LEREN IN SAMENHANG (B-STROOM)
|
|
- Stijn Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel LEREN IN SAMENHANG (B-STROOM) Leraren zijn met de bedoeling om leerlingen zo goed mogelijk te ondersteunen, te gidsen en te begeleiden in het verwerven van de curriculumdoelen - steeds op zoek naar een passende methodiek, de meest geschikte werkwijze, een motiverende leeromgeving. Zeker in de B-stroom zijn leerlingen geholpen wanneer ze verbanden tussen leerdoelen ontdekken, zo worden de leerinhouden beter (be)grijpbaar. Vanuit die verzuchting werd LIS uitgeschreven, als kader of hulpmiddel voor het lerarenteam voor geïntegreerd werken. Een werkwijze waarmee de leerlingen vanuit het basisonderwijs vertrouwd zijn. Wat volgt geeft een inzicht in het concept Leren in samenhang (LIS). Het concept op zich is niet nieuw, de wijze waarop we dit leren gestalte kunnen geven in de 21 ste eeuw, is dat wel. Deze kennismaking kan de school aanzetten tot het realiseren van een leeromgeving die leren in samenhang stimuleert en ondersteunt. Elke school, elk schoolteam dient voor zichzelf de afweging te maken in hoeverre zij hierin kan meestappen, welk traject moet opgezet worden om LIS te realiseren. Leren in samenhang in de eerste graad b-stroom. (LIS) Leren op school Jongeren van nu leren niet alleen op school, ze leren van het leven. Ze hebben via de moderne media en alle mogelijke ICT-toepassingen toegang tot kennis. In de informatie die zij aanboren zitten enorme mogelijkheden. Meer dan vroeger ook spelen de contacten en ervaringen in de verschillende vriendennetwerken een rol, jongeren worden voortdurend uitgedaagd om keuzes te maken. Zo wordt er informeel veel geleerd. Daarnaast is er nog altijd het formele leren op school. Binnen de schoolse context krijgen leerlingen greep op denkmodellen en methodieken om de toevloed aan informatie op een zinvolle manier te hanteren. De jongeren verwerven referentiekaders, leren begrippenkaders hanteren, krijgen inzicht in leerprocessen. Op school verwerven de leerlingen zo instrumenten voor levenslang leren. Ze zijn van belang voor hun persoonlijkheidsvorming en in hun latere professionele carrière.
2 2 1 Waarom de focus leggen op LIS? (Leer)rijke context stimuleert Leerinhouden in onderlinge samenhang aanbrengen helpt leerlingen kijken vanuit verschillende invalshoeken, culturen en disciplines. Leerlingen leren theorie met praktijk te combineren, ze verwerven vakoverschrijdend competenties en leren redeneren in verschillende contexten. Door aandacht voor LIS ervaren leerlingen dat vakken geen aparte eilandjes zijn, de betekenisvolle context stimuleert het leren en het leerplezier. Transfer LIS geeft het maken van transfer meer kansen. De context waarin iets geleerd wordt en de expliciete relaties maken het gemakkelijker om de verworven kennis toe te passen ook in een nieuwe situatie. 2 Omschrijving van LIS Een organisch geheel Inhouden uit meerdere leergebieden worden samenhangend en in een mix van leeromgevingen aangeboden. Verscheidene aspecten en doelstellingen uit verschillende vakken of leerdomeinen komen aan bod in oefeningen, opdrachten, projecten, taken en thema s... De aangeboden leerervaringen vormen als het ware een organisch geheel, theorie en praktijk vloeien in elkaar over en de leeractiviteiten volgen mekaar als vanzelf op, verschillende vaardigheden worden geïntegreerd. 3 Kenmerken van LIS De leeromgeving voor LIS is gekenmerkt door verschillende facetten eigen aan duurzaam leren: Zelfsturing en reflectie Leerlingen leren het eigen leerproces te plannen. Ze bereiden hun taken voor en denken na over de inhouden, de activiteiten en hulpmiddelen. (OVUR, VUT) Tijdens de leeractiviteiten houden ze in de gaten of het leerproces volgens plan verloopt (monitoring). Leerlingen leren reflecteren. Ze denken na over wat er tijdens het leren allemaal heeft plaatsgevonden, over de gevolgde werkwijze en de verkregen resultaten. Hierbij stellen ze soms lacunes in hun eigen kennis, vaardigheden of attitudes vast. De verworven inzichten zetten ze in bij nieuwe leeractiviteiten.(transfer) Leren van bronnen De toegankelijkheid van bronnen, de snelheid waarmee
3 3 informatie kan worden ingewonnen en de hoeveelheid informatie waarover de leerlingen kunnen beschikken is enorm toegenomen. Leerlingen leren meer van en in beelden. (bv. internet, televisie, games, dvd.). Leerlingen zullen voortdurend informatie selecteren, kritisch hanteren, analyseren en inzetten om taken en problemen aan te pakken. Lateraal denken Leerlingen combineren de informatie, de ervaringen, wat ze geleerd hebben. Ze kijken op andere, nieuwe manier, maken associaties, ze ordenen de informatie anders, ze verwerken ze tot nieuwe inzichten. Ze bedenken nieuwe manieren om het gestelde doel te bereiken. Netwerkleren Leren krijgt een sociale dimensie als leerlingen in interactie met anderen (medeleerlingen, experts, leraren, externen,...) werken aan een thema, een taak of een project. Leerlingen gaan op ontdekking en onderzoeken samen in hun netwerk welke informatie ze nodig hebben om binnen de gegeven contexten tot resultaten te komen. Zo ontwikkelen ze vaardigheden als communicatief vermogen, samenwerken, respect en empathie. Leren in contexten De leefwereld van de 12- tot 14- jarigen is een goed aanknopingspunt voor leerervaringen. Betekenisvolle opdrachten hebben een rechtstreekse link met de werkelijkheid, ze situeren de leeractiviteiten in een authentieke omgeving. Leerresultaten zijn groter wanneer leerlingen erin slagen de leerervaringen te matchen met de eigen voorkennis en interesse. Exploreren De leerlingen gaan op ontdekkingstocht doorheen de aangereikte materialen en contexten. Ze onderzoeken gericht, verkennen allerlei aspecten en ontdekken via deze methodiek structuur, concepten, kennis en de samenhang ertussen. 4 Consequenties in de praktijk Bij LIS zetten zowel de leerling als de leraar specifieke vaardigheden in. Deze vaardigheden helpen samenhang in al zijn aspecten te realiseren. Leerlingenvaardigheden Het leerproces van de leerling bij het verwerven van de curriculumdoelen staat centraal. Zijn eigen verantwoordelijkheid voor het ontdekken van samenhang
4 4 en het leggen van verbanden groeit. Hij leert de verbanden expliciteren. De leerling stelt zich coöperatief op bij groepswerk, hij ontdekt de kwaliteiten van de medeleerlingen, zet eigen kennis in. Door elkaar aan te vullen, wordt de samenhang gecreëerd. Elke leerling ontdekt de eigen leerstijl. Hij voelt zich uitgedaagd om deze volledig in te zetten en verder te ontwikkelen. De groep maakt gebruik van de complementariteit van de aanwezige leerstijlen. De leerling krijgt de kans om meerdere vormen van intelligentie (verbaal-linguïstische, logisch-wiskundige, muzikaal-ritmische, interpersoonlijke en intrapersoonlijke) te gebruiken en te combineren: hij versterkt minder ontwikkelde intelligentievormen en traint zijn sterke. De leerling reflecteert niet alleen over het leren, maar ook over zijn motivatie, zijn aspiraties, zijn verwachtingen en de samenwerking met medeleerlingen. Competenties van de leraar De leraar in de klas De leraar is een begeleider, stimulator, inspirator en organisator. Hij heeft inzicht in zijn eigen bekwaamheden zodat hij verantwoordelijkheid kan nemen voor de kwaliteit van de opvoeding en het begeleidingsproces in de klas. Hij ondersteunt de zelfstandigheid van de leerling en coacht zowel het individueel als het gemeenschappelijk leerproces. Zonder de leerplandoelstellingen uit het oog te verliezen, houdt hij bij het organiseren van de leeractiviteiten rekening met de beginsituatie van de individuele leerling en de onderlinge relaties en verschillen. De leraar werkt aan een veilig klasklimaat dat samenwerking mogelijk maakt. Hij besteedt grote zorg aan de communicatie met de leerlingen en aan de instructies voor het leren. Hij daagt uit, moedigt aan en formuleert positieve verwachtingen. Hij organiseert reflectie over het individueel en het gemeenschappelijk leerproces, de samenwerking en zijn bijdrage daaraan. De leraar in het team De leraar stelt zich coöperatief op en waardeert de kwaliteiten van zijn collega s. Hij heeft zicht op de mogelijke bijdrage vanuit de te realiseren leerplandoelen Hij kent zijn
5 5 plaats in het team. Hij staat open voor vernieuwing en verandering. Hij neemt vanuit zijn eigen expertise constructief deel aan overleg. Hij probeert zijn eigen vak te overstijgen. Hij doet aan professionalisering i.f.v. LIS. Het lerarenteam communiceert op regelmatige basis open met het beleid over alle acties die m.b.t. LIS worden genomen. Zo groeit en evolueert in voortdurend overleg de LIS-visie van de individuele leraar, het lerarenteam en het beleid. De leeromgeving De kenmerken van LIS zijn meteen ook de criteria voor de combinatie van leeractiviteiten die de leeromgeving voor samenhangend leren bepaalt ( zie punt 3 hierboven). Die leeromgeving biedt de leerling een goede balans tussen uitdaging en veiligheid. LIS op beleidsniveau Voor LIS kan uitgroeien tot een echte beleidsoptie, dient het draagvlak bij het beleid en het lerarenteam ervoor voldoende groot te zijn. Pas dan kan LIS renderen. De directie creëert dan de mogelijkheden om LIS te realiseren. De genomen maatregelen worden bepaald door het eigene van de schoolcontext, de leerplannen en de wijze waarop de school LIS wenst te realiseren. Dit kan via: - thema s; - projecten; - geïntegreerde opdrachten; - vakkenclusters; - werken aan procedurele vaardigheden; - PAV; -. Aandachtspunten bij het beleidsmatig ondersteunen van LIS zijn: het creëren van kansen tot overleg en feedback en het bevorderen van de collegiale samenwerking, het voortdurend aanbieden van professionaliseringskansen voor de individuele leraar en het schoolteam en het organiseren van gunstige werkcondities. Het veronderstelt ook het actief organiseren van leer-
6 6 mogelijkheden voor leerlingen op het gebied van infrastructuur, netwerking met organisaties en bedrijven, internationalisering?
7 7 5 LIS en VOET Werken aan het realiseren van vakoverschrijdende eindtermen kan zeker ook via het organiseren van LIS. Er zijn de eindtermen van de stam zoals: (communicatief vermogen) 1 brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk; (creativiteit) 2 kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen en uitvoeren; 3 ondernemen zelf stappen om vernieuwingen te realiseren; (doorzettingsvermogen) 4 blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven; (empathie) 5 houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen; (esthetische bekwaamheid) 6 kunnen schoonheid ervaren; 7 kunnen schoonheid creëren; (exploreren) 8 benutten leerkansen in diverse situaties; (flexibiliteit) 9 zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden; (initiatief ) 10 engageren zich spontaan; (kritisch denken) 11 kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen aan de hand van relevante criteria; 12 zijn bekwaam om alternatieven af te wegen en een bewuste keuze te maken; 13 kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken; (mediawijsheid) 14 gaan alert om met media; 15 participeren doordacht via de media aan de publieke ruimte; (open en constructieve houding) 16 houden rekening met ontwikkelingen bij zichzelf en bij anderen, in samenleving en wereld; 17 toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten; (respect) 18 gedragen zich respectvol;
8 8 (samenwerken) 19 dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen; (verantwoordelijkheid) 20 nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving; (zelfbeeld) 21 verwerven inzicht in de eigen sterke en zwakke punten; 22 ontwikkelen een eigen identiteit als authentiek individu, behorend tot verschillende groepen; (zelfredzaamheid) 23 doen een beroep op maatschappelijke diensten en instellingen; 24 maken gebruik van de gepaste kanalen om hun vragen, problemen, ideeën of meningen kenbaar te maken; (zorgvuldigheid) 25 stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen; (zorgzaamheid) 26 gaan om met verscheidenheid; 27 dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander. Afhankelijk van het thema dat behandeld wordt kunnen natuurlijk ook eindtermen uit de verschillende contexten onderwerp van leeractiviteiten en leerervaringen zijn. 6 Samenhang zoeken en vinden Lerarenteams die werk wil maken van in de B-stroom kunnen zich inspireren aan de documenten Vakkenclustering in de B-stroom en Zelfredzaamheid in de B-stroom. 7 Bibliografie Bosman L., Detrez C., Gombeir D. Press Play: onderwijs als gamepark voor de ontwikkeling van meervoudige identiteiten (deel 1) In: Impuls. - 39) nr. 1, p , ( ). Bosman L., Detrez C., Gombeir D. Identiteit ontwikkelen. Leer-kracht waarderen in eigentijds onderwijs. Mechelen, Plantyn, Bosman L., Detrez C., Gombeir D. Smartkids in wonderland: een eigentijdse kijk op leren. Mechelen, Plantyn, Cox Albert, Ottenhof Frans, Schoots Heleen. 7 principes voor een rijke leeromgeving. KPC Groep, s
9 9 Hertogenbosch, 28 p. (2006). Detrez, Chico. Pleidooi voor een identiteitsontwikkelende didactiek. In Welwijs, jaargang 20, p (2009). Dochy F. Leren in samenhang. In: IVO, nr. 107, p De Bruyckere Pedro, Smits Bert. Einstein in je klas: Hoe we de jongeren van vandaag onderwijzen en begeleiden. In: Caleidoscoop, jaargang 21, nr 5, p Janssen Henk, Vakoverstijgend en samenhangend leren. digischool.kennisnet.nl/.../digischool Vakoverstijgend_onderwijzen_en_samenhangend_leren.pdf M_VVKSO_2005_158: Werken in de eerstegraad. Simons, P. Robert-Jan, Krachtige leeromgevingen. home.tiscali.nl/robertjansimons/.../krachtige%20leeromgevingen.doc Willemen Rik, Identiteit ontwikkelen : Een vernieuwende kijk op waar het in het secundair onderwijs echt om gaat. In: IVO, p
10
Jaarplan Jaarplan PAV 5dejaar
Schooljaar 2011-2012 Leerkracht(en): Vak: Klassen: Ann Debecker, Sonia Mannaerts, Carine Peeters, Ivo Thyssen, Jo Vonckx Jaarplan PAV 5dejaar 5GK, 5RK1, 5RK2 Schooljaar: 2011-2012 Algemene gegevens Leerjaar
Nadere informatieWorkshop levensverhalen van Duitse soldaten infobrochure voor leraren
Workshop levensverhalen van Duitse soldaten infobrochure voor leraren Deze infobrochure bevat een inhoudelijke beschrijving van de workshop en zijn doelstellingen. Ten tweede vinden begeleidende leraren
Nadere informatie1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam)
(Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) 1 ste graad 2 de graad 3 de graad Communicatie manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal uiten. manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal
Nadere informatieVOET EN STUDIEGEBIED HANDEL
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van de leerling
Nadere informatieVISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.
Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. OPVOEDEN en LEREN is gebaseerd op een draagvlak van STEUNEN, STUREN EN STIMULEREN: Om binnen de grenzen
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS
DOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS 3 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - BSO - De volgende doelstellingen en VOET kunnen aan bod komen. Dat is steeds afhankelijk van de onderzochte (school)omgeving. Die
Nadere informatieDOCUMENT. Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica Dit document is een aanvulling op het algemeen servicedocument
Nadere informatieDOCUMENT. Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica Dit document is een aanvulling op het algemeen servicedocument
Nadere informatieEducatief materiaal om te werken rond relaties en seksualiteit met de bijhorende VOET
1 Educatief materiaal om te werken rond s en seksualiteit met de bijhorende VOET Beddengoed, voorbehoedmiddelengids voor jongeren Een heldere en leerrijke brochure, bruikbaar in klasverband. Het boekje
Nadere informatieLesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist)
Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek
Nadere informatieLesvoorbereiding: Bouw (tegelzetter, metselaar, schilder)
Lesvoorbereiding: Bouw (tegelzetter, metselaar, schilder) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de sector Bouw Beginsituatie:
Nadere informatieBasiseducatie LEERGEBIED Informatie en communicatietechnologie (ICT)
RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl2 Basiseducatie LEERGEBIED Informatie en communicatietechnologie (ICT) Modulaire opleiding Informatie en communicatietechnologie AO BE 001 (Ontwerp) Pagina 1 van 15 U1U UOpleidingU
Nadere informatieCOMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT
DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid
Nadere informatieHoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept
Nadere informatieVOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING: HUMANE WETENSCHAPPEN CULTUURWETENSCHAPPEN
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING: HUMANE WETENSCHAPPEN CULTUURWETENSCHAPPEN 3 de jaar Algemeen: Afhankelijk van
Nadere informatie19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO
Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen In 1993 door overheid ingevoerd Algemene, kwalitatieve doelen die aangeven wat leerlingen van een bepaalde leeftijd en onderwijsvorm moeten bereiken (ET) of nastreven (OD)
Nadere informatiecompetentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan
Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO
Nadere informatieTaalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)
Nadere informatieVOET EN WISKUNDE. 1 Inleiding: Wiskundevorming
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat, 00 Brussel VOET EN WISKUNDE Inleiding: vorming Een actuele denkwijze over wiskundevorming gaat uit van competenties. Het gaat om een
Nadere informatieGeschiedenis en VOET
Geschiedenis en VOET Per 1 september 2010 traden de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in werking en vanaf 1 september 2011 zal de doorlichting de VOET meenemen in de focus van de scholen. De
Nadere informatieDiocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Brugge
Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Brugge Baron Ruzettelaan 435, 8310 Assebroek Tel. 050 37 26 75 Fax 050 35 45 08 dpb@dpbbrugge.be www.dpbbrugge.be Beste Heel veel scholen kennen en gebruiken DigitaleVOETjes.
Nadere informatieDe leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk.
1 Speelplaatsanimatie en VOETen (vakoverschrijdende eindtermen) Het project speelplaatsanimatie biedt concrete mogelijkheden om de vakoverschrijdende eindtermen in een school te realiseren. We haalden
Nadere informatieVoorbeelden compententieprofiel mentor
BIJLAGE 1 Voorbeelden compententieprofiel mentor Voorbeeld 1 Meetindicator voor competenties en gedragingen van een mentor, opgesteld door Ryhove, beschutte werkplaats in Gent (PH= persoon met een handicap)
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester
Nadere informatieEerste graad A-stroom
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Vijverbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde Het natuurlijk milieu Reliëf 16* De leerlingen leren respect opbrengen voor de waarde van
Nadere informatieInteractieve rondleiding SO
Interactieve rondleiding SO Heilige Plaatsen Tijdens deze interactieve rondleidingen ontdekken jongeren uit het secundair onderwijs de verschillen en gelijkenissen tussen de drie religies. Meer specifiek
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieOpvoedingsproject. Nieuwen Bosch Humaniora Gent
Opvoedingsproject Nieuwen Bosch Humaniora Gent Onze school wil aan jongeren kwalitatief hoogstaand onderwijs bieden in een hartelijk klimaat van samenwerken en samenleven stimuleren we de leerlingen vanuit
Nadere informatieWij gaan met plezier naar school.
www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen
Nadere informatieLesvoorbereiding: Chemie, kunststoffen en life-sciences (beroep: Onderzoeker)
Lesvoorbereiding: Chemie, kunststoffen en life-sciences (beroep: Onderzoeker) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de sector
Nadere informatieWORKSHOP. NAAM ORGANISATIE Integratiedienst Leuven - Wereldkleur TITEL WORKSHOP Liedjes en dans in Swahili (Oost-Afrika) Type ASO TSO BSO KSO
WORKSHOP NAAM ORGANISATIE Integratiedienst Leuven - Wereldkleur TITEL WORKSHOP Liedjes en dans in Swahili (Oost-Afrika) DOELGROEP Lager Onderwijs 3 e graad Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad
Nadere informatieWORKSHOP. Type ASO TSO BSO KSO
WORKSHOP NAAM ORGANISATIE _ Integratiedienst Leuven - Wereldkleur TITEL WORKSHOP Jongeren in Afrika DOELGROEP Lager Onderwijs 3 e graad Secundair Onderwijs 1 e graad 2 e graad 3 e graad 4 e graad Type
Nadere informatieWERKEN AAN DE VOET IN DE LESSEN LATIJN EN GRIEKS
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel WERKEN AAN DE VOET IN DE LESSEN LATIJN EN GRIEKS 1. Talenonderwijs binnen een schoolbreed beleid De school werkt aan de
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieVragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO
Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?
Nadere informatieVISIE PEDAGOGISCH PROJECT
VISIE PEDAGOGISCH PROJECT van daltonschool De Kleine Icarus Algemene visie De opdracht van daltonschool De Kleine Icarus bevat naast het onderwijskundig eveneens een maatschappelijk aspect Wij brengen
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester
Nadere informatieLesvoorbereiding: Transport en logistiek (beroepen: planner, magazijnmedewerker en vrachtwagenchauffeur)
Lesvoorbereiding: Transport en logistiek (beroepen: planner, magazijnmedewerker en vrachtwagenchauffeur) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren
Nadere informatieSWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen
SWOT-ANALYSE Met een SWOT-analyse breng ik mijn sterke en zwakke punten in kaart. Deze punten heb ik vervolgens in verband gebracht met de competenties van en leraar en heb ik beschreven wat dit betekent
Nadere informatieBaLO welkom
BaLO 2017-2018 welkom Het beste van de 3 campussen Veel ervaring opdoen Veel mogen oefenen Geleidelijke opbouw van stages Breed kijken naar het onderwijs Gebruik van competentieprofiel voor begeleiden
Nadere informatieLesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, )
Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, ) Klas: 1ste graad secundair onderwijs A stroom / B - stroom Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssector
Nadere informatieSOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale
Nadere informatieDOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA
DOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA HOE TE GEBRUIKEN Als leerkracht kun je kiezen hoe je dit lespakket gebruikt in de klas. Je kunt de verschillende delen los van elkaar gebruiken, afhankelijk van de beschikbare
Nadere informatieEINDTERMEN Bosbiotoopstudie
EINDTERMEN Bosbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde De mens en het landschap Het landelijk landschap 22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieBEKWAAMHEIDSEISEN leraren VO met niveau-indicatoren jaar 3
BEKWAAMHEIDSEISEN leraren VO met niveau-indicatoren jaar 3 1. INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar die interpersoonlijk competent is, geeft op een goede manier leiding aan leerlingen (individueel en in
Nadere informatieEindtermen en ontwikkelingsdoelen voor explorer in de B-stroom. Gemeenschappelijke vakoverschrijdende eindtermen
Eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor explorer in de B-stroom Gemeenschappelijke vakoverschrijdende eindtermen Gemeenschappelijke stam : (communicatief vermogen) brengen belangrijke elementen van communicatief
Nadere informatiepedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching
BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE GEDRAGSINDICATOREN VOOR AFSTUDEERSTAGE (WIE DOET WAT? WELKE INDICATOREN? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT:
Nadere informatieCOMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren
COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS De ondersteuner passend onderwijs is werkzaam in een team van professionals dat wordt aangestuurd door een ondersteuningsmanager. De ondersteuner passend
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieVlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL. Deel 1 Opvoedingsproject
Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL Deel 1 Opvoedingsproject 1 ONS OPVOEDINGSPROJECT Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het opvoedingsproject
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke
Nadere informatie~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)
~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de
Nadere informatieVAKOVERSCHRIJDEND: ACTIEF LEREN
VAKOVERSCHRIJDEND: ACTIEF LEREN Kernteam actief leren voor alle leraren 1 Actief Leren Bij de start van dit nieuwe schooljaar leggen we met ons kernteam het accent op Actief Leren. Actief leren omvat zeer
Nadere informatieCompetenties / bekwaamheden van een daltonleerkracht
Competenties / bekwaamheden van een daltonleerkracht Tijdens de DON bijeenkomst van 13 november 2013 hebben we in kleine groepen (daltoncoördinatoren en directeuren) een lijst met competenties/bekwaamheden
Nadere informatieTaal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven
Taal in de blender Succesrecepten Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Digitale (onderwijs)revolutie (?) In welke mate kunnen online taken het taalleerproces van anderstalige werknemers versterken? Welke functionele,
Nadere informatieLesvoorbereiding : Voedingsindustrie (beroepen : kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en onderhoudstechnicus)
Lesvoorbereiding : Voedingsindustrie (beroepen : kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en onderhoudstechnicus) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m.
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieMAVO - PAV WORD. MAVO/PAV ten VOETEN uit
MAVO/ PAV ten VOETEN uit Jan Bonne en Jan Cmeyn juni 200 MAVO - PAV WORD MAVO/PAV ten VOETEN uit Project Algemene Vakken en Maatschappelijke Vorming zijn vakken waarbinnen we projectmatig, vakoverschrijdend
Nadere informatieProfessionaliseren in Netwerken. Emmy Vrieling
Professionaliseren in Netwerken Emmy Vrieling emmy.vrieling@ou.nl ü WAAROM? ü WAT? ü FACILITEREN ü AANBEVELINGEN Het Nieuwe Leren Wat is netwerkleren? Een vorm van professionalisering waarbij leraren
Nadere informatieDe ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN
M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker
Nadere informatieVijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen
Vijf opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen 1. Werken aan een schooleigen christelijke identiteit 2. Werken aan een geïntegreerd onderwijsinhoudelijk aanbod 3. Werken aan een stimulerend
Nadere informatieDe verhouding tussen de basiscompetenties, de Dublindescriptoren en de domeinspecifieke leerresultaten
Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald op basis van de volgende twee factoren: - tien functionele gehelen - een set van attitudes
Nadere informatieCompetenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht
Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te
Nadere informatieDe PLG-bril. De drie capaciteiten
De PLG-bril De PLG-bril (Verbiest, 2008) kan als hulpmiddel gebruikt worden om na te gaan in hoeverre de leerprocessen op verschillende niveaus met elkaar verbonden zijn en verbonden zijn aan de koers.
Nadere informatieDAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE jan.bonne@vsko.be SECUNDAIR ONDERWIJS VAKBEGELEIDING PAV Brugge, 30-01-2015 Ter kennisgeving aan alle directies van scholen met PAV Gelieve een kopie
Nadere informatiekempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7
kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 Interpersoonlijke competentie Kern 1.2 Inter-persoonlijk competent Communiceren in de groep De student heeft zicht op het eigen communicatief gedrag in de klas
Nadere informatieMissie van de Oosteinder: Het verzorgen van primair onderwijs in Aalsmeer Oost vanuit een integratieve aanpak en katholieke geloofsovertuiging.
Missie van de Oosteinder: Het verzorgen van primair onderwijs in Aalsmeer Oost vanuit een integratieve aanpak en katholieke geloofsovertuiging. Wij zijn een katholieke school en daarom vinden het belangrijk
Nadere informatieCompetentieprofiel voor coaches
Competentieprofiel voor coaches I. Visie op coaching Kwaliteit in coaching wordt in hoge mate bepaald door de bijdrage die de coach biedt aan: 1. Het leerproces van de klant in relatie tot diens werkcontext.
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieAantekenformulier van het assessment PDG
Aantekenformulier van het assessment PDG Kandidaat: Assessor: Datum: Een startbekwaam docent voldoet aan de bekwaamheidseisen voor leraren in het tweedegraadsgebied (zie competentie 1 t/m 7 op de volgende
Nadere informatieBasiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie
RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl10 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding Cultuur AO BE 027 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 9 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
Nadere informatieLeren leren in onze school. Ons praktijkverhaal
Leren leren in onze school Ons praktijkverhaal Leren leren leren De leerkracht coacht leerlingen die hun eigen leerproces in handen leren nemen. G.V. BASISSCHOOL ST.-MICHIEL 3600 GENK-Winterslag Beginsituatie
Nadere informatieIN SAMENHANG LEZEN Meer voorbeelden
IN SAMENHANG LEZEN Meer voorbeelden Twee extra voorbeelden Volgende teksten gaan over twee scholen die beide hun leerlingen leren omgaan met verscheidenheid. De eerste legt daarbij een andere focus dan
Nadere informatieBreidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe
Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven
Nadere informatieVisietekst rond de samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs
Visietekst rond de samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs Inleiding: De pedagogische begeleiding heeft voor volgende jaren de samenwerking tussen BaO en SO als prioriteit gekozen.
Nadere informatieThermometer leerkrachthandelen
Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie
Nadere informatieIII.11.1 FUNCTIEOMSCHRIJVING LEEFGROEPBEGELEIDER
III.11.1 FUNCTIEOMSCHRIJVING LEEFGROEPBEGELEIDER 1. Doel van de functie De leefgroepbegeleider is verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van de kinderen en jongeren die in een leefgroep verblijven.
Nadere informatieHet huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw
Het huis van JBC Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Van schoolvisie naar gezamenlijke beleving van het nieuwe gebouw Met leerlingen, school, ouders en architect aan
Nadere informatieKijkwijzer techniek. Kijkwijzer leerlingencompetenties, materiaal uit traject Talenten breed evalueren, dag 1 Pagina 1
Kijkwijzer techniek Deze kijkwijzer is een instrument om na te gaan in welke mate leerlingen een aantal competenties bezitten. Door middel van deze kijkwijzer willen we verschillende doelen bereiken: Handvatten
Nadere informatieUITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS
0 6 UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS Krijgt het kind wat het nodig heeft? leerkracht Koester de nieuwsgierigheid van het kind, geef het kind regie en plan samen de leerdoelen. Koers Best Onderwijs 2016-2020
Nadere informatieInspirerend leren. De volgende principes zijn richtinggevend voor ons onderwijs:
Inspirerend leren De volgende principes zijn richtinggevend voor ons onderwijs: het gebruik van activerende werkvormen; begeleid zelfstandig leren; zelfsturing; aandacht voor meervoudige intelligenties;
Nadere informatieWat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:
Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het secundair onderwijs Diversiteit
Nadere informatieBijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen
Bijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen 1 2 3 4 1. Wat is beleidsvoerend vermogen? De scholen die een succesvol beleid voeren, gebruiken hun beleidsruimte maximaal zodat de onderwijskwaliteit
Nadere informatieVakdidactiek: inleiding
Vakdidactiek: inleiding Els Tanghe 1 1. Inleiding Een specialist in de wiskunde is niet noodzakelijk een goede leraar wiskunde. Een briljant violist is niet noodzakelijk een goede muziekleraar. Een meester-bakker
Nadere informatiePortfolio. Pro-U assessment centrum. Eigendom van:
Pro-U assessment centrum Eigendom van: Blad 1 Persoonlijke gegevens Naam en voorletters Adres Postcode en woonplaats Telefoonnummer Mobiel nummer Onderwijsinstelling E-mailadres Docentbegeleider Geboortedatum
Nadere informatiepedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching
BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE BEOORDELINGSCRITERIA VOOR STAGE 2 (WIE DOET WAT? WELKE CRITERIA? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT: WETEN,
Nadere informatieProfiel schoolopleider en schoolcoördinator 1
Profiel schoolopleider en schoolcoördinator 1 Dit profiel bevat de taken en competenties voor de schoolopleider en de schoolcoördinator, geordend naar de bekwaamheidsgebieden van de Velon beroepsstandaard.
Nadere informatieStandpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015)
Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering, probleemstelling en uitgangspunten
Nadere informatieWORKSHOP HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL
WORKSHOP HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL NAAM ORGANISATIE : AFRIKA AT HOME vzw TITEL WORKSHOP: HET AFRIKAANSE SCHOONHEIDSIDEAAL. Beleef de schoonheid in Afrika DOELGROEP : Kleuter / Lager Onderwijs 3
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieLichamelijke opvoeding en de vakoverschrijdende eindtermen (VOET) en ontwikkelingsdoelen (VOOD)
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Lichamelijke opvoeding en de vakoverschrijdende eindtermen (VOET) en ontwikkelingsdoelen (VOOD) Werken aan de vakoverschrijdende
Nadere informatie1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. Geschiedenis 1. 2.
1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. (Dalton is geen methode, geen systeem, maar een manier van denken.) Helen Parkhurst, founder Met meer dan 400 scholen is het daltononderwijs
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatie1 COMPETENTIEVELD 1: LERAARS BEWEGEN VOOR KINDEREN
1 BIJLAGE 2 Relatie tussen domeinspecifieke leerresultaten (DLR's) en competentieprofiel van OF3 1 COMPETENTIEVELD 1: LERAARS BEWEGEN VOOR KINDEREN 1.1 De leraar kleuteronderwijs Werkt vanuit een kindgerichte
Nadere informatie