documentnr.: INT/C/13/03821 zaaknr.: Z/C/13/01626 Raadsinformatiebrief

Transcriptie

1 documentnr.: INT/C/13/03821 zaaknr.: Z/C/13/01626 *Z003BD4D2AC* Raadsinformatiebrief Onderwerp : Uitvoeringsprogramma 2014 van het regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk Aard : Actieve informatie Portefeuillehouder : Dhr. W.A.G. Hillenaar Datum college : 29 oktober 2013 Openbaar : Ja Afdeling : RMO Contactpersoon : P.J.M. Sluiters Telefoon : peer.sluiters@cuijk.nl In te vullen door de griffie Nummer brief : Datum verzending : 31 oktober 2013 Nummer weekbericht : 43 Aanleiding In de wet publieke gezondheid (Wpg) is vastgelegd dat alle Nederlandse gemeenten om de vier jaar hun beleid ten aanzien publieke gezondheid moeten vastleggen in een nota gezondheidsbeleid. Tot 2011 maakte elke gemeente in het Land van Cuijk haar eigen nota lokaal gezondheidsbeleid. In 2011 besloten wij samen met de andere gemeenten in het Land van Cuijk dat wij een gezamenlijke regionale nota wilden vaststellen voor de beleidsperiode De vijf gemeenten hebben een vergelijkbaar gezondheidsprofiel en werken op het terrein van gezondheid al veel samen, bijvoorbeeld rondom het Wmo-beleid, maatschappelijk werk en met de GGD. Recent is in alle vijf gemeenten in het Land van Cuijk het regionale gezondheidsbeleid door de gemeenteraden vastgesteld. Uw raad heeft op 10 juni jl. ingestemd. Als aanvulling hierop wordt bijgaand uitvoeringsprogramma toegevoegd met daarin de voorgenomen acties voor het jaar Het uitvoeringsprogramma zal jaarlijks worden geactualiseerd. Inhoud Als gemeenten in het Land van Cuijk willen wij er in de publieke gezondheidszorg met name op inzetten dat mensen zo lang mogelijk lichamelijk en geestelijk gezond leven in een situatie van welbevinden, dat ze hun eigen kracht benutten en dat zij problemen vroegtijdig signaleren. Daarbij is het belangrijk dat er goede samenwerking en afstemming is in de gehele keten van zorg: van participatie, preventie en curatie. Onder andere middels dit uitvoeringsprogramma willen wij hieraan een bijdrage leveren. Argumenten 1. De interventies en activiteiten sluiten aan op de regionale speerpunten In het vastgestelde regionale gezondheidsbeleid zijn drie regionale speerpunten benoemd: alcoholmatiging, preventie overgewicht en preventieve ouderenzorg. De in het uitvoeringsprogramma benoemde activiteiten en interventies sluiten hierop aan. 2. De interventies en activiteiten zijn tot stand gekomen in samenwerking met de partijen in het veld

2 Op 20 september 2012 heeft er een regionale gezondheidsconferentie plaatsgevonden in de Weijer. Tijdens deze bijeenkomst zijn verschillende professionele en vrijwilligersorganisaties op het gebied van welzijn en zorg met de gemeenten en met elkaar in gesprek gegaan over twee thema's in het gezondheidsbeleid: overgewicht en preventieve ouderenzorg. Ook zijn de resultaten van het alcoholpreventieproject uitgebreid aan bod gekomen. De input die deze avond is verkregen hebben wij gebruikt bij het vormgeven nota en het uitvoeringsprogramma. Procedurele informatie Het uitvoeringsprogramma is tot stand gekomen in overleg met belanghebbende partijen (zoals de GGD, Syntein en Robuust) en in samenwerking met de overige vier gemeenten in het Land van Cuijk. Vervolgens is het uitvoeringsprogramma besproken tijdens het portefeuillehouders-overleg Welzijn LvC van 9 oktober jl. De financiële consequenties van dit voorstel maken onderdeel uit bestaande begroting voor De activiteiten worden uit de bestaande middelen gefinancierd; het uitvoeringsprogramma heeft derhalve geen extra financiële gevolgen. Bijlagen Uitvoeringsprogramma 2014 van het gezondheidsbeleid Land van Cuijk Burgemeester en wethouders van Cuijk mr. R.P. Hoffmann secretaris mr. W.A.G. Hillenaar burgemeester

3 Uitvoeringsprogramma 2014 Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk

4 Inleiding Voor u ligt het uitvoeringsprogramma voor 2014 van het regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk Het betreft het eerste uitvoeringsprogramma binnen de beleidsperiode van vier jaar. Het programma zal jaarlijks worden geactualiseerd en worden vastgesteld door de colleges vijf gemeenten: Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill & Sint Hubert, Sint Anthonis. In het uitvoeringsprogramma geven de vijf gemeenten weer welke interventies en activiteiten in het volgende jaar worden uitgevoerd in het kader beoogde resultaten uit het regionaal gezondheidsbeleid. Dit beleid is in juni 2013 door de vijf gemeenteraden vastgesteld. In het beleid staan drie speerpunten centraal: - Alcoholpreventie - Preventie overgewicht - Preventieve ouderenzorg Bij het inzetten van interventies wordt er, wanneer het mogelijk is, gebruik gemaakt van bewezen effectieve ( evidence-based ) interventies, zoals die beschreven staan in de database van het centrum gezond leven rijksoverheid. Per speerpunt wordt weergegeven welke interventies en activiteiten zullen worden uitgevoerd, welke doelgroep en welk resultaat de activiteiten beogen, met wie er wordt samengewerkt, welke kosten aan de activiteit zijn verbonden en hoe monitoring of evaluatie zal plaatsvinden. De gemeenten in het Land van Cuijk willen vanuit hun regiefunctie in 2014 met relevante samenwerkingspartners in overleg om het uitvoeringsprogramma te bespreken en daar waar nodig het draagvlak en de haalbaarheid van uitvoering in 2014 te toetsen. Ook kunnen we zo de voortgang activiteiten volgen, aansluiting vinden bij initiatieven die er vanuit de genoemde organisaties bestaan en afstemming bevorderen in verband met uitvoering, evaluatie en communicatie. De ambtenaren volksgezondheid nemen waar nodig initiatief tot contact met die organisaties en instellingen. Hierbij zal zoveel mogelijk worden aangesloten bij al bestaande overleggen met de organisaties. In zijn algemeenheid is het beschikbare financiële kader leidend voor dit uitvoeringsplan. Er is een koppeling met het lokaal accent GGD waarbij gebruik wordt gemaakt van bestaande middelen. 2

5 Verslag uitvoeringsprogramma In het vierde van kwartaal 2014 wordt een terugblik op het uitvoeringsprogramma opgesteld. De uitkomsten van het uitvoeringsplan 2014 zullen een rol spelen bij de totstandkoming van het uitvoeringsprogramma Aangezien in het vierde kwartaal nog niet alle definitieve resultaten binnen zullen zijn, gebruiken we in oktober 2014 de voorlopige resultaten over 2014 om een geactualiseerd uitvoeringsprogramma voor 2015 samen te stellen. Werkconferentie In 2015 is de looptijd regionale gezondheidsnota voor de helft verstreken. Een goed moment om samen met de partners terug te kijken en ook een blik in de toekomst te werpen. Moeten de bakens worden verzet of zitten we nog op de juiste koers? Bezien kan worden of er medio 2015 een werkconferentie kan plaatsvinden waar we gezamenlijk het antwoord op deze vragen hopen te krijgen. Monitoring en evaluatie Om de realisatie gestelde doelen te evalueren, wordt gebruik gemaakt cijfers uit de gezondheidsmonitors GGD Hart voor Brabant. Het gaat om de jeugdmonitor (0-11 jarigen), jongerenmonitor (12-18 jaar), volwassenenmonitor (18-64 jaar) en ouderenmonitor (65 jaar en ouder). Omdat de verschillende monitors GGD eens in de vier jaar uitkomen is het niet mogelijk om tussentijds, na één jaar, te evalueren. Wel kan aan de hand van signalen uit veld worden bepaald of interventies resultaat hebben behaald. Hoewel de gegevens uit de monitors erg waardevol zijn, kunnen zij niet aantonen of de ingezette interventies ook daadwerkelijk effectief zijn geweest. Wanneer bijvoorbeeld uit de monitor zou blijken dat het alcoholgebruik onder jongeren is gedaald, is niet aan te tonen dat juist de ingezette interventies tot dat resultaat hebben geleid. Om te bekijken of een uitgevoerde interventie of actie daadwerkelijk effectief is, zal er per interventie een evaluatie moeten plaatsvinden. Dit is zeer tijdrovend en kostbaar werk. In overleg met de epidemioloog GGD wordt bekeken of er een praktische vorm gevonden kan worden om de directe, korte termijn effecten van onze interventies te meten. Dan moet gedacht worden aan vragenlijsten vooraf en na afloop interventie. Met ingang van 2014 zal er bij een beperkt aantal interventies een concrete effectmeting plaatsvinden. 3

6 Alcoholpreventie In het vastgestelde regionale gezondheidsbeleid zijn de volgende doelen en resultaten benoemd: 1.Wat willen we bereiken in ? Aansluiten bij de doelstellingen zoals ze zijn verwoord in het regionale alcoholpreventieproject Think before you drink (voorheen: Alcohol 16min, geen goed begin ). Deze zijn opgenomen als bijlage in de gezondheidsnota. Het hoofddoel van het project is alcoholgebruik onder jongeren die jonger zijn dan 16 tegen te gaan en het alcoholgebruik onder jongeren onder de 18 te verminderen. In het nieuwe regeerakkoord is de minimumleeftijd voor jongeren waarop ze alcohol mogen drinken verhoogd naar 18 jaar. Hier zal in het alcoholpreventieproject op ingespeeld worden. Het schadelijk of overmatig alcoholgebruik van volwassenen en ouderen stabiliseren. 2. Hoe willen we dat bereiken? De gemeenten in het Land van Cuijk sluiten in de periode aan bij het bovenregionale alcohol preventieproject Think before you drink (voorheen Alcohol 16 min, geen goed begin ). Overmatig alcoholgebruik onder volwassenen en ouderen bespreekbaar maken en bewustwording creëren voor de signalering van deze problematiek. Meer zichtbare inzet van Novadic-Kentron in het Land van Cuijk rondom het thema alcoholgebruik. 3. Met wie willen we gaan samenwerken? Op regionaal niveau zijn er veel organisaties en beroepsgroepen die een aandeel (kunnen gaan) leveren aan alcoholpreventie. Voor het uitvoeren van het geformuleerde beleid is het belangrijk om zo veel en zo goed mogelijk gebruik te maken bestaande, al in de gemeenten werkzame organisaties: bijvoorbeeld de scholen, Novadic-Kentron (NK), de GGD, huisartsen met hun praktijkondersteuners, Radius jongerenwerk en ouderenwerk, SWO s/sgog, horeca en sportverenigingen. 4

7 4. Overzicht 2014 Voor wie? Wat? Doel actie? Jeugd Lokale invulling jeugd Deelname aan het regionale alcoholpreventieproject Think before you drink. Lokale uitrol interventies uit Think before you drink. Dit verschilt per gemeente. Alcoholgebruik onder 18 tegengaan. Alcoholgebruik onder 18 tegengaan. Basisonderwijs Kennis over wat alcohol met je doet. Voortgezet onderwijs: Leerlingen bewustmaken risico s van alcoholgebruik. Waar? Wanneer? Resultaat in 2014? De vijf gemeenten in het LvC In alle gemeenten, op diverse locaties, zoals scholen, jongerenwerk, feesten, evenementen e.d. Gedurende heel 2014 Gedurende het hele jaar 2014 Uniforme gemeentelijke aanpak alcoholproblematiek. Handhaving alcohol leeftijdsgrens 18 jaar. 1 Voorlichting op basisscholen en middelbaar onderwijs. Zomer- en carnavalscampagne en/of andere interventies. Welke organisatie verantwoordelijk voor uitvoering? GGD, Novadic- Kentron, gemeente, politie, HALT, huisarts/ Syntein. GGD, NK, CJG, jongerenwerk, gemeente. Kosten? Projectbijdrage Think before you drink, per gemeente. Lokaal accent GGD 1 Naleving nieuwe Drank- en Horecawet (ndhw) is onderdeel van het projectplan van Think before you drink 5

8 Jeugd, Volwassenen en ouderen Volwassenen en ouderen NK uitnodigen op het RAO LvC om de inzet voor alcohol preventie in het LvC te bespreken en hoe de zichtbaarheid en het bereik kan worden verbeterd. Presentatie door de GGD bij de vijf SWO s/sgog met het thema alcohol, gekoppeld aan gezonde leefstijl. Betere subregionale sturing te geven aan (de interventies van) Novadic Kentron. De kennis over gezonde leefstijl en verantwoord alcoholgebruik vergroten onder de aanwezigen. Regionaal Ambtelijk Overleg (RAO) LvC De vijf gemeenten in het LvC 1 e kwartaal 2014 De bijeen komsten worden gedurende het jaar verdeeld over de vijf gemeenten, in afstemming met de planning van de SWO s/ SGOG. Zichtbare inzet NK in LvC; afspraken hoe vergroting zichtbaarheid in LvC wordt opgebouwd. Twee derde aanwezigen heeft na afloop presentatie meer kennis over de gevolgen en risico s van alcoholgebruik en leefstijl. Novadic Kentron (NK). GGD, SWO s/sgog en (evt.) NK, huisarts. Subsidie aan NK binnen Wmo 7,8,9. Lokaal accent GGD. 6

9 Jeugd en ouders Ouderen Interventie Uit met ouders. Persberichten over alcoholgebruik onder 55+-ers. Ouders bewustmaken uitgaanswereld waarin jongeren zich begeven, incl. de mogelijke risico s. Breed publiek informeren over gevolgen alcoholgebruik. De vijf gemeenten in het LvC In alle lokale bladen in het LvC Gedurende schooljaar e kwartaal 2014 Ouders hebben handvaten om het alcohol- en drugsgebruik van hun kind te signaleren en bespreekbaar te maken. Bewustwording alcoholgebruik onder 55+-ers. Publicatie artikelen. GGD, CJG en jongerenwerk, HALT, politie, gemeente, horeca, huisarts. NK levert artikelen, gemeente plaatst ze (in overleg of in samenwerking met SWO s/ SGOG) Lokaal accent GGD. Geen. 7

10 Overgewicht In het vastgestelde regionale gezondheidsbeleid zijn de volgende doelen en resultaten benoemd: 1.Wat willen we bereiken in ? Het aantal mensen met overgewicht en obesitas per gemeente minimaal stabiliseren. De trend is dat steeds meer mensen te kampen krijgen met overgewicht en obesitas, het doel is om deze trend in het Land van Cuijk minimaal te stabiliseren. 2. Hoe willen we dat bereiken? Een effectieve bestrijding van overgewicht bestaat uit drie pijlers: (vroeg)signaleren, partijen verbinden, voeding en bewegen. Blijvend aandacht vragen voor het (vroeg)signaleren van overgewicht door relevante partners eenmaal per jaar uit te nodigen op een bijeenkomst met als thema de signalering en doorverwijzing van mensen met overgewicht. Opstellen van een sociale kaart waarin het totale aanbod van interventies rondom overgewicht opgenomen is en deze sociale kaart onder alle relevante partners actief verspreiden. Jaarlijks bekijken waar de uren, met betrekking tot voeding en beweging ter preventie van overgewicht, uit het lokaal accent van de GGD op ingezet worden. 3. Met wie willen we gaan samenwerken? Op regionaal niveau zijn er veel organisaties en beroepsgroepen die een aandeel (kunnen gaan) leveren aan de preventie en het terugdringen van overgewicht. Voor het uitvoeren van het geformuleerde beleid is het belangrijk om zo veel en zo goed mogelijk gebruik te maken bestaande, al in de gemeente werkzame organisaties: bijvoorbeeld de diëtisten, fysiotherapeuten, huisartsen, het CJG, GGD, ouderenadviseurs, WWZ-coördinator, schoolarts, kinderopvang, BSO s, SWO s/sgog en private partijen (zoals supermarkten). 8

11 4. Overzicht 2014 Voor wie? Wat? Doel actie? Jeugd, volwassenen en ouderen Jeugd, volwassenen en ouderen Opstellen sociale kaart waarin het totale aanbod van interventies en welzijnsaanbod op overgewicht in de regio Land van Cuijk opgenomen is. Bijeenkomst met als thema signalering en doorverwijzing van mensen met overgewicht voor alle relevante partners. Sociale kaart wordt besproken en waar nodig aangevuld. Overzicht bieden in het aanbod van interventies van overgewicht. Alle partners worden met elkaar in contact gebracht en kunnen zich op de hoogte stellen van het aanbod. Waar? Wanneer? Resultaat in 2014? N.v.t. In een vijf gemeenten 2 e kwartaal e en 4 e kwartaal 2014 Sociale kaart m.b.t. preventie overgewicht Versterking van het netwerk m.b.t. overgewicht. Geactualiseerde sociale kaart. Welke organisatie verantwoordelijk voor uitvoering? GGD, CJG, gemeente en Syntein. Voor inhoudelijke aanvulling alle overige partners. Gemeente, CJG, Robuust en/of GGD, Syntein. Kosten? Lokaal accent GGD. Eventueel drukkosten. Minimaal, evt. catering en huur locatie. Lokaal accent GGD. 9

12 Ouderen Lokale invulling jeugd, volwassenen en ouderen Jeugd Presentatie door de GGD bij de vijf SWO s/sgog met het thema overgewicht, gekoppeld aan het thema alcohol en een gezonde leefstijl. Voorbereiding op regionale innovatieve interventie in 2015 gericht op overgewicht en leefstijl. Gemeente sluit zich aan bij de JOGG aanpak (Jongeren op Gezond Gewicht) De kennis over gezonde leefstijl en gezond gewicht vergroten onder de aanwezigen. Alle inwoners uit het Land van Cuijk (0-100 jaar). Jongeren eten gezonder en bewegen meer. De vijf gemeenten in het LvC De vijf gemeenten in het LvC Gemeente Cuijk De bijeenkomsten worden gedurende het jaar verdeeld over de vijf gemeenten, in afstemming met de planning van de SWO s/ SGOG. Gedurende het hele jaar 2014 Heel 2014 Twee derde aanwezigen heeft na afloop presentatie meer kennis over de gevolgen en risico s van overgewicht en gezonde leefstijl. Opvallende en in het oog springende interventies met hoge participatie en bereik in Plan van aanpak voor 2014 e.v. is nog in ontwikkeling GGD, SWO s/sgog en (evt.) NK, huisarts. GGD, CJG, gemeente, bedrijfsleven en maatschappelijke partners. Gemeente en lokale partners (ondernemers, professionals en vrijwilligers) Lokaal accent GGD. Basispakket + lokaal accent GGD voor ondersteuning. Onderzoeken budgetmogelijkheden via fondsenwerving en sponsoring (projectbijdrage JOGG en aanvullende activiteiten 5.000) 10

13 Preventieve ouderenzorg In het vastgestelde regionale gezondheidsbeleid zijn de volgende doelen en resultaten benoemd: 1.Wat willen we bereiken in ? Het percentage kwetsbare ouderen niet verder laten stijgen per gemeente. Gezien de toenemende vergrijzing en de verwachtte effecten die de maatregelen transitie AWBZ met zich mee brengen, versobering regelingen rondom persoonlijke verzorging, begeleiding en hulp in het huishouden, zal dit een lastige opgave zijn. 2. Hoe willen we dat bereiken? Gemeenten gaan deelnemen aan het Geriatrisch Netwerk waarin de belangrijkste partners rondom preventieve ouderenzorg zijn vertegenwoordigd, met als doel het versterken samenwerking tussen alle partijen die zich bezighouden met preventieve ouderenzorg. Opstellen van een sociale kaart waarin het totale aanbod van preventieve ouderenzorg en welzijnsactiviteiten voor ouderen opgenomen is en deze sociale kaart verspreiden. Inzetten op vroegsignalering van kwetsbaarheid bij ouderen, door partijen uit de eerste lijn en het welzijnswerk beter met elkaar te verbinden. Jaarlijks bekijken waar de uren, met betrekking tot preventieve ouderenzorg, uit het lokaal accent GGD op ingezet worden. 3. Met wie willen we gaan samenwerken? Op regionaal niveau zijn er veel organisaties en beroepsgroepen die een aandeel (kunnen gaan) leveren aan preventieve ouderenzorg. Voor het uitvoeren van het geformuleerde beleid is het belangrijk om zo veel en zo goed mogelijk gebruik te maken bestaande, al in de gemeente werkzame organisaties: bijvoorbeeld GGD, ouderenwerker Radius, (ouderenadviseur) RIGOM, SWO s/sgog, huisartsen, Syntein, RMC, KBO s en WWZ-coördinator 2. 2 Met uitzondering van gemeente Grave. 11

14 4. Overzicht 2014 Voor wie? Wat? Doel actie? Waar? Wanneer? Resultaat in 2014? Welke organisatie verantwoordelijk voor uitvoering? Kosten? Ouderen Ouderen Deelnemen aan het geriatrisch netwerk. Presentatie door de GGD bij de vijf SWO s/ SGOG met het thema gezonde leefstijl (met aandacht voor thema s alcohol en overgewicht) Versterken van het netwerk tussen de partners die betrokken zijn bij preventieve ouderenzorg. De kennis over gezonde leefstijl, gezond gewicht en verantwoord alcoholgebruik vergroten onder de aanwezigen. N.v.t. De vijf gemeenten in het LvC Tijdens alle bijeenkomsten van het geriatrisch netwerk in De bijeenkomsten worden gedurende het jaar verdeeld over de vijf gemeenten, in afstemming met de planning van de SWO s/ SGOG. Gemeenten leren de partners in de preventieve ouderenzorg beter kennen en andersom weten de partners wat de gemeente te bieden heeft. Twee derde aanwezigen heeft na afloop presentatie meer kennis over de gevolgen en risico s van leefstijl, overgewicht en alcoholgebruik. Geriatrisch netwerk. GGD, SWO s/sgog en (evt.) NK, huisarts. Geen. Lokaal accent GGD. 12

15 Ouderen Aanhaken bij de ontwikkelingen op het gebied van Easycare en ZWIP van Syntein. Actief volgen ontwikkelingen op dat gebied. Syntein verzoeken een voortgangspresentatie te geven op het portefeuillehou ders-overleg Welzijn (poho Welzijn LvC). Volgen koppeling tussen welzijn en zorg en de voortgang hierbij. Poho Welzijn LvC 2 e kwartaal 2014 Gemeente is op de hoogte ontwikkelingen rondom Easycare en ZWIP en kan dit uitdragen bij diverse externe partijen. Syntein, huisartsen. Geen. 13