Sneller een ambulance in Deventer en omgeving

Transcriptie

1 Sneller een ambulance in Deventer en omgeving Een extra ambulancepost bij Deventer Noord goed voor ambulancezorg in de omgeving 1

2 Wat heeft het realiseren van een extra ambulancepost bij Deventer Noord te maken met de kwaliteit van de ambulancezorg in de gemeente Olst-Wijhe? Regionale Ambulance Voorziening (RAV) IJsselland heeft per 6 mei 2013 een tweede ambulancepost binnen de gemeente Deventer in gebruik genomen. De nieuwe post is gevestigd aan de Raalterweg (Deventer Noord). In deze folder leggen wij uit hoe ambulancezorg georganiseerd is en hoe keuzes ten aanzien van de spreiding van ambulances tot stand komen. Zelfstandige organisaties en een eigen branche Ambulances zijn niet van het ziekenhuis of van de gemeente... Een Regionale Ambulance Voorziening (RAV) is een zelfstandige zorgaanbieder met een erkenning van de minister van VWS om ambulancezorg te leveren in een bepaald gebied, de Veiligheidsregio genaamd. Nederland telt 25 Veiligheidsregio s en dus ook 25 RAV-en welke zich op landelijk niveau hebben verenigd in de branchevereniging Ambulancezorg Nederland. De website van AZN, biedt veel wetenswaardigheden over ambulancezorg in Nederland. Normen voor bereikbaarheid en kwaliteit van spoedeisende zorg In Nederland wordt aan de hand van zogenaamde spreidingsnormen door RIVM berekend op welke plaatsen voorzieningen voor spoedeisende ziekenhuiszorg en ambulancezorg zouden moeten staan. Voor de ambulancezorg stelt het Ministerie van VWS een landelijk referentie kader op waarin wordt aangegeven waar de standplaatsen moeten liggen om 97% van de inwoners van een regio op tijd te kunnen bereiken. Iedere standplaats heeft tenminste één ambulance. Grote steden als Zwolle en Deventer hebben meer ambulances. Dit is afhankelijk van het aantal ritten in een regio. Voor de ziekenhuissector geldt de zogenaamde 45 minuten norm die in de Wet Toelating Zorg instellingen (Wtzi) is vastgelegd. Dat houdt in dat een inwoner van Nederland binnen 45 minuten met een ambulance een ziekenhuis moet kunnen bereiken met een spoedeisende voorziening. De ambulancezorg heeft zichzelf een veld norm opgelegd: in levensbedreigende situaties moet, onder normale omstandigheden, binnen 15 minuten na melding ambulancezorg ter plekke zijn. Dit noemen we A1-urgentie. Voor niet direct levensbedreigende situaties (A2-urgentie) is die norm 30 minuten. Naast tijdsnormen hanteert de sector inhoudelijke kwaliteitsnormen. Op alle ambulances wordt gewerkt volgens het Landelijk Protocol Ambulancezorg (LPA). Tevens is onder de titel Verantwoorde Zorg door AZN beleidsmatig beschreven hoe ambulancezorg in Nederland er uit zou moeten zien. Toetsing op deze normen vindt plaats vanuit het ministerie van VWS waaronder ook de Inspectie voor Gezondheid valt. Daarnaast wordt kwaliteit gewaarborgd middels certificering (HKZ-keurmerk). Over het algemeen zijn de prestaties van de ambulancezorg in Nederland zeer goed. Toch wordt de norm niet altijd gehaald. Theorie en praktijk verschillen soms wel eens. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van slecht weer, verkeersopstoppingen, wegopbrekingen of een om wat voor reden dan ook moeilijk bereikbaar adres. Daarnaast Flevoland Friesland Noord Oost Gelderland IJsselland Drenthe Twente komt het voor dat meerdere zorgvragen in één plaats of wijk tegelijkertijd binnen komen. Ambulances zijn daarom wel eens te laat, echter zelden veel te laat. De meeste spoedritten zijn onder alle omstandigheden binnen 16 minuten ter plaatse. De gemiddelde aanrijtijd ligt in Nederland tussen de 9 en 10 minuten! Regionale focus RAV IJsselland is één van de 25 regionale aanbieders van ambulancezorg in Nederland. De regio IJsselland bestrijkt geheel Overijssel met uitzondering van Twente. Buurregio s zijn Flevoland, Drenthe, Twente en Noordoost Gelderland. Met alle buurregio s worden contacten onderhouden zodat ook in de grensgebieden de continuïteit en kwaliteit van zorg gegarandeerd is. 2 3

3 Vollenhove Steenwijk RAV IJsselland heeft ambulanceposten in Deventer, Raalte, Zwolle, IJsselmuiden, Steenwijk, Zwartsluis, Vollenhove, Rouveen, Balkbrug, Ommen en Hardenberg. Deze plaatsen zijn niet willekeurig gekozen. Met behulp van rekenprogramma s onderzoekt RIVM hoeveel ambulances op welke plekken zouden moeten staan om 97% van alle Nederlanders binnen 15 minuten te kunnen bereiken. Het plaatje wat daaruit komt is een samenhangend geheel. Verandering op één plaats heeft gevolgen voor de prestaties elders. Het realiseren van een extra standplaats (zoals in Deventer Noord) is een verantwoordelijkheid van de RAV zelf waarvoor geen extra middelen beschikbaar komen. Voordat een RAV daartoe besluit moet helder zijn wat de investering oplevert Rouveen Balkbrug Hardenberg IJsselmuiden Ommen Zwolle Raalte Schalkhaar Deventer standplaats regio RAV IJsselland A-wegen N-wegen spoorwegen stedelijk gebied verzorgingsgebieden Bron: RIVM, rijtijdenmodel 2008 en wat het effect is op de prestaties in de regio als geheel. Een dergelijk besluit gaat niet over één nacht ijs Met de in gebruik name van de nieuwe post in Deventer is één ambulance verplaatst naar Deventer Noord, Schalkhaar. Hiermee worden de prestaties in een aantal gebieden aantoonbaar verbeterd zonder (nadelige) invloed op de rest van de regio. RIVM heeft de effecten binnen de regio doorgerekend. Zie de tabel voor de belangrijkste verbeteringen. De ontstaansgeschiedenis van de post bij Deventer Noord illustreert de regionale samenhang. Een van de aanleidingen voor deze extra post was de zorg over de tijdigheid van ambulancezorg in buur Schalkhaar Rijtijd in minuten 0 t/m 6 6 t/m 8 8 t/m t/m t/m t/m t/m 22 Bron: RIVM, rijtijdenmodel 2008 Bereikbaarheid ambulancezorg Situatie overdag Spreiding standplaatsen zuidoost Overijssel en hun dekking. Links van de IJssel ligt Heerde, dat wordt verzorgd door Connexxion ambulancezorg. Verbetering prestaties ambulancezorg bij A1 urgentie door post Deventer Noord Vanuit Deventer Schalkhaar Naar Aanrijtijd Vanuit Aanrijtijd Verbetering plaats (sec) standplaats (sec) (sec) (min) Diepenveen 481 Deventer Schalkhaar 502 Deventer Lettele 591 Deventer Okkenbroek 712 Deventer Heeten 496 Raalte Nieuw Heeten 598 Raalte Olst 812 Raalte Wesepe 473 Raalte Bron: RIVM, gemeente Olst-Wijhe. Met de huidige spreiding van ambulances in Nederland ligt deze gemeente relatief dicht bij meerdere posten (Zwolle, Raalte, Deventer) maar wel op de rand van 15 minuten rijtijd wat de kans op overschrijding van de norm groter maakt. Dit geldt bij uitstek voor de kernen die aan de andere kant van de IJssel liggen zoals Marle en Welsum. RAV IJsselland heeft dan ook op voorhand afspraken gemaakt met Connexxion ambulancezorg (RAV Noord- en Oost-Gelderland) over het aanrijden van deze kernen vanuit de post Heerde. De afgelopen jaren is veelvuldig overlegd tussen gemeente en RAV en zijn diverse acties ondernomen waaronder het verbeteren van navigatieroutes en burgerhulpverlening (AED voorzieningen, opleiding en organisatie vrijwilligers). Voor wat betreft de wens om een ambulancepost binnen of dichter bij de 4 5

4 gemeente te krijgen zijn diverse varianten bekeken. Uiteindelijk is gekozen voor een locatie die ook een andere doelstelling van de RAV IJsselland dient namelijk het beter verdelen van de bestaande ambulance capaciteit in gemeente Deventer. Met het voortdurend drukker worden van het verkeer in en rond de stad wordt spreiding van capaciteit in de stad zelf noodzakelijk. Tot voor kort stonden alle ambulances op de enige locatie in Deventer Zuid. Deskundigheid en beschikbaarheid Het dilemma van de verdeling van schaarse middelen Voor heel veel voorzieningen geldt dat ze niet op iedere straathoek beschikbaar kunnen zijn. In het geval van ambulancezorg is het vervelend en soms zelfs angstig om er op te moeten wachten, ook al duurt dat maar 5 minuten. Toch is dit realiteit. Het is onmogelijk om gegarandeerd binnen een paar minuten op iedere plek in Nederland deskundige spoedzorg te leveren. Het uitbreiden van het aantal ambulances en posten zou niet alleen onbetaalbaar worden maar bovendien zouden die ambulances op zich dan steeds minder te doen hebben. Ambulancepersoneel wacht dan voornamelijk op die ene rit per dag en doet bijna geen ervaring meer op. Dit noemen we ervaringsverdunning. Dat is niet goed voor het werkplezier maar ook slecht voor de kwaliteit van de zorg. Om bekwaam te blijven is voldoende ervaring essentieel. Medewerkers op de ambulance zijn hoogopgeleid. Een ambulanceverpleegkundige heeft al veel ervaring opgedaan in een ziekenhuis en is gespecialiseerd in bijvoorbeeld spoed eisende hulp of intensive care. Maar ook de ambulance chauffeur is ervaren en helpt de verpleegkundige met medische assis terende handelingen. Ze worden het hele jaar getraind en zijn in staat om bij ingewikkelde situaties levens reddende hulp te verlenen. In die deskundigheid wordt veel geïnvesteerd. Het is, net als de specialistische deskundigheid in ziekenhuizen, een schaars goed dat zorgvuldig verdeeld moet worden. Dat doen we door goed na te denken over spreiding en beschikbaarheid van onze zorg. Maar ook door een uitgekiende centrale aansturing van beschikbare ambulances. Die aansturing geschiedt vanuit de MKA (meldkamer ambulancezorg). Meldkamer ambulancezorg Centrale regie Alle ambulances in Nederland worden op weg gestuurd vanuit een meldkamer ambulancezorg (MKA). De MKA voor regio IJsselland bevindt zich in Apeldoorn en vormt één geheel met de meldkamer van de regio Noord Oost Gelderland. In deze MON (Meldkamer Oost Nederland) zitten centralisten van alle hulpdiensten (brandweer, politie en ambulance). In geval van grote incidenten kunnen zij in korte lijnen samenwerken. Een spoedvraag naar ambulancezorg komt meestal via het landelijke alarmnummer 112. Als u 112 belt wordt u gevraagd welke hulpdienst u nodig hebt. Vervolgens wordt u doorgeschakeld naar de meldkamer in uw eigen regio. De centralist stelt een aantal noodzakelijke vragen en bepaalt op basis daarvan de urgentie van de vraag. Dit noemen we triage. Hoewel het voor de beller soms vreemd aandoet is het uitvragen van naam, geboortedatum en vooral het adres zeer belangrijk. Bij een onduidelijk adres is het risico op tijdverlies groot. De centralist kan op basis van de triage tegen de verwachting van de beller in concluderen dat er geen sprake is van spoed. In dat geval wordt een advies gegeven over alternatieve vervolgacties. Indien de centralist een spoed urgentie vaststelt wordt altijd de dichtstbijzijnde ambulance gestuurd. De apparatuur op de MKA ziet alle ambulances in het gebied en weet of ze vrij zijn. Het systeem geeft geautomatiseerd aan welke ambulance de kortste aanrijtijd heeft. 6 7

5 Navigatiesysteem Ambulance tot voor de deur van ieder huis RAV IJsselland besteedt veel aandacht aan het continue verfijnen en up to date houden van de navigatiesystemen in de ambulances. Er wordt gebruik gemaakt van een geavanceerd systeem dat op maat aan te passen is met rij routes die voor het gewone verkeer niet toegankelijk zijn zoals fietspaden en onbekende weggetjes. Ook slagbomen, paaltjes en tijdelijke aanpassingen zoals bij wegwerkzaamheden zijn in het systeem op te nemen. Het ultieme doel is om bij ieder adres in de regio de ambulance tot voor de deur te navigeren. Daartoe worden voortdurend bestaande en nieuwe postcodes en adressen gecontroleerd: monnikenwerk maar zeer de moeite waard! huisnummers? Zijn er korte weggetjes die alleen insiders weten? Kunnen normale navigatiesystemen uw adres goed vinden? Zijn er paaltjes of slagbomen of andere obstakels? RAV IJsselland wil graag al uw opmerkingen en tips ontvangen via Publiekscampagne Steeds weer blijkt dat er veel onduidelijkheid bestaat over hoe ambulancezorg in Nederland georganiseerd is. Ambulancezorg Nederland organiseert in 2013 een publiekscampagne die naar wij verwachten antwoord geeft op de vragen. Meer informatie is te vinden op de websites van AZN, en RAV IJsselland, Wat kunt u zelf doen? De meeste mensen staan er niet bij stil maar kleine dingen kunnen een verschil maken. Ga eens na hoe gemakkelijk bereikbaar uw adres is. Hoe zit het met de zichtbaarheid van naambordjes en RAV IJsselland Postbus DA Zwolle 8