UMC St Radboud. Behandeling van menorrhagie: endometrium ablatie

Transcriptie

1 UMC St Radboud Behandeling van menorrhagie: endometrium ablatie Patiënteninformatie

2 Uw arts heeft met u over de mogelijke behandelingsmethoden van menorrhagie gesproken. Eén van deze methoden is endometrium ablatie: het beschadigen of wegnemen van de slijmvliesbekleding van de baarmoederholte met behulp van een rollerball elektrode. In deze folder vindt u informatie over deze behandeling. Om u te helpen bij het maken van een keuze, zijn ook de voor- en nadelen van verwijdering van de baarmoeder genoemd. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan gerust aan de arts of verpleegkundige. Menorrhagie De hoeveelheid bloedverlies per menstruatie verschilt sterk per vrouw. Het is niet aan te geven wat normaal is, zeker omdat naast bloed ook ander vocht wordt verloren. Veel vrouwen hebben last van menorrhagie: een hevige of langdurige menstruele bloeding waarbij vaak stolsels worden verloren. De medische definitie van menorrhagie is: het verliezen van meer dan 80 milliliter bloed gedurende een menstruatie, of een menstruatie die meer dan acht dagen duurt. Bij onderzoek in laboratoria is gebleken dat de hoeveelheid bloedverlies bij een aantal vrouwen zelfs enkele honderden milliliters bedraagt. Sommige vrouwen hebben altijd al een sterke menstruatie gehad, bij anderen wordt de menstruatie pas later zeer hevig. Voor al deze vrouwen geldt dat menorrhagie hun leven sterk kan beïnvloeden. Het bindt hen enkele dagen per cyclus aan huis. Plannen maken voor werk en vakantie is vaak moeilijk. Vrouwen kunnen uitgeput raken en soms leidt het zelfs tot bloedarmoede. Behandelingsmethoden In enkele gevallen wordt de oorzaak van menorrhagie gevonden en is een operatie of behandeling met medicijnen succesvol. Vooral het operatief wegnemen van de baarmoeder is in het verleden vaak toegepast. Verwijdering van de baarmoeder is echter ingrijpend. Daarom is intensief gezocht naar andere manieren van behandeling. Een tamelijk nieuwe methode is endometrium ablatie. Hierbij wordt uitgegaan van het gegeven dat de slijmvliesbekleding van de baarmoederholte (endometrium) elke cyclus wordt opgebouwd en weer afgebroken. Als deze bekleding nu wordt beschadigd of weggenomen (ablatie), neemt de menstruatie sterk af of verdwijnt (de hormonale cyclus gaat wel gewoon door). 1

3 In de buikholte A. Eileider B. Eierstok C. Vagina D. Baarmoederhals met hysteroscoop E. Dunne binnenbekleding (endometrium) van de baarmoeder F. Dikke spierwand van de baarmoeder G. Verschroeid deel van endometrium H. Rollerball elektrode Voor de behandeling Tijdens de eerste afspraak wordt de procedure besproken en vindt onderzoek plaats. Er is tijdens deze afspraak ook gelegenheid tot het stellen van vragen. Er kan u gevraagd worden of u tijdens een menstruatie uw bloedverlies wilt noteren. Voor de behandeling vindt ook vaak onderzoek van de baarmoederwand plaats met behulp van een hysteroscoop (kijkbuisje). Er wordt gecontroleerd of de binnenbekleding van de baarmoeder gezond is en of er geen vleesbomen zijn. Dit onderzoek gebeurt poliklinisch. Gedurende zes weken voor de ingreep gebruikt u medicijnen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat de bekleding van de baarmoederholte zo dun mogelijk wordt en vergroten daardoor de kans op succes. Ze geven meestal opvliegers en transpiratie-aanvallen als bijwerking. Anesthesie Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek wordt uw algehele gezondheidstoestand beoordeeld. Indien nodig worden aanvullende onderzoeken afgesproken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de ingreep. Informatie over de anesthesierkamer en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder Behandeling of onderzoek onder anesthesie. Voorbereiding op de ingreep Scheren Het is van groot belang dat u vijf dagen voor de geplande ingreep het gedeelte van het lichaam waar u wordt geopereerd niet scheert met een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de chirurg scheren noodzakelijk acht, gebeurt dit op de operatiekamer. Vette creme Wilt u op de dag van de operatie geen gebruik maken van vette crèmes? Vette crème zorgt ervoor dat het te opereren gebied niet goed gedesinfecteerd kan worden. Sieraden, piercings etc. Nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) mag u niet dragen tijdens de operatie. Indien u acryl- of gelnagels heeft, dient u deze vóór de operatie van de wijsvinger te laten verwijderen. Veiligheid Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voordat de operatie van start gaat wordt bijvoorbeeld door het gehele operatieteam een zogenaamde Time out genomen. Tijdens dit controlemoment wordt uw naam, geboortedatum en het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden gecontroleerd. Medicijnen De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en welke u moet stoppen. Indien u bloedverdunners gebruikt, overlegt uw behandelend arts met u of u deze kunt door gebruiken of moet stoppen. Heeft u hierover vragen, stel ze dan aan uw behandelend arts. Tijdens de behandeling De ingreep kan vrijwel altijd als dagbehandeling gepland worden, behalve als deze gecombineerd wordt met een andere behandeling (zoals een sterilisatie). Vlak voor de ingreep wordt een katheter in de blaas gebracht, omdat een gedeelte van de vloeistof die in de baarmoeder komt in uw bloedsomloop kan komen. Er wordt gecontroleerd of u deze vloeistof binnen enkele uren weer uitplast. De arts brengt via de schede en de baarmoederhals een hysteroscoop in, waarmee de binnenkant van de baarmoeder bekeken kan worden. De baarmoederholte wordt opengehouden door onder druk vloeistof hierin te laten lopen. Via de hysteroscoop schuift de arts een elektrode (een klein balletje) naar binnen. Met deze elektrode wordt de binnenbekleding van de baarmoeder in reepjes verschroeid (zie pagina 3). 2 3

4 De diepte van dit verschroeien, enkele millimeters, is genoeg om de basale laag, van waaruit het endometrium elke maand wordt opgebouwd, te vernietigen. De ingreep duurt 20 tot 60 minuten, afhankelijk van de grootte van het binnenoppervlak van de baarmoeder. Na de behandeling Na de anesthesie kunt u gedurende enkele uren misselijk zijn. Er kunnen bovendien baarmoederkrampen optreden. Hiertegen krijgt u een (zet-) pil of injectie. De krampen nemen meestal na vier uur af. De vaginale bloeding is doorgaans gering. Deze neemt af tot een roze waterige afscheiding die nog vier à vijf weken na de ingreep kan aanhouden. In het algemeen zijn vrouwen na de behandeling moe. Ook al is er geen litteken of verband, de ingreep heeft wel invloed op de lichamelijke gesteldheid. De vermoeidheid kan aanhouden tot een week na de ingreep. Hoe snel u herstelt hangt af van uw conditie. Het is het beste uw activiteiten geleidelijk aan weer op te nemen. Bij een baan buitenshuis kunt u drie tot vijf dagen niet werken. Gemeenschap kan weer plaatsvinden vanaf drie weken na de ingreep. Na de behandeling vindt regelmatig controle op de polikliniek plaats. Bij problemen of vragen tijdens de eerste twee tot drie dagen na de ingreep kunt u altijd contact opnemen met de verpleegafdeling Gynaecologie ( ). Hierna kan dit via de polikliniek ( ). Voor- en nadelen endometrium ablatie Voordelen: - Kleine operatieve ingreep. - Geen snede in de buik en dus geen litteken. - Kort verblijf in het ziekenhuis. - De baarmoeder blijft behouden. - Dok geschikt voor vrouwen die een verhoogd risico lopen bij een grote ingreep. Nadelen: - Bij grote vleesbomen heeft deze behandeling meestal geen zin. - Bij sommige vrouwen houdt de menstruatie aan (wel veelal minder hevig en minder langdurig). - Een enkele keer is er geen direct resultaat en neemt de menstruatie slechts langzaam af (dat duurt soms zelfs maanden). - De resultaten op lange termijn zijn nog niet bekend. Andere belangrijke overwegingen: - De endometrium ablatie is geen sterilisatie-ingreep. - De behandeling helpt niet tegen premenstruele spanningen. Deze spanningen worden veroorzaakt door de eierstokhormonen. Wel nemen de premenstruele spanningen na deze ingreep soms af, doordat u zich door de sterk verminderde menstruatie in het algemeen beter voelt. Voor- en nadelen verwijdering baarmoeder Voordelen: - De menstruatie stopt zeker. - De afmeting van de baarmoeder is niet van belang. - Als er een verzakking van de schede bestaat kan die tijdens deze ingreep ook worden verholpen. Nadelen: - Grote operatieve ingreep. - Een verblijf van ongeveer acht dagen in het ziekenhuis. - De totale tijd die nodig is om te herstellen is ongeveer drie maanden. - Er kan een litteken op de buik overblijven. - Soms ontstaat een depressieve reactie. - In een enkel geval komen seksuele problemen voor. Meer informatie Voor meer informatie over de behandeling kunt u terecht bij: dr. R.F.A. Thijssen: secretariaat: Een afspraak kunt u maken via de polikliniek van de afdeling, telefoonnummer

5 Noteer hier uw vragen 6

6

7 Adres Bezoekadres Polikliniek Verloskunde en Gynaecologie Ingang UMC St Radboud Centraal Geert Grooteplein GA Nijmegen Volg route 782 Dagbehandeling, volg route 798 Verpleegafdeling Gynaecologie Ingang UMC St Radboud Centraal Geert Grooteplein-Zuid GA Nijmegen Volg route 753, zone C5 Short Stay Unit (SSU) Ingang UMC St Radboud Centraal Geert Grooteplein-Zuid GA Nijmegen Volg route 821 Telefoonnummers Polikliniek Verpleegafdeling Short Stay Unit UMC St Radboud overname van (gedeelten uit) deze tekst is uitsluitend mogelijk na schriftelijke toestemming van Productgroep Communicatie