GESCHIEDENIS VAN DE RAMPENPLANNING. Fred Van Immerseel Wd. arrondissementscommissaris

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "GESCHIEDENIS VAN DE RAMPENPLANNING. Fred Van Immerseel Wd. arrondissementscommissaris"

Melissa ten Wolde
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 GESCHIEDENIS VAN DE RAMPENPLANNING Fred Van Immerseel Wd. arrondissementscommissaris 1

2 1963: Wet betreffende de Civiele Bescherming Deze wet is eerder de aanvang om geformaliseerd aan rampenplanning te doen. Rampenplanning is echter meer dan de wet op de Civiele Bescherming alleen. In de ruime zin wil dit zeggen: alles wat niet politionele veiligheid betreft. Voor de eerste keer werd er gesproken over: evacuatie preventie coördinatie --- voor iedereen belangrijk, zeker voor de overheid (burgemeester - gouverneur) 2

3 1967: Tornado Oostmalle Explosie tankwagen Martelange (18 doden) Gebrek aan coördinatie tussen de hulpdiensten. Een massale inzet, maar de hulpdiensten werkten eerder naast elkaar. Deze natuurramp/verschijnsel was, zoals meestal, aanleiding tot wetgeving of planning. In de provincie Antwerpen werd een 4-fasig verwittigingsschema opgemaakt dat nadien werd overgenomen door de andere provincies. 3

4 Tornado Oostmalle (1) 4

5 1967 Tornado Oostmalle (2) 5

6 1967 Brand Innovation (1) De brandweer staat machteloos 6

7 1967 Brand Innovation (2) 325 slachtoffers : wachten op quasi onmogelijke identificatie in geïmproviseerd mortuarium 7

8 1970: Provinciale OH-plannen (Organisatie Hulpverlening) Eerst werden de specifieke plannen (OHplannen) opgemaakt en daarna het algemene rampenplan = omgekeerde werking. Pijpleidingen Luchtvaartongevallen Spoorwegongevallen Deze provinciale OH-plannen worden thans uitgewerkt op nationaal niveau door het Crisiscentrum van de Regering. 8

9 1975: Ontploffing PRB Balen Bij deze ramp is er veel BW-materiaal verloren gegaan. Beslissing om de brandweer (als gemeentelijk korps) en de Civiele Bescherming (als nationaal korps) uit te rusten met aangepast en zwaar materiaal. 9

10 27 mei1975 Ontploffing PRB Balen - explosie munitiefabriek - 4 treinwagons met 70 ton dynamiet. Tientallen geladen wagons kunnen door 2 werknemers nog weggeduwd worden. 10

11 1976: SEVESO Overstromingen (Ruisbroek) Brand Kalmthoutse Heide Seveso (dorpje in Noord-Italië) (bedrijf Hoffman- Laroche --- dioxine uitstoot) Deze zone is nog steeds spergebied (gevolg van het laattijdig optreden van zowel het bedrijf als van de hulpdiensten) Europese richtlijnen (werd in 1987 de Belgische SEVESO-wet). 11

12 Overstromingen Ruisbroek (1) 3 januari 1976 : dijkdoorbraak Rupel 12

13 Overstromingen Ruisbroek (2) Aanschuiven in een tijdelijk gemeentekantoor. 17dagen later gaat het gemeentehuis weer open. 13

14 1984: Verdrag België - Nederland Wederzijdse (= bilaterale): verwittiging bijstand- en hulpverlening bijstand langs de 2 kanten met gesloten beurzen; onder verantwoordelijkheid van de BWcommandant of de burgemeester van de gemeente waar het gebeurt. vb. brand op de Kalmthoutse Heide 14

15 1984 Brand Kalmthoutse heide 16 dagen na elkaar (23 juni tot 8 juli) piekt dagelijks het kwik boven dertig graden, een historisch record 15

16 2-3 dec. 1984: Giftige gassen Bhopal (3.800 doden) Een reeks veiligheidsmaatregelen bleken uitgeschakeld. 16

17 29 mei 1985 Heizeldrama (1) 17

18 29 mei 1985 Heizeldrama (2) 18

19 1986: Tchernobyl Was een soort van catalysator om een éénvormig nationaal nucleair noodplan op te maken. Dit nationaal nucleair noodplan kwam er in Ondertussen is er het nieuw nucleair en radiologisch noodplan (KB van 17 oktober 2003) Voor elke kerncentrale bestaat er een intern noodplan. 19

20 1986 Tchernobyl Het bedrijf ligt midden het stadscentrum. Een speciale sarcofaag over de ontplofte reactor. 20

21 1987: SEVESO wet (21 jan. 1987) Preventieve verwittiging bevolking in 1990 (struisvogel/brochure "Als er onheil dreigt"). 1987: Herald of Free Enterprice (6 maart 1987) Basis voor de permanentie van het Crisiscentrum van de Regering. 21

22 Herald of Free Enterprice (1) 22

23 Herals of Free Enterprice (2) 23

24 1988: Oprichting CGCCR Crisis en coördinatie centrum van de regering. Is een infodienst naar de hogere overheid toe (ministers, staatssecretarissen,...). Doen geen handelingen op het terrein. Er is een 24-uren permanentie. De bedrijven hebben de verplichting om bij een ongeval het CGCCR te verwittigen (voorgedrukte fax). 24

25 Crisiscentrum Regering 25

26 1989: U.G.R. (= Uniform Gemeentelijk Rampenplan) Nieuwe gemeentewet Door U.G.R. zou de structuur voor alle gemeenten gelijk moeten zijn (uniform model = zelfde inhoudstafel). Belangrijk voor de diensten die van buitenaf komen (zij moeten zich hierop kunnen baseren). De gemeentewet herhaalt en bestendigt de functie (bevoegdheid) van de burgemeester, zowel naar preventie als naar coördinatie toe. 26

27 1990: MO i.v.m. de rampenplannen voor hulpverlening (11 juli 1990) + start SEVESO rampenplanning Specifiek: voor Seveso bedrijven (bepaalt dat er specifieke rampenplannen dienen opgemaakt voor de notificatieverplichtige bedrijven) Algemeen: - verschillende fasen en de bevoegdheden - verschillende disciplines en de bevoegdheden 27

28 1994: Brand Switel (Nieuwjaar) Aanleiding tot herziening en aanpassing MIP (Medisch Interventie Plan). 28

29 27 febr Kettingbotsing E17 10 doden en 210 voertuigen betrokken- gebrek aan georganiseerde en gestructureerde communicatie 29

30 1997: Europese Seveso-II richtlijn (21/1/1987) België heeft 2 jaar om deze richtlijn om te zetten in een Belgische wetgeving. Duurt tot 22 mei 2001 = instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale Staat en de Gewesten. 30

31 1998: Overstromingen/wateroverlast Gans grondgebied getroffen. Globale inzet van Civiele Bescherming + inzet materieel buitenland. Problemen met coördinatie van middelen en geen efficiënt waterbeheer. Wateratlas (nationaal en provinciaal) + actiefiches op lokaal niveau. 31

32 1999: Legionella besmetting op Westfriese Flora (28/2/1999)(32 doden) Besmetting via bubbelbad na inademing van besmette waterdruppels. 2000: Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (wet 4 februari 2000) De chronologie van de varkenspest (1985, 1990, 1993, ), de gekke koeienziekte, de dioxine-crisis (1999) hebben geleid tot de oprichting van het FAVV. 32

33 2000: Millennium Ongerustheid over de ganse wereld, met de focus over hoe communiceren. Preventieve maatregelen en samenbrengen van de verantwoordelijken van de privé en de overheid. Tevens opvolging van de internationale toestand via het Crisiscentrum van de Regering. 33

34 Crisiscentra 34

35 2000: Ontploffing vuurwerkfabriek Enschede (13 mei 2000) (23 doden) Probleem van inplanting en veiligheidsmaatregelen. 35

36 2001: Cafébrand Volendam (1/1/2001) (14 doden) 85 personen toegelaten aanwezig. Brand duurde 3 min. Conclusie: te weinig aandacht voor preventie en rampenbestrijding (burgemeester en wethouder leggen ambt neer). 36

37 2001: WTC-towers te New York (11 september 2001) (2.749 doden) 37

38 26/12/2003 aardbeving in BAM ( doden) Grote inzet van hulporganisaties + BEFAST (oprichting bij KB van 28 februari 2003). 38

39 2003: Cokesfabriek Marly te Nederover-Heembeek (10-18 dec 2003) Inschatten van de impact en onduidelijkheid m.b.t. het al dan niet afkondigen fase. Nieuwe aanzet om nationale regelgeving rond rampenplanning te ontwikkelen. 39

40 2004: Aanslag trein Madrid (11 maart 2004) (200 doden) Premier van België vraagt oprichting van een Europese inlichtingen- dienst en onmiddellijke toepassing van de anti-terrorismewetten in heel Europa. 40

41 2004: Gasontploffing Gellingen (30/7/2004) 24 doden Problemen rond registratie en aanpak. Twee werkgroepen werden opgericht, nl.: rond opleidingen brandweer en Civiele Bescherming (via AD Civiele Veiligheid) rond opmaken van een nationaal plan (via AD Crisiscentrum) Acties worden genomen om alles onder te brengen in één GIS-systeem. 41

42 Gellingen 42

43 2004: Tsunami (26/12/2004) (meer dan doden) Internationale hulpverlening + nieuwe procedures/waarschuwingssystemen. 43

44 2005: Londen aanslagen op het openbaar vervoer (7 en 21 juli 2005) (56 doden) 44

45 23-25 sept. 2005: Orkaan Katrina (meer dan 800 doden) Ondanks voorgaande nog geen efficiënte aanpak. Orkaan Rita massale inzet van middelen (evacuatie), maar nog steeds geen goede coördinatie. 45

46 2005 Orkaan Katrina 46

47 Enkele nationale oefeningen: - NBC (Nucleair/Bacteriologisch/Chemisch) (27/28 mei 2003) - Zaventem Rood (20 nov. 2003) nationale coördinatie + Mobiel crisiscentrum - Pandemie ( ) - Coöperative Shield (Antwerpen 14-16/10/2008 Zijn o.a. niet opgenomen: De verschillende vliegtuigongevallen, treinongevallen, e.a. al dan niet met veel dodelijke slachtoffers. 47

Vergelijkbare documenten

GESCHIEDENIS VAN DE RAMPENPLANNING. Fred Van Immerseel Directeur Noodplanning

GESCHIEDENIS VAN DE RAMPENPLANNING Fred Van Immerseel Directeur Noodplanning 1 HISTORISCH (1) 1889 3 februari: 22 doden bij de 1ste grote treinramp in Groenendaal 6 september: 95 doden bij ontploffing