gelegd van de sectorraden. Tegelijkertijd bleef men zich ernstige zorgen maken over de financiële en personele consequenties die de beleidswijzigingen met zich mee zouden brengen. Vanwege de val van het kabinet Balkenende IV werd de voortgang Passend Onderwijs vertraagd. In de zomer verscheen het door de sectorraden opgesteld Landelijk Referentiekader, een werkdocument dat als doel had én heeft de omslag naar Passend Onderwijs inhoudelijk te ondersteunen. In de zomer werd een eerste bezuinigingsronde op de Ambulante Begeleiding aangekondigd die per 1 augustus 2010 is ingegaan. Het betrof de vermindering van de LGF (Leerling Gebonden Financiering, ook wel rugzakje genoemd) in het SBO, plus een bezuiniging van ongeveer 13,6% op de bekostiging van de Ambulante Begeleiding. In oktober trad het nieuwe kabinet Rutte aan. Dit kabinet heeft zich o.a. ten doel gesteld 18 miljard te bezuinigen. In de verdere uitwerking van Passend Onderwijs worden nog meer bezuinigingen verwacht. 4.2 Regionale ontwikkelingen rond Passend Onderwijs Op initiatief van INOS wordt sinds 2008 in de regio op het gebied van Passend Onderwijs samengewerkt. Medio 2009 is deze samenwerking bekrachtigd door de ondertekening van een intentieverklaring. Daarmee werd het Regionaal Netwerk Passend Onderwijs Optimale Onderwijs Kans (OOK) een feit. Van het netwerk maken 44 schoolbesturen voor Primair en Voortgezet Onderwijs deel uit. Zij vertegenwoordigen tesamen 192 scholen met ± leerlingen in het PO en ± leerlingen in het VO. De regio beslaat twaalf gemeenten en valt geografisch samen met het Samenwerkingverband VO. INOS is voorzitter van dit verband. Eén van de opdrachten die het Regionaal Netwerk Passend Onderwijs OOK zich heeft gesteld, betreft de inrichting van een dekkend onderwijs- en zorgcontinuüm. Dit houdt in dat er voor elk kind een passende onderwijsvoorziening is. De zorgplicht komt bij de schoolbesturen te liggen. Ondanks de heroverweging van de staatssecretaris eind 2009, is binnen OOK besloten de samenwerking in het netwerk te continueren. Er zijn veel onderwerpen die het beste op regionaal niveau kunnen worden aangestuurd. Leerlingenstromen houden zich niet aan gemeentegrenzen. Voor ouders en leerlingen is het belangrijk dat onderwijs- en jeugdbeleid regionaal is afgestemd. De gemeenten in de regio zijn de eerst aangewezen partners als het gaat om afstemming met partijen met regieverantwoordelijkheid. Afstemming in onderwijs- en jeugdbeleid betreft met name de ZAT s, de CJG s, het schoolmaatschappelijk werk en de jeugdgezondheidszorg. In 2010 heeft OOK twee conferenties georganiseerd met de wethouders Jeugd en Onderwijs van de betrokken gemeenten. Verder zijn er in 2010 verschillende bijeenkomsten georganiseerd om leerkrachten en ouders te informeren over de ontwikkelingen op het gebied van Passend Onderwijs. Via de nieuwsbrief OOK worden betrokkenen op de hoogte gehouden van deze ontwikkelingen. 4.3 INOS en Passend Onderwijs Binnen INOS bestaat een strategische projectgroep Passend Onderwijs. In deze projectgroep hebben directeuren van scholen voor (Speciaal) Basisonderwijs, Speciaal Onderwijs en van de dienst Ambulante Begeleiding zitting, evenals de coördinator van het Samenwerkingsverband en een beleidsmedewerker vanuit het bestuursbureau. In 2010 is de projectgroep nog enkele maanden ondersteund door een extern adviseur. De projectgroep heeft in het verslagjaar veel initiatieven ondersteund, activiteiten aangejaagd, ontwikkelingen gevolgd, de samenhang bewaakt en geadviseerd over de richting waarop INOS in de toekomst verder vorm kan geven aan het brede beleidsterrein Passend Onderwijs. Er liepen ook in 2010 verschillende projecten en activiteiten, die tot ver in de toekomst zullen reiken: De ontwikkeling en positionering van het SBO. De verdere ontwikkeling van Flexinos, het Kenniscentrum voor Ambulante Begeleiding. De samenwerking met de begeleiders van het SBO. Het initiëren van een Ouderplatform. Het verder ontwikkelen van de ontwikkeling van het Crisis Advies Team naar een ZAT. Pilots Passend Onderwijs ( Echt samen naar school ). Het werken aan de verdere ontwikkeling van de PCL. De verbinding tussen PO en VO. Het uitwerken van ervaringen die bij studiereizen in Toronto en Graz zijn opgedaan. De competentieontwikkeling. Het beleid Passend Onderwijs voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. De opzet van de professionele leergemeenschappen Gedrag- en Klassenmanagement en Hoogbegaafdheid. INOS ligt op koers voor Passend Onderwijs. De zorg komt naar de leerling waar dat kan en zo niet, dan zijn er hoogwaardige voorzieningen waar ouders hun kind aan kunnen toevertrouwen. Ondanks de onzekerheid over de voortgang van Passend Onderwijs vanuit het ministerie, worden de ontwikkelingen binnen INOS voortgezet. Sinds 2009 is INOS gestart met een Crisis Advies Team (CAT). Doel van dit team is het doorbreken van handelingsverlegenheid op het moment van crisis (een casus met een urgent karakter) bij een leerling of groep. Het CAT komt in beeld op het moment dat de zorgstructuur op de school niet (meer) volstaat. Het CAT denkt mee met de directeur en IB er en gaat na of alle mogelijkheden binnen het onderwijszorgcontinuüm zijn benut. Het CAT is een tijdelijke voorziening, vooruitlopend op het Zorg Advies Team (ZAT). Contactpersoon en projectleider is de coördinator WSNS. Leden zijn de directeur SBO en één van de directeuren BaO. Vanaf de start van het CAT zien we een geleidelijk verschuiving van aanmelding van een crisis naar een preventieve, meestal telefonische consultatie. 38 jaarverslag 2010 jaarverslag

Toelichting Resultaten Cito-eindtoets 2013

Toelichting Resultaten Cito-eindtoets 2013 Toelichting Resultaten Cito-eindtoets 2013 Op de volgende pagina s treft u enkele overzichten aan waarin de resultaten van de cito-eindtoetsen van de basisscholen van INOS worden weergegeven. Per pagina

Nadere informatie

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit.

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit. SOPOH Jaarplan 2014-2018 Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit Personeel Onderwijs Organisatie Huisvesting Pr-Marketing Financiën 1 Voorwoord Stichting Openbaar Primair

Nadere informatie

Toelichting Resultaten Cito-eindtoets 2015

Toelichting Resultaten Cito-eindtoets 2015 Toelichting Resultaten Cito-eindtoets 2015 Op de volgende pagina s treft u enkele overzichten aan waarin de resultaten van de cito-eindtoetsen van de basisscholen van INOS worden weergegeven. Per pagina

Nadere informatie

Overzicht Cito eindtoetsnormering Inspectie van het Onderwijs. Pagina 1 van 7

Overzicht Cito eindtoetsnormering Inspectie van het Onderwijs. Pagina 1 van 7 Overzicht Cito eindtoetsnormering Inspectie van het Onderwijs Pagina 1 van 7 In het overzicht hieronder is per school de trend over de afgelopen jaren weergegeven. In de grafiek kunt u aflezen hoe het

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Jaarverslag 2014-2015 DE DELTA

Jaarverslag 2014-2015 DE DELTA Jaarverslag 2014-2015 DE DELTA VOORWOORD In dit verslag van obs de Delta treft u op schoolniveau een verslag aan van de ontwikkelingen in het afgelopen schooljaar in het kader van de onderwijskundige ontwikkelingen,

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. cbs Koningin Juliana

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. cbs Koningin Juliana RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK cbs Koningin Juliana Plaats : Wilnis BRIN nummer : 09UW C1 Onderzoeksnummer : 292388 Datum onderzoek : 7 februari 2017 Datum vaststelling : 6 april 2017 Pagina

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in maart 2017 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Rapportage Eindresultaten 2014

Rapportage Eindresultaten 2014 Rapportage Eindresultaten 2014 Wat zijn de prestaties van onze scholen? Colofon datum 7 mei 2014 auteur Jan Vermeulen status Definitief Rapportage eindresultaten 2014 pagina 2 van 8 status concept Inhoudsopgave

Nadere informatie

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018. SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018. SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw SKO Flevoland en Veluwe Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018 Strategisch beleidsplan SKO Flevoland en Veluwe 1 KINDEREN LATEN LEREN Onze droomschool

Nadere informatie

Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015. Geacht schoolbestuur,

Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015. Geacht schoolbestuur, a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze referentie 349195 Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015 Geacht

Nadere informatie

ontwikkelingsperspectief

ontwikkelingsperspectief ontwikkelingsperspectief Leerlijnen OPP uitstroombestemming Thema nieuwsbrief schooljaar 2013-2014 IvOO - VSO Diplomastroom 15-11-2013 In oktober is er een ouderavond geweest met als onderwerp het (document)

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Onderwijskundig jaarplan GBS Het Talent 1

Onderwijskundig jaarplan GBS Het Talent 1 Onderwijskundig jaarplan Jaar: 2018-2019 School: Gbs Het Talent Schoolleider: W.Bos Datum: juni 2018 Laatst geactualiseerd: 5 juli 2018 Inleiding In ons jaarplan 2018-2019 geven we per onderdeel aan welke

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE BOOGURT

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE BOOGURT RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE BOOGURT Plaats : Budel BRIN-nummer : 18HK Onderzoeksnummer : 118778 Datum schoolbezoek : Rapport vastgesteld te Eindhoven op

Nadere informatie

Jaarplan BASISSCHOOL ST. CATHARINA HAASTRECHT

Jaarplan BASISSCHOOL ST. CATHARINA HAASTRECHT Jaarplan 2018 - BASISSCHOOL ST. CATHARINA HAASTRECHT Voorwoord In dit Jaarplan wordt een concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven. De beleidsvoornemens hebben veelal een directe link met de

Nadere informatie

Op de Dorpsschool bewaken we de kwaliteit daarnaast op de volgende wijze:

Op de Dorpsschool bewaken we de kwaliteit daarnaast op de volgende wijze: Kwaliteitsbeleid De verschillende interventies waarmee wij de onderwijskwaliteit op o.b.s. de Dorpsschool vorm geven. 1. 4-jarencyclus We hanteren binnen onze school een eenvoudige cyclische structuur.

Nadere informatie

Kwaliteitsbeleid WereldKidz, 2015

Kwaliteitsbeleid WereldKidz, 2015 Kwaliteitsbeleid WereldKidz, 2015 Elke leerling verdient een excellente leraar Elke medewerker verdient een excellente leidinggevende Met elkaar leren we elke dag, ieder kind verdient tenslotte het beste

Nadere informatie

Onderwijskundig jaarplan GBS Het Talent 1

Onderwijskundig jaarplan GBS Het Talent 1 Onderwijskundig jaarplan Jaar: 2017-2018 School: Gbs Het Talent Schoolleider: W.Bos Datum: juni 2017 Laatst geactualiseerd: 8 juni 2017 Inleiding In ons jaarplan 2017-2018 geven we per onderdeel aan welke

Nadere informatie

OBS Het Web. Datum document 21 juni Jaarverslag

OBS Het Web. Datum document 21 juni Jaarverslag Jaarverslag 2016-2017 OBS Het Web Datum document 21 juni 2017 Jaarverslag 2016 2017 Het Web Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave 2 2. Inleiding 3 3. Onderwijskundige zaken en ontwikkelingen 3 4. Doelen van het

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montessori Nijmegen

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montessori Nijmegen RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Montessori Nijmegen Plaats : Nijmegen BRIN nummer : 12ZD C1 Onderzoeksnummer : 291967 Datum onderzoek : 7 februari 2017 Datum vaststelling : 2 mei 2017 Pagina

Nadere informatie

Speciale school voor basisonderwijs. Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn

Speciale school voor basisonderwijs. Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn Speciale school voor basisonderwijs Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn Er samen met leerlingen, ouders en collega s voor zorgen dat leerlingen de doelen halen die zij zichzelf hebben gesteld.

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS DE VIJVER

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS DE VIJVER RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS DE VIJVER School : OBS De Vijver Plaats : 's-gravenhage BRIN-nummer : 26AX Onderzoeksnummer : 112596 Datum schoolbezoek : 7 en 8 april

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. basisschool De Tweemaster

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. basisschool De Tweemaster RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool De Tweemaster Plaats : Leiden BRIN nummer : 20UW C1 Onderzoeksnummer : 290704 Datum onderzoek : 15 november 2016 Datum vaststelling : 14 februari

Nadere informatie

KWALITEITSKAART. Scan opbrengstgericht besturen. Opbrengstgericht werken vraagt om opbrengstgericht besturen. Waarom deze scan?

KWALITEITSKAART. Scan opbrengstgericht besturen. Opbrengstgericht werken vraagt om opbrengstgericht besturen. Waarom deze scan? KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Opbrengstgericht werken vraagt om opbrengstgericht besturen Opbrengstgericht werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 24CT00 RK Basisschool De Floriant

Schoolondersteuningsprofiel. 24CT00 RK Basisschool De Floriant Schoolondersteuningsprofiel 24CT00 RK Basisschool De Floriant 1 Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning...

Nadere informatie

diginos diginos kindcentrum olympia feestelijk geopnend inos onderwijsdag 2009 hoog gewaardeerd DIGINOS

diginos diginos kindcentrum olympia feestelijk geopnend inos onderwijsdag 2009 hoog gewaardeerd DIGINOS diginos diginos kindcentrum olympia feestelijk geopnend inos onderwijsdag 2009 hoog gewaardeerd DIGINOS 14 december 2009, JAARGANG 4, NUMMER 2 vervolg College van Bestuur van pag.2 Teamcoördinatoren

Nadere informatie

Inhoud. Veenendaal, Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs. Beste ouder(s)/verzorger(s),

Inhoud. Veenendaal, Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs. Beste ouder(s)/verzorger(s), Veenendaal, 22-6-2016 Onderwerp: verantwoording van ons onderwijs Beste ouder(s)/verzorger(s), Door middel van dit schrijven willen we ons onderwijs verantwoorden aan u als ouders. Heeft u vragen of opmerkingen

Nadere informatie

Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam

Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam Primair onderwijs Strategie en beleid 2015-2019 SKOV Schoolplan PO 2015-2019 Pagina 1 Schoolplan Stichting Katholiek Onderwijs Volendam Strategie en beleid

Nadere informatie

Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016

Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016 Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2015-2016 Inleiding Elk jaar stellen wij als team van o.b.s. De Boomhut gezamenlijk een jaarplan op. Vanuit de evaluatie van het vorige jaarplan, gekoppeld aan de strategische

Nadere informatie

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden:

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden: Concretisering Code Goed Bestuur voor Onderwijs Primair Inleiding De leden van de PO-Raad hebben in 2010 de Code Goed Bestuur vastgesteld als leidraad voor goed bestuur in het primair onderwijs. Het bestuur

Nadere informatie

Schoolgids Deel b SO De Leeuwerik

Schoolgids Deel b SO De Leeuwerik Schoolgids 2018-2019 Deel b SO De Leeuwerik Inleiding Onze schoolgids is opgeknipt in twee delen, deel A en B. Dit is deel B. Dit deel gaat met name over de schoolontwikkeling en de onderwijsopbrengsten.

Nadere informatie

RESULTATEN. Rapportage OBS De Kaap, Amsterdam

RESULTATEN. Rapportage OBS De Kaap, Amsterdam RESULTATEN Rapportage OBS De Kaap, Amsterdam juni 2013 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Algemeen Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst is een hulpmiddel om de kwaliteit van de school en/of het schoolbestuur

Nadere informatie

Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer Datum schoolbezoek Rapport vastgesteld te Utrecht op

Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer Datum schoolbezoek Rapport vastgesteld te Utrecht op Inspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL 'T PANORAMA Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer Datum

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PCBS DE RIETLANDEN

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PCBS DE RIETLANDEN RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PCBS DE RIETLANDEN School : pcbs De Rietlanden Plaats : Marken BRIN-nummer : 07LO Onderzoeksnummer : 117115 Datum schoolbezoek : 1 september

Nadere informatie

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DE EUROPASCHOOL

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DE EUROPASCHOOL RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DE EUROPASCHOOL School : de Europaschool Plaats : Hengelo (Ov) BRIN-nummer : 23RX Onderzoeksnummer : 89955 Datum schoolbezoek : 18 december 2006 Datum vaststelling : 14 maart

Nadere informatie

Onderwijskundig Jaarplan ( OKJP) OnderwijsKundig JaarVerslag ( OKJV)

Onderwijskundig Jaarplan ( OKJP) OnderwijsKundig JaarVerslag ( OKJV) Werken aan kwaliteit op De Schakel Hieronder leest u over hoe wij zorgen dat De Schakel een kwalitatief goede (excellente) school is en blijft. U kunt ook gegevens vinden over de recent afgenomen onderzoeken

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE WENNEPE

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE WENNEPE RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE WENNEPE School : De Wennepe Plaats : Wanneperveen BRIN-nummer : 04LJ Onderzoeksnummer : 113578 Datum schoolbezoek : 3 juni 2009 Datum vaststelling

Nadere informatie

Medezeggenschapsraad kbs de Boomgaard. Jaarverslag 2013-2014

Medezeggenschapsraad kbs de Boomgaard. Jaarverslag 2013-2014 Medezeggenschapsraad kbs de Boomgaard Jaarverslag 2013-2014 Breda, september 2014 0 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van de medezeggenschapsraad (MR) van kbs de Boomgaard voor het schooljaar 2013-2014.

Nadere informatie

37% 63% Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 12 maart 2015 t/m 5 april 2015 Aantal evaluaties : 73. ingevuld niet ingevuld

37% 63% Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 12 maart 2015 t/m 5 april 2015 Aantal evaluaties : 73. ingevuld niet ingevuld Aantal geregistreerde deelnemers : 115 Periode evaluatie : 1 maart 015 t/m 5 april 015 Aantal evaluaties : 7 Lowys Porquinstichting PCPO Midden Brabant Stichting Openbaar Basisonderwijs Westbrabant Stichting

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP RKBS CUNERA. Onderzoeksnummer :

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP RKBS CUNERA. Onderzoeksnummer : RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP RKBS CUNERA School : rkbs Cunera Plaats : Castricum BRIN-nummer : 09VP Onderzoeksnummer : 117291 Datum schoolbezoek : 8 oktober 2009 Datum

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Onderwijs met een hart. Strategische agenda

Onderwijs met een hart. Strategische agenda Onderwijs met een hart Strategische agenda 2014-2018 1 Strategische agenda 2014-2018 Inhoud Onze missie 4 Onze kernwaarden 5 Onze identiteit 5 Maatschappelijke ontwikkelingen 6 Professionalisering 6 Passend

Nadere informatie

Medezeggenschapsraad basisschool De Sporckt Jaarverslag

Medezeggenschapsraad basisschool De Sporckt Jaarverslag Medezeggenschapsraad basisschool De Sporckt Jaarverslag 2017-2018 Tilburg, juni 2018 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van de medezeggenschapsraad (MR) van basisschool de Sporckt voor het schooljaar

Nadere informatie

Verantwoording van ons onderwijs

Verantwoording van ons onderwijs Verantwoording van ons onderwijs Veenendaal, 27-6-2017 Beste ouder(s)/verzorger(s), Door middel van dit document willen we ons onderwijs verantwoorden aan u als ouders. Heeft u vragen of opmerkingen over

Nadere informatie

Binnen. creëren wij kansen

Binnen. creëren wij kansen Binnen creëren wij kansen Het Meerrijk O.B.S. De Schakel O.J.S. Het Scala Dirk van Dijkschool (Hfd) O.D.S. Engelenberg Dirk van Dijkschool (dep) Stichting openbaar onderwijs Kampen wil haar nieuwe status

Nadere informatie

Basisschool de Drijfveer

Basisschool de Drijfveer Basisschool de Drijfveer Schooljaarverslag 2017-2018 De volgende items willen we in het verslag verder toelichten Een goed pedagogisch klimaat (5) Kinderen vinden het fijn op school, accepteren en respecteren

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 08PJ00 J.J. Anspachschool

Schoolondersteuningsprofiel. 08PJ00 J.J. Anspachschool Schoolondersteuningsprofiel 08PJ00 J.J. Anspachschool Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning...

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ R.K.B.S. DE HUSSEL

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ R.K.B.S. DE HUSSEL RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ R.K.B.S. DE HUSSEL Plaats BRIN-nummer Arrangementsnummer Onderzoek uitgevoerd op Rapport vastgesteld te Groningen op Grootebroek 10WO-0 72316 16 november

Nadere informatie

Schoolportret. Lotte Oosterhof. HAVT3a

Schoolportret. Lotte Oosterhof. HAVT3a Schoolportret Lotte Oosterhof 48 73 52 HAVT3a 1 De beschikbare hardware en het gebruik De school beschikt over computers, digiborden en printers. Computers De computers bevinden zich in de klaslokalen

Nadere informatie

Jaarplan basisschool. De Goudakker

Jaarplan basisschool. De Goudakker Jaarplan basisschool De Goudakker 2016 2017 Voorwoord In dit Jaarplan wordt de concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven, die weergegeven zijn in het Schoolplan. Gekozen is voor een compacte

Nadere informatie

Schoolgids Deel b VSO De Triviant

Schoolgids Deel b VSO De Triviant Schoolgids 2018-2019 Deel b VSO De Triviant Inleiding Onze schoolgids is opgeknipt in twee delen, deel A en B. Dit is deel B. Dit deel gaat met name over de schoolontwikkeling en de onderwijsopbrengsten.

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP RKBS ANNE FRANK

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP RKBS ANNE FRANK RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP RKBS ANNE FRANK School : rkbs Anne Frank Plaats : Heemskerk BRIN-nummer : 11EI Onderzoeksnummer : 112977 Datum schoolbezoek : 11 juni 2009

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Deel A Kengetallen en terugblik op het afgelopen schooljaar. Deel B Doelstellingen en jaarplan. Inleiding. School. 1.

Inhoudsopgave. Deel A Kengetallen en terugblik op het afgelopen schooljaar. Deel B Doelstellingen en jaarplan. Inleiding. School. 1. Inhoudsopgave Inleiding School Deel A Kengetallen en terugblik op het afgelopen schooljaar 1. Leerlinggegevens 1.1 Algemene gegevens 1.2 Gegevens m.b.t. passend onderwijs 2. Toezicht Onderwijsinspectie

Nadere informatie

Strategisch Beleidsplan 2014-2018

Strategisch Beleidsplan 2014-2018 Strategisch Beleidsplan 2014-2018 Stichting ELAN Stichting ELAN in onderwijs is op 1 augustus 2014 ontstaan door een fusie van de Stichting CSO Gooi e.o. en de Vereniging Annie M.G. Schmidt. ELAN bestaat

Nadere informatie

TOPClass gedragsspecialist 10 06-2014

TOPClass gedragsspecialist 10 06-2014 TOPClass gedragsspecialist 10 06-2014 Opzet workshop Wie zijn wij, jullie? Informatie over TOPClass gedragsspecialist Voorbeeld programma, samenwerking Stelling Vragen Opvallende leerlingen Waarom TOPClass

Nadere informatie

Korte versie beleidsplan

Korte versie beleidsplan Korte versie beleidsplan 2015 2019 Voorwoord In dit strategisch beleidsplan Ieder talent blijft tellen beschrijft de Stichting Archipel Scholen de richting waarin de organisatie zich de komende vier jaar

Nadere informatie

Ontwikkelagenda en scholingsplan OBS De Eendracht

Ontwikkelagenda en scholingsplan OBS De Eendracht Ontwikkelagenda en scholingsplan OBS De Eendracht 2017-2018 Het schooljaar 2017-2018 zetten we met het team in op de doorontwikkeling van onderwerpen, die we de afgelopen jaren specifiek onder de aandacht

Nadere informatie

Met Intelligentie Natuurlijk iets Doen

Met Intelligentie Natuurlijk iets Doen Nieuwsbrief 11 Met Intelligentie Natuurlijk iets Doen Voorwoord Nieuwe fase MIN D Na diverse jaren van planontwikkeling en implementatie is het nu tijd voor een nieuwe fase, die van borging van het onderwijs

Nadere informatie

Rapportage Eindresultaten 2011

Rapportage Eindresultaten 2011 Rapportage Eindresultaten 2011 Wat zijn de prestaties van onze scholen? Colofon datum 21 oktober 2011 auteur Jan Vermeulen status Definitief pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 Inleiding pagina 3 2 Hoe normeert

Nadere informatie

Jaarverslag 2014-2015

Jaarverslag 2014-2015 Jaarverslag 2014-2015 Doel van het jaarverslag Dit jaarverslag is opgesteld door de schoolleiding na vaststelling in de MR en met het team. Het geeft een overzicht van de behaalde resultaten in schooljaar

Nadere informatie

Onze visie. Onze pijlers

Onze visie. Onze pijlers Koersplan 2018 2021 pagina 2 van 6 Dit is het koersplan van Kbs Kievitsloop voor de beleidsperiode 2018-2022. In dit koersplan nemen wij u graag mee in onze visie op onderwijs, hoe we hier vorm en inhoud

Nadere informatie

KMPO 2016/2017. Plan van aanpak

KMPO 2016/2017. Plan van aanpak KMPO 2016/2017 Plan van aanpak Inleiding De kwaliteitsmeter PO is afgenomen in april 2017. In de richtlijnen zijn criteria voor zwakke en sterke punten opgesteld. Hieronder de analyse van de zwakke en

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 11KM00 Basissch Insp J. Cryns

Schoolondersteuningsprofiel. 11KM00 Basissch Insp J. Cryns Schoolondersteuningsprofiel 11KM00 Basissch Insp J. Cryns Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning...

Nadere informatie

2 De school werkt in voldoende mate gericht aan de verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.

2 De school werkt in voldoende mate gericht aan de verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. Op 22 april 2004 heeft de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Het Anker bezocht in het kader van jaarlijks onderzoek. Bij jaarlijks onderzoek vormt de inspectie zich een oordeel over: De wijze waarop

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Inhoudsopgave Schoolondersteuningsprofiel 04NS00 Christelijke Montessorischool Toelichting... 3! DEEL I! INVENTARISATIE... 6! 1! Typering van de school... 7! 2! Kwaliteit basisondersteuning... 7! 3! Basisondersteuning...

Nadere informatie

Schooldiagnose najaar 2014

Schooldiagnose najaar 2014 Schooldiagnose najaar 2014 In het najaar van 2014 hebben we de medewerkers, ouders, leerlingen en oud-leerlingen van De Springplank gevraagd onze school en ons onderwijs te beoordelen. Op een schaal van

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. basisschool Frans Naerebout

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. basisschool Frans Naerebout RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool Frans Naerebout Plaats : Vlissingen BRIN nummer : 15VN C2 Onderzoeksnummer : 287548 Datum onderzoek : 14 januari 2016 Datum vaststelling : 22 februari

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE LOCKAERT

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE LOCKAERT RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE LOCKAERT Plaats : Oss BRIN-nummer : 00CD Onderzoeksnummer : 119429 Datum schoolbezoek : Rapport vastgesteld te Eindhoven op

Nadere informatie

EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS

EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS Een school met talentuitdagend onderwijs Een basisschool kiezen is moeilijk. Er is zoveel om op te letten. Is de school wat zij lijkt? Van buiten kan een schoolgebouw

Nadere informatie

Jaarplan 2015 2016. Basisschool St. Catharina Haastrecht

Jaarplan 2015 2016. Basisschool St. Catharina Haastrecht Jaarplan 2015 2016 Basisschool St. Catharina Haastrecht Voorwoord In dit Jaarplan wordt een concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven. De beleidsvoornemens hebben veelal een directe link met

Nadere informatie

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL JOHANNES PAULUS

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL JOHANNES PAULUS RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL JOHANNES PAULUS School : Basisschool Johannes Paulus Plaats : Heusden BRIN-nummer : 09PB Onderzoeksnummer : 90710 Datum schoolbezoek : 5 april 2007 Datum vaststelling

Nadere informatie

Rapportage Eindresultaten 2013

Rapportage Eindresultaten 2013 Rapportage Eindresultaten 2013 Wat zijn de prestaties van onze scholen? Colofon datum 23 mei 2013 auteur Jan Vermeulen status Definitief datum 23-05-2013 pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 Inleiding pagina

Nadere informatie

sine limite voor ieder kind

sine limite voor ieder kind Opbrengsten en bereik nog beter in beeld VVE: resultaten 2016-2017 Deze vijfde VVE Monitor brengt de resultaten van VVE in schooljaar 2016-2017 in kaart. Dankzij ons VVE-beleid kunnen peuters in Deventer

Nadere informatie

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN juni 2016 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In 2012 heeft de toenmalige minister van Onderwijs het predicaat Excellente School in het leven geroepen om goed presterende

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

STRATEGISCH BELEIDSPLAN

STRATEGISCH BELEIDSPLAN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2016 2020 Strategisch beleidsplan PCO Gelderse Vallei Inleiding Voor u ligt het strategische beleidsplan (SBP) 2016 tot en met 2020. Bij het tot stand komen van dit SBP is als eerste

Nadere informatie

Een symbiose van onderwijskwaliteit en kwaliteitszorg

Een symbiose van onderwijskwaliteit en kwaliteitszorg I nleiding Een symbiose van onderwijskwaliteit en kwaliteitszorg Onderwijskwaliteit en kwaliteitszorg zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in het primair onderwijs (PO). Onderwijskwaliteit staat voor

Nadere informatie

1. Naar gelijke schooltijden maakt een pas op de plaats

1. Naar gelijke schooltijden maakt een pas op de plaats Nieuwsbulletin voor ouders over het project Naar gelijke schooltijden No 3, Februari 2012 Vorig jaar is het project Naar gelijke schooltijden van start gegaan. Binnen de Stichting Openbaar Onderwijs Noord

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2016-2017 1 Voorwoord Voor u ligt het SchoolOndersteuningsProfiel (SOP) van basisschool de Arnhorst in Velp Iedere school stelt een SOP op, dit is een wettelijke

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK. basisschool De Fontein

RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK. basisschool De Fontein RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK basisschool De Fontein Plaats : Breda BRIN nummer : 12WE C1 Onderzoeksnummer : 273589 Datum onderzoek : 1 april 2014 Datum vaststelling : 22 mei 2014 Pagina

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK. School met de Bijbel ''t Kompas'

RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK. School met de Bijbel ''t Kompas' RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK School met de Bijbel ''t Kompas' Plaats : Westbroek BRIN nummer : 06TA C1 Onderzoeksnummer : 266517 Datum onderzoek : 2 december 2013 Datum vaststelling : 17

Nadere informatie

Handreiking. Schoolondersteuningsprofiel. Passenderwijs

Handreiking. Schoolondersteuningsprofiel. Passenderwijs Handreiking Schoolondersteuningsprofiel Passenderwijs Het schoolondersteuningsprofiel is met de komst van passend onderwijs als verplicht document voor elke basisschool ingevoerd. In dit document beschrijft

Nadere informatie

De scholen zijn aan zet Tussenrapportage programma School aan Zet

De scholen zijn aan zet Tussenrapportage programma School aan Zet De scholen zijn aan zet Tussenrapportage programma School aan Zet september 2012 Tussenrapportage Programma School aan Zet september 2012 Inleiding Elk schoolteam staat voor de uitdaging om het onderwijs

Nadere informatie

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER School : R.K. Basisschool Klavertje vier Plaats : Hoofddorp BRIN-nummer : 27NT Onderzoeksnummer : 71286 Datum schoolbezoek : 6 maart 2006 Datum

Nadere informatie

ACTIEPUNTEN 2015 (uit de onderlegger A3 meerjaren beleidsplan Poolster 2014-2017)

ACTIEPUNTEN 2015 (uit de onderlegger A3 meerjaren beleidsplan Poolster 2014-2017) ACTIEPUNTEN 2015 (uit de onderlegger A3 meerjaren beleidsplan Poolster 2014-2017) 1 1a) Leiderschap / Coachend leiderschap vormgeven vanuit de geformuleerde visie (sbf 1) 7.1 Project SPP: Basiscompetenties

Nadere informatie

O2A5 Managementrapportage t.b.v. de vergadering van Raad van Toezicht Periode 31 mei september 2018

O2A5 Managementrapportage t.b.v. de vergadering van Raad van Toezicht Periode 31 mei september 2018 O2A5 Managementrapportage t.b.v. de vergadering van Raad van Toezicht Periode 31 mei 2018 3 september 2018 1 Leeswijzer De bestuurder van O2A5 stelt deze managementrapportage op teneinde op stichtingsniveau

Nadere informatie

Samen werken, samen ontwikkelen

Samen werken, samen ontwikkelen Samen werken, samen ontwikkelen Strategisch beleid ROOBOL 2015-2019 Willem Wouda/ Reiny Kas Siderius SAMENVATTING Het strategisch beleidsplan 2015-2019 bevat de missie en visie van Stichting ROOBOL. De

Nadere informatie

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL DE MULDERSHOF

RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL DE MULDERSHOF RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL DE MULDERSHOF School : Basisschool De Muldershof Plaats : Beek en Donk BRIN-nummer : 11EF Onderzoeksnummer : 80379 Datum schoolbezoek : 14 november 2006 Datum vaststelling

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP R.K. BASISSCHOOL KLAVERTJE VIER School : R.K. basisschool Klavertje Vier Plaats : Eys BRIN-nummer : 10QB Onderzoeksnummer : 110595 Datum schoolbezoek

Nadere informatie

Jaarplan 2015-2016. Basisschool de Krullevaar. Schoonhoven. Doelenplein 26 2871 CV Schoonhoven T 0182 382847

Jaarplan 2015-2016. Basisschool de Krullevaar. Schoonhoven. Doelenplein 26 2871 CV Schoonhoven T 0182 382847 Jaarplan 2015-2016 Basisschool de Krullevaar Schoonhoven Doelenplein 26 2871 CV Schoonhoven T 0182 382847 Voorwoord In dit Jaarplan wordt de concrete uitwerking van beleidsvoornemens beschreven, die weergegeven

Nadere informatie

Openbaar Onderwijs Muiden - Muiderberg

Openbaar Onderwijs Muiden - Muiderberg Aan: Leden van de MR Ouderraden Vinkenbaan en PC Hooft Directie, Remko van der Heijden Medezeggenschapsraad Notulen MR-vergadering Datum: woensdag 20 september 2017 Tijd: 19.30 22.00 start met eigen vergadering

Nadere informatie

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL VRAGENLIJST (DEEL 2) UITERSTE INLEVERDATUM 21-3-2014 Met het Schoolondersteuningsprofiel worden de volgende onderdelen in beeld gebracht (zie kader): Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Basisschool Podium

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Basisschool Podium RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Basisschool Podium Plaats : Loenen aan de Vecht BRIN nummer : 05QP C1 Onderzoeksnummer : 292478 Datum onderzoek : 27 maart 2017 Datum vaststelling : 23 juni

Nadere informatie

BOOR speciaal, speciaal BOOR VERANTWOORDEN

BOOR speciaal, speciaal BOOR VERANTWOORDEN STRATEGISCH BELEIDSPLAN SO /VSO Stichting BOOR BOOR speciaal, speciaal BOOR en VERANTWOORDEN BOOR speciaal,speciaal BOOR Kernopdracht (koers) Kernwaarden Kwaliteit van de koers Onderwijsconcept Ondersteunende

Nadere informatie

Passend onderwijs en kwaliteitsbeleid

Passend onderwijs en kwaliteitsbeleid Passend onderwijs en kwaliteitsbeleid Lia van Meegen Kwaliteitsbeleid Wettelijk kader: inspectie Kwaliteitsbeleid op twee niveaus: Niveau van het swv Niveau afzonderlijke besturen en scholen Kwaliteitszorg

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE DOM HELDER CAMARA

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE DOM HELDER CAMARA DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP DE DOM HELDER CAMARA Plaats : Groningen BRIN-nummer : 18QF Onderzoeksnummer : 117802 Datum schoolbezoek : 1 Rapport vastgesteld

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Voorwoord. Geslaagde Tour met de Raad van Toezicht. Positieve resultaten teldatum. Interne nieuwsbrief november 2017

Nieuwsbrief. Voorwoord. Geslaagde Tour met de Raad van Toezicht. Positieve resultaten teldatum. Interne nieuwsbrief november 2017 Interne nieuwsbrief november 2017 Voorwoord We zijn volop bezig met de toekomst van het onderwijs, waarbij de maatschappelijke veranderingen centraal staan. Sommige onderwijsontwikkelingen gaan vanuit

Nadere informatie

Jaarverslag 2014-2015. Basisschool St. Catharina Haastrecht

Jaarverslag 2014-2015. Basisschool St. Catharina Haastrecht Jaarverslag 2014-2015 Basisschool St. Catharina Haastrecht Voorwoord In dit Jaarverslag wordt beschreven wat de resultaten zijn van de voornemens die de school beschreven heeft in het Jaarplan. Gekozen

Nadere informatie

Herstelacties naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018

Herstelacties naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018 naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018 1.0 INLEIDING 2 1.1 Overzicht 2 2.0 NORM FB2: DOELMATIGHEID 3 2.1 Tekortkoming 1: ontwikkelperspectieven 3 2.2 Tekortkoming 2: verantwoording RvT in

Nadere informatie