individuele Zorgcollectiviteit is keuze 16 SPECIAL

Transcriptie

1 16 SPECIAL 100e jaargang 11 november 2010 nr. Opinies en achtergronden voor de financiële professional Employee benefits: goede raad is duur Het duale doolhof van de WGA Stofkam door medisch acceptatietraject Pensioen: minder kiezen; meer begrijpen Zorgcollectiviteit is individuele keuze

2

3 HOOFDREDACTIONEEL Colofon Het Verzekeringsblad Opinies en achtergronden voor de financiële professional Hoofdredactie Michiel Huisman Redactie Alex Klein (adjunct-hoofdred.) Yvonne Neppelenbroek Medewerkers drs. Jasper van de Kerkhof en drs. Thomas Olivier (Conciso communicatie) Manon Vonk (VonkFactor 13) Secretariaat Elly Gravendeel T E vbredactie@kluwer.nl I Postbus GA Deventer Uitgever Kluwer Nicole Gorseling E NGorseling@kluwer.nl Marketing Joris Krabbenborg Abonnementen en verzending Kluwer Afd. Klantcontacten Postbus AW Deventer T E info@kluwer.nl Abonnementsprijs ,00 incl. btw. Collectieve abonnementen meer dan 20 exemplaren: 10% reductie. Annulering abonnement is mogelijk tot 3 maanden voor het begin nieuwe abonnementsperiode. Losse nummer 8 excl. btw VB Specials: 12,25 excl. btw Advertenties Kluwer Postbus GA Deventer Emilie Kars-van der Goes T E EKars@kluwer.nl Media Order Service Toos Schurink T E mosdeventer@kluwer.nl Sluitingsdatum: Maandag 9 dagen voor het verschijnen. Zet- en litho kosten worden doorberekend. Ontwerp Edenspiekermann, Amsterdam Vormgeving Colorscan bv, Voorhout Fotografie Wilco van Dijen, Ton van Til Druk Senefelder Misset, Doetinchem ISSN Kluwer BV legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Employee benefits De hype in de negentiger jaren van de vorige eeuw rondom employee be nefits is allang weer voorbij. Gelukkig maar. Niemand zat te wachten op verzekeringsproducten met een mooie strik eromheen die opeens tot alstublieft-uw-employee-benefitspakket werden opgewaardeerd. Ik herinner me uit een van mijn vorige functies dat ik daar hard aan meedeed. Samen met het hr-team van een grote uitzendorganisatie en productmanagers van mijn toenmalige werkgever, bedachten we alles waarmee je een werknemer maar aan je onderneming of organisatie kon binden. Dat ging van leaseauto s naar spaar(loon)regelingen en van pensioen tot individuele aanvullingen en van allerlei vrijwillige hiaatverzekeringen (pensioengat, WAO-gat, Anw-hiaat, AOW-gat, etc.) tot diensten in natura en producten die niets met de arbeidsverhouding te maken hadden, maar via een collectief werkgeverscontract wel goedkoper werden aangeboden. Je kon het zo gek niet verzinnen of we verzonnen er een product voor. Teveel allemaal voor die arme werknemer. Veel employee benefitspakketten bleven een lege huls. Niet interessant. Noch voor de werkgever, noch voor de werknemer en zelfs niet voor de aanbieder. Bovendien: de gouden jaren negentig gingen voorbij. Die grote uitzendorganisatie kwam in loodzwaar weer terecht, evenals alle andere werkgevers die diensten in plaats van producten verkochten. Opeens bleek er aan employee benefits geen behoefte meer te bestaan en verzekeraars haalden hun eb-pakketten van de schappen en borgen ze op. En wie nu nog over employee benefits spreekt, wordt een beetje glazig aangekeken. Of toch niet? Wat is gebleven, is een overweldigende behoefte aan advies over ziekteverzuim, arbodiensten, re-integratie, pensioen(communicatie), wel of niet uit het publieke bestel van de WIA stappen, collectieve zorgverzekeringen, wachtlijstbemiddeling, zorginkoop. Waar werkgevers en werknemers behoefte aan hebben, is een eerlijke, duidelijke en ter zake kundige adviseur op deze terreinen. En de adviseurs die dat leveren, hoor ik niet over beloningstransparantie, over imagoproblemen of teruglopende klandizie. Die zijn druk met hun klanten en verdienen daar een goede boterham aan. Over die employee benefits gaat het in deze special van Het Verzekeringsblad. En de advisering daarover? Springlevend! Veel leesplezier. Michiel Huisman mhuisman@kluwer.nl Het Verzekeringsblad nummer november

4 8 Inhoud Hoofdredactioneel 3 Uitgelicht 7 Waardeoverdracht geen issue meer Vangnetregeling moeilijke risico s langer open Pensioenfonds of pensioenverzekeraar? Zorg van de zaak 10 Antwoord op stijgende schadelast verzuimverzekeraars? Column 24 WGA op de politieke agenda De Boekenplank 35 Broodje Beurs The Handbook Of Employee Benefits De ondernemer en het risico van arbeidsongeschiktheid Toegelicht 38 Het rendement van gezondheidsmanagement Pensioen/eb 44 Movir haalt stofkam door medisch acceptatietraject 44 Gadgets 46 Herfstbestendige rokersparaplu Haal het gras binnen Volg de fietser in het donker Generali VB Innovatieprijs Genomineerden Innovatieprijs CMC Collectief: AOV op maat Commandeur verzekeringen: Yachtinsurance Multimediair: Compliance Pensioen Scan Ontzorgloket Urk Genomineerden Aanmoedigingsprijs OAArnhem: GeldZakenGeregeld Verzekeruzelf.nl: Ontwikkelzelflab.nl Independer: Vergelijk kwaliteit hypotheekadvies LEF Kort 56 CBS over de arbeidsmarkt Menzis wil zorgpremie naar loon Opmars flexibel collectief pensioen

5 20. INTERVIEW Zorgcollectiviteit moet twee keer verkocht worden In deze tijd worden de contracten met betrekking tot de zorgcollectiviteiten opnieuw onder de loep genomen en starten de onderhandelingen over verlengen of overstappen naar een andere zorgverzekeraar. Wat komt er kijken bij deze onderhandelingen en wat is eigenlijk nog de zin van een collectiviteit als deze vervolgens toch niet volloopt? Is het misschien zelfs zo dat de zorgcollectiviteit zijn langste tijd gehad heeft? Erno Kleijnenberg, directievoorzitter van ONVZ, is stellig: de zorgcollectiviteiten gaan niet verdwijnen. Sterker nog, ze worden steeds belangrijker. Alleen kiest tegenwoordig het individu zijn eigen zorgverzekering. Hij wordt daarin gesteund door Kees Boer, adviseur en directeur bij Lukassen & Boer. De praktijk laat echter zien dat werknemers zelden deelnemen aan de werkgeverscollectiviteiten. Die zorgverzekering wil men toch liever privé regelen en sluiten. Een gesprek met beide heren over de toekomst van het zorgcollectief. 14. DE REPORTAGE Het duale doolhof van de WGA 36. DE STELLINGNAME Een verplichte werkscan werkt De Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen pleit voor een verplichte werkscan voor alle burgers. Het gaat daarbij om een check op arbeidsvitaliteit en gezondheid op individueel niveau. Zorgverzekeraars zouden zo n werkscan financieel kunnen ondersteunen. Maar is dat wel een begaanbare weg? Monique Klompé, NVvA, denkt van wel. Marjol Nikkels, CS Opleidingen/Sensio Konsult, denkt van niet. De regeling voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten moet volledig worden geprivatiseerd. Gebeurt dat niet, dan loopt het huidige hybride stelsel de komende jaren vast, betogen verzekeraars. Maar volgens de vakbeweging heeft de private markt zich nog niet bewezen als alternatief. Volledige privatisering van de WGA is op dit moment niet verantwoord. 43. PRODUCTEN Rekenwerk in employee benefits Dit keer eens geen aandacht voor het aanbod van verzekeraars en andere productleveranciers maar voor de effecten op de verschillende employee benefitsregelingen van wijzigingen in rekenrentes en premies voor waardeoverdrachten, de WGA en zorgverzekeringen. 27. DE PIJNBANK EB: Goede raad is duur Een goed product en dito advies in employee benefits worden op waarde geschat. Maar wat is eigenlijk goed? Een kleine, maar qua response relevante VB-enquête, geeft een handreiking voor de adviespraktijk. De conclusie: goede raad is duur, maar betaalt zich altijd terug... Het Verzekeringsblad nummer november

6 De nieuwe generatie in woonlastenbescherming DE HYPOTHEEK OPVANG POLIS Als fi nancieel adviseur weet u als geen ander dat er de laatste jaren veel is veranderd op het gebied van woonlastenbescherming. Als marktleider nemen wij graag het voortouw als het gaat om nieuwe ontwikkelingen. Daarom introduceert Cardif de nieuwe Hypotheek Opvang Polis. De Hypotheek Opvang Polis stelt een heldere norm voor wat uw klant anno 2010 van zijn verzekering mag verwachten. Een betere dekking, langere uitkeringsduur en meer mogelijkheden zorgen ervoor dat u optimaal en op maat gesneden advies uit kunt brengen. Op de website vindt u alle details over ons nieuwste product. Met uw klantcode kunt u direct de software downloaden of u inschrijven voor een van onze online presentaties!

7 UITGELICHT Uitgelicht Pensioen/eb Waardeoverdracht geen issue meer Bedrijven krijgen te maken met een financiële tegenvaller als werknemers hun pensioen vanaf 1 januari 2011 meenemen naar een nieuwe baan. Op basis van de nieuwe rekenrente zal blijken dat de oude verzekeraar te weinig geld in kas heeft om het toegezegde pensioen te kunnen overdragen. Over 2010 worden overdrachtswaarden berekend met een rekenrente van 4,122%. DNB verlaagt vanaf 2011 de rekenrente naar 2,984%. Dit houdt feitelijk in dat er te weinig reserve is opgebouwd. De lage rentestand betekent dat de bijbetalingsverplichting bij inkomende waardeoverdracht daalt. De huidige rentestand ligt immers dichtbij de rekenrente van 3% waarmee verzekeraars hun tarief bepalen. Het is zelfs goed mogelijk dat bij inkomende waardeoverdrachten de werkgever in 2011 geld retour ontvangt van zijn verzekeraar en dat hij bij uitgaande waardeoverdrachten nu moet bijbetalen. Een strop die kan oplopen tot tienduizenden euro s per werknemer, stelt Paul van der Heide van het Nederlands Pensioenbureau in de Telegraaf. Voorbeeld Van der Heide onderbouwt zijn verhaal met een rekensom: Stel dat een werknemer per jaar aan pensioen heeft opgebouwd en dit overdraagt bij een nieuwe baan. De verzekeraar van zijn oude werkgever heeft in kas. Maar dit is op basis van premies die passen bij een rendement van 4%. Met de nieuwe rente van 2,984% zou er al in kas moeten zitten. De oude werkgever moet het verschil, , betalen. Volgens Van der Heide zijn de meeste pensioenaanspraken bij verzekeraars opgebouwd met een rekenrente van 4%. Bij pensioenfondsen speelt het probleem niet. Zij nemen het verlies van een waardeoverdracht voor eigen rekening. Zakelijk Verzekerd van uitlooprisico Sinds januari 2010 geldt het Van Leeuwen-convenant. Dit convenant heeft tot doel zo veel mogelijk belemmeringen weg te nemen in de toegang tot de arbeidgerelateerde verzekeringen. Het had nog een paar open eindjes die nader onderzocht moesten worden. Eén ervan is dat pensioenfondsen over het algemeen het inlooprisico verzekeren en pensioenverzekeraars juist het uitlooprisico. Werknemers die overgaan van een regeling bij een pensioenfonds naar een verzekerde pensioenregeling kunnen zo buiten de boot vallen. Afgesproken is dat pensioenfondsen met betrekking tot het risico bij arbeidsongeschiktheid, het uitlooprisico gaan verzekeren. Bij uitloopdekking verliest de zieke of arbeidsongeschikte werknemer bij verandering van dienstbetrekking geen rechten. De verplichte uitloopdekking voorkomt dat de werknemer ervan wordt weerhouden van baan te veranderen. De oude pensioenuitvoerder zal de premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid na de baanwisseling voortzetten tot het arbeidsongeschiktheidsniveau dat de deelnemer had op het moment dat hij uit de regeling van de vorige werkgever trad. Zakelijk Vangnetregeling moeilijke risico s langer open De bedenktijd voor het afsluiten van een vangnetverzekering voor arbeidsongeschiktheid is per 1 november met één jaar uitgebreid naar vijftien maanden. Zelfstandigen die recent hun bedrijf zijn gestart, krijgen van de verzekeraars nog tot 31 januari 2011 de tijd om alsnog gebruik te maken van de vangnetverzekering. De vangnetverzekering is bedoeld voor moeilijk verzekerbare risico s van zelf standigen die geweigerd worden door een verzekeraar vanwege hun gezondheid of alleen een verzekering kunnen afsluiten met uitsluitingen of hoge premies. SER-oproep Vorige maand pleitte de Sociaal Economische Raad (SER) voor een verruiming van de aanmeldperiode van de vangnetverzekering van drie naar vijftien maanden, teneinde de toegankelijkheid van deze regeling te verbeteren. Het Verbond van Verzekeraars schaarde zich achter deze oproep van de SER en de meeste verzekeraars hebben hier inmiddels ook gehoor aan gegeven door de aanmeldingstermijn met een jaar te verlengen. Het Verzekeringsblad nummer november

8 Pensioen/eb Pensioenfonds of pensioenverzekeraar? Veel bedrijven zouden er wat voor over hebben om van het gedoe met hun pensioenfonds af te zijn. Het is een niets verhullende conclusie die wordt getrokken in het artikel Exit pensioenfonds? in het opinieblad FORUM van VNO-NCW. Het artikel schetst de problematiek waarin de pensioenfondsen verzeild zijn geraakt. Goed gevulde portemonnee en toch hangt het risico van afstempelen, het verlagen van de pensioenuitkering, als een zwaard van Damocles boven hun hoofden. Waren het eerder de beurzen, nu is het de lage rekenrente die de fondsen parten speelt. Bij een stijging van deze rekenrente voldoen de meeste pensioenfondsen weer aan hun huidige én toekomstige financiële verplichtingen. De tekorten verdwijnen als sneeuw voor de zon en de bestuurders van ondernemings- of bedrijfstakpensioenen kunnen weer rustig slapen. Maar het is niet alleen de dekkingsgraad die de gemoederen bezighoudt. Fonds als goede arbeidsvoorwaarde Er komt tegenwoordig veel meer kijken bij het aanhouden van een pensioenfonds, zo stelt VNO-NCW in het artikel. Het toezicht is strenger geworden, de administratie moet op orde zijn, deelnemers en gepensioneerden eisen meer tekst en uitleg. Een en ander brengt met zich mee dat het bestuur van een pensioenfonds professioneler moet. Je bent niet meer klaar met een paar uur per week. Werkgevers hebben dus steeds meer te stellen met hun pensioenfonds. Liquideren dus dat fonds. Aan de andere kant: een goede arbeidsvoorwaarde geef je niet zomaar op. Keuzemogelijkheid Een ondernemingspensioenfonds dat twijfelt aan een bestendig toekomstperspectief heeft een aantal keuzes: 1. het gaat samen met een ander ondernemingspensioenfonds; 2. het gaat op in een bedrijfstakpensioenfonds; 3. of het wordt omgezet in een pensioenregeling van een verzekeraar. VNO-NCW stelt in het artikel dat het aantal pensioenfondsen in de laatste tien jaar ongeveer is gehalveerd naar zo n zevenhonderd. De verwachting is dat er uiteindelijk zo n driehonderd fondsen over zullen blijven. Alles over de schutting Wie overal vanaf wil zijn, kan het pensioenfonds overdoen aan een verzekeraar. Een stap die vooral in het middenen kleinbedrijf populair is. Overall bezien stappen bedrijven, ondanks het gemak dat dit soort pensioenregelingen hen biedt, niet massaal over. Volgens het artikel zijn de verzekerde regelingen in het algemeen soberder dan de regelingen van pensioenfondsen. Ook worden de (inflatie)risico s meer bij de deelnemende werknemers gelegd. Hierbij past de kanttekening dat het uiteindelijk de werkgever is die de inhoud van de regeling bepaalt, en daarmee dus ook de mate van soberheid. VNO-NCW denkt ook dat werkgevers, ondanks de soms ingewikkelde problematiek, toch aan hun eigen fonds zijn gehecht. Want, zo stelt men, in betere tijden hebben de bedrijven er goede sier mee kunnen maken bij de werving van nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt. Wellicht kan dat straks weer. Emoties overwinnen Overstappen naar een verzekerde regeling betekent de liquidatie van een pensioenfonds. Deze stap kan tot onrust leiden onder het personeel. Dit speelt bijvoorbeeld als de onderneming kiest voor een beschikbarepremieregeling. Voor de werkgever is dat een ideale optie, hij weet precies wat de pensioenregeling hem gaat kosten. De inleg ligt vast en de uiteindelijke uitkering hangt af van het rendement van de beleggingen. De werknemer wordt dus met het risico opgezadeld en staat dus niet te springen bij deze mededeling van zijn werkgever. Maar, zo luidt de slotconclusie, als het pensioenakkoord van begin juni wordt uitgewerkt en de sociale partners krijgen hun zin, dan zal het pensioenfonds op termijn ook niet aan enige versobering ontkomen. Is het dan nog steeds ons fonds of kan het net zo goed een verzekerde regeling zijn? Als het gedoe eromheen niet minder wordt of erger: toeneemt is die keuze volgens de werkgeversorganisatie snel gemaakt. 8 Het Verzekeringsblad nummer november 2010

9

10 ZORG & INKOMEN Het gemiddelde verzuim in Nederland bedraagt ongeveer 4%. Niet schokkend hoog. Het premievolume van verzuimverzekeraars neemt af, maar de schadelast niet. Sterker nog, die neemt zelfs toe. Het is zaak de regie op verzuim weer in handen te krijgen, meent Jan van Leer, directeur Schade bij Generali. Hoe, is dan nog even de vraag. Marius Touwen, directeur van het Tinguely Netwerk denkt met zijn concept Zorg van de Zaak, het antwoord gevonden te hebben. Zorg van de zaak: Antwoord op groei schadelast verzuimverzekeraars? Psychologische hulp Maatschappelijk werkfysiotherapie 10 Het Verzekeringsblad nummer november 2010

11 Het idee achter Zorg van de Zaak is simpel. Als de werkgever zorgt voor zijn werknemers, zorgt de werknemer voor de zaak. Het klinkt inderdaad simpel, maar het heeft wel een paar jaar geduurd voordat we het concept zover hadden dat het werkbaar was, vertelt Touwen. Ons uitgangspunt was duurzaamheid en wij wilden een visie waarin die duurzaamheid verpakt zit. Wij hebben het in de huidige tijd niet meer over zorgen voor elkaar, terwijl je bij bedrijven vaak ziet dat verjaardagen gewoon gevierd worden en dat er ook bij ziekte gebeld wordt met de vraag hoe het gaat of we sturen een fruitmand, zegt Touwen. Dus mensen zorgen nog wel degelijk voor elkaar. Maar hoe maak je dat nu effectief in verzuim, zodat er een gevoel van zorg bij de werknemer komt. Zorgconsulent Bij Zorg van de Zaak wordt de werknemer op dag twee van het verzuim gebeld. In plaats van te vragen wanneer hij weer denkt terug te zijn op het werk, wordt alleen maar gevraagd: welke zorg kunnen wij u bieden, legt Touwen uit. Uit onderzoek blijkt dat de meeste interventies bij verzuim liggen op het vlak van de psycholoog, bedrijfsmaatschappelijk werk en fysiotherapie. Die drie zaken bieden wij dan ook aan. Tijdens het telefoongesprek moet duidelijk worden naar welke van deze drie disciplines de werknemer verwezen moet worden. Op korte termijn kan vervolgens gestart worden met een behandelplan. Een verwijzing is niet altijd nodig. Onze ervaring is dat, ook al vindt er geen verwijzing plaats, mensen het persoonlijke gesprek erg waarderen, legt Touwen uit. Deze aanpak wordt op dit moment getest in een proef onder 3000 bedrijven met in totaal pakweg werknemers. De resultaten zijn spectaculair, zegt Touwen. Je mag er weliswaar (nog) geen harde conclusies aan verbinden, maar het verzuim nam met gemiddeld 10% tot 17% af. Ook is er al een heldere indicatie dat langdurig verzuim daalt, aldus Touwen. Hij voegt er onmiddellijk aan toe dat pas in 2012 echt is vast te stellen of Zorg van de Zaak daadwerkelijk het verzuim terugdringt. Bedrijven die nu meedoen, betalen niet voor Zorg van de Zaak. Het zou kunnen zijn dat de antwoorden daardoor toch anders zijn dan als ze betalen voor de dienstverlening. Regie uit handen Jan van Leer vindt de eerste resultaten veel belovend. Toen ik in maart van dit jaar voor het eerst met Marius Touwen sprak, werd ik al gegrepen door het concept. Het is in al zijn eenvoud zo logisch. Het lijkt er op dat dit voor alle partijen resultaat oplevert. De werknemer is sneller terug op de werkvloer en heeft daar een goed gevoel bij. De werkgever heeft weer een productieve werknemer en wij als verzekeraar hopen op een lagere schadelast, zegt Van Leer. Van Leer is overigens van mening dat Generali de regie wat uit handen heeft gegeven. We zijn begonnen met een beperkt aantal preferred suppliers, maar vanwege de verschillende be langen zijn daar geleidelijk aan ook allerlei andere arbodiensten bijgekomen. Ik ben van mening dat we nu toch meer zelf moeten sturen. Je mag er weliswaar (nog) geen harde conclusies aan verbinden, maar het verzuim nam zo n 10% tot 17% af Zorg van de Zaak komt bovenop de bestaande vormen van verzuimdienstverlening, waardoor een soort drietraps raket ontstaat. Bij het gebruik van Zorg van de Zaak speelt prijsdifferentiatie ook een rol. Als er aantoonbaar effect is op de schadelast heeft dat gevolgen voor de premie, zegt Van Leer. Generali is net gestart met de uitrol van Zorg van de Zaak. Wij krijgen nu de eerste bedrijven daarvoor binnen en ook verzoeken van het intermediair om verzuimportefeuilles over te zetten naar Zorg van de Zaak. Per 1 januari 2011 wordt dat geëffectueerd. We kunnen dus nog niets roepen over de effecten, maar de verwachtingen zijn hooggespannen. SAMENGEVAT Gemiddelde verzuim in Nederland ligt tussen de 4% en 5% Proef met Zorg van de Zaak onder 3000 bedrijven levert verzuimreductie op van 10% tot 17% Stijgende schadelast verzuimverzekeraars bij afnemend premievolume Verzuimverzekeraars hebben de regie uit handen gegeven Als schadelast afneemt, is premie -verlaging mogelijk Product niet alleen voor mkb, maar ook voor grote bedrijven met bijvoorbeeld 2000 werknemers Zorg van de Zaak kan per 1 januari 2011 afgenomen worden Generali is preferred supplier voor de verzuimverzekering Zorg van de Zaak kost 45 per medewerker per jaar; met aanvullende arbodienstverlening 135 per medewerker per jaar Het Verzekeringsblad nummer november

12 Geen rem Touwen richtte zich met Zorg van de Zaak in eerste instantie op bedrijven in het midden- en kleinbedrijf. De mkb-ondernemer heeft weinig tijd, wil het wel graag goed geregeld hebben voor zijn mensen. Nu blijkt echter dat veel meer bedrijven dit een goed concept vinden. Ook bedrijven met 2000 werknemers. Het lijkt erop dat we in de roos hebben geschoten met onze combinatie van zorg en arbodienstverlening. Hij realiseert zich echter ook dat er nog een lange weg te gaan is. Zorg van de Zaak is duidelijk onderscheidend van de reguliere arbodienstverlening. Hierdoor voorkom je het hakken in het zand effect, waarbij de werknemer zich moet melden bij de bedrijfsarts. Dat voelt als controle en het is vaak te laat als er echt wat aan de hand is. Het is zaak de oude arbodienstverlening in lijn te brengen met deze nieuwe visie. De rol van de bedrijfsarts is hierin belangrijk. Hij heeft de regie op het verzuimtraject, maar hij behandelt niet. Hij kan echter wel meer sturen en dus de zorg voor de werknemer meer voorop stellen. Just do het nou maar Ansvaridea biedt verzekeringen met onderscheidend vermogen en werkt uitsluitend via intermediairs. Met succes, ons marktaandeel blijft groeien. Onlangs hebben ruim 100 intermediairs voor ons gekozen. Niet zomaar we hebben veel te bieden: Kies ook voor meer onderscheid. of mail naar: Postbus BJ Amsterdam Overschiestraat 59a 1062 XD Amsterdam T F Bij de werknemer moet ook wel het besef komen, dat de baas deze zorg allemaal betaalt. Dat is nog een lastig gegeven. Ik ben er nog niet uit hoe we dat goed kunnen brengen, zegt Touwen. Je moet inderdaad voorkomen dat je in een goed/ fout-discussie terecht komt, meent Van Leer. Tarieven Touwen lacht als gevraagd wordt naar de tarieven voor deze dienstverlening. Het kost echt bijna niets. We vragen 45 per medewerker per jaar, daar zitten de interventies van psycholoog, bedrijfsmaatschappelijk werker en fysiotherapie bij in. Maak je ook nog gebruik van de reguliere arbodienstverlening, dan wordt het bedrag 135 per medewerker per jaar. De arbodienstverlening wordt dan verzorgd door Maetis/Ardyn, onderdeel van het Tinguely-netwerk. Stijgend verzuim Bij het Haagse incasso- gerechtsdeurwaarderskantoor Blume Stolker & Roel hebben ze inmiddels hun handtekening gezet onder de extra dienstverlening per 1 januari aanstaande. Wij werden meteen enthousiast bij het lezen over de aanpak en zijn van mening dat de visie die ten grondslag ligt aan dit concept ook bij ons van toepassing is, zegt Henny van der Veen, hoofd Human Resources van het bedrijf met 95 medewerkers. Hij vervolgt: Ons verzuim is altijd vrij laag geweest, 2,86%. Maar in de loop van dit jaar is dat gestegen naar 3,8%. Dat is voor een groot deel verklaarbaar door operaties bij drie medewerkers tegelijk met langdurig herstel, maar wij constateren ook verzuim door klachten van psychische aard. Wij hopen dat we medewerkers met dit soort klachten door Zorg van de Zaak sneller kunnen helpen. Ook zijn wij van plan het concept preventief in te zetten. Ons streven is goed voor onze medewerkers te zorgen. Verwachting Touwen wil komend jaar meer dan werknemers aansluiten op Zorg van de Zaak. Dat is ons streven. Ik kan er nog geen definitieve uitspraken over doen omdat de besluiten over de arbodienstverlening vanaf 1 oktober weer op de agenda staan. Drie maanden om te besluiten over te stappen op Zorg van de Zaak is natuurlijk vrij kort. Maar het aantal aangesloten werknemers zou ook veel groter kunnen worden dan die Daar schrik ik s nachts nog weleens wakker van, aldus de voorman van het Tinguely Netwerk. Door: Manon Vonk 12 Het Verzekeringsblad nummer november 2010

13

14 DE REPORTAGE De regeling voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten moet volledig worden geprivatiseerd. Gebeurt dat niet, dan loopt het huidige hybride stelsel de komende jaren vast, betogen verzekeraars. Maar volgens de vakbeweging heeft de private markt zich nog niet bewezen als alternatief. Volledige privatisering van de WGA is op dit moment niet verantwoord. Het duale doolhof van de WGA Pech. Een werknemer van een klein bouwbedrijf valt van een steiger en raakt gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Dat is afschuwelijk voor de bouwvakker, die zijn pensioen het liefst in gezonde toestand had willen halen. Maar ook de eigenaar van het bouwbedrijf zit op de blaren. De premie van zijn verzekering tegen gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (WGA) bij het UWV stijgt fors, terwijl overstappen naar een goedkopere private verzekeraar niet mogelijk is. Hij zit vast. Het is de WGA-problematiek in een notendop. Harold Herbert, directeur van het Verbond van Verzekeraars, licht toe. Het huidige systeem waarin publieke en private verzekeringen naast elkaar bestaan, brengt grote risico s met zich mee voor kleine werkgevers. Wanneer een werknemer gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt, is de overstap van het UWV naar een private ver- VAN WAO NAAR WIA Eind 2005 werd de WAO vervangen door de WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) om de kosten van arbeidsongeschiktheid terug te dringen. De WIA maakt onderscheid tussen gedeeltelijk arbeidsongeschikten (35-80%) en volledig duurzaam arbeidsongeschikten (80-100%). Werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn, krijgen geen uitkering volgens de WIA. IVA Voor werknemers die volledig duurzaam arbeidsongeschikt zijn, is de IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) in het leven geroepen, een onderdeel van de WIA. De uitvoering hiervan is in handen van het UWV. WGA Gedeeltelijk arbeidsongeschikten komen terecht in de WGA (Werkhervattingregeling Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten). Doel van de WGA is om gedeeltelijk arbeidsongeschikten en tijdelijk volledig arbeidsongeschikten zo snel mogelijk aan de slag te krijgen. Werkgevers kunnen zich bij het UWV verzekeren voor gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid van hun werknemers of zelf het risico dragen gedurende de eerste tien jaar van de WGA-uitkering. Wanneer zij kiezen voor eigenrisicodragerschap kunnen zij zich privaat verzekeren. 14 Het Verzekeringsblad nummer november 2010

15 zekeraar met een lagere premie onhaalbaar. De werkgever draait dan namelijk zelf op voor de WGA-uitkering. De gevolgen laten zich raden. Grote bedrijven en kleine werkgevers zonder arbeidsongeschikten zeggen hun verzekering bij het UWV op om te profiteren van lagere premies bij private verzekeraars. Kleine bedrijven met ar beids ongeschikte werknemers zitten vast bij het UWV en worden geconfronteerd met steeds hogere premies. De laatste anderhalf jaar heeft ruim 5% van de werkgevers het UWV verlaten. Inmiddels is bijna 30% van de werkgevers privaat verzekerd. Het hybride stelsel is op termijn dan ook onhoudbaar, concludeert Herbert. De UWVpremies zullen verder oplopen doordat de basis smaller wordt. De uitstroom van gezonde bedrijven kan daardoor in een stroomversnelling komen. Volgens een onderzoek van adviesbureau Mercer kan het aantal gezonde bedrijven dat de publieke WGA verlaat, de komende jaren exponentieel toenemen. Als de uittocht doorzet, kan de UWV-premie voor kleine werkgevers de komende tien jaar verdubbelen. Verschil in financiering Het stelsel dreigt vast te lopen doordat het publieke en het private deel anders zijn gefinancierd. De publieke uitvoering van de WGA werkt volgens het omslagstelsel: toekomstige uitkeringen worden betaald uit toekomstige premies. De premies komen voor rekening van het krimpende aantal bedrijven dat bij het UWV verzekerd is. Private verzekeraars werken verplicht volgens het kapitaaldekkingsstelsel, waarbij een deel van de betaalde premies wordt gereserveerd voor toekomstige uitkeringen. Prikkels De financiering van de WGA staat al sinds de invoering in 2005 ter discussie. Het kabinet- Balkenende IV wilde de regeling volledig privatiseren, maar kwam daar nooit aan toe. Een van de redenen om te kiezen voor behoud van de status quo zijn de hoge kosten van volledige privatisering, door het Centraal Planbureau (CPB) geraamd op 3,5 miljard. Maar langer wachten met de privatisering van de WGA drijft die kosten enkel verder op, menen verzekeraars. Voorstanders zien privatisering als de manier om de instroom van gedeeltelijk arbeidsongeschikten in de WGA te beperken. Volgens VNO- NCW prikkelt een privaat stelsel waarbij werkgevers en verzekeraars verantwoordelijk zijn voor uitgevallen werknemers alle partijen om meer te doen aan preventie en re-integratie dan Het huidige systeem brengt grote risico s met zich mee voor kleine werkgevers bij het UWV een publiek stelsel. Daar komt bij dat privatisering zorgt voor een eenvoudiger WGA-stelsel. Veel werkgevers beschouwen het duale systeem als een doolhof. De werkgeversverantwoordelijkheid is bekend uit de Ziektewet. De wettelijke verplichting om het loon van zieke werknemers maximaal twee jaar door te betalen, prikkelt bedrijven om het verzuim terug te dringen. Kleine werkgevers Het Verzekeringsblad nummer november

16 Wie gelooft nog in fraaie prognoses? Wij geven liever harde garanties. Een beetje conservatief is zo gek nog niet.

17 Samenvatting De huidige hybride regeling voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten (WGA) dreigt vast te lopen, voorspellen verzekeraars. Kleine en middelgrote bedrijven met relatief veel arbeidsongeschikte werknemers die verzekerd zijn bij het UWV kunnen niet meer overstappen naar een private verzekeraar. Gezonde bedrijven verruilen de publieke verzekering voor een goedkopere private verzekeraar. De ongezonde kleine werkgevers zitten vast en betalen steeds hogere premies. Werkgevers en verzekeraars pleiten voor privatisering van de WGA om te voorkomen dat het systeem vastloopt. Bovendien werkt een integrale aanpak volgens hen beter. De vakbeweging is sceptisch. Het is niet zeker dat verzekeraars beter presteren en te veel nadruk op financiële prikkels in een privaat stelsel kan nadelig uitpakken voor het personeel. Volledige privatisering moet geleidelijk gebeuren. Het UWV kan als onafhankelijke claimbeoordelaar voortbestaan, menen alle betrokken partijen. Daarnaast moeten alle werkgevers de mogelijkheid krijgen een verzekering af te sluiten tegen een acceptabele premie. hebben dat risico veelal afgedekt met een verzuimverzekering. Daardoor ontstaat ook een stimulans voor de verzekeraar om verzuim tot een minimum te beperken. Mede door dat systeem is het ziekteverzuim de afgelopen tien jaar flink gedaald. Door de privatisering van de Ziektewet is een hele nieuwe markt voor re-integratie en preventie ontstaan, vertelt Joep Rats, teammanager Arbeidsvoorwaarden bij VNO-NCW. Die markt kan zich verder ontwikkelen door de WGA te privatiseren. Werkgevers willen de schade door verzuim en arbeidsongeschiktheid zoveel mogelijk beperken. Voor verzekeraars is er ook een financiële prikkel. Bovendien worden ook gezonde bedrijven door het UWV geconfronteerd met forse premiestijgingen. Integrale aanpak Verzekeraars hameren op de voordelen van een integrale aanpak. Een combinatie van preventie, begeleiding en re-integratie is niet alleen logisch, maar ook het meest efficiënt, menen zij. In een privaat stelsel zijn verzekeraars en werkgevers volgens de huidige regelingen twaalf jaar verantwoordelijk voor werknemers die uitvallen. Twee jaar op basis van de Ziektewet en tien jaar op basis van de WGA. Zij zullen zich tot het uiterste inspannen om mensen snel aan het werk te krijgen. Bij een integrale aanpak grijpen verzekeraars direct in bij ziekte, betoogt Adriaan Frijters, Directeur Zakelijk bij Nationale-Nederlanden en bestuurder bij het Verbond van Verzekeraars. Door de invoering van verplichte loondoorbetaling bij ziekte heeft Nationale-Nederlanden volgens hem al uitgebreide ervaring opgedaan met re-integratie van werknemers. Hoe sneller de interventie, des te sneller en succesvoller de re-integratie. Een integrale aanpak begint op de eerste ziektedag. Op dit moment is het re-integratietraject in tweeën gebroken, zegt Frijters. Een integrale aanpak leidt tot duidelijkheid en een hogere arbeidsparticipatie. Van de werkgevers is 70% nog steeds bij het UWV verzekerd. De meeste werkgevers krijgen dus na de eerste twee private ziektejaren te maken met het UWV dat de re-integratie overneemt. De werknemer weet in dat geval ook niet altijd waar hij aan het goede adres is: bij het UWV, de verzuimverzekeraar of de werkgever. Volledige privatisering biedt kansen voor verzekeraars. Sinds de invoering van het duale stelsel heeft ongeveer 30% van de werkgevers de overstap gemaakt naar een private verzekeraar. Door de privatisering van de uitkering voor de eerste twee ziektejaren is een heel nieuwe markt ontstaan voor verzuimverzekeringen. Volledige privatisering zou de verzekeraars in een klap een grote nieuwe markt bieden. Onverantwoord Maar werknemersorganisaties zijn sceptisch over privatisering. Vakcentrales FNV en CNV wijzen onder meer op een tussenevaluatie van de WGA die in 2009 is gedaan in opdracht van het We moeten dit zeker niet per 2011 willen doorvoeren en zelfs 2012 is nog te vroeg toenmalige kabinet. Daaruit blijkt dat het UWV en private verzekeraars ongeveer dezelfde resultaten behalen bij de re-integratie. Het duale stelsel moet daarom voorlopig gehandhaafd worden, zegt FNV-bestuurder Leo Hartveld. Volledige privatisering van de WGA is op dit moment niet verantwoord. Het Verzekeringsblad nummer november

18 Daarnaast laten werkgevers zich bij de keuze voor een verzekering primair leiden door de kosten, zegt Hartveld. Terwijl het uitgangspunt zou moeten zijn: wat is het beste voor de snelle re-integratie van zieke en arbeidsongeschikte werknemers? De resultaten die private verzekeraars en het UWV behalen met preventie en re-integratie van werknemers spelen voor werkgevers helemaal geen rol. Het draait allemaal om welke verzekeraar het product biedt met de laagste premie. Het doorvoeren van een privaat stelsel met meer financiële prikkels heeft nog een potentieel nadeel voor werknemers. De grote winst die verzekeraars kunnen halen, zit in de eerste twee Het WGA-stelsel zal zichzelf opblazen en daarom is het beter tijdig in te grijpen ziektejaren. Helpen zij een werknemer weer aan het werk, dan hoeven zij geen WGA-uitkering te betalen. In de praktijk vallen de re-integratieinspanningen van werkgever en verzekeraar volgens de FNV na twee jaar dan ook vaak terug, omdat het dan goedkoper is eenvoudig de uitkering te betalen. De Landelijke Vereniging van Arbeidsongeschikten heeft eveneens bedenkingen. De conclusies uit de tussenevaluatie zijn duidelijk, zegt secretaris Huub Wolfs. De invoering van een hybride stelsel heeft niet geleid tot preventie of snellere re-integratie. Er is daarom geen enkele reden om de privatisering verder door te zetten. Wij vrezen dat verzekeraars te veel in hun eigen belang zullen handelen. Bewijzen Volgens Hendrik Jan van Pelt, directeur van adviesbureau ENgage zijn werknemers die na de eerste twee ziektejaren in de WGA belanden, in een privaat stelsel juist beter af. Doordat verzekeraars ook na de eerste twee ziektejaren verantwoordelijk blijven en private verzekeraars een voorziening moeten treffen voor uitkeringen in de toekomst, blijft de prikkel om te re-integreren bestaan. In het publieke bestel komt de re-integratie in ieder geval niet van de grond, stelt Van Pelt. Volgens hem heeft het UWV jarenlang de kans gehad zich te bewijzen, zonder succes. We zien nu dat verzekeraars in korte tijd wel grote stappen zetten op het gebied van preventie, begelei- ding en re-integratie. Juist in het laatste anderhalf jaar die in de tussenevaluatie van de WGA niet zijn meegenomen is volgens de consultant veel vooruitgang geboekt. De rol van het UWV is daarmee niet uitgespeeld, meent Van Pelt. Als onafhankelijke partij kan de uitvoeringsinstantie de claimbeoordeling doen. Van Pelt: Maar zorg dan ook dat het goed gaat, want ook daar gaat op dit moment veel mis, vooral als het aankomt op de herbeoordeling. Ook verzekeraars en werkgevers benadrukken dat het UWV als onafhankelijk partij moet blijven bestaan bij het invoeren van een volledig private WGA. De invoering van een privaat stelsel moet volgens Van Pelt wel geleidelijk gebeuren. Wordt de privatisering ineens doorgevoerd, dan zouden verzekeraars een kwart miljoen aanvragen te verwerken krijgen. Hij voorziet in dat geval chaotische taferelen zoals destijds bij de invoering van de ziekteverzuimverzekeringen. We moeten dit zeker niet per 1 januari 2011 willen doorvoeren. Zelfs 2012 is nog te vroeg. Joop Linthorst, bestuursvoorzitter van het UWV, waarschuwt ervoor het huidige stelsel te snel overhoop te gooien. Wij zien de uitstroom van gezonde bedrijven niet en onze re-integratieprestaties zijn vergelijkbaar met die van de private verzekeraars. Hobbels Het voorkomen van een aanvragengolf is niet de enige hobbel die moet worden genomen. Kiest de politiek voor privatisering, dan moet de overheid de spelregels bepalen. Alle bedrijven ook die met grote risico s moeten zich kunnen verzekeren tegen een acceptabele premie. Daarnaast moeten de uitkeringsrechten en het recht op re-integratie van werknemers gewaarborgd zijn. Het is allemaal op te lossen, stellen de verzekeraars. Moeilijk verzekerbare bedrijven kunnen bijvoorbeeld bij een aparte maatschappij worden ondergebracht, die door de bestaande verzekeraars wordt opgericht. Op die manier delen verzekeraars de risico s die ze niet individueel kunnen dragen. Een direct vorderingsrecht voor werknemers zorgt ervoor dat zij gelijk bij de verzekeraar kunnen aankloppen voor een uitkering en re-integratie. Voor directeur Herbert (Verbond) is een ding zeker: gebeurt er niets, dan loopt de WGA vast. Het stelsel zal zichzelf opblazen. Daarom is het beter tijdig in te grijpen. Werkgevers en werknemers zijn beter af in een privaat stelsel. Door: Thomas Olivier en Jasper van der Kerkhof 18 Het Verzekeringsblad nummer november 2010

19 aarom Waarom een dijk dijk van een van zorgverzekeraar? een zorg Snelle uitbetaling van declaraties Uitgeroepen tot beste zorgverzekeraar in 2008, 2009 én 2010 Snelle uitbetaling van declaraties Vrije keuze van zorgverlener Provisie wordt in één keer uitgekeerd, dus geen extra administratie Scherpe premie Ruime keuze in aanvullende verzekeringen Geen medische vragen bij aanmelding Tandartsdekking al opgenomen in de goedkoopste aanvullende verzekering Opzegservice huidige verzekering 24 uur per dag uw administratie inzichtelijk op Mijn Stad Holland Verzekerden kunnen kiezen voor een digitale poli Daarom dus! een dijk van een zorgverzekeraar

20 INTERVIEW In deze periode worden de contracten met betrekking tot zorgcollectiviteiten opnieuw onder de loep genomen en starten de onderhandelingen over verlengen of overstappen naar een andere zorgverzekeraar. Wat komt er kijken bij deze onderhandelingen en wat is eigenlijk nog de zin van een collectiviteit als deze vervolgens toch niet volloopt? Is het misschien zelfs zo dat de zorgcollectiviteit zijn langste tijd gehad heeft? Zorgcollectiviteit moet twee keer verkocht worden Erno Kleijnenberg, directievoorzitter van ONVZ, is stellig: Zorgcollectiviteiten gaan niet verdwijnen. Sterker nog, ze worden steeds belangrijker. Maar de zorgcollectiviteit zoals we die vroeger kenden, waarbij alle werknemers in één keer in de collectiviteit zaten, bestaat niet meer. Tegenwoordig kiest het individu zijn eigen zorgverzekering. Je moet je zorgverzekering nu ook twee keer verkopen: aan de werkgever en aan de werknemer. Dat is inderdaad een heel lastig punt. ONVZ zet dan ook vol in op collectiviteiten. Gezien de jaarlijkse stijging van het aantal collectief verzekerden is collectief de primaire lijn bij ONVZ. Toen in 2006 de nieuwe Zorgverzekeringswet in werking trad, speelde vooral de te bedingen korting van ongeveer 10% een doorslaggevende rol om in een collectiviteit te stappen. Tegenwoordig moet je de voordelen voor de werkgever duidelijk maken in combinatie met zijn verzuimverzekering, meent Kleijnenberg. Intermediair Lukassen & Boer heeft sinds 2006 vol ingezet op het sluiten van collectieve zorgverzekeringen bij vooral mkb-bedrijven. Wij overtuigden de werkgevers dat ze vooral een werkgeversbijdrage moesten aanbieden om ervoor te zorgen dat de werknemers voor aanvullend pakket A, B of C zouden kiezen. En dan liefst pakket B, want dan zijn ze gewoon goed verzekerd. Daarbij hebben wij ook vol overtuiging gekozen voor ONVZ. Deze verzekeraar is voor het type bedrijven dat wij verzekeren gewoon een kwalitatief goede verzekeraar, aldus directeur Kees Boer. De praktijk laat echter zien dat werknemers zelden deelnemen aan de werkgeverscollectiviteiten. Die zorgverzekering wil men toch liever privé regelen en sluiten, concludeert hij. Kleijnenberg bestrijdt deze conclusie. Ongeveer 62% is collectief verzekerd. Soms is het inderdaad moeilijk om een collectief vol te krijgen, maar over het algemeen lopen ze bij ons redelijk vol. Al duurt het soms wat langer, aldus de ONVZ-voorman. Domste jongetje Voor de korting hoef je niet meer in een collectiviteit te stappen, meent Boer. Je moet wel ongeveer het domste jongetje van de klas zijn, wil 20 Het Verzekeringsblad nummer november 2010