Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pippeloentje

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pippeloentje Januari 2016 Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Juni 2015

2 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor peuterspeelzaal Pippeloentje van KMN Kind & Co. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het Algemeen Pedagogisch Beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van Pippeloentje. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld als informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op het kinderdagverblijf wordt gewerkt. Zoals u in onze brochure Welkom bij KMN Kind & Co kunt lezen, ziet KMN Kind & Co zichzelf als pedagogisch partner. Zijn in het Algemeen Pedagogisch Beleid de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken wij de vier basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen verder uit: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen KMN Kind & Co werkt volgens een kwaliteitszorgsysteem dat gebaseerd is op de PDCA cyclus. Dit houdt in dat wij kwaliteit zien als een continu proces. We werken aan de hand van afspraken die vastgelegd zijn in werkwijzen en procedures. Ons beleid en werkwijzen zijn opgenomen in het kwaliteitshandboek en ondersteunen de pedagogisch medewerkers bij het dagelijks handelen. Jaarlijks wordt middels interne audit onderzocht of onze werkwijzen en afspraken in de praktijk doeltreffend zijn, daarbij zijn we tevens alert op mogelijke verbeteringen. Onze locaties worden jaarlijks geïnspecteerd door de GGD. De uitkomsten van een inspectie worden besproken met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie van de locatie. Het inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina. Het pedagogisch werkplan, wijzigingen in beleid en de invulling van het vier ogenprincipe op de locatie, worden jaarlijks besproken met de oudercommissie. Minimaal 1 x per 2 jaar wordt het werkplan bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Mocht u nog informatie missen, dan kunt u hier natuurlijk altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of Clustermanager. Ook is in de brochure Welkom bij KMN Kind & Co veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden. Wij wensen u veel leesplezier. Team Peuterspeelzaal Pippeloentje Januari 2016 Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

3 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Inhoudsopgave... 2 Algemene informatie... 3 Onze accommodatie en de groepsruimten... 3 Onze buitenruimte... 3 Onze openingstijden... 3 Onze ochtend- en middagindeling... 4 Eten en drinken... 4 Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne... 5 Oudercontacten: eerste kennismaking, overdracht en ouderavonden... 5 Ouderportaal... 6 De oudercommissie... 6 Observeren... 6 Overdracht naar de basisschool... 6 Zorgkinderen... 6 Onze peuterspeelzaal in de wijk; onze externe samenwerkingspartners Pedagogische uitgangspunten... 7 Het bieden van (emotionele) veiligheid... 7 De pedagogisch medewerkers... 7 Achterwacht... 8 Andere volwassenen... 8 Het vier ogenprincipe in de praktijk... 8 Vast ochtend- en middagritme... 8 De groepsruimte... 9 De buitenspeelruimte... 9 Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties... 9 Spel & Speelgoed Activiteiten, vrij spelen en de kring Puk & Ko VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) Zelfstandigheid bevorderen Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Gewenst en ongewenst gedrag Afspraken, regels en omgangsvormen Rituelen Tot slot Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

4 Algemene informatie Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan. Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen. Onze deskundigheid vergroten wij door het bijwonen van professionaliseringsbijeenkomsten en door collegiale consultatie tijdens onze teambesprekingen. Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd. Onze accommodatie en de groepsruimten Peuterspeelzaal Pippeloentje is gevestigd bij de scholen in Zuilenstein. In de buurt van de basisscholen de Toonlader, de Beatrixschool en de Vroonestein. Het is een licht lokaal en ingedeeld met een poppenhoek, een ruimte om met blokken te spelen of om een treinbaan neer te legen. Er is een tafel om op te puzzelen, spelletjes te doen of te knutselen. Daarnaast hebben we een bank waar we lekker een boekje kunnen lezen. Er zijn spelletjes voor verschillende leeftijden. Bij slecht weer kunnen wij gebruik maken van de gymzaal van de basisscholen. De kindertoiletjes zijn door een (altijd openstaande) deur verbonden met het lokaal. Onze buitenruimte Onze afgeschermde buitenruimte kan ingericht worden om naar hartenlust in te kunnen spelen. Er is voor elk wat wils. Vanuit de schuur worden allerlei soorten buitenmaterialen gehaald, waar de kinderen mee kunnen spelen. Buiten spelen we spelletjes, we voetballen of zingen kringliedjes. Ook kunnen we hier stoepkrijten en bellenblazen. Onze openingstijden Wij zijn gedurende de schoolweken vijf dagen per week geopend. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. De vakanties komen overheen met de schoolvakanties van het basisonderwijs, conform de richtlijnen van de betreffende gemeente. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

5 Binnen onze peuterspeelzaal hebben wij de volgende indeling in groepen van maximaal 16 kinderen in de leeftijd van 2,3 tot 4 jaar. Er zijn twee regulieren groepen en twee VVE groepen. In de VVE groep worden 12 reguliere en 4 VVE kinderen opgevangen. Wij hebben twee reguliere groepen: Maandagochtend/donderdagmiddag Dinsdagmiddag/vrijdagochtend Wij hebben één VVE groep: maandagmiddag, dinsdag, woensdag en donderdagochtend De openingstijden zijn van uur en van uur. Wij vragen de ouders hun kind tussen uur of uur te brengen. Aangezien het dagprogramma' om 8.45 / uur start, is het fijn als iedereen dan aanwezig is. Vanaf / uur is er gelegenheid om de kinderen te komen halen. Omdat onze peuterspeelzaal in de school is gehuisvest, vragen wij de ouders er rekening mee te houden dat er op het moment van ophalen nog les wordt gegeven op de basisschool. Mochten ouder(s) later dan 8.45 / uur willen brengen of eerder dan / uur willen halen, dan is dat geen probleem, wel vragen wij dit door te geven aan de pedagogisch medewerkers van desbetreffende groep. Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee! Onze ochtend- en middagindeling Ochtendprogramma: uur; ontvangst van ouders en kinderen. Voor de ouders staat er een kopje koffie/thee klaar en de ouder kan met het kind een spelletje of een puzzel doen uur; vrij spel uur; in de kring uur; gezamenlijk opruimen en naar het toilet uur; eten en drinken uur; naar buiten uur; een activiteit uur; vrij spel uur; in de kring Middagprogramma: uur; ontvangst van ouders en kinderen uur; vrij spel. We sluiten bij de verschillende kinderen aan. In kleine groepjes wordt er een spel gedaan, een boek voorgelezen over het thema, etc uur; naar buiten bij mooi weer, of bij slecht weer: ontwikkelingsspellen, dansen of gymmen uur; met elkaar drinken. Tijdens het drinken wordt er soms een boek voorgelezen over het thema of er worden praatplaten met elkaar bekeken uur; naar huis Eten en drinken Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Dergelijke momenten geven structuur aan de dag. Samen eten/drinken versterkt het onderlinge contact. KMN Kind & Co stelt zich tot doel om een positieve bijdrage te leveren aan een gezonde ontwikkeling én leefstijl van kinderen. Dit komt onder andere tot uiting in ons voedingsbeleid. Meer informatie vindt u op onze website. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

6 In ons voedingsbeleid zijn ook richtlijnen voor traktaties opgenomen. Deze richtlijnen worden in overleg met de oudercommissie besproken en verder aangevuld. Vervolgens worden alle ouders over de richtlijnen geïnformeerd via de Nieuwsflits. Op peuterspeelzaal Pippeloentje zitten we met elkaar aan 2 tafels. Aan iedere tafel zit een pedagogisch medewerker of vrijwilliger. We hebben kleine gesprekken met de kinderen tijdens het eten. Soms wordt er voor of na het eten gezongen of voorgelezen. Tijdens de ochtend eten we fruit. Dit nemen de kinderen zelf (schoongemaakt) mee. De kinderen drinken siroop. Dit krijgen ze van ons. In de middag eten we een koekje en drinken ook siroop. Dit krijgen de kinderen. Zij hoeven dan geen eten of drinken mee te nemen. Als kinderen een dieet hebben of bepaalde voedingsmiddelen niet mogen maken de pedagogisch medewerkers daar afspraken over met de ouders. Dit noteren we in de groesmappen en er hangt een lijstje met bijzonderheden zodat dit ook duidelijk is voor evt. invalmedewerkers. Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne Nog niet alle kinderen zijn zindelijk als ze bij ons komen. Als een kind eraan toe is om zindelijk te worden, zorgen wij ervoor dat het op een potje en later op de wc leert gaan. Wij doen dit altijd in nauwe samenwerking met de ouders. Het is voor het kind soms spannend, daarom bieden wij dit op een speelse, niet dwingende manier aan. De peuters hebben bij ons de mogelijkheid om zelfstandig naar de wc te gaan. Daarnaast hebben we na het fruit eten in de kring een ronde waarin ieder kind naar de wc gaat of verschoond wordt. Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik, gebruik van het potje en voor het aan tafel gaan, de handen met zeep te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld. Oudercontacten: eerste kennismaking, overdracht en ouderavonden Een kind kan zich alleen ontwikkelen als het zich veilig voelt. Ouders spelen hierbij een belangrijke, zo niet de belangrijkste rol. Dat betekent dat wij de opvang zoveel mogelijk afstemmen op het ritme dat het kind thuis gewend is. Ook de (pedagogische) uitgangspunten van de ouders spelen een belangrijke rol bij de opvang van het kind. Als een kind voor het eerst op Pippeloentje komt, nemen we er ruim de tijd voor, om met elkaar kennis te maken. Bovendien kunnen wij dan ook vertellen hoe wij op onze peuterspeelzaal omgaan met de kinderen en informatie met de ouders uitwisselen waardoor een goede onderlinge afstemming ten behoeve van het kind mogelijk is. Vaak hebben de ouders dan al een rondleiding gehad, zodat zij zich al een voorstelling hebben kunnen maken van de peuterspeelzaal en hoe er gewerkt wordt. Er kunnen afspraken met de ouders over wennen worden gemaakt, maar in de praktijk blijkt vaak dat deze kennismaking voldoende is. Om het wennen iets gemakkelijker te laten verlopen, neemt het kindje soms een knuffel en/of een doekje van thuis mee en eventueel een speen. Het ene kind heeft meer tijd nodig om te wennen dan het andere kind. Wij vinden het belangrijk dat ouders in ieder geval een deel van de eerste ochtend blijven. Ouders mogen altijd bellen om te horen hoe het met hun peuter gaat. Als ouders hun kind komen brengen, vragen wij hen om bij het weggaan duidelijk afscheid te nemen. Het kind weet dan waar het aan toe is. Soms is het kind verdrietig, waar wij dan direct op inspelen door het te troosten of af te leiden. Vaak is het verdriet ook snel over, als het kind gewoon even verdrietig mag zijn. Wij vinden een goede overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Zo vragen wij de ouders bij binnenkomst hoe het met het kind is en vertellen wij bij het ophalen over de belevenissen op Pippeloentje van die ochtend of middag. Bijzonderheden worden altijd gemeld. Informatie over het thema krijgt u via de nieuwsbrief en kunt u zien op de posters in de speelzaal. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

7 Twee maal per jaar wordt er een ouderochtend georganiseerd. U krijgt hiervoor een uitnodiging. Dit kan een ochtend zijn over bijvoorbeeld uw peuter in het verkeer. Ook kan het zijn dat er een deskundige wordt uitgenodigd. Ouderportaal Ouders kunnen mee kijken via het ouderportaal in hun eigen afgeschermde omgeving. Zo ontvangen zij elke ochtend een berichtje wie er die dag op de groep staat. De PM ers kunnen direct op een tablet registraties rondom eten, drinken, slapen en alle overige activiteiten inclusief foto s invoeren. Van de activiteiten en foto s kunnen ouders zelf een fotoboekje maken als herinnering aan later. Ook kunnen ouders zelf wijzigingen ( ziekte/vakantiemeldingen) via het ouderportaal doorgeven aan de pedagogisch medewerker. De oudercommissie De mening van de ouders is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Wij willen graag hun mening en visie horen. Daartoe hebben wij een oudercommissie opgericht. Deze heeft ten minste drie keer per jaar overleg met de Clustermanager. De oudercommissie heeft een adviserende functie met betrekking tot onderwerpen zoals voedingsaangelegenheden, het pedagogisch werkplan en de risico inventarisatie veiligheid en gezondheid. De taken en verantwoordelijkheden van de oudercommissie staan beschreven in het Reglement OC Kindercentrum KMN Kind & Co, dat u kunt vinden op onze website. Op dit moment is er geen oudercommissie bij peuterspeelzaal Pippeloentje. Wij zijn voor de peuterspeelzaal actief op zoek naar leden om een oudercommissie op te zetten. Er hangt een folder op de locatie en wij doen oproepen in de nieuwsbrief en/of nieuwsflits. Nieuwe ouders worden bij het intakegesprek gevraagd of zij plaats willen nemen in de oudercommissie. Er is een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen en (gevraagd en ongevraagd) over voor ouders belangrijke onderwerpen (coc@kmnkindenco.nl). Observeren Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega s en ouders. Om het praten en kijken naar gerichter te doen, maken wij gebruik van de observatiemethode Ontluikend Volgsysteem Peuters (OVP). Deze is gericht op de diverse ontwikkelingsgebieden. Voordat het kind 4 jaar wordt, wordt er gewerkt aan de hand van het peutervolgsysteem van bol tot bloem. Hierin wordt de peuter gevolgd tijdens zijn ontwikkeling. Op de peuterspeelzaal worden de kinderen minimaal 2 keer geobserveerd. De kinderen op een VVEzaal worden tijdens de opvangperiode minimaal 3 keer geobserveerd. We kijken naar kinderen, doen spelletjes en hebben kleine gesprekjes waarin we kunnen kijken naar de ontwikkeling van het kind. Deze observaties worden altijd met ouders besproken. Dit kan tijdens een 10-minutengesprek. Ouders worden uitgenodigd voor een 10-minutengesprek als het kind tussen de 6 en 9 maanden op de peuterspeelzaal zit. Daarnaast kunnen de ouders altijd zelf om een gesprek vragen als zij daar behoefte aan hebben. Overdracht naar de basisschool De OVP krijgen de ouders, na de peuterspeelzaalperiode mee. Een kopie hiervan geeft de pedagogisch medewerker af bij de basisschool, samen met het overdrachtsformulier voor de basisschool. Dit overdrachtsformulier wordt door de ouders gelezen, eventueel besproken, en ondertekend. Ook vindt er een warme overdracht plaats met de leerkracht. Als het kind naar een basisschool in een andere wijk gaat, krijgt de leerkracht het OVP van het kind met een begeleidend briefje toegestuurd. Zorgkinderen Als wij ons zorgen maken over een kind zullen wij dat zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan kan de Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

8 Clustermanager een van de medewerkers kwaliteit raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn waarbij de procedure Signaleren in de opvang gevolgd zal worden. Indien nodig kunnen wij externe hulp inroepen (bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin). Ook dit gebeurt bij voorkeur in samenspraak met de ouders. In geval van ernstige zorg over een kind, welke niet gedeeld wordt door de ouders, kunnen na intern overleg vervolgstappen gezet worden en wordt dit meegedeeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Ricicojongeren (VIR). In geval van vermoeden van huiselijk geweld, of kindermishandeling maakt KMN Kind & Co gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. De meldcode is een stappenplan waarin staat hoe een professional moet omgaan met het signaleren en melden van huiselijk geweld en kindermishandeling. Onze peuterspeelzaal in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. Regelmatig hebben wij overleg met diverse instellingen. Het zorgt ervoor dat de dagelijkse zaken goed lopen en dat de kinderen krijgen waar zij recht op hebben; ontwikkelingskansen. Wij werken samen met de basisscholen. Daarnaast is er contact met een logopediste en kinderfysiotherapeut. Ook werken we samen met medewerkers van medisch kinderdagverblijf Skippy. Verder is er zeer regelmatig contact met de jeugdverpleegkundige van het consultatiebureau. Incidenteel is er contact met medewerkers van het Expertisecentrum. Pedagogische uitgangspunten Binnen KMN Kind & Co werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen In de volgende paragrafen hebben wij uitgewerkt hoe wij in de praktijk vorm geven aan deze pedagogische basisdoelen. Het bieden van (emotionele) veiligheid Het jonge kind ontdekt de wereld door te onderzoeken. Dit zal het alleen doen in een veilige wereld. Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van een zowel fysieke als emotionele veilige wereld voor het kind. Wij sluiten aan bij datgene waar het kind mee bezig is, begeleiden het daarin en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen. De pedagogisch medewerkers Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel zo veilig mogelijk voelt, vinden wij het belangrijk dat vertrouwde personen het kind opvangen. Wij zorgen er daarom voor dat elke VVE groep twee vaste pedagogisch medewerkers heeft. Kinderen op de reguliere groep hebben ook altijd 1 vaste pedagogisch medewerker op de groep, soms met een vaste vrijwilligster. Deze vaste pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor de groep. Zij zorgt ook voor het programma. Met de vrijwilligster wordt overleg gepleegd over de invulling van elk dagdeel. Wij werken voor zover mogelijk met vaste invalkrachten. Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Om goede zorg te waarborgen krijgen de pedagogisch medewerkers regelmatig trainingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zowel interne als externe deskundigen. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

9 Verder zijn wij elkaars coach. Regelmatig zijn er teambijeenkomsten. Ook wordt er 1x per jaar met iedere pedagogisch medewerker een functioneringsgesprek gehouden, waardoor wij onze kwaliteit en de deskundigheid bevorderen en vergroten. KMN Kind & Co is een erkend leerbedrijf. Daarom werken er bij ons soms leerlingpedagogisch medewerkers, de zogeheten BBL-ers. Zij worden begeleid door een praktijkbegeleider van KMN Kind & Co. Afhankelijk van het leerjaar en leerproces is het mogelijk dat een BBL-er binnen de formatie op de groep werkt. Wij hebben ook regelmatig een stagiaire op de groep. Deze werkt boventallig, maar kan incidenteel binnen de formatie worden ingezet, wanneer dit is toegestaan conform de Cao-bepaling. De pedagogisch medewerkers spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding. Bij ongewenst gedrag wordt het gedrag afgekeurd (en uitgelegd waarom) maar niet het kind. Van onze pedagogisch medewerkers verwachten wij dat zij: - open staan voor de kinderen en op de juiste manier ingaan op hun signalen en ontwikkeling; - persoonlijke betrokkenheid tonen en gericht positieve gevoelens naar de kinderen uiten; - de kinderen de ruimte geven zich te ontwikkelen in een veilige context; - respect hebben voor de kinderen en hun sociale en culturele achtergrond; - de kinderen kunnen en zullen motiveren, stimuleren en instrueren; - in staat zijn tot een open communicatie met ouders en collega s; Achterwacht In sommige gevallen kan het nodig zijn dat de medewerkers van peuterspeelzaal Pippeloentje een achterwacht inschakelt. Hierbij kan men denken aan een ernstig ongeval of calamiteit. De pedagogisch medewerkers nemen dan te allen tijde contact op met de Clustermanager of senior. Als de medewerkers van BSO De Bever aanwezig zijn kunnen zij ook om hulp gevraagd worden. Daarnaast kan er altijd hulp gevraagd worden bij basisschool de Toonladder. Bij peuterspeelzaal Pippeloentje werkt er nooit iemand alleen op de groep. Bij de VVE groep zijn er altijd twee pedagogisch medewerkers aanwezig. Bij de reguliere groepen is er naast de pedagogisch medewerkers, een vrijwilligster, stagiaire of hulpouder aanwezig. Indien nodig neemt de achterwacht taken over van de pedagogisch medewerker. Andere volwassenen Op Pippeloentje zijn de pedagogisch medewerksters te allen tijde verantwoordelijk voor de kinderen. De verantwoordelijkheden van de vrijwilligster staan vermeld in het vrijwilligersbeleid en/of de vrijwilligersovereenkomst. De bezoekouders zijn niet verantwoordelijk voor de kinderen. De klusjesman en schoonmaker zijn verantwoordelijk voor de kinderen voor zover het hun materiaal betreft. Gereedschap en schoonmaakmiddelen worden buiten bereik van de kinderen gehouden. Het vier ogenprincipe in de praktijk KMN Kind & Co geeft vorm aan het vier ogenprincipe door: Een open en professioneel werkklimaat (zie: De pedagogisch medewerkers) Inrichting van de ruimten en bouwkundige voorzieningen (zie: Onze accommodatie en groepsruimten). Er worden locatie specifieke afspraken met de oudercommissie gemaakt. Op peuterspeelzaal Pippeloentje werken pedagogisch medewerkers nooit alleen op de groep. Wij werken met twee vaste pedagogisch medewerkers op de VVE groep en bij de regulieren groep is altijd een ouder en of een vrijwilliger aanwezig. Er wordt ook wel eens gebruik gemaakt van stagiaires. Zowel de stagiaires als hulpouders hebben een geldige Verklaring Omtrent Gedrag. De hulpouders ondersteunen ons o.a. door te helpen met het klaarmaken van fruit en limonade, door de kinderen te helpen goed hun handen te wassen of door te helpen begeleiden van een activiteit. Vast ochtend- en middagritme Structuur zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid. Daarom zorgen wij voor een vast ochtenden middagritme. Zo wennen de kinderen aan de vaste gewoontes en gebeurtenissen van het dagdeel. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

10 Ze leren op deze manier te anticiperen op wat er gaat gebeuren en het biedt hen structuur (en dus veiligheid). De groepsruimte Binnenruimte van Pippeloentje Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, beschermstrips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Maar ook een beveiliging van de toegangsdeur van onze locatie. Jaarlijks voeren wij een risico-inventarisatie uit. Ook registreren wij (kleine) ongevallen om tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties. Wij houden minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt. Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. Bij brand pak een touw De buitenspeelruimte De buitenruimte van Pippeloentje is onderdeel van het schoolplein. Om de veiligheid te waarborgen voor de peuters is hij afgeschermd door een hekwerk. Regelmatig spelen we hier met de kinderen kringspellen of verstoppertje. In onze buitenschuur vindt u de fietsjes, loopfietsen en loopauto s waar onze kinderen bijna dagelijks mee spelen. Door hier afwisselend gebruik van te maken, blijven we inspelen op de ontwikkelingsbehoefte van al onze kinderen. Er wordt rekening gehouden met de leidster-kind ratio en er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon die in staat is om allerlei soorten problemen op te lossen en die zich goed kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen. Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin door ruimte te bieden aan de ontwikkeling van ieder kind, waarbij zij rekening houden met de eigenheid van ieder kind. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

11 Alle ontwikkelingsgebieden worden hierbij gestimuleerd zoals taal, grove en fijne motoriek, cognitief en creativiteit. Spel & Speelgoed Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen. Denk aan het ontdekken van verschillend aanvoelende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten. Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen! Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed is, dat alle ontwikkelingsgebieden stimuleert. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet. We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen. Speelgoed dat alleen onder begeleiding gebruikt wordt zoals prikpennen en scharen, hebben wij opgeborgen in een afgesloten kast. Wij zorgen voor uitdagend speelgoed. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind en bij zijn behoefte om te onderzoeken en ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen. Omdat er genoeg speelmateriaal aanwezig is, adviseren wij om geen speelgoed en dergelijke mee te geven. Spullen kunnen stukgaan of kwijtraken. KMN Kind & Co is niet aansprakelijk voor het zoekraken of kapot gaan van eigendommen van kinderen of ouders op de locatie. Activiteiten, vrij spelen en de kring Op een dagdeel kiezen wij bewust onze activiteiten. Onze activiteiten sluiten altijd aan op het thema van die periode. Hier volgt een uitleg van deze activiteiten. Vrij spelen; De verschillende hoeken bieden speelgoed en materiaal aan binnen het thema waarin wij werken. Zo kunnen kinderen rollenspellen spelen in de huishoek, in de autohoek spelen met auto s, duplo of dieren en in de puzzelkast zijn de puzzels aangepast aan ons thema. Bijna altijd starten we met de mogelijkheid om te kleien, wat erg goed is voor de sensomotorische ontwikkeling en de fijne motoriek. Wij stimuleren dan te kleien binnen het thema of binnen de ontwikkelingskansen van uw kind. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

12 Opruimen; We ruimen natuurlijk samen op. We leren onze kinderen om te reageren op een opruimliedje. Als een kind niet weet wat hij/zij op moet ruimen, geven we deze een gerichte opdracht, waardoor het kind zich toch behulpzaam voelt. Onze kring; Eerst wassen we onze handen, daarna kunnen we wat drinken en eten we samen al het fruit op wat er is meegebracht. Na het eet- en drinkmoment komen we terug op het dagritme. Puk maakt regelmatig wat mee, en we betrekken de kinderen bij de manier hoe je een activiteit kunt aanpakken: kun je lijm met je vingers op een papiertje smeren?. Spelenderwijs leren kinderen de kleine stapjes om een opdracht tot een goed gevolg te brengen. Activiteiten doen; Als we genoeg helpende handen hebben, doen al onze kinderen tegelijk mee met een activiteit. Tijdens de activiteit stimuleren wij de kinderen te kijken naar het voorbeeld en geven wij ze handreikingen om de opdracht goed te volbrengen. Als een kind besluit niet goed te kijken of de opdracht op zijn/haar eigen wijze te doen, vinden wij dit ook oké. Hij/zij is er dan nog niet aan toe om de opdracht goed te doen of de concentratieboog is nog niet goed genoeg. Wij hangen werkjes altijd op in de groep. Ouders kunnen dan zien wat de capaciteiten van hun kind zijn en hier vragen over stellen. Buiten spelen; wij streven ernaar om vaak buiten te spelen. Gezonde buitenlucht en het gebruik kunnen maken van ruimte doen wonderen met kinderen. Tijdens bijvoorbeeld rennen of fietsen, kijken wij onder andere naar de motoriek van onze kinderen. Wat kunnen ze al, waar kunnen wij hen verder mee helpen. Natuurlijk hebben we van te voren bedacht wat we willen doen die dag. Soms loopt dit anders, de kinderen zijn bijvoorbeeld onrustig en hebben meer buitentijd nodig of het regent en we passen ons programma aan door binnen te gymmen of met muziekinstrumenten te gaan spelen. Werken aan taal; Binnen ons dagelijkse programma is er heel veel aandacht voor de taalontwikkeling. We verwerken dit in ons hele programma. Om u een idee te geven hoe we dit doen, volgen hier een aantal voorbeelden: we lezen veel voor, zingen liedjes, hebben gesprekken naar aanleiding van praatplaten, en bij alles wat de pedagogisch medewerkers doen, worden de handelingen verwoord. Regelmatig hebben wij dus een thema van waaruit op elke groep activiteiten aangeboden worden. Vaak is dat thema gekoppeld aan het seizoen waarin wij op dat moment zitten. Puk & Ko De taalontwikkeling verdient extra aandacht. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel. Daarom maken wij gebruik van de methode Puk & Ko, zodat de taal in al haar aspecten aan de orde komt. Met behulp van Puk & Ko stimuleren wij niet alleen de taalontwikkeling van het kind, maar ook de sociaal communicatieve vaardigheden, waardoor het kind de overgang naar de basisschool gemakkelijker zal kunnen maken. Wij werken met de 10 vaste thema s. Daarnaast ontwikkelen wij soms zelf een thema zoals bijvoorbeeld Puk wordt Koning. Wij wisselen iedere 4 weken van thema. Tijdens het werken met een thema stemmen we de boekjes, knutsels, puzzels, filmpjes, liedjes en het speelgoed af op het thema. De pop Puk fungeert ook als intermediair en contactpersoon tussen het kind en ons/de volwassene. De Puk pop is een groepsmascotte van de kinderen. Zij willen graag dat Puk bij hen komt logeren. Puk helpt ook mee bij bijvoorbeeld de kringuitleg. Soms is Puk zoek en hebben we de hulp van onze Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

13 kinderen nodig om de pop te zoeken. Op deze manier stimuleren wij de sociale betrokkenheid bij elkaar en prikkelen wij hun onderzoekingsdrang, waardoor ze opener staan voor de kringuitleg. VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) In onze peuterspeelzaal wordt extra aandacht besteed aan taalontwikkeling. In onze peuterspeelzaal kunnen kinderen geplaatst met een VVE indicatie. De VVE kinderen krijgen minimaal 10 uur per week VVE aangeboden. De VVE groep bestaat uit 12 kinderen met indicatie en 4 kinderen zonder indicatie. De kinderen komen 4 dagdelen per week. Er zijn twee vaste pedagogische medewerkers aanwezig. Door het intensieve gebruik van de methode Puk en Ko dragen we bij aan: - de ontwikkelings- / ontplooiingskansen van allochtone en autochtone peuters; - het verkleinen van achterstand in het basisonderwijs; - het meer inzicht geven aan ouders over het belang van het spelen; - intensief stimuleren van de taalontwikkeling van peuters; - het aanleren van sociale vaardigheden Zelfstandigheid bevorderen Doordat het spelmateriaal wisselt per thema, worden de kinderen gestimuleerd om zelf iets uit de kast te kiezen en aan tafel te gaan spelen. Wij stimuleren de kinderen in het bevorderen van de zelfstandigheid door ze zelf het soort spel of puzzel te laten kiezen, bij het oplossen van conflictjes, het zelf aan- en uitkleden, het naar de wc gaan etc.. Ook leren wij de kinderen het speelgoed zelf weer op te ruimen zodat ze weer iets nieuws mogen kiezen. De kinderen mogen afwisselend helpen met het opruimen van bijvoorbeeld de bakjes en bekers. Ook bij de toiletgang wordt veel geoefend en gestimuleerd om zelf de broek los te maken, en aan en uit te doen. Ook het zelf handenwassen en afdrogen is heel belangrijk. Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties De mens is een sociaal wezen. In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven. Bij het ontwikkelen van de sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. Kinderen leren veel van wat ze zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is wederzijds respect. Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent. De peuter zal steeds meer leren rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

14 om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen. Bij conflicten stimuleren wij dat de kinderen die zelf oplossen. Lukt dat niet of moeilijk, dan ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert met het stijgen van de kinderleeftijd van zorgen voor, naar steeds meer begeleiden van de kinderen. Overdracht van waarden en normen Op de peuterspeelzaal maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving. Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan. Zo zijn wij in de omgang met elkaar beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven. Maar ook in wat wij doen zijn wij hun voorbeeld, zoals niet op meubulair gaan staan, voorzichtig met de spullen en het speelgoed omgaan, etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het kan functioneren in een groep en later in de maatschappij. Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen de peuterspeelzaal. Gewenst en ongewenst gedrag Wij gaan ervan uit dat gedrag over het algemeen aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Vinden wij gedrag storend (ongewenst), dan wordt dit benoemd en proberen wij dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren. Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen. Soms ontkomen wij er echter niet aan om in te grijpen. Wij wijzen dan niet het kind af, maar wel het (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind dan door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken benaderen wij het kind weer, benoemen de correctie en vragen hem of hij weer verder (mee) wil spelen. Afspraken, regels en omgangsvormen In elke groep zijn regels nodig om het leefbaar te maken en te houden. Daarom hebben ook wij afspraken, regels en omgangsvormen opgesteld, zodat de kinderen op een goede respectvolle manier met elkaar om (leren) gaan. We leren kinderen om dingen aan elkaar te vragen en te zeggen wat zij niet leuk vinden. We leren hen ook naar elkaar te luisteren. We stimuleren het samen spelen, maar kinderen mogen ook alleen spelen en krijgen daar de kans voor als zij dat kiezen. Onze huisregels zijn te vinden in de Risico Inventarisatie (Ri). Als pedagogisch medewerker benaderen we de kinderen met respect. We spreken hen aan op een persoonlijke manier. Wij zullen dit ook zoveel mogelijk op ooghoogte doen. We dwingen kinderen niet. Maar kijken waar kinderen op dat moment aan toe zijn. De algemene regels van KMN Kind & Co, die natuurlijk ook voor onze peuterspeelzaal gelden, staan beschreven in het boekje Welkom bij KMN Kind & CO. Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari

15 Rituelen Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Kerst, etc.. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen. Bij verjaardagsfeestjes mag er een ouder aanwezig zijn. Er wordt gezongen, getrakteerd en uiteraard is er een feestmuts en hangen er slingers. Hierbij hebben we onze vaste rituelen. Voor Sint, Kerst en andere feesten bedenken we iedere keer iets anders. Tot slot Wij hopen dat u dit pedagogisch werkplan met plezier heeft gelezen en dat voor u duidelijk is hoe wij binnen peuterspeelzaal Pippeloentje werken. Mocht u toch nog vragen hebben, dan zullen onze pedagogisch medewerkers, de senior of de clustermanager hier graag antwoord op geven. Ook tips en adviezen horen wij graag. Dit pedagogisch werkplan zal regelmatig worden besproken binnen de teams en minimaal eens in de twee jaar worden bijgesteld. Met vriendelijke groeten, Team van Pippeloentje Pedagogisch Werkplan PSZ Pippeloentje, Januari