mw. N. van Wijngaarden

Transcriptie

1 Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus GB Zwolle Telefoon Telefax Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum ZC/2005/ Bijlagen Doorkiesnummer Inlichtingen bij mw. S. Bruns mw. N. van Wijngaarden Onderwerp Onderzoek overschrijdingen ambulances Olst en Bathmen. Het Overijsselse deel van de ambulance-regio Noord-Oost Gelderland omvat de gemeenten Deventer (inclusief Bathmen) en een deel van de gemeente Olst-Wijhe (voormalige gemeente Olst). Het overschrijdingspercentage van de rijtijden van de ambulances in Olst en Bathmen is hoog. Het streven van de provincie Overijssel is om de aanrijtijden in het Overijssels deel van de regio Noord- Oost Gelderland te verbeteren. Vanuit het landelijke referentiekader komen geen extra standplaatsen of paraatheid beschikbaar. Daarom hebben wij besloten in aanvulling op het landelijke referentiekader spreiding en beschikbaarheid, nader onderzoek te laten doen in deze regio om oplossingen in kaart te brengen waardoor de overschrijding van de aanrijtijden kan worden verminderd. Het doel van het onderzoek was om in het Overijsselse deel van de regio Noord-Oost Gelderland op basis van een analyse naar de knelpunten en de oorzaken van de overschrijding van de aanrijtijden, oplossingen in kaart te brengen waarmee de aanrijtijden in dit gebied verbeterd kunnen worden en het aantal overschrijdingen afneemt. Het onderzoek heeft betrekking op het Overijssels deel van de regio Noord Oost Gelderland (gemeente Deventer (inclusief Bathmen) en gemeente Olst-Wijhe en moest antwoord geven op de volgende onderzoeksvragen. 1) Wat zijn de knelpunten ten aanzien van de aanrijtijden van de ambulance; waar bevinden zich de knelpunten in dit gebied en wat zijn de oorzaken daarvan? Hierbij is het van belang te weten wat de aanrijtijden van de ambulance zijn, uitgesplitst naar diverse delen van de gemeenten. 2) Op welke wijze kunnen de aanrijtijden worden verbeterd en neemt het aantal overschrijdingen af? Het onderzoek is uitgevoerd door het RIVM en is inmiddels gereed. Uit het onderzoek blijkt dat de aanrijtijden vanuit de huidige standplaats in Deventer naar Bathmen en Olst inderdaad lang zijn. Naast de aanrijtijden komen de overschrijdingen ook voort uit overschrijding van de meld- en uitruktijd. Hierbij bieden wij u dit onderzoek in de SIS-postbus ter kennisneming aan. Bij de oplossing van de knelpunten zijn diverse partijen betrokken. Daarom zullen wij, samen met de gemeente Olst-Wijhe op korte termijn over de resultaten en de knelpunten in overleg treden met de gemeente Deventer, zorgverzekeraars en de regionale ambulancevoorzieningen om de resultaten, conclusies en vervolgacties te bespreken. Bij correspondentie graag ons kenmerk vermelden. RABO Zwolle Tijdens de renovatie van het provinciehuis is een deel van de organisatie gehuisvest op kantoorlocatie Rechterland 1 te Zwolle. Zie voor meer informatie Bezoekadres Luttenbergstraat 2 Zwolle Rechterland 1 Zwolle

2 2 Van de uitkomsten van het overleg en het vervolg zullen wij u op de hoogte houden. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretaris,

3 Pagina 1 van 14 Onderzoek knelpunten ambulancezorg regio Bathmen-Deventer-Olst in opdracht van de Provincie Overijssel In opdracht van de Provincie Overijssel heeft het RIVM onderzoek gedaan naar de knelpunten in aanrijtijden van de ambulancezorg in het Overijsselse deel van de RAV-regio Noordoost Gelderland. Doel van het onderzoek is om op basis van een analyse mogelijke oorzaken van deze knelpunten aan te wijzen en vervolgens oplossingen in kaart te brengen waarmee het aantal overschrijdingen van de normrijtijd voor spoedvervoer kan afnemen. Het Overijssels deel van de regio Noord Oost Gelderland bestaat uit de gemeenten Deventer, inclusief Bathmen, en Olst-Wijhe. 1 Vraagstelling De vraagstelling is tweeledig: 1) Wat zijn de knelpunten ten aanzien van de aanrijtijden van ambulances; waar bevinden zich de knelpunten in dit gebied en wat zijn de oorzaken daarvan? Hierbij is het van belang te weten wat de aanrijtijden van de ambulance zijn, uitgesplitst naar diverse delen van de gemeenten. 2) Op welke wijze kunnen de aanrijtijden worden verbeterd en neemt het aantal overschrijdingen dan af? 2 Uitwerking Het onderzoek bestaat uit de volgende delen: (1) Een regionale analyse van de responstijden, met onderscheid naar meldtijd, uitruktijd en rijtijd. Deze analyse geeft inzicht in het aantal overschrijdingen en hun oorzaak, gespecificeerd naar gemeente en wijk/buurt. De oorzaak van een overschrijding wordt gerelateerd aan een onderdeel van de responstijd: meldtijd, uitruktijd en rijtijd. Oorzaken mbt de uitruktijd kunnen niet nader worden gespecificeerd. Oorzaken met betrekking tot de meldtijd kunnen in enige mate worden gerelateerd aan het registratiesysteem op de meldkamer (zie onder meer het rapport Spreiding en paraatheid Ambulancezorg RAV IJssel-Vecht: Uitwerking Referentiekader (7 juli 2004). Oorzaken mbt de rijtijd kunnen worden gespecificeerd naar bereikt en onbereikt gebied, waarbij het begrip bereikt betrekking heeft op het rijtijdenmodel dat het RIVM hanteert in spreidingsonderzoek. Dit is hetzelfde model als gebruikt is in het onderzoek Ambulances binnen bereik. (2) Onderzoek naar mogelijke verbeteringen in de spreiding en beschikbaarheid die leiden tot een vermindering van het aantal overschrijdingen. De spreiding van ambulancezorg wordt eerst onderzocht. Hierbij wordt gezocht naar een meer optimale spreiding van standplaatsen, zodat, indien mogelijk, het onbereikt gebied kleiner wordt. Gegeven een spreiding van standplaatsen wordt vervolgens gekeken naar de beschikbaarheid (capaciteit) van ambulancezorg en wordt onderzocht of een andere beschikbaarheid een vermindering van overschrijdingen tot gevolg kan hebben. De effecten van een andere spreiding en beschikbaarheid worden modelmatig onderzocht. Dit betekent dat, uitgaande van de spreiding, beschikbaarheid en overschrijdingen in 2003, een schatting wordt gedaan van een andere spreiding en beschikbaarheid op het aantal overschrijdingen.

4 Pagina 2 van 14 3 Randvoorwaarden en uitgangspunten De uitgangspunten en randvoorwaarden in dit onderzoek zijn identiek aan die in het rapport Ambulances binnen bereik. Standplaatsen in de omgeving van de regio in onderzoek zijn identiek aan het Landelijk referentiekader Spreiding- en Beschikbaarheid Ambulancezorg. De volgende aanvullende uitgangspunten zijn geformuleerd: Uitgangspunt is territoriale congruentie. Bij territoriale congruentie zullen Deventer en Olst-Wijhe deel uitmaken van de ambulanceregio IJssel-Vecht. Deze congruentie heeft alleen betrekking op punt (2) van de uitwerking, omdat dit onderdeel een beschrijving van de toekomstige situatie geeft. De analyse van punt (1) van de uitwerking gaat niet uit van de congruentie. Er vindt afstemming plaats met aangrenzende regio s. Effecten van mogelijke oplossingsrichtingen op aangrenzende regio s worden in kaart gebracht. Voorgestelde oplossingen moeten passen binnen de voor het ambulancevervoer geldende financiële kaders. Hierbij wordt uitgegaan van de bestaande financiering. Tevens wordt in de oplossingen rekening gehouden met incidentele middelen die (éénmalig) beschikbaar zijn voor het oplossen van specifieke knelpunten in het te onderzoeken gebied. Het onderzoek maakt gebruik van en bouwt voort op een analyse van de ritgegevens van de RAV Noord en Oost Gelderland over 2003, een onderzoek dat in 2004 is uitgevoerd. Het onderzoek in onderhavige offerte kan alleen dan worden uitgevoerd als de resultaten van de 2003-analyse en de voor deze 2003-analyse bewerkte ritgegevens beschikbaar zijn, en deze door de onderzoekers als kwalitatief voldoende worden beoordeeld. Er wordt geen gebruik gemaakt van ritgegevens over 2001 die in het kader van het onderzoek Ambulances binnen bereik zijn verzameld, omdat de kwaliteit van die gegevens ontoereikend is voor dit onderzoek. Toekomstige ontwikkelingen zoals mogelijke toekomstige standplaatslocaties worden meegenomen in de vorm van scenario's. In één van de scenario s zal op de locatie van het nieuw te bouwen Deventer ziekenhuis een standplaats worden geplaatst. 4 Resultaten De resultaten worden gepresenteerd volgens de stappen in de uitwerking. Eerst is er een analyse van de overschrijdingen, vervolgens wordt ingegaan op de oplossingsmogelijkheden. In de afgelopen jaren zijn door gemeentelijke herindelingen de vroegere gemeenten Olst en Bathmen samengevoegd tot de gemeenten Wijhe-Olst en Deventer, respectievelijk. In deze analyse wordt uitgegaan van de situatie van voor de herindeling. De gemeenten Olst en Bathmen worden dus afzonderlijk genoemd, ritten en overschrijdingen in deze vroegere gemeenten worden apart gepresenteerd. Ofschoon deze naamgeving niet overeenstemt met de huidige gemeentelijke situatie wordt gemakshalve deze oude indeling hier gehanteerd. Waar gesproken wordt van de gemeente Deventer, is dit exclusief Bathmen, waar gesproken wordt van de gemeente Olst, is dit exclusief Wijhe. In de discussie van overschrijdingen worden twee normen gehanteerd. De norm voor spoedvervoer is de A1-norm van 15 minuten en houdt in dat de ambulance binnen 15 minuten na melding bij de patiënt aangekomen moet zijn. De rijtijdnorm is hiervan afgeleid en bedraagt 13 minuten. Deze gaat uit van een totale meld- en uitruktijd van 2 minuten. In dit verslag wordt gesproken van een overschrijding van de rijtijd (meer dan 13 minuten), van de meldtijd (meer dan 2 minuten) en van de uitruktijd (ook meer dan 2 minuten). Het laatste onderscheid wordt niet altijd gehanteerd omdat vaak uitgegaan wordt van de opstarttijd. 4.1 Analyse van de responstijden De analyse is gebaseerd op het onderzoek van de ritgegevens 2003 in de RAV-regio Noord en Oost Gelderland (Analyseren ritgegevens 2003, Bosman-ICT Advies & Management, 15 september 2004),

5 Pagina 3 van 14 uitgevoerd in opdracht van RAV Noordoost Gelderland. De resultaten van dit onderzoek voor de gemeenten Bathmen, Deventer en Olst worden kort samengevat (tabel 1)en er wordt iets dieper ingegaan op ritprestaties in deze gemeenten (tabel 2). Het totale aantal verreden ritten in 2003 door diensten van de RAV-regio Noordoost Gelderland is , waarvan in de gemeente Deventer, 93 in de gemeente Bathmen en 98 in de gemeente Olst. Een aantal ritten zijn zogenaamde stand-by ritten, zijn voorwaardescheppende ritten, zijn aangevangen in een andere RAV-regio of hebben geen volledige tijdsregistratie. Deze zijn uitgesloten in de analyse omdat we ons beperken tot spoedritten. Omdat we kijken naar overschrijdingen van de A1-norm moet de aankomsttijd bij de patiënt geregistreerd zijn. Voor een onderscheid naar overschrijding van de meld-, uitruk- en rijtijd moet er een volledige tijdenregistratie zijn. Het aantal overschrijdingen is gerelateerd aan het aantal geschoonde spoedritten (rij A in tabel 1). Van dit aantal wordt bepaald welk deel te maken had met een overschrijding van de meldtijd, uitruktijd rijtijd, of een combinatie van deze delen. Deze aandelen staan gegeven in tabel 2. Een analyse van het aantal overschrijdingen naar wijk of buurt, zoals genoemd in de uitwerking, is niet mogelijk omdat de het aantal overschrijdingen in de gemeenten Olst en Bathmen te klein is om verantwoorde conclusies te trekken over de oorzaken van de overschrijdingen per wijk. Wel is in Bijlage 1 een overzicht van het aantal ritten en overschrijdingen op wijkniveau gegeven. Er is gekeken naar het aantal overschrijdingen per gemeente per uur van de dag. Voor de gemeenten Olst en Bathmen is het aantal overschrijdingen per uur zo klein dat het niet mogelijk om waardevolle conclusies te trekken uit die cijfers. Het aantal overschrijdingen in de gemeente Deventer heeft pieken rond 10 en 17 uur, een gebruikelijk patroon in de vraag naar ambulancezorg. Bathmen Van de 93 ritten naar de gemeente Bathmen resteren er 49 voor de verdere analyse (53%). Een aantal ritten heeft geen registratie van de tijd van aankomst bij de patiënt (16%) of is geen spoedrit of heeft een onvolledige tijdsregistratie (31%). Van deze 49 spoedritten met volledige tijdsregistratie vonden 45 plaats vanaf de (primaire 1 ) standplaats Deventer. In vier gevallen was er (vermoedelijk) geen ambulance beschikbaar in Deventer en moest een ambulance uit Borculo (één maal) en Zutphen (drie maal) komen. Drie van deze ritten waren een overschrijding. Ofschoon het hier om een zeer klein aantal ritten gaat (4 ritten) kan een eerste conclusie zijn dat assistentie vanuit andere standplaatsen in het algemeen gepaard gaat met lange rijtijden en dat een overschrijding van de A1-norm dan mogelijk kan worden vermeden wanneer zeer korte meld- en uitruktijden worden gerealiseerd. Van de 49 spoedritten waren er 21 (43%) met een overschrijding van de A1-norm, 11 ritten (22%) hadden meer dan 13 minuten rijtijd. Het aandeel van de rijtijdoverschrijdingen in het totale aantal overschrijdingen is dus 52%. We zien ook dat elke overschrijding van de rijtijd gepaard ging met een overschrijding van de meld- en uitruktijd. Alle overschrijdingen hadden een te hoge meld- en uitruktijd, ongeacht of de rijtijd minder dan 13 minuten was. Een eerste conclusie is dat de helft van het aantal overschrijdingen zijn oorzaak niet in een te lange rijtijd had maar in een te lange meld- en uitruktijd. Een kanttekening hierbij is echter dat er toch nog onzekerheden in de data zijn: ondanks de selectie van data komen ritten voor met onwaarschijnlijk hoge meldtijden (20 tot 40 minuten). Ook zijn er registratie onvolkomenheden omdat een kwart van de overschrijdingen plaatsvonden vanuit piketdienst, waarbij de uitruktijd niet altijd exact geregistreerd wordt. De overschrijdingen vanuit piketdienst hadden overigens altijd een te hoge opstarttijd (meld- en uitruktijd samen) en een te hoge rijtijd. Vanuit eerder spreidingsonderzoek (Ambulances binnen bereik) is het bekend dat Bathmen relatief hoge aanrijtijden vanaf de standplaats Deventer heeft. Dit blijkt ook uit de mediane rijtijd van alle overschrijdingen (ruim 13 minuten). Het aantal overschrijdingen van de rijtijd kan waarschijnlijk alleen substantieel teruggebracht worden door een andere spreiding van 1 De primaire standplaats is de standplaats waarvandaan de meeste ritten plaatsvinden. In het algemeen is dit de dichtstbijgelegen standplaats. In het geval van Bathmen Deventer en Olst is dit in alle gevallen de staanplaats Deventer.

6 Pagina 4 van 14 standplaatsen of ambulances. We zien echter in tabel 2 dat het terugbrengen van de aanrijtijd niet altijd een overschrijding wegneemt, omdat de opstarttijd nog tot een overschrijding van de A1-norm kan leiden. Deventer Van de ritten naar de gemeente Deventer resteren er 880 voor de verdere analyse (57%). Een aantal ritten heeft geen registratie van de tijd van aankomst bij de patiënt (10%) of is geen spoedrit of heeft een onvolledige tijdsregistratie (33%). Van deze 880 spoedritten met volledige tijdsregistratie vonden 851 plaats vanaf de (primaire) standplaats Deventer. In 29 gevallen was er (vermoedelijk) geen ambulance beschikbaar in Deventer en moest een ambulance uit Apeldoorn (7 maal), Borculo (één maal) en Zutphen (21 maal) komen. In de helft van deze gevallen (15 ritten) was er sprake van een overschrijding van de A1-norm, in 7 gevallen was een rijtijdoverschrijding. Een eerste conclusie op basis van deze cijfers is dat assistentie vanuit andere standplaatsen niet noodzakelijk gepaard hoeft te gaan met te lange rijtijden. Van de 880 spoedritten waren er 82 (9%) met een overschrijding van de A1-norm, er waren 23 ritten (3%) met een overschrijding van de 13 minuten rijtijd. Het aandeel van overschrijding van de meld- en uitruktijden in het totale aantal overschrijdingen is dus 71%. Ook hier zien we dat bijna elke rijtijdoverschrijding gepaard gaat met een overschrijding van de opstarttijd. Omdat de gemeente Deventer een standplaats heeft en dus een gebied is met relatief korte aanrijtijden, is een vermindering van het aantal overschrijdingen eerder te bereiken door kortere meld- en uitruktijden te realiseren. Hierbij moet de kanttekening worden geplaatst dat een aantal (23 ritten) overschrijdingen plaatsvonden vanuit de piketdienst, hiervan had een kwart een rijtijdoverschrijding. Ook hier zien we enig onzekerheid in de data, er zijn overschrijdingen met onwaarschijnlijk hoge meldtijden (tot meer dan een uur) en onwaarschijnlijk korte rijtijden (minimum rijtijd van 0 minuten). Olst Van de 98 ritten naar de gemeente Olst resteren er 60 voor de verdere analyse (61%). Een aantal ritten heeft geen registratie van de tijd van aankomst bij de patiënt (7%) of is geen spoedrit of heeft een onvolledige tijdsregistratie (32%). Alle 60 spoedritten met volledige tijdsregistratie vonden plaats vanaf de (primaire) standplaats Deventer. Op basis van de ritgegevens kan geen uitspraak worden gedaan over assistentie vanaf een andere standplaats. Van de 60 ritten waren er 24 (40%) met een overschrijding van de A1-norm, 7 ritten (12%) hadden een rijtijdoverschrijding. Het aandeel rijtijdoverschrijdingen in het totale aantal overschrijdingen is 29%. Vier overschrijdingen hadden geen meldtijdoverschrijding. Elke rijtijdoverschrijding gaat gepaard met een overschrijding van de uitruktijd. Vanuit eerder spreidingsonderzoek is bekend dat de Olst relatief hoge aanrijtijden heeft vanaf standplaats Deventer. De mediane rijtijd van alle overschrijdingen (ruim 12 minuten) wijst hier ook op. De analyse van het aantal overschrijdingen echter, wijst echter ook op een probleem bij de opstarttijden: het aandeel meld- en uitruktijd in het aantal overschrijdingen is 71%. Een vermindering van het aantal overschrijdingen is dus ook te behalen door het realiseren van kortere meld- en uitruktijden. Ook hier moet de kanttekening worden geplaatst dat er nog onzekerheid in de ritgegevens is: meldtijden van 20 tot 30 minuten komen voor. Ook vindt éénderde van de overschrijdingen plaats vanuit piketdienst, waarbij in de helft van de gevallen een rijtijdoverschrijding plaatsvond.

7 Pagina 5 van 14 absolute aantallen geïndexeerd (totaal aantal = 100) RAV Noordoost Gelderland gemeente Bathmen gemeente Deventer gemeente Olst RAV Noordoost Gelderland gemeente Bathmen gemeente Deventer gemeente Olst totaal aantal A1-ritten totaal aantal A1-ritten aangevangen in RAV NO Gelderland tijd aankomst patiënt geregistreerd A geschoond voor stand-by, combinatie, vws en onvolledige tijdregistratie waarvan vanaf primaire standplaats Tabel 1: Selectie van het aantal verreden ritten in 2003 in RAV Noordoost Gelderland en de gemeenten Bathmen, Deventer en Olst. (bron: Analyse ritgegevens Bosman ICT Advies en Management.september 2004) gemeente gemeente gemeente Bathmen Deventer Olst aantal spoedritten met complete tijdsregistratie waarvan met overschrijding A1-norm percentage overschrijdingen A1-norm waarvan met meldtijd > 2 minuten waarvan met meld- + uitruktijd > 2 minuten waarvan met rijtijd > 13 minuten percentage rijtijd overschrijdingen waarvan alleen overschrijding meldtijd waarvan alleen overschrijding uitruktijd waarvan alleen overschrijding rijtijd waarvan alleen overschrijding meld- en uitruktijd waarvan alleen overschrijding uitruk- en rijtijd waarvan overschrijding meld- en uitruktijd en rijtijd van de overschrijdingen A1-norm: mediane rijtijd 0:13:14 0:09:04 0:12:15 maximum rijtijd 0:22:11 0:29:00 0:17:27 minimum rijtijd 0:07:17 0:00:02 0:05:51 Tabel 2: Analyse van het aantal overschrijdingen (rij A in Tabel 1).

8 Pagina 6 van Onderzoek van de spreiding In dit tweede deel van het onderzoek is onderzocht wat het effect is van een andere locatie van de standplaats in Deventer op het aantal inwoners en gebieden bereikt naar rijtijd. Hiertoe is eerst het rijtijdprofiel beschouwd, dat het aantal inwoners geeft dat binnen bepaalde rijtijd wordt bereikt. Daarna is gekeken naar het aantal gebieden dat binnen 13 minuten rijtijd wordt bereikt en het aantal ritten en overschrijdingen dat in deze gebieden heeft plaatsgevonden. Aan de hand daarvan wordt een schatting gegeven van de vermindering van het aantal overschrijdingen in het gebied dat buiten 13 minuten rijtijd ligt. De alternatieve locaties zijn doorgerekend in de volgende scenario s. scenario 1: huidige situatie, standplaatslocatie in 4-positie postcodegebied 7418 scenario 2: standplaats op de locatie van het nieuwe ziekenhuis, 4-positie postcodegebied 7416 scenario 3: standplaats in de wijk Platvoet, 4-positie postcodegebied 7414 scenario 4: standplaats op een optimale locatie, 4-positie postcodegebied 7415 scenario 5: 2 standplaatsen op optimale locaties, 4-positie postcodegebieden 7414 en 7418 scenario 6: 2 standplaatsen op optimale locaties, 4-positie postcodegebieden 7414 en 7422 De optimale locatie in scenario 4 is de locatie die het hoogste aantal inwoners bereikt binnen 13 minuten rijtijd, in het gebied dat binnen 18 minuten vanaf de huidige standplaatslocatie wordt bereikt, maar buiten het gebied dat binnen 9 minuten door een omringende standplaats wordt bereikt. Dit gebied is zo gekozen omdat het een ruim gebied beschrijft rondom de huidige standplaatslocatie, maar buiten het bereik van omringende standplaatsen. Dit gebied is voldoende groot om te zoeken naar een locatie van waaruit mogelijk meer mensen binnen 13 minuten rijtijd kan worden bereikt. Bij het bepalen van het aantal inwoners bereikt is gewogen naar rijtijd. Deze randvoorwaarde weegt inwoners op korte rijtijd zwaarder dan op lange rijtijd. Als gevolg zal een standplaats niet in landelijk gebied worden geplaatst. De optimale locaties in scenario s 5 en 6 zijn gekozen door te zoeken naar 2 locaties met een zo kort mogelijke rijtijd naar Bathmen en Olst, onder de voorwaarde dat zoveel mogelijk inwoners binnen 13 minuten wordt bereikt. Hierbij is het aantal inwoners ook gewogen naar rijtijd. De standplaatsen in scenario s 5 en 6 liggen aan de rand van Deventer, nabij uitvalswegen naar Bathmen en Olst. De rijtijdprofielen (zie tabel 3 en figuur 1) geven het percentage inwoners bereikt naar rijtijd. Hierbij is het gebied beschouwd dat binnen 18 minuten rijtijd vanuit de huidige standplaats in Deventer (4-positie postcode 7418) wordt bereikt. In dit gebied wonen inwoners. Dit gebied is zo gekozen omdat het ook de gemeente Olst omvat. Dit gebied omvat weliswaar ook de plaatsen Apeldoorn en een deel van Zutphen maar dit heeft geen effect op de vergelijking van de rijtijdprofielen tussen de scenario s. In elk scenario wordt elk postcodegebied toegewezen aan de dichtstbijzijnde standplaats. De standplaatsen in Apeldoorn en Zutphen behouden hun eigen verzorgingsgebied en de rijtijden in Apeldoorn en Zutphen veranderen du niet. Op de grens van de verzorgingsgebieden zijn er mogelijk kleine veranderingen die effect op het rijtijdprofiel hebben. De grootste effecten op het rijtijdprofiel hebben echter de veranderingen in de buurt van Deventer. De scenario s 5 en 6 presteren beduidend beter dan de andere scenario s omdat er in deze scenario s twee standplaatsen zijn in plaats van één. Scenario 5 presteert over het gehele rijtijdengebied als beste. Binnen 13 minuten en in het middengebied (5 tot 10 minuten rijtijd) wordt het hoogste aantal inwoners bereikt. Op korte rijtijden presteert scenario 6 iets beter dan scenario 5. Van de scenario s 1 tot en met 4 presteert scenario 2 als beste op korte (tot 5 minuten) en middellange rijtijden, scenario 4 presteert als beste op lange rijtijden. Binnen 13 minuten rijtijd wordt in scenario 4 het hoogste aantal inwoners bereikt, op dit criterium is deze optimale locatie gekozen.

9 Pagina 7 van 14 rijtijd (min.) scenario 1: huidige situatie scenario 2: locatie nieuw ziekenhuis scenario 3: locatie Platvoet scenario 4: optimale locatie scenario 5: 2 optimale locaties scenario 6: 2 optimale locaties Tabel 3: Rijtijdprofiel in de verschillende scenario s: het percentage inwoners bereikt naar rijtijd. De maximale waarden zijn vet aangegeven, de maximale waarden van de scenario s 1-4 zijn in onderstreept aangegeven (verschillen treden op door afrondingen). aantal inwoners bereikt (%) rijtijd (min.) scenario 1 scenario 2 scenario 3 scenario 4 scenario 5 scenario 6 Figuur 1: Rijtijdprofielen in de verschillende scenario s: aantal inwoners bereikt naar rijtijd.

10 Pagina 8 van 14 De rijtijden naar Olst en Bathmen veranderen ook in de scenario s. In de huidige situatie is de rijtijd naar Olst vanaf de standplaats Heerde 17 minuten (18 minuten vanaf standplaats Deventer). In scenario 2 is de rijtijd 15 minuten, in scenario 4 is dit 12 minuten en in de scenario s 3, 5 en 6 is de rijtijd 10 minuten. Naar Bathmen is de rijtijd in de huidige situatie 10 minuten, in scenario 2 loopt dit op naar 11 minuten, in scenario 4 naar 12 minuten en in scenario 3 is de rijtijd 14 minuten. In scenario 5 is deze rijtijd 10 minuten en in scenario 6 is de rijtijd 8 minuten. Vervolgens kijken we naar het aantal gebieden in bereikt en onbereikt gebied, en het aantal ritten dat daar heeft plaatsgevonden, op basis van de ritgegevens over Het bereikte gebied is hier gedefinieerd als het gebied dat binnen 13 minuten rijtijd vanaf een standplaats kan worden aangereden. We sluiten aan bij de analyse van de responstijden in het eerste deel van het onderzoek en beperken ons dus tot de gemeenten Deventer, Olst en Bathmen. Het verzorgingsgebied van de standplaats(en) in Deventer is groter dan deze gemeenten, een deel van de ritproductie van de standplaats Deventer valt dus buiten onderstaande analyse. Het aantal ritten uit tabel 2 geeft het aantal ritten in de gemeenten Deventer, Olst en Bathmen. We kijken nu of deze ritten in bereikt of onbereikt gebied liggen. Door een andere locatie van de standplaats verandert het bereikt en onbereikt gebied, waardoor een aantal ritten dat in de huidige situatie in onbereikt gebied ligt, in bereikt gebied kan vallen. Overschrijdingen in het huidige onbereikte gebied zullen bij een andere standplaatslocatie misschien wel binnen de normrijtijd worden gereden. Een deel van deze overschrijdingen zullen echter ook in het bereikte gebied blijven optreden, omat er andere oorzaken dan spreiding kunnen zijn. We corrigeren dus voor het overschrijdingspercentage in bereikt gebied. In de huidige situatie is het overschrijdingspercentage in bereikt gebied 10,8%. Dit is de correctiefactor in de bespreking van de andere scenario s. In scenario 2 veranderen weliswaar rijtijden per postcodegebied, maar het aantal ritten en overschrijdingen in bereikt en onbereikt gebied is gelijk aan scenario 1. In scenario 3 vallen meer ritten in onbereikt gebied dan in scenario 1 maar het aantal overschrijdingen blijft gelijk. Als we corrigeren voor het overschrijdingspercentage in onbereikt gebied, zijn de prestaties gelijk aan scenario 1. Scenario s 4, 5 en 6 geven de grootste daling van het aantal ritten in onbereikt gebied: 52 ritten. Van deze 52 ritten, die nu in bereikt gebied vallen, zullen naar verwachting 6 nog altijd als overschrijding voorkomen. In deze scenario s blijven er 4 ritten in onbereikt gebied over, allen zijn dit overschrijdingen. Er kan geen uitspraak worden gedaan of deze bij een andere spreiding van standplaatsen binnen de normrijtijd aangereden zullen worden. In deze berekeningen wordt niets gedaan met het aantal overschrijdingen in bereikt gebied omdat per aanname de spreiding van standplaatsen geen oorzaak van deze overschrijdingen is. Echter, wanneer het aantal standplaatsen wordt uitgebreid is het mogelijk dat het aantal overschrijdingen in bereikt gebied afneemt.

11 Pagina 9 van 14 scenario 1: huidige situatie aantal ritten aantal overschrijdingen totaal waarvan in bereikt gebied waarvan in onbereikt gebied overschrijdingspercentage 12,9 in bereikt gebied 10,8 in onbereikt gebied 46,4 scenario 4, 5 en 6 totaal waarvan in bereikt gebied waarvan in onbereikt gebied 4 4 extra aantal ritten in bereikt gebied 52 waarvan een overschrijding in bereikt gebied blijven 6 gecorrigeerd aantal overschrijdingen waarvan in bereikt gebied 126 (moet zijn 129) waarvan in onbereikt gebied 4 Tabel 4: Ritten en overschrijdingen in de gemeenten Deventer, Olst en Bathmen (vergelijk tabel 2) verdeeld over bereikt en onbereikt gebied. Scenario s 2 en 3 zijn onveranderd ten opzichte van scenario 1; de resultaten van scenario s 4, 5 en 6 zijn gecorrigeerd voor het overschrijdingspercentage in bereikt gebied. 5 Kosten aanpassing spreiding en paraatheid in het gebied Deventer. In deze paragraaf worden kostenaspecten besproken die van belang zijn in de aanpassing van de spreiding en beschikbaarheid in het gebied Deventer en omgeving. De analyse in de vorige paragraaf geeft een aantal scenario s voor de verbetering van de spreiding van de ambulancezorg. Enkele scenario s gaan uit van 1 standplaats met alternatieve locaties, anderen van twee standplaatslocaties. In de operationalisatie kan in een aantal gevallen worden gekozen voor een uitrukpost of stationeringsplaats in plaats van een standplaats. Deze keuze heeft effect op de exploitatiekosten, maar er zijn tevens beperkingen in de exploitatie, omdat in het Landelijk referentiekader Spreiding en Beschikbaarheid bepaalde uitgangspunten zijn gehanteerd die gevolgen hebben voor de regio Deventer. Er kan geen aparte berekening worden gemaakt voor de kosten van de ambulancezorg in de regio Deventer, omdat de ambulancezorg op RAV-niveau is georganiseerd. Dit niveau is dus ook het laagste niveau waarop kosten kunnen worden berekend. Een belangrijk bijkomend aspect is het feit dat op dit moment de regio Deventer onder verantwoordelijkheid valt van RAV Noord en Oost Gelderland (Provincie Gelderland) maar in de toekomst, in het kader van congruente veiligheidsregio s op het niveau van de politieregio, het gebied onder verantwoordelijkheid valt van RAV IJssel-Vecht (Provincie Overijssel). Financiële gevolgen van de aanpassing van de spreiding en beschikbaarheid in de regio Deventer is onlosmakelijk verbonden met deze congruentieaanpassing. De gevolgen van de congruentieaanpassing, zowel op gebied van het aantal ritten als de financiën, zal in een ander onderzoek onderzocht moeten worden. In dit onderzoek worden alleen indicatieve cijfers gegeven voor het uitbreiden van de spreiding en beschikbaarheid van de ambulancezorg in de regio Deventer. Deze cijfers zijn geen schattingen voor het oplossen van de knelpunten in de regio Deventer en mogen ook niet als zodanig gehanteerd worden. Landelijk Referentiekader In het Landelijk referentiekader Spreiding en Beschikbaarheid is de benodigde ambulancecapaciteit voor het leveren van doelmatige verantwoorde zorg berekend. Het resulterend aantal ambulances is onder andere afhankelijk van het aantal standplaatsen in een gebied en de zorgvraag, het aantal uit te voeren ritten. Stationeringsplaatsen of uitrukposten zijn niet van invloed op de beschikbaarheid. Een standplaats en een uitrukpunt hebben beide tot doel de bereikbaarheid in een gebied te verbeteren, maar

12 Pagina 10 van 14 er is een duidelijk verschil in operationalisering tussen deze twee varianten. Globaal gezegd is een standplaats een noodzakelijke voorziening om de dekking van een gebied te waarborgen. Een uitrukpost beoogt de dekking te verbeteren. Standplaats Bij een standplaats wordt er vanuit gegaan dat zoveel mogelijk een ambulance daar aanwezig is voor het dekken van de paraatheid in het gebied. Pas als het meer dan gemiddeld druk is kan niet meer voor iedere standplaats een vrije ambulance beschikbaar worden gehouden en zal moeten worden overgegaan op rijdende paraatheid. Dat wil zeggen dat ambulances bemand op strategische plaatsen in het gebied worden opgesteld met als doel de dekking van het gebied te waarborgen. Omdat bij het referentiekader de berekende ambulancecapaciteit is afgestemd op het aantal standplaatsen betekent dit dat bij de uitbreiding met een standplaats er ook 24 uur per dag een extra ambulance moet worden bijgeplaatst. De extra kosten die daarmee gepaard gaan bestaan uit drie verschillende elementen: 1. Kosten ambulancebemanning 2. Kosten ambulance en medische inventaris 3. Kosten huisvesting Uitrukpost Een uitrukpost wordt ingericht met het doel om daar tijdelijk een ambulance te stationeren uit de bestaande paraatheid. Er kan dus alleen een ambulance worden gestationeerd als er minimaal één ambulance meer vrij is dan het aantal standplaatsen in het gebied. Dit kan dus alleen bij een minder dan gemiddeld werkaanbod en het gevolg is dat de uitrukpost regelmatig niet bezet kan worden gehouden omdat de ambulance elders nodig is. De kosten van een uitrukpost bestaan uit extra huisvesting alleen. Kosten ambulancebemanning De kosten voor het 24 uur per dag bezet houden van een ambulance kan voor de directe personeelskosten (basislonen en toeslagen) eenvoudig worden berekend met de tabel uit bijlage 4 van het landelijk referentiekader. Daar staan de kosten voor een ambulance per dagdeel vermeld bij parate diensten en bij diensten waarbij s nachts mag worden geslapen op de post (aanwezigheiddienst). Parate diensten kost per ambulance op jaarbasis en als het personeel s nachts slaapt op de post kost dit Daarnaast moet nog rekening worden gehouden met indirecte personeelskosten en kosten opleidingen (cursuskosten), zodat de totale kosten voor een bemensing van een ambulance minimaal en maximaal per jaar bedragen. Kosten ambulance en medische inventaris Omdat er een extra ambulance moet worden ingezet moet hiervoor dus ook een extra, compleet ingerichte, ambulance worden aangeschaft. De kosten bestaan uit de kosten afschrijvingen voor ambulance en inventaris, de rentelasten voor de financiering van de afschrijving en de verzekeringspremie. Daarnaast zullen extra kilometers worden gereden voor het af en aanrijden naar de post. De gereden kilometers voor het uitvoeren van ritten zal niet wijzigen omdat er geen extra ritten bij komen en in het verleden zonder de extra standplaats deze kilometers ook werden gereden. Hierdoor ontstaan extra kosten voor brandsof en onderhoud. Ook het medische inventaris moet worden onderhouden en verzekerd. Daarnaast zijn er nog extra kosten voor de communicatie (C mobiele telefoon) en voertuiglocatie volgsysteem (AVLS/GIS). Bij het bepalen van de kosten wordt uitgegaan van de normbedragen die worden vergoed aan ambulancediensten in het budget. Met deze factoren rekening houdend zijn de totale kosten van de ambulanceauto en medische inventaris per jaar. Kosten huisvesting De kosten voor een standplaats zijn meestal beduidend hoger dan die van een uitrukpost. Omdat op een standplaats in principe bijna continu personeel aanwezig is zal deze daarvoor ook ingericht moeten zijn. Zo zal er behalve een dagverblijf met keuken ook slaapruimte, kleedruimte, douches en toiletten, een voorraadkast en een stallingruimte voor de ambulance moeten zijn. Bij een uitrukpost is in principe een verblijfruimte en toiletten voldoende en moet er de beschikking zijn over een koffievoorziening. Een parkeerplaats voor de ambulance is voldoende. Voor een standplaats zijn de jaarlijkse exploitatiekosten tussen en per jaar, waarbij is uitgegaan van nieuwbouw. Voor een

13 Pagina 11 van 14 uitrukpost wordt meestal aansluiting gezocht bij bestaande faciliteiten door middel van huur en worden kosten ingeschat tussen en Gevolgen voor de scenario s regio Deventer De betekenis voor de hiervoor berekende scenario s voor de spreiding van de ambulancezorg in de regio Deventer kan als volgt worden samengevat. - Het bijplaatsen van een standplaats heeft grote financiële gevolgen, omdat er dan een extra ambulance en bemanning moet komen. - Het exploiteren van een uitrukpost vraagt geen extra personeel of auto s; de kosten liggen globaal tussen de en Aandachtspunt bij het operationaliseren van een uitrukpost is het feit dat aan een bepaald gebied een ambulance wordt onttrokken. Immers, als een uitrukpost in Olst wordt opgezet, zal een ambulance uit Deventer moeten worden gehaald om in Olst te gaan staan. Dit geeft extra druk op de paraatheid in Deventer. Als echter de uitrukpost in Deventer wordt geëxploiteerd, is dit probleem veel minder groot, omdat de ambulances dan over de stand gespreid worden. Voorwaarde is uiteraard, dat er meer dan één ambulance in Deventer is gestationeerd. 6 Samenvatting en Conclusies In het eerste deel van het onderzoek is een analyse uitgevoerd van de reponstijden in de gemeenten Deventer, Olst en Bathmen in het jaar Bijna de helft van het aantal spoedritten viel buiten de analyse omdat de tijden onvolledig geregistreerd waren. Door onvolkomenheden in de registratie was het niet mogelijk aan te geven of de meldtijd of de uitruktijd de grootste oorzaak van de overschrijdingen had. Van de 49 onderzochte spoedritten in de gemeente Bathmen had 43% een overschrijding van de A1- norm van 15 minuten, 11 ritten hadden een overschrijding van de 13 minuten rijtijd, maar deze hadden ook een overschrijding van de meld- en uitruktijd. De helft van het aantal overschrijdingen had zijn oorzaak in een te lange meld- en uitruktijd. Bathmen heeft vanuit de huidige standplaatslocatie in Deventer hoge aanrijtijden: de mediane rijtijd van alle overschrijdingen was 13 minuten. Van de 880 onderzochte spoedritten in de gemeente Deventer had 9% een overschrijding van de A1- norm van 15 minuten, 23 ritten hadden een overschrijding van de 13 minuten rijtijd. Ruim 70% van de overschrijdingen had een te lange meld- en uitruktijd. Omdat Deventer een standplaats heeft zijn de rijtijden in deze gemeente niet hoog. Van de 60 onderzochte spoedritten in de gemeente Olst had 40% een overschrijding van de A1-norm van 15 minuten, 7 ritten hadden een overschrijding van de 13 minuten rijtijd. Ruim 70% van het aantal overschrijdingen had zijn oorzaak in een te lange meld- en uitruktijd. Olst heeft vanuit de huidige standplaatslocatie in Deventer, en vanaf de standplaats Heerde hoge aanrijtijden: de mediane rijtijd van alle overschrijdingen was 12 minuten. Het onderzoek naar andere standplaatslocaties laat zien dat de huidige standplaatslocatie goed presteert rond minuten rijtijd. Op kortere rijtijden, tot 10 minuten rijtijd, presteert de toekomstige locatie van het Deventer ziekenhuis als beste. Kort gezegd is deze locatie voor de stad Deventer de beste standplaatslocatie. Voor hoge rijtijden, vanaf 12minuten rijtijd, is de locatie in scenario 4, met 4-positie postcode 7415, als beste. In dit scenario worden Olst en Bathmen wel binnen 13 minuten aangereden, maar eed rijtijden zijn nog wel relatief hoog. Het aantal ritten in onbereikt gebied is in scenario 4 teruggebracht van 56 in de huidige situatie naar 4. Korte rijtijden naar Olst en Bathmen kunnen alleen worden gerealiseerd door in Deventer twee standplaatslocaties te realiseren. De locaties in scenario 5 presteren hiervoor als beste van de twee

14 Pagina 12 van 14 onderzochte scenario s met twee standplaatslocaties. Het aantal ritten in onbereikt gebied is evenals in scenario 4, teruggebracht naar 4 ritten. Het is niet uitgesloten dat er betere locaties zijn omdat het tijdsbestek van dit onderzoek en de gebruikte methodiek het niet toelieten om alle mogelijkheden voor 2 optimale standplaatslocaties te onderzoeken. Nader onderzoek zou hierover uitsluitsel kunnen geven. Door een andere spreiding van standplaatsen kan het aantal overschrijdingen in onbereikt gebied afnemen van 26 naar 4. Kanttekening hierbij is dat deze cijfers zijn gebaseerd op de helft van het aantal spoedritten in de onderzochte gemeenten (zie deel 1). Tevens moet in aanmerking worden genomen dat een groot deel van het verzorgingsgebied van de standplaats Deventer, niet in de rittenanalye is meegenomen omdat dit niet in de vraagstelling is opgenomen. Vanuit Deventer is een deel van de provincie Gelderland het snelst aan te rijden en dit gebied valt dus in het verzorgingsgebied van de standplaats Deventer. Een groot deel van het aantal overschrijdingen heeft zijn oorzaak in meld- en uitruktijden. Het is, op basis van de onderzochte gegevens, niet bekend of en hoe andere meldkamerprocessen en protocollen bij het uitvragen en registreren van spoedritten het aantal overschrijdingen terug kan brengen. Wel is onderzocht hoe de aanrijtijden naar Bathmen en Olst kunnen worden teruggebracht door een andere locatie van de standplaats in Deventer, en door twee standplaatsen te operationaliseren. Er is in deze oplossing geen rekening gehouden met de beschikbare capaciteit, de ingezette paraatheid of de financiële consequenties van de oplossingen.

15 Pagina 13 van 14 Bijlage 1 Aantal spoedritten en overschrijdingen in 2003 op wijkniveau. plaatsnaam wijk 4-positie postcode aantal spoedritten aantal overschrijdingen Deventer Deventer Centrum Deventer Zwolseweg e.o Deventer Rode Dorp e.o Deventer Platvoet Deventer Karel de Grotelaan e.o Deventer Brinkgreven Deventer Rivierenbuurt Deventer Deventer industrieterrein Deventer Hoven en agrarisch gebied Deventer Swormink Deventer Colmschaterenk Deventer Groot Douwel Deventer Colmschate-Noord - Douwelerweg Deventer Colmschate-Noord - Nieuwedijk Deventer Bannink Deventer Oxerhof Colmschate Dorp Colmschate Diepenveen Diepenveen-Dorp Schalkhaar Schalkhaar (Riele) Lettele Lettele Okkenbroek Okkenbroek Bathmen Buurtschap Loo Olst Olst Kern Wesepe Wesepe Kern Welsum Welsum en omgeving Noot: Vanwege het gering aantal ritten voor bepaalde wijken is het niet verantwoord om uit deze cijfers conclusies te trekken over overschrijdingsproblemen op wijkniveau.

16 Pagina 14 van 14 Bijlage 2: Standplaatsen in RAV-en in de omgeving van Deventer. RAV standplaats 4-positie postcode RAV IJssel-Vecht Balkbrug 7707 RAV IJssel-Vecht Nieuwleusen 7711 RAV IJssel-Vecht Ommen 7731 RAV IJssel-Vecht Hardenberg 7771 RAV IJssel-Vecht Zwolle 8013 RAV IJssel-Vecht Zwartsluis 8064 RAV IJssel-Vecht Raalte 8103 RAV IJssel-Vecht Heerde 8181 RAV IJssel-Vecht Ysselmuiden 8271 RAV IJssel-Vecht Steenwyk 8331 RAV Twente Hellendoorn 7447 RAV Twente Markelo 7475 RAV Twente Haaksbergen 7483 RAV Twente Enschede 7541 RAV Twente Hengelo Ov 7556 RAV Twente Oldenzaal 7572 RAV Twente Almelo 7602 RAV Twente Tubbergen 7651 RAV Noord-Oost Gelderland Harderwyk 3843 RAV Noord-Oost Gelderland Doetinchem 7005 RAV Noord-Oost Gelderland Varsseveld 7051 RAV Noord-Oost Gelderland Winterswyk 7102 RAV Noord-Oost Gelderland Zutphen 7207 RAV Noord-Oost Gelderland Borculo 7271 RAV Noord-Oost Gelderland Apeldoorn 7311 RAV Noord-Oost Gelderland Deventer afhankelijk van scenario RAV Noord-Oost Gelderland Elburg 8081