Nutriëntenbalans (N & P) in BRP. Wetenschappelijke onderbouwing. CLM Onderzoek en Advies BV

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Nutriëntenbalans (N & P) in BRP. Wetenschappelijke onderbouwing. CLM Onderzoek en Advies BV"

Nathalie de Croon
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Nutriëntenbalans (N & P) in BRP Wetenschappelijke onderbouwing CLM Onderzoek en Advies BV Culemborg, Juli 2012

3 Inleiding De nutriëntenbalans brengt de nutriëntenkringloop op een melkveebedrijf in beeld. Dit voor stikstof (N) en fosfor (P)/fosfaat (P 2 O 5 ). De systeemgrens van het systeem is het landbouwbedrijf. Enkel nutriënten die het bedrijf binnen komen of verlaten worden in rekening gebracht. Nutriënten die verplaatst worden binnen het bedrijf gelden niet als invoer of uitvoer van de balans. De nutriëntenbalans is een geschikte rekenmodule om nutriëntenoverschotten/ -tekorten inzichtelijk te maken. Nutriënten worden aangevoerd via aankoop van dieren, voer en meststoffen, atmosferische depositie en stikstoffixatie door vlinderbloemigen. Afvoer van nutriënten vindt plaats via het afvoeren van dieren, melk, gewassen, gewasresten en mest. Meststoffen in de opslag, eigen mest, zelfgemaakte groene meststof, zelf geteeld voer en gewasresten die op het veld achterblijven maken geen onderdeel uit van de nutriëntenbalans. Verliezen door uit/afspoeling, vervluchtiging, denitrificatie, erosie, en tijdens bewaring en bewerking van gewas(resten) worden buitenbeschouwing gehouden. De nutriëntenbalans wordt uitgedrukt in kg N per hectare en kg P (P 2 O 5 ) per hectare. Eventueel ook in kg N/P per kg product. Onderstand document geeft een wetenschappelijke onderbouwing van de nutriëntenbalans. Voor elke input/output worden de benodigde bedrijfsspecifieke data evenals de gebruikte rekenmethodiek beschreven. Eerst voor stikstof, dan voor fosfor. Bijlage 1 bevat een overzicht van de benodigde bedrijfsspecifieke invoergegevens. A. STIKSTOF 1. Dier Alle landbouwdieren die het bedrijf binnenkomen of verlaten gelden als invoer voor het systeem. Aan de hand van het N-gehalte wordt de N-balans berekend. 2. Voer De N-kringloop van het voer wordt opgesplitst in twee. Ruwvoer en strooisel wordt meestal van eigen gronden gewonnen. Hierdoor is het geen onderdeel van de N-kringloop. Echter, ruwvoer dat aangekocht of verkocht wordt wel. Nodig zijn de aan/verkoophoeveelheden en N-gehalte van het desbetreffende voer (recentste CVB-tabellen). De bijdrage van krachtvoer en bijproducten (bierbostel, CCM, aardappelvezel etc.) wordt voor het melkvee berekend aan de hand van het rantsoen en N-gehalte (recentste CVB-tabellen). Voor het jongvee en zoog- en weidekoeien wordt er uitgegaan van een standaard N-hoeveelheid per dier per jaar. Voorraden worden buiten beschouwing gelaten. Er wordt enkel rekening gehouden met het effectief verbruikte voer. 3. Mest Indien dierlijke mest wordt aan/afgevoerd wordt, dient hiervan de hoeveelheid en het N-gehalte gekend te zijn. Indien de laatste niet gekend is kan die teruggevonden worden in tabel 5 van het mestbeleid 1. Het aandeel van kunstmest en aangekochte groenbemester wordt als volgt berekend: 1 3

4 Mestgift kunstmest (kg N/ha) * aantal hectares (ha) En dit voor elke gebruikte kunstmestsoort, respectievelijk groenbemester. 4. Dierlijke producten Het N-gehalte van de afgevoerde melk wordt berekend uit het eiwitgehalte. Het eiwitgehalte van de melk staat meestal vermeld op de melkafrekeningen. 5. Atmosferische depositie De atmosferische stikstofdepositie bevat zowel de droge als natte depositie van N. De gemiddelde atmosferische N-depositie voor Nederland bedraagt 31 kg N/ha (Fraters et all., 2007). 6. Stikstoffixatie vlinderbloemigen Vlinderbloemigen, zoals klaver en luzerne, binden N en voeren dus N aan. N-bindingscoëfficiënt van gasklaver is afkomstig uit Miterra en deze van luzerne uit BBPR. 4

5 B. FOSFOR 7. Dier Alle landbouwdieren die het bedrijf binnenkomen of verlaten gelden als invoer voor het systeem. Aan de hand van het P-gehalte wordt de P-balans berekend. 8. Voer De P-kringloop van het voer wordt opgesplitst in twee. Ruwvoer en strooisel wordt meestal van eigen gronden gewonnen. Hierdoor is het geen onderdeel van de P-kringloop. Echter, ruwvoer dat aangekocht of verkocht wordt wel. Nodig zijn de aan/verkoophoeveelheden en P-gehalte van het desbetreffende voer (recentste CVB-tabellen). De bijdrage van krachtvoer en bijproducten (bierbostel, CCM, aardappelvezel etc.) wordt voor het melkvee berekend aan de hand van het rantsoen en P-gehalte (recentste CVB-tabellen). Voor het jongvee en zoog- en weidekoeien wordt er uitgegaan van een standaard P-hoeveelheid per dier per jaar. Voorraden worden buiten beschouwing gelaten. Er wordt enkel rekening gehouden met het effectief verbruikte voer. 9. Mest Indien dierlijke mest wordt aan/afgevoerd wordt dient hiervan de hoeveelheid en het P-gehalte gekend te zijn. Indien de laatste niet gekend is kan die teruggevonden worden in tabel 5 van het mestbeleid 2. Het aandeel van kunstmest en aangekochte groenbemester wordt als volgt berekend: Mestgift kunstmest (kg P/ha) * aantal hectares (ha) En dit voor elke gebruikte kunstmestsoort, respectievelijk groenbemester. 10. Dierlijke producten De afgevoerde melk bevat een gehalte aan P. Door het P-gehalte van de melk 3 te vermenigvuldigen met de totale hoeveelheid afgevoerde melk, wordt de P-afvoer via de melk berekend Handreiking bedrijfsspecifieke excretie melkvee, versie vanaf

6 Bronnen CVB Tabellenboek Veevoeding, Augustus Voedernormen landbouwhuisdieren en voederwaarde veevoeders. CVB-reeks nr. 49. Productschap Diervoeding. Den Haag. Fraters B, Boumans LJM, Leeuwen TC van, Reijs JW De uitspoeling van het stikstofoverschot naar gronden oppervlaktewater op landbouwbedrijven. RIVM-rapport , RIVM, Bilthoven, Hoek, K.W. van der, Uitgangspunten voor de mest- en ammoniakberekeningen 1999 tot en met 2001 zoals gebruikt in de Milieubalans 2001 en Inclusief dataset landbouwemissies RIVM-rapport , RIVM, Bilthoven,

7 Bijlage 1: Benodigde invoergegevens: STIKSTOF Invoergegevens Bronnen 1. Veestapel Aanwezig Aangevoerd Afgevoerd Gecombineerde opgave Veesaldokaart Veesaldokaart 2. Melkproductie Totale melkproductie bedrijf (kg/jaar) Eiwitgehalte melk (rollend jaargemiddelde, %) Superheffingsoverzicht zuivelfabriek MPR-jaaroverzicht 3. Veevoer Rantsoen Krachtvoergift melkvee (kg droge stof/dag): Zomer Krachtvoergift melkvee (kg droge stof /dag): Winter Bijproductengift melkvee (kg droge stof /dag): Zomer Bijproductengift melkvee (kg droge stof /dag): Winter Aan/verkoop Ruwvoer aankoop (ton product/jaar) Ruwvoer verkoop (ton product/jaar) Voeradviseur Jaaroverzicht voerleverancier (excl. boer-boer verkoop) 4. Grondbezit Areaal grasland in gebruik (ha) Areaal bouwland in gebruik (akkerbouw: gespecificeerd naar gewas) (ha) Areaal luzerne in gebruik (ha) Areaal grasklaver in gebruik (ha) Bemestingsplan Bemestingsplan/Gecombineer de opgave 5. Dierlijke mest Aan/afvoer Hoeveelheid (ton/jaar) N-gehalte (kg N/ton mest) Bemestingsplan / EL&I Mijn Dossier 6. Kunstmest aanwending Mestgift (kg N/ha) Bemeste oppervlakte (ha) Bemestingsplan 7

8 Bijlage 2: Benodigde invoergegevens: FOSFOR Invoergegevens Bronnen 1. Veestapel Aanwezig Aangevoerd Afgevoerd Gecombineerde opgave Veesaldokaart Veesaldokaart 2. Melkproductie Totale melkproductie bedrijf (kg/jaar) Superheffingsoverzicht zuivelfabriek 3. Veevoer Rantsoen Krachtvoergift melkvee (kg droge stof/dag): Zomer Krachtvoergift melkvee (kg droge stof /dag): Winter Bijproductengift melkvee (kg droge stof /dag): Zomer Bijproductengift melkvee (kg droge stof /dag): Winter Aan/verkoop Ruwvoer aankoop (ton product/jaar) Ruwvoer verkoop (ton product/jaar) Voeradviseur Jaaroverzicht voerleverancier (excl. boer-boer verkoop) 4. Grondbezit Areaal grasland in gebruik (ha) Areaal bouwland in gebruik (akkerbouw: gespecificeerd naar gewas) (ha) Areaal luzerne in gebruik (ha) Areaal grasklaver in gebruik (ha) Bemestingsplan Bemestingsplan/Gecombineer de opgave 5. Dierlijke mest Aan/afvoer Hoeveelheid (ton/jaar) Fosfaatgehalte (kg P 2 O 5 /ton mest) Bemestingsplan / EL&I Mijn Dossier 6. Kunstmest aanwending Mestgift (kg P 2 O 5 /ha) Bemeste oppervlakte (ha) Bemestingsplan 8

9 9

Vergelijkbare documenten

Ammoniak in BRP. Wetenschappelijke onderbouwing. CLM Onderzoek en Advies BV

Ammoniak in BRP. Wetenschappelijke onderbouwing. CLM Onderzoek en Advies BV Ammoniak in BRP Wetenschappelijke onderbouwing CLM Onderzoek en Advies BV Culemborg, Juli 2012 Inleiding De Ammoniakmodule in de BRP is ontwikkeld door CLM Onderzoek en Advies in samenwerking met Monteny