HOWEST - Opleiding Bachelor Toegepaste Psychologie PWO (Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek) Ebony and ivory work together in perfect harmony
|
|
- Merel Groen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HOWEST - Opleiding Bachelor Toegepaste Psychologie PWO (Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek) Ebony and ivory work together in perfect harmony Kwalitatief onderzoek naar de verbeterpunten van de omkadering van een Zuid-stage als leerervaring in een opleiding Hoger Onderwijs (Bachelor/Master) in Vlaanderen. 1. Algemene situering van het onderzoeksvoorstel 1.1 Internationale leerervaring binnen Hoger Onderwijs in Vlaanderen! Brains on the run In de maatschappelijke beleidsnota over de hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen nam een parlementaire commissie in 2010 een bepaling op i.v.m. internationale mobiliteit. De commissie was van mening dat er de voorbije jaren voldoende uitwisseling met buitenlandse studenten en docenten gerealiseerd werd, vooral via het Erasmusprogramma en door in toenemende mate buitenlandse stages of internationale onderzoeksprojecten een plaats te geven in het curriculum van de opleidingen. Dit gebeurde op dat moment voor 9% van de hogeschoolstudenten en voor 14% van de universiteitsstudenten (11% van het hoger onderwijs). Uit een toetsing aan de beleidsambities bleek dat men al goed op weg was, maar men wilde de doelstellingen nog ambitieuzer profileren. De beleidsnota Onderwijs formuleerde immers de volgende doelstellingen: tegen doet minstens vijftien procent van de studenten minimum drie maanden buitenlandse ervaring op, tegen 2020 is dat twintig procent. Deze percentages zijn gebaseerd op het streefcijfer opgenomen in de Verklaring van Leuven die werd opgesteld door de ministers verantwoordelijk voor hoger onderwijs in de 46 landen van Bologna Process (2009) : In 2020, at least 20% of those graduating in the European Higher Education Area should have had a study or training period abroad (p. 4). Op initiatief van de minister van Onderwijs Pascal Smet heeft de Vlaamse regering in 2013 het actieplan voor studentenmobiliteit 'Brains on the move' goedgekeurd. Het hoofddoel is studenten internationale en interculturele competenties te laten verwerven via internationale stages, studeren aan een hogeschool/universiteit in het buitenland, kortdurende studieprogramma s,. Er wordt een groeipad uitgestippeld waarbij tegen 2020 minstens 1 op de 3 afgestudeerden uit het hoger onderwijs een grensoverschrijdend avontuur aangaat (Departement Onderwijs en Vorming van de Vlaamse Regering, 2013). Hiermee formuleert de minister een heel ambitieuze oproep om in Vlaanderen niet alleen de Europese doelstelling van 20% te realiseren, maar dan nog verder te groeien naar een internationale mobiliteit van 33% van alle afgestudeerden. 1.2 Internationale stage in het Zuiden als centrale focus van het onderzoeksproject Internationale studentenmobiliteit kan gerealiseerd worden via verschillende formules: studeren aan een andere hogeschool of universiteit binnen Europa of buiten Europa, meewerken aan internationaal wetenschappelijk onderzoek in het kader van een bachelor- of masterproef, het doorlopen van een internationale stage in een organisatie in het buitenland. De focus van dit onderzoeksproject ligt heel duidelijk op deze laatste formule: studenten aan een Vlaamse hogeschool of universiteit die in het kader van hun bachelor/master opleiding een internationale stage lopen in een organisatie in het buitenland binnen het werkveld van hun opleiding.
2 Meer specifiek is het de concrete doelstelling van dit onderzoeksproject om de ervaringen van studenten tijdens een internationale Zuid-stages in kaart te brengen. De Zuid-stages worden afgebakend volgens de definiëring van de DAC-lijst (Development Assistance Committee) van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling). De DAC brengt elk jaar het Rapport Ontwikkelingssamenwerking (Development Co-operation Report) uit. Dit driejaarlijks rapport brengt de officiële ontwikkelingshulp (ODA Official Development Assistance) in kaart in overeenstemming met de manier hoe deze financiële middelen worden ingezet. Een Zuid-stage gaat door in een land dat is opgenomen in de zogenaamde DAC-lijst van ODA-ontvangers. Op dit ogenblik lijkt het ultieme streefdoel om het aantal afgestudeerden met een internationale leerervaring drastisch te verhogen. Binnen verschillende instellingen hoger onderwijs is niet zozeer de kwantiteit dan wel de kwaliteit van mobiliteit de grote bezorgdheid. In literatuur herkennen we de grote nood aan verder onderzoek naar de positieve leereffecten bij studenten, kwaliteitsvolle begeleiding vanuit hoger onderwijs, verankering van duurzame samenwerking met stagepartners in het Zuiden (Simons, Koorevaar, Hindrix & Joris, 2013). 1.3 Internationale competenties De doelstelling van internationalisering binnen het hoger onderwijs in Vlaanderen bestaat erin om een aantal internationale competenties te verwerven. In de literatuur merken we echter een heel grote verscheidenheid aan betekenissen die aan dit containerbegrip internationale competenties wordt gegeven. In dit onderzoeksproject volgen we de omschrijving zoals die wordt opgenomen in het handboek internationalisering (Hindrix, Joris, Korevaar, Simons, 2013). Daar wordt gekozen om te vertrekken vanuit de indeling met vier overkoepelende internationale competentie en één beroepsspecifieke internationale competentie. De vier overkoepelende internationale competenties zijn interculturele competentie, taalvaardigheid, global engagement en persoonlijke groei. De beroepsspecifieke internationale competenties sluiten aan bij de competenties die gekoppeld zijn aan de opleiding (Flanders Knowledge Area vzw, 2013). 1.4 Nood aan een kwaliteitsvol omkaderingstraject voor studenten die vertrekken op Zuid-stage Internationale studentenmobiliteit staat overduidelijk hoog op de beleidsagenda (Bologna Process, 2009). In verschillende wetenschappelijke studies is er echter geen eenduidig en rechtstreeks verband tussen internationale mobiliteit en een verhoogde interculturele competentie (Bastiaens, 2012). Sommige onderzoeken (o.m. de Georgetown Studies van Vande Berg et al., 2009) tonen wel een matig positief verband op vlak van interculturele sensitiviteit, maar vermelden tegelijk dat heel wat deelnemers niet significant meer intercultureel leerden dan de controlegroep. De consensus van dit onderzoek lijkt veeleer aan te geven dat interculturele competentie niet automatisch vergroot door in een ander land te verblijven, maar dat nog andere factoren bepalend zijn voor een positieve uitkomst, zoals de duurtijd van het verblijf, de aanwezigheid en de kwaliteit van het voorbereidingsprogramma, de leeromgeving ter plaatse en een doelgerichte interventie, begeleiding en/of mentoring tijdens het verblijf. Op het niveau van de organisatie van studentenmobiliteit volgt uit deze bevindingen dan ook een sterk pleidooi voor een meer geïntegreerde benadering van internationale mobiliteit, waarin randvoorwaarden en zorg voor de kwaliteit van de voorbereiding,
3 de begeleiding vooraf, tijdens en na het verblijf in het buitenland, maar ook het proces van reintegratie een plaats krijgen (Behrnd & Prozelt, 2011; Pedersen, 2010; Vande Berg et al., 2009). Een goede omkadering van een Zuid-ervaring bij jongeren in de vorm van een traject vergroot de kwaliteit en de leerkansen voor de betrokken partijen (Bracke, 2007). Hierbij herkennen we de dringende noodzaak aan een kwalitatief uitgebouwd omkaderingstraject om studenten te ondersteunen op 3 cruciale momenten van een Zuid-stage: de voorbereiding op een Zuid-stage, de ondersteuning tijdens de stage door de lokale partner in het Zuiden en de nawerking wanneer de student de Zuid-stage heeft afgerond. Op initiatief van het Platform Kleurrijk Vlaanderen, een netwerk voor overleg tussen diverse organisaties betrokken bij internationale jongerenmobiliteit, kwam een raamkader tot stand voor een kwaliteitsvolle jongerenmobiliteit naar het Zuiden. Dit raamwerk formuleert 10 basisprincipes die aan de orde zijn bij jongerenmobiliteit naar het Zuiden (Platform Kleurrijk Vlaanderen, 2009). Verder benadrukt Bastiaans de nood aan een systematisch en geïntegreerd kwaliteitskader voor Zuid-studentenmobiliteit in het hoger onderwijs en de prangende noodzaak aan systematisch wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van internationale Zuid-mobiliteit op vlak van interculturele competentie (Bastiaans, 2012). 1.5 Actoren binnen het domein van Zuid-studentenmobiliteit Verschillende organisaties in Vlaanderen bieden ondersteuning aan studenten, hogescholen en universiteiten bij de organisatie van Zuid-stages. Om voldoende verheldering te brengen in dit werkveld geven we hieronder een beknopte toelichting bij de belangrijkste organisaties. VLIR-UOS (Vlaamse Interuniversitaire Raad Universitaire Ontwikkelingssamenwerking) is zowel een toonaangevende organisatie op het vlak van projectwerking met het Zuiden als wat betreft de Zuidreisbeurzen voor studenten uit Vlaamse universiteiten en hogescholen. Om een beeld te bieden van de omvang en de bestemmingen: tussen 2003 en 2010 heeft VLIR-UOS in totaal 3285 reisbeurzen toegekend aan Vlaamse studenten voor onderzoek of een stage in het Zuiden. Meer dan de helft van de studenten ging naar Afrika (53%), 31% koos voor Latijns-Amerika, en 16% voor Azië (VLIR-UOS, 2011). UCOS (Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking) heeft een uitgebreide expertise in het organiseren van omkaderingstrajecten voor studenten die in het kader van hun studies een periode in het Zuiden verblijven. UCOS is verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel maar biedt dienstverlening aan alle Vlaamse hoger onderwijsinstellingen. Studenten leren dankzij stage of onderzoek vaktechnische kennis en vaardigheden die binnen hun opleiding kaderen. UCOS wil deze Zuidervaring verrijken door de verwerving van inzichten, vaardigheden en visieontwikkeling met betrekking tot mondiale solidariteit. Dit alles wordt samengevat onder de noemer wereldburgerschapscompetenties. Het doel van de verwerving van deze competenties is tweeledig: - Studenten zullen beter functioneren en samenwerken in andere socio-economische en culturele contexten én de specifieke opleidingsdoelstellingen tijdens het verblijf in het Zuiden zullen beter behaald worden. - Studenten schakelen zich na hun terugkeer in onze samenleving in als bewuste, kritische wereldburgers. (Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking, 2015) VVOB (Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand) richt zich vooral op de strategische versterking van het basis- en secundair onderwijs bij een 10-tal
4 programmalanden in het Zuiden en in een aantal projecten ook op de lerarenopleiding. VVOB organiseert scholenbanden; dit zijn structurele samenwerkingsverbanden tussen scholen in het Noorden en het Zuiden waarbij leerkrachten vanuit een gelijkwaardige dialoog expertise en kennis gaan delen om de inhoudelijke werking van hun school te verbeteren. Daarnaast biedt VVOB ook jaarlijks een stageaanbod voor studenten hoger onderwijs aan voor studenten die een stagetraject doorlopen in het kader van de VVOB-projecten in het Zuiden. Bijzonder in het opzet is dat de vraag naar stageplaatsen als gerichte vacature wordt geformuleerd waarbij studenten kunnen kandideren. 2. Vierde pijler organisaties als nieuwkomers in de wereld van de ontwikkelingssamenwerking 2.1 Vierde pijler what s in a name? Recente studies (Develtere, 2009) tonen een sterk toenemende steun voor niet-traditionele ontwikkelingsactoren. Tot op heden is er weinig structureel onderzoek gedaan naar het ontstaan, eigenheid, doelstelling, werking, doelgroep, van deze organisaties. Deze organisaties onderscheiden zich van de gevestigde waarden in het werkveld van ontwikkelingssamenwerking (Develtere, 2009). De vierde pijler duidt op een heterogene realiteit van (kleinschalige) burgerinitiatieven die in het Zuiden in diverse sectoren actief zijn. Naar schatting zijn meer dan 1100 van deze initiatieven voor ontwikkelingssamenwerking actief in Vlaanderen, goed voor een jaarlijkse inzameling van 47 à 68 miljoen euro om deze projecten te steunen (Steunpunt Vierde pijler, n.d.). Heel opmerkelijk is dat het aantal vierde pijler organisaties in de afgelopen jaren heel sterk is gegroeid. Meer dan 50% van de vierde pijler organisaties in Vlaanderen zijn ontstaan na Toegenomen contacten van private of professionele aard met de rest van de wereld, vaak gestimuleerd door reizen of (nieuwe) media, waren de aanleiding voor de creatie van de meeste van deze organisaties. De vierde pijlerorganisaties zijn actief in heel veel landen. Ook in landen waar de klassieke ontwikkelingsactoren van ons land niet present zijn. Thematisch concentreren ze zich op een beperkt aantal (zachte) domeinen zoals gezondheidszorg, onderwijs en basisinfrastructuur. De projecten worden vaak georganiseerd in een nauwe samenwerking tussen de partner uit het Noorden en de partner uit het Zuiden. Op die manier kunnen we spreken van een vermaatschappelijking van ontwikkelingssamenwerking (Develtere, 2009). 2.2 Inzetten van studenten in vierde pijler initiatieven: nood aan onderzoek De afgelopen 10 jaar zijn er vanuit hoger onderwijs in Vlaanderen meer dan studenten vertrokken voor een stage in het Zuiden. Dit gebeurde onder meer door studenten te stimuleren en te faciliteren tot internationale stagemobiliteit. De contacten die hierdoor in het Zuiden ontstonden, zijn ondertussen gegroeid tot duurzame samenwerkingsverbanden in het kader van Zuidstages. Het overgrote deel van de organisaties situeren zich bij NGO s, maar ook bij vierde pijlerorganisaties. Deze vierde pijlerorganisaties hebben doorheen de jaren veel (vaak latente, niet geformaliseerde) expertise ontwikkeld, tegelijk worden ze vaak nog geconfronteerd met de nood aan deskundigheid en professionaliteit. Omwille van hun kleinschaligheid en beperkte middelen doen ze nl. vaak beroep op vrijwilligers (met al dan niet professionele achtergrond) en studenten. Vierde pijler organisaties vertrekken vaak vanuit geëngageerde personen die niet noodzakelijk expertise bezitten in het opzetten van internationale samenwerkingsprojecten. Het directe persoonlijke contact en de betrokkenheid worden gezien als een voldoende garantie voor de
5 efficiëntie, effectiviteit en impact van wat men onderneemt. Indicatoren, logische kaders en andere werkinstrumenten die door de klassieke ontwikkelingsorganisaties worden gehanteerd zijn onbekend en zeker zelden gebruikt in de vierde pijler (Develtere & Stessens, 2007). In de doctoraatsverhandeling Behind the pictures, Understanding private development initiatives analyseert Kinsbergen (Kinsbergen, 2014) de groeiende trend van Private Development Initiatives (PDI s of vierde pijler-organisaties) die actief zijn in de wereld van internationale ontwikkelingssamenwerking. Het onderzoek vertrekt vanuit organisaties die hun oorsprong vinden in de Nederlandse context. De centrale vraag in dit proefschrift is de verhouding tussen de eigenheid van de organisaties (PDI s) en de doelstelling die ze nastreven. De resultaten van deze studie leggen een spanning bloot tussen wat PDI s zijn (kleinschalige vrijwillige ontwikkelingsorganisaties) en wat PDI s (willen) doen (bijdragen aan armoedebestrijding). Kijkend naar de resultaten van deze studie is het gerechtvaardigd om de vraag te stellen of PDI s hun eigen verwachtingen of die van hun ondersteuners wel altijd kunnen waarmaken (Kinsbergen, 2014). Hierbij durven we de vraag te stellen of het in dit kader wel een goede keuze is om studenten in opleiding in te schakelen in vierde pijler-organisaties. De nood aan intensieve begeleiding, opvolging, coaching van studenten tijdens een internationale stage blijkt van doorslaggevend belang te zijn voor een geslaagde leerervaring. Voorlopig is er heel weinig onderzoek naar de ondersteuning van studenten vanuit vierde pijlerorganisaties. Het lijkt ons dan ook een belangrijke noodzaak om op dit vlak verder onderzoek te voeren.
6 3. Doelstelling(en) van huidig onderzoeksvoorstel 3.1 Kwalitatief onderzoek naar de verbeterpunten van de omkadering van een Zuid-stage als leerervaring in een opleiding Hoger Onderwijs (Bachelor/Master) in Vlaanderen Online bevraging van de leerervaring en omkaderingstraject van Zuid-stage bij studenten Associatie UGent Doelgroep: studenten en alumni uit de opleidingen professionele bachelor, master van de verschillende onderwijsinstellingen Associatie UGent die een internationale stage in het Zuiden hebben afgewerkt in hun opleiding in de afgelopen 5 jaar. Schatting aantal respondenten: 600 pers. Onderzoeksmethodiek: online bevraging via een gestructureerde enquête met gesloten en open vragen (Lime survey) zie bijlage Opzetten van focusgroepen waarbij de klemtoon ligt op de verbeterpunten van een omkaderingstraject bij Zuid-stage in hoger onderwijs Doelgroep: studenten uit de opleidingen professionele bachelor van HOWEST binnen het domein Mens & Welzijn (onderwijs, sociaal werk, toegepaste psychologie, ergotherapie, sport en bewegen) die een internationale stage in het Zuiden hebben afgewerkt in hun opleiding in de afgelopen 5 jaar. Schatting aantal respondenten: 50 Onderzoeksmethodiek : focusgroepen 3.2 Kwalitatief onderzoek naar de invloed van voorbereidingstrajecten (keuzevak, inleefreis, ) in het kader van Zuid-stages binnen hoger onderwijs op het verwerven van interculturele competenties. Opstart keuzevak HOWEST Internationale samenwerking Noord-Zuid ter voorbereiding van een Zuid-stage. Doelgroep: studenten uit de opleidingen professionele bachelor van HOWEST binnen het domein Mens & Welzijn (onderwijs, sociaal werk, toegepaste psychologie, ergotherapie, sport en bewegen) die een internationale stage in het Zuiden gepland hebben in het eerstvolgende semester. Schatting aantal studenten: 15 Het omkaderingstraject voor een internationale Zuid-stage wordt ingevuld als een keuzevak in SEM 5. Dit keuzevak wordt georganiseerd voor alle studenten die in SEM 6 deelnemen aan een internationale stage in het Zuiden. Hierin komen de volgende zaken aan bod:
7 - Interculturele vaardigheden - Informatie over veiligheid en gezondheid - Begeleiding bij subsidiedossier - Socio-economische situatie - Duurzaam reizen - Religie Methodiek: Pre/post meting van interculturele competenties bij deelnemende studenten (Interculturele Competentiewijzer CIMIC, 2011)
8 Bronvermelding: Bastiaens, J. (2012). Internationale mobiliteit. Handboek Interculturele competentie, Brussel, België: Politeia. Behrnd, V. & Prozelt, S. (2011). Intercultural competence and training outcomes of students with experiences abroad. International Journal of International Relations, 29, Bologna Process (2009). The Bologna Process 2020 The European Higher Education Area in the new decade Communiqué of the Conference of European Ministers Responsible for Higher Education. Retrieved from: Neuve_Communiqu%C3%A9_April_2009.pdf Bracke, C. (2007). Onderzoek naar de omkadering voor Vlaamse jongeren die naar het zuiden trekken. Brussel: Platform Kleurrijk Vlaanderen. Centrum voor Interculturele Communicatie en Interculturele Communicatie (2013). Handboek Interculturele competentie, Brussel, België: Politeia. Departement Onderwijs en Vorming (2013). Brains on the move, actieplan mobiliteit. Retrieved from Develtere, P. & Stessens J. (2007). De vierde pijler van de ontwikkelingssamenwerking in Vlaanderen. Leuven, België: KULeuven & HIVA. Develtere, P. (2009). De vrije markt van de ontwikkelingssamenwerking, Leuven: Davidsfonds. Flanders Knowledge Area vzw (2013). Handboek Internationalisering. Retrieved from Kinsbergen, S. (2014) Behind the pictures. Understanding private development initiatives. Retrieved from Pedersen, P.J. (2010). Assessing intercultural effectiveness outcomes in a year-long study abroad program. International Journal of Intercultural Relations, 34, Platform Kleurrijk Vlaanderen (2009). De grote trek naar het zuiden: kwaliteitskader voor jongerenmobiliteit naar het zuiden. Brussel, 4 maart Simons, J., Koorevaar, K., Hindrix, K. & Joris, M. (2013) Naar het buitenland: een ervaring voor elke student of het resultaat van een voorafgaande selectie? Handboek Interculturele competentie, Brussel, België: Politeia. Steunpunt Vierde Pijler (n.d.). Wat is de vierde pijler? Retrieved from Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (2015). Train the trainer. Hoe begeleid je het interculturele luik van een debriefing? Unpublished document. Vande Berg, M., Connor-Linton, J. & Paige, R.M. (2009) The Georgetown Consortium study: Intervening in student learning abroad. Frontiers: The interdisciplinary Journal of Study Abroad, XVIII.
Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER Erasmusprogramma Evaluatie Het Erasmusprogramma
Nadere informatieRapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel
Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel 1 Inleiding Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitszorgsysteem dat werd ingevoerd bij de opschorting van de opleidingsvisitaties, werd beslist om
Nadere informatieDe hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen.
De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Associaties, bama-structuur en flexibilisering Frank Baert Jaarlijkse Algemene vergadering van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 25 juni 2004 Europese
Nadere informatieVanuit VVOB werking
Internationalisering@home Vanuit VVOB werking VVOB in de wereld Zuidwerking VVOB Arteveldehogeschool: 6 landen Lerarenopleidingen AHS voor VVOB actief in (sinds 2014) Zambia PBA OKO BNB Son Mentoring en
Nadere informatieadviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit
adviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit definities en criteria die gebruikt worden om de studentenmobiliteit te meten en te registreren 1/6 Situering Het Leuven / Louvain-la-Neuve
Nadere informatieOMKADERING VAN STUDENTEN. Sterktes en aandachtspunten. Sylvia Van Walleghem
OMKADERING VAN STUDENTEN Sterktes en aandachtspunten Sylvia Van Walleghem INLEIDING Studentenmobiliteit via VLIR-UOS (Vlaamse interuniversitaire raad Universitaire ontwikkelingssamenwerking) Associatiewerking
Nadere informatieOnderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH
Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Auteurs: Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Els Knippenberg (Hogeschool PXL) Frederik Houben (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Doelstellingen
Nadere informatieBeleidsplan internationalisering 2014-2017. Context
Beleidsplan internationalisering 2014-2017 Context Het hoger onderwijs is, zoals de hele maatschappij, continu in beweging. De veranderingen volgen elkaar in steeds sneller tempo op. De laatste jaren worden
Nadere informatieMobiliteitsactieplan
Infofiche Mobiliteitsactieplan Het Leuven-communiqué stelt dat tegen 2020, 20% van de studenten een internationale ervaring moet opdoen. Om deze norm te halen werkt de Vlaamse regering aan een mobiliteitsactieplan.
Nadere informatieEP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs. Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking
EP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking Samenvatting Wereldburgers, in de 21 ste eeuw, benodigde
Nadere informatieDe 4 de pijler onder de loep BTC-Infocyclus
De 4 de pijler onder de loep BTC-Infocyclus 4de pijler What s in a name? Belgische ontwikkelingssamenwerking 1ste pijler = overheid (nationaal, Vlaanderen, provincie en gemeenten) 2de pijler = Internationaal
Nadere informatieIndeling hoger onderwijs
achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten
Nadere informatieGERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE
GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,
Nadere informatieEen snapshot van de 4de Pijler in Vlaanderen
SAMENVATTING Een snapshot van de 4de Pijler in Vlaanderen 4de Pijlersteunpunt/11.11.11 - Jacques Mevis - Januari 2016 Actuele en representatieve cijfers over de 4de Pijler in Vlaanderen zijn belangrijk.
Nadere informatieInhoud THEORETISCH KADER
Inhoud THEORETISCH KADER Intercultureel handelingskader: een benadering vanuit CIMIC 13 Gunilla de Graef, Fanny Matheusen, Joke Simons, Yunsy Krols, Dorien De Troy, Guido Minne & Jo Bastiaens 1 Inleiding
Nadere informatieStafmobiliteit gewikt en gewogen
Stafmobiliteit gewikt en gewogen Isabelle De Ridder Vlaamse Onderwijsraad Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) Strategische adviesraad voor het beleidsdomein onderwijs en vorming - Opdracht: o Adviezen op vraag
Nadere informatieInternationale leerresultaten in het curriculum. Workshop
Internationale leerresultaten in het curriculum Workshop Structuur van de sessie 1. Overlopen lijst competenties en deze koppelen aan een concrete opleiding 2. Het meten van draagvlak bij docenten: de
Nadere informatieBetreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking
Steunpunt Inclusief hoger Onderwijs Sint-Jorisstraat 71 8000 Brugge Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking Het Steunpunt Inclusief Hoger
Nadere informatieAssociatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs
Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: een netwerk van sterke partners Groep T, KHLeuven en KHLim bereiden een fusie voor Facts & figures 4% % 45% 49% 95.000
Nadere informatieSAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA
ACTIEFICHE - BASIS/SECUNDAIR SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA VVOB Scholenbanden www.scholenbanden.be - info@scholenbanden.be Het is waar, we gaan de wereld niet spectaculair
Nadere informatieInternationalisering in ons curriculum Studeren in het buitenland informatie schijf 1 18 februari 2016 en 9 maart 2016
Internationalisering in ons curriculum Studeren in het buitenland informatie schijf 1 18 februari 2016 en 9 maart 2016 Welkom Waar gaan we op in? Visie en uitgangspunt internationalisering Internationalisering
Nadere informatieMake it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids
Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids Wat? Internationale stages worden steeds belangrijker in de context van de internationalisering van hoger onderwijs en
Nadere informatieReflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht
Reflectie Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Inleiding IaH studies zijn belangrijke bijdrage aan discussie
Nadere informatieSUBSIDIEREGLEMENT: 4de pijler in Turnhout
SUBSIDIEREGLEMENT: 4de pijler in Turnhout Wat is 4 de pijler? De actoren die optreden in het domein van de ontwikkelingssamenwerking worden vaak onderverdeeld in 4 pijlers. De 1ste pijler wordt gevormd
Nadere informatieMaster in de educatieve studies
LEUVEN t Master in de educatieve studies Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten
Nadere informatieBeleidsplan AUHL
Beleidsplan AUHL 2019-2024 S I T U E R I N G Associatie Universiteit Hogescholen Limburg (AUHL) is één van de 5 Vlaamse associaties en heeft als partnerinstellingen: Hogeschool PXL en Universiteit Hasselt,
Nadere informatie[Ontwikkelingssamenwerking]
[Ontwikkelingssamenwerking] In welke ontwikkelingsrelevante activiteiten is een rol weggelegd voor Lessius? 1 Lessius Studiedag 10/01/12 INLEIDING Opzet van de workshop Aanleiding Resultaten CIMIC/IO studieopdracht
Nadere informatieInterculturele competentie en internationale mobiliteit
Bio auteurs : Jo Bastiaens, Ph.D., is momenteel academic liaison bij CIMIC, het expertisecentrum voor interculturaliteit van de Lessius hogeschool. Hij was jarenlang professioneel actief in de internationale
Nadere informatieService Learning en Interdisciplinariteit 26/03/2016
Service Learning en Interdisciplinariteit 26/03/2016 CDSL: Community Development through Service Learning CDSL Traject opleidings (groeps-) overschrijdend Een autonoom onderdeel van het curriculum: systeemtheoretische
Nadere informatieEen conceptueel kader voor de implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding van studenten farmaceutische wetenschappen aan de K.U.
NVFO 2009 Een conceptueel kader voor de implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding van studenten farmaceutische wetenschappen aan de K.U.Leuven V. Foulon, S. Simoens, G. Laekeman en P.
Nadere informatieExpertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen
Expertisecentrum E-QUAL Inhuldiging E-QUAL leerstoelen 20 november 2014 Expertisecentrum E-QUAL URL: fmw.hogent.be/e-qual Coördinator: dr. Jessica De Maeyer Opgericht in de loop van het AJ 2011-2012 Is
Nadere informatiePLATFORM KLEURRIJK VLAANDEREN KWALITEITSKADER VOOR JONGERENMOBILITEIT NAAR HET ZUIDEN
PLATFORM KLEURRIJK VLAANDEREN KWALITEITSKADER VOOR JONGERENMOBILITEIT NAAR HET ZUIDEN I. INLEIDING EN SITUERING Dit kwaliteitskader kwam tot stand op initiatief van het Platform Kleurrijk Vlaanderen: een
Nadere informatieHet hoger onderwijs verandert
achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen
Nadere informatieSERVICE-LEARNING ONDERWIJSPROJECT VOOR SINOLOGIE PILOOTPROJECT VOOR EEN UNIVERSITEITSBREED PROGRAMMA OG SINOLOGIE
SERVICE-LEARNING ONDERWIJSPROJECT VOOR SINOLOGIE PILOOTPROJECT VOOR EEN UNIVERSITEITSBREED PROGRAMMA OG SINOLOGIE SERVICE-LEARNING Wat is service-learning? Nieuw of niet? Goodpractices uit Latijns-Amerika,
Nadere informatie0 1 19 46 11 77 3,87 persoonlijke groei, maatschappelijk engagement)
KWALITEITSBAROMETER STUDENTEN (AFNAME 2e SEMESTER 09-10) Bachelor in de Medische beeldvorming Algemeen # respondenten: 84 (51,2%) imago van HUB in Vlaanderen imago van HUB in Vlaanderen internationale
Nadere informatieSport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips
Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven
Nadere informatieEducatieve master in de economie Nieuwe masteropleiding vanaf september Wouter Celis Academische lerarenopleiding FEB, Leuven 3 april 2019
Educatieve master in de economie Nieuwe masteropleiding vanaf september 2019 Wouter Celis Academische lerarenopleiding FEB, Leuven 3 april 2019 Inhoud 1. Waarom educatieve master? 2. Studieprogramma Integrale
Nadere informatieProvinciaal reglement inzake de subsidiëring van internationale onderwijs-, stage- en onderzoekservaringen
1 Provinciaal reglement inzake de subsidiëring van internationale onderwijs-, stage- en onderzoekservaringen Doelstelling en toepassingsgebied Artikel 1 In het kader van haar Internationaliseringsbeleid,
Nadere informatiePROFIEL RESPONDENTEN. Type organisatie. Lid van Educaid.be sinds. organisaties 31 (97 %) individueel lid 1 (3 %) Minder dan een jaar 20% Andere 3%
PROFIEL RESPONDENTEN Hoger onderwijs 16% Officiële actor (DGD, BTC) 7% 4de pijler 16% Type organisatie Andere 3% Institutionele actor 19% NGO 39% Lid van Educaid.be sinds 5 jaar of meer 32% 3-4 jaar 19%
Nadere informatieAanbod [1] Ecuador. Aanbod Gepubliceerd op de website van VVOB vzw (http://www.vvob.be/vvob)
Aanbod [1] Hieronder vind je een overzicht van de stageplaatsen voor 2018. Dit aanbod zal de daaropvolgende weken en maanden nog aangevuld worden. Dus als je 'jouw stage' er niet meteen tussen vindt, kom
Nadere informatieDIVERSITEIT IN de gemeente
DIVERSITEIT IN de gemeente Ondersteuning op maat van lokale besturen Diversiteit in Vlaanderen Een diversiteitsvriendelijk Vlaanderen Vlaanderen is divers, ook etnisch-cultureel. De aanwezigheid van mensen
Nadere informatieDIVERSITEIT IN het onderwijs. Ondersteuning op maat van. onderwijs initiatieven
DIVERSITEIT IN het onderwijs Ondersteuning op maat van onderwijs initiatieven Diversiteit in Vlaanderen Een diversiteitsvriendelijk Vlaanderen Vlaanderen is divers, ook etnisch-cultureel. De aanwezigheid
Nadere informatiePromotorenteam en Kennisnetwerk EVC. Een introductie
Promotorenteam en Kennisnetwerk EVC Een introductie Actuele beleidscontext - Aandacht voor EVC: beleidsnota s 2009-14 onderwijs, werk, cultuur, jeugd en sport. - Oprichting van een kennisnetwerk EVC is
Nadere informatieProjecten in het Zuiden
Projecten in het Zuiden het coördinatie-orgaan voor internationale jongerenwerking Informatie voor jongeren Met buitenlandplannen Gesubsidieerd door MOGELIJKHEDEN VOOR JONGEREN VOORBEREIDING VAN JE PROJECT
Nadere informatieStructureel partnerschap
Structureel partnerschap V V O B A R T E V ELDEHOGES C HOOL ( 2 0 1 4-2016) a r n e.w i l l e m s @ v v o b. b e e r w i n.v a n d e n b ro e c k @ a r t e v e l d e h s. b e h i l d e.v a n p u y e n
Nadere informatieCongres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014
Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,
Nadere informatieStuderen in België Ilse Van Rompaey België, een federale staat 1 federale staat: buitenlandse zaken, nationale veiligheid en defensie, justitie, financiën, sociale zekerheid 3 regio s: grondgebied-gerelateerde
Nadere informatieDOELSTELLING VOOR ONDERZOEK EN ONTWIKKELING
COMMENTAAR 10 Kleurrijk Vlaanderen - 21 doelstellingen voor de 21 ste eeuw DOELSTELLING VOOR ONDERZOEK EN ONTWIKKELING 24 januari 2002 VRWB-R/COM-10 24 januari 2002 1/5 VRWB-R/COM-10 24 januari 2002 2/5
Nadere informatieMaster in de meertalige communicatie. E.Snauwaert en P.Pauwels
Master in de meertalige communicatie E.Snauwaert en P.Pauwels Profiel van de opleiding Talen! Nederlands + Engels, Frans of Duits + Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans, Arabisch (A pen), Russisch (A
Nadere informatieHoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012)
Hoge Raad voor Vrijwilligers over het EYAA 2012 (European Year of Active Ageing 2012) De Hoge Raad voor Vrijwilligers (HRV) kijkt relatief tevreden terug op 2011, het Europees Jaar voor het Vrijwilligerswerk.
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-
Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieWindows of Opportunity
Windows of Opportunity VOOR DE INTERNATIONALISERING VAN DE OPLEIDINGEN * EEN UITDAGING Internationalisering van het curriculum door integratie van I@H Het creëren van Mobility Windows en De impact van
Nadere informatieVLAAMS VRIJWILLIGERSBELEID
VLAAMS VRIJWILLIGERSBELEID Advies 2016-17 / 29.09.2016 www.vlaamsewoonraad.be INHOUD 1 Situering... 3 2 Beknopte inhoud... 3 3 Bespreking... 3 3.1 algemeen 3 3.2 geringe traditie 4 3.3 aanvullende werking
Nadere informatieERASMUS+ Stages. april 2015
ERASMUS+ Stages april 2015 Inhoud Programma landen Erasmus Charter for Higher Education Budget Voorwaarden Pas afgestudeerden Mobiliteitperiodes Stagebeurzen Formulieren Questions & Answers Programma Landen
Nadere informatieGender en interculturaliteit
ECTS-fiche: Gender en interculturaliteit Opleiding: Afstudeerrichting: Opleidingsonderdeel: Studiepunten (ECTS): 3 Taal: Plichtvak/keuzevak: Lerarenopleiding/ BA en MA Pedagogische wetenschappen Niet relevant
Nadere informatieKHLeuven. Internationale competenties. Forum ADINSA, 15 mei 2012. Klaas Vansteenhuyse Leen Hellinckx
KHLeuven Internationale competenties Forum ADINSA, 15 mei 2012 Klaas Vansteenhuyse Leen Hellinckx 1 KHLeuven 7.200 studenten 13 bachelor programma s 7 banaba programma s 4 departmenten campus Teacher Education
Nadere informatieStages in Europa. Erasmus+ Traineeship voor afgestudeerden
Stages in Europa Erasmus+ Traineeship voor afgestudeerden Inhoud presentatie Waarom op internationale stage gaan? Beurzen? Stageplatform voor Vlaanderen: Reconfirm Erasmus+ programma - Doelgroep / voorwaarden
Nadere informatieVLAAMSE OUDERENRAAD Advies 2014/3 naar aanleiding van het Vlaams Ouderenbeleidsplan
VLAAMSE OUDERENRAAD Advies 2014/3 naar aanleiding van het Vlaams Ouderenbeleidsplan 2015-2020 Vlaamse Ouderenraad vzw 5 november 2014 Koloniënstraat 18-24 bus 7 1000 Brussel Advies 2014/3 naar aanleiding
Nadere informatieDossier Mediacoach 2015
Dossier Mediacoach 2015 Mediacoach is een opleiding voor professionelen die werken met jongeren en/of volwassenen en die mediawijsheid willen integreren in hun eigen beroepspraktijk. Mediawijsheid is onontbeerlijk
Nadere informatieRoeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties
Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Ir. Saskia Kreutzer Drs. Jannemieke Geessink Arnhem Business School NUFFIC Workshop Best Practises Roeien met de riemen die je hebt
Nadere informatieADVIES Uitvoeringsbesluit decreet ontwikkelingssamenwerking
ADVIES Uitvoeringsbesluit decreet ontwikkelingssamenwerking Het uitvoeringsbesluit regelt de projectsubsidies voor ontwikkelingseducatie en brengt enkele wijzigingen aan in het besluit over de financiering
Nadere informatieAdvies. over het ontwerp van kaderdecreet Vlaamse ontwikkelingssamenwerking
Brussel, 5 juli 2006 050706_Advies_kaderdecreet_Vlaamse_ontwikkelingssamenwerking Advies over het ontwerp van kaderdecreet Vlaamse ontwikkelingssamenwerking 1. Inleiding Op 24 mei 2006 heeft Vlaams minister
Nadere informatieC u r r i c u l u m v o l t i j d s e o p l e i d i n g
C u r r i c u l u m v o l t i j d s e o p l e i d i n g 1 1. Algemeen 2 2. Indeling van de modules Jaar 1 Modules Indeling in vakken Credits Osteopathische principes Osteopathische Medische en principes,
Nadere informatieMaster of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen
Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid Faculteit Sociale Wetenschappen Inhoud & achtergrond Sociaal Werk & Sociaal Beleid Internationale definitie van sociaal werk: Social work is a practice-based
Nadere informatieMaster in de meertalige communicatie
BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als
Nadere informatieDe 4 de pijler onder de loep BTC-Infocyclus
De 4 de pijler onder de loep BTC-Infocyclus 4de pijler What s in a name? Belgische ontwikkelingssamenwerking 1ste pijler = overheid (nationaal, Vlaanderen, provincie en gemeenten) 2de pijler = Internationaal
Nadere informatieAdvies over de moderniseringsagenda hoger onderwijs van de Europese Unie
Raad Hoger Onderwijs 8 maart 2016 RHO-RHO-ADV-1516-006 Advies over de moderniseringsagenda hoger onderwijs van de Europese Unie Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99
Nadere informatieInternationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM
Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM Jeanine Gregersen Samenvatting Context : werkdefinities en twee stellingen Focus op interculturele competentie Implicaties voor instellingen Moot court
Nadere informatieJoker/Living Stone Netwerk
Joker/Living Stone Netwerk Dertig jaar Joker In het boek Joker Grensverleggend Ondernemen vertelt aanstichter en medeoprichter Bob Elsen het Joker verhaal en doorspekt het met feiten en beelden, reisverhalen
Nadere informatieArtesis Plantijn Hogeschool Antwerpen: AP
Wie zijn wij? Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen: AP 4 departementen met 24 professionele bacheloropleidingen 2 schools of arts (conservatorium, academie) meer dan 9000 studenten AP: 4 departementen
Nadere informatieWerkveld en lerarenopleiding een krachtig team
Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team Lieve Oosterlinck Gent docent pedagogische wetenschappen coördinator praktijk Ria Rombouts Antwerpen docent natuurwetenschappen coördinator praktijk Vlaamse
Nadere informatieadviesnota de doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit
adviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit definities en criteria die gebruikt worden om de studentenmobiliteit te meten en te registreren 1/7 Situering Het Leuven / Louvain-la-Neuve
Nadere informatieWORKSHOP 1P4. Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen. Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT
WORKSHOP 1P4 Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT 11.00-12.00 uur / SkyTheater 2 Inhoudsopgave Onderwerp/ aanleiding
Nadere informatie8301/18 van/pau/sl 1 DG E 1C
Raad van de Europese Unie Brussel, 4 mei 2018 (OR. en) 8301/18 NOTA van: aan: JEUN 48 MIGR 51 SOC 213 EDUC 134 het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel) Raad nr. vorig doc.: 7831/1/18 JEUN
Nadere informatieHet Europese subsidieprogramma Erasmus+ (2014-2020) is de opvolger van onder andere het Leven Lang Leren programma (LLP, 2007-2013).
Het Europese subsidieprogramma Erasmus+ (2014-2020) is de opvolger van onder andere het Leven Lang Leren programma (LLP, 2007-2013). Deze FAQ (frequently asked questions) is samengesteld om subsidieontvangers
Nadere informatieTUTORING: EEN LEERSCHOOL IN DIVERSITEIT
TUTORING: EEN LEERSCHOOL IN DIVERSITEIT Evelien Goethals (Arteveldehogeschool, bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs) & Mariska Storm (Kompanjon vzw) Tutoring : een leerschool in diversiteit Inleiding
Nadere informatieKan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 168 van GRIET COPPÉ datum: 23 december 2014 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Bachelor in de Verpleegkunde - In- en
Nadere informatie1. Graag had ik volgende gegevens ontvangen betreffende de arbeidsmigratie in de social profit:
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 242 van GRIET COPPÉ datum: 20 januari 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Buitenlandse werkkrachten - Zorgsector Op mijn schriftelijke
Nadere informatieKwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016
Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de
Nadere informatieCommissievergadering nr. C256 OND28 (2010-2011) 31 mei 2011
6 het privéleven van wie dan ook. Dat werkt zeer goed. Steeds meer scholen, leerlingen en leerkrachten gebruiken dat. Ik denk dus dat dit qua communicatie momenteel volstaat, maar tips kunnen uiteraard
Nadere informatieSamenvatting. Chapter 1: Introduction
Chapter 1: Introduction In het kielzog van historische en politieke ontwikkelingen, zoals globalisering, Europeanisering en het Bologna proces, kwam in het medisch onderwijs aandacht voor internationalisering
Nadere informatieEen University College in Brugge: Een Meerwaarde voor het Vlaamse Hoger Onderwijsveld?
Een University College in Brugge: Een Meerwaarde voor het Vlaamse Hoger Onderwijsveld? Wat: een debatavond op 15 oktober 2014, georganiseerd door de Universiteit van de Verenigde Naties in Brugge (UNU-CRIS)
Nadere informatieHoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding
Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Lerarenopleidingen versterken Visie hogescholen bij de conceptnota Johan Veeckman, voorzitter VLHORA 1 Algemene aandachtspunten Nood aan promotie
Nadere informatieENTANGLE - Nieuwsbrief
INHOUD Projectachtergrond 1 Projectomschrijving 2 Partners 3 Kick ck-off meeting in Brussel 4 Rethinking Education 4 Contactgegevens en LLP 5 ENTANGLE vindt zijn oorsprong in de dagelijkse praktijk binnen
Nadere informatieArtesis Plantijn Hogeschool Antwerpen: AP
Wie zijn wij? Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen: AP 4 departementen met 24 professionele bacheloropleidingen 2 schools of arts (conservatorium, academie) meer dan 9000 studenten AP: 4 departementen
Nadere informatieVIRTUELE MOBILITEIT: EEN ALTERNATIEF VOOR OF EEN AANVULLING OP FYSIEKE MOBILITEIT?
VIRTUELE MOBILITEIT: EEN ALTERNATIEF VOOR OF EEN AANVULLING OP FYSIEKE MOBILITEIT? Ilse Op de Beeck Leuvens Instituut voor Media en Leren KU Leuven 30 juni 2014 14 e Frans-Nederlandse Ontmoetingsdagen
Nadere informatieEvi Knuts projectcoördinator
Evi Knuts projectcoördinator 3e GoLeWe-projectconferentie Hasselt, 9 december 2010 Dubbele probleemstelling Onderwijs Werkveld Professionele gerichtheid van de bacheloropleiding Onderzoek en innovatie
Nadere informatieDe 4 de Pijler onder de loep BTC-Infocyclus. Jacques Mevis/Luc Callaerts 4 de Pijlersteunpunt /
De 4 de Pijler onder de loep BTC-Infocyclus Jacques Mevis/Luc Callaerts 4 de Pijlersteunpunt /11.11.11 www.4depijler.be Wie we zijn! Filmpje 1 https://www.youtube.com/watch?v=rlqs_bpnsic Belgische ontwikkelingssamenwerking
Nadere informatieWaar staat Ondernemers voor Ondernemers voor?
8 Ondernemers voor Ondernemers Jaarverslag 2014 9 Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? Missie De missie van de vzw Ondernemers voor Ondernemers (opgericht in 2000) is het bevorderen van duurzame
Nadere informatie1.4. Studentennummer: de persoonlijke studentencode vermeld in de databank van de instelling.
Bijlage 1 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2014 tot vaststelling van de vorm van het hogeronderwijsdiploma en
Nadere informatieDienst Studieadvies. PROJECT GO INTERNATIONAL 26 oktober Infosessie: Financiering van een buitenlandse stage
Dienst Studieadvies PROJECT GO INTERNATIONAL 26 oktober 2016 Infosessie: Financiering van een buitenlandse stage Inhoud van deze sessie De troeven van een buitenlandse stage De uitdagingen van een buitenlandse
Nadere informatieC u r r i c u l u m v o l t i j d s e o p l e i d i n g A c a d e m i e j a a r
C u r r i c u l u m v o l t i j d s e o p l e i d i n g A c a d e m i e j a a r 2 0 1 6-2 0 1 7 1. Algemeen 2. Indeling van de modules 1 Jaar 1 Modules Indeling in vakken Credits (ECTS) Principes en filosofie
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieOntwikkelen van diversiteitsbeleid in de lerarenopleiding. Elke Londers, T. Dang, S. Dhert & J. Torbeyns 13 november 2008
Ontwikkelen van diversiteitsbeleid in de lerarenopleiding Elke Londers, T. Dang, S. Dhert & J. Torbeyns 13 november 2008 Overzicht 1. Definitie van diversiteit "alle mogelijke verschillen die kunnen bestaan
Nadere informatieHBO5 in Vlaanderen. Toelichting Noël Vercruysse 23 november 2011 Noel.vercruysse@ond.vlaanderen.be
HBO5 in Vlaanderen Toelichting Noël Vercruysse 23 Noel.vercruysse@ond.vlaanderen.be De Feiten Decreet betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs van 30 april 2009 In
Nadere informatieREISBUREAU INHOUDSOPGAVE
REISBUREAU INHOUDSOPGAVE Inleiding... 2 Aan het werk... 2 Klemtonen van de opleiding... 3 Onderwijskundige aanpak... 3 Programmagids... 4 Studiemateriaal... 4 Lessenrooster... 5 Stage & afstudeerproject...
Nadere informatieSWOT ANALYSE BREDE SCHOOL SPW
SWOT ANALYSE BREDE SCHOOL SPW 2014-2015 Netwerk: Sterktes Zwaktes Activiteiten en projecten en participatie: Het wij-gevoel onder de partners Positieve en spontane samenwerkingen die voortvloeien uit het
Nadere informatieHet Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd.
Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie DREAM-project Evaluatie DREAM-project De Vlaamse overheid ondersteunt een aantal initiatieven ter bevordering van het ondernemerschap en de ondernemerszin.
Nadere informatieCDSL: Community Development trough Service Learning
CDSL: Community Development trough Service Learning Moving minds. LANGE TRAJECTEN 29 studenten 20 7 1 1 uitgangspunten Toenemende interesse van studenten voor ZUID-bestemmingen Een té vrijblijvend stageconcept
Nadere informatieOpleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent
BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Initiatiefnemer: Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent Projectomschrijving Het project wordt opgenomen binnen volgende strategische en
Nadere informatie