VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 602 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING DECEMBER 2015 Evaluatie van de Paspartoe SAMENVATTEND VERSLAG namens de Commissie voor Cultuur, Jeugd en Sport uitgebracht door de heer René COPPENS Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: de heer Jef Van Damme, voorzitter, de heer René Coppens, de heer Stefan Cornelis, mevrouw Annemie Maes, mevrouw Cieltje Van Achter Andere leden: mevrouw Carla Dejonghe, mevrouw Brigitte Grouwels Verontschuldigd: de heer Paul Delva 1392

2 - 2 - Dames en Heren, De Commissie voor Cultuur, Jeugd en Sport organiseerde op 8 december 2015 een vergadering over de evaluatie van de Paspartoe. De heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, de heer Bart Temmerman, CultuurNetVlaanderen en de heer Dirk Broekaert, algemeen directeur Cultuur VGC, werden uitgenodigd voor de bespreking van de evaluatie van de Paspartoe. De heer René Coppens wordt aangeduid als verslaggever. 1. Inleiding door de heer Jef Van Damme Commissievoorzitter Jef Van Damme heet de gastsprekers, collegelid Pascal Smet en de geïnteresseerde raadsleden welkom. Het is geen gewone commissievergadering. Tijdens deze vergadering zal de evaluatie en de toekomst van de Paspartoe onder de loep genomen worden. 2 Toelichting door de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid Collegelid Pascal Smet geeft een korte inleiding over de Paspartoe die op 5 februari 2014 werd gelanceerd. In het Bestuursakkoord en de Beleidsnota Cultuur werd gesteld dat de Paspartoe wordt geëvalueerd. Bovendien betrekt de spreker de commissie graag bij zijn beleid. Vandaar dat hij, alvorens naar het College te gaan met beleidsvoorstellen inzake de evaluatie van de Paspartoe, de mening van de raadsleden wil horen. De evaluatie werd enerzijds vanuit de administratie uitgevoerd en anderzijds vanuit CultuurNetVlaanderen. Ook Muntpunt werd erbij betrokken. De bedoeling is dat er vragen worden gesteld en dat er een gedachtewisseling komt. Het collegelid heeft niet de intentie een toelichting te geven over hoe hij de dingen ziet. Hij zal vooral luisteren naar de aanwezige raadsleden om suggesties, aandachtspunten mee te nemen. Deze worden dan beschouwd als een bijkomend luik aan de evaluatie. Ten slotte zal hij al dan niet aan het College een voorstel tot aanpassing van de Paspartoe overmaken. In het kader van de waardering van de rol van de Raad is het belangrijk dat de raadsleden gehoord kunnen worden. De controlerende functie, maar ook de beleidsadviserende functie zijn belangrijk. Het is de eerste keer tijdens deze legislatuur dat deze methode wordt gebruikt.

3 - 3 - Commissievoorzitter Jef Van Damme stelt voor een gedragen standpunt van heel de commissie, waarin een aantal aanbevelingen worden geformuleerd, over te maken aan het collegelid. Het zou een goed signaal zijn als we vanuit de commissie het collegelid kunnen ondersteunen en adviseren. 3. Toelichting door de heer Bart Temmerman, CultuurNetVlaanderen De heer Bart Temmerman geeft een toelichting over de UiTPAS. De UiTPAS is een spaaren voordeelkaart voor de vrije tijd. Het specifieke eraan is dat het een niet stigmatiserend initiatief is waarbij mensen in armoede recht hebben op een bijkomend vast kortingtarief: het kansentarief. De bedoeling is dat het publiek meer goesting krijgt in vrijetijdsactiviteiten. Een belangrijke doelstelling is dat men met dit instrument samenwerking wil teweeg brengen, een integrale samenwerking tussen de verschillende spelers om op die manier de participatie te bevorderen. Het is een instrument met 3 fundamenten: - kansentarief toekennen; - Uitpunten omruilen voor voordelen; - Uitpunten toekennen. Praktisch werkt het als volgt: Mensen krijgen een kaart waarmee ze punten kunnen sparen. Er wordt voor gezorgd dat dit op zoveel mogelijk plaatsen kan gebeuren. In Muntpunt bv. spaar je aan een zuil. Via de gsm kunnen ook punten worden opgeladen, een kansentarief worden toegekend of punten worden omgeruild. Aan bemande balies zoals bv. in de KVS liggen usb-lezers waar men de kaart kan opleggen. Op het scherm van de pc ziet men de nodige details van de kaart. De UiTPAS is een Vlaams programma, maar het wordt lokaal geïmplementeerd. Op lokaal vlak is er zoveel mogelijk vrijheid om de pas aan te passen aan de beleidsvisie van de lokale overheid. Op de kaart van Vlaanderen in bijlage, ziet men waar de UiTPAS actief is. Het gebruik van de pas kan overgaan naar deelgemeenten. Concreet betekent dit dat eind 2016 in 28 steden en gemeenten een UiTPAS beschikbaar is. Dit zullen 10 regio s zijn en beslaat ongeveer 10% van de Vlaamse steden en gemeenten. Tegen eind 2018 wil men 20 regio s hebben, die samen voor 50% van de gemeenten en steden moeten instaan. Met uitzondering van Brussel wordt de naam UiTPAS behouden. In Brussel heet het Paspartoe. Pashouders kunnen overal waar de UiTPAS of de Paspartoe wordt erkend, punten sparen of omruilen. De UiTPAS wordt constant geëvalueerd bij de aanbieders en de gebruikers. Er wordt ook specifiek gekeken naar mensen in armoede.

4 - 4 - In de regio Dender was er een nulmeting en na 18 maanden was er een herhaalmeting. Hetzelfde zal gebeuren in Gent. Uit de 2 metingen is alvast gebleken dat mensen in armoede, waar al een degelijk statistisch significant verschil merkbaar was, ambassadeurs zijn geworden van het instrument. De UiTPAS heeft bij die mensen positieve effecten gehad op hun participatie. Ze voelden zich beter in hun vel, meer geïnformeerd, ze namen meer deel aan activiteiten, ze kregen keuzestress, er werden nieuwe activiteiten ontdekt die ze leuk vonden,... Het argument dat een activiteit te duur is, verdwijnt door de serieuze reductie van de prijs. Opmerkelijk is dat printcommunicatie belangrijk blijft. Alles inzetten op online is geen goed idee. Op dit moment zijn er iets meer dan pashouders. 49% van de pashouders heeft recht op een kansentarief. De spreker zou graag zien dat de verhouding armoede-niet in armoede 30-70% is. Om te garanderen dat het een niet-stigmatiserend gegeven is, moeten zoveel mogelijk mensen een pas hebben. Daarom moeten meer mensen die niet in armoede leven een pas hebben dan mensen die wel in armoede leven. Dit verschilt momenteel heel erg van regio tot regio door het accent dat de lokale overheid heeft gelegd bij de uitrol van het initiatief. 56% van de pashouders is een vrouw, 44% een man. Aalst is samen met Lede de stad met procentueel het meest aantal pashouders nl.11%. CultuurNetVlaanderen gelooft zelf dat 15-20% een haalbare kaart moet zijn. Om boven de 20% te gaan, moet de pas meegenomen worden in allerlei andere projecten. In Antwerpen is de A-kaart gekoppeld aan de bibliotheekkaart. Als verschillende kaarten worden samengebracht zal de penetratie van de kaart hoger worden. Het aantal gespaarde punten gaat richting De laatste maanden worden er meer punten verzameld, +/ per maand. Het is normaal dat er een jaar nodig is vooraleer een systeem goed werkt. Er moeten natuurlijk genoeg aanbod en voldoende pashouders zijn. Het aantal UiTPAS-activiteiten sinds de start bedraagt De meerderheid van de punten wordt verzameld via de spaarzuilen. 19% van de gespaarde punten werden al omgeruild. In de regio Dender bedraagt het aantal omgeruilde punten 32%. Om te weten wat de evolutie van de UiTPAS is, moet worden gekeken naar de Beleidsbrief van Vlaams minister Sven Gatz. In de beleidsbrief staat: We moeten bekijken hoe die UiTPAS niet alleen geografisch verder kan verspreid worden, maar ook hoe we dat instrument kunnen versterken en verrijken. De uitbreiding van de toepassingsgebieden van de UiTPAS is belangrijk. De UiTPAS moet meer dan een lokale vrijetijdspas worden. De volgende voorbeelden zijn trajecten die lopende zijn:

5 UiTPAS als bovenlokale voordeelpas: testtraject met Sportimonium, gesprekken Koning Kevin vzw, federatiekorting bij Sporta-federatie, - Integratie van andere passen: BILL Kortrijk, Entrepas Oostende - UiTPAS als identificatiemiddel: sociale restaurants Gent, SNS-pas, Steunpunt Vakantieparticipatie - Museumpas Er zijn ook productontwikkelingen bezig die zich richten op extra meerwaarde bieden aan de aanbieders, dus aan degenen die activiteiten organiseren en die de UiTPAS aanvaarden. Zij zullen geholpen worden door hen inzicht te geven in wie zij ontvangen met een UiTPAS. Er zullen rapporten opgemaakt worden die de mogelijkheid bieden om gesegmenteerd te mailen. In Kortrijk wou de burgemeester alles graag mobiel, vandaar dat er een applicatie wordt gelanceerd waarbij pashouders via hun smartphone zelf kunnen inchecken, hun profiel raadplegen, de voordelen ontdekken, enz. Dit is slechts voor een deel van de bevolking bruikbaar. Het Filmfestival van Gent heeft een aantal topattracties. Er zijn ook een aantal attracties waar veel publiek naartoe kan komen, maar wat niet gebeurt. Bij alle pashouders in Vlaanderen werd gekeken wie een zekere interesse heeft in film of in instituten die een gelijknamig aanbod hebben. Deze mensen werden op de hoogte gebracht van de activiteiten. Dit kende een conversie-ratio van 45%. Mensen worden zo op maat bediend van de voordelen en het aanbod. Dit was een test, maar naar volgend jaar toe zal dit meer en meer worden aangeboden aan de verschillende organisatoren. Op deze manier krijgen ze voor een stuk inzicht in hun publiek. Moeilijk verkoopbare activiteiten zullen misschien meer volk over de vloer krijgen. Alle deelnemers van de UiTPAS krijgen een soort van klantensysteem wat ze zelf meestal niet hebben. Hiermee kunnen ze zien wie, wanneer deelnam aan een activiteit, hoeveel punten er werden gespaard, wat de populairste evenementen waren, enz. Dit is natuurlijk anoniem en wordt weldra gelanceerd. Een voorbeeld hiervan is terug te vinden in de bijlagen. Een laatste productontwikkeling die wordt gelanceerd is de terugkeer naar prints. Heel eenvoudige pdf-rapporten die contextueel zijn. Dit wordt weldra getest in 3 Brusselse gemeenschapscentra en op een heleboel andere plaatsen in Vlaanderen zoals bv. in de Huizen van het Kind, waar het dan vooral op gezinnen met kleine kinderen is gericht. 4. Toelichting door de heer Dirk Broekaert, algemeen directeur Cultuur VGC De heer Dirk Broekaert geeft bijkomende uitleg bij de evaluatie van de Paspartoe. De Paspartoe is de spaar- en voordelenpas voor inwoners van Brussel en leerlingen/docenten in het Brussels onderwijs. Via de pas wordt er op een objectieve manier reductie gegeven aan mensen in armoede en de pas is gebaseerd op de UiTPAS van CultuurNetVlaanderen. De evaluatie van de Paspartoe werd aangekondigd in de Beleidsbrief Cultuur, Jeugd en Sport Verbinden, gekoppeld aan participatie en laagdrempelige toegang.

6 - 6 - Zowel de VGC-raadsleden als de Vlaamse parlementsleden hebben een evaluatie en een eventuele bijsturing van de Paspartoe gevraagd. De focus van de evaluatie en de evaluatieperiode liepen van februari 2014, moment van lancering, tot juni Er werd geëvalueerd over een beperkte periode van 1,5 jaar. Onmiddellijk werd gekeken naar wat het potentieel is dat achter de kaart zit om op zoek te gaan naar mogelijke verbeterpunten. Bovendien werd gekeken wat de toekomst voor de groepsparticipatie is. De evaluatie heeft een kwantitatief en kwalitatief luik. Het kwantitatief onderzoek liep van 12 februari 2014 tot 15 juni De partners voor het kwantitatief onderzoek waren de VGCcel Paspartoe in samenwerking met CultuurNetVlaanderen en de VGC-Meet-en Weetcel. Het cijfermateriaal werd gegenereerd uit: - het registratiesysteem van CultuurNet; - de rapporten van de VGC-cel Paspartoe; - het deelnemersbeheer van de VGC. Voor het kwalitatief onderzoek zijn er heel veel gespreksrondes geweest met CultuurNet, Lasso, Brusselsplatform Armoede, pashouders, sociaal-culturele verenigingen, MIA s (mensen in armoede), CJS-medewerkers, Muntpunt en de aanbieders. Het cijfermateriaal dat werd verzameld is statistisch te beperkt om een representatieve evaluatie mogelijk te maken. Op 15 juni 2015 waren er pashouders, op 31 oktober Op 3 maanden tijd steeg het aantal met 10%. 46% van de pashouders zijn mannen, 52% vrouwen. 67% van de totaal geregistreerde pashouder zijn mensen in armoede (MIA). Opmerkelijk is dat zeer veel kinderen een pas hebben. Bij de lancering, 1,5 jaar geleden, werd gefocust op het verbreden van het aanbod. Hierdoor kwamen de speelpleinen en het jeugd- en sportaanbod erbij. Veel kinderen die zich inschreven voor een speelplein werden pashouder. De 2 de grootste groep omvat de 75-plussers, daarna volgen de 30 ers. Het sparen van punten gebeurt door een beperkt aantal mensen. In totaal werden er punten gespaard door personen. Het gaat meestal om vrouwen en senioren. MIA s sparen het minst. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat zij het meest gebruik maken van reducties. Punten omruilen gebeurt heel weinig. Dat is een vergelijkbaar effect met de UiTPAS. Het aanbod tot 16 euro zal voor iemand met een reductietarief 2 euro kosten. Tot op heden hebben 732 personen ervan gebruik gemaakt. In totaal werd het reductietarief keer toegepast. Daarnaast bestaat er een SNS (sport na school)pas voor leerlingen. In de periode hebben 72 leerlingen met een Paspartoepas een SNS-pas gekocht.

7 - 7 - Verder is er een groot gebruik van de pas voor de speel- en sportkampen. Bij de speelpleinen werden er reductietarieven toegepast. Hier werd geteld per dag. Voor de sportkampen wordt er per week geteld. Bij de lancering van de Paspartoe werd er ook een bonnenboekje ingevoerd. Dit dient voor het aanbod dat duurder is dan 16 euro. In 2014 werden 48 bonnen gebruikt voor vakantiekampen. In 2015 waren dit er 76. Dit is een sterke verhoging. Bij de lancering van de Paspartoe werd beslist de cultuurbon te behouden. Hij werd gekoppeld aan de Paspartoe en ieder individu kreeg 1 bon. De bon heeft een waarde van 6 euro. Zodra je pashouder bent, krijg je de cultuurbon jaarlijks. Het effectief gebruik van die cultuurbon is 17%. Er bestaat ook een cultuurbon voor groepen. Ten tijde van de cultuurwaardebon maakten ongeveer 300 verenigigen per jaar hiervan gebruik. Nu zijn er dit maar 85. Verenigingen mogen 1 culturele groepsuitstap per jaar maken met maximum 45 personen. Voor het kwalitatief onderzoek werd op stap gegaan om te horen hoe aanbieders, gebruikers en medewerkers de Paspartoe evalueren. Dit gaat van dialoogtafels met mensen op de werelddag van het verzet tegen armoede, tot een denkdag sociaal-cultureel werk. Momenteel buigt een werkgroep van de Jeugdraad zich nog over de Paspartoe. Er zijn permanente gesprekken met aanbieders en gebruikers om het instrument te verbeteren. De rode draden uit de evaluatie zijn de volgende: - beperkte zichtbaarheid en kennis over de Paspartoe; - de communicatie over het product kan beter; - de voordelen blijven onduidelijk; - de verspreiding is te beperkt; - het systeem moet eenvoudiger; - vraag naar maatwerk blijft; - nood aan diversiteit en uitbreiding van het cultureel aanbod; - de uitbreiding naar vrijetijd is positief; - nood aan inbedding in een breder verhaal van toegankelijkheid; - vraag naar afstemming met andere overheden en kortingssystemen; - het potentieel wordt over het algemeen positief ingeschat. Er werden doorlopend al technische verbeteringen toegepast, wel telkens binnen de marges van de beslissingen van het College. De papieren bon verdwijnt en de waarde ervan wordt opgeladen op de pas. Er wordt versterkt ingezet op communicatie. Mensen krijgen meer informatie in hun brievenbus. Momenteel zijn er 2 verkoopbalies, in Muntpunt en bij de administratie. Daarnaast is er ook een mobiele balie. De bedoeling is om de komende maanden verkoopbalies in de gemeenschapscentra te installeren. Er zal ook rekening worden gehouden met de elementen die in de commissie worden aangebracht.

8 - 8 - In bijlage is er een overzicht van de resultaten van het sparen en ruilen in 2014 en Sinds juli heeft Muntpunt extra inspanningen geleverd omtrent communicatie en dit heeft zichtbaar resultaat opgeleverd. Als deze inspanning aangehouden kan blijven, zal er meer gebruik en meer kennis zijn over de Paspartoe. De tijdspanne van de evaluatie is te kort om grote conclusies te trekken, maar het is wel een opvallende lijn die kan worden getrokken. 5. Bespreking Bij de lancering van de Paspartoe, tijdens de vorige legislatuur, werd er eveneens een hoorzitting georganiseerd. De heer René Coppens (Open Vld) overwoog om zijn tussenkomst van toen te herhalen, maar besliste dit niet te doen. Het afschaffen van de cultuurwaardebonnen en de invoering van de Paspartoe werd op het einde van de vorige legislatuur zeker niet overal laaiend enthousiast onthaald. Vooral de culturele instellingen en verenigingen zagen de hervorming met lede ogen aan. Ook op sommige banken van de toenmalige meerderheid en oppositie was de scepsis bijzonder groot. Dit is volgens de spreker misschien nu minder, maar het is er nog steeds, toch zeker bij de spreker. De Open Vld-fractie pleitte aanvankelijk voor een bedachtzame testfase, alvorens de cultuurwaardebonnen voorgoed aan de kant te schuiven. Dat is toen niet gebeurd. Gelukkig beloofde het VGC-College in zijn VGC-Bestuursakkoord Goesting in Brussel om de Paspartoe aan een vroegtijdige evaluatie te onderwerpen opdat de vrijetijdspas in het belang van alle Brusselaars hopelijk ook spoedig zou kunnen worden bijgestuurd. Vandaar deze commissievergadering. Natuurlijk zonder het kind met het badwater weg te gooien, want de Paspartoe draagt uiteraard ook opportuniteiten en er zitten heel wat kansen in. Niettemin, nu de resultaten van die eerste tussentijdse doorlichting worden bekendgemaakt, weten we dat het initiatief toch nog niet helemaal op punt staat en nog met verschillende kinderziektes te kampen heeft. We mogen gerust stellen dat de koudwatervrees van destijds misschien niet helemaal onterecht was. De Paspartoe werd in 2014 gelanceerd met de bedoeling meer Brusselaars te laten deelnemen aan het vrijetijdsaanbod en is er vooral op gericht om kansarmen op een laagdrempelige manier te laten participeren aan cultuur, jeugdwerking en sport. De spreker is kritisch en heeft opmerkingen, maar hij kan zich er in vinden. De Paspartoe heeft zijn effect op dat vlak trouwens zeker niet gemist. Ook al zijn de cijfers niet perfect, er zit wel wat muziek in. Goed nieuws is dat de Paspartoe wel degelijk doet waarvoor hij in de wieg is gelegd en dus ook mensen in armoede weet te bereiken, relatief gesproken, maar niet in zo een grote mate. De vraag is of zij de pas niet uitsluitend gebruiken met het oog alleen op sport en jeugdwerking en bijna niet voor cultuur. Uit de evaluatie blijkt dat slechts 17% van de Paspartoehouders een ticket voor een cultureel evenement aan reductieprijs kochten. Persoonlijk vindt de spreker dit niet te veel.

9 - 9 - De keerzijde van de medaille is dat de Paspartoe als spaar- en voordelenkaart uit een amalgaam van mogelijkheden en toepassingen bestaat waarin een kat haar jongen niet terugvindt. Zo gaat de invoering van de Paspartoe gepaard met zes nieuwe typologieën: 1) de Paspartoe voor individuele gebruikers; 2) De MIA s die recht hebben op een Paspartoe aan verlaagd tarief; 3) het bonnenboekje voor de MIA s; 4) de Keyfobs voor groepsuitstappen door MIA-verenigingen; 5) de cultuurbon en 6) de cultuurbon voor groepen. Het is gebleken dat de Paspartoe onduidelijk en te ingewikkeld is, zeker voor de ouderen. Sinds juli 2014 is een serieuze terugval van het aantal aanvragen waar te nemen en daar is tot op heden bijna geen verandering in gekomen. Het is allemaal wat complex. De gebruikers van de vroegere cultuurwaardebon zijn hoegenaamd niet overtuigd van het nut van diens opvolger, de Paspartoe. De voordelen wegen misschien niet helemaal op tegen de nadelen. Zo zien toch veel oudere mensen dit. Voor de jongeren valt het nog wel mee. Slechts Brusselaars vroegen een Paspartoe aan, waarmee ze gebruik kunnen maken van het vrijetijdsaanbod dat zich niet enkel beperkt tot cultuur, maar ook sport en jeugdwerking integreert. In vergelijking met de cultuurwaardebonnen die in het laatste jaar van hun bestaan enkel en alleen voor culturele manifestaties werden omgeruild, is het succes van de Paspartoe relatief. Het succes van de Paspartoe blijft vooralsnog uit. Dat blijkt ook uit het tegenvallende gebruik van de spaarkaart. De pashouders die effectief sparen, dat is iets meer dan 1/3 van het totaal aantal pashouders, hebben gemiddeld 7 punten per spaarder. 63% van de pashouders heeft nog geen enkel punt gespaard. De meeste spaarpunten worden gespaard door de kleinste groep pashouders (de senioren). Meer dan ¾ van de MIA s hebben nog nooit gebruik gemaakt van de mogelijkheid om punten te sparen. Dit staat ook in de nota. Ook het omruilen van punten gebeurde nauwelijks, misschien is er nu een verbetering. Hoewel senioren de meeste punten sparen, ruilen ze die zelden in. (Gelach) Deze gegevens wijzen er op dat het systeem nog bijgeschaafd moet worden. Slechts 85 verenigingen en 8 onderwijsinstellingen vroegen een cultuurbon voor groepen aan in In 2013 maakten meer dan 300 verenigingen en 60 onderwijsinstellingen regelmatig gebruik van de cultuurwaardebon. Dat is een hallucinant verschil. We moeten blijven werken aan de administratieve lasten die de Paspartoe met zich meebrengt en die moeten tot een absoluut minimum herleid worden. Dit is misschien liberale taal. Het moet ook allemaal eenvoudiger worden. Verder moet de Paspartoe gebruiksvriendelijker en aantrekkelijker worden. Wat nu wordt gezegd, zijn allemaal herhalingen van de vorige hoorzitting. In tijden waarin alle mogelijke informatie eerst en vooral via internet wordt verspreid, zijn ouderen en sociaal zwakkeren het grootste slachtoffer. De spreker hoopt, en is ervan overtuigd, dat het collegelid daar waakzaam voor blijft. Daarnaast kan de bekendheid van de Paspartoe bij jongeren en studenten ook beter. Hoe komt dat? Is daar een verklaring voor? Het is verontrustend dat men minder cultuur is gaan consumeren omdat men niet of onvoldoende op de hoogte is van de Paspartoe.

10 Het is goed om alles op te nemen in aanbevelingen. Dat is ook makkelijker voor het collegelid. Natuurlijk moet er wel een akkoord zijn over deze aanbevelingen. De informatie en de communicatie dienen doel(groep)gericht te gebeuren. Hoe wordt het draagvlak voor de Paspartoe vergroot? Hoe wil het collegelid de Paspartoe meer onder de aandacht van jongeren en ouderen brengen? De middenklasse is blijkbaar niet erg geïnteresseerd in de Paspartoe. De resultaten van deze evaluatie zijn gebaseerd op een erg beperkt staal en zouden niet altijd statistisch significant zijn. Volgens CultuurNetVlaanderen en de Meet- en Weetcel van de VGC is een langere doorlooptijd nodig, maar er kan toch ook niet eeuwig worden gewacht. De cijfers van vandaag liggen op tafel en geven al duidelijke indicaties van waar de knelpunten precies liggen. Wat is de verdere timing? Komt de commissie nog een keer samen voor een tussentijds verslag in de hoop dat de cijfers beter zullen zijn? Er moet ook niet op verdere evaluaties worden gewacht om nu al de nodige maatregelen te treffen. Zal het collegelid de aanbevelingen die in het rapport worden geuit, opvolgen? Welke aanpassingen zullen op korte of middellange termijn worden doorgevoerd of wordt er op het geheel gewacht? Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V) zegt dat de heer René Coppens al veel verwoord heeft waarover de CD&V-fractie hetzelfde denkt. De CD&V-fractie is blij dat de evaluatie er eindelijk is. Het is heel goed dat men de hand in de boezem steekt en kijkt waar men staat. De CD&V-raadsleden vroeger zich af of de evaluatie zou aantonen wat ze met hun ellebogen al langer aanvoelden. Dankzij de Paspartoe is er een uitbreiding van het aanbod dat toegankelijker wordt gemaakt voor iedereen. Het is positief dat het niet meer wordt beperkt tot enkel en alleen cultuur. Hoe wordt ervan gebruik gemaakt? Er zijn veel Paspartoe-kaarten aangemaakt in Brussel. Worden ze ook effectief gebruikt? Het is niet omdat men een pashouder is, men ook een pasgebruiker is. Met betrekking tot communicatie is de uitdaging groot. Het is belangrijk dat de Paspartoe bekend wordt gemaakt omdat is vastgesteld dat er van de Paspartoe nog niet optimaal gebruik wordt gemaakt. Het grote gevoelige punt is voor de CD&V-fractie de vraag hoe kan men met het cultuuraanbod omgaan naar organisaties toe?. Zij waren nogal believers van de cultuurwaardebon omdat dit werkte. Mensen gingen in groep naar culturele activiteiten. De middenveldorganisaties die dergelijke uitstappen organiseerden namen mensen mee uit die sociaal zwak waren en die anders nooit naar een culturele activiteit zouden gaan. De doelstelling om ervoor te zorgen dat het cultuuraanbod er is voor iedereen, ook voor degenen die anders nooit aan cultuur zouden participeren, werd opgevangen door de verenigingen. In groep met cultuurwaardebonnen aan meerdere activiteiten per jaar deelnemen, was een zeer goed systeem.

11 Er wordt vastgesteld dat vroeger 300 verenigingen naar culturele activiteiten gingen en dat dit er nu nog maar 85 zijn. Dit is iets wat de CD&V-raadsleden met hun ellebogen hebben aangevoeld. Ze wisten dat dit een zwak punt zou zijn. Hoe zal dit worden aangepast? CD&V blijft geloven dat de werking met intermediaire organisaties het beste systeem is om ervoor te zorgen dat sociaal zwakkeren ook kunnen meegenieten van cultuur. Het systeem van de Paspartoe zou zeker in een studentenstad zoals Brussel bekend moeten zijn bij de studenten. Brussel is de grootste studentenstad van het land. Eigenlijk is de Paspartoe tot op heden onvoldoende gekend. Er moet dus extra ingezet worden op communicatie om zoveel mogelijk studenten te bereiken. Misschien moet er contact worden opgenomen met studentenvertegenwoordigers, Br(ik, enz. Het raadslid heeft in haar studententijd de kunst, het theater, enz. leren kennen. Er zijn in de evaluatie een aantal conclusies gemaakt die verduidelijken waar het op staat. Er wordt onder andere gezegd dat de Paspartoe een beperkte zichtbaarheid heeft, de kennis van de Paspartoe niet groot genoeg is, enz. Bovendien blijkt dat de communicatie onvoldoende is, de voordelen onduidelijk blijven, er een beperkte verspreiding is, een beperkt gebruik van de pas, enz. Hoe gaat het collegelid deze opmerkingen aanpakken? Tenslotte deelt de spreker de mening van de heer René Coppens: het systeem moet eenvoudiger. Hoe gaat het collegelid dit doen? Commissievoorzitter Jef Van Damme verduidelijkt dat het de bedoeling is dat raadsleden met concrete voorstellen, maatregelen komen. Na afloop van de commissie zal er een ontwerptekst met aanbevelingen, aanpassingen, suggesties worden opgesteld die in een volgende commissievergadering zal worden besproken. Het is niet de bedoeling om het collegelid te interpelleren. Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V) vraagt of de administratie al creatieve pistes aan het uitwerken is? De CD&V-fractie zal zeker meewerken aan een ontwerptekst. Ze hebben veel ideeën om het systeem toegankelijker te maken voor iedereen. Misschien kunnen de aanwezige gastsprekers toch al bijkomende informatie geven. De 2 gastsprekers zullen volgens de commissievoorzitter antwoorden geven op basis van de evaluatie. Ze zullen vandaag zeker geen beleidsvoorstellen formuleren. Mevrouw Annemie Maes (Groen) vindt het goed dat de Paspartoe werd geëvalueerd en nog zal blijven geëvalueerd worden. De Groen-fractie is verheugd dat de algemene doelstelling meer kansengroepen laten participeren bereikt is. 67% van de mensen in armoede participeert nu. Dat is een mooi cijfer. De evaluatie stipt echter ook moeilijkheden en praktische problemen aan. De verbeterpunten zijn bv. de communicatie, de vereenvoudiging en het verhogen van de zichtbaarheid van de Paspartoe. De problemen die groepen ondervinden moeten ook opgelost worden.

12 Er werd bovendien vastgesteld dat er minder culturele aanbieders zijn dan voorheen. Is er al een bevraging geweest bij de instellingen die niet instapten in het nieuwe systeem om te weten wat de reden hiervoor is? Het is goed dat het vrijetijdsaanbod is uitgebreid. Er is eveneens een aanbeveling om het aanbod uit te breiden. Er wordt bv. regelmatig verwezen naar film. Naar de cinema gaan is erg populair bij studenten. Er wordt ook verwezen naar de samenwerking met het Fonds Vrijetijdsparticipatie. Dit is vanuit het Brussels Platform Armoede. Ze pleiten voor het betrekken van het bovenlokaal aanbod via een samenwerking met het Fonds Vrijetijdsparticipatie zodat niet enkel groepen, maar ook individuele Paspartoehouders kunnen participeren. Is er een overleg met het Fonds Vrijetijdsparticipatie gepland? Hoe ziet de samenwerking tussen de Paspartoe en het fonds er uit? Zijn er extra budgetten voorzien als blijkt dat er vaker gebruik zal worden gemaakt van de kortingstarieven? Commissievoorzitter Jef Van Damme zegt dat deze vraag niet beantwoord moet worden. Mevrouw Annemie Maes (Groen) vindt het interessant te weten wat er zal gebeuren als de Paspartoe succesvol wordt. Muntpunt wordt het Paspartoebaken. Daarnaast wordt er ook ingezet op mobiele balies en ook gemeenschapscentra zullen betrokken worden als verkoopscentra. Het is echter niet altijd duidelijk waar de zuilen voor de spaarkaarten staan. Persoonlijk vindt de spreker ze ook niet altijd. Deze zullen in de toekomst zichtbaarder gemaakt moeten worden. Het spaarsysteem is blijkbaar niet echt interessant of weinig succesvol. 63% van de pashouders heeft nog geen enkel punt gespaard. Het zijn vooral de senioren die sparen. Dit geldt volgens de spreker ook voor andere spaarsystemen. Verrassend is dat senioren sparen, maar de punten niet omruilen. Het zijn vooral 30 ers en 40 ers die hun punten omruilen en dit is verrassend. Onderwijsinstellingen vragen cultuurbonnen aan, maar slechts 69% ervan wordt effectief gebruikt. Dit is een rare manier van werken. Wat is de reden dat de scholen bonnen aanvragen, maar niet gebruiken? In 2014 waren 60% individuele cultuurbonnen. In 2015 was dit slechts 35%.Waaraan ligt deze daling? Misschien heeft de spreker het verkeerd geïnterpreteerd. Doen mensen sinds de Paspartoe minder aan cultuur in vergelijking met de periode van de cultuurwaardebon? De spreker heeft enkele mensen ondervraagd en ze denkt dat dit niet het geval is. Ze maken wel minder gebruik van het kaartsysteem omdat ze bv. de zuil niet vinden, omdat ze de moeite niet willen doen, enz. Maar daarom doen ze niet minder aan cultuur.

13 Mevrouw Maes denkt dat er een verschuiving is van het systeem naar bepaalde groepen toe. Is daar een analyse over gemaakt? Merken de culturele instellingen een vermindering van hun publiek op tussen de periode van de cultuurwaardebon en de Paspartoe? Het gaat immers vooral over de toeleiding van mensen naar cultuur. Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA) is blij dat de evaluatie van de Paspartoe er eindelijk is. Het is een correcte evaluatie. Er wordt duidelijk gezegd waar het op staat. De punten die aangehaald werden, voelen alle raadsleden aan als probleemgevallen. Uit de evaluatie blijkt dat mensen in armoede minder geïnteresseerd zijn in punten sparen. Deelnemers aan VGC-sportkampen en -speelpleinen waren verplicht de Paspartoe aan te vragen terwijl voordien een omnio-statuut voldoende was. Is het Paspartoesysteem een gemakkelijker systeem dan het omnio-statuut? De spreker kent het omnio-systeem niet goed genoeg om te zien wat het voordeel van het een of het ander is. Een groot deel van de kinderen die nu een Paspartoekaart hebben, hadden vroeger een omnio-statuut en konden tegen een reductietarief deelnemen aan sportkampen en speelpleinen. Is er een verschuiving in het aantal deelnemers? Het grote voordeel voor mensen in armoede is dat de Paspartoe niet stigmatiserend is. Iedereen heeft dezelfde kaart. Natuurlijk had je dit met een cultuurwaardebon ook. Heeft het systeem van de Paspartoe meer mensen in armoede kunnen bereiken dan de vroegere cultuurwaardebon? Bestaan hier cijfergegevens over? Ook mensen die niet in armoede leven, krijgen een cultuurbon bij hun Paspartoekaart. Dit is een voordeel van 6 euro. Slechts 17% van de mensen heeft deze bon gebruikt. Dat is niet veel. Niet veel mensen sparen de punten die aan de Paspartoe zijn gekoppeld. Nog minder mensen ruilen de punten om. Misschien is er wat misgelopen met de communicatie bij de start van de Paspartoe. De aankoop van de Paspartoe kost 5 euro. Met deze kaart kan men sparen voor gadgets, maar niemand is geïnteresseerd in een pen, tas, enz. Je kunt die 5 euro beter gebruiken om zelf een pen of tas te kiezen en naar eigen smaak te kopen. Het zijn geen interessante gadgets die worden aangeboden. Interessanter zou zijn om het aanbod te promoten via punten. Dit kan mensen leiden naar andere cultuurevenementen. De gadgets moeten mensen naar cultuuractiviteiten leiden waar ze nog geen kennis van hadden. De gebruiker van de Paspartoe moet duidelijk op de hoogte gebracht worden van de voordelen van de kaart. De communicatie hierover kan beter. Cultuurhuizen zeggen dat er in Brussel niet genoeg een trekker is. Aanbiedingen worden misschien niet goed of onvoldoende gepromoot. Een trekker is misschien wel nodig. Bovendien weten cultuurhuizen niet wie er bij hen over de vloer komt. Ze vinden het allemaal te anoniem. Momenteel krijgen de aanbieders geen feedback van de Paspartoegebruikers. Van Article 27 bv. krijgen ze wel een mooi overzicht. Er is een pas voor de individuele gebruiker, maar ook voor groepsuitstappen. Dit is echter een ingewikkeld systeem. Van de cultuurwaardebon maakten 300 verenigingen gebruik, van de

14 Paspartoe slechts 85. Dit systeem werkt niet en moet zeker worden herbekeken. Hoe verloopt dit systeem in andere steden? Is daar ook een groepsgegeven systeem? Is de UiTPAS enkel bedoeld voor individuele gebruikers? Hoe participeren andere steden naar groepen toe? Lasso functioneert als tussenpersoon voor activiteiten. De spreker heeft feedback gekregen dat Lasso dit nu minder kan doen. Volgens haar is zo een bemiddeling wel nodig om groepen naar cultuurhuizen te lokken. Misschien is dit minder noodzakelijk voor de grote cultuurhuizen, maar zeker wel voor de kleinere. Wat was het budgettair kader in het verleden met de cultuurwaardebon? En wat is het huidige kader na de overschakeling naar de Paspartoe? Zijn de 2 vergelijkbaar? Collegelid Pascal Smet laat weten dat de raadsleden hun vragen mogen overmaken aan de administratie of het kabinet. De elementen van antwoord kunnen schriftelijk worden bezorgd en gebruikt worden tijdens een volgende commissievergadering. Mevrouw Carla Dejonghe (Open Vld) zegt dat een aantal zaken in verband met de evaluatie van de Paspartoe te verwachten waren. Het is positief dat het doel verlegd is van cultuur naar allerlei andere activiteiten en dat vooral mensen in armoede aan bod komen. Zij maken 67% uit van de gebruikers. Er is dus een 67-33% verhouding terwijl de heer Temmerman heeft gezegd dat het idealiter omgekeerd zou moeten zijn. Hoe zal dit bereikt kunnen worden? De spreker heeft met veel aandacht geluisterd naar de informatie over de museumpas. Het zou inderdaad een goede piste zijn. Verder heeft ze goed geluisterd naar het verenigen van de Paspartoe en de bibliotheekkaart. Ze heeft hier wel bedenkingen bij en weet niet in welke mate dit realistisch is, maar het zou inderdaad een piste kunnen zijn. In het verleden werd er verteld dat de waarde van de cultuurwaardebon de prijs van een drankje was. Het is grappig dat de punten die nu worden gespaard, omgeruild kunnen worden voor een drankje. Elke cultuurwaardebon die voor cultuur werd gebruikt, werd goed besteed. Mevrouw Annemie Maes (Groen) vraagt hoeveel cultuurwaardebonnen er niet in de schuiven bleven liggen want het percentage niet-gebruikte cultuurwaardebonnen was zeer hoog. Mevrouw Carla Dejonghe (Open Vld) zegt dat in het verleden werd gesteld dat de cultuurwaardebonnen geen verhoogde subsidie mogen zijn voor verenigingen. Ze kent een aantal verenigingen en ze heeft niet de indruk dat zij al hun geld sparen. De verenigingen gebruiken hun geld effectief voor hun leden. Bovendien denkt ze dat cultuurbonnen een verschil kunnen maken in het soort van activiteiten waaraan wordt deelgenomen. Veel sociaal-culturele verenigingen werken met senioren. Je hebt veel mensen in armoede, maar er zijn ook veel senioren die moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen en voor

15 wie een cultuurbon echt een wereld van verschil kan maken. Het zijn deze mensen die zich vooral in groep verplaatsen. Er is een limiet op het aantal deelnemers en het aantal keren dat verenigingen gebruik kunnen maken van de cultuurbonnen. Dit moet misschien aangepast worden. Persoonlijk vindt de spreker dat het beter zou zijn om 2 keer 25 bonnen aan te vragen in plaats van 1 keer 45. Om 45 bonnen te gebruiken, moet men al naar een grote activiteit gaan die veel leden aanspreekt. Met 25 kan een vereniging naar kleinere activiteiten gaan. Het systeem loopt ook per kalenderjaar en niet iedereen vat dit. Misschien is het beter om mee te lopen met het schooljaar of het cultuurseizoen. Dit is veel duidelijker, ook voor de verenigingen. Bovendien heeft de spreker vernomen dat verenigingen alles zelf moeten opzoeken op de site om bonnen aan te vragen. In het verleden kregen ze een brief opgestuurd met de nodige informatie. Misschien is dit een van de redenen waarom er minder verenigingen een aanvraag hebben gedaan. Tenslotte verwijst de spreker naar haar gemeente, Sint-Pieters-Woluwe. Hier is een terugval van cultuurbonnen met 80%. Dit zal geen weerslag hebben op het gewone theaterseizoen want er zijn veel abonnementen. Maar het eerste dat mensen zullen afschaffen is de operette. Vooral senioren in groep gaan naar operette met cultuurbonnen. Misschien moet hierover toch eens worden nagedacht. De heer Stefan Cornelis (Open Vld) deelt de mening van de overige commissieleden dat het systeem van de Paspartoe zo eenvoudig en doeltreffend mogelijk moet zijn. De doelstelling van de Paspartoe moet goed voor ogen worden gehouden. Met al de doelstellingen die zijn opgesomd, wordt het wel een heel ingewikkeld kluwen en om al de doelstellingen te bereiken is er veel communicatie nodig. Het zijn prachtige doelstellingen die iedereen onderschrijft en wil nastreven. Bovendien houdt de spreker zijn hart vast voor het budgettair kader. De vraag is hoeveel alles zal kosten. Het ideale zou zijn dat iedere Brusselaar een Paspartoekaart heeft en er gebruik van maakt. Dan zal de participatie van mensen in armoede worden gestimuleerd. De heer Cornelis volgt de redenering van zijn collega, mevrouw Dejonghe, om de aanvraag voor de cultuurparticipatie in groep te laten verlopen zoals vroeger, weliswaar met een beperking op het aantal bonnen. Daarnaast is integratie absoluut een must om de kaart ingang te doen vinden. Het zou perfect zijn als ze op de identiteitskaart geïntegreerd zou worden. Dit zou wonderbaarlijk zijn als het wordt verwezenlijkt. Een integratie met de bibliotheekkaart is misschien wel mogelijk. De spreker is benieuwd hoe het verder zal evolueren. Om iedereen het systeem te leren kennen en begrijpen is er nog veel werk, veel communicatie nodig. Misschien zijn face to face contacten nodig. Men zal misschien constant dienstencentra, OCMW s, enz. moeten bezoeken om juist dat doelpubliek te bereiken. In de gemeenschapscentra moeten de zuilen zichtbaarder worden geplaatst. En zoals mevrouw Van Achter al zei, moet er een trekker zijn die mensen echt stimuleert om ten volle in het Paspartoesysteem te stappen.

16 Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA) vraagt of er in de rest van Vlaanderen wordt betaald voor de UiTPAS. Commissievoorzitter Jef Van Damme is blij dat het debat over de Paspartoe wordt gevoerd. Bovendien woont het bevoegde collegelid de hele vergadering bij en dat kan een voorbeeld zijn voor andere commissies. (Gelach) Er werden veel opmerkingen gemaakt en op basis hiervan zal de commissievoorzitter een ontwerptekst opstellen die in een volgende commissievergadering kan worden besproken. Hopelijk volgt er nadien een tekst met concrete voorstellen. De meeste opmerkingen gingen over het gebruik van de Paspartoe in groep. Men mag wel niet vergeten dat het een instrument in groei is. De heer Dirk Broekaert zegt dat het verhaal van de complexiteit klopt. Er zitten zeer veel doelstellingen op elkaar sinds het lanceren van de Paspartoe en dit heeft voor een deel voor de complexiteit gezorgd. Complexiteit leidt er ook toe dat mensen minder gemakkelijk vertrouwd raken met de pas. Door het systeem minder complex te maken, zullen de mensen meer vertrouwd raken met de pas. Samen met CultuurNet werd geprobeerd telkens binnen de marges van de collegebesluiten en de marges van de technische mogelijkheden uit te rollen en stap voor stap te vernieuwen. Op het moment dat er werd begonnen met de Paspartoe was een groepspas zelfs niet mogelijk. Ondertussen wel. De administratie, Muntpunt en CultuurNetVlaanderen hebben al enkele punten opgelijst en er wordt al iets aan gedaan. De rol van Muntpunt in de communicatie is nu een positieve impuls. Met betrekking tot het groepsgebruik kan er niet vergeleken worden met vroeger want er bestaan geen exacte cijfers over. Er is ook geen nulmeting. Het is niet geweten of mensen nu meer of minder naar culturele activiteiten gaan dan ten tijde van de cultuurwaardebon. Het is correct dat het moeilijk is om cultuurhuizen, enz. warm te maken voor de Paspartoe. De musea zijn de grootste groep die geen voorstander zijn van de pas. De complexiteit van het systeem schrikt hen misschien af. Hopelijk komt hier in de toekomst verandering in. Er zijn geen bevragingen geweest naar de reden waarom niet wordt ingestapt in het systeem. Met de federale musea werd wel contact opgenomen, maar de gesprekken lopen moeilijk. Een aantal instellingen zoals bv. Bozar hebben volop de kaart getrokken van de Paspartoe. Dit ziet men ook in het gebruik en sterkt de administratie in de overtuiging dat als er nog meer, samen met CultuurNetVlaanderen, naar aanbieders wordt toegegaan een positieve evolutie merkbaar zal zijn. Bij de lancering van de Paspartoe kregen mensen een digitale pas en een papieren waardebon. De Paspartoe geldt voor het leven, de papieren bon moest jaarlijks afgehaald worden. Het tweede jaar dat de waardebon afgehaald kon worden, gebeurde dit zeer weinig. Dit is nu opgelost aangezien de papieren bon is afgeschaft. De bon kan automatisch opgeladen worden op de Paspartoe.

17 Vroeger kregen mensen met een omnio-statuut ook korting, maar ze moesten steeds opnieuw bij deelname aan speelpleinen, sportkampen, enz. bewijzen dat ze dit statuut hadden. Dit is nu opgelost. De Paspartoe geldt voor alle activiteiten en is bovendien anoniem. Dit is een voordeel voor de gebruiker en zelfs in termen van planlastvermindering voor het individu. Uit de voorliggende evaluatie en uit de evaluatie van CultuurNet blijkt dat Paspartoe niet bekeken mag worden als een geïndividualiseerd instrument, maar men moet het gebruiken in een ruimer verhaal en ruimer beleid rond participatie. Er is inderdaad nood aan bemiddeling. De administratie heeft geen weet dat Lasso minder aan bemiddeling kan doen. Dat zou de spreker ook verbazen. Op de uitgavenbegroting is het budget nu hetzelfde als vroeger. Er is een lichte daling omwille van investeringen die op een investeringskrediet moeten worden aangerekend. Het aankopen van zuilen bv. zit op een ander budget, maar de voorziene middelen in de uitgavenbegroting blijven gelijk. De inkomsten zijn al bij al beperkt. De verkoop van een Paspartoe is geen jaarlijkse inkomst. Eenmaal men een pas heeft, kan men die jaarlijks blijven gebruiken. De gelijkschakeling met een schooljaar of theaterseizoen is een interessante opmerking. Met betrekking tot musea zijn er mogelijkheden, maar ze happen minder toe. De complexiteit van de pas is waarschijnlijk de belangrijkste reden hiervoor. Mevrouw Annemie Maes (Groen) vraagt wat er onder de complexiteit wordt verstaan. De inschrijfsystemen, software van musea, is moeilijk te koppelen aan de software van de Paspartoe volgens de heer Dirk Broekaert. Is er een verschil tussen federale en Vlaamse instellingen vraagt mevrouw Annemie Maes (Groen). Neen, dit is niet het geval zegt de heer Dirk Broekaert. Elke instelling kiest zijn eigen software-systeem. De heer Bart Temmerman zegt dat er zeker 5 verschillende systemen bestaan. Veel instellingen zoals de Munt en Bozar hebben een oud systeem. Zij werken wel aan een vernieuwing hiervan. In Brussel werd er al vergaderd met de KVS, het Kaaitheater en de AB voor de aanpassing van het ticketingsysteem. Voor de baliemedewerker is het ook niet altijd gemakkelijk, vandaar dat er gewerkt wordt aan de integratie van de systemen. In Gent en Kortrijk wordt 1 systeem door heel veel instellingen gebruikt. In de toekomst zal dit ook gebeuren met de andere systemen. Dit neemt CultuurNetVlaanderen op zich. Er wordt enkel gevraagd dat de cultuurinstellingen hen hierin steunen om dat prioritair bovenaan de product-roadmap van de leveranciers te plaatsen. Zij willen immers vaak andere dingen pushen en verkopen. Deze procedure duurt

18 soms te lang, maar iedereen doet zijn best om de gebruiksvriendelijkheid voor de baliemedewerkers te verbeteren. De heer Dirk Broekaert denkt dat de koppeling aan de bibliotheekkaart een interessante denkpiste is. Belangrijk is wel dat er een akkoord is met de 19 gemeenten. De heer Bart Temmerman zegt dat de lancering van de Paspartoe zeer snel is moeten gerealiseerd worden, in een situatie waarin allerlei compromissen werden gesloten. De Paspartoe was al van in het begin anders dan de UiTPAS die in Vlaamse steden wordt gebruikt. Het was een veel groter veranderproject. En typisch aan een veranderproject is weerstand. Weerstand met de spelers die er bij berokken worden, maar er was zelfs weerstand binnen de groep die het project ontwikkelde. Dit heeft gewogen in het begin van het project, maar deze fase is nu voorbij. Geïntegreerd samenwerken is een moeilijk pad om te bewandelen, maar eenmaal men er is, kan men mooie dingen samen doen. Hopelijk kan dit snel starten. De raadsleden hebben veel conclusies en opmerkingen geformuleerd, maar ze moeten aangemaand worden tot voorzichtigheid. De evaluatie is gebaseerd op heel weinig cijfers. De cijfers zijn beperkt op elk niveau en daarom is het zeer moeilijk om besluiten te trekken. Het feit dat jongeren niet graag sparen, wil de spreker zeker tegenspreken. Dat is volgens hem absoluut niet het geval. Zij doen dit wel graag, maar er moet een aanbod zijn waarvoor ze kunnen sparen en ruilen. Er moet nagegaan worden of er voor de jongeren voldoende aanbod is. In Aalst zijn het zeker niet alleen de senioren die punten sparen. De prijs van de UiTPAS verschilt overal in Vlaanderen. CultuurNetVlaanderen raadt een startprijs van 5 euro aan, waarover nadien nagedacht moet worden. Een persoon in armoede moet 1 euro betalen. De huidige prijs in Vlaanderen voor de UiTPAS varieert tussen 1 en 5 euro. Er zijn minder culturele aanbieders dan in het verleden. Bij de lancering van de Paspartoe werd beslist dit gradueel uit te rollen. Misschien kan het College een mandaat geven waardoor men meer voluit zou kunnen gaan naar aanbieders toe waardoor er een meer representatief aanbod komt. Er is nog een hele weg af te leggen om zoveel mogelijk cultuuraanbieders te bereiken. De Paspartoe is een samenraapsel geworden van een aantal dingen die vroeger al bestonden. Dit is het grote verschil met de rest in Vlaanderen. (samenspraak). De UiTPAS uitleggen is in Vlaamse steden simpeler dan in Brussel. Iedereen moet dringend kijken hoe het systeem terug simpeler gemaakt kan worden. De groepsparticipatie dankzij de cultuurwaardebon bestaat nergens anders. De spreker geeft geen oordeel over hoe krachtig dit als instrument is, maar omdat het elders niet bestaat is men in Brussel door een ander veranderingstraject moeten gaan en daarom wringt het misschien een beetje. Mevrouw Annemie Maes (Groen) vraagt of ze goed begrepen heeft dat dit niet bestaat in Vlaanderen.

19 In Vlaanderen bestond dit op zich niet, zegt de heer Bart Temmerman. Mensen gooien de termen vaak door elkaar. Groepsparticipatie voor mensen in armoede is iets anders. Hierbij gaat het over de toeleiding van een bepaalde groep mensen in armoede. Deze mensen gaan heel hun leven in groep blijven participeren. In Vlaanderen gaat men ervan uit dat de groepsparticipatie voor mensen in armoede er moet zijn, maar wanneer mensen uit deze groep geraken of er maar tijdelijk in komen, moeten ze niet worden gedwongen om in groep te participeren. Sommigen voelen zich er minder in thuis, terwijl anderen er juist heel veel comfort en drempelverlaging uithalen. De UiTPAS of Paspartoe moet zo werken dat er een emancipatorisch traject mogelijk is voor degenen die het willen. Aan de toeleiders wordt gevraagd in groep te gaan, maar duidelijk te maken dat mensen met hun pas ook met anderen of alleen kunnen gaan. Ze zijn niet verplicht met de groep mee te gaan. Dit wordt hopelijk voor een stukje bewerkstelligd. De spreker denkt dat de kerngroep, die nadenkt over wat mogelijk is, op zich een zeer trekkende groep is. Misschien kunnen de raadsleden in hun aanbevelingen het College in die mate inspireren dat men een breed mandaat geeft aan de administratie en Muntpunt om met een zekere creativiteit op zoek te gaan naar dingen die werken. Het feit dat er steeds binnen een beperkt mandaat wordt gewerkt en dat men steeds naar het College moet terugkeren voor de minste wijziging, is weinig empowering voor de mensen binnen de administratie en Muntpunt. Als technisch leverancier vraagt de heer Temmerman die mensen wat vertrouwen te geven. Dan kunnen ideeën getoetst worden die bovendien gecontroleerd kunnen worden. Commissievoorzitter Jef Van Damme zegt dat dit ruikt naar emancipatie van de administratie. Omdat de lancering van de Paspartoe zo snel moest gaan, heeft men volgens de heer Bart Temmerman ook vlug gadgets verzameld. Dat was niet verkeerd, maar de voordelen moeten geen gadgets zijn. Het moeten voordelen zijn die betrekking hebben op deelname aan iets anders. Het moet juist de bedoeling zijn deze drempel te verlagen. Als een gadget juist de trekker is om naar iets nieuws te gaan, is dit in orde, maar het kan niet de bedoeling in se zijn. Het is de bedoeling dat de instelling zelf een voordeel geeft met het doel een resultaat te zien. Men krijgt dan een inzicht op wat er met de pas wordt gedaan en door wie. Article 27 geeft inderdaad al rapporten. Maar men wil niet alleen rapporten over mensen in armoede. De andere doelgroepen moeten ook gedefinieerd worden waardoor de marketing en communicatie naar de mensen toe beter afgestemd kan worden. Vanaf volgend jaar wil men een automatische connectie maken via de kruispuntdatabank met het Vlaamse MAGDA-platform. Er is dan geen sprake meer van het gebruik van een vignet. Mevrouw Annemie Maes (Groen) vraagt naar de mogelijkheid om de aanbeveling film in het aanbod op te nemen. Daarnaast had ze graag extra informatie gekregen over het Fonds Vrijetijdsparticipatie.

20 De heer Bart Temmerman zegt dat het de keuze van het lokale beleid is om film op te nemen in het aanbod. Aangezien film een commercieel aanbod betreft dat zeer populair is, moet het overwogen worden op het niveau van het budget. In Aalst is de commerciële cinema beperkt tot 4 keer per jaar. De heer Dirk Broekaert zegt dat er wel een aantal filmfestivals in het aanbod zitten. Het Fonds Vrijetijdsparticipatie zit volgens de heer Temmerman met een budget dat vastzit en voor een stuk zelfs gekrompen is. Binnen dit Fonds is er momenteel, gezien de budgettaire situatie, niet de wens om uit te breiden tot individuele participatie. Er wordt wel over gesproken, maar als het wordt uitgebreid, gaat dit ten koste van de groepsparticipatie waar zij zich in eerste instantie voor willen inzetten. Men ziet in de beheersstructuur van het Fonds verenigingen die volledig gaan voor groepsparticipatie. Er wordt gesproken over hoe men het binnen het bestaande budget toch voor individuen met een UiTPAS mogelijk kan maken. Men zal er wel uitkomen. De heer Dirk Broekaert beaamt dat er over wordt gesproken. Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V) vraagt of er studentensteden zijn waar er voorbeelden van samenwerking met bv. de universiteit of hogeschool is. Hoe pakt men het aan om de studentenpopulatie mee te krijgen in dit systeem? Vervolgens vraagt ze of de raadsleden al teksten kunnen indienen bij de commissievoorzitter. Natuurlijk, zegt de commissievoorzitter. Hij stelt voor een eerste draft te maken die hij voor de vakantie aan de commissieleden bezorgt. Hierop kunnen al opmerkingen komen en tijdens de volgende commissievergadering wordt de tekst gefinaliseerd. In Kortrijk zal de integratie van Bill op de UiTPAS gebeuren volgens de heer Temmerman. In Kortrijk is een universiteit die Bill gebruikt, dus daar gaat men de facto Bill aan de UiTPAS koppelen. In Brussel zou dit mogelijk zijn, maar dit moet nog verder uitgewerkt worden met Bill of Br(ik. Het moet niet alleen betrekking hebben op de hogescholen of universiteiten. Het kan voor het gehele onderwijs. De heer Stefan Cornelis (Open Vld) vraagt op welke manier wordt gekeken wie effectief in aanmerking komt voor het kortingstarief. De heer Bart Temmerman zegt dat het vaak gekoppeld is aan het omnio-statuut. Het verschilt van regio tot regio. Soms is er extra bewijs nodig. Dit wordt aan de lokale overheid overgelaten. De heer Dirk Broekaert zegt dat er als basis vanuit omnio wordt vertrokken. Maar er zijn ook mensen die helemaal geen papieren hebben of waar er tussenorganisaties of middenveldorganisaties zijn. Als zij mensen aanbrengen gelooft de administratie hen.

21 De heer Bart Temmerman bevestigt dat dit overal zo is, het delegeren van verantwoordelijkheid. De heer Dirk Broekaert zegt dat een controle kan gebeuren door een vereniging waar armen het woord nemen. Mensen in armoede zijn soms ook niet in orde met hun papieren. Mevrouw Annemie Maes (Groen) heeft bedenkingen bij de spaarpunten. De gastspreker zegt dat jongeren sparen, terwijl haar buikgevoel zegt dat jongeren en sparen niet samen kan gaan. Maar ze gelooft de gastspreker. Soms zou iets heel eenvoudigs, in plaats van gadgets of een drankje aan de bar, ervoor kunnen zorgen dat het sparen wel populair wordt. De heer René Coppens (Open Vld) vraagt of er met het systeem aan benchmarking werd gedaan. Werd het systeem vergeleken met systemen in Frankrijk of Nederland? Bestaan daar dergelijke systemen? De heer Bart Temmerman bevestigt dat er overal kaarten bestaan om mensen in armoede korting te geven. Overal is er de discussie hoe stigmatiserend dit is. Hij gaat regelmatig naar het buitenland om het systeem van de UiTPAS uit te leggen omdat het redelijk uniek is. Er is veel interesse voor het systeem. De verslaggever, René COPPENS De voorzitter, Jef VAN DAMME

22

23 Commissie voor Cultuur, Jeugd & Sport 8/12/2015 Agenda: Wat is UiTPAS? Hoe gaat het in zijn werk? UiTPAS in Vlaanderen, stand van zaken

24

25 3 fundamenten Kansentarief toekennen UiTpunten toekennen UiTpunten omruilen

26 Praktisch: hardware gsm / tablet spaarzuilen computer met usblezer software via web-browser & mobiele app

27

28

29 UiTPAS - positieve evaluatie proefproject Belangrijkste conclusies: MIA zijn ambassadeurs (aanraden) geworden van het instrument (s25) UiTPAS heeft positieve effecten op participatie MIA (s26-36) beter geïnformeerd over VT-activiteiten (s26) meer deelname aan VT-activiteiten (s27) meer interesse in VT-activiteiten (s28) argument te weinig info is gedaald voor theater (s33) meer info vertaalt zich blijkbaar bij hen ook wel in meer keuzestress (s29) aanzienlijk aandeel heeft nieuwe activiteiten gevonden die ze leuk vinden (s30) argument te hoge prijs gedaald voor alle activiteiten (s33-36) Printcommunicatie en comm via vrienden, school, OCMW, organisatie blijft zeer belangrijk (s20)

30 UiTPAS - stand van zaken eind 2015 UiTPAS in cijfers 49% van de pashouders heeft recht op kansentarief 56% vrouwen en 44% mannen Stad met procentueel meest aantal pashouders: Aalst (11%) en Lede (11%) Gemiddelde pashouder: vrouw van 18 jaar uit Aalst en 6 gespaarde punten

31 UiTPAS - stand van zaken Check-ins Totaal aantal gespaarde punten (=check-ins): Aantal gespaarde punten per maand: , per week: 6.049, per dag: 864, per uur: 36 Aantal UiTPAS-activiteiten sinds de start: De meerderheid van de punten wordt gespaard via de spaarzuilen (62%)

32 UiTPAS - stand van zaken Omruilingen 19% van de gespaarde punten werden al omgeruild doel: tot 30% 3 jaar na lancering vgl regio Dender: 32%

33 Wat volgt nog? Evoluties en samenwerkingen UiT de beleidsbrief van minister Sven Gatz: We moeten bekijken hoe die UiTPAS niet alleen geografisch verder kan verspreid worden maar ook hoe we dat instrument kunnen versterken en verrijken (# Burgerkabinet) => Uitbreiding van de toepassingsgebieden. UiTPAS wordt méér dan een lokale vrijetijdspas: UiTPAS als bovenlokale voordeelpas: testtraject met Sportimonium, gesprekken Koning Kevin vzw, federatiekorting bij Sporta-Federatie,... Integratie van andere passen: BILL Kortrijk, Entreepas Oostende UiTPAS als identificatiemiddel: sociale restaurants Gent, SNS-pas, Steunpunt Vakantieparticipatie Museumpas

34 Wat volgt nog? Productontwikkelingen UiTPASapp voor pashouders: via je smartphone zelf inchecken (dmv beacon-technologie), je profiel raadplegen, je beschikbare voordelen zien,... Rapporten voor aanbieders: UiTPASgebruik per balie Gesegmenteerd mailen: communicatie op maat van de pashouder

35 Productontwikkeling - communicatie obv segmentatie Case Film Fest Gent Doel: pashouders die reeds inchecken, attent maken op een ruilvoordeel dat interessant is voor hen Samenstelling segment (596 gebruikers): checkins Bozar, Bijloke, collegium vocale, Festival van Vlaanderen, Academie Ninove en Aalst, Lede, Filmclub, Koor Kantilene, Koor vrolijke musici, Flagey, Kunstenfestivaldesarts, Vrijstaat O. kaartsysteem = allemaal puntentotaal toereikend Resultaat: conversie-ratio van 45%

36 Productontwikkeling - rapporten voor aanbieders Functionaliteiten: 1 of 2 periode(s) selecteren UiTPASgebruik voor kaartverkoop, check-ins, omruilingen en kansentarieven raadplegen

37

38 Productontwikkeling - tipsblaadje & tipsdisplays UiTtips via eenvoudige pdf-rapportjes cf. Vraag voor geprinte communicatie: laagdrempelig, interessant voor doelgroep mensen in armoede. Je ontdekt ermee wat je met je UiTPAS/Paspartoe kan doen de komende 3 weken, in je buurt, bij een bepaalde organisatie, kostenefficiënt: A4-formaat, rechtstreeks af te drukken (hoeft niet in print) Omruilvoordelen, kansentarief + taaliconen worden automatisch toegevoegd => Ook tipsblaadje ontwikkeld voor Paspartoe + testtraject in 3 GC s in 2016

39

40 Bijzondere toepassing: UiTPAS op school in regio Dender OCMW stelt middelen voor socioculturele participatie e.a. ter beschikking stelt (middelen voor) personeel ter beschikking (vorming/onder wijswerking) Armoedevereniging geeft armoedevorming levert lijst aan van leerlingen met UiTPAS aan kansentarief betaalt financiële tussenkomsten uit (50%) verantwoordt middelen dient onkostennota s in voor uitstappen via UiTPASsysteem ondersteunt aanmaken van UiTPAS en begeleidt het lanceringsevent is het eerste aanspreekpunt kan hardware aanleveren UiTPAS-Manager School kent kansentarief toe voor MIA-leerlingen op reguliere schooluitstappen zet UiTPAS in ter promotie van extra-curriculair schoolaanbod bij alle leerlingen schaken over de middag, sport na school, toneelvoorstelling van de laatstejaars, biedt omruilvoordelen op maat van jongeren betaalt kost UiTPASkaarten promoot UiTPAS op school lanceert UiTPAS met een evenement Cultuur/Sport/Jeugddienst worden toegeleid naar bestaand aanbod van de diensten Leerlingen worden geïnformeerd door de school over vrijetijdsaanbod in de buurt gebruiken UiTPAS op extracurriculaire activiteiten

41 EVALUATIE PASPARTOE

42 Paspartoe is Spaar- en voordelenpas voor inwoners van Brussel en leerlingen/docenten in het Brusselse onderwijs Instrument om vrijetijdsaanbod in Brussel te promoten & participatie te stimuleren Objectieve manier om mensen in armoede reductie toe te kennen Gebaseerd op UiTPAS van CultuurNet Vlaanderen

43 Beleidscontext evaluatie Beleidsbrief CJS Verbinden : Belang van participatie & laagdrempelige toegang Aankondiging evaluatie Paspartoe, met specifieke aandacht voor participatie in groep Commissievergadering van de VGC-Raad & Vlaamse Parlement: vragen over gebruik van Paspartoe & over resultaten evaluatie Focus evaluatie (2/2014-6/2015): Bereik na 1,5 jaar Potentieel Mogelijke verbeterpunten Toekomst groepsparticipatie

44 Verloop evaluatie (1) 1. Kwantitatief onderzoek: 12/02/2014 tot 15/06/2015 VGC-cel Paspartoe i.s.m. CultuurNet Vlaanderen & Meet- en Weetcel VGC Cijfermateriaal aangeleverd door: Registratiesysteem UiTPAS/Paspartoe Rapporten VGC cel Paspartoe Deelnemersbeheer VGC 2. Kwalitatief onderzoek i.s.m.: CultuurNet Lasso BPA Aanbieders Sociaal culturele verenigingen Pashouders MIA s CJS-medewerkers Muntpunt

45 Verloop evaluatie (2) 3. Kanttekeningen Paspartoe bestaat te kort Cijfermateriaal is beperkt Geen statistisch representatieve evaluatie mogelijk

46 Kwantitatief onderzoek - cijfers (1) Pashouders: 15 juni: oktober: % mannen 52% vrouwen 67% MIA 33% niet-mia

47 Kwantitatief onderzoek - cijfers (2) Leeftijdsverdeling: veel kinderen Door eigen speelpleinen, jeugd- en sportaanbod

48 Kwantitatief onderzoek - Sparen en omruilen Sparen: door beperkt aantal mensen punten gespaard door personen Meestal vrouwen en senioren MIA s sparen het minst: mogelijk verklaring = zij gebruiken de reducties Omruilen: gebeurt amper