Feiten & cijfers 3. Marketing 10. Thema: uitbreidingen 12. Thema: strategie 20. Enkelvoudige jaarrekening 43

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015

2 INHOUD Feiten & cijfers 3 Bericht van de Algemeen Directeur Bericht van de Raad van Commissarissen 5 6 Commercie Aviation Non-aviation 8 9 Marketing 10 Operations 11 Thema: uitbreidingen 12 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Personeel & Organisatie Milieu & Veiligheid Risicomanagement Thema: strategie 20 Financiële gang van zaken Geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Enkelvoudige jaarrekening 43 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 45 Overige gegevens Controleverklaring

3 FEITEN & CIJFERS PASSAGIERSONTWIKKELING lijndiensten vakantiecharters overig verkeer totaal AANTAL VLIEGBEWEGINGEN Toestellen zwaarder dan kg (max. startgewicht) PASSAGIERS 4,3 mln NETTO RESULTAAT 8,3 mln VLIEG BEWEGINGEN BESTEMMINGEN 78 3

4 FEITEN & CIJFERS BALANS (x 1.000) Operationele materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Financiële vaste activa Vlottende activa Totaal activa Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen Cash flow WINST- EN VERLIESREKENING (x 1.000) Netto-omzet Ongerealiseerde waardeveranderingen Bedrijfslasten Exploitatieresultaat Financiële baten en lasten Belastingen Resultaat na belastingen RATIO S RONA nb Exploitatieresultaat na belasting / gem. vaste activa ROE nb Nettowinst na belasting / gem. Eigen Vermogen Leverage Rentedragende schulden / EV + rentedragende schulden 11,6% 10,6% 9,4% 13,0% 18,0% 13,6% 13,1% 12,9% 16,4% 21,1% 22,8% 28,0% 35,8% 36,9% 37,1% FFO (x 1.000) Operationele cashflow FFO/Totale schuld Funds From Operations / rentedragende schulden FFO interest dekkingsratio FFO + rentelasten / rentelasten ,5% 49,8% 29,4% 24,1% 54,6% 18,8 10,6 7,8 6,7 14,8 JURIDISCHE STRUCTUUR N.V. heeft drie aandeelhouders, te weten Schiphol Nederland B.V. voor 51%, provincie Noord-Brabant voor 24,5% en Gemeente Eindhoven eveneens voor 24,5%. heeft zelf (sinds 24 oktober 2012) een 100%-deelneming, te weten Hotel B.V. 4

5 BERICHT VAN DE ALGEMEEN DIRECTEUR In 2015 is het aantal passagiers gegroeid tot ruim 4,3 miljoen passagiers, een stijging van 10% ten opzichte van Het aantal vliegbewegingen is gegroeid tot ruim 30 duizend, een stijging van 5% ten opzichte van Met deze recordaantallen wordt opnieuw bewezen dat in de Brainportregio Eindhoven grote behoefte bestaat aan een ontwikkelende luchthaven. Nieuwe bestemmingen zoals Nador, Turijn en Manchester zijn gestart in München en Praag zijn reeds aangekondigd voor Tevens mogen we in 2016 Vueling begroeten als nieuwe luchtvaartmaatschappij. Zij gaan vliegen vanaf naar de luchthaven Barcelona El Prat. Steeds vaker worden de vliegfrequenties naar bestemmingen opgevoerd waardoor Eindhoven Airport aantrekkelijker wordt voor de zakelijke passagiers. Helaas konden de aangekondigde vluchten naar de bestemmingen Curaçao en Aruba geen doorgang vinden vanwege de hoge maatschappelijke kosten die verbonden zijn aan de zogenaamde 100% controle van passagiers en bagage bij aankomst op Eindhoven. Deze extra controle is vereist vanwege het verhoogde risico op drugstransport op vluchten vanuit deze landen was het laatste jaar van de zogenaamde eerste groeifase zoals die met de belanghebbende partijen in 2010 aan de Alderstafel is afgesproken. Daarmee was 2015 ook het jaar waarin door de partijen deze eerste groeifase werd geëvalueerd. Met name werd gekeken of zich heeft gehouden aan de gemaakte afspraken rondom hinderbeperking en het verduurzamen van de luchthavenprocessen. Ik ben er zeer trots op dat de partijen hebben geconcludeerd dat dit het geval is, waarmee de deur naar de afgesproken tweede groeifase ( ) werd opengezet. Met de partijen aan de Alderstafel zijn intensieve gesprekken gevoerd, met name waren het groeitempo en de openstellingstijden onderwerpen van de discussie. Dit heeft geleid tot het op 20 juli jl. bekend gemaakte Aldersadvies. Het Kabinet heeft gemeend, ter bevordering van het draagvlak in de regio, aanvullende voorwaarden te moeten stellen op het gebied van hinderbeperking. Deze maatregelen betreffen onder meer de gebruiksmogelijkheden vanaf uur. Dit betekent voor de luchthaven een maximale uitdaging om binnen deze strikte kaders invulling te geven aan de wens van de regio en het Rijk om in de tweede groeifase Eindhoven Airport stapsgewijs te ontwikkelen tot zo n 43 duizend vliegbewegingen per jaar. We zijn tevreden met het feit dat het kabinetsstandpunt de hiervoor benodigde ruimte biedt. Nu de Alderstafel met het uitbrengen van het Aldersadvies in juli 2015 tot een einde is gekomen, zullen de belanghebbende partijen in 2016 bij de uitvoering van de tweede groeifase betrokken worden middels het Uitvoeringsoverleg dat op initiatief van de Provincie Noord-Brabant wordt geformeerd. Ook in deze fase blijft leidend op het gebied van hinderbeperking en duurzaamheid. Eindhoven Airport is gebaat bij een voortvarende uitvoer door de overheid van de bereikbaarheidsplannen via de weg ( Challenge variant ) en een snelle planvorming voor de komst van een treinstation in Eindhoven-Noord. Met inachtneming van onze eigen rol en verantwoordelijkheid zullen we daar waar mogelijk deze projecten stimuleren en nauwlettend volgen. In 2015 is vanzelfsprekend ook op andere punten verder invulling gegeven aan onze ondernemingsstrategie. Op het gebied van innovaties is de passagier geholpen met de uitbreiding van het aantal Drop & Go balies en begin 2016 is een pilot van start gegaan met automatische prescan- en boardingsystemen. Het horeca- en winkelaanbod op de luchthaven is verder geoptimaliseerd, met blijvende aandacht hiervoor in Op basis van een klantreis, die in beeld is gebracht, is gewerkt aan een positionering waarmee zich kan onderscheiden van andere luchthavens, de zogenaamde klantbelofte. Onderzoek met behulp van klantpanels heeft uitgewezen dat passagiers veelal associëren met functionele voordelen als gemakkelijk en overzichtelijk. Daarom is gekozen voor gemak oftewel easy als klantbelofte. In 2016 zal deze positionering herkenbaar terugkomen in de infrastructuur (buitengebied), bij de collega s (opleidingen) en online (website). In 2015 is hard gewerkt aan de planvorming van nieuwe bouwactiviteiten ter ondersteuning van de snelle groei van in de tweede groeifase. Begin 2016 is gestart met de bouw van de nieuwe bagagehal. Onder verantwoordelijkheid van het Rijkvastgoedbedrijf zal in de periode van 30 mei tot 16 juni 2016 een grondige renovatie aan de start- en landingsbaan plaatsvinden waardoor geen vliegverkeer mogelijk is gedurende deze periode. Medio 2016 zal gestart worden met de aanpak van het buitenterrein en daarbij behorend de bouw van het multi purpose building voor de terminal met Openbaar Vervoer-voorzieningen, Kiss & Ride, Kort Parkeren en een McDonald s restaurant. Na de zomer staat op de planning de herinrichting van de terminal, met name het luchtzijdige deel achter de securitycontrole. Deze bouwactiviteiten zullen bijdragen aan de klantbeleving en verhoogde klanttevredenheid van de passagiers en luchtvaartmaatschappijen. Kortom, heeft niet stil gezeten in 2015 en heeft zich voorbereid op de tweede groeifase met ingang van Een fitte organisatie en draagvlak van de omgeving bij alles wat we doen is cruciaal voor een succesvolle ontwikkeling van de luchthaven. Om op sportieve wijze de omgeving en collega s bij de luchthaven te betrekken, organiseren we in april 2016 voor de derde keer de Run. Ik wil bij deze alle collega s, ook van de Vliegbasis Eindhoven en partnerbedrijven, Raad van Commissarissen en vertegenwoordigers van de vele belanghebbende partijen, danken voor de goede samenwerking die heeft geleid tot dit succesvolle jaar. Ik zie uit naar de samenwerking in 2016! Joost Meijs, Algemeen Directeur N.V. 5

6 BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN 2015 heeft in het teken gestaan van de evaluatie van de afspraken aan de Alderstafel Eindhoven voor de eerste groeifase van, die eind 2015 ten einde liep. De afspraken hadden veelal betrekking op maatregelen op het gebied van hinderbeperking en duurzaamheid. Al deze afspraken zijn door de luchthaven voortvarend opgepakt en tijdig nagekomen. Hoewel unaniem draagvlak helaas bleek te ontbreken, is de raad zeer verheugd over de inmiddels door de regering gesteunde afspraken over de verdere groei van het burgerluchtverkeer op Eindhoven. zal daardoor nog beter in staat worden de voor de ontwikkeling van de Brainport regio noodzakelijke bereikbaarheid te faciliteren. In 2015 maakten 4,3 miljoen passagiers gebruik van de luchthaven. De gestage groei van het aantal passagiers in het afgelopen decennium toont aan dat een onmisbare schakel is in de ontwikkeling en bereikbaarheid van de regio. Niet alleen de recreatieve reiziger wist in 2015 de luchthaven steeds beter te vinden, ook het belang voor het regionale bedrijfsleven neemt toe. De groei die de komende jaren wordt verwacht, kan niet gerealiseerd worden zonder uitbreiding van de luchthaven-infrastructuur, zowel aan landzijde als aan luchtzijde. In 2015 zijn grote stappen gezet in de voorbereiding voor de realisatie van een hoogwaardig en zeer duurzaam multi purpose building op het voorterrein van de luchthaven. De bouw hiervan start in het tweede kwartaal van Ook is in 2015 het platform uitgebreid. Begin 2016 wordt de bagagehal vergroot en het bagagesysteem wordt uitgebreid met materialen die zijn vervaardigd volgens het cradle-to-cradle principe (hergebruik). Ook in de terminal zal extra capaciteit worden gecreëerd voor de optimalisering van de passagiersprocessen en de uitbreiding van horeca- en retailfaciliteiten om de passagiers nog beter van dienst te kunnen zijn. De raad ondersteunt de directie in deze plannen en juicht de verregaande duurzaamheidsambities die hierbij worden gehanteerd, van harte toe. De voortvarende groei tot inmiddels de grootste regionale luchthaven van Nederland betekent dat de maatschappelijke relevantie van toeneemt. Dit brengt met zich mee dat blijvend aandacht noodzakelijk is voor de belangen van alle bij de luchthaven betrokken stakeholders. De raad heeft het volste vertrouwen in de luchthavendirectie om deze belangen ook de komende jaren op evenwichtige wijze tegemoet te treden. is een speler geworden van nationaal belang en niet alleen op middellange maar ook op langere termijn ziet de raad een rol voor de luchthaven weggelegd bij vraagstukken rondom de nationale capaciteitsverdeling. Dat daarbij aandacht moet zijn voor duurzaamheid en hinderbeperking is voor de raad een vanzelfsprekendheid. WERKZAAMHEDEN VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Belangrijke onderwerpen die in 2015 zijn besproken binnen de raad en tussen raad en directie betroffen de ontwikkeling van na 2015 en alle daaraan gerelateerde dossiers. Voorts is uitgebreid aandacht besteed aan de korte, middellange en langetermijnstrategie en de financiële consequenties daarvan, neergelegd in een business plan en een tactisch plan. Ten slotte heeft de directie de infrastructurele plannen met de raad besproken. De raad kan instemmen met de voorgenomen ontwerpen en investeringen. In 2016 zal de (financiële) voortgang van de diverse projecten in elke vergadering van de raad worden besproken. De raad van commissarissen kwam in 2015 viermaal bijeen in reguliere vergaderingen. Daarnaast hadden de commissarissen frequent formeel en informeel contact met de directie, om zaken inhoudelijk te bespreken of om de directie te adviseren over diverse onderwerpen. Op 22 april 2015 vond de Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaats en in december de jaarlijkse informatiebijeenkomst voor aandeelhouders, waarin de aandeelhouders op de hoogte worden gesteld van de strategische ontwikkelingen op de luchthaven. Speciale aandacht was er dit keer voor de mondiale luchtvaartontwikkelingen en de impact van deze ontwikkelingen op de Nederlandse luchtvaartindustrie. In 2015 heeft de raad besprekingen gehouden over het functioneren van de raad en dat van zijn individuele leden. Tevens heeft de raad gesproken over het gewenste profiel, de samenstelling en de competenties van de raad en zijn leden en over het introductie-, training- en opleidingsprogramma. Het gewenste profiel is naar aanleiding van deze besprekingen aangepast; de raad vindt het wenselijk om bij de voordracht van nieuwe leden extra aandacht te schenken aan diversiteit. Ook is gesproken over het functioneren van de directie en over het remuneratiepakket. De raad van commissarissen heeft besloten geen aparte audit-, remuneratie- en selectieen benoemingscommissie in te stellen gezien de omvang van de organisatie. De werkzaamheden van deze commissies worden dan ook door en onder verantwoordelijkheid van de voltallige raad uitgevoerd. Het budget voor 2016, als onderdeel van het tactisch plan , is in de laatste vergadering van 2015 besproken en goedgekeurd. In 2016 wordt een verdere groei van het aantal passagiers verwacht naar 4,6 miljoen. De directie heeft hierbij continue aandacht voor verdere efficiencyverbetering van de operationele processen en het beheersen van de vaste en variabele kosten. Een belangrijk moment in de toekomst zal zijn als de grens van 5 miljoen passagiers zal hebben bereikt. De luchthaven zal dan moeten gaan voldoen aan een consultatieplicht voor de havengelden. Dit onderwerp zal de komende jaren de bijzondere aandacht van de raad hebben. De opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen zijn uitgebreid besproken middels een risicomanagementrapportage als onderdeel van het business plan en tactisch plan. De operationele, commerciële en financiële resultaten van de onderneming zijn tijdens elke vergadering van de raad besproken. JAARVERSLAG De directie heeft het jaarverslag opgesteld. KPMG Accountants NV heeft de jaarrekening gecontroleerd en goedgekeurd. Wij verwijzen u hiervoor naar pagina 52 van dit ver- 6

7 BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN slag. De Raad van Commissarissen heeft de jaarrekening en het jaarverslag uitvoerig besproken met de directie en de externe accountant. Het vormt een goede basis voor de verantwoording die wij als Raad van Commissarissen afleggen voor het gehouden toezicht. In dit verband verklaart de raad tevens dat naar zijn oordeel is voldaan aan het bepaalde ten aanzien van de onafhankelijkheid van de commissarissen. De Raad van Commissarissen stemt in met de jaarrekening en kan zich verenigen met het voorstel van de directie aan aandeelhouders om, gezien de ontwikkelingen en het resultaat in 2015, een winstuitkering te doen ten bedrage van , verdeeld over op cumulatief preferente aandelen en op gewone aandelen. De resterende winst van zal in zijn geheel worden toegevoegd aan de overige reserves. De directie zal het jaarverslag voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die plaatsvindt op 20 april Wij stellen de aandeelhouders voor de directie decharge te verlenen voor het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. SAMENSTELLING drs. P.J.J.M. Swinkels (1945), president-commissaris Bestuurder, voormalig directievoorzitter Bavaria (gepensioneerd) Nevenfuncties: President-commissaris De Meeuw Groep BV President-commissaris Faber Halbertsma Groep BV Bestuurslid Stichting Administratiekantoor FHG Bestuurslid Stichting Preferente Aandelen Van Lanschot Bank NV Lid Raad van Advies Den Ouden Groep BV Voorzitter Stichting Nederland Schoon Voorzitter Nationaal Monument Kamp Vught drs. M.M. de Groof (1957), vice-voorzitter Executive Vice President & Chief Commercial Officer Schiphol Group Nevenfuncties: Lid Supervisory Committee Vesteda mr. A.P.J.M. Rutten (1951) Adviseur, voormalig Executive Vice President & Chief Operations Officer Schiphol Group (gepensioneerd) Nevenfuncties: Buitengewoon Raadslid van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid A.P.A. de Jong (1945) Luitenant-generaal b.d. Koninklijke Luchtmacht Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht Summa College, Eindhoven Lid Raad van Toezicht Vitalis WoonZorgGroep, Eindhoven drs. P.L.A. Rüpp (1957) Voorzitter College van Bestuur Avans Hogeschool Nevenfuncties: Kamerheer van Zijne Majesteit de Koning in de provincie Noord-Brabant Voorzitter RKSV Udi 19 Vice-voorzitter Stichting Jheronimus Bosch 500 Voorzitter Stichting Bosch Research and Conservation Project Lid dagelijks bestuur Vereniging Hogescholen Lid Raad van Toezicht Dutch Institute World Class Maintenance 7

8 COMMERCIE Sinds 2015 hoort tot de top 100 van grootste luchthavens in Europa met 4,3 miljoen passagiers en een passagiersgroei van 10% ten opzichte van Het aantal vliegbewegingen groeide met 5% tot ruim 30 duizend. BESTEMMINGEN De groei in 2015 is voornamelijk gerealiseerd door de uitbreiding van frequenties op bestaande bestemmingen in combinatie met een verbeterde bezettingsgraad. In 2015 is het Canarische eiland Fuerteventura door TUI Airlines Netherlands als nieuwe bestemming op geïntroduceerd. De bestemmingen Berlijn, Napels en Venetië zijn door Transavia in 2015 gestopt. Nieuwe operaties naar Nador, Turijn en Manchester zijn in 2015 gestart. Het aantal wekelijkse vluchten op de routes naar Valencia, Ibiza en Kopenhagen is door Transavia verhoogd. De frequentie van vluchten naar Lissabon is verhoogd van vier naar veertien wekelijkse vluchten, deels uitgevoerd door Transavia en deels door Ryanair. Een hogere frequentie betekent voor de reiziger meer keuze. Vooral voor de zakelijke reiziger met strikte reisschema s is dat interessant. Wizzair heeft de Airbus A321 op de route naar Budapest geïntroduceerd; dit vliegtuig heeft meer stoelcapaciteit (50 stoelen) in vergelijking met de Airbus A320 die oorspronkelijk op deze route werd ingezet. In de loop van 2015 werd door TUI Airlines Netherlands ook de eerste intercontinentale lijndiensten aangekondigd. Curaçao en Aruba zouden vanaf november 2015 tweemaal per week met een Boeing 787 Dreamliner vanaf worden bediend. Echter, de Nederlandse overheid heeft in de loop van 2015 besloten dat 100% controlevluchten, waar ook de vluchten naar Curaçao en Aruba onder vallen, vooralsnog alleen vanaf Amsterdam Airport Schiphol kunnen worden uitgevoerd. Op vluchten met een 100% controle wordt zeer intensief en systematisch gecontroleerd op bezit en/of aanwezigheid van drugs. Aviation FAST TRACK Een nieuwe service die vanaf 1 april 2015 aanbiedt is Fast Track, waarbij passagiers die een Business Plus ticket hebben geboekt bij Ryanair of een MAX-ticket bij Transavia, voorrang krijgen bij de securitycontrole op de luchthaven. Het is de bedoeling dat in een later stadium ook passagiers van andere luchtvaartmaatschappijen van deze service gebruik kunnen maken. GROEI In 2015 verscheen tevens de uitkomst van de evaluatie van de Alderstafel Eindhoven. Deze uitkomst is de aanzet geweest voor het kabinetsbesluit om voor de jaren extra groei mogelijk te maken op. Voor 2016 betekent dit naar verwachting een groei in passagiers van 6% ten opzichte van De eerste tekenen van deze groei zijn al zichtbaar: Transavia heeft aangekondigd in februari 2016 te starten met de bestemmingen Praag en München. Daarbij springt vooral München in het oog omdat deze nieuwe bestemming meteen tweemaal per dag wordt aangevlogen, voornamelijk om te kunnen voorzien in de behoefte van de zakelijke markt in Brainportregio Eindhoven. Wizzair heeft de bestemmingen Lublin in Polen en Timişoara in Roemenië aangekondigd per maart Daarnaast zal 2016 ook het jaar zijn dat een nieuwe luchtvaartmaatschappij mag begroeten: Vueling. Vueling, onderdeel van de IAG Group waar ook British Airways en Iberia toe behoren, zal vanaf april 2016 starten met reguliere vluchten tussen Barcelona en Eindhoven. Naast deze nieuwe initiatieven verwacht in 2016 meer nieuwe bestemmingen en frequentieverhogingen op bestaande routes. TOP BESTEMMING LONDEN STANSTED pax 8

9 COMMERCIE FOOD & BEVERAGE Op het gebied van Food & Beverage is door alle partners een goede prestatie neergezet. De concessieinkomsten groeiden als gevolg hiervan in 2015 met 16% ten opzichte van Op het voorterrein is in de zomer een La Place pop up store geopend die door de passagiers goed werd ontvangen. Ook achter de securitycontrole is in het loungegedeelte een horeca outlet geopend. Naast de reguliere operatie, is er druk gewerkt aan nog te openen horecaconcepten in de toekomst. Hoogtepunt hierin was de ondertekening in december van de overeenkomst met McDonald s Nederland, dat in 2017 op een restaurant zal openen. Dit restaurant wordt gevestigd in het nog te bouwen multi purpose building op het voorterrein. Het verder verhogen van de concessieinkomsten is een belangrijke ambitie voor de komende jaren. TULIP INN EINDHOVEN AIRPORT HOTEL Steeds meer gasten weten het Tulip Inn hotel op Eindhoven Airport te vinden. De bezettingsgraad is gestegen naar 57%. Niet alleen de passagier als recreatieve gast, maar ook de zakelijke gast weet het gemak van het hotel op de luchthaven te waarderen. Deze waardering is zichtbaar op websites zoals Zoover en Booking.com, waar het hotel gemiddeld respectievelijk een 8.7 en 8.4 scoort. Daarnaast is voor deze verkoopkanalen het hotel een van de meest geboekte accommodaties in de regio Eindhoven. Comfort en gemak zijn in 2015 de sleutelwoorden voor het verblijf. In december 2015 werd de inzet van het hotelteam beloond met een award: Tulip Inn of the year De kwaliteitsmeting scoorde het hoogst van maar liefst 74 Tulip Inn hotels uit Noord-Europa. RETAIL De winkels op hebben goed gepresteerd afgelopen jaar, wat heeft geresulteerd in een groei van 16% aan concessieinkomsten. Periodiek worden de uitstraling en vriendelijkheid van de winkels gemeten. De resultaten daarvan worden gedeeld voor continue verbetering. Aviflora scoorde meerdere keren achter elkaar zeer goed en heeft hiervoor uit handen van de Best Ambassador Award 2015 gekregen. Non-aviation BEREIKBAARHEID EN VERVOER In 2015 is flink geïnvesteerd in de parkeerfaciliteiten en de beschikbaarheid ervan. Het parkeerterrein P8 is uitgebreid met ongeveer plaatsen waardoor ook op piekmomenten voldoende plaatsen beschikbaar zijn voor passagiers. Het parkeerterrein P1 was regelmatig vol, waarmee de noodzaak voor de bouw van een parkeergarage op deze positie is bevestigd. In het nog te bouwen multi purpose building krijgt P1 een capaciteit van circa 800 plaatsen. VOORUITBLIK In 2016 zal er gestart worden met de bouw van het multi purpose building op P1. Met het realiseren van dit multifunctionele gebouw zullen we parkeercapaciteit vergroten, een hoogwaardig OV-busstation faciliteren en een McDonald s restaurant huisvesten met McDrive. Op dit moment onderzoeken we de mogelijkheden voor de start van een Mobility Center, waar we meer diensten willen aanbieden die te maken hebben met personenauto s. Hierbij valt te denken aan ruitreparatie, autoschade, onderhoud en een parkeerservice. Verder zullen in 2016 de plannen voor de uitbreiding van de nieuwe vertreklounge inclusief de horeca- en winkelvoorzieningen concreet worden uitgewerkt. Op het gebied van bereikbaarheid zal in 2016 het autoverhuurkantoor verbeterd worden om de autoverhuurbedrijven in staat te stellen om ook de komende jaren vanuit een representatief onderkomen hun diensten aan de reizigers aan te bieden. 9

10 COMMERCIE Op marketinggebied stond 2015 voor in het teken van het verder uitrollen van een traject waarbij de passagier meer centraal komt te staan in de bedrijfsvoering. Er is gewerkt aan het formuleren en ontwikkelen van een onderscheidende positionering van. ALWAYS EASY Verder onderzoek naar aanleiding van het in beeld brengen van de klantreis in 2014, heeft gezorgd voor nieuwe inzichten op het gebied van klantbeleving en behoeften. Deze inzichten zijn nodig om onze strategische doelstellingen tot aan 2020, met betrekking tot klanttevredenheid, besteding per passagier, aantallen passagiers en operational excellence, te kunnen realiseren. Om de inzichten te vertalen naar een klantbelofte die gedragen kan worden door de gehele organisatie, is een werkgroep in het leven geroepen: team klantbeleving. Deze groep bestond uit vertegenwoordigers van verschillende afdelingen binnen en partnerbedrijven op het gebied van afhandeling, beveiliging, horeca en retail. Het team vertaalde onderzoek, inzichten en doelstellingen onder begeleiding van externe bureaus naar verschillende positioneringsthema s die onderscheidend zijn ten opzichte van andere luchthavens. Deze thema s zijn vervolgens getest onder respondenten (passagiers uit de database van Eindhoven Airport) en hieruit is gemak als positioneringsrichting gekozen. Dit is vertaald naar een slogan, een belofte aan de klant die door middel van een verbeterde infrastructuur, klantgericht personeel en slimme online oplossingen de komende jaren waargemaakt zal gaan worden: Always Easy. zowel via sociale media als per en telefoon. Hiervoor is een samenwerking aangegaan met een externe partij die een Customer Contact Center heeft ingericht en dagelijks van uur tot uur beschikbaar is voor passagiers met vragen en opmerkingen. In één tone-of-voice over alle kanalen. Marketing ONLINE beschikt over een scala aan eigen media. Hierbij valt te denken aan onze website, Facebookpagina, e-nieuwsbrief, Twitterprofiel en Linkedin-pagina. Het jaarlijkse cumulatieve bereik van al deze eigen media is zo n 10 miljoen mensen. Het online kanaal wordt steeds belangrijker binnen alle momenten van de klantreis : van oriëntatie tot boeking, van voorbereiding tot reis en van terugkomst tot het plaatsen van een recensie. Omdat steeds meer klanten online zijn via hun mobiele telefoon of tablet, is in 2015 gestart met het creëren van een nieuwe website die altijd, op welk mobiele apparaat dan ook, optimaal zichtbaar is voor de klant. De nieuwe website is sinds januari 2016 operationeel. De website, eindhovenairport.nl, had in 2015 zo n 3,3 miljoen bezoeken. Via deze website hebben online transacties plaatsgevonden voor parkeren, met een totale waarde van De omzet uit e-commerce is hierdoor met 24,9% toegenomen ten opzichte van KLANTCONTACT Steeds meer bedrijven breiden hun kanalen voor klantcontact uit met sociale media. heeft haar focus gelegd op het professionaliseren van het klantcontact, FANS BEREIK mln 10

11 OPERATIONS Op operationeel gebied is in 2015 veel aandacht geschonken aan innovatieve oplossingen om de luchthavenoperatie te optimaliseren. Eind 2015 is met afhandelaar Viggo Eindhoven Airport het contract getekend voor de hernieuwde samenwerking per 1 januari Bovendien is het projectoverleg met het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf (RVOB) gestart om de consequenties voor de luchthaven als gevolg van de baanrenovatie in 2016 zo klein mogelijk te houden. INNOVATIE De eerste innovatie, de self-service bagage drop-off units Drop & Go, is in 2015 volledig uitgerold onder de grote luchtvaartmaatschappijen Ryanair, Transavia en Wizzair. Vanwege de positieve resultaten is het aantal units in hetzelfde jaar uitgebreid naar tien. Alle passagiers die via internet zijn ingecheckt, maken van deze service gebruik en uit onderzoek blijkt dat de passagier deze nieuwe service goed ontvangt. Eind 2015 is intern goedkeuring gegeven voor Scan & Go, de volgende pilot op de Innovation Roadmap. Bij Scan & Go scant de passagier zelf zijn instapkaart om toegang te krijgen tot de securitycontrole en vervolgens zichzelf te boarden bij de gate. Net als bij Drop & Go zijn medewerkers aanwezig om toezicht te houden en uitzonderingen af te handelen. Innovatie en de rol daarvan binnen de strategie van Eindhoven Airport is een belangrijke component in het nieuwe afhandelcontract met Viggo, waarin afspraken zijn verwerkt over het besparingspotentieel van verschillende innovaties. UITBREIDING PLATFORM Om de groei van het aantal vluchten per uur operationeel goed op te kunnen vangen, is het platform uitgebreid met twee extra vliegtuigopstelplaatsen (S11 en S12). Nadien is een apart General Aviation platform opgeleverd waardoor de opstelplaatsen S1 tot en met S12 maximaal gebruikt kunnen worden voor het grote civiele verkeer. In het laatste kwartaal van 2015 is een apart gebied gecreëerd voor General Aviation, zodat privévluchten sneller en klantvriendelijker afgehandeld kunnen worden. SECURITY Op het gebied van security zijn in 2015 een aantal wijzigingen in de regelgeving doorgevoerd. Per 1 maart 2015 wordt handbagage gecontroleerd op sporen van explosieven en vanaf 1 september 2015 worden ook de passagiers daarop gecontroleerd. Dit gebeurt door middel van ETD (Explosive Trace Detection). Door en Group4Securicor (G4S) zijn de nodige inspanningen geleverd om ervoor te zorgen dat deze extra controles niet ten koste gaan van de doorloopsnelheid. Door is in 2015 het passagierskwaliteitsprogramma uitgebreid en naast het controleren op het correct uitvoeren van de procedures door observaties, is begonnen met het uitvoeren van steekproeven. Voor deze steekproeven wordt gebruikgemaakt van zogenaamde Mystery Guests. Impressie multi purpose building, zie volgende pagina 11

12 UITBREIDINGEN Vanwege de verwachte groei van de komende jaren, de daarbij benodigde extra capaciteit in de bagagehal en aan parkeergelegenheid, is in 2015 gestart met de voorbereidingen voor diverse uitbreidingen, die in 2016 zullen starten. BAGAGEHAL De nieuwe bagagehal wordt gebouwd aan de rechterzijde van de terminal, op de begane grond. De eerste verdieping zal ingericht worden voor ondersteunende functies, zoals kantoorruimtes. De bagagehal zal ruimte bieden aan een bagagesysteem met meer dan een dubbele capaciteit ten opzichte van de huidige situatie. Het totale bruto vloeroppervlakte van de uitbreiding is bijna m2, waarvan de helft ruimte biedt aan het nieuwe bagagesysteem. De ingebruikname van de nieuwe bagagehal staat gepland voor het tweede kwartaal van De bouwwerkzaamheden starten in het eerste kwartaal van De ruimte van de huidige bagagehal zal vervolgens, na ingebruikname van de nieuwe bagagehal in 2017, ingericht gaan worden voor passagiers toegankelijke operationele en commerciële ruimtes. Om geheel in lijn te blijven met de duurzaamheidambities van zal de aanbouw een gelijkwaardig energielabel krijgen als de terminal, namelijk het A+ label. Hiervoor zal onder andere gebruik worden gemaakt van ledverlichting in combinatie met aanwezigheidsdetectie, isolerende beglazing en zonnepanelen. TERMINAL De snelle groei, de grotere toestellen, de noodzaak om meer inkomsten uit non-aviation te verkrijgen en onze aandacht voor klanttevredenheid, maken een uitbreiding van de terminal noodzakelijk. De uitbreiding, zowel op operationeel als op commercieel gebied, zal in grote lijnen gebeuren in twee gebieden: de eerste verdieping boven de aankomsthal en de vrijgekomen ruimte van de huidige bagagehal. Hiervoor worden gedurende de periode diverse projecten uitgevoerd onder de projectnaam V9, zoals onder andere aanpassing van toiletgroepen, uitbreiding van het securitygebied en herindeling van de gates. Het Definitief Ontwerp daarvoor is eind 2015 goedgekeurd. MULTI PURPOSE BUILDING Het huidige voorterrein van is een gebied dat zeer intensief gebruikt wordt. Nagenoeg het hele terrein is verhard en wordt gebruikt voor parkeren (P1) en als standplaats voor bussen en taxi s. Door de sterke groei van de luchthaven de afgelopen jaren is het huidige aantal parkeerplaatsen op P1 ontoereikend. In de periode zal het voorterrein veranderen in een aansprekende Airport Boulevard met in de punt het zogenaamde multi purpose building (MPB). Het MPB krijgt een multifunctioneel karakter. De nadruk ligt hierbij op de accommodatie van vervoersmodaliteiten (parkeren, ophalen en wegbrengen, taxi- en OV-terminal). Daarnaast komt op de begane grond een McDonald s vestiging met een drive-through. De openbare ruimte, inclusief Airport Boulevard tussen P4 en de terminal, zal ingericht worden als een aangenaam verblijfsgebied voor de passagier. Uiteraard straalt dit buitenterrein de ambitie van uit: innovatief, duurzaam, welkom en groen. Naast het voorterrein gaat ook de ontsluiting van de komende jaren veranderen. In gezamenlijk overleg tussen betrokken partijen is besloten om de zogenaamde Challenge ontsluiting te realiseren, waarbij de uitvoering gepland staat voor de periode Met deze Challenge ontsluiting voor Noord-West Eindhoven wordt een deel van de bestaande wegen opgewaardeerd en worden nieuwe wegen aangelegd, zoals een parallelweg aan het Beatrixkanaal tussen de Spottersweg en de Anthony Fokkerweg (backbone genaamd). Deze infrastructurele aanpassingen komen de bereikbaarheid van zowel en Bedrijventerrein, alsook het Goederendistributiecentrum Acht (GDC-Acht), Westfields (gemeente Oirschot) en het nieuw te ontwikkelen Brainport Industries Campus (BIC) ten goede. Voor betekent dit concreet dat het verkeer in de toekomst voornamelijk uit oostelijke richting (via de parallelweg langs het Beatrixkanaal) komt. Verkeer voor en het bedrijventerrein zal hierbij zo veel mogelijk worden gescheiden. In dit kader en vanwege de huidige verkeerssituatie op de Luchthavenweg wordt momenteel onderzoek uitgevoerd naar diverse verkeersvarianten om de doorstroming in dit gebied te verbeteren. 12

13 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN GELUIDSRUIMTE EN OPENSTELLING VAN DE LUCHTHAVEN Voor het gebruiksjaar 2015 beschikte over een medegebruikvergunning die is gebaseerd op het Luchthavenbesluit Eindhoven dat op 1 november 2014 in werking is getreden. In deze vergunning werd voor 2015 een geluidsruimte toegestaan van 6,7 km 2 van de 35 Ke zone. Het daadwerkelijke gebruik van de milieuruimte viel in 2015 binnen deze contour: de totale gebruikte geluidsruimte bedroeg 6,25 km 2 van de 35 Ke zone. Deze lagere waarde werd veroorzaakt door bij de planning van de vluchten in 2015 rekening te houden met een planningsmarge van 10%. In de realisatie van het vliegverkeer in 2015 is deze marge niet verbruikt. In 2015 is de luchthaven voor het eerst ook in het weekend vanaf uur open geweest. In 2015 heeft de evaluatie plaatsgevonden van de eerste groeifase van het burgerluchtverkeer op Eindhoven. Deze eerste fase liep tot en met Inmiddels heeft de Tweede Kamer ingestemd met het kabinetsstandpunt van eind oktober 2015 over de verdere groei in de periode kan in deze periode groeien naar vliegbewegingen binnen een geluidscontour van 10,3 km 2 van de 35 Ke zone. Er zijn afspraken gemaakt over de beperking van het aantal vluchten in de gevoelige uren van de dag (tussen en uur en op zondagochtend) om de omgeving te beschermen tegen de extra hinder als gevolg van het toenemende vliegverkeer. Alle afspraken zijn inmiddels vastgelegd in de medegebruikvergunning voor de jaren 2016 tot en met 2019, die op 28 december 2015 in de Staatscourant is gepubliceerd. HINDERBEPERKING Alle afspraken die in het Aldersadvies uit 2010 zijn gemaakt op het gebied van hinderbeperking zijn inmiddels gerealiseerd. De in overleg met regionale partijen in 2012 ontworpen alternatieve vertrekroute voor civiel verkeer in zuidwestelijke richting, route 1b, is medio november 2014 formeel in werking getreden. Deze nieuwe vertrekroute heeft per saldo een hinderbeperkend effect. Met name Veldhoven en de dorpskernen van Knegsel, Duizel en Hoogeloon worden door de nieuwe route ontzien. Dit neemt niet weg dat door het verleggen van de route een nieuwe groep van omwonenden hinder heeft ondervonden en ondervindt. Dit betreft met name de dorpskern van Wintelre (gemeente Eersel). In 2015 is dit op diverse manieren tot uiting gekomen en heeft dit ook de aandacht gehad van de regionale en landelijke politiek. In september heeft een informatiebijeenkomst plaatsgevonden voor omwonenden waarbij een afvaardiging van het Ministerie van Defensie, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Vliegbasis Eindhoven en uitleg heeft gegeven over de nieuwe route en de beweegredenen die hebben geleid tot de nieuwe route. In 2016 volgt een formele evaluatie van route 1b. Onderdeel van de afspraken voor de verdere groei van het burgerluchtverkeer vanaf 2016 is dat opnieuw nauwkeurig wordt gekeken naar alle routes en dat zo nodig en mogelijk verdere optimalisatie zal plaatsvinden. De ervaringen met de nieuwe uitvliegroute naar het zuidwesten zullen hierin worden meegenomen. Een andere belangrijke afspraak voor de volgende groeifase is dat er een leefbaarheidsfonds zal worden opgericht ten behoeve van de verbetering van het woonklimaat in de omgeving van de luchthaven. DUURZAAMHEID hecht sterk aan een duurzame ontwikkeling van de luchthaven waarin groei van het aantal vliegbewegingen zo min mogelijk overlast voor de omwonenden en milieu veroorzaakt. heeft in het kader van de afspraken in het Aldersadvies de wens uitgesproken om op het gebied van duurzaamheid tot de leidende luchthavens van Europa te behoren. Eind 2013 behaalde al het hoogste level van het ACI accreditatieprogramma; een programma dat ten doel heeft CO 2 -uitstoot op luchthavens te reduceren. Deze certificering dient elk jaar opnieuw te worden behaald. Eindhoven Airport is daar tot nu ruimschoots in geslaagd. Duurzaamheid heeft in 2015 ook een belangrijke rol gespeeld bij de planvorming voor uitbreiding van de luchthaveninfrastructuur. Zo zal op het voorterrein in 2016 worden gestart met de bouw van een multifunctionele parkeergarage, die volgens het duurzaamheidslabel BREAAM drie sterren zal worden gerealiseerd. In 2015 heeft drie KPI s benoemd op het gebied van corporate responsibility. De eerste KPI is verbonden aan het ACI accreditatieprogramma en houdt in dat Eindhoven Airport zich ten doel heeft gesteld om per passagier in % CO 2 -reductie ten opzichte van 2013 in de eigen activiteiten te realiseren. Ten tweede heeft zich ten doel gesteld om in 2020 het totale eigen energieverbruik te halen uit 100% hernieuwbare bronnen. In 2015 werd dit al gerealiseerd voor het totale elektriciteitsverbruik. De derde KPI richt zich op afvalscheiding. wil in 2020 ten minste 30% van het afval gescheiden hebben. Door het nemen van verdere maatregelen kan deze KPI nog worden aangescherpt. Eind 2015 zijn deze KPI s geaudit met als conclusie dat goed op koers ligt. Aan de Alderstafel Eindhoven zijn voor de tweede groeifase van 2016 tot 2020 afspraken gemaakt om met alle stakeholders die bij de luchthaven zijn betrokken, in 2016 toe te werken naar een roadmap voor duurzaamheid en innovatie, waarbij wordt ingezet op een co-creatief en continu proces om de ambitie inhoud te geven met maatregelen op de korte, middellange en lange termijn. De focus hierbij zal telkens liggen op het creëren van toegevoegde waarde voor alle stakeholders. Ten slotte maakt zich ten aanzien van de verduurzaming van de bereikbaarheid sterk voor de komst van een (intercity)treinstation in Eindhoven-Noord. 13

14 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN GELUIDSINFORMATIE VOOR OMGEVING Op de in 2013 geïntroduceerde website samenopdehoogte.nl kunnen omwonenden algemene en locatiegebonden informatie vinden over geluid en over het vliegveld. Daarnaast kunnen zij specifieke informatie krijgen over civiele vliegroutes, vliegtuigtypes en de hoeveelheid geluid van een bepaalde vlucht. Ook kunnen via de website meldingen worden gedaan van geluidhinder. Inmiddels wordt het overgrote deel van deze meldingen via de website ingediend. In 2015 is een nieuwe vorm van rapportage van hindermeldingen gereed gekomen. Deze nieuwe rapportages geven beter inzicht in de hoeveelheid, oorsprong en tijdstippen van hindermeldingen. Ook heeft een onafhankelijke auditcommissie in 2015 voor het eerst de procedures voor het verwerken van meldingen en de rapportages gecontroleerd. Hierbij zijn geen substantiële afwijkingen gevonden. Wel is een aantal aanbevelingen gedaan ter verbetering van de procedures en van het registratiesysteem. Deze aanbevelingen zijn door de Commissie Overleg & Voorlichting Milieuhygiëne (COVM)_overgenomen en zijn deels al in 2015 geïmplementeerd. In 2016 zullen de overige verbetervoorstellen worden doorgevoerd. Ook zal in 2016 worden onderzocht in hoeverre een verdere analyse van de hindermeldingen op basis van de rapportages mogelijk is en zullen samen met alle stakeholders de mogelijkheden worden onderzocht om de onafhankelijkheid in de afhandeling van geluidmeldingen verder te borgen. MAATSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN Op 6 april organiseerde voor de tweede keer de Run. De run is een hardloopevenement dat wordt georganiseerd om omwonenden op een andere manier kennis te laten maken met de luchthaven. Met deelnemers was het evenement een groot succes. In samenwerking met de Vliegbasis Eindhoven vond op 25 april de jaarlijkse Hoogvliegersdag op plaats. De Stichting Hoogvliegers organiseert diverse keren per jaar op Nederlandse luchthavens een dag voor zieke en gehandicapte kinderen in de leeftijd van 6 tot 17 jaar. De kinderen mogen dan zelf een vliegtuig besturen. werkt hier jaarlijks graag aan mee. 14

15 PERSONEEL & ORGANISATIE De 60 vaste medewerkers van N.V. en Hotel B.V. waren eind 2015 ondergebracht bij de volgende afdelingen: Personen FTE M V M-fte V-fte Directie & Managementteam 4 4, ,0 2,0 Commercial Services 5 5, ,0 2,0 Operationele zaken Airport Operations 12 10, ,0 4,9 Technische Dienst 8 7, ,9 0 Financiële zaken & ICT 5 4, ,0 1,6 Juridische & Bestuurlijke zaken 3 2, ,2 Secretariaat 5 4, ,0 Personeel & Organisatie 1 0, ,8 Corporate Communications 1 0, , , ,9 18,2 Hotel B.V. 16* 7, ,8 Totaal 60 47, ,9 26,0 *Van de 16 medewerkers hebben 5 medewerkers een 0-urencontract en zijn niet opgenomen in de fte-staat. Aanvullend op de vaste medewerkers van N.V. werd gebruikgemaakt van twee uitzendkrachten. Ten opzichte van 2014 betekent dit voor N.V. een fte-toename van 15,9%. De toename zit met name bij de operationele functies; een direct gevolg van de groei van en de daarmee samenhangende operationele activiteiten. ZIEKTEVERZUIM Het ziekteverzuim in 2015 is ten opzichte van 2014 (3,34%) gedaald en bedroeg 1,36%. Langdurig verzuim is de afgelopen jaren gedaald tot 0% in In september 2015 heeft een Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) plaatsgevonden onder de medewerkers. 70% van de medewerkers heeft meegedaan aan de PMO-vragenlijst en 49% van de werknemers heeft deelgenomen aan de fysieke onderzoeken. Het PMO geeft inzicht in de vitaliteit van de medewerkers. Eindhoven Airport verkrijgt hiermee een totaalbeeld van de risicofactoren die invloed hebben op de duurzame inzetbaarheid van haar medewerkers. De resultaten geven een positieve uitslag, met name op het gebied van bevlogenheid en werkvermogen, maar geven ook aanleiding voor extra aandacht voor een aantal risicogebieden, zoals leefstijl en stress. Met name voor de risicogebieden zal in 2016 een programma worden opgestart, dat tevens past binnen de strategische pijler FIT. MEDEWERKERSTEVREDENHEID Om meer inzicht te krijgen in de tevredenheid en betrokkenheid van onze medewerkers, is in mei 2014 voor de eerste keer een medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden. In deze 0-meting werd een score van 8,0 als rapportcijfer gehaald. In november 2015 is dit onderzoek herhaald. De medewerkers zijn met een gemiddeld rapportcijfer van 7,6 tevreden met als werkgever, ook al is men over het geheel genomen wat minder tevreden dan in Dat wordt ook weerspiegeld door de Net Promotors Score (NPS) waar het aantal passief tevreden medewerkers aanzienlijk is gegroeid ten koste van de zeer positieve medewerkers (promotors). Bijna 100% van de medewerkers geeft aan dat ze op hun plek zitten bij. PERSONEELSVERTEGENWOORDIGING De personeelsvertegenwoordiging (PVT) is in 2015 viermaal bijeengekomen met de directie en afdeling Personeel & Organisatie. Daarbij zijn onderwerpen als het Periodiek Medisch Onderzoek, de vernieuwde kantooromgeving, de werkkostenregeling, de Wet flexibel werken en het medewerkerstevredenheidsonderzoek aan de orde geweest. DIVERSITEIT Binnen N.V. is de verhouding man versus vrouw 50%/50%. Deze gelijke verdeling zien we ook terug in het managementteam. Binnen de gehele organisatie, dus inclusief het hotel, is de verdeling man versus vrouw 37%/63%. VOORUITBLIK Naar verwachting zal het personeelsbestand van Eindhoven Airport N.V. met 7% toenemen voornamelijk binnen de afdeling Financiële Zaken & ICT. 15

16 MILIEU EN VEILIGHEID heeft de wens uitgesproken om op het gebied van duurzaamheid tot de leidende luchthavens van Europa te behoren. Hierbij wordt op een evenwichtige wijze rekening gehouden met het belang van de luchtvaart voor de economie en de luchtvaartconsumenten, alsmede met de milieubelangen. heeft daarvoor als basis een systeem dat voldoet aan de milieunorm ISO 14001, de wereldwijd geaccepteerde norm met eisen voor een milieumanagementsysteem. Ieder jaar wordt het ISO systeem geaudit om op verschillende onderdelen van het managementsysteem bewijs te verzamelen dat blijft voldoen aan relevante milieuwet- en regelgeving, contractuele eisen en de specifieke doelstellingen van het milieumanagementsysteem. Tevens is de audit erop gericht om verbeteringen van het systeem te identificeren en de voortgang en toepassing van het plan van hercertificering te beoordelen en waar nodig aan te passen. Binnen de organisatie en bij de partnerbedrijven op de luchthaven is hard gewerkt aan de geplande verbeteringen en is door de auditor vastgesteld dat de beoordeelde onderwerpen en processen effectief zijn geïmplementeerd en voldoende worden beheerst. MILIEUVERGUNNING In 2015 is een aantal nieuwe ontwikkelingen te melden in wettelijke en andere eisen die betrekking hebben op de milieuaspecten van. Dit betreffen de uitbreiding van de vliegtuigopstelplaatsen S11/S12, de aanleg van het General Aviation platform en de dagopstelplaatsen van de tankwagens. Hiervoor zijn milieuneutrale meldingen gedaan bij het bevoegd gezag. Voor de bouw van het multifunctionele gebouw (multi purpose building) in 2016 is een veranderingsvergunning aangevraagd. Sinds de revisievergunning van 2003 zijn meerdere veranderingsvergunningen aangevraagd en meerdere milieuneutrale meldingen gedaan. Hierdoor is een dermate complexe vergunningssituatie ontstaan dat in 2016 een nieuwe revisievergunning zal gaan aanvragen. MILIEU-INCIDENTEN Indien zich op de luchthaven een ongewoon voorval (lees: milieu-incident) voordoet, dient conform artikel 17.1 Wet Milieubeheer hiervan terstond mededeling te worden gedaan aan de Milieu Klachten Centrale van de Provincie Noord-Brabant. Om dit te borgen heeft de meldplicht voor alle gebruikers van haar terrein opgenomen in haar Luchthavenreglement. In 2015 hebben in totaal 34 milieu-incidenten plaatsgevonden; een stijging van 4 incidenten ten opzichte van 2013 (30 milieu-incidenten). De meeste milieu-incidenten betroffen kleine lekkages met olie (22x). De overige milieu-incidenten betroffen lekkages met diesel (4x), Jet A1 (8x) en overige lekkages (1x). Bij alle milieu-incidenten zijn direct corrigerende maatregelen genomen ter bescherming van het milieu en indien noodzakelijk tevens maatregelen genomen om herhaling van het incident te voorkomen. Alle milieu-incidenten op zijn gerapporteerd aan het bevoegd gezag. Milieu Management Systeem ENERGIE-, GAS- EN WATERVERBRUIK Het totale energieverbruik is in 2015 met 22% toegenomen ten opzichte van Dit is mede het resultaat van ruimere openingstijden van de terminal en de inzet van koelers in de zomer. Door de toename van het aantal passagiers en gebruikers, waaronder het hotel, is het waterverbruik met 3% toegenomen. Het totale gasverbruik is met 4% toegenomen. AFVAL Door de groei van het aantal passagiers en het aantal gebruikers is de totale hoeveelheid afval dat door de luchthaven in 2015 werd geproduceerd met 21% toegenomen ten opzichte van streeft daarbij naar een steeds betere scheiding van de verschillende afvalstromen. Hiertoe is in 2015 een KPI bepaald, die inhoudt dat in 2020 ten minste 30% van het afval gescheiden aanbiedt. HINDERMELDINGEN In 2015 zijn meldingen over geluidhinder van vliegverkeer ingediend. Van het totaal aantal meldingen in 2015 gaan meldingen (13%) over civiele vliegbewegingen. 77% van de meldingen is afkomstig van mensen die meer dan 25 meldingen hebben ingediend. Ieder kwartaal wordt de kwartaalrapportage Meldingen geluidhinder gerapporteerd aan de Commissie Overleg & Voorlichting Milieuhygiëne (COVM). De rapportages van 2015 zijn te vinden op de website van de COVM ( WATER VERBRUIK ELEKTRA GgGASAS VERBRUIK m kwh m 3 16

17 MILIEU EN VEILIGHEID SAFETY In 2015 is voortvarend doorgepakt op diverse verbeterpunten, waaronder de implementatie van (Initial) Safetycases en het verwijderen of breekbaar (frangible) maken van obstakels op het landingsterrein. Ook is gestart met een maandelijks Safety Bulletin, dat digitaal verspreid wordt binnen Eindhoven Airport en Vliegbasis Eindhoven. voert ook zelf conform een jaarplanning inspecties uit. In 2015 zijn alle inspecties zonder kritische bevindingen afgedaan. In 2016 worden voor meer onderwerpen inspecties uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld de snelheid van de voertuigen aan luchtzijde. Daarnaast zullen de inspecties op bestaande onderwerpen in frequentie worden verhoogd. In opdracht van werd op 6 oktober 2015 de interne audit op grond van de Regeling Veilig Gebruik Luchthavens en andere Terreinen (RVGLT) uitgevoerd door de auditpool van de Nederlandse Vereniging van Luchthavens (NVL). Op 30 oktober 2015 werd door de Inspectie Leefomgeving & Transport (IL&T) in samenwerking met de Militaire Luchtvaart Autoriteit (MLA) een objectinspectie uitgevoerd op het luchtzijdige gedeelte van. Beide kenden enkele niet-kritische bevindingen die binnen de daarvoor gestelde termijnen worden afgehandeld. Het jaar 2015 kende geen civiele grondincidenten of luchtvaartongevallen. Er is twee keer een standby call afgegeven voor een General Aviation toestel. Deze toestellen zijn vervolgens veilig geland. De beoordeling van de doeltreffendheid en doelmatigheid van het Veiligheid Management Systeem is op 11 januari 2016 vastgelegd in de jaarlijkse directiebeoordeling. Van de vijf doelstellingen in 2015 zijn er drie gehaald. Hoewel de doelstelling voor het aantal vogelaanvaringen niet is gehaald, is er met 30 vogelaanvaringen met civiel verkeer zowel absoluut als relatief sprake van een lichte daling ten opzichte van 2014 (32). De doelstelling voor runway incursions kwam in januari met zes voorvallen al onder druk te staan. Er zijn toen aanvullende maatregelen getroffen en na onderzoek bleek het mogelijk om de locatie waar vliegtuigen moeten wachten (holdingpoint) te verplaatsen naar een locatie waar vliegers hem verwachten. De locatie bleek de grootste veroorzaker van de runway incursions, waardoor zich op die locatie sindsdien geen voorvallen meer hebben voorgedaan. Veiligheid Management Systeem 2015 Veiligheidsdoelstelling* Target Score Score Relatief Aantal vogelaanvaringen 7 per * 8,0 Aantal Runway incursions max 12 (0,24 per 1.000) Aantal gevallen van Foreign Object Damage (FOD) 0 0 Uitval baan en aanvliegverlichting (geen vliegverkeer mogelijk) 0 0 Uitval LVL-apparatuur (geen vliegverkeer mogelijk) 0 0 Luchtruimschendingen monitoring 1 Drones/wensballonnen monitoring 3 Score relatief: per aantal vliegbewegingen Cijfers betreffen de totale operatie (civiel en militair) *Waarvan 30 met civiel verkeer en 5 met militair verkeer 11 0,25 VOORUITBLIK Tijdens de baanrenovatie van 30 mei tot 16 juni 2016 worden meerdere obstakels waaronder de Local Control Bunkers verwijderd. De kwantitatieve veiligheidsdoelstellingen worden in 2016 gecontinueerd en aanvullend zal samen met de Vliegbasis aandachtig gewerkt worden aan het thema Veilig groeien. 17