ZELFHULP BINNEN EEN STEPPED CARE PROGRAMMA VOOR VEEL VOORKOMENDE PSYCHISCHE KLACHTEN. Désirée Oosterbaan Pro Persona Overwaal, UMCN

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "ZELFHULP BINNEN EEN STEPPED CARE PROGRAMMA VOOR VEEL VOORKOMENDE PSYCHISCHE KLACHTEN. Désirée Oosterbaan Pro Persona Overwaal, UMCN"

Francisca Pauwels
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 ZELFHULP BINNEN EEN STEPPED CARE PROGRAMMA VOOR VEEL VOORKOMENDE PSYCHISCHE KLACHTEN Désirée Oosterbaan Pro Persona Overwaal, UMCN

2 uitgangspunten stepped care Start met de meest eenvoudige behandeling die bij de klachten effectief is. Bij gelijke effectiviteit voorkeur: * minst belastend / intensief * minst duur Donovan, 1993

3 uitgangspunten stepped care Pro-actief volgen van klachtenbeloop Vooraf vastgestelde evaluatiepunten Critical decision points Objectieve maten voor verbetering, ernst en negatieve bij-effecten O.b.v. deze resultaten wordt Step-up of Step-down bijgestuurd: Zelfcorrigerend

4 COLLABORATIVE STEPPED CARE EEN ZORGVERNIEUWINGSPROGRAMMA VOOR VEEL VOORKOMENDE PSYCHISCHE KLACHTEN DIMENCE: Desiree Oosterbaan (nu propersona, UMCN) Marc Verbraak (nu HSK, Radboud Universiteit) e.a. VRIJE UNIVERSITEIT / EMGO: Ton van Balkom Berend Terluin Adriaan Hoogendoorn Anna Muntingh e.a. DISTRICTS HUISARTSEN VERENIGING TWENTE: Henk Martens Funding: Fonds Psychische Gezondheid e.a. British Journal of Psychiatry 2013; 203:

5 Vraagstelling Invloed van stepped care op: * Respons/remissie * Duur klachten, beantwoording hulpvraag * Functionele status, arbeidsverzuim * Tevredenheid patient/hulpverlener * Kosteneffectiviteit

6 Opzet studie Gerandomiseerd Gecontroleerd Praktijkgericht

7 DESIGN STEPPED CARE Follow-up: CARE AS USUAL 1 year 2,5 years 4 months midtest 8 months posttest

8 Patienten Angst-, depressieve- en stressgebonden stoornissen 18 jaar en ouder n = huisartspraktijken

9 Exclusiecriteria Organiciteit / primair psychotische stoornis / bipolaire stoornis OCD / PTSS Alcohol / drugs afhankelijkheid geen Nederlands kunnen lezen

10 158 patienten Stepped care: n= 94 Care as usual: n= 64 Zorgprogramma s: Stress: 30 Angst: 56 Depressie: 72

11 Huisarts meldt patient aan Intake in 1 e lijn door psycholoog + overleg psychiater Terugverwijzing huisarts met behandeladvies nee Patient geschikt voor deelname? Ja Toewijzing echelon 1 e lijn 2 e lijn 3 e lijn Toewijzing zorgprogramma Toewijzing zorgprogramma Toewijzing klinisch of deeltijd Stress Angst Depressie Stress Angst Depressie ja Voldoende gestabiliseerd? L M L M I A I A C T C T H I H I T G T G TUSSENMETING NA 4 MAANDEN Voldoende respons? Ja Nee Voortzetting in 1 e lijn door huisarts Verwijzing Naar 2 e lijn Voldoende respons? (Eindmeting 8 mnd of eerder)

12 Outcome % Responders CGI LOCF % P= ** months months months midtest posttest followup 2,5 year followup stepped care care as usual

13 Outcome % Remission CGI-Severity % ** stepped care care as usual 20 4 months midtest 8 months posttest 12 months follow-up 2,5 year follow-up

14 Outcome: care programme anxiety Hamilton Anxiety Scale Remission * 12 months (FU) 8 months (posttest) 4 months (midtest) 0 (pretest) * P=.02 stepped care care as usual

15 Outcome: care programme depression CESD Remission P=.70 stepped care care as usual 10 0 (pretest) 4 months (midtest) 8 months (posttest) 12 months (FU)

16 Outcome conclusions Short term (4 months): Stepped care > CAU Long term (8 months): Stepped care CAU Follow-up (12 months): Stepped care = CAU Anxiety > Depression

17 Zelfhulp Depressie: In de put, uit de put, Lewinsohn/Cuijpers - psychoeducatie, registratie, activiteiten plannen - ontspanningsoefeningen / controle-oefeningen - cognitieve herstructurering - assertiviteit - toekomstplan (doelen stellen), signaleringsplan Angst/spanning: Stresspac, White - psychoeducatie, registratie - ontspanningsoefeningen / controle-oefeningen - cognitieve herstructurering - exposure - signaleringsplan

18 Did not start: 9 (10%) Improved: 5 Worsened:1 Refused:2 Unknown:1 Zelfhulp 88 ptn Remissie 60,2 % Respons (zonder remissie) 13,6% Niet verbeterd 26,2 %

19 Resultaten: respons zelfhulp Respons : SC 74 % UC 51 % Responders: Geen invloed respons: - leeftijd, sexe, opleiding - diagnose - behandelvg inclusief duur Mogelijke invloed respons: - aantal diagnoses - lagere score scl-90 en FQ - cluster B

20 Resultaten: remissie zelfhulp Remissie : SC 61 % UC 32 % Ptn die remissie bereiken: lagere score SCL-90 Geen invloed remissie: - sexe - aard diagnose - duur ziektegeschiedenis Mogelijke invloed remissie: - aantal diagnoses - cluster B - behandel VG

21 Dropouts 31% valt uit 46% van dropouts remissie/respons Reden dropout volgens hulpverlener: * klachten verbeterd: 38,2 % * klachten verergerd: 17,6 % * methode spreekt niet aan: 20,6 % * inhoud spreekt niet aan: 14,7 % * te moeilijk / intensief: 5,8 % * probleem verschoven: 5,8 %

22 Dropouts vs. completers Cursus sluit niet aan: 50.0% vs 14.6% p=.009 Minder huiswerk gedaan: 61,5% vs 35,4% p=.051 Dropouts zijn: -minder intern georienteerd p=.065 -jonger p=.071 Geen relatie: opleidingsnivo, aard/aantal diagnoses, ernst klachten, ziekteduur, lengte voorgeschiedenis Mogelijke relatie: cluster B PS, sexe

23 Dropouts Meta-analyses: 6,9 12,3% - echter veel zelfverwijzing, weinig klinische ptn, korte cursusduur (gemid. 6 wkn) - geen relatie ernst 1 e lijnspopulatie: 21-25% Veel lichte klachten, geen comorbiditeit

24 Oordeel SPV Zelfhulp was goed/zeer goed passend: 67,1% Zelfhulp was matig passend: 27,6 % Zelfhulp was slecht passend: 5,3%

25 Ervaring patient 77% ptn vindt dat cursus goed bij klachten aansluit Cijfer voor cursus als geheel: 7,2 (range 3-10) 84% ptn heeft (zeer) veel aan begeleiding gehad 41% ptn heeft minder geoefend dan afgesproken

26 Ervaring patient / SPV Patient: Zinvol (0-10): 7,2 SPV: Zinvol (0-10): 7,4 Patient: Behoorlijk moeilijk erg moeilijk SPV: Behoorlijk moeilijk Moeilijkst; cognitieve herstructurering Makkelijkst: ontspanningsoefeningen Meest zinvol: cognitieve herstructurering snelle controle methoden Minst zinvol: assertiviteit, leefstijladviezen

27 2,5 jrs follow-up Past nog regelmatig iets uit cursus toe: Angst: 43% Depressie: 65% Gedachten uitdagen: Angst: 32% Depressie: 39% Depressie: activiteiten plannen: 57% Angst: systematisch exposure: 0% NB; remissie iets vaker dan non-remissie

28 % verwijzing 2 e lijn * start total stepped care care as usual

29 Adequacy of indication SC n=94 6 (6%) 88 First step: Selfhelp +/- medication Primary care 27 (29%) Second step: CGT +/- medication CMHC UC n=64 19 (30%) 45 Medication/counseling/ww Primary care 10 (16%) Eclect / medication CMHC

30 Process of care Mean number of visits GP psych. reason * primary care nurse psychiatric services all caregivers stepped care care as usual

31 Verbeterpunten zelfhulp Vorm: - meer (follow-up) sessies, bv 8 - minder tijd begeleiding, flexibel (bv ) - geen combinatiebehandeling antidepressiva Inhoud: - meer modules, op maat (bv slaap, werk) - cognitieve herstructurering; begrijpelijker - meer korte technieken, variatie ontspan.oef. - lay-out aantrekkelijker maken, voorbeelden, multimedia

32 Verbeterpunten: plaats zelfhulp binnen algoritme Indicatie: - complexiteit betrekken: VG, comorbiditeit Onderzoek: - comorbiditeit, cluster B - SCL-90 - VG, duur klachten - sociale problematiek - overig: motivatie, orientatie, geloofwaardigheid, voorkeur.

33 Did not start: 9 (10%) Improved: 5 Worsened:1 Refused:2 Unknown:1 Selfhelp 88 patients Remission: 44 (50%) Completer Dropout Insuff. response: 8(9%) Completer Dropout 8 0 Not improved : 27 (31%) Completer Dropout Referred CMHC: 27 (31%)

34 Fit stepped care model Protocol dropout: 15% Good fit: 53% Moderate fit: 12% Poor fit: 35% Improvements: indication criteria: comorbidity number sessions PC, boostersessions

35 Outcome (n=158) Questionnaires HAM-Anxiety: FearQuestionnaire: CESD: SCL-90: SC > UC p=.049 SC > UC p=.029 SC UC p=.074 SC = UC p=.748

36 Outcome: care programme anxiety Hamilton Anxiety Scale Remission * 12 months (FU) 8 months (posttest) 4 months (midtest) 0 (pretest) * P=.02 stepped care care as usual

37 Outcome: care programme depression CESD Remission P=.70 stepped care care as usual 10 0 (pretest) 4 months (midtest) 8 months (posttest) 12 months (FU)

Vergelijkbare documenten

De revisie van de richtlijn angststoornissen

De revisie van de richtlijn angststoornissen Ton van Balkom VU-MC/GGZ ingeest Amsterdam Dagelijkse behandeling angststoornis (Young et al, Arch Gen Psychiatry 2001) Depressie Angst Angst + Depressie