Geriatrische supportteams naar Vlaams voorbeeld. Katleen Fagard, MD Mieke Deschodt, RN, MSc

Transcriptie

1 Geriatrische supportteams naar Vlaams voorbeeld Katleen Fagard, MD Mieke Deschodt, RN, MSc

2 Interne Liaison Geriatrie DEEL 1 - Inleiding - Wettelijke bepalingen in België - De Belgische realiteit DEEL 2 - Implementatie binnen het UZ Leuven Het Geriatrisch Support Team (GST)

3 Inleiding 1. Vergrijzing meer ouderen in het ZH, (verspreid over geriatrische en niet geriatrische diensten) 2. Toenemende behoefte tekort aan geriatrisch geschoolden en geriatrische bedden. Minder dan 2/3 van de door de overheid geprogrammeerde geriatrische bedden in België is verwezenlijkt.

4 Patiënten met geriatrisch profiel worden vaak op niet-geriatrische afdelingen gehospitaliseerd PROBLEEM?

5 PROBLEEM? Meer en meer gezondheidswerkers zonder geriatrische opleiding krijgen te maken met zorg voor ouderen. Medewerkers op niet geriatrische afdelingen hebben vaak een gebrek aan ervaring en interesse om op een efficiënte manier om te gaan met de complexe noden van de oudere patiënten.

6 Risico s ouderen acuut ZH Onaangepaste zorg mortaliteit complicaties verblijfsduur heropnames verlies autonomie opname verzorgingsinstelling

7 Specifieke benadering Pluridisciplinair Diagnostisch Therapeutisch Revalidatie Opvolging Continuïteit Zelfredzaamheid en levenskwaliteit ZORGPROGRAMMA!

8 Wettelijke bepalingen in België Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Zie website BVGG:

9 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Het zorgprogramma bestaat uit 5 luiken 1. Dienst geriatrie (G bedden) 2. Geriatrisch consult 3. Dagziekenhuis 4. Interne liaison 5. Externe liaison

10 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Ieder algemeen ziekenhuis dat beschikt over een erkende dienst geriatrie moet beschikken over een erkend zorgprogramma met als doelgroep : Gemiddeld ouder dan 75j Geriatrisch profiel

11 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB GERIATRISCH PROFIEL

12 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Elke patiënt ouder dan 75 j moet worden geëvalueerd of hij in aanmerking komt voor het zorgprogramma

13 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Interne liaison Geriatrische principes en de geriatrische pluridisciplinaire deskundigheid ter beschikking stellen Van de behandelend geneesheer-specialist en de teams Voor alle geriatrische patiënten op niet geriatrische diensten Op verzoek van het team van één van die diensten 2 lijns functie: ondersteuning en advies

14 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Interne liaison Samenstelling liaison team: Samengesteld uit minstens 4 VTE (vplk, ergo, logo, dieet, psycholoog) Ondersteund en begeleid door een geriater Medewerkers op niet G dienst Kinesitherapie en sociaal assistent Op elke niet G afdeling: minstens 1 referentieverpleegkundige voor geriatrische zorg

15 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt KB Interne liaison Referentieverpleegkundige = verpleegkundige van de niet G dienst: Bevordert samenwerking met interne liaison Bevordert ontwikkeling van geriatrische aanpak Vergemakkelijkt opsporen van geriatrische patiënten Kan op eigen initiatief of in overleg met verantwoordelijke geneesheer-specialist beroep doen op interne liaison

16 De Belgische Realiteit Zorgprogramma wordt progressief geïmplementeerd Luik interne liaison opgestart in 2007 met: 61 Pilootprojecten van de FOD Volksgezondheid 4 FTE gefinancierd per team euro per jaar Regering bekijkt verder.

17 Echter: sinds 2008 geen federale rapporten nog steeds proefprojecten financiering nog steeds 4 FTE per team ongeacht grootte ziekenhuis

18 Verder: - Gebrek aan geriaters en gespecialiseerde verpleegkundigen - Onvoldoende invulling van geprogrammeerde G-bedden - Onvoldoende financiering voorzien bemoeilijkt de implementatie van het zorgprogramma Verdere acties vanuit de regering???

19

20 Interne liaison geriatrie Een praktijkvoorbeeld binnen het UZ Leuven, campus Gasthuisberg Het Geriatrisch Support Team (GST) (Braes T, Flamaing J, Pelemans W, Milisen K. Geriatrics on the run: rationale, implementation, and preliminary findings of a Belgian internal liaison team, Acta Clin Belg. 2009)

21 Kerncijfers ouderen in UZ Leuven 2010: Het grootste deel van de 75- plussers wordt opgenomen in niet-geriatrische bedden Zorg voor ouderen = takenpakket van elke professionele hulpverlener

22 CAR CAR VAT NEF PNE CAR COR ABD

23

24 Doelstellingen GST 1. assisteren bij vroegtijdige detectie van patiënten met G-profiel 2. ondersteunen en adviseren zorgverleners, zodat patiënten met G-profiel aangepaste zorg krijgen en hospitalisatie efficiënter verloopt 3. sensibilisering zorgverleners

25 GST evolutie Juli september 2004 : testfase, validiteit GRP 2004 : start op beperkt aantal afdelingen 2005 : GST beschikbaar voor ganse ziekenhuis, campus Gasthuisberg 2007 : introductie Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt 2013 : pilootproject spoedgevallen

26 Samenstelling van het GST MULTIDISCIPLINAIR Geriaters Prof. Dr. Johan Flamaing Dr. Katleen Fagard Hoofdverpleegkundige (0.5 FTE) Stefanie Muylle Verpleegkundigen (2.00 FTE) Nadja Himschoot Maartje Wils Mieke Deschodt Ergotherapeut (0.75 FTE) Elli Sydow Wetenschappelijke input (Onderzoeksgebonden zorgmodellen en zorgkwaliteit) Prof. Koen Milisen Mieke Deschodt Andere disciplines op vraag (bv. LPS)

27 Werkwijze GST Fase 1 : scoren van het Geriatrisch Risicoprofiel (GRP) bij elke 75-plusser dag na opname door de toegewezen vpk Cave: sensitiviteit en specificiteit (Meldon et al. Acad Emerg Med, 2003, Braes et al. Age Ageing 2009)

28 Fase 1 : scoren van het GRP RISICO Aanwezigheid van een cognitieve stoornis (b.v. desoriëntatie, dementie, delirium) Alleenwonend of geen hulp mogelijk door inwonende partner/familie Moeilijkheden bij stappen of transfers of gevallen in het voorbije jaar Hij/zij werd gehospitaliseerd in de afgelopen 3 maanden SCORE 5. De patiënt gebruikt 5 geneesmiddelen 1 Totaal

29 Fase 2 : contactname met het GST bij 75-plusser EN GRP score 2 (= patiënt met geriatrisch risicoprofiel) op vraag van verpleegkundigen én artsen via een elektronische aanvraag (KWS) bij vragen telefonisch bereikbaar

30 Fase 3 : GST interventie Comprehensief geriatrisch assessment door GSTverpleegkundige Algemene patiëntengegevens Reden consult GST Opnamereden Opnamedatum Datum consult (Ab)usus roken/drinken Sociale gegevens van de patiënt Woonsituatie, burgerlijke status, aantal kinderen Hulp/hulpmiddelen Trappen? Verwachting patiënt en familie Preventieve aanvragen in woonzorcentra

31 Fase 3 : GST interventie Functioneren ADL premorbied + ADL in ziekenhuis Valrisico (valgeschiedenis, valangst, duizeligheid bij rechtstaan, schoeisel) Visus en gehoor + hulpmiddelen Fixatie Pijn in rust en beweging (VAS) Slaap & vermoeidheid Medicatie Inslaap- of doorslaapproblemen Omkering dag-nachtritme Risico op decubitus

32 Fase 3 : GST interventie Voedingstoestand Verminderde eetlust Ongewild gewichtsverlies Dieet Gewicht / BMI Mentaal Cognitie: Delayed recall test, Watson clock completion test Aandacht: auditive Attention Screening Examination Depressie Delirium (Confusion Assessment Method) Oriëntatie in tijd en ruimte

33 Fase 3 : GST interventie Cognitief vlak : kloktest

34 Fase 3 : GST interventie Dossieranalyse (vpk + medisch, in overleg met geriater) Medische voorgeschiedenis Medicatie (slaap, pijn, antidepressiva, Vit D + Calcium ) Obstipatie Urineretentie Labo DNR-code MR hersenen

35 Fase 4 : bespreken resultaten Iedere middag overleg vpk, arts, ergotherapeute Evaluatie medische problematiek en comorbiditeit door GST arts (oorzaak vallen, delier, ) Nood aan verder investigatie in kaart brengen

36 Fase 4 : bespreken resultaten Verdere investigatie op functioneel en cognitief vlak door ergotherapeute : - vermoeden cognitive impairment : 30 item MMSE - vermoeden depressie : 15-item GDS - evaluatie functionele status : badl iadl - valrisico - advies hulpmiddelen Verdere investigatie ambulant door doorverwijzing naar: - Geriatrisch dagziekenhuis - Geheugenkliniek - Valkliniek

37 Fase 4 : bespreken resultaten Overleg sociaal assistente : Aanvragen rustoord, RVT, kortverblijf, hersteloord Professionele hulp uitbreiden Draaglast, draagkracht mantelzorger

38 Fase 5 : advies Advies overmaken aan artsen en verpleegkundigen : elektronisch + mondeling Advies leesbaar voor artsen, vpk en paramedici GST voorziet opvolging van de patiënt en van de adviezen

39 GST-contacten GST contacten 2009 naar eenheid: 40 verschillende eenheden 16 eenheden met > 10 contacten/jaar 516/628 of 82% van contacten 6 eenheden met > 30 contacten/jaar 320/628 of 51% van contacten (2x traumatologie, nefrologie, cardiologie, cardiale heelkunde, cardiologie HTX)

40 Initiatieven ikv bevordering ziekenhuisbreed geriatrisch denken Geriatrisch support team + postercampagne Wekelijkse deelname aan teamvergadering op verschillende afdelingen Verplichte opleidingsdag voor elke startende verpleegkundige geriatrische zorg op niet-geriatrische afdelingen

41

42 Initiatieven ikv bevordering ziekenhuisbreed geriatrisch denken GOP-project = detectie van geriatrisch gerelateerde problemen bij de oudere kankerpatiënt Werking referentieverpleegkundigen geriatrische zorg (uitwisselingsproject) Aanwezigheid van een GST lid in bijna elke werkgroep (wondzorg, incontinentie, delier, fixatie, palliatieve zorg, )

43 VRAGEN? SAMEN KUNNEN WE MEER!