Tuchtrechtspraak en praktijk Sessie II:

Transcriptie

1 Tuchtrechtspraak en praktijk Sessie II: Individuele verantwoordelijkheid bij samenwerken Mr. Diederik van Meersbergen KNMG 1

2 Disclosure belangen Diederik van Meersbergen (potentiële) belangenverstrengeling <Geen> Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk <Geen> <Geen>

3 Samenwerken Een oudere patiënte wordt opgenomen. Ze heeft acute myeloïdeleukemie is erg ziek, heeft koorts en nierbekken stuwing. Internistis hoofbehandelaar en supervisor van aios. Het gaat slechter met patiënte, ze is benauwd en heeft zuurstof nodig. Verpleegkundigemaakt zich zorgen over reutelende ademhaling en infectie rechter nier. Internist en aios besluiten in overleg met urologie tot fluid challenge, cytoscopie, ic erbij. De uroloog besluit tot plaatsen katheter. Internist verzoek aioscontact op te nemen met intensivistvan de IC. Hij bedoelt eigenlijk de (inmiddels) High Care (HC) afdeling. De aiosbelt met de anesthesioloog(van de HC) om te consulteren over overplaatsing naar IC op andere locatie. Tijdens telefonisch overleg tussen internist en anesthesioloog wordt afgesproken dat ptein afwachting van overplaatsing, op HC afdeling verblijft. Internist belt met aiosen zegt dat ptenaar de IC kan. Aiosregelt overplaatsing naar andere locatie. Intensivist IC belt met anesthesioloog HC dat patiënt kan komen. Ambulance verpleegkundige komt voor transport maar ptewordt dan al gereanimeerd en naar de HC overgebracht, waar ze later overlijdt.

4 Wat ga ik doornemen? Juridisch kader/ hoofdbehandelaarschap Casus Kader voor samenwerking en taakherschikking Casus Vragen

5 Juridisch kader Wet Kwaliteit, klachten en geschillen zorg Zorgaanbieder biedt goede zorg aan omvat mede inzet van personeel verantwoordelijkheidsverdeling Invulling van deze norm gezamenlijk met beroepsbeoefenaren. Verantwoordelijkheid van zorgverleners: Wgbo art. 7:453: zorg van een goed hulpverlener

6 Juridisch kader Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg -Gereguleerde beroepen kennen opleidingseisen, deskundigheidsgebieden, registratie, herregistratie - Drie soorten bevoegdheden om VBH te verrichten 1. Zelfstandige bevoegdheid 2. Opdracht - gebonden bevoegdheid 3. Functioneel zelfstandige bevoegdheid

7 Juridisch kader tuchtrecht Tuchtrecht (Wet BIG) persoonlijke verwijtbaarheid Collegiaal consult; verantwoordelijk voor (verkeerde) diagnose? (RTG Amsterdam 1 december 2015, ECLI:NL:TGZRAMS:2016:2) Duo-praktijk dus verantwoordelijk voor de organisatie (RTG Eindhoven 27 februari 2007) De individuele toerekening van het tuchtrecht staat niet in de weg aan aansprakelijkheid voor hetgeen in collectieve verband mis is gegaan. Een adequate organisatie van de praktijk en een goede coördinatie en communicatie bij hulpverlening aan de (gezamenlijke) patiënt is (mede) de verantwoordelijkheid van verweerder.

8 Het hoofdbehandelaarschap CTG 1 april 2008 (KNO-arts) Patiëntje heeft een spina-bifida en wordt door verschillende specialisten behandeld: kindergeneeskunde, urologie, orthopedie, oogheelkunde en KNO. KNO-arts indiceert een oor operatie, maar meisje staat ook op wachtlijst voor een gecombineerde neurochirurgische en orthopedische operatie. Na overleg met de neurochirurg en ouders: eerst oor operatie. Enkele weken vóór de operatie kreeg meisje en gezichtsverlamming. Hierover heeft de revalidatiearts een dag voor de operatie contact opgenomen met de KNO-arts. De neurochirurg vond het zeer onwaarschijnlijk dat sprake was van een intracraniële aandoening.

9 Casus KNO-arts 2 De KNO-arts heeft de ooroperatie (toch) uitgevoerd; OK verliep ongecompliceerd. Na de operatie is het kind naar de verkoeverkamer overgebracht en later naar de afdeling kindergeneeskunde. De standaard pijnstilling hielp onvoldoende. Na intercollegiaal verpleegkundig overleg is besloten tweemaal een tablet Temgesicte geven. Enkele uren later is het meisje levenloos in haar bed aangetroffen. Klacht: De KNO-arts zou onvoldoende voorzorgsmaatregelen hebben getroffen rondom de operatie; heeft ten onrechte op het oordeel van de neurochirurg vertrouwd; onvoldoende vooroverleg met anesthesioloog over per-en postoperatief beleid; onvoldoende instructie aan verpleegkundigen; onvoldoende medische informatie over het patiëntje aan OK personeel verstrekt.

10 Oordeel tuchtrechter Hoofdbehandelaar is naast zorg die hij als specialist aan patiënt + familie moet leveren verantwoordelijk voor regie behandeling tijdens pre-, per-en postoperatieve fase. Dit houdt in dat deze: -zorgt dat verrichtingen van alle betrokken hulpverleners in alle fasen op elkaar zijn afgestemd voor zover noodzakelijk voor zorgvuldige behandeling patiënt; - centraal aanspreekpunt is voor betrokken hulpverleners; -centraal aanspreekpunt is voor patiënt en familie ten aanzien van verloop behandeling. Maar: draagt geen verantwoordelijkheid voor door betrokken andere specialisten uitgevoerde verrichtingen buiten terrein eigen specialisme

11 Oordeel tuchtrechter 2 Medebehandelaar(s) Verantwoordelijk voor door hen zelf uitgevoerde verrichtingen Moeten actief hoofdbehandelaar informeren ook met het oog op diens coördinerende en informerende taken

12 Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking 13 aandachtspunten Voor de patiënt is te allen tijde duidelijk wie van de betrokken zorgverleners: -het aanspreekpunt is voor vragen van de patiënt of diens vertegenwoordiger; -de inhoudelijke (eind)verantwoordelijkheid heeft voor de zorgverlening aan de patiënt; -belast is met coördinatie en regie van de zorgverlening aan de patiënt (zorgregisseur). Het is van belang dat deze drie taken over zo weinig mogelijk zorgverleners worden verdeeld. Zo mogelijk zijn deze taken in één hand. De zorgregisseur ziet erop toe dat alle bij de samenwerking betrokken zorgverleners beschikken over een up-to-date zorg- of behandelplan.

13 Van hoofdbehandelaar regiebehandelaar Commissie Hoofdbehandelaarschap GGZ Het begrip hoofdbehandelaar werd aanvankelijk gebruikt om de zorgverlener aan te duiden, die de inhoudelijke verantwoordelijkheid had over het totale zorgproces van een patiënt. Als gevolg van verschillende ontwikkelingen is het verlenen van zorg evenwel steeds minder een individuele en steeds meer een collectieve aangelegenheid geworden, waarvoor steeds vaker een multidisciplinaire benadering is vereist. Dit gegeven heeft onmiskenbaar een overgang tot gevolg gehad van een primair op de inhoud naar een primair op regie en coördinatie gericht hoofdbehandelaarschap.

14 Van hoofdbehandelaar regiebehandelaar 2 Zorgt dat een behandelplan wordt opgesteldin een overleg met alle disciplines die bij de uitvoering betrokken zijn; Staat er garant voor deskundigheid van betrokken zorgverleners Schept de benodigde voorwaarden voor een verantwoorde uitvoering van het behandelplan; Initieert de uitvoering van het behandelplan en bewaakt de voortgang; stuurt andere betrokken zorgverleners aan; Evalueert (periodiek) de voortgang van het proces en de effectiviteit; Ziet toe op dossiervoering; Is aanspreekpunt; Is beschikbaar en bereikbaar.

15 Jurisprudentie samenwerken 1 Internist verantwoordelijk voor aios? (CTG 24 november 2015, ECLI:NL:TGZCTG:2015:324) Cardio thoracaal chirurg verantwoordelijk voor aneshtesioloog? (CTG 6 januari nadere uitleg CTG) Mag plastisch chirurg vertrouwen op OK-assistente? (RTG Eindhoven 19 oktober 2015, ECLI:NL:TGZREIN:2015:83) Achtergebleven drain; radioloog of aiosverantwoordelijk? (RTG Den Haag 20 januari 2015, ECLI:NLTGZRSGR:2015:18) Cardiologen Ruwaard verantwoordelijk voor fouten maatschap (CTG 22 december 2015, ECLI:NL:TGZCTG:2015:387)

16 Jurisprudentie samenwerken 2 Mocht HA op HAP bericht assistente autoriseren? (RTG Den Haag 14 juli 2015, ECLI:NL:TGZRSGR:2015:94) SOG gaat af op oordeel verpleegkundige (CTG 1 december 2015, ECLI:NL:TGZCTG:2015:331) Intake psychiater door maatschappelijk werker? (CTG 10 september 2015, ECLI:NL:TGZCTG:2015:286) Overnemen diagnose andere huisarts (RTG Den Haag 1 september 2015, ECLI:NL:TGZRSGR:2015:122)

17 Samenwerken met nieuwe beroepen: taakherschikking Sinds 2012 PA/VS tijdelijk zelfstandig bevoegd voor zover het betreft: - handelingen binnen het deskundigheidsgebied; - handelingen van een beperkte complexiteit; - routinematige handelingen; - handelingen waarvan de risico s zijn te overzien. Bovendien: handelen volgens landelijke geldende richtlijnen, standaarden en daarvan afgeleide protocollen en bekwaamheid. Tuchtrecht deels van toepassing

18 Verantwoordelijkheidsverdeling volgens minister Ook de beroepsbeoefenaren die onder artikel 36a worden aangewezen vallen Voor onder een verantwoorde het toezicht van en de effectieve IGZ. Naast invoering ingrijpen van door het bestuur taakherschikking (eindverantwoordelijk is het voor ( ) van de zorgverlening) belang om aan van de de instelling waarbinnen beroepsbeoefenaren, de zorg is geleverd, die taken kan overnemen, de IGZ een de bevel volledige geven als blijkt De dat bevoegdheid suggestie er geen verantwoorde om en verantwoordelijkheid samenwerkingsafspraak zorg wordt geleverd voor bepaalde een en kan de tuchtrechter verplichtend voorbehouden een maatregel karakter handelingen opleggen te geven, toe als gaat te gehandeld kennen. mij te ver Dit is en in houdt in dat strijd Bij met de de afstemming tuchtnormen schiet deze het met beroepsbeoefenaren doel (TK andere van 32 de 261, disciplines wetswijziging nr. 13, op p. is eigen 7). het voorbij. gezag Dit bepaalde uitgangspunt zou voorbehouden namelijk dat beide nauwelijks beroepsgroepen handelingen een verandering mogen een eigen indiceren ten en verrichten verantwoordelijkheid opzichte dragen. In die zin verschillen de binnen van het eigen de huidige deskundigheidsgebied situatie betekenen. (TK (EK 32261, nr. 3, p.4). physician 32 assistant 261, C, en p.9.) de verpleegkundig specialist niet van andere zelfstandig bevoegde beroepsbeoefenaren (TK nr. 23, p.9).

19 Verantwoordelijkheid na taakherschikking? De wet wijst VS/PA aan als zelfstandig bevoegd zelfstandig indiceren en verrichten van voorbehouden handelingen zelfstandig bevoegd om te delegeren aan anderen De VS/PA is tuchtrechtelijk aan te spreken (en uiteraard civiel/strafrechtelijk) De VS/PA heeft eigen verantwoordelijkheid voor het handelen (Wet BIG) Arts: geen opdracht; geen supervisie; geen verantwoordelijkheid uitvoering

20 Tuchtrecht PA voert verrichting uit aan blaas onder supervisie van Uroloog CTG 19 oktober 2010, ECLI:NL:TGZCTG:2010:YG0598 Huisarts; PA onderzoekt patiënt op HAP; afspraken HA-PA RTG Groningen 29 maart 2011, ECLI:NL:TGZRGRO:2011:YG1014 Huisarts laat PA huisbezoek afleggen RTG Amsterdam 17 september 2013, ECLI:NL:TGZRAMS:2013:54 Orthopedisch chirurg; pt. epilepsie; pre-op door PA RTG Amsterdam 11 maart 2014, ECLI:NL:TGZRAMS:2014:19 Orthopedisch chirurg; nazorg; PA bezoekt pte. RTG Amsterdam 27 mei 2014, ECLI:NL:TGZRAMS:2014:51 HA en PA aangeklaagd voor behandeling gedwongen opgenomen pte RTG Groningen 9 juni 2015, ECLI:NL:TGZRGRO:2015:38 en 39

21 samenvattend Elke professional heeft eigen verantwoordelijkheid Ken deskundigheidsgebied (en beperkingen daarvan) van collega s De hoofdbehandelaar/ regiebehandelaar is verantwoordelijk voor regie en afstemming; elk van team leden heeft eigen verantwoordelijkheid voor bijdrage Duidelijke afspraken/protocollen over samenwerken zijn noodzakelijk Let op fouten in organisatie van de zorg

22 Verdere informatie KNMG Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg. Handreiking implementatie taakherschikking (KNMG/FMS/V&VN/NAPA) KNMG Kwaliteitskader medische zorg