Niersteen verwijderen uit nier, urineleider of blaas

Transcriptie

1 Niersteen verwijderen uit nier, urineleider of blaas

2

3 In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om via een operatie een of meer stenen te verwijderen uit de nier, urineleider of blaas. In deze folder wordt uitgelegd hoe de behandeling verloopt. Heeft u na het lezen nog vragen dan kunt u altijd terecht bij uw arts of verpleegkundige. Stenen in de urinewegen zijn verkalkingen die ontstaan uit stoffen en zouten die in de urine zitten. Zij worden gevormd in de nieren. Ook kunnen ze meegevoerd worden met de urine naar de urineleiders en de blaas. Stenen in de nier of urineleider kunnen heftige pijnaanvallen (koliekpijn) veroorzaken. Ook kan de afvloed van de urine uit de nier belemmerd worden en kunnen infecties ontstaan. Radiologisch onderzoek kan aantonen dat er een niersteen in de nier, urineleider (ureter) of blaas zit. Een klein steentje wordt soms vanzelf uitgeplast. Een grotere steen kan op verschillende manieren worden behandeld: Niersteenvergruizing (ESWL), een poliklinische dagbehandeling waarbij de stenen met geluidsgolven worden verpulverd; zie de folder: Behandeling met de niersteenvergruizer Steenverwijdering via een operatie. Operaties bij nierstenen Ureterolithotrypsie Bij een ureterolithotrypsie wordt een steen uit de urineleider verwijderd met behulp van een ureteroscoop die via de plasbuis, blaas en urineleider tot bij de steen wordt opgeschoven. Vaak is het mogelijk de steen met een tangetje of korfje te pakken en te verwijderen. Soms moet de steen eerst verkleind worden door trillingen uit een speciaal apparaat. Bij deze operatie wordt geen uitwendige wond gemaakt. Percutane nefrolitholapaxie (PNL) Bij een PNL wordt een steen uit de nier verwijderd door de nier aan de rugzijde aan te prikken. Ook nu moet de steen soms verkleind worden door trillingen alvorens deze te kunnen verwijderen. 1

4 Cystolithotrypsie Bij deze operatie wordt een steen uit de blaas vergruisd en verwijderd met behulp van een kijker en een instrument dat via de plasbuis naar de blaas wordt opgeschoven. Hierbij wordt geen uitwendige wond gemaakt. Sectio alta Bij een sectio alta wordt een kleine snede in de onderbuik net boven het schaambeen gemaakt om de blaasstenen in hun geheel weg te halen. Deze worden niet vergruisd, meestal omdat ze te groot zijn om via cystolithotrypsie te kunnen worden verwijderd. Voorbereiding Anesthesie Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt (ook een uretero- of cystolithotrypsie), brengt u vooraf een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek wordt uw algehele gezondheidstoestand beoordeeld. Indien nodig worden aanvullende onderzoeken afgesproken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie. 2

5 Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder Behandeling of onderzoek onder anesthesie. Scheren Het is van groot belang dat u vijf dagen voor de geplande ingreep het gedeelte van het lichaam waar u wordt geopereerd niet scheert met een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de chirurg scheren noodzakelijk acht, gebeurt dit op de operatiekamer. Vette crème Wilt u op de dag van de operatie geen gebruik maken van vette crèmes? Vette crème zorgt ervoor dat het te opereren gebied niet goed gedesinfecteerd kan worden. Sieraden, piercings etc. Nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) mag u niet dragen tijdens de operatie. Indien u acryl- of gelnagels heeft, dient u deze vóór de operatie van de wijsvinger te laten verwijderen. Veiligheid Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voordat de operatie van start gaat wordt bijvoorbeeld door het gehele operatieteam een zogenaamde Time out genomen. Tijdens dit controlemoment wordt uw naam, geboortedatum en het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden gecontroleerd. Medicijnen De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en welke u moet stoppen. Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt moet u dit van te voren melden aan de uroloog. In overleg met de behandelend arts zult u het gebruik van deze medicijnen geruime tijd voor de operatie moeten stoppen. Melden Meestal wordt u op de dag van de ingreep opgenomen; soms al een dag eerder. U meldt zich op de afgesproken tijd op de verpleegafdeling. Als u medicijnen gebruikt neemt u deze in de originele verpakking mee. U kunt ook bij uw apotheek een actueel overzicht laten samenstellen. 3

6 De operatie Bij een ureterolithotrypsie worden de kijker en instrumenten via de plasbuis en de blaas in de urineleider ingebracht om de steen te kunnen verwijderen. Hierna wordt soms een dun slangetje (ureterkatheter) achtergelaten in de urineleider om de urineafvloed te vergemakkelijken en koliekpijnen te voorkomen. Meestal wordt ook een blaaskatheter geplaatst, een slangetje vanuit de blaas tot buiten het lichaam, eveneens om de urine te laten afvloeien. Deze katheters worden meestal de volgende dag weer verwijderd, waarna het normale plassen weer op gang komt. Bij een percutane nefrolitholapaxie (PNL) wordt de nier met een holle naald aan de rugzijde aangeprikt. Het kanaaltje van de nier naar buiten toe wordt vervolgens wijder gemaakt waarna de steen verwijderd kan worden. In dit kanaaltje wordt een nierkatheter (nefrostomiekatheter of NSK) achtergelaten om urine en eventuele bloedstolseltjes te laten afvloeien. Daarnaast wordt ook een blaaskatheter geplaatst. Deze blaaskatheter kan vaak de volgende dag worden verwijderd. De nierkatheter blijft soms een dag langer zitten. Meestal wordt deze eerst afgestopt en pas verwijderd als de afvloed van de nier naar de blaas goed op gang is. Bij een cystolithotrypsie wordt de kijker via de plasbuis in de blaas gebracht, waarna de steen wordt vergruisd en verwijderd. Hierna wordt een blaaskatheter achtergelaten. Deze kan vaak snel weer worden verwijderd waarna het normale plassen weer op gang komt. Bij een sectio alta wordt via een kleine snede in de onderbuik de blaas geopend en de stenen verwijderd. Ook nu wordt een blaaskatheter achtergelaten. Deze blijft iets langer zitten om de blaas goed te laten genezen. Als na het verwijderen van de blaaskatheter het plassen weer is gelukt wordt met een blaasscan gecontroleerd of er niet teveel urine in de blaas achterblijft. Nazorg Na elk van de genoemde operaties kan de urine nog bloederig zijn, ook als de katheter(s) zijn verwijderd. Het is ook mogelijk dat u nog wat reststeentjes of gruis uitplast, wat soms met een schrijnende pijn gepaard gaat. Voldoende drinken 4

7 (2 liter per dag) kan hiertegen helpen. Eventuele koliekpijnen, die na de ingreep kunnen optreden, zijn meestal binnen enkele dagen verdwenen. Na het verwijderen van de nierkatheter bij een PNL kan er soms nog wat urine lekken uit de insteekopening, maar dit is tijdelijk. Complicaties Het is raadzaam contact op te nemen met uw arts als u de eerste tijd thuis: koorts boven 38,5 graden Celcius; een rode of pussende wond of insteekopening; aanhoudende koliekpijn of; te weinig of blijvend bloederige urine heeft wat niet overgaat door voldoende te drinken. Uitslag Stenen die in hun geheel of in gedeeltes zijn verwijderd worden ter analyse naar het laboratorium gestuurd. De uroloog bespreekt de uitslag met u bij uw eerstvolgende poliklinische bezoek. Vragen Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, dan kunt u deze bespreken met uw arts. Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis zullen de verpleegkundigen en arts ook steeds toelichten wat er gaat gebeuren. Zij zijn ook graag bereid uw vragen te beantwoorden. Annuleren van afspraken Voor het annuleren van afspraken kunt u ook het contactformulier invullen op onze website: 5

8 Ruimte voor uw notities

9

10

11

12 Adres Polikliniek Urologie Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 725, Poliplein C GA Nijmegen Verpleegafdeling Urologie Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 753, zone C GA Nijmegen Short Stay Unit (SSU) Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route GA Nijmegen Contact Polikliniek Bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van uur (volg het keuzemenu) Verpleegafdeling Urologie Short Stay Unit , maandag tot en met vrijdag Radboud universitair medisch centrum