VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 573 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING MEI 2015 TERREINBEZOEK Kinderdagverblijven SAMENVATTEND VERSLAG uitgebracht namens de Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin door de heer Arnaud Verstraete Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: mevrouw Liesbet Dhaene, voorzitter, mevrouw Elke Roex, de heer Arnaud Verstraete, mevrouw Khadija Zamouri Verontschuldigd: mevrouw Brigitte Grouwels 1345

2 - 2 - Dames en heren, Op woensdag 20 mei 2015 brachten de leden van de commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin een bezoek aan 3 kinderdagverblijven: kinderdagverblijf Barbara, Leopold II-laan 282, 1081 Koekelberg kinderdagverblijf Sint-Karel vzw, Karreveldlaan 17, 1080 Sint-Jans-Molenbeek kinderdagverblijf Harlekijntje, Begijnenstraat 101, 1080 Sint-Jans-Molenbeek Mevrouw Catherine Savoye, zaakvoerder van kinderdagverblijf Barbara, leidde de delegatie rond in het statige herenhuis aan de Leopold II-laan te Koekelberg, terwijl ze de werking uitvoerig beschreef. Kinderkribbe Barbara is een privé-initiatief dat aanvankelijk werkte zonder overheidssteun. Sinds wordt gewerkt volgens het inkomensgerelateerd (IKG) bijdragesysteem. De eigen inkomsten blijven het grootste deel uitmaken, maar worden sedertdien aangevuld met subsidies en overheidstegemoetkomingen bij de ouderbijdragen. De zaakvoerder wijst erop dat de loonlast een niet te onderschatten kost is die de hele werking van het kinderdagverblijf constant onder druk zet. In 1994 werd de werking opgestart in de Bossaertlaan. Sinds 1996 huist Barbara in de Leopold II-laan waar er niet alleen meer ruimte is, maar ook een grotere tuin en een betere bereikbaarheid. De kribbe ligt op een grote verkeersas, vlakbij het metro-, bus- en treinstation Simonis. Kinderdagverblijf Barbara is open van maandag tot vrijdag, telkens van 7.00uur tot 19.00uur en biedt plaats aan 50 kinderen. De openingstijd tot 19.00uur wordt zeer op prijs gesteld door de ouders. Het aantal plaatsen is volledig ingenomen en er bestaat een wachtlijst. Het grootste deel van de kinderen is afkomstig uit de buurt. Jaarlijks is de crèche 4 weken gesloten tijdens de zomermaanden. In de opvangplannen beschikken de ouders over 19 respijtdagen, waarin de ziektedagen van het kind inbegrepen zijn. Hiervan wordt alleen afgeweken in geval van hospitalisatie. De kinderen kunnen er terecht vanaf de leeftijd van 3 maanden. Het oudste kind is op dit ogenblik 3 jaar omdat er geen plaats gevonden is in een kleuterschool. De opvang gebeurt in 4 leefgroepen: baby s kruipers peuters pre-kleuters Per leefgroep is een aparte vleugel voorzien in het gebouw, met telkens een dag- of speelruimte, sanitair- en keukenvoorziening. Voor de allerkleinsten er een slaapzaal met stapelbedjes. De maaltijden worden ter plaatse bereid met verse ingrediënten en dagelijks krijgen de kinderen om 15.00uur een stuk fruit als tussendoortje.

3 - 3 - De omkadering bestaat uit 12 personeelsleden. Voor de rekrutering van medewerkers wordt hoofdzakelijk beroep gedaan op het volwassenenonderwijs, die het kinderdagverblijf ook gebruiken als stageplaats voor hun cursisten. Barbara was in het verleden ook een stageplaats voor aspirant-kinderverzorgsters uit het dagonderwijs. Vandaag wordt vastgesteld dat uit die hoek steeds minder instroom komt. *** In kinderdagverblijf Sint-Karel vzw werd de commissie ontvangen door mevrouw Inge Decamps, leidinggevende en mevrouw Veerle Verdoodt. Tijdens een rondleiding door het nieuwe gebouw geeft mevrouw Inge Decamps een grondige uiteenzetting over het concept en de werking van het kinderdagverblijf. De geschiedenis van kinderdagverblijf Sint-Karel gaat terug tot 1977, toen de parochie, op initiatief van de zusters Ursulinen, een eigen crèche opstartte. Nadien werd de grond in erfpacht gegeven aan een vzw die het opvanginitiatief verder uitbouwde. Tussen 2009 en 2011 werd de infrastructuur, met steun van VIPA en de VGC, grondig vernieuwd. In die periode werd de werking voortgezet in containerinfrastructuur. Sinds 2011 huist kinderopvang Sint-Karel vzw in een zeer luchtig, modern gebouw. Net voor de renovatie is de opvangcapaciteit opgetrokken van 64 tot 72 plaatsen. Hiervan worden er 69 regulier gesubsidieerd. Voor 3 plaatsen wordt de omkadering gefinancierd via een GECO. 85 kinderen zijn ingeschreven om de 72 plaatsen voltijds te bezetten. De opvang wordt verzorgd op werkdagen tussen 7.00 uur en uur. Op de gelijkvloerse verdieping is naast een administratieve onthaalruimte een stapelplaats aanwezig waar ouders kinderwagens kunnen stallen terwijl hun kinderen in de crèche worden opgevangen. Op dezelfde verdieping bevindt zich een ruime, professioneel ingerichte keuken waar dagelijks verse maaltijden worden bereid. De maaltijden worden bereid door personeelsleden in gesco statuut. Met de nieuwe infrastructuur werd gekozen voor een andere pedagogische aanpak. In het verleden werd gewerkt met 3 leefgroepen, terwijl vandaag gewerkt wordt in een semiverticaal -concept waarbij maar 1 grote overstap voorzien is tussen baby s en peutergroepen. De derde verdieping biedt huisvesting aan 4 kleine groepjes baby s, telkens omkaderd met 1 kinderbegeleidster. De nadruk ligt hier op rust en het volgen van het ritme van het kind. Per leefgroep is er een speelruimte, 2 slaapkamers, een open sanitaire hoek met doorgeefkastjes, waarin de ouders kledij of andere benodigdheden voor hun kinderen kunnen achterlaten. Op de verdieping zijn ook 2 keukens voorzien. De vleugel aan de achterkant van het gebouw beschikt over een klein terras. De leeftijd van de opgevangen baby s start vanaf 2 à 3 maanden tot ongeveer 15 maanden. Op de eerste en de tweede verdieping worden de peuters vanaf 15 maanden opgevangen. Zij zijn verdeeld over 6 groepen, waarbinnen getracht wordt de leeftijdspreiding binnen de 4 maanden te houden. Per groep is een ruime speelruimte en een open sanitaire voorziening. Ook hier beschikt de achtervleugel over een terras en is er per verdieping een keukentje.

4 - 4 - Het pedagogisch pakket wordt verdeeld tussen vrij spel en begeleide activiteiten, meestal rond bepaalde thema s. Op verdieping -1 is een ruime speelruimte met allerhande speeltuigen. In de toekomst wordt daar ook een aparte snoezelruimte voorzien. Naast de binnenspeelruimte is er een ruime tuin waar de kinderen onder begeleiding kunnen vertoeven. In de tuin zijn niet dezelfde speeltuigen aanwezig als binnen. De doelstelling ligt hier niet zozeer op het spelen, maar op het leren buiten zijn, een ervaring die stadskinderen vaak moeten missen. Verschillende werkgroepen van kinderverzorgsters ontwikkelen op dezelfde verdieping kleine themagerichte biblio- en speelotheken. Sint-Karel vzw nam deel aan de taalcoachingsprojecten van de VGC. De taalcoachingsprojecten beperken zich niet louter tot het pure taalaspect, maar gaan ook dieper in op pedagogische thema s die de kwaliteit van de werking kunnen ondersteunen. Het publiek van het kinderdagverblijf telt een 20-tal verschillende nationaliteiten en ongeveer een 30-tal verschillende thuistalen. De taalontwikkeling van de kinderen vraagt een bijzondere aandacht in de werking van het kinderdagverblijf. Sint-Karel vzw wil de kinderen een degelijke basis Nederlands meegeven als ze naar de kleuterschool gaan. De personeelsomkadering van kinderopvang Sint-Karel bestaat uit 1 directielid (0,85 voltijds equivalente) en 3 leidinggevenden (samen 1,7 voltijds equivalente), 14 gediplomeerde kinderbegeleidsters (12 voltijds equivalente) en 4 logistieke krachten in gesco verband. 10 kinderbegeleidsters werden door Kind&Gezin gesubsidieerd. 0,75 voltijds equivalente wordt gefinancierd via sociale maribelmaatregelen, 0,25 voltijds equivalente wordt aangevuld met eigen middelen. Daarnaast is nog 1 kinderbegeleidster toegekend via gesco middelen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Bijna alle kinderverzorgsters zijn verbonden aan een vaste leefgroep. 2 begeleidsters worden ingezet als vlinder: zij vangen afwezigheden op, springen in waar het te druk is en zorgen voor een extra aanbod voor de kinderen, zoals het stimuleren van de ontwikkeling en van het welbevinden. Mevrouw Inge Decamps wijst erop dat de veelvuldige wijzigingen van de regelgeving enorm veel energie vragen van de medewerkers en op de duur contraproductief werken. Veel tijd gaat naar het steeds opnieuw aanpassen van de werking aan gewijzigde regels. Er zijn geen periodes van rust waarin de nieuwe regelgeving kan geïmplementeerd worden. Zij geeft het voorbeeld van het kwaliteitshandboek dat voortdurend moet aangepast worden om te beantwoorden aan de wijzigende regelgeving. Hierdoor mist het kwaliteitshandboek zijn doel: de kwaliteit op de werkvloer verbeteren. Voorts maakt zij zich zorgen over de recente aanpassingen voor de berekening van de tarieven gekoppeld aan het inkomen van de ouders. Sinds 1 mei 2015 heeft de Vlaamse Regering wijzigingen aangebracht op de regels die ingevoerd werden op 1 april Ook hier ziet ze geen stabiel beleid en legt ze de nadruk op de moeilijkheid om alles uit te leggen aan de ouders. Daarenboven heeft ze bedenkingen bij de sociale impact die het nieuwe beleid zal hebben. Zij merkt op dat de Brusselse kinderopvang jarenlang heeft samengewerkt om een sociaal opnamebeleid uit te bouwen, terwijl nu het gevoel leeft dat dit in 1 beweging van tafel wordt geveegd. Dat werpt heel wat vragen op in verband met de sociale functie van de kinderopvang. ***

5 - 5 - De delegatie werd in kinderdagverblijf Harlekijntje ontvangen door schepen Annalisa Gadaleta, de heer Verhaeghe, bestuurder, en mevrouw Valerie Herbits, leidinggevende. Kinderdagverblijf Harlekijntje is ondergebracht in een statig gebouw in een groene omgeving, geflankeerd door gemeentelijke Nederlandstalige kleuterschool Tijltjes en gemeentelijke Franstalige kleuterschool Korenbeek. Er is plaats voor 23 kinderen. Momenteel zijn er 25 ingeschreven, zodat de plaatsen voltijds bezet zijn. De kinderen zijn onderverdeeld in 2 leefgroepen: 13 baby s (tot 18 maanden) en 12 kruipers (tot 3 jaar). Zij zijn welkom op werkdagen tussen 7.00 uur en uur. De maaltijden worden dagelijks met verse ingrediënten bereid in het centrum. Hiervoor beschikt het verblijf over 2,5 personeelsleden, die ook instaan voor verschillende logistieke taken. Voor de omkadering beschikt Harlekijntje over 4,8 voltijdse equivalenten en 1 leidinggevende. Tot voor kort was Harlekijntje een puur gemeentelijk initiatief. Sinds begin 2015 is de structuur gewijzigd in een vzw, die naast 3 kindercrèches ook buitenschoolse opvang omvat. Door deze wijziging werkt het personeel in verschillende statuten. In de nabije toekomst is het de bedoeling om nauwer te gaan samenwerken met de buitenschoolse opvang. Het bestuur van de vzw is samengesteld uit leden van het gemeentebestuur, de gemeentelijke administratie en het maatschappelijk middenveld. Kinderopvang Harlekijntje beschikt over een tuin, die aansluit op de tuinen van de kleuterscholen. Tijdens de schoolvakanties worden de verschillende tuinen gebruikt, waardoor de kinderen kunnen genieten van een ruime buitenspeelruimte. De kinderen verblijven op de verdieping, die beschikt over een terras. Ieder kind beschikt er over een kastje. Bij baby s ligt het accent van de activiteiten op massage, liedjes of psychomotorische ontwikkeling. Bij de peuters wordt voornamelijk gewerkt rond zelfstandigheid, sociabiliteit en taalstimulering. Voor dat laatste wordt met plaatjes gewerkt en is er wekelijks is een voorleesmoment door de voorleesoma. De ervaring leert dat een mix van die 3 thema s een goede voorbereiding biedt op de kleuterschool. Om de kinderen te prikkelen wordt de speelruimte regelmatig heringericht rond bepaalde thema s. De vzw structuur legt meer verantwoordelijkheden bij de leidinggevende, die nu ook instaat voor personeelsbeleid. Anderzijds biedt deze vorm meer flexibiliteit om in te spelen op dagelijkse situaties: het gaat bijvoorbeeld vlotter om materialen aan te kopen. Schepen Annalisa Gadaleta wijst op de zware administratieve belasting: de wijzigingen van de decreten, maar ook bijvoorbeeld de federale wetgeving inzake HCCP-normen maken dat de leidinggevende zich meer met administratie bezig houden dan met een sociale taak. Ook de strenge normen inzake personeelsomkadering zorgen ervoor dat de aandacht van de leidinggevende weggetrokken wordt het sociale doel van de kinderopvang.

6 - 6 - Zij vermeldt dat dank zij het vormingsaanbod van de VGC de kinderopvang zich kwalitatief kan ontwikkelen en dat door de impulsen van het Stedenfonds nieuwe initiatieven kunnen worden opgestart. Mevrouw Valerie Herbits wijst op de specificiteit van het Brussels doelpubliek: stedelijk, meertalig en multicultureel. Die kenmerken vragen aangepaste regels, die niet altijd terug te vinden zijn in de Vlaamse of Franstalige regelgeving. De voorzitter Liesbet Dhaene De verslaggever Arnaud Verstraete