MEERJARENBELEIDSPLAN HEUVELLANDBIBLIOTHEKEN

Transcriptie

1 MEERJARENBELEIDSPLAN HEUVELLANDBIBLIOTHEKEN

2 1. Inleiding Heuvellandbibliotheken is een basisbibliotheek met 6 vestigingen. In de gemeente Eijsden- Margraten (3 vestingen), Valkenburg (2 vestigingen) en Vaals. De bibliotheek staat midden in de lokale samenleving en probeert vanuit die gedachte invulling te geven aan modern bibliotheekwerk. Op basis van de door bovengenoemde gemeenten ontwikkelde visies op de toekomst kan het verzorgingsgebied van Heuvellandbibliotheek omschreven worden als: cultuurhistorisch en toeristisch centrum van Zuid-Limburg; onderdeel van het euregionale gebied en daarmee meertalig door de nabijheid van Duitsland en België; in toenemende mate vergrijzend en ontgroenend tegelijkertijd; sociaal coherent en economisch kwetsbaar; ambitieus op het gebied van duurzaamheid en leefbaarheid, kwaliteit en aantrekkelijkheid van voorzieningen en maatwerk voor specifieke en kwetsbare bevolkingsgroepen. Heuvellandbibliotheken heeft momenteel leden, waarvan 41,2 % volwassenen. Het andere deel van de leden betreft gratis jeugdleden tot 18 jaar. Het aantal leden is redelijk stabiel, maar een dalende trend van 5% op jaarbasis is ingezet. Deze dalende trend is het gevolg van krimp, de afname van de bevolking waar met name de heuvellandgemeenten mee te maken hebben. Mede door de activiteiten die door de bibliotheken worden georganiseerd, neemt het aantal bezoekers toe, van in 2011 tot in Het aantal uitleningen bedroeg in en neemt af ten opzichte van de jaren ervoor. Aan de ene kant heeft Heuvellandbibliotheken te maken met bezuinigingen van de kant van gemeentelijke subsidiënten, die nog worden versterkt doordat de subsidie van de gemeenten is gebaseerd op een verder dalend aantal inwoners.. Dit noodzaakt tot verdere reorganisatie en het kiezen van prioriteiten. Anderzijds vragen deze nieuwe omstandigheden om bezinning op missie, visie en strategie en de noodzaak om die te expliciteren naar de toekomst en door middel van een meerjarenbeleidsplan concreet vorm en inhoud te geven. Dit beleidsplan heeft dan ook als doel om een duidelijk perspectief op de toekomst te schetsen en prioriteiten te formuleren voor de dagelijkse gang van zaken. Dit is niet alleen van belang voor de externe omgeving met gemeentelijke subsidiënten en lokale samenwerkingspartners als belangrijkste stakeholders, maar is ook van belang voor medewerkers om te weten vanuit welke keuzes zij in de komende jaren leden en bezoekers van de bibliotheek blijven voorzien van modern bibliotheekwerk. In dit meerjarenbeleidsplan worden relevante trends en ontwikkelingen beschreven (hoofdstuk 2). Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 de visie van de bibliotheek geëxpliciteerd en de missie geformuleerd. Op basis van strategische speerpunten worden verschillende beleidsaspecten nader uitgewerkt in hoofdstuk 4.

3 2. Trends en ontwikkelingen De missie van de bibliotheek met de vijf kerntaken zoals die in ons vorige meerjarenplan zijn beschreven, blijft onveranderlijk belangrijk. Omdat de omgeving van de bibliotheek sterk verandert, is het van belang om goed zicht te hebben op de trends en ontwikkelingen die een rol spelen bij het bibliotheekwerk. De basis voor een goede missie en visie zijn onderstaande trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor Heuvellandbibliotheken. 2.1 Ontwikkelingen binnen het bibliotheeknetwerk Op dit moment zijn er vele ontwikkelingen gaande binnen het netwerk van openbare bibliotheken. Op landelijk niveau wordt gewerkt aan de digitale bibliotheek met een centrale catalogus en de beschikbaarstelling van e-books. Daarnaast is een aanpak ontwikkeld voor de Bibliotheek op School die bibliotheken lokaal kunnen uitwerken. Tegelijkertijd is een nieuwe Bibliotheekwet in voorbereiding, waarbij vanaf 2015 iedere Nederlander via het internet e-books moet kunnen lezen. Op provinciaal niveau is er structurele aandacht voor achterstandsvraagstukken bij burgers. Leesbevordering, taalachterstand en mediawijsheid zijn voorbeelden van relevante onderwerpen hierbij. De bibliotheek zal zich meer dan ooit dienen te profileren als een ondernemende organisatie, die actief de samenwerking aangaat met lokale culturele en educatieve partners. De vijf kerntaken krijgen een invulling in de ruimere context van het brede culturele, educatieve en maatschappelijke krachtenveld waarin de bibliotheek participeert. De bibliotheek wordt meer een lokaal activiteitencentrum, gericht op ontmoeting met inhoud, cultuureducatie en kennisontwikkeling. Daarbij zijn de wensen en behoeften van de leden van de bibliotheek een belangrijk uitgangspunt. De bibliotheek krijgt daarmee een bredere maatschappelijke betekenis. Als onderdeel van het stelsel van openbare bibliotheken draagt Heuvellandbibliotheken bij aan het netwerk door op landelijk en provinciaal niveau mee te doen met relevante activiteiten. Op landelijk niveau is Heuvellandbibliotheken betrokken bij de volgende ontwikkelingen: 1. De bibliotheek is aangesloten op de landelijke infrastructuur van bibliotheek.nl. Dit houdt in: landelijke website volgens de WAAS, aangesloten op de NBC (nationale bibliotheek catalogus) en aangesloten op het DWH (datawarehouse) 2. De bibliotheek volgt de ontwikkeling van de E-books en doet mee aan alle campagnes die hiermee te maken hebben, zoals bijvoorbeeld Lees Meer. 3. De bibliotheek is lid van de brancheorganisatie VOB. 4. De bibliotheek neemt deel aan alle landelijke activiteiten t.b.v. de leesbevordering, zoals Nederland leest, Boekenweek, Nationale voorleesdagen, Maand van het spannende boek, Kinderboekenweek, e-bookcampagne. 5. De bibliotheek heeft voor de klanten de landelijke digitale content (databanken e.d.) 6. De bibliotheek neemt deel aan het landelijk gastlenen. 7. Aangepast lezen. 8. Makkelijk Lezen Plein. 9. BoekStart. 10. De GIDS. 11. Landelijke huisstijl.

4 Op provinciaal niveau is Heuvelland betrokken bij de volgende ontwikkelingen: 1. Provinciale PR Kalender-activiteiten; 2. Voordeel met je biebpas; 3. De bibliotheek neemt diensten af van Cubiss Limburg en Cubiss Brabant; 4. De bibliotheek neemt deel aan het Directie Overleg Automatisering (DOA) en de Vereniging Limburgse Bibliotheken (VLB) 5. De bibliotheek is bezig met voorbereidingen voor de Bibliotheek op School (dbos) 6. De bibliotheek werkt samen met het Centrum voor Jeugd en Gezin; 7. De bibliotheek biedt de bibliotheek-app aan. In het verlengde hiervan kan worden opgemerkt dat Bibliotheekhuis Limburg na fusie onderdeel is geworden van Cubiss Next. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor ondersteuning van het provinciale en lokale bibliotheekwerk. Op lokaal niveau is er sprake van samenwerking met: 1. Vrijwilligerscentrale (Trajekt) 2. Gehandicaptenplatvorm 3. Martin Stevensfonds 4. Via Valkenburg gemeentelijk informatiepunt voor senioren en mensen met een beperking 5. Aanbod van dienstenpakket voor scholen, kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en consultatiebureau s. Het betreft o.a. projectcollecties en een leesbevorderingsplan 0 t/m 12 jaar 6. Culturele instellingen en centra voor jeugd en gezin 7. Eijsden: Kunsj ien de Vietrien exposities 8. Valkenburg: Kunstkring Henri Jonas (exposities) 9. Valkenburg: Cultuurcafe D n Dwingel (lezingen en andere bijeenkomsten) 10. Vaals: Stichting Kunstzinnige Vorming 11. Vaals: Literaire zomer (Literarische Sommer) 2.2 Digitalisering van de samenleving In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat de digitalisering van de samenleving structureel voortschrijdt. Steeds meer mensen maken gebruik van het world wide web. Als gevolg van beschikbare mobiele informatietechnologie kan dit op iedere plaats en op ieder moment van de dag met behulp van smartphones, apps en steeds vaker gratis aangeboden wifi-verbindingen. Als onderdeel van deze digitale ontwikkelingen dienen zich nieuwe vraagstukken aan voor de bibliotheek. Met betrekking tot de collectie bieden zich kansen aan. Steeds meer informatiebronnen kunnen in de toekomst moeiteloos onderdeel gaan uitmaken van de digitale collectie. De vraag is in hoeverre de bibliotheek de digitale collectie moet realiseren. De eerste signalen zijn dat de aandacht verschuift van collectie naar connectie, van toegang bieden tot informatie en naar het duiden en gebruiken van informatie. Daarnaast dient zich de vraag aan hoe leden/bezoekers van de bibliotheek kunnen worden toegerust om als mediawijze burgers op betrouwbare wijze hun weg te vinden in de digitale overvloed. De bibliotheek heeft hierin een belangrijke gidsfunctie.

5 2.3 Veranderende klantwensen De klant laat van zich horen door steeds veranderende eisen die zij aan de bibliotheek stelt. Op basis van klant- en marktonderzoek bij bibliotheken blijkt dat burgers vooral behoefte hebben aan actualiteit (toptitels en bestsellers), (digitale) gemaksdiensten (online reserveren en inschrijven) en snelle levering. Het retailen van bibliotheken is dan ook bezig met een opmars, waarbij de landelijke brancheformule bijdraagt aan één uitstraling van de bibliotheek. Heuvellandbibliotheken gaat hierin mee door aan te sluiten op de landelijke huisstijl. Hoewel het aantal leden van bibliotheken afneemt, wijzigt wel de aard van het bezoek aan de bibliotheek Mensen komen niet alleen naar de bibliotheek voor de traditionele lees- en leenfunctie, maar komen ook naar de bibliotheek om kranten en tijdschriften te lezen, om te internetten en om elkaar te ontmoeten bij activiteiten die door de bibliotheek worden georganiseerd. Veel bibliotheken zetten dan ook in op de verblijfs- en belevenisfunctie van de bibliotheek. 2.4 Ontwikkelingen in het onderwijslandschap Alle voorzieningen voor jeugd en jongeren worden meer en meer rondom het onderwijs geformeerd. Het gaat dan niet alleen om voor- en vroegschoolse educatie (kinderopvang en peuterspeelzaal), maar ook om basis- en voortgezet onderwijs. Instellingen op dit gebied hergroeperen zich en komen tot een beter afgestemd en rijker aanbod richting jeugd en hun ouders. De educatieve instellingen zijn daarbij de spil en regievoerder. Andere voorzieningen groeperen zich in een soort tweedelijns rol om deze educatieve instellingen heen, zo ook de bibliotheken. Deze beweging sluit aan op overheidsambities die de openbare bibliotheek in toenemende mate vragen om zich bezig te houden met thema s als een leven lang leren, mediawijsheid, participatie en leesbevordering ter oplossing van laaggeletterdheid. Het opbouwen, onderhouden en toegankelijk maken van een goede educatieve collectie is van groot belang om leesplezier als de belangrijkste pijler van leesbevordering te blijven stimuleren. Vanuit de bibliotheekkant wordt voor dit soort vraagstukken in een oplossing voorzien door een landelijke aanpak, de Bibliotheek op School. Hiernaast gaat het niet alleen om een moderne invulling van de schoolbibliotheek, maar ook om een invulling waarbij educatieve (leer)materialen door middel van intelligente distributieoplossingen rechtstreeks bij leerlingen worden afgeleverd. Door middel van monitoring wordt het leesgedrag van leerlingen geobserveerd en gestimuleerd. 2.5 Lokaal opdrachtgeverschap Heuvellandbibliotheken staat van oudsher midden in de lokale samenleving en geeft daar relevante invulling aan door in Valkenburg en ook in andere vestigingen op regelmatige basis bijeenkomsten voor geïnteresseerde leden en bezoekers te organiseren. Uitbreiding en verdieping van bestaande en nieuwe samenwerkingsverbanden met lokale partners wordt gezien als één van de manieren om als bibliotheek in de toekomst waarde te kunnen blijven toevoegen aan de lokale samenleving. In het bijzonder staat lokale heemkunde in de belangstelling, niet alleen van het publiek maar ook vanuit lokale heemkundige kringen die mee willen in de trends om fysieke materialen van cultuurhistorische waarde te digitaliseren en op deze manier nieuw leven in te blazen.

6 Omdat de gemeentelijke subsidiënten nu en in de toekomst een aantal bezuinigingsscenario s voor Heuvellandbibliotheken in petto heeft, zal dit voor de bibliotheek een belangrijk ankerpunt zijn op basis waarvan behoud van het bestaande bibliotheekwerk mogelijk blijft en invulling gegeven wordt aan de bibliotheek van de toekomst op een schaal die past bij Heuvellandbibliotheken. Op dit moment is de gemeente Eijsden-Margraten voornemens om vanaf 2014 substantieel minder subsidie aan de bibliotheek te geven en daarmee dus minder wil besteden aan lokaal bibliotheekwerk. Het is de bedoeling om twee volwaardige bibliotheken te handhaven, namelijk in de kernen Eijsden en Margraten. Ook de servicepunten in Eckelrade, Mheer, Noorbeek, St. Geertruid en Cadier en Keer worden gehandhaafd. In Gronsveld komt een uitgebreid servicepunt in plaats van een volwaardige bibliotheekvestiging. In de gemeente Valkenburg wordt uitgegaan van een bezuiniging van 10%, terwijl de plannen van de gemeente Vaals hieromtrent nog niet duidelijk zijn. De implicaties van deze bezuinigingsplannen zijn, bij ongewijzigde omstandigheden, zodanig dat vooralsnog ervan kan worden uitgegaan dat afvloeiing van medewerkers via natuurlijke weg plaatsvindt. Uitgetreden medewerkers worden echter niet vervangen, zodat in 2016 de bibliotheek in totaal 72,5 uur per week minder heeft om service te verlenen. Er dienen zich echter ook kansen aan voor de bibliotheek om aantoonbaar te maken dat zij een bijdrage kan leveren aan de grotere gemeentelijke ambities op het gebied van participatie, sociale cohesie en zelfredzaamheid. Uit de collegeprogramma s en strategische toekomstvisies van de drie subsidiërende gemeenten blijkt dat deze thema s van belang worden geacht. De bibliotheek zal door middel van haar producten- en dienstenpakket aantoonbaar moeten maken dat zij toegevoegde waarde kan bieden aan deze gemeentelijke thema s. 3. Visie, missie en strategie Op basis van voorgaande beschrijving van trends en ontwikkelingen in de externe omgeving van Heuvellandbibliotheken kunnen visie, missie en strategie voor de bibliotheek worden afgeleid. 3.1 Visie Wanneer de voorgaande trends en ontwikkelingen in ogenschouw worden genomen, dan stelt Heuvellandbibliotheken zich op het standpunt dat zij nu en in de toekomst rekening moet houden met minder financiële middelen als gevolg van gemeentelijke bezuinigingen. Dit noodzaakt tot heldere keuzes en een duidelijke doorvertaling naar de werkzaamheden van iedere medewerker en vrijwilliger binnen de bibliotheek. Gezien het voorgaande stelt Heuvellandbibliotheken zich op het standpunt dat steeds gerichte keuzes gemaakt zullen worden ten aanzien van het al dan niet volgen van de ontwikkelingen in haar externe omgeving en dat niet altijd met alle ontwikkelingen kan worden meegedaan. Vaak zullen trends en ontwikkelingen ook niet altijd even relevant zijn voor haar verzorgingsgebied. Heuvellandbibliotheken zal steeds keuzes maken die passen bij haar specifieke situatie en bij hetgeen nodig is voor een passende lokale aanpak. Met betrekking tot de ontwikkelingen in het educatieve landschap stelt Heuvellandbibliotheken zich op het standpunt dat, mede op basis van wetenschappelijk onderzoek, leesplezier de basis vormt van alles wat te maken heeft met het reduceren van

7 taalachterstand, het bevorderen van lezen en het ontwikkelen van mensen als volwaardige burgers in de digitale informatiesamenleving van de toekomst. Niet alleen jeugd tot 12 jaar, maar ook ouderen en kwetsbare groepen binnen de lokale samenleving lenen zich voor een specifieke aanpak. 3.2 Missie Heuvellandbibliotheken heeft de ambitie om lokaal verankerd bibliotheekwerk aan te bieden en uit te bouwen voor leden en bezoekers binnen haar verzorgingsgebied. Burgers vinden in de bibliotheek niet alleen een ontmoetingsplek, maar ze kunnen ook terecht in de schatkamer van literatuur, informatie en lokale cultuur. In het bijzonder richt de bibliotheek zich op de jeugd wier leesplezier de basis vormt voor een leven lang leren. Om inhoud en invulling te geven aan de lokale verankering van het bibliotheekwerk is het de ambitie van Heuvellandbibliotheken om duurzame samenwerkingsverbanden aan te gaan met lokale partners die een bijdrage kunnen leveren aan de bibliotheek. De bibliotheek voert bovenstaande onderdelen van de missie waardenvrij uit en is toegankelijk voor iedereen. Naast deskundige medewerkers maakt Heuvelland Bibliotheek ook gebruik van de kennis en vaardigheden van vrijwilligers die in de toekomst steeds meer het bibliotheekwerk zullen dragen. Als onderdeel van het stelsel van openbare bibliotheken wil Heuvellandbibliotheken binnen de financiële en personele begrenzingen bijdragen aan het netwerk door op landelijk en provinciaal niveau mee te doen met relevante activiteiten Strategie Op basis van de geschetste trends en ontwikkelingen en de daarvan afgeleide visie en missie is het noodzakelijk om een duidelijke strategie (= de weg waarlangs) te formuleren om het beleid voor de komende jaren vorm te geven. Deze strategie bestaat enerzijds uit activiteiten ter continuering van het bestaand bibliotheekwerk en anderzijds uit speerpunten die van belang zijn voor de verdere ontwikkeling van de missie van Heuvellandbibliotheken. Activiteiten t.b.v. continuering bestaand bibliotheekwerk: Bemensing van frontoffice-activiteiten Collectievorming Het organiseren van activiteiten in de bibliotheek Deskundigheidsbevordering van medewerkers en vrijwilligers Volgen van en mogelijk deelnemen aan de landelijke ontwikkelingen Meer aandacht voor retail Infopunten: zoals aangepast lezen, vrijwilligerspunt (Valkenburg), gehandicaptenplatvorm (Vaals) Makkelijk Lezen Plein Boekstart Aangepast lezen

8 Speerpunten t.b.v. de verdere ontwikkeling van de bibliotheek: Implementatie van de Bibliotheek op School Het bevorderen van lezen bij jeugd Aandacht voor de bibliotheek als plek voor ontmoeting, haar sociale functie. Samenwerking met lokale partners Het onderzoeken van de mogelijkheden voor het opbouwen van heemkundige collecties Retail Herinneringskoffers in verzorgingstehuizen Meer aandacht voor mediawijsheid als onderdeel van het leesbevorderingsaanbod doorgaande leeslijn 4. Meerjarenbeleid Het jaar 2013 wordt gebruikt voor uitwerking en concretisering van de strategische activiteiten en speerpunten uit het vorige hoofdstuk. Dit mondt uit in een jaarwerkplan voor 2014 en verder. Aanvullend wordt hieronder een aantal ondersteunende beleidsaspecten nader beschreven. De essentie van het betreffende beleid is in samengevatte vorm beschreven en telkens wordt verwezen naar bijlagen die de concrete activiteiten voor deze beleidsaspecten verduidelijken. Het gaat om de volgende beleidsaspecten: collectiebeleid personeelsbeleid marketingbeleid innovatiebeleid 4.1 Collectiebeleid Het beleid m.b.t. collecties vormt het hart van de bibliotheek en is gebaseerd op een aantal principes. Het gaat om de volgende uitgangspunten: Evenwichtig en representatief: de bibliotheek biedt een brede collectie (fictie en nonfictie) die tegemoet komt aan de kenmerken van de bevolkingssamenstelling binnen het verzorgingsgebied waarin zij opereert en is vanuit een vraag- en aanbodgerichte benadering evenwichtig opgebouwd en biedt naast actuele titels ook verbreding en verdieping; Vraaggericht: de bibliotheek biedt een collectie die tegemoet komt aan expliciete wensen en impliciete verwachtingen van burgers binnen het verzorgingsgebied waarin zij opereert; Actueel en populair: de bibliotheek biedt een collectie die rekening houdt met actuele en populaire thema s en uitgaven; Betrouwbaar en onafhankelijk: de bibliotheek biedt een onbegrensde collectie die op basis van geautoriseerde bronnen en zonder commerciële doelstellingen is samengesteld; Lokaal verankerd: de bibliotheek biedt een collectie die aansluit op maatschappelijke thema s die binnen de lokale context relevant zijn en werkt hierbij samen met lokale en/of provinciale (cultuur)partners zoals heemkundige en historische kringen;

9 Gericht op specifieke thema s/doelgroepen/zwaartepunten: de bibliotheek houdt met haar collectie rekening met de speerpunten leesbevordering, taalachterstand en mediawijsheid als onderdeel van de bredere ambitie tot een leven lang leren; Digitaal: een belangrijk deel van de collectie is en wordt in eigen beheer digitaal aangeschaft en ontsloten via de digitale media in de bibliotheek en via de website. Bovenstaand collectiebeleid is door middel van een separaat collectieplan verder uitgewerkt. In het collectieplan wordt verwezen naar concrete collectieprofielen waarbij is aangegeven welke accenten in de aanschaf en afschrijving gelegd dienen te worden en wat dit in kwantitatieve (aanschafaantallen) en financiële zin (budget) betekent. Op basis van periodieke monitoring van uitleencijfers wordt bijgestuurd op de aanschaf van actuele materialen. 4.2 Personeelsbeleid Voor Heuvellandbibliotheken vormen medewerkers het hart van de organisatie. Met name de verdere ontwikkeling van medewerkers, van oudsher belangrijk binnen Heuvellandbibliotheken, staat hierbij centraal om de uitdagingen van de toekomst mee aan te kunnen gaan. Vakinhoudelijke deskundigheid dient aangevuld te worden met andere competenties om invulling te kunnen geven aan enerzijds de digitale aspecten van bibliotheekwerk en anderzijds aan het verder werken binnen de lokale gemeenschap en de inbedding hierbij van bibliotheekwerk. Bij het personeelsbeleid worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Medewerkers zijn multifunctioneel en allround inzetbaar. Medewerkers worden hiertoe door middel van opleiding en training voorbereid. Medewerkers zijn flexibel inzetbaar. Medewerkers zijn in staat om invulling te geven aan de implicaties van de digitale bibliotheek en het (samen)werken binnen de lokale gemeenschap om noodzakelijke verbinding van bibliotheekwerk met relevante samenwerkingspartners effectief te realiseren. Kwalitatief hoogwaardige vrijwilligers zijn noodzakelijk om, tegen de achtergrond van de gemeentelijke bezuinigingsplannen, de huidige en toekomstige dienstverlening te kunnen waarborgen. Vrijwilligers zijn bedoeld als aanvulling op in plaats van vervanging van bestaande arbeid. Heuvellandbibliotheken werkt volgens een competentiegerichte aanpak op medewerkers. Dat betekent dat medewerkers dienen te voldoen aan voor hun functie specifieke competenties. Dat betekent ook dat medewerkers die (nog) niet voldoen aan deze competenties hierin geschoold en verder ontwikkeld worden. Bij de ontwikkeling van nieuwe competenties wordt breed binnen de organisatie gekeken, dus ook medewerkers met een niet-bibliotheekachtergrond of vrijwilligers kunnen hiervoor in aanmerking komen. Nieuwe eisen zijn niet altijd specifiek gericht op bibliotheekwerk zelf, maar vooral ook op zaken als digitalisering en werken binnen de lokale context. Om de ontwikkeling en het functioneren van medewerkers te monitoren worden functioneringsgesprekken als onderdeel van de HRM-cyclus ingezet. Het personeelsbeleid is verder uitgewerkt in praktische regelingen die onderdeel zijn van het Handboek Personeel dat recentelijk is geactualiseerd.

10 Tenslotte is er een separaat opleidingsplan, waarin duidelijk wordt hoe noodzakelijke competenties die voortvloeien uit de strategische speerpunten onderhouden c.q. ontwikkeld worden. 4.3 Marketingbeleid Marketing heeft in de afgelopen jaren een impliciet bestaan geleid binnen Heuvellandbibliotheken. Marketing komt met name tot uiting in communicatieve activiteiten binnen de externe omgeving van de bibliotheek. Een brochure met beschrijving van dienstverlening (zoals uitleenvoorwaarden en voordeelmetjebiebpas), folders ter aankondiging van activiteiten in de bibliotheek, een vernieuwde website en de digitale nieuwsbrief zijn producten hiervan. De beperkte aandacht voor marketing heeft te maken met verschillende oorzaken, waarvan de beperkte schaalgrootte, bezuinigingen en wisseling van directie er een aantal zijn. De belangrijkste reden voor een beperkte invulling van het marketingbeleid is echter gelegen in het gebrek aan kennis op dit onderwerp. Dit is dan ook het belangrijkste beleidsuitgangspunt voor de komende jaren, namelijk om expertise op het gebied van marketing, al dan niet door externe inhuur of samenwerking, op te bouwen. Als onderdeel van het opbouwen van marketingexpertise wordt in 2013 een visie op bibliotheekmarketing ontwikkeld. Voor het jaar 2014 is een concreet marketingplan in ontwikkeling. 4.4 Innovatiebeleid Het innovatiebeleid van Heuvellandbibliotheken is gericht op het ontwikkelen en invoeren van passende en creatieve oplossingen om invulling te kunnen geven aan de uitdagingen van de toekomst. Het gaat om de uitdaging: van de digitale bibliotheek (inclusief het gebruik van social media); om in de lokale context van de bibliotheek relevante samenwerkingsverbanden aan te gaan en diensten die toegevoegde waarden ten opzichte van de huidige producten; om aan te sluiten op en toegevoegde te bieden op de doelstellingen van gemeentelijk beleid. Als onderdeel van het invullen van het innovatiebeleid wordt in 2013 een visie op bibliotheekinnovatie ontwikkeld. Voor het jaar 2014 is een concreet innovatieplan in ontwikkeling.