IN SAMENHANG LEZEN Meer voorbeelden

Transcriptie

1 IN SAMENHANG LEZEN Meer voorbeelden Twee extra voorbeelden Volgende teksten gaan over twee scholen die beide hun leerlingen leren omgaan met verscheidenheid. De eerste legt daarbij een andere focus dan de tweede. Zij zullen dus andere eindtermen met mekaar combineren. De leerlingen gaan om met verscheidenheid. Ze beseffen dat maatschappelijke fenomenen een impact hebben op veiligheid en gezondheid. Ze erkennen probleemsituaties en vragen, accepteren en bieden hulp. Ze zoeken naar constructieve oplossingen voor conflicten. Ze zoeken naar duurzame oplossingen om de lokale en globale leefomgeving te beïnvloeden en te verbeteren. Ze passen inspraak, participatie en besluitvorming toe in reële schoolse situaties. Ze illustreren (zo) het belang van sociale samenhang en solidariteit. De leerlingen gaan om met verscheidenheid. Ze aanvaarden en verwerken hun seksuele ontwikkeling en veranderingen in de puberteit. Ze accepteren verschillen en hechten belang aan respect en zorgzaamheid binnen een relatie. Ze tonen interesse en uiten hun appreciatie voor de natuur, het landschap en het cultureel erfgoed. Ze gaan constructief om met verschillen tussen mensen en levensopvattingen. Een inspirerende werkwinkel over in samenhang lezen - Een groep deelnemers werd gesplitst in drie deelgroepen - Elke deelgroep kreeg een authentiek citaat uit het opvoedingsproject van een katholieke school. - Elke deelgroep kreeg een A3 blad, waarop links alle eindtermen van de stam en rechts alle eindtermen van de zeven contexten waren opgelijst. - Gevraagd was dat elke deelgroep in samenhang zou lezen in functie van het (citaat van het authentiek) opvoedingsproject en die oefening zou visualiseren door op het A3 formulier lijnen te trekken tussen de eindtermen die men in samenhang wenste te lezen. - Het resultaat van die oefening waren drie duidelijk verschillende keuzes van in samenhang lezen op de A3 formulieren. Met andere woorden: de verschillende opvoedingsprojecten leidden tot verschillende keuzes bij het in samenhang lezen. De drie citaten: - Wij willen een sportieve school zijn. We streven ernaar de lichamelijke en sportieve ontwikkeling van onze kinderen op een zo hoog mogelijk peil te brengen, elk naar zijn eigen mogelijkheden. - De school vormt de leerlingen tot maatschappijkritische en waardegevoelige volwassenen, die zich niet neerleggen bij oppervlakkigheid, welvaartsegoïsme, consumptiedwang en milieubederf. De vorming legt de klemtoon op dienstbaarheid, voornaamheid, evenwichtige relatiebekwaamheid en respectvolle affiniteit. - De school wil een foutvriendelijke school zijn. Daarom worden leerlingen gestimuleerd om zelfevaluerend te leren denken ( ) Evaluatie kan positief of negatief zijn maar er wordt altijd een waardering uitgesproken ( ) Elke leerling krijgt samen met elke volwassene krediet om doorheen de gemaakte fouten tot groei te komen.

2 Beeld van het A3 formulier met links de eindtermen van de stam, rechts die van de contexten en tussenin lijnen die aanduiden wat in samenhang wordt gelezen. Nog meer voorbeelden met het eigen schoolproject Hier volgen schooleigen projecten, met exemplarisch linken tussen die schoolprojecten (EOP: eigen opvoedingsproject) en de vakoverschrijdende eindtermen.

3 VOORBEELD EOP (in Limburg) VOORBEELD EOP Leren leren

4 VOORBEELD EOP Stam 18 De leerlingen gedragen zich respectvol en kunnen ongelijk toegeven en zich verontschuldigen Context 3 (4) VOORBEELD EOP Stam 26 De leerlingen gaan constructief om met verscheidenheid en met verschillen tussen mensen en levensopvattingen Context 7 (2)

5 VOORBEELD EOP School y (in de Kempen) School y Stam 12 Context1(5) EOP: Gezonde geest in gezond lichaam School: Bekommerd zijn om de eigen gezondheid in voeding en levensstijl en nee kunnen zeggen tegen verslavende genotsmiddelen. VOET: Jongeren zijn bekwaam om alternatieven af te wegen en een bewuste keuze te maken. Ze maken gezonde keuzes in hun dagelijkse voeding. Ze schatten de risico s en gevolgen in bij gebruik van genotsmiddelen en medicijnen en reageren assertief in aanbodsituaties. Context1(8)

6 EOP: Eigen leven en het leven van anderen School: Verantwoordelijkheid leren nemen voor hun eigen leven en het samenleven met anderen VOET: Ontwikkeling van de persoon in een multiculturele, democratische samenleving Context Context EOP: OVERLEG DIALOOG School: We streven naar een vriendelijk schoolklimaat met plaats voor overleg, dialoog en positieve samenwerking tussen alle geledingen van de school. VOET: Lln. nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen in relaties met Stam 20 anderen en in de samenleving. Zij illustreren het belang van sociale samenhang en solidariteit. Context 7 (3)

7 Schoolvoorbeeld van een analyse van het opvoedingsproject aan de hand van de VOET 1 Opvoedingsproject * homogeniteit in denken, spreken en handelen vinden wij niet onder de jongeren die onze school bevolken en ook onder de leerkrachten is er een veelvuldigheid van denken en leven Vakoverschrijdende eindtermen - socio-cultureel : gaan constructief om met verschillen tussen mensen en levensopvattingen - socio-relationele ontwikkeling : accepteren verschillen en hechten belang aan respect en zorgzaamheid binnen een relatie - stam : gedragen zich respectvol,ontwikkelen een identiteit als authentiek individu, behorend tot verschillende groepen, gaan om met verscheidenheid * oog voor maatschappelijke problemen : ongelijkheid op sociaal en economisch vlak,onrecht in al zijn facetten,nooit aflatende bedreiging van de wereldvrede, oorlogen en revolutie met hun kwalijke gevolgen, zoals onzekerheid,honger,werkloosheid - politiek-juridisch : zetten zich actief en opbouwend in voor de eigen rechten en die van anderen, tonen het belang aan van internationale organisaties en instellingen; geven voorbeelden die duidelijk maken hoe de mondialisering voordelen, problemen en conflicten inhoudt - socio-economisch : zetten zich in voor de verbetering van het welzijn en de welvaart in de wereld - socio-cultureel : trekken lessen uit historische en actuele voorbeelden van onverdraagzaamheid, racisme en xenofobie - stam : houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen, nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander * hij was bijzonder gevoelig voor de onwetendheid, ook op spiritueel vlak en het - stam : kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen 1 Met dank aan Instituut Sint-Vincentius a Paulo Gijzegem

8 daaruit voortvloeiend gebrek aan moreel besef * hij weigerde andersdenkenden af te keuren * bekommernis tonen voor de opleiding van de kansarmen * in vrijheid samenleven : eenvoudig,hartelijk, broederlijk * een zorgende gemeenschap : relatiebekwaamheid * een school in beweging : noodzakelijke afspraken, bewegen naar waardevolle leerinhoud die ook leefinhoud is, jonge mensen meenemen op een weg naar goede dingen, sportmanifestaties die samenhorigheid bevorderen a.d.h. van relevante criteria; kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken - socio-relationele ontwikkeling : doorprikken vooroordelen, stereotypering, ongepaste beïnvloeding en machtsmisbruik - stam : toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten - mentale gezondheid : erkennen probleemsituaties en vragen, accepteren en bieden hulp - stam : ondernemen zelf stappen om vernieuwingen te realiseren - stam : houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen; brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk;zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden; gedragen zich respectvol; dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen; ontwikkelen een eigen identiteit als authentiek individu, behorend tot verschillende groepen; gaan om met verscheidenheid; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander -socio-relationele ontwikkeling : kunnen een relatie opbouwen,onderhouden en beëindigen; erkennen het bestaan van gezagsverhoudingen en het belang van gelijkwaardigheid, afspraken en regels in relaties; accepteren verschillen en hechten belang aan respect en zorgzaamheid binnen een relatie; kunnen ongelijk toegeven en zich verontschuldigen; handelen discreet in situaties die dat vereisen; doorprikken vooroordelen, stereotypering, ongepaste beïnvloeding en machtsmisbruik; bespreken opvattingen over medische, psychische en sociale aspecten van samenlevingsvormen, veilig vrijen,

9 gezinsplanning, zwangerschap en zwangerschapsafbreking; zoeken naar constructieve oplossingen voor conflicten - socioculturele samenleving : toetsen de eigen opvatting aan de verschillende opvattingen over welzijn en verdeling van welvaart; zetten zich in voor de verbetering van het welzijn en de welvaart in de wereld - stam : houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen; brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk;zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden; gedragen zich respectvol; dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen; ontwikkelen een eigen identiteit als authentiek individu, behorend tot verschillende groepen; gaan om met verscheidenheid; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander * een vrije school : we spreken van een geëngageerde vrijheid, werken aan zelfwerkzaamheid door projecten vakgebonden of vakoverschrijdend,reflectie, ondernemingslust, afstand doen van hun norm als het mij bevalt en al de rest als abnormaal beschouwen, op natuurlijke manier respect afdwingen, de confrontatie met leerlingen aandurven, de basis van de realtie tussen leerling-leerkracht is zeker niet machtsvertoon, schijnwaarden afbreken die opgebouwd zijn onder druk van media, al doende leert men - mentale gezondheid : 6 stellen zich weerbaar op; - socio-relationele ontwikkeling : erkennen het bestaan van gezagsverhoudingen en het belang van gelijkwaardigheid, afspraken en regels in relaties; kunnen ongelijk toegeven en zich verontschuldigen - stam : houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen; kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen a.d.h. van relevante criteria; gaan alert om met media; gedragen zich respectvol; nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving; ontwikkelen een eigen identiteit als authentiek individu, behorend tot verschillende groepen; stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en

10 de ander * kiezen voor welzijnszorg : werken aan een rechtvaardiger maatschappij, verdraagzaamheid, eerbied, bewust werken aan betere relaties, geweldloosheid, mentaliteitsverandering, creatieve soberheid bij materiële goederen, onthechting wat de wereld voor anderen minder leefbaar maakt, zorg voor leefmilieu; - sociorelationele ontwikkeling : kunnen een relatie opbouwen, onderhouden en beëindigen; erkennen het bestaan van gezagsverhoudingen en het belang van gelijkwaardigheid, afspraken en regels in relaties; accepteren verschillen en hechten belang aan respect en zorgzaamheid binnen een relatie; kunnen ongelijk toegeven en zich verontschuldigen; handelen discreet in situaties die dat vereisen; doorprikken vooroordelen, stereotypering, ongepaste beïnvloeding en machtsmisbruik - omgeving en duurzame ontwikkeling : participeren aan milieubeleid en -zorg op school - socio-economische samenleving : hebben bij het kopen van goederen en het gebruiken van diensten zowel oog voor prijs-kwaliteit en duurzame ontwikkeling als voor de rechten van de consument - Stam : brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk; kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen en uitvoeren; ondernemen zelf stappen om vernieuwingen te realiseren; kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen a.d.h. van relevante criteria; zijn bekwaam om alternatieven af te wegen en een bewuste keuze te maken; kunnen

11 onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken; houden rekening met ontwikkelingen bij zichzelf en bij anderen, in samenleving en wereld; toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten; gedragen zich respectvol; dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen; nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving; gaan om met verscheidenheid; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander * jongeren gevoelig maken en solidariteit leren beleven * dienstbaarheid, inzet voor een betere wereld, creatief zijn (nieuwe vormen van gesprek en bezinning), moreel besef, solidariteit - politiek-juridische samenleving : tonen aan dat het samenleven in een democratische rechtsstaat gebaseerd is op rechten en plichten die gelden voor burgers, organisaties en overheid - socio-economische samenleving : zetten zich in voor de verbetering van het welzijn en de welvaart in de wereld; geven kenmerken, mogelijke oorzaken en gevolgen van armoede aan; socioculturele samenleving : gaan constructief om met verschillen tussen mensen en levensopvattingen; illustreren het belang van sociale samenhang en solidariteit; trekken lessen uit historische en actuele voorbeelden van onverdraagzaamheid, racisme en xenofobie - stam : nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander - stam : kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen en uitvoeren, houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen; engageren zich spontaan; houden rekening met ontwikkelingen bij

12 zichzelf en bij anderen, in samenleving en wereld; toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten; gedragen zich respectvol; zijn bekwaam om alternatieven af te wegen en een bewuste keuze te maken; gaan om met verscheidenheid; dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander