Nieuwsbrief nr de Q 2016

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Regioteam Delta Noord Secretariaat: Hans Mani, Redactie: Kees van der Ree. Bijdragen naar Nieuwsbrief, verschijnt twee- of driemaal per jaar. Nieuwsbrief nr de Q 2016 INHOUDSOPGAVE pagina Stremming Haringvlietbrug 2 Het totale Slaakverhaal; van overtreding tot veroordeling. 3 Voortgang uitvoeringsprogramma Zicht op Haringvliet Voortgangsrapportage Zicht op Haringvliet Programma Zicht op Grevelingen 2 20 Zinvol overleg Staande Mast Route 27 Staande Mast Route in 2016, een puzzel 28 Bedieningstijden Spoorbruggen in 2017 in regio West-Holland 30 Vooraankondiging inspraak Windenergie op zee 31 Stand-van-Zakenbrief Windenergie op Zee 32 Opening broedeiland kustvogels 36 Brielse Maas en studentenactie 37 Sterkte met het scheepsonderhoud in de winterperiode 41 1

2 BEKENDMAKING AAN DE SCHEEPVAART NO Haringvliet Werkzaamheden aan de Haringvlietbrug Wijziging BEK Stremming doorvaartopening basculebrug van de Haringvlietbrug (kmr ) - van 24 oktober 07:00 uur tot en met 25 november :00 uur geen bediening en geen onderdoorvaart van de basculebrug wegens werkzaamheden aan de brug. Hinderlijke waterbewegingen vermijden onder de Haringvlietbrug - van 10 tot en met 21 oktober 2016 wegens werkzaamheden. Dordrecht, 16 september 2016, De hoofdingenieur-directeur, namens deze, hoofd Vergunningverlening RWS West-Nederland Zuid N.C. Knaap. 2

3 Het totale Slaakverhaal; van overtreding tot veroordeling. Teneinde de lezer zoekwerk te besparen worden de vorige artikelen integraal afgedrukt. Nieuwsbrief nr 17 Najaar 2014 De Slaak is gelegen ten zuiden van de Krammersluizen. Velen zien het stukje Zeeuws water volledig over het hoofd, weinigen gaan er voor anker. Er liggen vele kenmerken in het water maar helaas niet allemaal duidelijk, zoals blijkt uit de reactie van de Heilige Hermandad te gaan in de De Slaak door een watersporter. water op het voor anker 3

4 Uit de strafbeschikking bleek ook dat de boete na eerste verhoging 362 zal bedragen en na de tweede verhoging 433. Wil men in verzet gaan dan is niet betalen is de aanbeveling. Enige teksten van het verzet van de verbaliseerde watersporter: Komende vanaf de Krammersluis ben ik de Slaak binnengevaren met aan de bakboordzijde staken die het vaarwater aangeven en aan de rechterzijde een enkelvoudige verbodston met aansluitend een serie identieke gele boeien zonder verbodsbepaling, waardoor naar mijn oordeel het daar aanwezige MZI nadrukkelijk zichtbaar werd gemarkeerd. Ik ben daar dan ook (ruim) langs gevaren om vervolgens achter deze MZI een ankerplaats te zoeken op geruime afstand van de MZI. Doel van dit ankeren was om mijn kleinkinderen op een veilige plaats kennis te kunnen laten maken van de schoonheid en rust van het Oosterscheldegebied, zoals ik dat ook in voorgaande jaren (toen er nog geen MZI s waren) wel heb gedaan Duidelijk mag daarbij zijn dat ik in relatie tot de door mij gevolgde route geen kennis heb kunnen nemen van de 2 meer zuidelijk gelegen verbodstonnen. Ik merk daarbij overigens op dat deze tonnen gezien de breedte van het vaarwater zeer klein zijn en makkelijk over het oog kunnen worden gezien. 4

5 Nieuwsbrief nr 17 voorjaar 2015 In de vorige nieuwsbrief is gewag gemaakt van de overtreding van een watersporter aangaande het ankeren in het verbodengebied De Slaak, dat is gelegen ten zuiden van de Krammersluizen. Zoals bleek uit de strafbeschikking pakten de onweerswolken zich al stapelend bijeen boven het hoofd van de betreffende watersporter. In het betreffende stuk is ook het verweer van de watersporter opgenomen. Gelet op de uitspraak van de Officier van Justitie is het aanbevelenswaardig het betreffende artikel te herlezen. Hieronder volgt integraal de reactie van de Officier van Justitie. De uitspraak Op 24 augustus j.l. is de betrokken watersporter de behandeling van zijn verzetschrift tegen de strafrechtbeschikking voor het negeren van het invaarverbod van De Slaak bij de kantonrechter in Middelburg geweest. De rechter toonde begrip: alleen de verbodsboeien in het zuidelijke betonde deel geven voor de recreatievaart onvoldoende duidelijkheid; je kunt namelijk al meteen na de Krammersluis de Slaak invaren zonder de verbodsboeien dan te onderkennen. De watersporter had fotoś gemaakt die dit verduidelijkten. De Officier van Justitie sloot hierbij dan ook aan: Formeel wel fout (en dus schuldig) maar geen strafoplegging met een proeftijd van 2 jaar. De rechter besloot dienovereenkomstig. Opgeluchte reactie van de watersporter Toch E 350 verdiend. Maar evenzo: Toch maar niet invaren in de Slaak! 5

6 Voortgang uitvoeringsprogramma Zicht op Haringvliet ONTWERP-BESLUIT - Kennis te nemen van de voortgang van het uitvoeringsprogramma Zicht op Haringvliet ; - kennis te nemen van het voornemen een krediet aan te vragen voor de gebiedsontwikkeling Quackstrand uit de algemene reserve in de DB vergadering van 12 mei Dit aanvullend op het beschikbare budget vanuit Zicht op Haringvliet met de daarbij behorende onderbouwing en een presentatie van het Voorlopig Ontwerp. 2. ONDERWERP IN KORT BESTEK Voortgang programma Zicht op Haringvliet (ZOH) Op 4 december 2015 is de vorige voortgangsrapportage ZOH in het bestuur besproken. Het bestuur heeft toen ingestemd met het inzetten van de budgetten van Zicht op Haringvliet als cofinanciering voor een gemeenschappelijke aanvraag vanuit de opgerichte landschapstafel Haringvliet bij het Uitvoeringsprogramma Groen (UPG) van de provincie Zuid-Holland en een ambitieus programma voor de komende jaren. Samenwerking partners droomfonds - landschapstafel De samenwerking met het droomfonds Haringvliet en de verschillende partners van de landschaptafel Haringvliet verloopt goed. Er is veel ambitie om gezamenlijk op te trekken en om tot een gezamenlijke aanpak te komen om de ambities waar te maken. Ook in de afzonderlijke gebiedsontwikkelingen en bij de vaarverbindingen weet het schap verbindingen te leggen met verschillende partijen en neemt het schap de regierol op zich. Met het document Haringvliet in een stroomversnelling streven alle partijen naar een lange termijn investeringsprogramma. Een gezamenlijk persbericht is begin april verzonden. Sportvisserij Nederland, 1 van de partners uit het droomfonds, wil graag investeren in nieuwe trailerhellingen aan het Haringvliet. Hier zijn mogelijk combinaties met gebiedsontwikkelingen te maken. De trailerhelling bij Numansdorp is voor hen nu de belangrijkste gezien de centrale ligging tussen Haringvliet en Hollandsch Diep. Bijdrage provincie Zuid-Holland In GS van 22 maart jl. is een besluit genomen over aanvullende financiering door de provincie Zuid-Holland vanuit het UPG. Hierin is ook een aantal projecten van het schap voor Zicht op Haringvliet opgenomen. (NB: hiervan volgt nog de terugkoppeling). Totale cofinanciering voor 2016 van de provincie Z-H bedraagt 2,1 mio euro. Een belangrijke voorwaarde voor cofinanciering vanuit het UPG is dat het beheer en onderhoud van de activiteiten voor minimaal 7 jaar is geregeld. Dit is een belangrijk aandachtspunt voor het schap ook gezien de discussie over de invoering van TBM. 1. Vaarverbindingen Het komend seizoen vindt de proef met de waterbus vanuit Rotterdam doorgang. Dit heeft de stuurgroep van het droomfonds op 8 maart jl. besloten. Gedurende juni t/m september zullen in 60 vaardagen en in drie verschillende dienstregelingen bezoekers van en naar het Haringvliet varen vanuit Rotterdam via het Spui (via Oud-Beijerland) en via het Hollandsch Diep (via Dordrecht/ Willemstad) Met de schippers van de veerponten zijn intussen vaarschema s besproken. Bestemmingen zijn Hellevoetsluis, Stellendam, Middelharnis, Tiengemeten, Stad aan t Haringvliet en onder voorbehoud Willemstad. Het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard 6

7 gaat dit jaar nog een Deltapontjes-gids uitbrengen, waarin alle vaarverbindingen op het Haringvliet in komen te staan. Half april zullen de gidsen verspreid worden. Met VVV Zeeland zal ook worden afgestemd. Het onderzoek van de Historische vloot en vaarroutes is op 10 februari jl. gepresenteerd bij de erfgoedtafel Goeree-Overflakkee. De brochure Sail Haringvliet is verspreid onder de schippers en de deelnemers. Acties die voortvloeien uit dit onderzoek worden later dit jaar in gang gezet. De jury heeft het ontwerp van Milou van Ham en Laura Weeber uitgekozen voor de zit/beleef-punten (knooppunten) bij het Hellegat, Den Bommel, Middelharnis en het Expostrand. De ontwerpen worden de komende maand verder uitgewerkt om voor de zomer van 2016 geplaatst te kunnen worden in overleg met de gemeente Goeree-Overflakkee. Een een natuurtoets is uitgevoerd voor de kunstobjecten. Op het strand Hellegat moet nader onderzoek uitwijzen of het object geen nadelig effect op de vleermuisroutes heeft. Bij de andere locaties is er geen natuurverstoring. Qua promotie zal mogelijk in samenwerking met het droomfonds en Rijkswaterstaat deze zomer een vernieuwde recreatieve kaart van het Haringvliet worden uitgebracht. De stichting Ark brengt samen met de VVV s Voorne Putten en Goeree-Overflakkee een fietsnatuurkaart uit, die te koop is bij de VVV s. Vanuit de landschapstafel Haringvliet zal een gezamenlijk communicatieplan worden opgezet. Het schap zal hieraan meewerken. Rijkswaterstaat werkt met de ANWB samen om in een uitzendingenreeks de 13 Deltawerken te belichten gekoppeld met arrangementen. Het schap is gevraagd hieraan mee te werken. 2. Gebiedsontwikkelingen Er is voortgang bij alle gebiedsontwikkelingen, waarbij alle stakeholders worden betrokken. Voor alle gebiedsontwikkelingen voert een gecertificeerde medewerker van G.Z-H een quickscan natuurtoets uit. Het is voor al deze ontwikkelingen van belang dat we voldoen aan de vigerende natuurwetgeving en zorgvuldig handelen in het Natura 2000 gebied. Binnen de gebiedsontwikkelingen zullen ook de mogelijkheden voor het vergroten van het verdienvermogen en een elektische oplaadpunt voor auto s worden meegenomen. Een apart ontwikkelloket voor ondernemers dat vanuit ZOH was voorzien vervalt. Ondernemers worden bij alle gebiedsontwikkelingen betrokken. Quackstrand Het schap heeft op 27 januari jl. een eerste workshop georganiseerd met de publieke stakeholders. Op 15 maart heeft een tweede workshop plaatsgevonden met publieke en maatschappelijke organisaties en de huidige ondernemers. Het Rijksvastgoedbedrijf, RWS, Natuurmonumenten, het Waterschap Hollandse Delta, de catamaranvereniging Hellecat, de Shamrock-Inn, Sportvisserij Zuidwest Nederland en het watersportverbond waren vertegenwoordigd. Bestuurslid en wethouder Peter Hofman heeft de introductie verzorgd. Komende weken werkt bureau RROG het ontwerp uit voor het Quackstrand (van Haringvlietdam t/m het Schenkelstrandje). Half april is het ontwerp en de kostenraming klaar en zal in een 3e bijeenkomst het ontwerp worden gepresenteerd aan de stakeholders en omwonenden (11 april). Eind april moet het ontwerp klaar zijn, zodat Rijkswaterstaat tijdig de voorbereiding voor de zandsuppletie kan uitvoeren. Het krediet dat beschikbaar was voor de zandsuppletie is na 31 december 2012 niet meer verlengd en zal dus opnieuw aan het bestuur worden gevraagd in de vergadering van mei met een bijbehorende onderbouwing. 7

8 De gemeente Hellevoetsluis is ook voornemens bij de raad om extra financiering te vragen. Het waterschap Hollandse Delta heeft groot onderhoud aan de Duinweg gepland staan. De Duinweg maakt onderdeel uit van de plannen. Het project staat ook op de lijst voor een aanvraag bij de provincie Z-H bij het UPG. Hellegat (de Banaan) Lola Landscape architects heeft de opdracht een ontwerp te maken voor dit gebied. Een voorstudie naar het gebied en de stakeholders is als tussenresultaat opgeleverd. Een workshop met alle stakeholders is gepland in de 3e week van april. Een aantal groot onderhoudswerken zijn intussen al uitgevoerd en ter afronding van het windmolenpark Hellegatsplaten zal nog een deel van de huidige infrastructuur hersteld worden. Het is mogelijk dat de infrastructuur in het uiteindelijke ontwerp zal worden aangepast. Stakeholders zijn o.a Paviljoen Hellegat / de Banaan, Staatsbosbeheer, Flyboard Nederland, het windmolenpark, Waterpoort vanuit Brabant, de gemeente Goeree-Overflakkee, RWS en het watersportverbond. Expostrand- Stellendam In samenwerking met de gemeente Goeree-Overflakkee, Rijkswaterstaat (RWS), het Rijksvast-goedbedrijf (RVB) en de provincie Zuid-Holland zijn de randvoorwaarden voor een ontwerp inrichtingsplan vastgesteld. Het schap heeft Lola Landscape architects benaderd om dit ontwerp te gaan maken. Hiervoor zal een ontwerpsessie met alle stakeholders worden georganiseerd op 8 april. Rijkswaterstaat stelt haar steiger bij de wachtsteiger beschikbaar voor veerboot de Linquenda en de waterbus. Voor de zomer zal er een ontwerp moeten liggen om nog gebruik te kunnen maken van oude UPG gelden en IRP geld. De bestaande en nieuwe initiatieven zullen worden ingepast in het ontwerp. Oa. de verbindingen tussen de aanlegsteiger en Zoet of Zout en A-Seal, een mogelijk klimpark, een educatieve speel-plek vanuit het droomfonds (stichting Ark) en mogelijkheden voor het gebouw van Rijkwaterstaat dat nieuwe bestemmingen zoekt. Een nationaal watermuseum en het Energy Lab zijn opties. 3. VOORAFGAANDE BESLUITVORMING DB 4 december 2015 Voortgangrapportage uitvoeringsprogramma Zicht op het Haringvliet Ingestemd met cofinanciering van gelden ZOH met aanvragen bij het UPG. Ingestemd met resultaten en adviezen naar aanleiding van het onderzoek Historische vloot en vaarverbindingen. Kennisgenomen evaluatie veerverbindingen 2016 en ingestemd met aangaan driejarige afspraken met veerponten. DB 8 oktober 2015 Voortgangrapportage uitvoeringsprogramma Zicht op het Haringvliet DB 10 april 2015 Kennisgenomen van de aanpassingen in het Uitvoeringsprogramma Zicht op het Haringvliet Ingestemd met het inzetten van de extra opbrengsten van ,- vanuit het windpark Hellegatsplein voor het uitvoeringsprogramma Zicht op het Haringvliet en het inzetten van de restant-gelden van ,- uit de reserve van het oude programma ZOH voor het nieuwe programma ZOH Daarbij tevens ingestemd met het overhevelen van deze restantgelden met het liquideren van het Natuur- en Recreatieschap Haringvliet, naar het nieuwe Deltaschap. DB 14 nov 2014 Mededeling over de voortgang van de verwachte opbrengsten. 8

9 Ingestemd met rol van het schap bij de gebiedsontwikkeling Expostrand om integraliteit te bevorderen. AB 20 jun 2014 Ingestemd met het Uitvoeringsprogramma ZOH en het financieren van dit programma vanuit o.a. de opbrengsten van het windpark. Voortgangsrapportage Zicht op Haringvliet Inhoud 1 Inleiding 2 Voortgang 2.1 Inleiding 2.2 Vaarverbindingen Pontjes Historische Vloot Ontwikkeling knooppunten Moorings Marketing en Promotie 2.3 Gebiedsontwikkelingen Gebiedsontwikkeling Quackstrand Gebiedsontwikkeling Hellegat Gebiedsontwikkeling Expostrand Vergroten verdiencapaciteit Ontwikkelloket Ecolodges 2.4 Algemeen 1 Inleiding Om het programma Zicht op Haringvliet goed uit te kunnen voeren is samenwerking met andere partners een voorwaarde. Vooral het Droomfonds Haringvliet is hierin een belangrijke partij. Met een gezamenlijke ambitie voor het gebied kan het Deltaschap meer bereiken. Deze voortgangsrapportage geeft een beknopte weergave van de voortgang binnen het programma Zicht op Haringvliet. De rapportage onderscheidt daarbij: In de voortgangsrapportage is bij de projecten, waarvoor resultaatverplichtingen zijn aangegaan, een GOTIK-tabel als element bijgevoegd. Deze tabel geeft een overzicht van de stand van zaken op de beheersaspecten Geld, Organisatie, Tijd, Informatie en Kwaliteit. De kleuren in de tabel geven aan of een beheersaspect volgens planning verloopt. Indien van toepassing, wordt bij het betreffende project toegelicht welke beheersaspecten aandacht verdienen of waarvoor beheersmaatregelen getroffen (moeten) worden. Hieronder treft u een voorbeeldweergave van de GOTIK-tabel aan met een uitleg over de gehanteerde kleuren. Voorbeeld GOTIK-tabel Beheersaspecten 4e kwartaal '14 1e kwartaal '15 2e kwartaal '15 3e kwartaal Geld R O O Organisatie G G G Tijd R O O Informatie G G G Kwaliteit O O G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel 9

10 2 Voortgang 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk rapporteert over de voortgang van de volgende projecten: 1. Vaarverbindingen a. Pontjes b. Historische vloot c. Knooppunten d. Moorings e. Marketing en Promotie 2. Gebiedsontwikkelingen a. Quackstrand b. Strand Hellegat c. Expostrand d. Vergroten verdiencapaciteit e. Ontwikkelloket f. Ecolodges 3. Algemeen 2.2 Vaarverbindingen Dit is een verzamelproject met diverse deelprojecten die te maken hebben met het vaarverbindingennetwerk, knooppunten, chartervaart en de historische vloot Pontjes Doelstelling Een goed netwerk van pontjes en andere vaarverbindingen is van groot belang voor een recreatieve ontsluiting van het Haringvliet. Vanuit ZOH zal ingezet worden op het volgende resultaat: -/vaarondernemers over vaarroutes, vaartijden en vaarperiodes; Dordrecht en Haringvliet; worden). vlietbrug (hiervoor zal een lobbytraject in gang gezet Kosten + dekking Binnen het programma ZOH is nu een bedrag van ,- gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van ,- voor het subsidiëren van de pontjes tot Het jaarlijkse bedrag van ,- zal in 2018 worden benut om de veerdiensten te financieren en driejarige afspraken van mogelijk te maken. Voor de jaren daarna zal te zijner tijd een nieuw voorstel aan het bestuur worden gedaan. Voortgang Op 4 december 2015 heeft het DB van het Natuur- en Recreatieschap Zuidwestelijke Delta, naar aanleiding van de evaluatie van de veerdiensten van 2015, besloten in te stemmen met het organiseren en financieren van de veerdiensten op het Haringvliet voor de periode van 3 jaar. Met de schippers van de schepen Linquenda en Heicondias zijn afspraken gemaakt over het vaarschema van 2016, waarbij zoveel mogelijk rekening is gehouden met de komst van de waterbus als pilot van juni t/m september

11 Dit jaar is Stellendam weer door de Linquenda als bestemming in het vaarschema opgenomen. De Heicondias zal waarschijnlijk in de zomer van 2016 ook de verbinding varen tussen Tiengemeten en Willemstad, in afstemming met de waterbus. Hierover zijn nog gesprekken gaande. De beide schepen zullen ook een aantal arrangementen aanbieden, deels geinspireerd door de historische vaarverbindingen. Het Droomfonds heeft in april 2016 een besluit genomen om in 2016 met de waterbus naar het Haringvliet te gaan varen gedurende 60 vaardagen van juni t/m september met drie verschillende dienstregelingen. Het is een pilot waarbij ervaring zal worden opgedaan met aantallen reizigers en de verschillende bestemmingen. Het samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW) zal in 2016 weer een Deltapontjes gids uitbrengen. Aansluiting met VVV Zeeland wordt gezocht om voor 2017 betere afstemming te hebben over de promotie van de veerponten in de Delta. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld O O O Organisatie G G G Tijd G G G Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning - Afspraken over een nieuwe afmeerlocatie Stad aan t Haringvliet met de gemeente Goeree- Overflakkee voor de Heicondias (dec. 2015) - concrete voorstellen netwerk veerdiensten 2016 en verder (dec. 2015) - Overeenkomsten met veerdiensten (feb/maart. 2016) - Afspraken communicatie met o.a. gemeenten, VVV en SOHW (feb. - maart 2016) - Pilot verbinding Rotterdam Haringvliet en Dordrecht Willemstad - Haringvliet (zomer 2016) - Veerdiensten 2016 (zomer 2016) - Evaluatie veerdiensten 2016 (sept. 2016) Historische Vloot Het onderzoek met als centrale vraag: Hoe kan de historische vloot een grotere bijdrage leveren aan het recreatief product Haringvliet en het recreatieve netwerk Haringvliet als onderdeel van de Zuidwestelijke Delta? heeft in 2015 een brochure Sail Haringvliet opgeleverd. Het onderzoek geeft een inventarisatie van de huidige situatie met knelpunten en mogelijkheden gericht op (1) de historische vloot, (2) bestemmingen en (3) vaarroutes en verhaallijnen. Nieuwe product-markt-combinaties zijn kansrijk voor ondernemers. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 was een bedrag van gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. Er zijn uren toegevoegd om vervolgacties te kunnen uitzetten. Er resteerd nog zo n aan ureninzet voor Voortgang Watersportadviesbureau Vrolijks heeft het onderzoek eind 2015 afgerond. In februari is zijn de resultaten gespresenteerd bij de erfgoedtafel Goeree-Overflakkee. De digitale brochure wordt opgenomen op degeschiedenisvanzuidholland.nl de website van de erfgoedlijnen. 11

12 Het DB heeft in december 2015 besloten een de adviezen uit het rapport op te volgen. In het kader van de veerverbindingen zijn mogelijkheden voor arrangementen verkend met de schippers. De brochure (oplage 100 stuks) is grotendeels verspreid onder belanghebbenden. Het heeft veel positieve reacties opgeleverd en inspiratie voor nieuwe product-marktcombinaties. Bij de gebiedsontwikkelingen worden de resultaten van het onderzoek meteen meegenomen. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G O G Organisatie G G G Tijd O G O Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning - Afronden onderzoek en adviezen. (nov. dec. 2015) - Bepalen aanpak vervolgstappen n.a.v. resultaten (febr. juni 2016) Ontwikkeling knooppunten Doelstelling Er zal een verdere impuls worden gegeven aan de ontwikkeling van knooppunten zoals benoemd in het Recreatief Netwerk Haringvliet. Daarvoor worden op verschillende locaties rond het Haringvliet zit-beleefobjecten gerealiseerd. Er dient een duidelijke samenhang te zijn tussen de verschillende objecten, een onderlinge relatie en herkenbaarheid voor recreanten en inwoners. Elk zit/beleefelement is een kunstwerk dat een historisch verhaal vertelt met betrekking tot de interactie van het land en het water in relatie tot de locatie waar het is gesitueerd. Het zit/beleefelement is een object waar meerdere mensen op kunnen zitten en kunnen genieten van het uitzicht over het water. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is nu een bedrag van gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. Voortgang De jury heeft het ontwerp van Milou van Ham en Laura Weeber uitgekozen voor de zit/beleef-punten (knooppunten) bij het Hellegat, Den Bommel, Middelharnis en het Expostrand. De ontwerpen worden de komende maand verder uitgewerkt om voor de zomer van 2016 geplaatst te worden in overleg met de gemeente Goeree-Overflakkee. Er is in de uitwerking en vergunningtraject en afstemming met de gemeente en waterschap en Rijkswaterstaat meer personele inzet nodig dan gepland. De overschrijding van personele kosten kan worden opgevangen binnen het het totaalbudget voor het programma ZOH. In afstemming met de gemeente Cromstrijen zal een locatie worden gekozen om in 2016 een zit-beleefobject te realiseren. Gedacht wordt aan de veerhaven Numansdorp of het recreatieterrein rond de Haringvlietbrug. Tevens zal in relatie met de gebiedsontwikkeling Quackstrand een plek voor een zit/beleefpunt worden gezocht. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld O O O Organisatie G G G Tijd O O O Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel 12

13 Planning - Uitwerking- en realisatiefase (dec mei 2016): Ontwerpen zullen worden uitgewerkt. De benodigde vergunningen en ontheffingen worden aangevraagd. De kunstobjecten worden uitgewerkt en gerealiseerd - Plaatsing en feestelijke opening van de objecten (juni 2016) - Afronding (mei 2016 juli 2016): Subsidie-eindverantwoording en evaluatie van het project waarbij tevens wordt gekeken naar de mogelijkheden om het aantal zit-beleefobjecten rond het Haringvliet uit te breiden. - Vervolg (2016): Realisatie zit-beleefobject Cromstrijen en mogelijk Quackstrand Moorings Doelstelling Mede naar aanleiding van de vraag vanuit VVE Numansgors naar moorings bij de haveningang, zal een verkenning worden uitgevoerd naar het uitbreiden van locaties met moorings op het Haringvliet. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is een bedrag van gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. Voortgang Op verzoek van het watersportverbond en al resultaat van het onderzoek van de historische vloot en vaarverbindingen blijkt op sommige locatie meer behoefte te zijn aan meerpalen dan aan mooring. Voor afmeerplaatsen, mede voor Bruine Vloot is de Haringvlietbrug is eerste prioriteit. Slijkplaat en Ventjagersgaatje uit oogpunt van natuurbeleving. Aanleggen bij het Hellegat/de Banaan is ook gewenst. Dat zal in die gebiedsontwikkeling worden meegenomen. Het verzoek van het watersportverbond is om Willemstad op te nemen als locatie en een aantal locaties uit te breiden; Den Bommel-West 3 in plaats van 2 moorings, Beningen Slikken 4 in plaats van 3 moorings. Over dit project is nog weinig voortgang te melden. Mede n.a.v. de (tussen-)resultaten vanuit het onderzoek naar de historische vaarverbindingen Haringvliet en afstemming met het Droomfonds, zal nader worden gekeken naar de locaties om uit te breiden. Met de gebiedsontwikkelingen wordt dit onderdeel meegenomen. (aandachtspunt beheersaspect Tijd). Gezien het vergunningentraject wordt verwacht dat de nieuwe moorings niet voor 2017 kunnen worden uitgelegd. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd O O O Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning - Verkennen mogelijkheden onder meer n.a.v. resultaten onderzoek Historische Vloot (nov. dec. 2015) - Mogelijk gedeeltelijke realisatie moorings (2017) Marketing en Promotie Binnen dit project zullen promotiemiddelen worden ontwikkeld voor het promoten van de vaarverbindingen als onderdeel van het recreatieve netwerk rond het Haringvliet. Daarbij zal 13

14 een link worden gemaakt met de aanwezige Historische Vloot. In de communicatie zal aansluiting worden gezocht bij de promotie van andere pontjes in het Deltagebied. We zullen hierin ook gaan samenwerken met het Droomfonds, dat het Haringvliet op de kaart wil zetten en nieuw kaartmateriaal wil ontwikkelen. Informatie die het Haringvlietschap voor de recreatiekaart had verzameld en die in geo-informatie is vastgelegd, kan weer gebruikt worden. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is nu een bedrag van gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. Voortgang Het onderzoek naar de historische vloot (paragraaf 3.3.2) heeft geleid tot kansrijke concepten om het gebied Haringvliet te promoten. (aandachtspunt beheersaspect Informatie). Het Droomfond en Rijkswaterstaat zijn beide enthousiast om samen met het schap een nieuwe recreatiekaart voor het Haringvliet uit te brengen, waarbij het water en de oevers centraal staan. Ook met ook op de waterbus en de vele bezoekers vanuit de R dams regio is dit interessant om mensen met het gebied te laten kennismaken. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd G G G Informatie O O O Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning De planning zal nog nader worden uitgewerkt naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek Historische Vloot en het proces van de pontjes en de samenwerking met Droomfonds en Rijkswaterstaat. 2.3 Gebiedsontwikkelingen Dit is een verzamelproject met diverse deelprojecten die te maken hebben met de ontwikkeling van deelgebieden, een ontwikkelloket, ecolodges en het vergroten van verdiencapaciteit Gebiedsontwikkeling Quackstrand Doelstelling Het Quackstrand is één van de 9 bijzondere plekken waarvoor binnen ZOH de ruimtelijke en programmatische mogelijkheden verkend en verbeeld zijn met een globaal ontwerp, om daarmee een Recreatief Netwerk Haringvliet vorm te geven. De zandsuppletie die op stapel staat voor eind 2017/begin 2018 zitten we in als vliegwiel voor de ontwikkeling van het gebied. Dit project zal resulteren in een integraal ontwerp en realisatie van de gebiedsontwikkeling Quackstrand. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is een bedrag opgehoogd naar de coördinatie van de gebiedsontwikkeling en een bedrag van voor materiële kosten en mogelijk cofinanciering ten behoeve van realisatie. Dit zal nog niet voldoende zijn voor de hele ontwikkeling. Aanvullende financiering wordt gezocht. Dit los van een voor te leggen besluit aan het bestuur in mei 2016 voor een krediet voor de zandsuppletie. Voortgang Het schap heeft op 27 januari jl. een eerste workshop georganiseerd met de publieke stakeholders. Op 15 maart heeft een tweede workshop plaatsgevonden met publieke en maatschappelijke organisaties en de huidige ondernemers. Het Rijksvastgoedbedrijf, RWS, 14

15 Natuurmonumenten, het Waterschap Hollandse Delta, de catamaranvereniging Hellecat, de Shamrock-Inn, Sportvisserij Zuidwest Nederland en het watersportverbond waren vertegenwoordigd en gaven hun input voor het ontwerp.. Bestuurslid en wethouder Peter Hofman heeft de introductie verzorgd. Komende weken werkt bureau RROG het ontwerp uit voor het Quackstrand (van Haringvlietdam t/m het Schenkelstrandje). Half april is het ontwerp en de kostenraming klaar en zal in een 3e bijeenkomst het ontwerp worden gepresenteerd aan de stakeholders en omwonenden (11 april). Eind april moet het ontwerp klaar zijn, zodat Rijkswaterstaat tijdig de voorbereiding voor de zandsuppletie kan uitvoeren. Het krediet dat beschikbaar was voor de zandsuppletie is na 31 december 2012 niet meer verlengd en zal dus opnieuw aan het bestuur worden gevraagd in de vergadering van mei met een bijbehorende onderbouwing. De gemeente Hellevoetsluis is ook voornemens bij de raad om extra financiering te vragen. Binnen deze gebiedsontwikkeling worden tevens de mogelijkheden verkend om op deze locatie een oplaadpunt voor elektrische voertuigen (auto, fiets) te realiseren. Tevens wordt een zit-beleefobject voor deze locatie meegenomen, als uitbreiding op de 4 zit-beleefobjecten die gerealiseerd worden op Goeree-Overflakkee. Het project verschuift wat in tijd vanwege processen en afstemming met externe projecten en ontwikkelingen. Vanwege de proceduretijd voor de zandsuppletie via RWS is de planning een aandachtspunt (aandachtspunt beheersaspect Tijd). GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd O O O Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning uitwerking met stakeholders van de gebiedsuitwerking, die in opdracht van de gemeente Hellevoetsluis is opgesteld: jan. april voorlopig ontwerp (VO) zandsuppletie door schap: apri uitwerken VO tot definitief ontwerp (DO) en uitvraag door RWS: mei nov aanbesteding door RWS: dec feb 2017 Uitvoering suppletie (buiten storm-, broed- en recreatieseizoen): sept tot uiterlijk maart Gebiedsontwikkeling Hellegat Doelstelling Op de locatie van het strand Hellegat/de Banaan zijn in 2015 een viertal windturbines geplaatst. Voor compensatie en de gedeeltelijke afkoop van erfpacht ontvangt het Schap een financiële vergoeding. Een deel van deze vergoeding dient te worden uitgegeven zo dicht mogelijk bij de locatie waar deze turbines worden geplaatst. Het aantal turbines zal waarschijnlijk tot zes worden uitgebreid in 2016/ De locatie is één van de 9 bijzondere plekken waarvoor binnen ZOH de ruimtelijke en programmatische mogelijkheden verkend en verbeeld zijn. Met een globaal ontwerp is vorm gegeven aan het Recreatief Netwerk Haringvliet. Het recreatieve strandje is toe aan een opknapbeurt. Lokaal bestaat de wens om dit strandje een impuls te geven. Een deel kan worden gefinancierd vanuit de reserve Groot Onderhoud. Daarnaast zullen er herstelwerkzaamheden nodig zijn na de aanleg van de turbines. De combinatie van 15

16 herstelwerkzaamheden, grootonderhoud en een impuls vanuit dit programma, kunnen zorgen voor een samenhangende gebiedsontwikkeling. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is een bedrag van gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. De reserve Groot Onderhoud heeft een bedrag van ,- beschikbaar wat in 2015 is ingezet voor een minimale opknapbeurt van deze locatie. Voortgang De turbines zijn in januari 2016 feestelijk opgeleverd. Lola Landscape architects heeft de opdracht een ontwerp te maken voor dit gebied. Een voorstudie naar het gebied en de stakeholders is als tussenresultaat opgeleverd. Een workshop met alle stakeholders is gepland in de 3e week van april. Een aantal groot onderhoudswerken zijn intussen uitgevoerd en ter afronding van het windmolen-park Hellegatsplaten zal nog een deel van de huidige infrastructuur hersteld worden. In de tijd bleek het niet mogelijk om onderhoudswerkzaamheden uit te stellen en het ontwerp kon niet eerder gemaakt worden. Het is mogelijk dat de infrastructuur in het uiteindelijke ontwerp zal worden aangepast. Stakeholders zijn o.a Paviljoen Hellegat / de Banaan, Staatsbosbeheer, Flyboard Nederland, het windmolenpark, Waterpoort vanuit Brabant, de gemeente Goeree-Overflakkee, RWS en het watersportverbond. De uitvoering zal in fasen gaan, afhankelijk van het benodigde en beschikbare budget. Een zit/beleefelement, dat het verhaal van het Hellegat vertelt, krijgt hierbinnen een plek. De planning is opgeschoven in tijd (aandachtspunt beheersaspect Tijd). Binnen deze gebiedsontwikkeling worden tevens de mogelijkheden verkend om op deze locatie een oplaadpunt voor elektrische voertuigen (auto, fiets) te realiseren. Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd O O O Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning - Afronding werkzaamheden windturbines (jan. apr. 2016) - Ontwikkelen plan in afstemming met belangenpartijen (mrt. juni 2016) - Uitwerking plan met concrete initiatieven (juli dec 2017) - Realisatie zit-beleefobject (juni 2016) - Realisatie concrete initiatieven (wordt nader uitgewerkt) Gebiedsontwikkeling Expostrand Doelstelling Ook het Expostrand is één van de 9 knooppunten van het Recreatief Netwerk Haringvliet. Met de komst van de zeehondenopvang A Seal, nieuwe ondernemers die de Expo Haringvliet naar een nieuwe generatie willen brengen (werktitel Nexpo next generation expo), de Beleef de Deltaroute van Rijkswaterstaat en de visie pleisterplaats Stellendam, is er veel energie in dit gebied. Het huidige expostrand kent een complexe beheerconstructie, waarbij zowel de gemeente Goeree-Overflakkee, Rijkswaterstaat, als het schap betrokken zijn. Het schap wil graag de regie voor dit gebied naar zich toetrekken en het hele gebied beheren. 16

17 Het doel is om een uitgewerkt plan voor het gebied van de haven van Stellendam tot en met de Expo Haringvliet te maken, wat gedragen wordt door alle stakeholders. Met dit plan kan er financiering worden gezocht om het plan tot uitvoering te brengen. De wens van de ondernemers van de Nexpo is in elk geval een steigervoorziening om rondvaarboten te kunnen laten aanleggen om de Nexpo te bezoeken. Een zit/beleefelement zal in dit gebied een plek krijgen. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is het bedrag opgehoogd naar gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. Vanuit het IRP is geld beschikbaar voor eventuele voorzieningen, zoals bijvoorbeeld een uitkijktoren. Realisatie en afrekening voor eind Voortgang In samenwerking met de gemeente Goeree-Overflakkee, Rijkswaterstaat (RWS), het Rijksvast-goedbedrijf (RVB) en de provincie Zuid-Holland zijn de randvoorwaarden voor een ontwerp vastgesteld. Het schap heeft Lola Landscape architects benaderd om dit ontwerp te gaan maken. Hiervoor zal een ontwerpsessie met alle stakeholders worden georganiseerd op 8 april. Rijkswaterstaat stelt haar steiger bij de wachtsteiger beschikbaar voor de Linquenda en de water-bus. Voor de zomer zal er een ontwerp moeten liggen om nog gebruik te kunnen maken van oude UPG gelden en IRP geld. De bestaande en nieuwe initiatieven zullen worden ingepast in het ontwerp. Oa. de verbindingen tussen de aanlegsteiger en Zoet of Zout en A-Seal, een mogelijk klimpark, een educatieve speel-plek vanuit het droomfonds (stichting Ark) en mogelijkheden voor het gebouw van Rijkwaterstaat dat nieuwe bestemmingen zoekt. Potentieel zijn dit het Energylab (wat ook naar het inpiratiecentrum zou kunnen gaan) en een nationaal watermuseum (H2O) dat een locatie zoekt. In deze ontwikkeling is een zoeklocatie voor een zit-beleefobject (zie par knooppunten). Uitkomsten van het onderzoek naar de Historische Vloot en vaarverbindingen zullen ook voor deze ontwikkelingen worden meegenomen. Voor het Droomfonds is dit een belangrijke plek vanwege de kier en de vistrek en de natuurontwikkeling. Binnen deze gebiedsontwikkeling worden tevens de mogelijkheden verkend om op deze locatie een oplaadpunt voor elektrische voertuigen (auto, fiets) te realiseren. De planning is opgeschoven in tijd (aandachtspunt beheersaspect Tijd). GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd O O O Informatie G G G Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning Uitwerking visie pleisterplaats Stellendam april juni 2015 Uitwerking deelplan Expostrand (vliegwiel recreatie) met stakeholders (RWS, RVB, Provincie Z-H (IRP), ondernemers e.a. tot een Voorlopig Ontwerp.(VO) april juni 2016 Financiering zoeken/ fondsenwerving voor realisatie april nov 2016 Realisatie 2016 in fasen, afhandeling van financiering. 17

18 2.3.4 Vergroten verdiencapaciteit Doelstelling Om de ambities uit het programma ZOH goed te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk aandacht te besteden aan verdiencapaciteit en de daarmee samenhangende grondpositie. Het doel is om afspraken te maken met het RVOB over: - en/of erfpachtconstructies Kosten + dekking gereserveerd voor ureninzet en een bedrag van voor materiële kosten. Voortgang Een belangrijke factor die van invloed kan zijn op de te volgen strategie zijn mogelijke beslissingen van het schapsbestuur over de eigendomssituatie in de Grevelingen. (aandachtspunt GOTIK-tabel). In de gebiedsontwikkelingen wordt de verdiencapaciteit meegenomen. Vanuit het droomfonds is een onderzoek gepland voor de verkenning naar de verdienpotentie van het gebied. Met het Droomfonds wordt overlegd om gezamenlijk op te trekken of in ieder geval de verkenningen op elkaar af te stemmen. De planning is opgeschoven in tijd (aandachtspunt beheersaspect Tijd). Dit zal geen effect hebben op het resultaat. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd G G G Informatie O O O Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning Parallel aan de planning van de gebiedsontwikkelingen Ontwikkelloket Doelstelling Het DB heeft op 26 april 2013 ingestemd met het voorstel voor het ontwikkelen van een ontwikkelloket voor ondernemers. Inmiddels is met diverse ondernemers ervaring opgedaan bij het begeleiden van initiatieven naar uitvoering. Dit heeft onder meer geleid tot enige aanpassingen aan de website waarbij informatie wordt verschaft over het aanvragen van vergunningen. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is het bedrag verdeelt over andere posten. Voortgang Dit project is vervallen. Ondernemers worden betrokken bij de gebiedsontwikkelingen. Er is momenteel geen aanleiding om een dergelijk loket apart op te zetten. Planning - geen 18

19 2.3.6 Ecolodges Doelstelling Ecolodges bieden kansen voor ondernemers die kiezen voor duurzaam toerisme en kleinschalige groene vakantieverblijven willen aanbieden. Het Haringvliet biedt voldoende ruimte om ecolodges te plaatsen. Op de oever of midden in het water, daar vaar je gewoon met de kano of sloep naartoe. Ecolodge-ontwikkelingen zijn terug te vinden in de ontwerpen van de negen bijzondere knooppunten die het Recreatief netwerk Haringvliet moet vormgeven. Meerdere ontwikkelaars/initiatiefnemers hebben al aangegeven geïnteresseerd te zijn. Binnen het programma ZOH zal worden onderzocht waar deze ecolodges het beste kunnen worden geplaatst. Vervolgens zullen bij deze locaties initiatiefnemers en exploitanten gezocht worden of vice versa. Initiatiefnemers kunnen zich nu al aanmelden via de site. Dit project heeft een directe relatie met de verdiencapaciteit en de grondpositie van het schap. Er kunnen alleen toekomstige inkomsten worden gegenereerd indien het schap ook zeggenschap heeft over de gronden. Dit project heeft tot doel dat op minimaal twee locaties ecolodge initiatieven worden gerealiseerd. Kosten + dekking Binnen het programma ZOH2 is het bedrag verlaagd naar 3.600,- gereserveerd voor de ureninzet en een bedrag van 1.500,- voor de materiële kosten. Voortgang Over dit project is weinig voortgang te melden. In de gebiedsontwikkelingen wordt de mogelijkheid voor ecolodges overwogen. Bij het Quackstrand blijkt dit niet op steun van de stakeholders (met name Natuurmonumenten) te kunnen rekenen. Er wordt overleg gevoerd om het project af te stemmen met de ambities van het Droomfonds. De planning is opgeschoven in tijd (aandachtspunt beheersaspect Tijd). Dit zal geen effect hebben op het resultaat. GOTIK-tabel Beheersaspecten 3e kwartaal '15 4e kwartaal '15 1e kwartaal '16 2e kwartaal '16 Geld G G G Organisatie G G G Tijd O O O Informatie O O O Kwaliteit G G G Groen = conform planning Oranje = aandachtspunt, korte toelichting Rood = significante afwijking, toelichting en treffen beheersmaatregel Planning - Randvoorwaarden opstellen voor ecolodges (mei sep 2016) - Afstemmen zoeklocaties met o.a. gemeenten en droomfonds (mei sept. 2016) - Vervolgstappen concretiseren n.a.v. de strategie en resultaten van het project verdienpotentieel. 2.4 Algemeen Het programmamanagement is qua organisatie gewijzigd. Medio 2016 is de nieuwe programmamanager voor de beide gebiedsprogramma s Grevelingen en Haringvliet gestart. Het programmamanagement is sinds het vertrek van de vorige programmamanager deels ingevuld door de projectmanagers, die aan dit programma verbonden zijn. In de algemene kosten zijn ook de kosten voor het beheer de programmawebsite Zicht op Haringvliet opgenomen. 3 Communicatie Communicatie over het programma en de projecten zal plaatsvinden via de bestaande kanalen, bijvoorbeeld de websites: en en de kanalen van de betrokken partijen. 19

20 Per project zullen de afzonderlijke communicatiemiddelen worden bepaald in overleg met de betrokken partijen. Jaarlijks zal er worden gerapporteerd over de voortgang van het programma in de najaarsrapportage. Met het oprichten van het nieuwe Deltaschap is de communicatie over Grevelingen en Haringvliet op elkaar afgestemd Programma Zicht op Grevelingen 2 Inhoud 1 Inleiding 1.1 Achtergrond 1.2 Programma Zicht op Grevelingen 2 (ZOG-2) 1.3 Besluitvorming 2 Doelstelling en Resultaat 3 Context 4 Programma 4.1 Groene Impuls voor de Grevelingen Slikken van Flakkee Eilanden voor kustbroedvogels Vismigratie Grevelingen Onderzoek naar onderwater natuur Samenwerking Life IP 4.2 Toeristisch-recreatieve projecten Inspiratiecentrum Grevelingen Ecohotel De Punt Entree Catpoint Drempel Brouwershaven natuureiland Dwars in de Weg Brouwerseiland Initiatieven voor een kabelskibaan in de Grevelingen Ecolodges op de Kabbelaarsbank (initiatief Greenhuus) Mountainbike route Kabbelaarsbank Mountainbike route Grevelingendam Ecolodges op de Grevelingendam 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In de eerste periode van Zicht op Grevelingen vanaf 2008, is ingezet op de stimulering van de recreatieve en toeristische sector. Vooral langs de Brouwersdam en De Punt heeft dat geleid tot verschillende ontwikkelingen. Behalve een versterking van de Grevelingen vanuit een toeristisch-economisch perspectief, leiden deze ontwikkelingen tot inkomsten voor het Schap (onder meer uit erfpacht- en exploitatieovereenkomsten en evenementen), waarmee het in de toekomst een belangrijk deel van het beheer en onderhoud van het gebied kan bekostigen. Deze ontwikkeling heeft er wel toe geleid dat er kritiek kwam vanuit de natuur- en milieubeweging op de uitgangspunten voor het programma. Men vroeg zich af of er nog wel sprake was van een balans tussen economie en ecologie in de Grevelingen zoals immers in de Eco-2 benadering is besloten. 20

21 Het bestuur heeft na overleg met de belangenpartijen besloten de koers voor dit programma, ZOG-2 te verleggen naar een Groene Impuls voor het gebied in de komende periode. Hoewel er in het gebied nog verschillende mogelijkheden zijn voor nieuwe recreatieve voorzieningen, is duidelijk geworden dat er de komende tijd niet actief nieuwe recreatieve en toeristische ontwikkelingen zullen worden opgezet. Nieuwe ontwikkelingen in het gebied zullen zich in de eerste plaats richten op het versterken en het behouden van de bijzondere ecologie en natuurwaarden. Het uitgangspunt voor beoordeling van nieuwe toeristisch-recreatieve initiatieven van private partijen, is dat het schap: - deze initiatieven bespreekt; - (in beginsel) geen financiële ondersteuning biedt; - het initiatief beoordeelt op passendheid in het beleid en financiële haalbaarheid (van de business case); - afstemt met de gebiedspartijen zoals de CDN, waarbij het uitgangspunt is dat er draagvlak is voor het initiatief. 1.2 Programma Zicht op Grevelingen 2 (ZOG-2) Het framework en het globale voorstel daarin voor invulling van het natuurontwikkelingsdeel van het Programma ZOG 2 was medio 2015 het uitgangspunt voor overleg met de gebiedspartijen om in gezamenlijkheid te komen tot een opzet voor de Groene Impuls. Een gebiedsprogramma waarin partijen medeverantwoordelijk kunnen zijn voor de verdere inhoudelijke invulling en uitvoering. De inzet daarbij is om de balans tussen economie en ecologie goed te bewaken, natuurambities samen te formuleren en te realiseren en het maatschappelijk draagvlak te herstellen. Hieraan is de afgelopen periode invulling gegeven door gesprekken te voeren met de Coalitie Delta Natuurlijk en door betrokkenheid van de (lokale) gebiedspartijen en beheerorganisaties bij de totstandkoming van de Groene Impuls in dit programma. Bij de verdere ontwikkeling en de uitvoering zullen gebiedspartijen en CDN een actieve rol blijven vervullen. Tevens zal de NRAC nauw bij de uitvoering worden betrokken. Waar in de voorgaande uitvoeringsperiode het programma heeft kunnen profiteren van Europese en regionalen subsidieprogramma s, die zich richten op de stimulering van de regionale economie, is er voor de komende uitvoeringsperiode een andere tendens waarneembaar. In het bijzonder natuurwaarden, duurzame energie en innovatie zijn thema s, waar Europa en Nederland op inzetten. De herintroductie van getij in het gebied, waartoe het kabinet heeft besloten en medio 2016 definitieve besluitvorming over verwacht wordt, biedt extra kansen voor de Grevelingen op de lange termijn. Hierdoor herstelt de waterkwaliteit van het momenteel stilstaande en afgesloten water. Terugbrengen van zout en getij is een duurzame oplossing, met positieve effecten voor waterkwaliteit en natuur. Ook ontstaan er weer nieuwe mogelijkheden. Op de korte en middellange termijn zijn er ook diverse maatregelen te treffen om de natuurwaarden te versterken en de biodiversiteit en natuurbeleving te verhogen. Deels anticiperen deze maatregelen op het terugbrengen van getijde, deels zijn het quick-wins. 1.3 Besluitvorming Op 8 oktober 2015 heeft het Algemeen Bestuur ZWD het framework voor het programma Zicht op Grevelingen 2 (ZOG-2) geaccordeerd. De hoofdkoers voor ZOG-2 is een Groene Impuls voor de Grevelingen én het voltooien van lopende projecten uit ZOG-1. In het framework was eind 2015 nog geen concrete invulling gegeven aan de Groene Impuls. Deze is er nu wel en is verwerkt in dit programma. 21

22 2 Doelstelling en Resultaat Het Natuur- en Recreatieschap Zuidwestelijke Delta heeft zich tot doel gesteld om sociaalmaatschappelijke en ecologische ontwikkelingen in de regio in gang te zetten. Dit principe van de ECO2-benadering is beschreven in de Ontwikkelingsschets Zicht op Grevelingen en in Grevelingen-visie, die in het kader van de MIRT-verkenning van de Grevelingen is opgesteld. In de Grevelingen-conferentie van november 2013 is daar een derde thema duurzame energie en toerisme aan toegevoegd. Ten tijde van de opstelling van het Programma ZOG-2 wordt het principe van de ECO2- benadering ook door gebiedspartijen nog altijd onderschreven. Het is toegepast in dit programma. Het programma ZOG-2 heeft drie inhoudelijke onderdelen: -recreatief deel (4.2); 3 Context In de komende jaren staan er belangrijke ontwikkelingen op stapel die van invloed zullen zijn op de toekomst van de Grevelingen. Deze gaan enerzijds over de kwaliteit van het bekken, zoals de waterkwaliteit en dynamiek, natuur en recreatie. Anderzijds over de besturing, de organisatie en het beheer. Het rijk zal, wellicht al in juni 2016, besluiten over het introduceren van een gedempt getij en in combinatie daarmee een getijdenenergiecentrale in de Brouwersdam (in het kader van de Rijksstructuurvisie). De overgang van de uitvoerings- en beheersorganisatie GZ-H naar Staatsbosbeheer is in volle gang en krijgt zijn beslag op 1 januari Daarnaast is duidelijk dat de provincies Zuid- Holland en Zeeland zich zullen gaan terugtrekken uit het bestuur van de gemeenschappelijke regeling (het schap). Daarmee ligt de bestuurlijke vraag voor: hoe verder? Lopende projecten en dagelijkse ontwikkelingen in het gebied gaan intussen door. Hierbij is de voortgang en realisatie van het project Brouwerseiland voor de komende tijd een belangrijke. Het bestuur heeft met ZOG-2 een koerswijziging ingezet ten opzichte van het programma ZOG-1. De voorgeschiedenis en totstandkoming van ZOG-2 is uitvoerig beschreven in het framework. Daarom wordt hier volstaan met de nadere uitwerking van de Groene Impuls, de actualisering van de lopende projecten en de uitlijning van de financiering voor ZOG-2. Projecten vermeld in het framework, die in 2015 zijn afgesloten, komen niet meer voor in het voorliggende programma. 4 Programma 4.1 Groene Impuls voor de Grevelingen De Groene Impuls voor de Grevelingen bestaat uit nieuwe projecten en deels uit doorlopende projecten uit ZOG-1, waarover het bestuur al eerder had besloten. Dit is het project Slikken van Flakkee. Daarnaast is er een combinatieproject voor het verwijderen van de zanddrempel bij de haveningang van Brouwershaven in combinatie met natuurverbetering op het eiland Dwars in de weg (zie paragraaf 4.2.4). Op basis van twee bijeenkomsten met stakeholders en een uitwerking door bureau Witteveen en Bos van de belangrijkste wensen uit de groep stakeholders (o.a. CDN partijen en de lokale natuur- en milieuverenigingen) is zicht ontstaan op de nieuwe kansen voor de natuur en nieuwe groene projecten voor ZOG-2. De projecten worden hieronder beschreven. 22

23 De meer gedetailleerde inhoudelijke uitwerking en prioritering van de nieuwe groene projecten, alsmede de (technische) onderbouwing en kostenraming zijn weergegeven in het rapport Groene Impuls Grevelingen (bron: Witteveen en Bos) Slikken van Flakkee Het project Slikken van Flakkee is een combinatie van natuurgerichte maatregelen voor o.a. kustbroedvogels en de Noordse woelmuis en verbeteringen van de toegankelijkheid en beleefbaarheid voor de bezoekers van het gebied. Dit betreft verbetering van de toegangsweg en de recreatieve plek aan het water. Voor de voortgang van het project wordt verwezen naar de projectbesluiten en de voortgangsrapportage (VGR , separaat op de agenda DB ZWD van 1 juni 2016). Het project is inmiddels aanbesteed en gaat in het komend najaar in uitvoering Eilanden voor kustbroedvogels De aanbeveling uit het rapport Groene Impuls Grevelingen (Witteveen en Bos, 11 maart 2016) luidt dat er op zes plekken in de Grevelingen goede kansen zijn voor de aanleg van eilanden voor kustbroedvogels. Er zijn meer locaties onderzocht. Deze 6 komen er het beste uit. Het gaat om vier nieuwe eilanden/platen rondom het bestaande vogeleiland Markenje, één bij de Kabbelaarsbank en één bij Stampersplaat. De totaal geraamde bouwkosten bedragen (afgerond) ,- voor het geheel. Voor de (technische) onderbouwing en gedetailleerde kostenraming wordt verwezen naar het rapport (bijlage 1) Vismigratie Grevelingen Voor sommige bekende vissoorten, zoals de Zalm en de Steur is een verbinding tussen Noordzee en de brongebieden van de grote rivieren noodzakelijk voor de instandhouding van de soort.. Voor ander soorten, zoals Stekelbaars, Paling en Bot, die inmiddels alle tot de (ernstig) bedreigde diersoorten behoren, is een verbinding van zout zeewater naar zoete kreken in de Nederlandse polders al voldoende. Omdat er een open verbinding is tussen Noordzee en de Grevelingen in de Brouwersdam (en binnenkort ook weer in de Grevelingendam), zijn er kansen voor vismigratie tussen Grevelingen en de zoete sloten en kreken in het achterland. In de rapportage van Witteveen en Bos, zijn de mogelijke verbindingen vanuit de Grevelingen naar de achterliggende polders (kreken) onderzocht. Het resultaat is voorgelegd en besproken met de beheerders van de kunstwerken (i.c. de waterschappen). De conclusie is op dit moment enigszins teleurstellend; op slechts één plek lijken er op dit moment kansen voor herstel van een verbinding. In gesprekken zijn er ook lichtpunten: de waterschappen hebben, voortvloeiend uit de Kaderrichtlijn Water een zelfstandige verantwoordelijkheid voor verbetering van de visstand en laten dit onderzoeken. Een recente telling uitgevoerd in opdracht van het waterschap Hollandse Delta, laat zien dat er relatief veel aal en stekelbaars aanwezig is in de Grevelingen. Deze uitkomst mag verrassend heten en is positief. Vandaar dat deze telling zal worden herhaald in Om de nut en noodzaak van (dure) aanpassingen van gemalen in haar gehele werkgebied te kunnen onderbouwen en keuzes te maken, laat het waterschap Hollandse Delta zelf een studie uitvoeren naar o.a. de kansen voor vismigratie. De studie is medio 2016 gereed. Een gezamenlijke tussenstap ter verfijning van de kansen van vismigratie vanuit de Grevelingen naar het achterland, is het beter in beeld brengen van de visstand op een aantal plekken in de Grevelingen in relatie tot de visstand op de Noordzee van belang. Het voorstel is om hiervoor samen te werken met de waterschappen en Rijkswaterstaat (incl. gezamenlijke 23

24 financiering). Deze tussenstap kan helpen bij de prioritering van de waterschappen bij de keuze van uitvoeringsmaatregelen Onderzoek naar onderwater natuur Op 14 januari 2016 is een 1e bijeenkomst geweest op initiatief van de werkgroep Groene Impuls over het inzichtelijk krijgen van de onderzoeksvragen onderwaternatuur in de Grevelingen. De belangrijkste conclusies staan hieronder opgesomd. Samenvattend voeren de deelnemers een aantal doelstellingen aan voor geïntegreerd onderzoek naar de kwaliteit van de onder water natuur in van de Grevelingen: Integratie zal meer kennis opleveren dan losse onderdelen; er worden/zijn veel data verzameld, maar hoe is de samenhang? Wat is de draagkracht van het ecosysteem (natuur- gebruik, m.n. in de driehoek natuurvisserij en recreatie)? Welke kwaliteit heeft de natuur nu (ecosysteem, soortenrijkdom, abiotische kenmerken en factoren, (resterende) kenmerken van het estuariene systeem, aanwezige habitats, waar liggen de verbeterkansen. Meer samenhang in de Zuidwestelijke Delta (karakter afzonderlijke bekkens, verbindingen, migratie soorten, visie?). Het nu goed vastleggen van de huidige/nul-situatie is van belang om daarna de toekomstige ontwikkelingen (gedeeltelijke terugkeer getij) te kunnen volgen en bij te sturen (geldt ook voor Haringvliet). Daarmee verzamelen we unieke (export)kennis voor transformatie van grote zout- en zoetwatermeren naar nieuwe ontwikkelstadia. In de Grevelingen (en ook in de Zuidwestelijke Delta) is er behoefte aan een set ecologische indicatoren (bio-indicatoren) om de kwaliteit van het ecosysteem praktisch te kunnen bepalen en te volgen; Goed inzicht in het functioneren van het ecosysteem is ook van belang voor de optimalisatie voor gebruikers (vissers, duikers, watersport). Ter afronding zullen nog met deskundigen van onder meer onderzoeksinstellingen gesprekken worden gehouden. Dit thema is ook onderdeel van het LIFE IP programma, waarvoor de projectaanvraag in april 2016 is ingediend bij de EU. Voor het opstarten van het onderzoek zal aan het DB later dit jaar een verzoek om een startbijdrage worden voorgelegd Samenwerking Life IP Staatbosbeheer en Rijkswaterstaat zijn gezamenlijk initiatiefnemer voor het onderdeel natuur (restoring tidal nature) in de Zuidwestelijke Delta voor het Europese programma Life IP. Deze aanvraag betreft een breed pakket (onderzoek, kennisdeling, ervaringen van pilots benutten), waarmee in de komende jaren een integrale visie op de toekomst van de Zuidwestelijke delta zal worden vorm gegeven. Deze Life aanvraag richt zich vooral op governance vraagstukken met een zeer beperkt aantal praktijkpilots. De goedkeuring door de EU is voorzien in oktober De Grevelingen is hierin belangrijk onderdeel, mede gezien de voorziene uitvoering van de Rijksstructuurvisie. De participatie en meerwaarde van deelname door het schap is vooral de betrokkenheid bij de ontwikkeling van een lange termijn visie en strategie. Concreet bestaat de aanvraag voor de Grevelingen uit: 1) De inbreng van een pilot (eilandje Markenje klein oost uit de Groene Impuls) en levert geen direct financieel cofinancierings voordeel op; 2) De opzet van een integraal onderzoeks- en monitoring programma gericht op de natuur onder water. Door deelname aan Life IP is NR ZWD ook hierbij direct betrokken. Er is in dit onderdeel geen financiële betrokkenheid. In nauw overleg met de initiatiefnemers van de Life aanvraag is besloten dat er primair wordt gekoerst op inhoudelijke samenwerking bij de Groene Impuls. Vanwege de opzet van de aanvraag en het geringe financiële voordeel van evt. cofinanciering voor het schap, is bewust afgezien van formele deelname bij de aanvraag. 24

25 4.2 Toeristisch-recreatieve projecten Inspiratiecentrum Grevelingen Het Inspiratiecentrum Grevelingen is in 2015 opgeleverd en in gebruik genomen. De laatste bouwkundige aanpassingen in verband met de oplevering van het pand en de bereikbaarheid ervan (o.a. de trapopgang naar het strand) zijn eind 2015 voltooid. Daarmee is het project als onderdeel van het programma afgesloten. De resterende actie is dat het project in 2016 (intern) zal worden overgedragen naar beheer Ecohotel De Punt Hierover heeft het DB in 2016 tweemaal apart gesproken (resp. op 29 februari en op 30 maart 2016), naar aanleiding van het onderzoek van AT Osborne. Indien het bestuur voor de zomer besluit over de financiële afwikkeling die nu voorligt, is het projectdossier op dit belangrijke punt afgesloten. Er resten dan nog slechts enkele inhoudelijke zaken die in de loop van 2016 zullen worden afgewikkeld Entree Catpoint De catamaranvereniging Catpoint wil graag de bestaande stalling op het strand uitbreiden. Zij zullen zelf de hiervoor benodigde procedures starten (o.a. toets Nb-wet) om te kijken of dit haalbaar is. Voorlopig is er een tijdelijke oplossing gevonden op het naastgelegen parkeerterrein. Deze heeft afgelopen jaar al gefunctioneerd. Voor het transport van de boten vanaf het parkeerterrein (en de stalling) naar de waterkant zal een verharding worden aangelegd. Voorstel is om hiervoor het resterende budget van met ,- op te hogen voor Drempel Brouwershaven natuureiland Dwars in de Weg Voor de haveningang van Brouwershaven ligt een zanddrempel die de in- en uitvaart bemoeilijkt. Het verwijderen van deze drempel zal de scheepvaart meer ruimte geven, Het vrijkomende materiaal zal worden gebruikt om de natuur op het nabijgelegen eiland Dwars in de weg te versterken. Het project staat in de planning om in het najaar van 2016 te worden uitgevoerd. Van het door het bestuur toegekende budget is ,- beschikbaar voor de uitvoering. Komende tijd wordt voor het project een bestek gemaakt en zal worden aanbesteed. Het budget is sturend voor de uitvoering Brouwerseiland Begin 2016 zijn het Voorontwerp Bestemmingsplan en het concept MER voor Brouwerseiland ter visie gelegd. De projectplanning gaat uit van vaststelling van het bestemmingsplan eind 2016 door de gemeenteraad van Schouwen-Duiveland. NR ZWD is direct betrokken, maar geen mede-projectontwikkelaar van Brouwerseiland. Na het DB besluit van 4 december 2015 om het erfpachtrecht van ZWD over te dragen aan SBB voor dit project (gebied Middelplaathaven), is de rol van het schap m.n., en in samenwerking met de andere partijen, gericht de effecten van Brouwerseiland op de (naaste) omgeving (kwaliteit van recreatie en natuur). Dit betreft o.a. mogelijke (gezamenlijke) compensatie maatregelen voor de windsurfers, ligplaatsen voor watersporters (vallend onder de liggeldregeling) en de verplaatsing van voorzieningen (loswal, parkeerplaatsen, trailerhelling, sanitaire voorzieningen). Een aandachtspunt is ook de aansluiting van Brouwerseiland op de bestaande infrastructuur (wegen, nutsvoorzieningen). Het beschikbare budget in ZOG-2 is bedoeld voor de (interne) procesbegeleiding. Voor de verplaatsing van de loswal(len) vanuit de Middelplaathaven naar het Springersdiep heeft het DB in april 2016 besloten (financiering door Brouwerseiland B.V.) Initiatieven voor een kabelskibaan in de Grevelingen Sinds 2010 hebben diverse ondernemers interesse getoond om in de Grevelingen een kabelskibaan te realiseren en exploiteren. In 2011 hebben 2 ondernemers hun plannen 25

26 geconcretiseerd en gepresenteerd aan uw bestuur. In uw vergadering van februari 2012 heeft u het Zeil- en Surfcentrum op de Brouwersdam een eerste recht gegeven om een kabel skibaan te ontwikkelen. Deze locatie was tevens opgenomen in uw Visie voor de Brouwersdam en namens uw Schap input voor het bestemmingsplan Sindsdien heeft het Zeil- en Surfcentrum vele miljoenen geïnvesteerd in een gefaseerde uitbreiding, maar tot op heden niet in de kabelskibaan. De andere kandidaat uit 2012 is tot voor kort in beeld geweest voor de locatie Grevelingendam, maar door de plannen van Paviljoen Meerzicht (zie verderop pg.5) is deze locatie niet meer beschikbaar. Eind 2015 hebben 2 nieuwe ondernemers zich gemeld bij GZH met plannen voor kabelskibanen in de Grevelingen. Eén ondernemer heeft dit voorjaar met de gemeente Goeree Overflakkee gekeken naar een locatie nabij de haveningang, ten noorden van Marina Port Zélande. De ander heeft met gemeente Schouwen-Duiveland overlegd over een schapslocatie naast Jachthaven Scharendijke. Laatstgenoemde locatie is inmiddels ook in beeld als deel van compensatiepakket voor Brouwerseiland (camperplaatsen windsurfers). Kijkend naar de huidige stand van zaken, het aantal kandidaten (4 gegadigden) en de beschikbare locaties is de planning: -ondernemers voor concretiseren plannen; appartementen op het land) en verkenning haalbaarheid Rijkswaterstaat / huur water Rijksvastgoedbedrijf gericht op exploitatie in seizoen met Zeil-Surfcentrum over groen licht voor kabelskibaan nabij Marina Port Zélande. DB oktober Ecolodges op de Kabbelaarsbank (initiatief Greenhuus) Conform het DB besluit van 29 februari 2016, is de GZH in overleg met Greenhuus over de definitieve akte van erfpacht. Zodra de afspraken over o.a. de fasering bekend zijn, zullen deze worden voorgelegd aan SBB (bloot eigenaar van de gronden) voor toestemming van de notariële afwikkeling. Parallel is Greenhuus bezig om een proefmodel ecolodge in seizoen 2016 op het terrein te realiseren met de intentie om eind 2016 de verhuur te starten en het terrein verder te ontwikkelen Mountainbike route Kabbelaarsbank In 2014 is het ATB parcours op de Kabbelaarsbank geopend. Daarmee was het project (uit ZOG-1) in feite afgesloten. Het parcours is in nauwe samenwerking met de Tour club Ouddorp (TCO) gerealiseerd met als uitgangspunt dat TCO het parcours zou gaan beheren. Dit was echter eind 2015 nog niet geregeld. Er doet zich nu een nieuwe ontwikkeling voor: De TCO haakt af als beheerder van het parcours. Het onderwerp is apart geagendeerd voor het DB op 1 juni Voorstel is om tot 1 oktober 2016 actief op zoek te gaan naar een beheerder en indien dit niet lukt, de route op te heffen. Daarbij speelt mee de afgesproken instandhoudingsduur bij de verstrekte EU subsidie voor de aanleg. Het risico bij opheffing per eind 2016 is dat maximaal 6.000,- EU subsidie moet worden terugbetaald Mountainbike route Grevelingendam Op dit dossier zijn weinig vorderingen te melden zowel vanuit de GZH, alsook vanuit de initiatiefnemers. 26

27 Realisatie is niet eenvoudig vanwege financiering (geen ruimte in ZOG-2), concretisering van het plan en inpassing van de route (N-2000 en ontwikkelingen paviljoen Meerzicht ) en de organisatiegraad bij de gebruikers (er is geen rechtspersoon) Ecolodges op de Grevelingendam Dit voorjaar heeft GZH namens het schap in beginsel overeenstemming bereikt met de exploitant over erfpachtvoorwaarden voor 30 ecolodges rond zijn huidige bedrijf. De exploitant heeft tevens overleg gevoerd met de gemeente SD over de publiekrechtelijke inpassing. Gemeente werkt mee aan het initiatief en heeft de ondernemer gevraagd de nodige onderzoeken (landschappelijke inpassing en Natura 2000) uit te (laten) voeren. De volgende stap in de planning is het bereiken van overeenkomst over de erfpacht (voor te leggen aan het bestuur in najaar 2016). Ter voorbereiding hierop zal het plan met SBB worden afgestemd. 27

28 Staande Mast Route in 2016, een puzzel De Staande Mast Route (SMR), de vaarweg verbinding tussen IJsselmeer en de Hollandse Delta, is een van de belangrijkste schakels in het Nederlands vaarwegen route netwerk. Deze route is niet alleen van groot belang voor de watersport maar ook als alternatieve route voor de beroepsvaart. In Noord en Zuid Holland doorkruist de SMR vele drukbevolkte gebieden met de daarbij horende weg en spoor infrastructuur. Juist in 2016 wordt op vele plaatsen aan deze infrastructuur gewerkt waardoor de SMR helaas niet altijd volledig bevaarbaar is. Bij iedere reisvoorbereiding en zeker wanneer er gebruik gemaakt wordt van de SMR wordt is het aan te bevelen altijd de website www. vaarweginformatie.nl te raadplegen voor de meest actuele scheepvaartberichten die gedurende de periode van de reis van belang kunnen zijn. Een beknopte handleiding, hoe op een effectieve manier informatie kan worden geraadpleegd, is eerder onder andere op de websites van het watersportverbond en bij Varen doe je samen gepubliceerd. Het watersportverbond is als een van de vertegenwoordigers van de recreatieve watersport sector vertegenwoordigd in het SMR Route Coördinatie Overleg. Het spreekt voor zich dat wij trachten de impact van stremmingen op deze route voor het recreatieve gebruik en in het bijzonder voor de Staande Masten zoveel mogelijk te beperken. De lijst hieronder geeft een overzicht van de tot nu toe (eind juni) bekende stremmingen. De SMR kent twee hoofdtakken en een alternatieve route; In de tabel worden de volgende afkortingen gebruikt: OT: Oostelijke tak over Amsterdam (licht groen) WT: Westelijke tak over Haarlem (licht blauw) AR: alternatieve route Sassenheim brug A44 via Leiden Oude Rijn tot Alphen aan den Rijn) VS: volledige stremming van de route op het genoemde punt, delen van de route blijven bereikbaar (rood) ZS: geen stremming verwacht, mogelijk enig oponthoud (geel) GB: gedeeltelijke brugbediening (geel) 28

29 Van Tot Waar Impact n.n.b. Schellinwouderbrug Amsterdam Algerabrug, Krimpen aan den IJssel Maximabrug Alphen aan den Rijn Schinkelspoorbrug Amsterdam Gouwe Spoorbrug Alphen aan den Rijn GB Geen avondbediening na 19:00 uur; ZS ZS OT ZS Beperkte service brug en sluis complex. Mogelijk oponthoud max 1 uur ivm bouwwerkzaamheden Maximabrug Werkzaamheden door ProRail, doorvaart volledig gestremd. Gedeeltelijke stremming ivm werkzaamheden. Details via vaarweginformatie.nl Algerabrug VS Testwerkzaamheden, volledige stremming. Doorvaart over de naastliggende stuw is wel mogelijk Julianasluis ZS Gedeeltelijke stremming ivm onderhoudswerkzaamheden Hillegommerbrug Haarlemmermeer Kostverlorenvaart route Amsterdam WR OT Volledige stremming door vaste noodbrug Automatiseren van brugbediening. Mogelijk enige doorvaarten per dag mogelijk. Impact op nachtelijke doorvaart nog niet bekend Buitenhuisbrug Haarlem WR Volledige stremming Buitenrustbrug Haarlem WR Volledige stremming Auke Bender & Herman van der Steen, Regioteam West Holland Mob: west-holland@watersportverbond.com 29

30 Bedieningstijden Spoorbruggen in 2017 in regio West-Holland Amsterdam 1. Singelgrachtspoorbrug OK 2. Schinkelspoorbrug OK 3. Oosterdoksluis OK openingstijden enigszins naar achter verschoven maar verder geen opmerkingen Haarlem 4. Spaarnespoorbrug OK verschoven tijden maar wel tweemaal per uur Haarlemmermeer 5. Kaagbrug spoorbrug OK geen fundamentele wijzigingen Leiden 6. Spoorbrug de Vink OK beweegbaar niet langer nodig voor recreatievaart 7. Spoorbrug Galgewater OK alleen op afroep 8. Spoorbrug RS kanaal (623) OK Alphen aan den Rijn 9. Spoordraaibrug Gouwesluis OK blijft vooralsnog 4 maal per uur Bodegraven 10. Dubbele Wiericke NOK in 2016 verzoek regeling, voor 2017 geen regeling opgenomen Gouda 11. Spoorhefbruggen Gouda OK geen principiële wijzigingen 30

31 31

32 Stand-van-Zakenbrief Windenergie op Zee Nieuwe gebieden voor Windenergie op Zee tussen 18,5 en 22,2 kilometer uit de kust Het kabinet wijst twee nieuwe gebieden aan voor de bouw van windmolenparken op zee. Het gaat om twee gebieden binnen de zogenaamde 12-mijlszone, tussen 18,5 en 22,2 kilometer uit de kust. De aanwijzing gebeurt in de Ontwerp-Rijksstructuurvisie Windenergie op Zee Aanvulling gebied Hollandse Kust. De twee extra stroken sluiten aan op eerder aangewezen gebieden buiten de 12-mijlszone. De twee stroken aansluitend op de reeds aangewezen gebieden Hollandse Kust (zuid) en Hollandse Kust (noord) zijn gekozen in de Routekaart (2014) na een uitgevoerde Haalbaarheidsstudie. Met het formeel aanwijzen van deze nieuwe gebieden brengt het kabinet het doel van 16% duurzame energie in 2023 dichterbij. De Ontwerp-Rijksstructuurvisie is tot stand gekomen na overleg met gemeenten, provincies, maatschappelijke organisaties en andere belanghebbenden. In een visualisatietool kan iedereen via internet een beeld krijgen van het zicht op zee bij de komst van de nieuwe windmolenparken. Dit zicht kan bekeken worden vanuit 17 kustgemeenten, onder verschillende weersomstandigheden, op diverse tijdstippen van de dag, vanuit diverse zichthoeken en met twee types windmolens, zie: Energieakkoord In het Energieakkoord voor duurzame groei is afgesproken dat in % van de energie duurzaam wordt opgewekt. Windparken op zee voorzien dan vijf miljoen huishoudens van 32

33 stroom. Het dichter bij de kust bouwen van windparken kost minder dan verder op zee. De besparing bedraagt 3 miljard euro ten opzichte van het gebied IJmuiden-Ver. Met de aanwijzing van de gebieden tussen de 18,5 en 22,2 km komt voldoende ruimte beschikbaar om te werken met standaardplatforms van 700 MW, waarmee een kostenbesparing kan worden gerealiseerd. Via de standaardplatforms worden de windparken aangesloten op het landelijk elektriciteitsnet. Door de aanwijzing van de nieuwe gebieden kan in gebied Hollandse Kust (zuid) 1400 MW worden gerealiseerd en in Hollandse Kust (noord) 700 MW. Geschikte locaties Het kabinet zoekt in het Nederlandse deel van de Noordzee naar geschikte locaties voor windparken. Hoewel dat letterlijk een zee aan ruimte lijkt, gebeurt er al heel veel. De ruimte op zee wordt gebruikt door scheepvaart, visserij en er zijn gebieden voor oefeningen van Defensie, natuur, zandwinning en mijnbouwactiviteiten (olie- en gaswinning). De gebieden Hollandse Kust binnen de 18,5 en 22,2 kilometer zijn onderzocht op effecten op landschap, recreatie, archeologie, bodem en water, natuur, de verschillende gebruikersfuncties en kustveiligheid. Inspraak In verband met de zomervakantie wordt de inspraakperiode uitgesteld tot 19 augustus. Vanaf dat moment tot en met 29 september kan iedereen een zienswijze indienen op de ontwerp- Rijksstructuurvisie. Medio augustus wordt u via uw regionale krant of uw huis-aan-huisblad en via de Staatscourant uitgebreid geïnformeerd over de informatiemarkten, die eind augustus en begin september worden georganiseerd. Deze informatie kunt u te zijner tijd vinden op De documenten zijn nu al wel beschikbaar op Het kabinet streeft naar een definitief besluit eind In een reeks regionale en huis-aan-huisbladen zal een Vooraankondiging worden gepubliceerd. Deze treft u als bijlage bij deze mail aan. 33

34 Kavelbesluiten Hollandse Kust In het Energieakkoord voor duurzame groei is afgesproken dat het Rijk via een gefaseerd tenderproces subsidie beschikbaar stelt voor in totaal MW windenergie op zee in de periode Het Rijk wil kavelbesluiten nemen voor twee windparken op zee. In een kavelbesluit wordt bepaald waar en onder welke voorwaarden een windpark gebouwd en geëxploiteerd mag worden. Beide kavels zijn circa 350 MW groot en liggen in het al aangewezen windenergiegebied Hollandse Kust (zuid), op meer dan 22,2 km uit de kust. Op grond van de Wet windenergie op zee kan de minister van Economische Zaken in overeenstemming met de minister van Infrastructuur en Milieu voor elk windpark een kavelbesluit nemen. Inspraak In verband met de zomervakantie wordt de inspraakperiode uitgesteld tot 19 augustus. Vanaf dat moment tot en met 29 september kan iedereen een zienswijze indienen op: het ontwerpkavelbesluit I windenergiegebied Hollandse Kust (zuid) en het ontwerpkavelbesluit II windenergiegebied Hollandse Kust (zuid). Beide kavels liggen meer dan 22,2 kilometer uit de kust. Medio augustus wordt u via uw regionale krant of uw huis-aan-huisblad en via de Staatscourant uitgebreid geïnformeerd over de informatiemarkten, die eind augustus en begin september worden georganiseerd. Deze informatie kunt u te zijner tijd vinden op De ontwerpkavelbesluiten zijn al wel beschikbaar: In een reeks regionale en huis-aan-huisbladen zal een Vooraankondiging worden gepubliceerd. Deze treft u als bijlage bij deze mail aan. Net op Zee TenneT realiseert een net op zee dat zorgt voor de stroomverbinding van de windturbines van windenergiegebied Hollandse Kust (zuid) met het landelijke hoogspanningsnet. Het bestaat uit één of twee platforms op zee, met elk twee onderzeese elektriciteitskabels naar de kust. Vervolgens worden de ondergrondse landkabels via een nieuw te realiseren transformatorstation op een bestaand hoogspanningsstation aangesloten. Onder de rijkscoördinatieregeling worden het inpassingsplan en de vergunningen voor het net op zee Hollandse Kust (zuid) voorbereid. Hiertoe heeft van vrijdag 29 januari 2016 tot en met donderdag 10 maart 2016 de concept- Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) ter inzage gelegen. Hierin zijn de in het MER te onderzoeken tracéalternatieven naar bestaande hoogspanningsstations Maasvlakte en Wateringen beschreven, inclusief mogelijke locaties voor het nieuw te realiseren transformatorstation. Iedereen kon naar aanleiding van de concept-nrd een zienswijze inbrengen. Tevens zijn de betrokken bestuursorganen en wettelijke adviseurs geraadpleegd over de reikwijdte en het detailniveau van het MER. De NRD ten behoeve van het MER voor net op zee Hollandse Kust (zuid) is vastgesteld door de ministers van EZ en IenM en is te vinden op In hoofdstuk vijf van de vastgestelde NRD wordt ingegaan op de ontvangen zienswijzen en reacties. Per element van de zienswijze of reactie wordt in de beantwoording beargumenteerd aangegeven of deze al dan niet wordt meegenomen in het MER. Uiteindelijk wordt één tracé voor de kabels in combinatie met de locatie voor het transformatorstation gekozen uit de onderscheiden alternatieven, dit heet het voorkeursalternatief 34

35 (VKA). Het bepalen van het VKA is een belangrijke eerste stap in het proces om te komen tot ruimtelijke inpassing van het net op zee Hollandse Kust (zuid). Voor het bepalen van het VKA wordt een integrale afweging gemaakt op grond van de thema s milieu, techniek, kosten en omgeving. Daarom is door TenneT een afwegingsnotitie VKA opgesteld, waarin de onderscheidende beslisinformatie voor deze thema s wordt gegeven. Deze afwegingsnotitie is samen met het eerste deel van het MER ook te vinden op bovengenoemde website. Op basis van de afwegingsnotitie wordt aan alle betrokken overheden advies gevraagd over het in het najaar door de ministers van EZ en IenM vast te stellen VKA. Ook de Commissie m.e.r. wordt om een extra tussentijds advies gevraagd. Daarna zullen in het MER de milieueffecten van het geselecteerde VKA in meer detail onderzocht worden en wordt het VKA vastgelegd in een ontwerp-inpassingsplan. Het ontwerp-inpassingsplan wordt naar verwachting in het 2e kwartaal van 2017, samen met het MER en de overige benodigde ontwerpbesluiten, ter inzage gelegd, zodat iedereen op alle aspecten van het tracé en de gemaakte keuzes een zienswijze kan indienen. Borssele Kavelbesluiten I en II windenergiegebied Borssele De kavelbesluiten I en II windenergiegebied Borssele zijn sinds 21 mei 2016 onherroepelijk omdat er bij de ter inzage legging geen beroepen zijn binnen gekomen tegen de definitieve besluiten. Op de eerste tender voor de kavels Borssele I en II zijn veel biedingen gekomen. Zodra de beoordeling is afgerond, zal bekend worden gemaakt welke partij(en) de subsidie en vergunning krijg(t)(en) om op deze kavels een windpark te bouwen en exploiteren. Ontwerpwijzigingsbesluit kavelbesluiten III, IV en V windenergiegebied Borssele De kavelbesluiten Borssele III, IV en V zijn sinds 21 mei 2016 ook onherroepelijk. Gebleken is echter dat enkele coördinaten niet correct zijn opgenomen in de besluiten. Daarom wordt een wijzigingsbesluit genomen op grond van artikel 11 van de Wet windenergie op zee. Dit wijzigingsbesluit geeft de correcte coördinaten van de begrenzing van de kavels III, IV en V en van de tracés voor de aansluitverbinding tussen de windparken op de kavels III, IV en V en het TenneT Platform Borssele Bèta. Omdat de in dit wijzigingsbesluit opgenomen coördinaten altijd de beoogde coördinaten zijn geweest, veranderen de belangenafwegingen voor de gebruiksfuncties en ecologie niet. Van vrijdag 1 juli 2016 tot en met donderdag 11 augustus 2016 ligt het ontwerpwijzigingsbesluit kavelbesluiten III, IV en V (innovatiekavel) ter inzage, onder andere via Voor meer informatie verwijs ik u naar de advertentie in de Staatscourant van 30 juni 2016: Net op zee Borssele Het definitieve inpassingsplan en de vergunningen voor het net op zee - de platforms op zee, de kabel door de Westerschelde en de aansluiting op het hoogspanningsnet bij Borssele - zullen naar verwachting ook in de zomer ter inzage worden gelegd. Belanghebbenden worden hierover nog nader geïnformeerd. 35

36 Brielse Maas en studentenactie Zo n honderd vrijwilligers van de Delftse studentenvereniging hebben veel Brielse Meer recreanten blij gemaakt op 29 en 30 augustus Veel watersporters hebben in de afgelopen jaren gevraagd of het zandplaatje, tussen het eiland Middenplaat (ook wel Schoolmeester eiland genoemd) en het Ruigeplaatje aan de noordzijde van het Brielse Meer weer bruikbaar gemaakt kan worden! In de afgelopen jaren was er zoveel wildgroei ontstaan dat leuk recreëren niet meer mogelijk was. Het zandplaatje op maandagochtend. 36