Visie en Beleid. Werkcollege Smart Sustainable Cities. Rien van Stigt

Transcriptie

1 Visie en Beleid Werkcollege Smart Sustainable Cities Rien van Stigt

2 Michelangelo beweerde dat zijn beelden enkel en alleen Uit overtollig steen bevrijd mochten worden. (Herman van Veen)

3 Overzicht van dit college Visie en beleid Wat is een goede visie? Een visie maken: forecasting en backcasting Van visie naar beleid: de beleidslevenscyclus Beleid in het politieke systeem

4 Visie en missie Een visie is een wervend, ambitieus, maar haalbaar toekomstbeeld voor een organisatie. Voorbeelden: landing a man on the moon (J.F. Kennedy) I have a dream (Martin Luther King) Vanuit een visie formuleren we vaak een missie: Wij willen mensen plezier geven (Disney) We make work easier (Apple)

5 Visie en missie Een visie is waar je voor gaat: Doel Toekomst Een missie is waar je voor staat: Waarden Normen

6 Visie en beleid Vanuit een missie worden beleidsdoelstellingen geformuleerd: Concreet Meetbaar Realistisch Beleid maakt de visie dus operationeel (d.w.z. zo concreet dat je ermee aan de slag kunt).

7 Visie en beleid Met alleen beleidsdoelstellingen heb je nog geen beleid. Met welke middelen ga je die doelen bereiken? Wanneer wil je de doelen behaald hebben? Kortom: beleid = doelen + middelen + tijd

8 Beleidsinstrumenten Beleidsinstrumenten zijn de middelen om beleid te realiseren. Voorbeelden: Financieel: subsidie, heffingen Sociaal: voorlichting e.d. Zelfregulering: keurmerk, certificering, convenant Doelvoorschrift, voorschrift beste techniek Handhaving: naleving afdwingen Beleidsregels voor de uitvoering

9 Wat is een goede visie? Kijk nog eens naar JFK met zijn man on the moon speach: Uitdaging (de Russen hadden kort ervoor Joeri Gagarin in een baan om de aarde gebracht) Hoger doel (freedom, tyranny, ) Realistisch ( I believe we possess all the resources and talents necessary ) Aansprekend ( this nation, our future on earth, )

10 Wat is een goede visie? Een goede visie is dus: Ambitieus Gericht op de toekomst (vanuit het heden) Concreet Specifiek / onderscheidend voor de organisatie Realistisch Uitdagend / inspirerend Uitnodigend om mee te doen

11

12

13 Visie en missie Langedijk is voor alle generaties een heerlijke gemeente om in te wonen. Het is er gemoedelijk en rustig. Mensen hebben oog voor elkaar en zijn betrokken bij hun omgeving en hun dorp. En zij hebben alle ruimte om te ondernemen. Ondernemen zit Langedijkers in de genen. Bij ondernemerschap denken Langedijkers aan economische en maatschappelijke initiatieven. Dat is de kern van de visie en missie zoals deze zijn vastgesteld door de gemeenteraad van Langedijk. Uit de visie komt naar voren dat de gemeente wil inzetten om vooral jongeren aan Langedijk te binden. Voor de jongsten is in 2020 alle ruimte om te spelen en zijn er goede scholen dicht in de buurt. Als zij wat ouder worden hebben ze een ruime keuze aan goede voorzieningen zoals sporten andere vrijetijdsverenigingen. Voor de jongvolwassenen heeft Langedijk goede jongerenhuisvesting ter beschikking. Starters kunnen hier tegen een betaalbare prijs een huis kopen. Bij ondernemen denken Langedijkers aan commerciële en maatschappelijke initiatieven. Economische activiteiten vinden we terug in alle dorpen van de gemeente, ook in de woonkernen en niet (alleen) op bedrijventerreinen buiten de bebouwde kom. Dat zorgt ervoor dat veel Langedijkers op de fiets naar hun werk kunnen. Maatschappelijk ondernemen komt tot uiting in de veelzijdige initiatieven die burgers en verenigingen nemen om van Langedijk een levendige gemeente te maken voor de inwoners. Vanuit het gemeentehuis wordt particulier initiatief gestimuleerd en ondersteund.

14 Hoe maak je een visie? Stel jezelf de volgende vragen: Wat komt er op ons af? Wat zijn de ontwikkelingen (specifiek voor A foort)? Positief: aansluiten Negatief: vermijden of pareren Wat past bij onze (= A foort) missie? Wat kunnen wij? Wat willen wij gaan doen in het kader van die ontwikkelingen en vanuit onze capaciteiten?

15 Vraagstukken voor de stad Bron: PBL (2015). De stad verbeeld

16 Forecasting, scenario s, backcasting

17 Combineer scenario s en backcasting

18 Elementen voor een visie Werk in groepjes van 3 studenten Inventariseer de voor jullie belangrijkste te extrapoleren trends en de belangrijkste elementen van de door jullie gewenste toekomst. Tijdsduur: 15 minuten. Overleg met twee andere groepjes en maak een top twee. Schrijf de twee belangrijkste trends en de twee belangrijkste elementen op een A4 en lever dat in. Tijdsduur: 5 minuten. (Dit is een eerste vingeroefening; werk je ideeën zelfstandig verder uit met je groep)

19 Elementen voor een visie Te extrapoleren trends: ICT: data, sensoren Vraaggestuurd Gewenste toekomst: Duurzaam Slim

20 Hoe vind je trends? Onderzoek doen: Vakbladen Statistieken ( Kijken ter plekke! Andere slimme steden Barcelona Kopenhagen Nice Londen Toronto New York Wenen

21 Van visie naar beleid: de beleids(levens)cyclus

22 De beleids(levens)cyclus Volgens Pieter Winsemius doorlopen beleidsvraagstukken vier fasen: Erkenning van het probleem Beleidsformulering Oplossing Beheer In de beide eerste fasen is er grote onenigheid over de beleidskeuzen.

23 De beleids(levens)cyclus De vier fasen verschillen in politiek gewicht:

24 De beleids(levens)cyclus De beleidscyclus wordt ook vaak zo weergegeven:

25 Beleid in het politieke systeem

26 Het politieke systeem Model van het politieke systeem: Fasen van de beleidscyclus In- en uitvoer: van kwestie naar beleid (of niet) Barrières tussen de fasen Blokkade: kwestie strandt Conversie: kwestie of beleid verandert Uitvoer leidt tot nieuwe invoer: terugkoppeling Omgeving beïnvloedt beleidsproces

27 Model van het politieke systeem

28 Samenvatting Een visie is een wenkend perspectief. Een visie maak je door trends te onderkennen en kansen te zien daarop in te spelen om de door jou gewenste toekomst te realiseren. Een missie is wie of wat je bent. Beleid = doelen (ontleend aan de visie) + middelen (beleidsinstrumenten) + tijd. Beleid verloopt in vier fasen (+ evaluatie). In het politieke systeem ondervinden beleidskwesties blokkades of conversie.