Pedagogisch werkplan kinderdagverblijf Spikkels

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan kinderdagverblijf Spikkels

2 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor het kinderdagverblijf Spikkels van KMN Kind & Co. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het Algemeen Pedagogisch Beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van Spikkels. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld als informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op het kinderdagverblijf wordt gewerkt. Zoals u in onze brochure Welkom op het Kinderdagverblijf kunt lezen, ziet KMN Kind & Co zichzelf als pedagogisch partner. Zijn in het Algemeen Pedagogisch Beleid de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken wij de vier basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen verder uit: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen. KMN Kind & Co is HKZ-gecertificeerd (ISO 9001) hetgeen o.a. betekend dat wij werken vanuit richtlijnen, protocollen en werkinstructies. Deze documenten zijn opgenomen in ons kwaliteitshandboek. Het kwaliteitszorgsysteem ondersteunt de pedagogisch medewerkers bij het dagelijkse handelen. Onze locaties worden (jaarlijks) geïnspecteerd door de GGD. Ons inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina. Dit pedagogisch werkplan wordt 1 x per 2 jaar bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Mocht u nog informatie missen, dan kunt u hier natuurlijk altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of clustermanager. Ook is in de brochure Welkom op het Kinderdagverblijf veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden. Wij wensen u veel leesplezier. Team kinderdagverblijf Spikkels Datum: augustus 2015

3 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Inhoudsopgave... 2 Algemene informatie... 3 Onze accommodatie en de groepsruimten... 3 Onze buitenruimte... 3 Onze openingstijden... 4 Het afnemen van een extra dag(deel)... 4 Onze dagindeling... 4 Het dagverblijf en televisie... 5 Eten, drinken en slapen... 5 Eten en drinken... 5 Slapen... 5 Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne... 6 Oudercontacten: eerste kennismaking, overdracht en ouderavonden... 6 De oudercommissie... 7 Observeren... 7 Zorgkinderen... 7 Ons kinderdagverblijf in de wijk; onze externe samenwerkingspartners Pedagogische uitgangspunten... 9 Het bieden van een (emotionele) veiligheid... 9 De pedagogisch medewerkers... 9 Andere volwassene... 9 Het vierogenprincipe in de praktijk Vast dagritme De groepsruimte De buitenspeelruimte Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Spel & Speelgoed Activiteiten Uk & Puk Zelfstandigheid bevorderen Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Gewenst en ongewenst gedrag Afspraken, regels en omgangsvormen Rituelen Tot slot... 14

4 Algemene informatie Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan. Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen. Onze deskundigheid vergroten wij door het bijwonen van professionaliseringsbijeenkomsten en door collegiale consultatie tijdens onze teambesprekingen. Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd. Onze accommodatie en de groepsruimten Kinderdagverblijf Spikkels heeft 6 groepsruimtes waar kinderen opgevangen worden in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Er zijn twee clusters van 3 groepen. Deze drie groepen openen om 7.30 uur gezamenlijk. Dit geeft pedagogisch medewerkers de ruimte om een goede overdracht van ouders te ontvangen. Wanneer de groepen naar hun eigen groepsruimte gaan worden de glazen schuifdeuren, die de groepen met elkaar verbindt, open geschoven. De groepen zijn tevens door een pantry en sanitaire ruimte met elkaar verbonden. Kinderen en medewerkers ontmoeten elkaar op deze manier meerdere keren per dag. Twee van de zes groepen hebben aangrenzende slaapkamers, twee per groep. De andere vier groepen hebben ieder twee slaapkamers op de gang. Ook de slaapkamers zijn voorzien van glas wat het toezicht houden toegankelijk maakt. Op de slaapkamers wordt gewerkt met babyfoons. Spikkels kent ook een gezamenlijke speelhal, deze is aansluitend aan de buitenspeelruimte. Hier kunnen kinderen van andere groepen elkaar ontmoeten en wordt er ander spelmateriaal aangeboden. Er is een ballenbak, reuze insteekmozaïek, kruiprups, foamblokken en een krijtbord. Maar ook het rijdend materiaal en de zandtafel mogen hier niet ontbreken. De twee groepen die geen pantry op de groep hebben gebruiken de centrale keuken die naast de speelhal te vinden is. Hier is voor drie ochtenden een huishoudelijk medewerkster werkzaam die de groepen ondersteunt in de huishoudelijke taken en de bestellingen doet qua voeding en verzorging op het dagverblijf. Binnen ons kinderdagverblijf hebben wij de volgende indeling in stamgroepen: Paarse Pipo s: 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Blauwe Bengels: 16 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Gele Guppies: 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Groene Grutto s: 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Rode Rebbels: 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Oranje Ooievaars: 16 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Onze buitenruimte Onze buitenruimte is ingericht om naar hartenlust in te kunnen spelen. Er is voor elk wat wils. Kinderdagverblijf Spikkels heeft achter het gebouw een grote uitdagende buitenspeelruimte. De ruimte is voorzien van 2 zandbakken, een speel- glijhuis, veerelementen en kinderpicknicktafels. Ook voor de allerkleinsten staat er een klimtoestel. Door het vele groen en de haagjes biedt het kinderen de uitdaging om op ontdekking te gaan. Er zijn paadjes waarover kinderen kunnen fietsen. Er mag alleen niet op de heuvels gefietst worden. De groen glooiende heuvels nodigen uit om er vanaf te rollen of te rennen. In de zomer worden er schaduwdoeken opgehangen, parasols geplaatst en wordt de buitenbox neergezet. De medewerksters zorgen voor voldoende toezicht op de verschillende plekken in de tuin.

5 Onze openingstijden Wij zijn vijf dagen per week geopend van 7.30 tot uur. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op Bevrijdingsdag. Wij vragen de ouders hun kind tussen 7.30 en 9.00 uur te brengen. Aangezien het dagprogramma' om 9.00 uur start, is het fijn wanneer iedereen dan aanwezig is. Vanaf uur is er gelegenheid om de kinderen te komen halen. Mochten ouder(s) later dan 9.00 uur willen brengen of eerder dan uur willen halen, dan is dat geen probleem. Wel vragen wij dit door te geven aan de pedagogisch medewerkers van desbetreffende groep. Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven. Wanneer wij er niet van op de hoogte zijn, kunnen wij het kind niet meegeven. Het afnemen van een extra dag(deel) Wanneer ouders incidenteel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan een pedagogisch medewerker en/of clustermanager van de locatie. Deze bepaalt of dit kan. Behalve dat zij hierbij rekening houdt met het aantal kinderen en pedagogisch medewerkers op de groep, bekijkt zij ook of het goed is voor het welzijn van het kind/de groep. Een toegekende extra- of ruildag(deel) wordt altijd schriftelijk/digitaal vastgelegd. Wanneer ouders structureel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan de afdeling planning. Deze bepaalt of dit binnen de eigen stamgroep kan. Als dit niet kan, overlegt de afdeling planning met de clustermanager of het kind (zo lang het nodig is) op een andere groep geplaatst kan worden. Als de clustermanager in overleg met de pedagogisch medewerker verwacht dat dit voor het welzijn van het kind en de andere groep geen problemen oplevert, dan wordt (tijdelijke) plaatsing voor desbetreffend dag(deel) aan de ouders voorgesteld. Onze dagindeling De kinderen worden tussen 7.30 en 9.00 uur gebracht in de middelste zaal aan de zijde waar de eigen groepsruimte is. Rond 8.15 uur gaat de eigen pedagogisch medewerker met de dan aanwezige kinderen naar de eigen groepsruimte. Kinderen die na die tijd gebracht worden kunnen direct op de eigen groep gebracht worden. Om 9.00 uur gaat de groep aan tafel om fruit te eten. Er wordt voor- of achteraf met de kinderen gezongen en/of een boekje voor gelezen. Ook wordt er veel met de kinderen gepraat over wat ze hebben meegemaakt. Voor de manier waarop wij met voeding omgaan, verwijzen wij u door naar ons voedingsbeleid en uiteraard proberen wij ook op individuele wensen van ouders in te gaan. Na het fruit eten worden alle kinderen verschoond of gaan plassen. Daarna gaan de dreumesen die twee keer slapen naar bed. De andere kinderen spelen op dat moment vrij. Om uur wordt een gezamenlijke activiteit aangeboden welke aansluit op een thema. Drie keer per jaar is dat een thema van Uk & Puk en daarnaast gaan wij uit van andere thema s, zoals bijvoorbeeld seizoensgebonden thema s. Rond uur gaan de kinderen naar buiten of spelen vrij in de speelhal. Rond uur gaan de kinderen aan tafel om te lunchen. Wanneer er baby s zijn die wakker zijn lunchen ook zij mee, anders doen zij dat op een later moment. Na het eten worden alle kinderen verschoond en de kinderen die gaan slapen worden uitgekleed. Rond uur worden de kinderen naar bed gebracht. Als kinderen gebruik maken van een halve dagopvang kunnen zij tussen en uur gehaald of gebracht worden. De 3+ kinderen komen s ochtends bij elkaar om van een activiteit te genieten die aangepast is op hun interesse en ontwikkelingsniveau. Ook deze activiteit sluit aan bij het thema van dat moment. Twee wekelijks wordt er ook yoga gegeven aan de peuters door een eigen medewerker. Tussen en uur komen de peuters weer uit bed en gaan de baby s die twee keer slapen nog een keer naar bed. Er is wederom een verschoonronde. Wanneer iedereen aangekleed is gaat de groep aan tafel om wat te eten en te drinken.

6 Rond uur gaat de groep nog een keer naar buiten of gaat spelen in de speelhal. De eerste kinderen worden gehaald. Voordat de eerste pedagogisch medewerker van die dag naar huis gaat worden de luiers gecontroleerd en is er een plasronde. Rond uur eet de groep een tussendoortje en drinkt nog iets. Aan het begin en einde van de dag zijn er minder kinderen aanwezig op het kinderdagverblijf. Tussen de middag slapen veel kinderen, waardoor op die momenten niet alle pedagogisch medewerkers aanwezig hoeven te zijn. Wij houden hier rekening mee bij het inroosteren van personeel. s Ochtends start er van elke groep een pedagogisch medewerker om 7.30 uur. Er zijn dus 6 medewerkers in totaal aanwezig. Er wordt gestart in twee groepen met elk 3 medewerkers. Rond 8.15 uur gaan de groepen naar hun eigen, naast gelegen, groepsruimte. Op dat moment komen op de blauwe en oranje groep ook de tweede medewerkers erbij. De groepen kunnen elkaar altijd benaderen middels de glazen schuifdeur die de groepen verbindt, of door de open verbinding van de pantry of sanitaire ruimte. Om 9.00 uur sluiten daar de overige 6 collega s op aan. Tussen de middag houden de pedagogisch medewerkers om de beurt 1 uur pauze. Dat gebeurt tussen en uur. Om uur gaat de eerste groep medewerkers naar huis. Tussen en uur is er een gezamenlijk speelmoment, buiten of in de speelhal. Het dagverblijf en televisie Bij een bijzondere gelegenheid kan het zijn dat wij met de kinderen een film kijken die op de leeftijdsgroep is afgestemd, maar wij beperken dit tot het minimum. Eten, drinken en slapen Eten en drinken Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Eetmomenten geven structuur aan de dag. Samen eten versterkt het onderlinge contact. De tafelsituatie is een groot sociaal gebeuren. Het is belangrijk dat zoveel mogelijk kinderen hierbij betrokken worden. Hiervoor worden de kinderen door de pedagogisch medewerkers aan tafel gezet, of klimmen zelf aan tafel. De kleineren die nog niet aan tafel hoeven te zitten, worden wel dicht in de buurt van de tafel gezet. Zo krijgen zij het gevoel erbij te horen kan de pedagogisch medewerker hen erbij betrekken. Het ritueel aan tafel is elke keer hetzelfde. Namelijk elke keer als de kinderen aan tafel zitten om iets te eten of te drinken zingt de pedagogisch medewerker het vaste liedje bijvoorbeeld Eet smakelijk of Hap hap. Dit is van belang omdat het ritueel de situatie herkenbaar maakt, duidelijkheid geeft en dus veiligheid biedt. De kinderen leren spelenderwijs dat zij op elkaar horen te wachten en dat als het liedje voorbij is, zij lekker mogen gaan eten. Doordat alle kinderen aan tafel zitten leren zij ook van elkaar. Het gezegde zien eten, doet eten, klopt in de praktijk. Zowel de pedagogisch medewerker als de kinderen onderling zijn elkaars voorbeeld. Het naar elkaar verwijzen is een middel om een kind te laten zien dat het ook anders kan. Naast het sociaal gebeuren is de tafelsituatie ook een rustmoment op een dag. De tijd en de rust nemen om te eten en drinken is belangrijk, maar er mag uiteraard ook lol gemaakt worden. De eetsituatie wordt gezien als een gezellig moment op de dag. Sommige kinderen hebben meer aandacht nodig dan anderen. De een heeft genoeg aan een knipoog, de ander een complimentje en weer een ander zal letterlijk een aai over de bol nodig hebben. De pedagogisch medewerker weet uit ervaring en inzicht welke kinderen extra aandacht nodig hebben. Tijdens de maaltijd zal de pedagogisch medewerker de kinderen op een positieve manier benaderen. Slapen Slapen is iets wat een kind nodig heeft om tot rust te komen. Een baby zal meer slapen dan een peuter. De slaaptijden worden afgestemd op de behoefte van het kind. De afbouw van de slaapmomenten zal in overleg met de ouders gebeuren. Baby s hebben een eigen slaapritme en daar past de pedagogisch medewerker zich volledig op aan. De dreumesen gaan in principe 2 x per dag naar bed en een peuter zal gemiddeld 1 x per dag slapen. Peuters hoeven niet perse te slapen. Maar een peuter even laten rusten is belangrijk en kan soms nodig zijn, al was het maar om bij te komen van het ochtendprogramma.

7 Het ritueel van naar bed brengen is eigenlijk altijd hetzelfde. De pedagogisch medewerker neemt het kind mee en legt het in het bedje. Vervolgens geeft zij het kind de knuffel en of de speen en stopt het kind onder/ in. Dan zegt zij slaap lekker, tot straks en loopt de slaapkamer uit. Er wordt gewerkt met een beddenschema waardoor ieder kindje zijn eigen bed heeft. Wanneer een kind de volgende dag het kinderdagverblijf niet bezoekt zal dit bedje voorzien worden van nieuw bed textiel. Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne Verschonen is een één op één contactmoment tussen het kind en de pedagogisch medewerker. Ieder kind wordt verschoond zodra dit nodig is. Uiteraard is er ook een aantal vaste verschoonronden op een dag. Er wordt verschoond na het fruitmoment, voor en na het slapen en aan het eind van de dag. Alle verschoonruimtes zijn direct verbonden met de groepsruimten. Vanuit de verschoonruimte is er direct toezicht op de groep doormiddel van een raampartij. Twee van de vier verschoonruimtes worden door twee groepen gebruikt. Als een kind eraan toe is om zindelijk te worden, zorgen wij ervoor dat het op een potje en later op de wc leert gaan. Wij doen dit altijd in nauwe samenwerking met de ouders. Het is voor het kind soms spannend, daarom bieden wij dit op een speelse, niet dwingende manier aan. Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik, gebruik van het potje en voor het aan tafel gaan, de handen met zeep te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld. Oudercontacten: eerste kennismaking, overdracht en ouderavonden Als een kind voor het eerst bij ons komt, nemen wij de tijd voor een kennismakingsgesprek met de ouders, zodat wij van hen zoveel mogelijk informatie krijgen. Bovendien kunnen wij dan ook vertellen hoe wij op ons kinderdagverblijf omgaan met de kinderen en informatie met de ouders uitwisselen waardoor een goede onderlinge afstemming ten behoeve van het kind mogelijk is. Vaak hebben de ouders dan al een rondleiding gehad door het gebouw, zodat zij zich al een voorstelling hebben kunnen maken van het kinderdagverblijf en hoe er gewerkt wordt. Daarna is er de gelegenheid om het kind te laten wennen. Verdeeld over een paar dagen komt het kind een oplopend aantal uren op de groep waarin het geplaatst is. De ouders zijn dan telefonisch bereikbaar, zodat zij zo nodig hun kind kunnen ophalen. De wenafspraken worden tijdens het kennismakingsgesprek genoteerd op het formulier Checklist kennismakingsgesprek. Om het wennen iets gemakkelijker te laten verlopen, neemt het kind soms iets van huis mee, zoals een knuffel, doekje en/of speen. Overigens heeft elk kind een eigen bakje waarin zijn persoonlijke spullen worden bewaard zoals een setje schone kleding, een speen en of knuffel. Na 3 tot 4 maanden evalueren wij de wenperiode met de ouders. Voor dit gesprek wordt een observatie volgens het systeem Welbevinden ingevuld. Als ouders hun kind komen brengen, vragen wij hen om bij het weggaan duidelijk afscheid te nemen. Het kind weet dan waar het aan toe is. Soms is het kind verdrietig, waar wij dan direct op inspelen door het te troosten of af te leiden. Vaak is het verdriet ook snel over, als het kind gewoon even verdrietig mag zijn. Wij vinden een goede overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Zo vragen wij de ouders bij binnenkomst hoe het met hun kind is en vertellen wij bij het ophalen over hun kind en de belevenissen van de dag. Daarnaast schrijven wij elke dag, tot de leeftijd van 24 maanden, een stukje in de ipad over het wel en wee op het kinderdagverblijf. De ontwikkeling van het kind wordt hierin ook beschreven. Ouders kunnen dit teruglezen in hun Ouderportaal op Mijn KMN Kind & Co of via de app op hun mobiele telefoon. Bij elke groepsingang hangt een memo bord waar de ouder kan lezen met welk Uk & Puk thema er gewerkt wordt, wie er die dag werken of een korte samenvatting van de dag.

8 Eenmaal per jaar wordt er op kinderdagverblijf Spikkels een ouderavond georganiseerd. Op deze avonden komen onderwerpen aan de orde die betrekking hebben op het kinderdagverblijf, het kind of het kind in het algemeen. Alle ouders krijgen voor deze avond een uitnodiging. Naast de thema-ouderavond wordt er een ouderbijeenkomst georganiseerd waarbij ontmoeten centraal staat. U kunt hierbij denken aan een knutselavond of een leuke workshop. De oudercommissie De mening van de ouders is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Wij willen graag hun mening en visie horen. Daartoe hebben wij een oudercommissie opgericht. Deze heeft ten minste vier keer per jaar overleg met de clustermanager. De oudercommissie heeft een adviserende rol in onderwerpen zoals voedingsaangelegenheden, pedagogisch werkplan, risico inventarisatie veiligheid en gezondheid. Tevens organiseert de oudercommissie om het jaar een avond voor de ouders en medewerkers waarin een thema behandeld wordt. De oudercommissie nodigt daartoe vaak een deskundige uit. Naast de oudercommissie van kinderdagverblijf Spikkels is er nog een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen en (gevraagd en ongevraagd) over voor ouders belangrijke onderwerpen (coc@kmnkindenco.nl). Observeren Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega s en ouders. Om het praten en kijken naar gerichter te doen, maken wij gebruik van de observatiemethode Werken aan Welbevinden. Vanaf het derde levensjaar wordt de observatiemethode Ontluikend Volgsysteem Peuters (OVP) gebruikt. Deze is meer gericht op de diverse ontwikkelingsgebieden. De observatie richt zich zowel op de individuele kinderen als op de groep. Met behulp van observatielijsten beschrijft de pedagogisch medewerker het kind in zijn omgeving, het kind in relatie tot de volwassene en het kind in relatie tot andere kinderen. Zo kan het welzijn en de ontwikkeling van het individuele kind en de kinderen in de groep goed worden gevolgd. Ook ouders worden uitgenodigd om een beeld te schetsen van hun kind en zijn/haar ervaringen in de groep. Aan de hand van de observaties, vinden één keer per jaar 10-minutengesprekken plaats met de ouders, verdeeld over het voorjaar en najaar. Ouders worden in de gelegenheid gesteld om zich in te schrijven voor een 10-minuten gesprek. Deze vinden plaats op een avond. Tijdens dit gesprek wordt de observatie van het kind besproken maar ook de vragenlijst die ouders van te voren ingevuld hebben. Wanneer alle gesprekken geweest zijn worden de gegevens verzameld en wordt er een analyse geschreven. Hieruit worden de 3 meest voorkomende locatie overkoepelende opmerkingen meegenomen als aandachtspunt voor het komende jaar. Deze uitkomst wordt tevens met de oudercommissie besproken. Zorgkinderen Als wij ons zorgen maken over een kind zullen wij dat zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan kan de clustermanager een van de medewerkers kwaliteit raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn waarbij de procedure zorgkinderen gevolgd zal worden. Indien nodig kunnen wij externe hulp inroepen ( bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin). Ook dit gebeurt bij voorkeur in samenspraak met de ouders. In geval van ernstige zorg over een kind, welke niet gedeeld wordt door de ouders kunnen na intern overleg vervolgstappen gezet worden en wordt dit meegedeeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Ricicojongeren (VIR). Indien nodig, maakt KMN Kind & Co gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Ons kinderdagverblijf in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. Het kinderdagverblijf is gevestigd in Dichterswijk in Utrecht. Spikkels zit op de begane grond van de voormalige fruitveiling, een monumentaal pand. Op de eerste etage is worstelvereniging De Halter gevestigd. In de kantine van de vereniging zit BSO Krachtpatsers van KMN Kind & Co. De BSO maakt

9 gebruik van sportzaal die hierbij hoort. Veel kinderen van Spikkels gaan wanneer zij 4 worden naar OBS De Kleine Dichter, die aan hetzelfde plein ligt. De kinderen die op BSO Krachtpatsers zitten bezoeken deze school ook. Er is dan ook regelmatig contact met de directie van deze school. BSO Rijmgeheim is een locatie van KMN Kind & Co gevestigd op de Waalstraat in Rivierenwijk. Hier is de Gertrudisschool gevestigd. Ook met deze school hebben wij een intensieve samenwerking. Een uitstapje buiten het kinderdagverblijf kan een spannende gebeurtenis zijn voor kinderen. Dit hoeft niet ver te zijn. Een boodschap doen bij de supermarkt om de hoek of tijdens de zomermaanden een bezoekje brengen aan de speeltuin achter OBS De Kleine Dichter of De Boog die op 5 minuten loopafstand ligt. Wanneer er een uitstapje met een hele groep wordt gemaakt wordt er gebruik gemaakt van een bolderwagen.

10 Pedagogische uitgangspunten Binnen KMN Kind & Co werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen In de volgende paragrafen hebben wij uitgewerkt hoe wij in de praktijk vorm geven aan deze pedagogische basisdoelen. Het bieden van een (emotionele) veiligheid Het jonge kind ontdekt de wereld door te onderzoeken. Dit zal het alleen doen in een veilige wereld. Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van een zowel fysieke als emotionele veilige omgeving voor het kind. Wij sluiten aan bij datgene waar het kind mee bezig is, begeleiden het daarin en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen. De pedagogisch medewerkers Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel veilig voelt, vinden wij het belangrijk dat vertrouwde personen het kind verzorgen. Wij zorgen er daarom voor dat elke groep vaste pedagogisch medewerkers heeft en dat elk kind in principe op een vaste groep verblijft. Wij werken voor zover mogelijk met vaste invalkrachten. Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Om goede zorg te waarborgen krijgen de pedagogisch medewerkers regelmatig trainingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zowel interne als externe deskundigen. Verder zijn wij elkaars coach. Regelmatig zijn er teambijeenkomsten. Ook wordt er 1x per jaar met iedere pedagogisch medewerker een functioneringsgesprek gehouden, waardoor wij onze kwaliteit en de deskundigheid bevorderen en vergroten. KMN Kind & Co is een door Calibris erkend leerbedrijf. Daarom werken er bij ons soms leerlingpedagogisch medewerkers, de zogeheten BBL-ers of BOL-ers. Zij worden begeleid door een praktijkbegeleider van KMN Kind & Co. Afhankelijk van het leerjaar en leerproces is het mogelijk dat een BBL-er binnen de formatie op de groep werkt. Wij hebben ook regelmatig een BOL-stagiaire op de groep. Deze werkt boventallig, maar kan incidenteel binnen de formatie worden ingezet, wanneer dit is toegestaan conform de Cao-bepaling. De pedagogisch medewerkers spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding. Bij ongewenst gedrag wordt het gedrag afgekeurd (en uitgelegd waarom) maar niet het kind. Van onze pedagogisch medewerkers verwachten wij dat zij: - open staan voor de kinderen en op de juiste manier ingaan op hun signalen en ontwikkeling - persoonlijke betrokkenheid tonen en gericht positieve gevoelens naar de kinderen uiten - de kinderen de ruimte geven zich te ontwikkelen in een veilige context - respect hebben voor de kinderen en hun sociale en culturele achtergrond - de kinderen kunnen en zullen motiveren, stimuleren en instrueren - in staat zijn tot een open communicatie met ouders en collega s Andere volwassene De centrale keuken naast de speelhal is de werkplek van de huishoudelijk medewerker. Zij is drie ochtenden in de week aanwezig om de groepen op huishoudelijk gebied te ondersteunen. De huishoudelijk medewerker is, net als alle andere medewerkers, in bezit van een VOG. Tijdens de uitvoering van haar functie is zij niet verantwoordelijk voor de zorg van de kinderen.

11 Het vierogenprincipe in de praktijk KMN Kind & Co geeft vorm aan het vierogenprincipe door: Een open en professioneel werkklimaat ( zie: De pedagogisch medewerkers ) Het aan de randen van de dag samenvoegen van stamgroepen( zie: Onze dagindeling) Inrichting van de ruimten en bouwkundige voorzieningen ( zie Onze accommodatie en groepsruimten) Het gebouw van kinderdagverblijf Spikkels is een open en toegankelijk gebouw. Door de vele raampartijen hebben medewerkers en kinderen snel contact met elkaar. De glazen schuifdeur die twee groepen verbindt is hier een voorbeeld van. Ook de gemeenschappelijke pantry en sanitaire ruimtes bieden ruimte om met elkaar in contact te komen. De deuren van deze ruimtes staan, wanneer iemand alleen op de groep staat altijd open. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om hulp in te roepen indien nodig. Er heerst een prettig werkklimaat waarbij iedereen op elk moment bij elkaar naar binnen kan lopen. Dit gebeurt dan ook regelmatig. De senior pedagogisch medewerker en de clustermanager lopen ook regelmatig bij de groepen binnen om zaken te overleggen. Het samenvoegen van de stamgroepen gebeurt om elkaar te ondersteunen en de ruimte te geven om met ouders in gesprek te gaan of om leeftijdsgroepen met elkaar te laten spelen. Vast dagritme Structuur zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid. Daarom zorgen wij voor een vast dagritme. Dit is op alle groepen in grote lijnen hetzelfde. Zo wennen de kinderen aan de vaste gewoontes en gebeurtenissen van de dag. Ze leren op deze manier anticiperen op wat er gaat gebeuren en het biedt hen structuur (en dus veiligheid). De kinderen hebben bij ons zoveel mogelijk een vaste slaapplaats. Lekker vertrouwd in een eigen bed met eventueel een eigen knuffel en speen komt het kind het beste tot rust. De groepsruimte Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, beschermstrips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Maar ook een beveiliging van de toegangsdeur van onze locatie welke voorzien van een pasjes-slot. Jaarlijks voeren wij een risico-inventarisatie uit. Ook registreren wij (kleine) ongevallen om tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties. Wij houden minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt. Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. De buitenspeelruimte De buitenspeelruimte ligt achter het gebouw van kinderdagverblijf Spikkels en is volledig omheind. Er zijn twee toegangen, een aansluitend aan het BSO plein, de ander aan het schoolplein. Beide hekken zijn voorzien van een noodsluiting welke vanaf de binnenzijde in geval van calamiteit direct te openen is. Het hek aan het schoolplein wordt niet als toegangshek voor ouders gebruik. Via het BSO plein kunnen ouders hun kinderen wel ophalen. Er wordt vaak met meerdere groepen samen buiten gespeeld. Het kan dus voorkomen dat een medewerker binnen blijft bij de kinderen die niet naar buiten gaan. Dit zijn vaak de slapende baby s of een baby die de fles moet. Gezien de leeftijdsopbouw blijven er nooit meer dan 6 kinderen binnen. Wanneer er meer kinderen naar buiten gaan dan de LKR toelaat wordt er overlegd met de andere groepen en voegt een groep zich bij de buiten spelende groep kinderen en pedagogisch medewerker. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon die in staat is om allerlei soorten problemen op te lossen en die zich goed kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen.

12 Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin door ruimte te bieden aan de ontwikkeling van ieder kind, waarbij zij rekening houden met de eigenheid van ieder kind. Alle ontwikkelingsgebieden worden hierbij gestimuleerd zoals taal, grove en fijne motoriek, cognitie, creativiteit. Spel & Speelgoed Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen. Denk aan het ontdekken van verschillend aanvoelende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten. Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen! Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed op de groepen is, dat alle ontwikkelingsgebieden stimuleert. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet. We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen. Speelgoed dat alleen onder begeleiding gebruikt wordt zoals prikpennen, scharen en bepaalde spellen voor 3+ kinderen, staan in de hal voor gemeenschappelijk gebruik in de speciale 3+-hoek. Hierdoor is het aanbod van dit spelmateriaal groot. Wij zorgen voor uitdagend speelgoed dat aansluit bij de ontwikkelingsfase van het kind en op zijn behoefte om te onderzoeken en ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen. Naarmate het kind ouder wordt, bieden wij steeds meer groepsactiviteiten aan. Activiteiten Uk & Puk speelt een grote rol binnen het activiteiten aanbod. Er worden minimaal 3 thema s per jaar behandeld. De thema s van Uk & Puk sluiten aan op de thema s die jaarlijks voorbij komen. Hierbij kunt u denken aan de seizoen en feestdagen. Voor het Uk & Puk thema is een activiteitenboek beschikbaar dat elke groep gebruikt. Hierin staan activiteiten beschreven voor alle leeftijden, van 0 tot 4 jaar. Met deze activiteiten zorgen wij dat elk ontwikkelingsgebied gestimuleerd wordt. Naast het aanbieden van de gerichte activiteiten vinden wij het ook belangrijk dat kinderen vrij spelen. Zij worden uitgedaagd door de verschillende speelhoeken die een groep kent; de poppenhoek, bouwhoek, autohoek of de kieskast waar boekjes en ander speelmateriaal tentoongesteld wordt. Pedagogisch medewerkers spelen in op de belevingswereld van een kind. Het samenspelen in het vrij spel daagt een kind uit om anders naar het spelmateriaal te leren kijken. In de ochtend wordt er een activiteit voor de kinderen van drie jaar en ouder georganiseerd. Deze activiteit sluit tevens aan op het Uk & Puk thema. Enkele groepen voegen hiervoor samen. Ze komen hierdoor andere leeftijdgenootjes en pedagogisch medewerkers tegen en ze spelen eens in een andere ruimte. Daarnaast biedt het met name oudere kinderen de mogelijkheid om mee te doen aan activiteiten die specifiek zijn afgestemd op hun ontwikkelingsniveau. Belangrijk aandachtspunt bij het werken in wisselend samengestelde groepen is natuurlijk de veiligheid en overzichtelijkheid voor de kinderen dat garanderen wij door de groep altijd door een vaste pedagogisch medewerker te laten leiden. Soms maken wij uitstapjes met de kinderen. Bijvoorbeeld een brief posten of een boodschap doen. Wanneer wij een uitstapje doen met de kinderen, vragen wij hiervoor toestemming aan de ouders. Over het algemeen is dit ook al tijdens het kennismakingsgesprek aan de orde geweest. Uk & Puk De taalontwikkeling verdient extra aandacht. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel.

13 Daarom maken wij gebruik van de methode Uk & Puk, zodat de taal in al haar aspecten aan de orde komt. Met behulp van Uk & Puk stimuleren wij niet alleen de taalontwikkeling van het kind, maar ook de sociaal communicatieve vaardigheden, waardoor het kind de overgang naar de basisschool gemakkelijker zal kunnen maken. De pop Puk fungeert ook als intermediair en contactpersoon tussen het kind en ons/de volwassene. Zelfstandigheid bevorderen De pedagogisch medewerker werkt met ieder individueel kind toe naar zelfstandigheid. Uiteraard zal zij haar eisen aanpassen aan het niveau van het kind. Middelen die zich hiervoor lenen zijn complimenten geven als een kind iets zelf kan, het samen doen of een klein beetje helpen. Dit geeft het kind het gevoel van een overwinning. Het kind realiseert zich dat het iets zelfstandig kan. De pedagogisch medewerker kan het kind ook kleine opdrachtjes geven: de beker naar de keuken brengen, samen de was wegbrengen. Ieder kind vindt het geweldig om dit soort kleine taakjes te mogen doen. Er wordt met elk kind geoefend om zichzelf aan- en uit te kleden of zelf zijn jas aan te trekken. Kinderen leren ook door het naar elkaar kijken en dingen steeds te herhalen. De pedagogisch medewerker heeft in dit gehele proces (pedagogisch medewerker-kind relatie) een voorbeeldfunctie en draagt op deze wijze veel van de gangbare normen en waarden aan het kind over. Zij is zich daarvan bewust en kan in haar benadering en gedrag naar de kinderen laten zien hoe het hoort te gaan: hoe je elkaar aanspreekt, de wijze waarop je met elkaar omgaat. Op deze manier ziet een kind dit als het voorbeeld en ziet hoe het hoort. Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties De mens is een sociaal wezen. In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven. Bij het ontwikkelen van de sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. Kinderen leren veel van wat ze zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is wederzijds respect. In de omgang met baby s grijpen wij elk individueel contact aan om te spelen met het kind. Dit vindt dus vooral tijdens het verzorgen plaats. We knuffelen en kriebelen, we zingen liedjes, we praten en lachen. Om kinderen al jong in aanraking te laten komen met elkaar, laten wij hen veel bij elkaar in de buurt zijn. Zo plaatsen wij bewust wipstoeltjes tegenover elkaar of leggen wij soms twee baby s samen in één box. Wij zien dan dat kinderen al heel vroeg op elkaar reageren, zowel verbaal als nonverbaal. Als kinderen opgroeien, vindt de ontwikkeling van de sociale competenties ook op andere manieren plaats. Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent. De peuter zal steeds meer leren rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen. Bij conflicten stimuleren wij dat de kinderen die zelf oplossen. Lukt dat niet of moeilijk, dan ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert met het stijgen van de kinderleeftijd van zorgen voor, naar steeds meer begeleiden van de kinderen. Overdracht van waarden en normen Op het kinderdagerblijf maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving.

14 Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan Zo zijn wij in de omgang met elkaar beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven. Maar ook in wat wij doen zijn wij hun voorbeeld, zoals niet op meubulair gaan staan, voorzichtig met de spullen en het speelgoed omgaan, etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het kan functioneren in een groep en later in de maatschappij. Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen het kinderdagverblijf. Gewenst en ongewenst gedrag Wij gaan ervan uit dat gedrag over het algemeen aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Vinden wij gedrag storend (ongewenst), dan wordt dit benoemd en proberen wij dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren. Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen. Soms ontkomen wij er echter niet om in te grijpen. Wij wijzen dan niet het kind af, maar wel het (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind dan door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken benaderen wij het kind weer, benoemen de correctie en vragen hem of hij weer verder (mee) wil spelen. Afspraken, regels en omgangsvormen In elke groep zijn regels nodig om het leefbaar te maken en te houden. Daarom hebben ook wij afspraken, regels en omgangsvormen opgesteld, zodat de kinderen op een goede respectvolle manier met elkaar om (leren) gaan. De algemene regels van KMN Kind & Co, die natuurlijk ook voor ons kinderdagverblijf gelden, staan beschreven in het boekje Welkom op het kinderdagverblijf. Rituelen Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Kerst, geboorte broertje/zusje. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen. Over al deze feesten kan gezegd worden dat binnen het kinderdagverblijf het accent van het feest ligt op de gezelligheid en de sfeer. Hierbij wordt het aspect van het geloof achterwege gehouden daar het kinderdagverblijf een openbare instelling is. De pedagogisch medewerkers zijn zich hiervan bewust en zullen hier dan ook zo mee omgaan. Zij zullen zoveel mogelijk antwoord geven op de vragen van de kinderen, maar er wordt vanuit het kinderdagverblijf geen actieve rol in genomen. Een verjaardag is voor bijna ieder kind een bijzondere gebeurtenis. Het kind staat die dag in de belangstelling. Zodra hij / zij binnenkomt zullen pedagogisch medewerker(s), ouders en andere kinderen het kind al feliciteren. Uiteraard is de groep versierd met slingers. Er wordt een sfeer van gezelligheid en feestelijkheid gecreëerd waarbij de jarige job een bijzondere plek inneemt. In de kring worden de verjaardagsliedjes gezongen, het kind krijgt een feestmuts op en ontvangt een cadeautje. Voor de 1,2 en 3-jarigen is dat een grote felicitatiekaart, de 4-jarigen krijgen een klein cadeautje. Hierna mag het kind uitdelen. Uiteraard is er van tevoren overleg geweest met de ouder over het verjaardagsfeest. De traktatie kan dan onderwerp van gesprek zijn geweest, omdat de voorkeur van het kinderdagverblijf uitgaat naar een gezonde traktatie.

15 Tot slot Wij hopen dat u dit pedagogisch werkplan met plezier heeft gelezen en dat voor u duidelijk is hoe wij binnen kinderdagverblijf Spikkels werken. Mocht u toch nog vragen hebben, dan zullen onze pedagogisch medewerkers, de senior of de clustermanager hier graag antwoord op geven. Ook tips en adviezen horen wij graag. Dit pedagogisch werkplan zal regelmatig worden besproken binnen de teams en minimaal eens in de twee jaar worden bijgesteld. Met vriendelijke groeten, Team kinderdagverblijf Spikkels