: De leden van de commissie ELE en ROV. : N. Takkenberg en M. Horjus : STG / Statengriffie

Transcriptie

1 M e m o Datum vergadering : 22 januari 2007 Aan : De leden van de commissie ELE en ROV Onderwerp : Verslag werkbezoek aan Brussel op 7 december 2005 Opsteller / Telefoon Afdeling / Bureau : N. Takkenberg en M. Horjus : STG / Statengriffie Thema van het werkbezoek De thema s van het werkbezoek waren Volkshuisvesting in relatie tot Staatsteun en het Groenboek Maritiem. Programma Donderdag 7 december uur Welkom door de voorzitter van de commissie ELE, Jos Beemsterboer uur Evaluatie Europa en vooruitkijken naar de nieuwe periode 10:30 uur Volkshuisvesting en staatssteun - Presentatie door de Rene Van Dijk van AEDES (belangenbehartiger van AEDES bij de EU) - Presentatie door Laurens Kuijper van het HNP - Discussie 12:00 uur Presentatie door en discussie met Europarlementariër Sophie In t Veld (D66) over staatssteun 13:00 uur Lunch 14:30 uur Groenboek Maritiem Beleid - Presentatie door Hilde Donker, vertegenwoordiger van de Provincie Noord- Holland in Brussel - Presentatie door Malcolm Collings van de Taskforce Maritime Policy van de EC 16:00 uur Vertrek Evaluatie Europa Begin 2004 is de nota Grip op Europa: Agenda voor Europese Strategie (AES) door PS vastgesteld. In de AES staat beschreven welke ambities Noord-Holland heeft om invulling te geven aan het thema Europa en op welke wijze dit wordt aangepakt. Op basis van de bij de stukken gevoegde memo wordt tijdens het bezoek een start gemaakt met een evaluatie Europa, deze evaluatie wordt voortgezet bij de behandeling van de Agenda voor Europese Strategie tijdens de vergadering van de commissie op 11 december. Mevrouw Nagel vraagt wat we nu uit Brussel te halen is? De heer Broekhoven geeft hierop aan dat het speerpunt nu voor Noord-Holland ligt op de Structuurfondsen en het daaraan gekoppelde Operationeel Programma West. Het gaat echter om meer dan geld, het gaat ook om veiligheid en gezondheid. De provincie moet niet alleen naar geld kijken, maar ook naar andere zaken die uit Brussel komen zoals regelgeving. De heer Cornelissen geeft aan dat de commissie hier al een aantal keer geweest en dat het vervolg meestal uiterst summier is. Het gaat eigenlijk altijd over geld. Bij de commissie NLWM gaat het om regelgevingaspecten, Brussel leeft niet. Voor de volgende Statenperiode is het van belang om de kaders van het beleid zichtbaar te maken, bijvoorbeeld voor de luchtkwaliteit en water.

2 Pagina 2 Het Europese beleid moet terug naar de vakcommissies. Het is lastig om van de coördinerende commissie om te schakelen naar de betreffende vakcommissie. De heer kastje maakt zich zorgen over de beeldvorming over Europa, het is van belang dat de commissie goed geïnformeerd is met elkaar praten over dit thema. De heer Broekhoven geeft aan dat Europa moeilijk te pakken is. Bij iedereen leeft het gevoel dat het door de vingers glipt. Bij het Operationeel Programma West moeten de clusters worden benoemd, er moet worden ingezet op cofinanciering. In Noord-Holland kunnen projecten tot stand worden gebracht, met ondersteuning van Europees geld. De heer Van der Paard vindt dat van Europa facetbeleid is gemaakt, inhoud werd gekoppeld aan de vorm. Hierop geeft de heer Cornelissen dat de Agenda voor Europese Strategie (AES) aan het begin van deze periode is vastgesteld en dat er nu meer kennis is over Europa. De AES leeft niet echt. De heer Kastje vindt echter dat je je als PS moet beperken als het gaat om Europa. Wat wil je zelf doen als PS en welke informatie heb je nodig? In de commissie komen steeds dezelfde vragen terug. De heer Kraak geeft aan dat het tijdstip en de plek van beschikbare informatie van belang is. Informatie komt met name vrij in het kader van de Dagelijkse Besturen van bijvoorbeeld het IPO of het NHP. Het is lastig om informatie op Statenniveau te krijgen. Vanuit het HNP en de P4 moet een informatiestroom naar PS op gang komen waarin onder andere de regelgeving en de financiering aan de orde komt. Het is voor de provincie van belang om voelhorens in Brussel te hebben. Verder dient PS de kaders te stellen. Door de deelnemers wordt aangegeven dat statenleden moeten meedenken over een nieuwe AES. Door de heer Broekhoven wordt kort ingegaan op de bijeenkomst van statenleden van de 4 randstad provincies (P4) op 6 december in Den Haag (hiervan is het verslag ook bij deze stukken gevoegd). Uit de bijeenkomst kwamen een aantal vragen naar voren: - wat zijn in de komende periode Europese thema s die belang zijn voor de P4; - welke thema s zijn provinciegrensoverschrijdend en hebben betrekking op de structuurfondsen. Mevrouw Baggerman geeft aan dat het met name van belang is om te bepalen hoe je als provincie omgaat met het thema Europa en welke rol je als PS wilt hebben. Hoe vindt de beïnvloeding in Brussel plaats en hoe wordt de provincie door Brussel beïnvloed. De nieuwe staten moeten de kaders stellen. Wat is je visie als het gaat om Europa? Volkshuisvesting Presentatie Is Social housing in Nederland Europa proof? door René Van Dijk, Senior Adviseur Aedes Vereniging van Woningcorporaties (de presentatie is bijgevoegd). Inleiding Woningbouwcorporaties spelen een belangrijke rol binnen de Nederlandse Woningmarkt. Zij bouwen niet alleen sociale huurwoningen, maar investeren ook in leefbaarheid, woonomgeving en maatschappelijk vastgoed. Europees gezien is de Nederlandse woningmarkt breed. Het segment huurwoningen beslaat 45% van het totale woningbestand (36% in bezit van corporaties en 9% in bezit van beleggers). Hoewel volkshuisvesting behoort tot de autonomie van elke lidstaat en de Europese Unie als zodanig niet beslist over de inrichting van het nationale stelsel van volkshuisvesting, bewaakt de Europese Commissie wèl het EU verdrag en de spelregels die gelden op de interne markt.

3 Pagina 3 Vanuit die verantwoordelijkheid heeft de Europese Commissie (brief Kroes, juli 2005) de minister van VROM gevraagd om de Nederlandse Woningmarkt nader toe te lichten. NB: deze discussie was overigens door Den Haag zelf uitgelokt, vanwege het belang van rechtszekerheid. Woningcorporaties ontvangen voor de uitvoering van hun (sociale) taken immers compensatie (staatssteun) wat als zodanig een verstoring van de interne markt oplevert. De vraag is nu of die compensatie geoorloofd is en zo ja in welke omvang. Volkshuisvesting en staatssteun Eén van de vormen van geoorloofde staatssteun is het belasten van een organisatie met een dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB). De Nederlandse corporaties verrichten diensten van algemeen economisch belang. Daarvoor ontvangen zij staatssteun in de vorm van compensatie (bijvoorbeeld door vrijstelling van het betalen van vennootschapsbelasting en het recht om te lenen bij de BNG tegen gunstige rente). Hiertegenover staat de uitvoering van een aantal maatschappelijke taken. Deze taken gaan verder dan enkel het huisvesten. Denk hierbij aan taken op het terrein van leefbaarheid en sociale cohesie. De Europese Commissie vindt nu dat deze brede taakopvatting de marktwerking verstoort. Op onderdelen (zoals niet-sociale verhuur) zijn taken ook door private partijen in concurrentie te organiseren. Conclusies De brief van de Europese Commissie over de financiering van de woningcorporaties heeft de gemoederen in de wereld van de Nederlandse Volkshuisvesting enorm in beroering gebracht. Sommigen menen een mogelijke oplossing te zien in het splitsen van de corporaties in twee rechtsorganen: één voor de publieke taken en één voor de marktactiviteiten zoals projectontwikkeling en makelaardij. (die laatste zou dan ook vennootschapsbelasting moeten gaan betalen, evenals de marktpartijen nu al doen). Daarentegen zou het knippen van corporaties tot gevolg kunnen hebben dat de bouwproductie opnieuw inzakt. De praktijk leert dat beleggers soms een aantal jaren niet in vastgoed investeren omdat andere beleggingen meer opleveren. De politieke besluitvorming hieromtrent is nog niet afgerond. Welke rol kan de provincie in dit opzicht vervullen? Duidelijk is dat wonen een lokale aangelegenheid is: corporaties moeten voor de uitvoering vooral samenwerken met gemeenten en lokale partijen. Niettemin kunnen de provincies naast de planmatige rol een regisserende rol in de woningmarkt spelen. Zolang woningcorporaties beschikken over een breed werkdomein kunnen zij hun vermogen niet alleen inzetten voor bouwproductie, maar ook voor kwaliteit van de woonomgeving. Een goede kwaliteit van de woonomgeving zal de sociale cohesie bevorderen. De koppeling met het werkterrein van provincie, die jaarlijks bijvoorbeeld grote bedragen investeert in stedelijke vernieuwing, is hiermee gelegd. Het is in die zin ook haar belang om wellicht in samenwerking met andere provincies, bijvoorbeeld - een (indirecte) rol te spelen bij het beïnvloeden van beslissingen van de Europese Commissie rond de verenigbaarheid van het werkdomein van de Nederlandse corporaties en de Europese staatssteunregels. Om deze rol te vervullen is het ook ten aanzien van dit dossier van groot belang dat Provinciale Staten tijdig beschikken over actuele informatie.

4 Pagina 4 Presentatie Laurens Kuiper - Vertegenwoordiger IPO in het HNP De heer Kuiper haalt een aantal voorbeelden van staatsteun aan. Het is van belang dat regelingen Europaproof zijn. Provincies zouden meer invloed moeten hebben op regels die in Brussel in de maak zijn. Overigens komt het grootste deel van de regelgeving op basis van het verzoek van de lidstaten zelf tot stand. Problemen rond de staatssteun worden veroorzaakt door anderen dan de Europese Commissie. De Europese Commissie kijkt naar het correct functioneren van de markt. Europarlementariër mevrouw In t Veld (D66) over staatssteun Mevrouw In t Veld geeft een presentatie over diensten van algemeen belang. Het gaat dan om de wrijving die ontstaat met de marktwerking bij het aanbieden van publieke taken. Regels voor marktwerking zijn ook van toepassing op publieke diensten. Deze regels mogen echter geen obstakel vormen voor fatsoenlijke dienstverlening. Twijfelgevallen komen voor de rechter, jurisprudentie zorgt mede voor vorming van beleid. In het Europees Parlement (EP) vindt er discussie plaats over de normering en kadering over publieke diensten. Hierbij staat het begrip subsidiariteit centraal. Enerzijds wordt aangegeven dat de lidstaten dit begrip zelf moeten definiëren (waarom moet dit in Brussel worden geregeld?), anderzijds wordt aangegeven dat wanneer in de markt wordt geopereerd, de lidstaten zich aan de regels moeten houden. De discussie in het EP is ideologische gekleurd. Mevrouw in t Veld is van mening dat gekeken moet worden naar hoe de publieke diensten in de praktijk worden georganiseerd, je zou het van geval tot geval moeten. Mevrouw in t Veld gaat in op de 4 vrijheden als het gaat om de staatsteun (vrije verkeer van goederen, kapitaal, personeel en diensten). Ten aanzien van bijvoorbeeld de dienstenrichtlijn, dan zijn er al heel wat compromissen gedaan t.o.v. het originele voorstel. Centraal in de discussie stond het land van oorsprong principe. De dienstenrichtlijn wordt niet meer in het EP ter discussie gesteld. De dienstenrichtlijn zou moeten zorgen voor een goed intern werkende markt i.v.m. de concurrentie met bijv. China. Dat wordt met het huidige compromis een stuk lastiger. Groenboek Maritiem Beleid Presentatie door Malcolm Collings Bij de taskforce Maritiem Beleid werken 12 mensen die het beleid coördineren en integreren, bijvoorbeeld energie, ontginning, visserij enz. Het initiatief voor het opstellen van het groenboek komt onder andere voort uit het Nee tegen de grondwet in Nederland. In dit proces zijn fouten gemaakt door de Europese commissie. Burgers werden niet betrokken bij de beleidsvorming. Bij het Groenboek Maritiem Beleid heeft men de aanpak gewijzigd en is gekozen voor de aanpak van de 3 d s: dialoog, democratie en debat. Het groenboek bevat thema s en voorstellen voor de vormgeving van het Maritiem beleid en opent het debat d.m.v. zogenaamde consultaties (tot juni 2007). Er zijn tot december reacties binnengekomen op het groenboek. Een andere wortel van het groenboek is dat de Europese wetgeving sectoraal is. De wereld is echter niet sectoraal, er bestaan zogenaamde internationaal supply chains. Het beleid heeft de integrale ontwikkelingen niet bijgehouden. Bij het maritieme cluster gaat het om: transport, energie, visserij, enz. Er zijn 10 eurocommissarissen met deze onderwerpen bezig. Lokale en regionale overheden moeten hun verantwoordelijkheid nemen als het gaat om het kustgebied. De regionale activiteiten moeten echter wel samenhangen.

5 Pagina 5 Presentatie Groenboek door Hilde Donker De presentatie van Hilde is bijgevoegd. Het Groenboek bevat beleidsrichtingen. Het is van belang dat de Nederlandse overheid een eenduidig signaal geeft richting Brussel. Op dit moment wordt vindt de consultatie op het groenboek plaats, deze eindigt begin juni De Nationale consultatie wordt gecoördineerd door het ministerie van V&W. Ook tussen de 5 kustprovincies vindt afstemming plaats. Ook in Noord-Holland vindt consultatie plaats bij verschillende sectoren. Tijdens de presentatie worden ook de speerpunten voor de provincie aangegeven, het gaat om: subsidiariteit, veiligheid op zee, ecologie en aquacultuur. Vanuit de commissie wordt aangegeven dat het vreemd is dat de commissie niet is betrokken bij de consultatie en dat er nu al speerpunten zijn benoemd. Eerder is afgesproken dat commissie betrokken zou worden vanaf het begin van het proces. Nu blijkt dat de commissie pas na de vaststelling van de reactie van de kustprovincies in GS er weer bij wordt betrokken. De commissie wenst de reactie van GS in de commissie te bespreken. Conclusies werkbezoek - De nieuwe staten moeten betrokken worden bij de kaderstelling rond de nieuwe Agenda voor Europese Strategie. - Om als Provinciale Staten een rol te kunnen spelen t.a.v. voor de provincie relevante dossiers (zoals de volkshuisvesting / staatssteun, Maritiem Beleid en Structuurfondsen), dient PS tijdig geïnformeerd en betrokken te worden. Titel:Nota PS-cie. ELE, agendapunt 6b. (Verslag werkbezoek Brussel) Datum: Nummer:6b