inhoud Feiten & cijfers 3 Directieverslag Bericht van de Raad van Commissarissen Commercie Aviation Non-aviation Marketing 11 Operations

Transcriptie

1

2 inhoud Feiten & cijfers 3 Directieverslag Bericht van de Raad van Commissarissen 5 7 Commercie Aviation Non-aviation 9 10 Marketing 11 Operations Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Personeel & Organisatie Milieu & Veiligheid Risicomanagement Financiële gang van zaken Geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de jaarrekening Enkelvoudige jaarrekening 43 Overige gegevens Controleverklaring

3 feiten & cijfers Passagiersontwikkeling lijndiensten vakantiecharters overig verkeer totaal AAntal vliegbewegingen Toestellen zwaarder dan kg (max. startgewicht) PASSAGIERS 3,9 mln NETTO RESULTAAT 7 mln VLIEG BEWEGINGEN BESTEMMINGEN 78 3

4 feiten & cijfers Balans (x 1.000) Operationele materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Financiële vaste activa Vlottende activa Totaal activa Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen Cash flow Winst- en verliesrekening (x 1.000) Netto-omzet Ongerealiseerde waardeveranderingen Bedrijfslasten Exploitatieresultaat Financiële baten en lasten Belastingen Resultaat na belastingen Ratio s RONA nb Exploitatieresultaat na belasting / gem. vaste activa ROE nb Nettowinst na belasting / gem. Eigen Vermorgen Leverage Rentedragende schulden / EV + rentedragende schulden 10,6% 9,4% 13,0% 18,0% 14,8% 13,1% 12,9% 16,4% 21,1% 18,3% 28,0% 35,8% 36,9% 37,1% 42,0% FFO (x 1.000) Operationele cashflow FFO/Totale schuld Funds From Operations / rentedragende schulden FFO interest dekkingsratio FFO + rentelasten / rentelasten ,8% 29,4% 24,1% 54,6% 31,6% 10,6 7,8 6,7 14,8 8,3 4

5 DIRECTIEverslag 2014 is voor een jaar geweest dat successen kende maar met ook een groot dieptepunt, de crash van de MH17. De repatriëring van de slachtoffers en de ceremonies op de Vliegbasis Eindhoven gebeurden waardig en respectvol. De gevolgen waren ook op Eindhoven Airport voelbaar; in de operatie, maar vooral ook onder de mensen. De flexibiliteit van alle betrokkenen op die momenten wordt bijzonder gewaardeerd. Een record aan vliegbewegingen en passagiers werd behaald, met nieuwe bestemmingen zoals Catania, Murcia, Manchester, Turijn, Tuzla, Zakynthos en Marsa Alam. Vanaf oktober is Jetairfly, voor een nieuwe luchtvaartmaatschappij, gestart met vluchten naar het Marokkaanse Nador. Bestemmingen voor zowel de zakelijke als de vrijetijd reiziger. DUURZAAMHEID Het luchthavenbesluit, waarvan de inhoud is gebaseerd op de afspraken van het Aldersadvies, is per 1 november in werking getreden. In het kader van de uitvoering van deze afspraken is de nieuwe vertrekroute Zuid West van kracht geworden voor minder overlast in de omgeving. Daarnaast is in dit jaar de website Samenopdehoogte.nl verder uitgebouwd met My Neighbourhood, een wereldprimeur. Dit is een analysetool waarmee je thuis vanaf je computer kunt nagaan hoe vaak vliegtuigen over een bepaald gebied zijn gevlogen en waarmee je detailinformatie kunt verkrijgen over de geluidmetingen. In 2014 is uitvoerig getest met de Continuous Descent Approaches, de zogenaamde glijvluchten, met als resultaat dat begin 2015 de invoering van de glijvluchten officieel van start gaat. BEREIKBAARHEID In het kader van de bereikbaarheid zijn afspraken gemaakt tussen en met de regionale en nationale overheden. Afspraken over een verbeterde bereikbaarheid via de weg met de zogenaamde Challengevariant en met het openbaar vervoer. Daarnaast is door de Minister van IenM vastgesteld dat als het aantal treinreizigers zich positief ontwikkelt, dit op termijn een zelfstandig Station rechtvaardigt. STRATEGIE In 2014 is hard gewerkt aan de uitvoer van de strategie. Middels innovaties wordt gestreefd naar een snel operationeel proces waarbij het aantal afhandelminuten per passagier afneemt. De eerste innovatie was een feit: Drop & Go. Hier checkt de passagier geheel automatisch zelf zijn koffer in. Er wordt een hoge klanttevredenheid nagestreefd door te focussen op de drie S en: Snelheid, Service en Sfeer. voorgaande jaren. Respectievelijk zo n 4 en 5% (2014: 16% en 9%). De reden hiervan is dat de afgelopen jaren harder gegroeid is dan de verwachting was. We lopen voor op de verwachtingen maar blijven binnen de kaders van maximaal 6,7 km 2 geluidoppervlak (35 Ke-zone) in de eerste fase van het Aldersadvies. groeit naar verwachting in 2015 naar 4,1 miljoen passagiers en zo n 30,5 duizend vliegbewegingen. Vóór de start van de tweede fase van de groei van de luchthaven vindt in 2015 de evaluatie plaats met alle regionale en nationale belanghebbende partijen. Bij een positieve uitkomst zal de groei vanaf 2016 kunnen doorzetten. Deze groei zal wederom gepaard gaan met aandacht voor hinderbeperking en verdere verduurzaming van de luchthavenprocessen. We zullen verder werken aan onze ambitie de luchthavenprocessen op een zero emission wijze te organiseren. Op deze gebieden wil koploper in Europa zijn en blijven. Voor het nieuwe jaar staat ook de planvorming op de agenda voor een upgrade van het buitenterrein. Een centrale boulevard, een verbeterde infrastructuur en een multifunctioneel gebouw maken hiervan deel uit. Kortom, gaat ook in 2015 voor een fitte, energieke bedrijfsvoering met oog voor de omgeving. Joost Meijs Algemeen Directeur VOORUITBLIK Als we vooruitblikken op 2015 weten we dat het aankomend jaar de groei, zowel met betrekking tot passagiers als met betrekking tot vliegbewegingen, beperkter zal zijn dan in de 5

6 Jaarverslag

7 bericht van de raad van commissarissen 2014 was een jaar dat diepte- en hoogtepunten kende. Op 17 juli vond het tragische ongeval met de MH17 plaats. Een gebeurtenis die vooral bij alle nabestaanden, maar ook breder in onze samenleving diepe sporen van verdriet heeft nagelaten en die op voelbaar waren. De raad heeft groot respect voor de wijze waarop de Koninklijke Luchtmacht op de Vliegbasis Eindhoven de ceremonies rond de repatriëringsvluchten heeft begeleid. Ook de flexibele opstelling van zowel luchtvaartmaatschappijen als passagiers ten tijde van de ceremonies wordt zeer gewaardeerd was wederom een recordjaar voor : 3,9 miljoen passagiers maakten gebruik van de luchthaven. Naast vakantiepassagiers weten ook steeds meer zakelijke reizigers te vinden. De luchthaven is daarmee van toenemend belang voor het regionale bedrijfsleven en daarmee voor de ontwikkeling van de Brainport. De luchthaven heeft de afgelopen jaren ondanks de economische crisis een sterke groei doorgemaakt. De vraag naar vakantie- en zakelijk verkeer vanaf blijft toenemen, maar voor 2015 zijn de groeimogelijkheden beperkt door de afspraken aan de Alderstafel over de geluidruimte die ter beschikking heeft wordt een belangrijk jaar: de evaluatie aan de Alderstafel over de eerste groeifase zal beslissend zijn voor de verdere groei van de luchthaven tot Alle gemaakte afspraken op het gebied van hinderbeperking en duurzaamheid zijn door de luchthaven voltooid, en de ambities voor de komende jaren zijn benoemd. Ook werkt de directie hard aan uitbreiding van de infrastructuur, zowel landzijdig als luchtzijdig, om de luchthaven operationeel en commercieel klaar te maken voor de volgende groeifase. De raad ondersteunt de directie van harte bij deze initiatieven. WERKZAAMHEDEN VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Belangrijke onderwerpen die in 2014 zijn besproken binnen de raad en tussen raad en directie betroffen de ontwikkeling van na 2015 en alle daaraan gerelateerde dossiers. Belangrijk hierin is de verbetering van de landzijdige bereikbaarheid van. De directie heeft het initiatief genomen om samen met stakeholders uit de regio een ontwerp te maken voor een verbeterde bereikbaarheid per auto, de zgn. Challengevariant. De raad is zeer verheugd dat deze variant door alle belanghebbende partijen is omarmd, en heeft daarom ingestemd met het leveren van een financiële bijdrage aan de realisatie ervan. Voorts is uitgebreid aandacht besteed aan de korte, middellange en langetermijnstrategie en de financiële consequenties daarvan, neergelegd in een business plan en een tactisch plan. Ten slotte heeft de directie uitgebreid haar plannen rondom de herinrichting van het voorterrein en de realisatie van een multifunctioneel gebouw met de raad besproken. De raad kan instemmen met de voorgenomen ontwerpen en investeringen. In 2015 zal de (financiële) voortgang van dit omvangrijke project in elke vergadering van de raad worden besproken. De raad van commissarissen kwam in 2014 viermaal bijeen in reguliere vergaderingen. Daarnaast hadden de commissarissen frequent formeel en informeel contact met de directie, om zaken inhoudelijk te bespreken of om de directie te adviseren over diverse onderwerpen. Op 23 april 2014 vond de Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaats en in oktober de jaarlijkse informatiebijeenkomst voor aandeelhouders, waarin de aandeelhouders op de hoogte worden gesteld van de strategische ontwikkelingen op de luchthaven. Onderwerpen die daarbij aan de orde kwamen, waren de landzijdige bereikbaarheid, de stand van zaken rond het luchthavenbesluit, de parkeerproblematiek op het nabijgelegen bedrijventerrein en de belangrijkste punten uit het business plan voor de jaren Na ruim acht jaar als commissaris namens de Provincie Noord-Brabant aan verbonden te zijn geweest, heeft Wim van Velzen per 1 november het stokje overgedragen aan Paul Rüpp. De raad is Wim van Velzen zeer erkentelijk voor zijn jarenlange inzet voor de vennootschap. In zijn laatste vergadering van 2014 heeft de raad besprekingen gehouden over het functioneren van de raad en dat van zijn individuele leden. Tevens heeft de raad gesproken over het gewenste profiel, de samenstelling en de competenties van de raad en zijn leden en over het introductie-, trainingen opleidingsprogramma. Ook is gesproken over het functioneren van de directie en over het remuneratiepakket. De raad van commissarissen heeft besloten geen aparte audit-, remuneratie- en selectie- en benoemingscommissie in te stellen gezien de omvang van de organisatie. De werkzaamheden van deze commissies worden dan ook door en onder verantwoordelijkheid van de voltallige raad uitgevoerd. Het budget 2015, als onderdeel van het tactisch plan , is eveneens in de laatste vergadering van 2014 besproken en goedgekeurd. In 2015 wordt een verdere groei van het aantal passagiers verwacht naar 4,1 miljoen. De directie heeft hierbij continue aandacht voor verdere efficiencyverbetering van de operationele processen en het beheersen van de vaste en variabele kosten. De opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen zijn besproken middels een halfjaarlijkse risicomanagementrapportage, waarbij het afgelopen jaar extra aandacht is geweest voor de risico s in het licht van de evaluatie aan de Alderstafel, met het oog op de mogelijkheden voor verdere groei van de luchthaven na De operationele, commerciële en financiële resultaten van de onderneming zijn tijdens elke vergadering van de raad besproken. JAARVERSLAG De directie heeft het jaarverslag opgesteld. KPMG Accountants heeft de jaarrekening gecontroleerd en goedgekeurd. Wij verwijzen u hiervoor naar pagina 51 van dit verslag. De Raad van Commissarissen heeft de jaarrekening en het jaarverslag uitvoerig besproken met de directie en de externe accountant. Het vormt een goede basis voor de verantwoor- 7

8 bericht van de raad van commissarissen ding die wij als Raad van Commissarissen afleggen voor het gehouden toezicht. De Raad van Commissarissen stemt in met de jaarrekening en kan zich verenigen met het voorstel van de directie aan aandeelhouders om, gezien de ontwikkelingen en het resultaat in 2014, een winstuitkering te doen ten bedrage van , verdeeld over op cumulatief preferente aandelen en op gewone aandelen. De resterende winst van zal in zijn geheel worden toegevoegd aan de overige reserves. De directie zal het jaarverslag voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die plaatsvindt op 22 april Wij stellen de aandeelhouders voor de directie decharge te verlenen voor het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. De raad verklaart dat naar zijn oordeel is voldaan aan het bepaalde ten aanzien van de onafhankelijkheid van de commissarissen. samenstelling Bestuurder, voormalig directievoorzitter Bavaria (gepensioneerd) Nevenfuncties: President-commissaris De Meeuw Groep BV President-commissaris PSV (beëindigd per 1 januari 2015) Commissaris Faber Halbertsma Groep BV Bestuurslid Stichting Administratiekantoor FHG Bestuurslid Stichting Preferente Aandelen Van Lanschot Bank NV Lid Raad van Advies Den Ouden Groep BV Voorzitter Stichting Nederland Schoon Voorzitter Nationaal Monument Kamp Vught drs. P.J.J.M. Swinkels (1945) president-commissaris Executive Vice President & Chief Commercial Officer Schiphol Group drs. M.M. de Groof (1957) vice-voorzitter Executive Vice President & Chief Operations Officer Schiphol Group mr. A.P.J.M. Rutten (1951) Nevenfuncties: Voorzitter Stuurgroep Beveiliging en Publieke Veiligheid Schiphol Group Luitenant-generaal b.d. Koninklijke Luchtmacht Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht Summa College, Eindhoven Lid Raad van Toezicht Vitalis WoonZorgGroep, Eindhoven Senior European Policy Advisor, Covington & Burling, Brussel Nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Universiteit van Twente Voorzitter Commissie van Wijzen kennisprojecten FES A.P.A. de Jong (1945) < : drs. W.G. van Velzen (1943) Voorzitter College van Bestuur Avans Hogeschool > : drs. P.L.A. Rüpp (1957) Nevenfuncties: Kamerheer van Zijne Majesteit de Koning in de provincie Noord-Brabant Voorzitter RKSV Udi 19 Vice-voorzitter Stichting Jheronimus Bosch 500 Voorzitter Stichting Bosch Research and Conservation Project Lid dagelijks bestuur Vereniging Hogescholen Lid Raad van Toezicht Dutch Institute World Class Maintenance 8

9 commercie PASSAGIERSGROEI In 2014 is wederom een sterke passagiersgroei op Eindhoven Airport gerealiseerd van 16% tot passagiers. Het aantal vliegbewegingen nam in 2014 toe ten opzichte van 2013 met 9% tot BESTEMMINGENNETWERK In 2014 is het bestemmingennetwerk verder uitgebreid met vluchten naar Murcia in Spanje, Zakynthos, Corfu en Athene in Griekenland, Marsa Alam en Hurghada in Egypte, Treviso en Catania in Italië, Nador in Marokko, Knock in Ierland en Poznan in Polen. Met de toevoeging van het Marokkaanse Nador is ook een luchtvaartmaatschappij rijker geworden: het Belgische Jetairfly, onderdeel van TUI AG, neemt deze vluchten voor haar rekening. Verdere groei op van deze zusteronderneming van het Nederlandse ArkeFly is te verwachten. Ook zijn er in 2014 bestemmingen gestopt. Ryanair heeft besloten een punt te zetten achter de vluchten naar Stockholm Skavsta, Bordeaux en de in april gestarte bestemming Knock. Het segment lijndiensten is in 2014 gegroeid met 19%. Deze groei is met name toe te rekenen aan de start van een aantal nieuwe bestemmingen (door Ryanair, Transavia, Wizzair en Jetairfly) en de betere gemiddelde bezetting van de vluchten van en naar. Aviation De daling van het aantal vakantiecharters op, zoals dat te zien was over de afgelopen jaren, is in 2014 gestagneerd. Met name het opvoeren van vluchten naar de Canarische Eilanden plus de herintroductie van Egypte met twee bestemmingen, veroorzaken het ombuigen van de neerwaartse trend. Voor 2015 is de verwachting dat het aandeel vakantiecharters op eenzelfde niveau blijft als in VOORUITBLIK Voor 2015 verwacht een bescheiden groei van 5% tot 4,1 miljoen passagiers. In 2015 vindt de evaluatie van de afspraken uit het Aldersadvies plaats. In deze evaluatie zullen partijen aan de Alderstafel een afweging maken over de groei van de burgerluchtvaart op Eindhoven vanaf Vanaf 1 januari 2015 zal de luchthaven 7 dagen in de week van 07:00 uur tot 23:00 uur geopend zijn, met de mogelijkheid om dagelijks tot maximaal 4 landende vliegtuigen toe te staan tussen 23:00 uur en 24:00 uur. TOP BESTEMMING LONDEN STANSTED TOP BEZETTING 89% pax Alicante 9

10 commercie FOOD & BEVERAGE Door een grotere passagiersgroei dan verwacht, is de gestelde doelstelling in 2014 ruim gehaald. Het succes van o.a. Starbucks is in 2014 doorgezet. Tevens is de vestiging uitgebreid met extra zitplaatsen. De besteding per passagier vanuit het eerste jaar is vastgehouden, wat een mooi resultaat is. Met belvedair zijn strategische gesprekken gevoerd over de toekomst, hetgeen heeft geresulteerd in een nieuwe samenwerkingsovereenkomst met ingang van 1 januari HOTEL De bezettingsgraad over geheel 2014 was 55%. In 2013 was dat, vanaf de opening op 1 juni, 31%. Het salesteam van het hotel houdt zich ook bezig met het ontwikkelen van business events. Een hoogtepunt voor wat betreft georganiseerde events is het Siemens Benelux Event. Hier werd een leegstaande ruimte omgetoverd tot een prachtige eventlocatie waar 350 gasten van Siemens Benelux verwelkomd werden. De commerciële bijdrage van het hotel gaat hiermee verder dan alleen de exploitatie van het hotel en het business centre. RETAIL Ook voor de winkels op geldt dat de doelstellingen voor 2014 zijn behaald. De tax free shop aan het luchtzijdige gedeelte van de terminal laat in 2014 wederom een groeipercentage zien dat hoger is dan de passagiersgroei. Een gebrek aan winkelruimte zorgt ervoor dat het maximale resultaat nog niet kan worden behaald. Hier ligt dan ook nog een kans en een uitdaging voor de komende jaren. SERVICES In 2014 is gestart met de verkoop van bus-trein combi tickets op. Er is treininformatie aanwezig in de aankomsthal, er staat een NS-kaartverkoop automaat in de terminal en de borden zijn aangevuld met Trainshuttle. Hiermee is invulling gegeven aan een uniek partnership waarbij Hermes, NS, GWK Travelex en Eindhoven Airport hun krachten hebben gebundeld om de landzijdige bereikbaarheid te verbeteren, in combinatie met een gezonde business case voor de participanten. Non-aviation PARKEREN Begin 2014 werd het parkeerterrein op Westfields, gelegen in Oirschot op korte afstand van de luchthaven, gerealiseerd en in gebruik genomen. Dit parkeerterrein P8, dat door middel van een shuttlebus met de luchthaven is verbonden, wordt in 2015 uitgebreid met nog eens plaatsen. De volgende uitbreiding in het aantal parkeerplaatsen zal plaatsvinden op P1. Hiervoor is in 2014 een toekomstbestendig ontwerp goedgekeurd door de Raad van Commissarissen waarin ook aansluiting is gezocht met verkeersafwikkeling buiten het luchthaventerrein. Hiermee waarborgen we de bereikbaarheid ook in de toekomst. Er is hard gewerkt aan het verbeteren van onze klanttevredenheid en het stabiliseren van de besteding per passagier. Met partners uit de reisbranche zijn we in gesprek om het parkeeraanbod van al vroegtijdig zichtbaar te krijgen bij de passagier. VOORUITBLIK Naast de geplande uitbreiding van het P8-terrein begin 2015, zullen de plannen voor de herinrichting van het voorterrein concreet gemaakt worden. Behalve parkeren komen hier ook nieuwe mogelijkheden op het gebied van horeca en retail. Daarnaast onderzoeken we of uitbreiding van horeca en retail mogelijk is binnen de muren van de huidige terminal. ByLei Business event boven de aankomsthal 10

11 commercie Op het gebied van marketing heeft zich in 2014 in toenemende mate gefocust op een aantal thema s: de passagier. Het beeld dat de passagier heeft van de luchthaven wordt hierdoor mede gevormd. Marketing Het verder uitrollen van een e-commerce beleid, primair gericht op parkeren. Het verder benutten van eigen media, waardoor op kostenefficiënte manier een groot maandelijks bereik wordt gerealiseerd. Het opstarten van een klantbelevingstraject, waarbij het uitgangspunt is dat een heldere positionering handvatten geeft voor een klantgerichtere operatie en het realiseren van doelstellingen op het gebied van passagiersbesteding en klanttevredenheid. E-COMMERCE Met een onlineomzet van meer dan 4 miljoen op parkeren, is duidelijk dat dit een belangrijk onderdeel vormt van het business model van. Doordat de trend zich heeft voortgezet dat de consument jaar in jaar uit meer online acquisities pleegt, professionaliseren we verder in e-commerce gerelateerd aan parkeren. Alle activiteiten van in 2014 op dit gebied hebben gezorgd voor een online omzettoename van zo n 31% en een toename van zo n 22% aan online transacties. EIGEN MEDIA beschikt over een scala aan eigen media: de website, Facebook pagina, e-nieuwsbrief, Twitter profiel en Linkedin Page. Het jaarlijkse cumulatieve bereik van al deze eigen media overstijgt de 6 miljoen mensen. Uit het Klantreis -onderzoek van 2013 bleek dat deze media belangrijke contactmomenten zijn binnen de klantreis. Een passagier is slechts voor een beperkte periode aanwezig in de terminal, terwijl een klantreis maanden kan duren. Het zijn eigen media die impact kunnen hebben door op verschillende momenten van die reis direct contact te hebben met In 2014 is het aantal Facebook fans met toegenomen naar precies Via deze fans bereiken we op Face book wekelijks zo n mensen. Onze website, eindhovenairport.nl, had in 2014 zo n 2 miljoen unieke bezoekers. Dit is een toename van zo n 40% ten opzichte van een jaar eerder. KLANTBELEVING Uit het Klantreis-onderzoek van 2013 zijn drie S en (Snelheid, Service en Sfeer) benoemd die nu verankerd zijn in de strategie voor de komende jaren. Het verhogen van de klanttevredenheid is een manier om de besteding per passagier te verhogen en ervoor te zorgen dat klanten terugkomen. Om vast te kunnen stellen en te monitoren hoe het gesteld is met de klanttevredenheid op, neemt de luchthaven sinds 2014 deel aan de Airport Service Quality benchmark. Het doel hierbij is om in 2020 in de top 20% van onze benchmark met 24 andere luchthavens te staan. Eind 2014 stond op plek 15. VOORUITBLIK Consumentengedrag is complex en veranderlijk. Om dit gedrag continu te monitoren, is het van belang om te weten wat de behoefte van onze passagiers is. Wanneer dat duidelijk is, kunnen we onze license-to-win formuleren zal in het teken staan van dit traject, waaraan door verschillende partners wordt gewerkt. Gezamenlijk gaan we op zoek naar de behoefte van de consument en een positionering die handvatten geeft om dit waar te kunnen maken, op de voor kenmerkende commerationele manier. FANS BEREIK mln 11

12 Operations 2014 was het startjaar van de nieuwe strategie. In het contact met operationele partners en luchtvaartmaatschappijen is de strategie nader toegelicht. Dit is nodig om de strategie tot een succes te maken, waarbij operationeel gezien de nadruk ligt op snelheid voor de passagier en minder afhandelminuten per passagier. Innoveren speelt hierbij een belangrijke rol. INNOVATIE In het voorjaar werd gestart met de voorbereiding van de eerste proef op innovatief gebied: Drop & Go. Deze self-service bagage drop-off units zijn in december in gebruik genomen door passagiers van Transavia en Ryanair. Met de start van de innovatiemanager kort na de zomer werd extra capaciteit en expertise ingebracht en is de Innovation Road Map opgesteld. Hierin zijn de diverse projecten opgenomen in een tijdslijn met daarbij de verwachte minutenbesparing. In het eerste kwartaal van 2015 vindt een quick-scan plaats waarin onder meer het besparingspotentieel van deze projecten wordt getoetst. KLANTTEVREDENHEID Door de focus te leggen op de wachttijden bij de check-in en de lostijd van de ruimbagage, zijn beide verbeterd. Daarmee werd invulling gegeven aan de andere pijler van de strategie: klanttevredenheid. Op dit gebied is ook nauw samengewerkt met de commerciële afdeling en worden KPI s nog kritischer gevolgd. de havendienst tot een efficiënte werkplek, een uitbreiding van het aantal tankopstelplaatsen en een verandering van vliegtuigopstelplaats S1 zodat die ook geschikt is voor regulier verkeer. De realisatie van het aparte platform voor general aviation heeft vertraging opgelopen. De prioriteit is gegeven aan de realisatie van twee extra vliegtuigopstelplaatsen. In 2015 moeten namelijk meer toestellen per uur afgehandeld kunnen worden. SECURITY Op het gebied van security was het een druk jaar. De eerste opdracht was de implementatie van de nieuwe regelgeving rondom vloeistoffen (Liquids & Gels) per 31 januari Met de nodige inspanningen werd de terugval van de doorloopsnelheid als gevolg van deze wijziging weer omgebogen. Het beveiligingscontract is met succes Europees aanbesteed en gegund aan Group 4 Securicor (G4S). Het nieuwe contract gaat in per 1 januari Kort na de zomer werd de beveiliging van onderworpen aan een EU-Audit. Het resultaat daarvan was positief wat een compliment is voor alle betrokkenen. Ten slotte is gestart met het testen van Security-scanners. Dit met het oog op nieuwe regelgeving per 1 september Ook draagt de inzet van deze innovatieve apparatuur naar verwachting bij aan de klantbeleving. PASSAGIERSGROEI Om de passagiersgroei direct en indirect operationeel goed op te kunnen vangen, zijn in de zomerperiode enkele veranderingen doorgevoerd. Het betrof o.a. de herinrichting van 12

13 maatschappelijk verantwoord ondernemen CIVIELE GELUIDSRUIMTE Per 1 november 2014 is het luchthavenbesluit Eindhoven van kracht geworden, waarmee de afspraken uit het Aldersadvies uit 2010 een wettelijke verankering hebben gekregen. Op basis van dit luchthavenbesluit krijgt een eigen civiele geluidruimte. Hoe groot die ruimte op een bepaald moment is, en wat de overige voorwaarden zijn voor het burgerluchtverkeer, wordt vastgelegd in medegebruikvergunningen. In 2014 vond het civiele luchtverkeer op Eindhoven plaats op basis van de in 2012 verkregen vergunning. Deze vergunning was gebaseerd op een set van afspraken met omwonenden en milieupartijen in aanvulling op de afspraken uit het Aldersadvies. Deze aanvullende afspraken golden voor de jaren 2013 en De beschikbare civiele geluidruimte van 6,5 km 2 is nagenoeg vol gevlogen. In 2014 zijn met de omwonenden afspraken gemaakt over een beperkte groei in 2015, conform de afspraken uit het Aldersadvies voor de eerste groeifase. Onderdeel van deze afspraken is dat de openstellingstijden van de luchthaven worden verruimd ten opzichte van 2014, in die zin dat in 2015 de luchthaven ook in het weekend vanaf uur open is. Eind 2014 ontving de medegebruikvergunning voor 2015 waarin deze afspraken zijn vastgelegd. HINDERBEPERKING Alle maatregelen uit het Aldersadvies Eindhoven om de extra hinder als gevolg van de groei van het burgerluchtverkeer te beperken, zijn in 2014 afgerond. In 2014 is de test met het het zgn. CDA-landen (Continuous Descent Approaches oftewel glijvluchten) uitgebreid. Om CDA-landingen op Eindhoven formeel mogelijk te maken, dienden nog een aantal stappen te worden gezet. De belangrijkste hiervan waren dat de (militaire) luchtverkeersleiding haar procedures hierop moest gaan aanpassen en dat luchtverkeerleiders getraind moesten worden. De formele invoering van de CDA-procedures heeft begin 2015 plaatsgevonden. Conform afspraak met de omgeving zijn alle landingen na uur (maximaal 3 in 2014) met een CDA uitgevoerd. De in overleg met regionale partijen in 2012 ontworpen alternatieve vertrekroute voor civiel verkeer in zuidwestelijke richting is medio november formeel in werking getreden. De route werd al vanaf eind juni door Transavia gevlogen. Deze nieuwe vertrekroute heeft per saldo een hinderbeperkend effect. Met name Veldhoven en de dorpskernen van Knegsel, Duizel en Hoogeloon worden door de nieuwe route ontzien. level van het zgn. ACI accreditatieprogramma, een programma dat ten doel heeft CO 2 -uitstoot op luchthavens te reduceren. Als volgende stap heeft de ambitie uitgesproken om te onderzoeken of CO 2 -neutraliteit in de vorm van zero emission mogelijk is. Hiertoe is in samenwerking met de TU Eindhoven en de gemeente Eindhoven een onderzoeksprogramma gestart, waarvan de resultaten begin 2015 worden verwacht. Onder zero emission wordt verstaan het zodanig inrichten van de operationele processen en de infrastructuur van de luchthaven dat er per saldo (nagenoeg) geen CO 2 -uitstoot meer zal plaatsvinden. GELUIDSINFORMATIE VOOR OMGEVING Op de in 2013 gelanceerde website samenopdehoogte.nl kunnen omwonenden algemene en locatiegebonden informatie vinden over geluid en over het vliegveld en specifieke informatie krijgen over civiele vliegroutes, vliegtuigtypes en de hoeveelheid geluid van een bepaalde vlucht. Via de website kunnen meldingen worden gedaan over vliegtuiggeluid. In 2014 is de website verder verfijnd en voorzien van uitgebreidere rapportagemogelijkheden. In 2014 is verder gewerkt aan een nieuwe vorm van geluidsen hindermeldingenrapportage, die voor meerdere doelen geschikt is (bijv. voor de COVM en voor de Alderstafel Eindhoven). De layout voor de nieuwe rapportage was eind 2014 nagenoeg gereed. Met het oog op voor iedereen duidelijke spelregels over hindermeldingen zijn daarbij ook afspraken gemaakt over de procedures. Tevens wordt voorzien in een onafhankelijke auditcommissie die jaarlijks de procedures en rapportages zal gaan controleren. In 2014 zijn verdere stappen gezet om te komen tot één loket voor de hindermeldingen via de website samenopdehoogte.nl. VOORUITBLIK 2015 is het laatste jaar van de eerste groeifase van het Aldersadvies Eindhoven. Volgens afspraak zal in 2015 worden geëvalueerd of de afspraken uit het Aldersadvies waaronder de groei zou mogen plaatsvinden, zijn nagekomen. Partijen aan de Alderstafel zullen dan een afweging maken over de groei van de burgerluchtvaart op Eindhoven vanaf Een belangrijk onderwerp bij deze evaluatie is het aantal landingen dat na uur zal kunnen plaatsvinden. De evaluatie zal resulteren in een advies aan het kabinet. Het kabinetsbesluit zal daarna worden vastgelegd in een medegebruikvergunning voor 2016 en verder. DUURZAAMHEID hecht sterk aan een duurzame ontwikkeling van de luchthaven waarin groei van het aantal vliegbewegingen zo min mogelijk overlast voor de omwonenden en milieu veroorzaakt. heeft in het kader van de afspraken in het Aldersadvies de wens uitgesproken om op het gebied van duurzaamheid tot de leidende luchthavens van Europa te behoren. Eind 2013 behaalde al het hoogste 13

14 personeel & organisatie De 49 vaste medewerkers van N.V. en Hotel B.V. waren eind 2014 ondergebracht bij de volgende afdelingen: Personen FTE M V Directie & Managementteam Commercial Services Operationele zaken Airport Operations Technische Dienst Financiële zaken & ICT Juridische & Bestuurlijke zaken Secretariaat Personeel & Organisatie Corporate Communications Hotel B.V Totaal De afdeling Technische Dienst wordt nog bijgestaan door enkele uitzendkrachten. ZIEKTEVERZUIM Het ziekteverzuim in 2014 is ten opzichte van 2013 (5,35%) gedaald en bedroeg 3,34%. De daling is het gevolg van een daling in het langdurig verzuim. Door een actief verzuimbeleid wordt getracht het verzuim laag te houden. MEDEWERKERSTEVREDENHEID Om meer inzicht te krijgen in de tevredenheid en betrokkenheid van onze medewerkers, is in mei voor de eerste keer een medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden. In deze 0-meting werd een score van 8,0 als rapportcijfer gehaald. Dit onderzoek wordt om de anderhalf jaar herhaald en staat in november 2015 weer gepland. KANTOOROMGEVING In de loop van de jaren is de manier van werken binnen Eindhoven Airport N.V. veranderd naar een meer projectmatige werkwijze. De kantooromgeving sloot niet meer aan op onze werkwijzen en is daarom in 2014 drastisch verbouwd. Na drie maanden op een tijdelijke locatie te zijn gehuisvest, hebben we eind december onze intrek genomen in de nieuwe kantooromgeving. PERSONEELSVERTEGENWOORDIGING De personeelsvertegenwoordiging (PVT) is in 2014 met één lid uitgebreid tot vijf leden. Gedurende het jaar is de PVT verschillende malen bijeengekomen en heeft diverse keren met bestuurder en afdeling Personeel & Organisatie vergaderd. Daarbij zijn onderwerpen als de vernieuwde arbeidsvoorwaarden, uitgevoerde Risico Inventarisatie & Evaluatie voor een veilige en gezonde werkplek van onze medewerkers, gedragsregels en de contractvernieuwing van de pensioenregeling aan de orde geweest. DIVERSITEIT De directie en Raad van Commissarissen (RvC) hebben op dit moment geen vrouwelijke leden. Er is geen beleid ten aanzien van de gewenste man/vrouw-verhouding in de directie/ RvC. De onderneming zal in de toekomst zich blijven richten op de gewenste competenties van nieuwe bestuursleden, rekeninghoudend met de toegevoegde waarde van diversiteit in de directie en RvC. VOORUITBLIK Naar verwachting zal het personeelsbestand van Eindhoven Airport N.V. met 2,0 fte zal toenemen. MEDEWERKERS TEVREDENHEID ZIEKTE VERZUIM 8,0 3,34% 14

15 milieu en veiligheid voelt zich verantwoordelijk voor het bewerkstelligen en in stand houden van een duurzame luchtvaart. Hierbij wordt op een evenwichtige wijze rekening gehouden met het belang van de luchtvaart voor de economie en de passagiers, alsmede met de milieubelangen. heeft daarvoor een systeem dat voldoet aan de milieunorm ISO 14001, de wereldwijd geaccepteerde norm met eisen voor een milieumanagementsysteem. De externe audit, dit jaar wederom uitgevoerd door de BSI Group, vond plaats in september Het doel van de audit is om op verschillende onderdelen van het managementsysteem objectief bewijs te verzamelen dat blijft voldoen aan relevante milieuwet- en regelgeving, contractuele eisen en de specifieke doelstellingen van het milieumanagementsysteem. Tevens is de audit erop gericht verbeteringen van het systeem te identificeren en de voortgang en toepassing van het plan van hercertificering te beoordelen en waar nodig aan te passen. Binnen de organisatie is hard gewerkt aan de geplande verbeteringen en mede dankzij de partnerbedrijven op de luchthaven is door de auditor vastgesteld dat de beoordeelde onderwerpen en processen effectief zijn geïmplementeerd en voldoende worden beheerst. genomen ter bescherming van het milieu en indien noodzakelijk tevens maatregelen genomen om herhaling van het incident te voorkomen. Alle milieu-incidenten op zijn gerapporteerd aan het bevoegd gezag. ENERGIE-, GAS- EN WATERVERBRUIK Het totale energieverbruik is in 2014 met 3% afgenomen ten opzichte van Dit is mede het resultaat van de genomen energiebesparende maatregelen zoals bijvoorbeeld de toepassing van LED-verlichting. Door de toename van het aantal passagiers en gebruikers waaronder het hotel, is het waterverbruik met 40% toegenomen. Het totale gasverbruik is met 23% afgenomen. Deze afname komt door de zeer zachte wintermaanden zowel aan het begin als aan het einde van Deze resultaten hebben eind 2014 geleid tot de vernieuwing van het certificaat van het hoogste level van de Airport Carbon Accreditation: Level 3+ Neutrality. Milieu Management Systeem MILIEUVERGUNNING In 2014 zijn geen wijzigingen ingediend met betrekking tot de vigerende milieuvergunning. Vooruitlopend op mogelijke wijzigingen van milieuactiviteiten wordt in 2015 bekeken of een nieuw wijzigingsverzoek inzake de milieuvergunning moet worden ingediend. Dit om er voor te zorgen dat Eindhoven Airport te allen tijde blijft voldoen aan de milieuwetgeving. MILIEU-INCIDENTEN Indien zich op de luchthaven een ongewoon voorval (lees milieu-incident) voordoet, dient conform artikel 17.1 Wet Milieubeheer hiervan terstond mededeling te worden gedaan aan de Milieu Klachten Centrale van de provincie Noord-Brabant. Om dit te borgen heeft de meldplicht voor alle gebruikers van haar terrein opgenomen in haar Luchthavenreglement. In 2014 hebben in totaal 31 milieu-incidenten plaatsgevonden; een stijging ten opzichte van 2013 (16 milieu-incidenten). Deze stijging heeft mede te maken met een betere handhaving op de meldplicht en een verbeterd registratiesysteem. De meeste milieu-incidenten betroffen diesellekkages (13x) en lekkages met olie (11x). De overige 7 milieuincidenten betroffen lekkages met andere vloeistoffen. Bij alle milieu-incidenten zijn direct corrigerende maatregelen WATER VERBRUIK per passagier: 0,0074 m 3 (2013: 0,0061) ELEKTRA AFVAL In 2014 is aan landzijde de vernieuwde milieustraat in gebruik genomen. Deze vernieuwde milieustraat voorziet in een betere afvalscheiding op meerdere scheidingsniveaus. Om te zorgen voor een betere borging van afvalscheiding en juist gebruik van de milieustraat hebben alle gebruikers in 2014 een interne cursus aangeboden gekregen. Door de groei van het aantal passagiers en het aantal gebruikers als gevolg van de uitbreiding van de terminal, is de totale hoeveelheid afval dat door de luchthaven in 2014 werd geproduceerd met 39% toegenomen ten opzichte van HINDERMELDINGEN In 2014 zijn meldingen over geluidhinder van vliegverkeer ingediend. Van het totaal aantal meldingen in 2014 gaan meldingen (18%) over civiele vliegbewegingen. 21 structurele melders hebben meldingen ingediend. Dit betreft 64% van het totaal aantal ingediende meldingen. Meldingen over zowel militair als civiel vliegverkeer worden ieder kwartaal gerapporteerd aan de Commissie Overleg Voorlichting en Milieu (COVM). De rapportages van 2014 zijn te vinden op de website van de COVM ( per passagier: 1,33 kwh (2013: 1,59) GgGASAS VERBRUIK per passagier: 0,0337 m 3 (2013: 0,0506) m kwh m 3 15

16 milieu en veiligheid SAFETY In 2014 zijn opnieuw diverse zaken op het gebied van vliegveiligheid en de calamiteitenorganisatie verbeterd. De structuur bleek effectief en het meeste werk is dan ook verzet door - conform het Veiligheid Management Systeem (VMS) - voorvallen met betrokkenen te analyseren en vervolgens te vertalen in verbeterde procedures of inrichting. In opdracht van werd in oktober de eerste interne audit op grond van de Regeling Veilig Gebruik Luchthavens en andere Terreinen (RVGLT) uitgevoerd door de auditpool van de Nederlandse Vereniging van Luchthavens (NVL). Dit was een belangrijke toets na de audit door Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in 2013 en is positief verlopen kende geen civiele grondincidenten of luchtvaartongevallen, wel is een keer een standby call afgegeven voor een civiel toestel. Dit toestel is vervolgens veilig geland. De beoordeling van de doeltreffendheid en doelmatigheid is op 19 januari 2015 vastgelegd in de jaarlijkse directiebeoordeling. In 2014 werd samen met de Koninklijke Luchtmacht veel ervaring opgedaan met het maken van risicoanalyses. Deze risicoanalyses dienen vooraf te gaan aan wijzigingen die van invloed kunnen zijn op de vliegveiligheid en geven input voor aanpassingen of beheersmaatregelen. Eind 2014 is gestart met de invoer van voorvallen in een centrale database waarmee het maken van (trend)analyses wordt ondersteund. In 2015 zal worden ingezet op een efficiëntere kwaliteitsborging. VOORUITBLIK In 2015 hebben we onszelf ten doel gesteld een beter beeld te krijgen van de problematiek van Airspace Infringements (zonder toestemming in het luchtruim bevinden) en drones/wensballonnen. Veiligheid Management Systeem Veiligheidsdoelstelling* Target Score Score Target Score Score Relatief Relatief Vogelaanvaringen 7,2 per ,4 7,2 per ,5 Aantal Runway incursions max 12 (0,24 per 1.000) 8 0,19 max 8 (0,24 per 1.000) Aantal gevallen dat FOD in landingsterrein is aangetroffen max Geen Uitval baan en aanvliegverlichting Uitval LVL-apparatuur (aantal gevallen met gevolg black ) Schade aan vliegtuigen als gevolg van afhandeling 0 1 Geen Toestel vertrokken met fout loadsheet 0 3 Geen Score relatief: per aantal vliegbewegingen Cijfers betreffen de civiele operatie 22 0,55 Van de zeven doelstellingen zijn er vier gehaald. Van de drie doelstellingen die niet gehaald zijn, zijn er twee niet relevant gebleken in het kader van de RVGLT en de directe verantwoordelijkheid daarin van de exploitant: vertrokken met fout loadsheet en schade aan toestel als gevolg van afhandeling. De doelstellingen zijn wel relevant in het kader van de afhandelkwaliteit en zullen derhalve in 2015 nader met de afhandelaar worden opgepakt. De doelstelling voor FOD (Foreign Object Damage) werd niet gehaald, maar in alle gevallen betrof het debris (rommel die wordt gevonden op het landingsterrein) en geen damage (rommel die schade heeft veroorzaakt aan een vliegtuig). Naar aanleiding hiervan is de doelstelling voor 2015 verfijnd waarbij voortaan onderscheid gemaakt wordt tussen debris en damage. 16

17 risicomanagement In 2014 is het risicomanagement binnen de directie en het managementteam als beleidsinstrument gecontinueerd. De Raad van Commissarissen wordt twee keer per jaar, voor het laatst in zijn vergadering van december, geïnformeerd over de actuele stand van zaken: Voor ieder geïdentificeerd risico worden beheersmaatregelen gedefinieerd. Hieruit resulteert een restrisico dat ofwel input is voor de herhaling van deze zelfde cyclus, dan wel aanleiding is om het risico als klein genoeg te beoordelen en te verwijderen uit de rapportage. Risicogebieden Strategische risico s capaciteit Met name wanneer de maximaal toegestane geluidcapaciteit wordt bereikt, is uitbreiding van die capaciteit urgent. Een luchthaven kan niet zelfstandig die capaciteit uitbreiden omdat het ingebed is in een politiek-maatschappelijk krachtenveld. De besluitvorming gebeurt elders met een beïnvloedingsrol door de luchthaven zelf. Op 1 november 2014 is het luchthavenbesluit van kracht geworden, waarmee er een juridisch kader ligt voor ongeveer vliegbewegingen en 5,5 miljoen passagiers. markt De mogelijkheid van grote, onverwachte verandering in de vraag naar vliegverkeer kan van grote betekenis zijn in samenhang met de concurrentiepositie, met name ten opzichte van nabijgelegen luchthavens die voor een deel dezelfde luchtvaartmaatschappijen en bestemmingen accommoderen. Maatregelen als het zoveel mogelijk sturen op gewenste bestemmingen en een breed portfolio aan luchtmaatschappijen dragen in positieve zin bij aan het opvangen van de gevolgen van een eventuele verandering in de vraag. in 2014 heeft een nieuwe luchtvaartmaatschappij, Jetairfly, activiteiten gestart. ontwikkeling AVIATION omzet Ondanks inspanningen en resultaten om non-aviation omzet te bevorderen, blijft de havengeldenomzet met 60% aandeel in 2014 de grootste omzetcategorie (2013: 63%). De eind 2013 gestarte contractbesprekingen met de vier grootste luchtvaartmaatschappijen hebben geleid tot nieuwe samenwerkingsovereenkomsten, ingaande 1 april 2014 met een looptijd van drie tot vijf jaar. ontwikkeling non-aviation omzet Gezien de concurrentie zal de druk op havengelden blijven bestaan. Daarom is het van belang andere omzetbronnen te intensiveren voor een gezonde bedrijfseconomische basis in de toekomst. De in de tweede helft van 2013 gestarte nieuwe retail- en horecaconcepten hebben zich in 2014, gesteund door groeiende passagiersaantallen, positief ontwikkeld. De toegenomen concurrentie in autoparkeren is in 2014 blijven bestaan. Dit is onder andere het gevolg van oneigenlijk gebruik van de kantoorvoorzieningenstructuur rondom de luchthaven en de instandhouding hiervan, hetgeen overigens ook afbreuk doet aan de hoogwaardige en zakelijke uitstraling van dit bedrijventerrein. Maatregelen om de eigen concurrentiepositie te versterken zijn daarom in 2014 gecontinueerd en zullen ook in de toekomst worden geïntensiveerd. Operationele risico s Safety (veiligheid) en security (beveiliging) Safety en security: voor de hand liggende onderwerpen die blijvend aandacht vragen als gevolg van de snel groeiende luchthaven, de regelmatig nieuwe ontwikkelingen vanuit de maatschappij en door wet- en regelgeving. Beheersmaatregelen betreffen ondermeer rampenplannen, rampenoefeningen, beveiligingsplannen, externe controles, certificering, up-to-date houden van bewustzijn, kennis en kunde van medewerkers. In 2014 is de luchtmachtbasis, inclusief het civiele deel, gecertificeerd door de Militaire Luchtvaart Autoriteit (MLA). Naar verwachting zal de Inspectie Leefbaarheid & Transport (ILT) in 2015 overgaan tot certificering van de civiele luchthaven. Afhankelijkheid van derden Het business model van kenmerkt zich door een grote mate van uitbestede functies en dienstverlening door externe partijen. Deze organisatievorm maakt een efficiënte en flexibele bedrijfsvoering mogelijk. Anderzijds vergt dit een intensieve afstemming en overeenstemming met partnerbedrijven over onder andere kwaliteitseisen, contractvorm, kostenefficiëntie, procesbeheersing en aansturing. Daartoe worden servicelevel agreements gesloten en gehandhaafd. Voorbeelden van partnerbedrijven: Group 4 Securicor voor securydiensten, Viggo voor passagiers- en bagageafhandeling, de Koninklijke Luchtmacht voor brandweer, luchtverkeersleiding en baanonderhoud, Shell voor vliegtuigbrandstof. In 2014 is middels een aanbestedingstraject een nieuw contract gesloten voor securitydiensten, ingaande 1 januari Financiële risico s Inkoop en uitbesteding Dit betreft het tijdig vastleggen van jaarlijkse tariefafspraken, zodanig dat kostenontwikkeling bewaakt wordt, mede in relatie tot omzetontwikkeling. Daartoe wordt met de externe toeleverende partners een consistent toekomstbeeld gedeeld. Hiertoe behoort eveneens het op een redelijke manier delen van voordelen van bereikte innovaties en efficiëncyverbeteringen. In 2014 is voor de planperiode gekwantificeerd invulling gegeven aan de financiële voordelen van innovaties in het afhandelingsproces. HOTELOPERATIE De operationele en commerciële activiteiten van Eindhoven Airport Hotel B.V. zijn organisatorisch uitbesteed aan het ma- 17

18 risicomanagement nagement van de Louvre Hotel Groep. Deze activiteit vereist aanvullende maatregelen op het gebied van planning en control en interne beheersmaatregelen. Er zijn beheersmaatregelen geformuleerd, gericht op juistheid en volledigheid van de opbrengstverantwoording. Per ultimo 2014 heeft de externe accountant de aanwezigheid en de werking van de interne controlemaatregelen beoordeeld. In overleg met het hotelmanagement zal op basis van deze uitkomsten beoordeeld worden welke aanpassingen in de administratieve organisatie en in de interne controlemaatregelen geïmplementeerd zullen worden in afspraken is een voorwaarde voor toekomstige groei. Debiteurenrisico Het kredietrisico is geconcentreerd bij drie luchtvaartmaatschappijen. Circa 82% van het debiteurensaldo per 31 december 2014 heeft betrekking op deze maatschappijen. Met deze luchtvaartmaatschappijen bestaat een goede, veelal lange relatie; zij hebben altijd tijdig aan hun betalingsverplichtingen voldaan. SOLVABILITEIT De mate waarin ook op lange termijn aan de verplichtingen voldaan kan worden, wordt uitgedrukt in de ratio eigen vermogen in percentage van het totale vermogen. Gedurende de afgelopen jaren is die ratio verbeterd tot 66% in 2014 (2013: 59%). Ook de komende jaren zal een gezond aandeel eigen vermogen blijven bestaan, gegeven de uitkomsten van het middellangetermijnplan. De bestaande twee financieringsovereenkomsten zullen aflopen aan het eind van De directie onderzoekt de mogelijkheden om ook na afloop van de bestaande financieringsovereenkomsten de beschikking te hebben over adequate financieringsfaciliteiten om de cashflow- en investeringsplannen voor de komende jaren te faciliteren. Zij is in gesprek met een bank die een initieel voorstel heeft neergelegd. Naar verwachting zullen de onderhandelingen in het derde kwartaal van 2015 worden afgerond. Interne organisatie bedrijfscultuur De snelle groei, de veranderende omgeving en de hogere eisen aan de interne samenwerking vergen van de medewerkers een flexibele instelling en projectmatige vaardigheden. Een permanent opleidingsprogramma is hierop gericht, alsmede efficiënte procedures betreffende overleg- en verslagleggingsactiviteiten. Compliance risico naleven van normen, wetten, richtlijnen en afspraken heeft o.a. te maken met specifieke milieu- en geluidsnormen. Daarnaast zijn afspraken gemaakt om stappen te maken naar hogere duurzaamheidsniveaus, overeengekomen in het Aldersadvies. Het nakomen van deze 18

19 financiële gang van zaken Sterke passagiersgroei De passagiersgroei van 16% in 2014 heeft een omzetstijging tot gevolg gehad die vrijwel overeenkomt met deze relatieve passagiersgroei. Niet alleen de havengeldomzet, maar ook de meeste overige omzet is sterk gerelateerd aan het passagiersvolume. Het eerste volledige gebruiksjaar van de vergrote en nieuw ingerichte terminal, alsmede van het Tulip Inn hotel, heeft bijgedragen aan de omzetgroei. De ruim uitgebreide winkel- en horeca oppervlakte heeft de concessieopbrengsten gunstig beïnvloed. De omzet van het hotel bedroeg in ,8 mln.; de bezettingsgraad steeg van 31% in het aanloopjaar 2013 tot 55% in Omzet groei Havengelden 2,1 mln. 9% Autoparkeren 1,3 mln. 15% Concessies 0,9 mln. 26% Hotel 1,2 mln. 187% Totaal 5,5 mln. 15% BEDRIJFSLASTEN De bedrijfslasten stegen met 13,6% (+ 4,1 mln.). Dit kan voor een deel worden verklaard door passagiersvolumeafhankelijke uitbestedingskosten. Daarnaast brengt de sterk verruimde capaciteit van het terminalgebouw hogere kosten met zich mee (afschrijvingskosten, onderhoud, energie). Eveneens nieuw in 2014 was de ingebruikname van het P8 parkeerterrein. Dit terrein wordt gehuurd van de Gemeente Oirschot. heeft geïnvesteerd in de aanleg en onderhoud van het terrein. RESULTAAT Het resultaat in 2014 heeft zich gunstig ontwikkeld. Het resultaat na belasting bedraagt 7,0 mln. (in ,1 mln.), een stijging van 14,6%. VOORUITBLIK Voor het jaar 2015 verwacht een relatief minder sterke omzet- en resultaatgroei als gevolg van de grenzen aan geluidscapaciteit. Daardoor blijft de groeimogelijkheid in vliegbewegingen en daarmee in passagiers en omzet beperkt in Voor de langere termijn verwacht een aantrekkende groei vanaf 2016, in de veronderstelling dat partijen aan de Alderstafel een positieve afweging hebben gemaakt ten aanzien van de tweede fase van het Aldersadvies. Om deze groei te faciliteren zal het investeringsniveau in 2015 ongeveer 10 mln. bedragen, ten behoeve van platformuitbreiding en uitbreidingen ten behoeve van autoparkeren. Naar verwachting zal het aantal personeelsleden worden uitgebreid met 2,0 fte. Eind 2015 zal de lopende externe financiering aflopen en afgelost worden. Met een financieringsinstelling zijn besprekingen gaande om een nieuwe rekeningcourantfaciliteit af te sluiten, onder vergelijkbare condities als de lopende faciliteit. 19

20 Geconsolideerde Jaarrekening