Nota waardering & afschrijving vaste activa. Gemeente Delfzijl

Transcriptie

1 Nota waardering & afschrijving vaste activa 2014 Gemeente Delfzijl

2

3 Inhoudsopgave 1. INLEIDING AANLEIDING DOELSTELLING WETTELIJK KADER LEESWIJZER BEGRIPPEN ACTIVERING SOORTEN ACTIVA CRITERIA VOOR HET ACTIVEREN VAN VASTE ACTIVA ONDERHOUD VERSUS VERVANGINGSINVESTERINGEN BIJ KAPITAALGOEDEREN SOFTWARE WAARDERING WAARDERINGSGRONDSLAGEN VASTSTELLING FINANCIËLE WAARDE BTW AFWAARDEREN ACTIVA DESINVESTEREN COMPONENTENBENADERING KAPITAALLASTEN KAPITAALLASTEN AFSCHRIJVEN RENTE AANVANG KAPITAALLASTEN PROCEDURES AANVRAGEN, AUTORISATIE INVESTERINGEN ONDERBOUWING AANVRAAGDE INVESTERINGEN BESCHIKBAAR STELLEN INVESTERINGSKREDIET INFORMATIEPLICHT SCHUIFMOGELIJKHEDEN TERMIJN BESCHIKBAARHEID KREDIETEN INFORMATIEVERSTREKKING REGISTRATIE ACTIVA SLOTBEPALING CITEERTITEL WIJZIGING VAN DE NOTA INWERKINGTREDING BIJLAGE 1: AFSCHRIJVINGSTERMIJNEN VOOR GEACTIVEERDE INVESTERINGEN BIJLAGE 2: SAMENVATTING VAN DE UITGANGSPUNTEN BIJLAGE 3: WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN/ARTIKELEN BBV Nota Waardering en afschrijving vaste activa

4 Nota Waardering en afschrijving vaste activa

5 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In de financiële verordening gemeente delfzijl staat: In de nota waardering & afschrijving vast activa worden regels opgenomen voor de waardering en afschrijving van de vast activa. De nota wordt aan het begin van een nieuwe raadsperiode geijkt en zo nodig herzien. De voorgaande nota waardering & afschrijving vast activa is vastgesteld op 25 september 2008 en behoeft aanpassingen. De voorliggende nota sluit aan bij de meest recente ontwikkelingen (BBV) en onze financiële verordening en budgethouders regeling. 1.2 Doelstelling De doelstelling van deze nota is het formuleren van beleid en vastlegging van uniforme regels voor: waardering van activa; investeringen; kapitaallasten. De uitgangspunten van deze nota worden onder andere zichtbaar in de kadernota, begroting, bestuursrapportage(s) en de jaarrekening. 1.3 Wettelijk kader De nota waardering & afschrijving is primair bedoeld als instrument ten behoeve van de kaderstellende rol van de raad. Deze nota sluit aan bij de Gemeentewet (artikel 212) en bij het Besluit Begroten en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Per hoofdstuk worden relevante wetsartikelen genoemd en toegelicht. Daar waar het BBV ruimte biedt aan eigen invulling door de gemeente, wordt in deze nota een uitspraak gedaan over de invulling door onze gemeente. 1.4 Leeswijzer In deze nota worden uitgangspunten weergegeven in omkaderde tekstvlakken. In de voorafgaande teksten wordt een onderbouwing gegeven van het betreffende uitgangspunt. Een samenvatting van de uitgangspunten is opgenomen in bijlage 2. In hoofdstuk 6 worden alle procedures die voor activa gelden in kaart gebracht. Deze procedures vloeien voort uit onze financiële verordening en onze regeling budgethouders. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

6 2. Begrippen Activa De bezittingen van de gemeente. Worden ingedeeld in vaste activa en vlottende activa. Activa Vaste activa Vlottende activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen Voorraden Liquide middelen Activeren Het opnemen van investeringen op de balans. De waarde van de activa wordt bij het vermogen van de gemeente geteld. De jaarlijkse kosten (rente en afschrijving) worden in de toekomst ten laste van de exploitatie gebracht, dit zijn de kapitaallasten. Afschrijven Een boekhoudkundige weergave van de waardevermindering van activa wegens technische slijtage en economische veroudering. Het af te schrijven bedrag hangt af van de verwachte economische levensduur van de investering. De afschrijvingen maken onderdeel uit van de kapitaallasten. De meest voorkomende afschrijvingsmethoden zijn lineaire afschrijving en annuïtaire afschrijving. Agio/Disagio Agio is het verschil tussen het bedrag waarvoor een lening wordt aangegaan en het bedrag dat aan de geldnemer meer wordt uitgekeerd. Agio kan ook te maken hebben met aandelen. De prijs, of koers, van een aandeel is opgebouwd uit de nominale waarde plus het agio. Disagio is het tegengestelde van agio. Annuïtaire afschrijvingsmethode Een afschrijvingsmethode waarbij de kapitaallasten jaarlijs gelijk zijn gedurende de gehele economische levensduur van de investering. In de beginjaren is de afschrijvingscomponent laag en de rentecomponent hoog. Aan het eind ligt deze verhouding andersom. Boekwaarde Waarde van de activa op de balans. Dit is de verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen. Boekwinst Als het actief wordt verkocht tegen een prijs die hoger is dat de resterende boekwaarde op het moment van verkoop. Economische levensduur Activa slijt door veroudering, maar ook komen er nieuwe machines op de markt waarin de jongste technische kennis is verwerkt. De economische levensduur wordt bepaald door rationeel en doelmatig gebruik rekening houden, met technologische ontwikkelingen en leeftijd Financieel vaste activa Is een groep van activa die een financiële waarde of bezit vertegenwoordigen (bijvoorbeeld deelnemingen en aandelen). Nota Waardering en afschrijving vaste activa

7 Immateriële vaste activa Dit zijn investeringensuitgaven waar geen gemeentelijk bezittingen tegenover staan. Dit zijn die activa die niet stoffelijk van aard zijn en die niet onder de financiële vaste activa of materiële vaste activa worden begrepen (bijvoorbeeld kosten sluiten geldleningen). Investeren Het aanschaffen of zelf produceren van activa. Hierbij is het de bedoeling de activa meer jaren te gebruiken. Investering Een uitgave van enige omvang, waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. Onderscheid wordt gemaakt tussen investeringen met een economisch nut en investeringen met een maatschappelijk nut. Investering met economisch nut Activa die verhandelbaar zijn of kunnen bijdragen aan het genereren van middelen, bijvoorbeeld door het vragen van recht, heffingen, leges of prijzen of die verhandelbaar zijn, zoals gebouwen. Deze investeringen moeten worden geactiveerd. Investering met maatschappelijk nut Activa die geen mogelijkheid hebben middelen te genereren maar wel duidelijk een publieke taak vervullen zoals wegen, groenvoorzieningen, bruggen e.d. Deze investeringen mogen volgens de BBV worden geactiveerd. Investeringskrediet Bedrag dat door de gemeenteraad beschikbaar is gesteld voor het doen van een investering. Kapitaallasten Dit zijn de jaarlijks terugkerende afschrijving en rente lasten die samenhangen met de investeringen. De kapitaallasten bestaan uit afschrijvingen en rente. Levensduurverlengende investeringen Dit zijn investeringen die worden gepleegd ten behoeve van een bestaand actief en expliciet leiden tot een substantiële levensduurverlenging van het betreffend actief. Lineaire afschrijvingsmethode Een afschrijvingsmethode waarbij de kapitaallasten jaarlijks dalen. De afschrijvingscomponent is jaarlijks gelijk. Als gevolg van een daling van de boekwaarde neemt de jaarlijkse rentelast af. Materiële vast activa Dit zijn investeringsuitgaven waar bezittingen tegenover staan van stoffelijke aard, waarvan de gebruiksduur gedurende meer jaren kan worden toegepast. Nieuwe of uitbreidingsinvesteringen Dit zijn investeringen ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe activiteiten of uitbreiding van de huidige activiteiten. Rente Een vergoeding voor het beslag dat de boekwaarde van een investering legt op de financieringsmiddelen van de gemeente. De rente is onderdeel van de kapitaallasten. Restwaarde Vertegenwoordigt de schatting van de opbrengstwaarde tegen het huidige prijspijl, verminderd met de te maken kosten voor verwijdering of vernietiging van (delen van) het actief. Technische levensduur Het aantal jaren dat een actief daadwerkelijk meegaat, voordat het technisch versleten is. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

8 Vaste activa De bezittingen van de gemeente waarvan het daarvoor benodigde vermogen voor een periode langer dan een jaar is vastgelegd. De vast activa worden verdeeld in: Immateriële vast activa, Materiële vaste activa en Financiële vaste activa. Verkrijgingprijs Het bedrag dat is betaald om activa aan te schaffen of te fabriceren(de inkoopprijs en de bijkomende kosten). Vervangingsinvestering Het vervangen van een actief door een soortgelijk actief waarvan de technische of economische levensduur is verstreken. Vlottende activa De bezittingen van de gemeente waarvan het daarvoor benodigde vermogen voor een periode korte dan een jaar is vastgelegd. Binnen een jaar moeten de vlottende activa zijn omgezet in geld. Voorbeelden hiervan zijn voorraden, debiteuren en liquide middelen (bank en kas). Voorraden Dit zijn goederen die je in bewaring houdt voor later gebruik. In de BBV is het volgende onderscheid opgenomen; grond- en hulpstoffen (onderverdeeld naar niet in exploitatie genomen bouwgronden en overige grond- en hulpstoffen), onderhanden werk waaronder bouwgronden in exploitatie, gereed product en handelsgoederen. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

9 3. Activering 3.1 Soorten activa Investeringen worden verantwoord op de balans onder de post vaste activa. Onder deze post worden conform het BBV de volgende vaste activa onderscheiden. Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vast activa Immateriële vast activa In overeenstemming met het BBV (artikel 34) worden onder de immateriële vast activa afzonderlijk opgenomen: Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio; Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief. Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio In artikel 63 lid 7 van het BBV is bepaald dat alle passiva (waaronder schulden ) tegen nominale waarden moeten worden gewaardeerd. Dat houdt in dat de lening voor het totaalbedrag van de aangegane schuld moet worden opgenomen. Het verschil tussen het schuldbedrag en het uitgekeerde bedrag, het (dis)agio, kan naar keuze al dan niet worden geactiveerd. Uitgangspunt 1: De kosten van het sluiten van geldleningen niet te activeren. Uitgangspunt 2: Het saldo van agio en disagio niet te activeren. De kosten van onderzoek en ontwikkeling De kosten van onderzoek en ontwikkeling mogen worden geactiveerd indien (art 60 BBV) aan enkele voorwaarden is voldaan. Belangrijke voorwaarden zij dat de kosten zullen leiden tot een vast actief en dat de gemaakte kosten binnen max 5 jaar worden afgeschreven. Tussen de kosten van onderzoek en ontwikkeling en de daadwerkelijke investering kan een langere periode zitten dan de voorgeschreven 5 jaar, voorgesteld wordt deze lasten niet te activeren. Uitgangspunt 3: De kosten voor onderzoek en ontwikkeling niet te activeren Materiële vaste activa Het BBV (artikel 35) kent drie soorten materiële vaste activa, te weten: Investeringen met een economisch nut; Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven; Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut In artikel 59 van het BBV is opgenomen dat activa met een meerjarig economisch nut geactiveerd moeten worden. Ten aanzien van het activeren van investeringen met een economisch nut vormen kustvoorwerpen met een cultuurhistorisch waarde een uitzondering. Het gaat hier bijvoorbeeld om schilderijen van beroemde schilder in eigendom, ongeacht de plek waar de schilderijen te bezichtigen zijn. Deze worden niet geactiveerd. Ondergrond met economisch nut, bijvoorbeeld gemeentelijke gebouwen en accommodaties, zoals sporthallen, scholen en het gemeentehuis worden gebouwd. Deze gronden dienen als aparte component van de betreffende investering te worden geactiveerd. Uitgangspunt hierbij is dat dergelijke grond niet aan slijtage onderhevig is en geen waardevermindering ondergaat. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

10 Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven. Investeringen die grotendeels of meer worden gedaan voor riolering of het verzamelen van huishoudelijk afval, worden deze investeringen voortaan op de balans opgenomen onder de investeringen met economisch nut in een aparte categorie. Indien de gemeente in de heffing bijdragen gaat opnemen voor de toekomstige vervanging van investeringen voor deze beide taken, komen deze gelden in een vervangingsvoorziening. Indien vervolgens de daadwerkelijke vervangingsinvestering plaats vindt, worden deze investeringen geactiveerd. Vervolgens moeten de bedragen opgenomen in de voorzieningen, rechtstreeks op de vervangingsinvesteringen in mindering worden gebracht. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut In artikel 59 lid 4 van de BBV is bepaald dat investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd. Voorbeelden van dergelijke activa zijn wegen, bruggen en openbaar groen. In de toelichting op bovengenoemd artikel is het onderstaande opgenomen: Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden in principe niet geactiveerd. In het BBV is de uitzondering om deze investeringen wel te mogen activeren opgenomen, omdat gemeenten anders niet in staat zouden zijn bepaalde investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut te doen. Als de gemeente van de mogelijkheid om deze investeringen te activeren gebruik maakt, dan mogen reserves erop in mindering worden gebracht en mag er op deze activa extra worden afgeschreven. Ondergrond die onlosmakelijk verbonden is met een investering van maatschappelijk nut, bijvoorbeeld een weg, rotonde, park of plantsoen op aan te leggen. Wordt de ondergrond beschouwd als onderdeel van het vast actief en zal samen met het actief worden geactiveerd en afgeschreven. In de toelichting van de BBV is opgenomen dat het wenselijk is dat de gemeente dergelijke investeringen in zo kort mogelijke termijn afschrijft. Uitgangspunt 4: Investering in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut te activeren en in termijnen af te schrijven Financiële vast activa Onder Financiële vaste activa worden volgens het BBV (artikel 36) verstaan: Kapitaalverstrekkingen aan: o Deelnemingen; o Gemeenschappelijke regelingen; o Overige verbonden partijen; Leningen aan: o Openbare lichamen als provincie, gemeenten, waterschappen, lichamen met rechtspersoonlijkheid, ingesteld met toepassing van de Wet gemeenschappelijke regelingen en door Onze Ministers aan te wijzen andere bij wet ingestelde lichamen en organen; o Woningbouwcorporaties; o Deelnemingen; o Overige verbonden partijen; Overige langlopende leningen; Uitzettingen in de vorm van Nederlands schuldpapier met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; Bijdragen aan activa in eigendom van derden. Bijdragen aan activa in eigendom van derden Deze kunnen worden geactiveerd indien aan de volgende voorwaarden van het BBV is voldaan: Er is sprake van een investering door een derde; De investering bijdraagt aan de publieke taak; De derde heeft zich verplicht tot het daadwerkelijk investeren, op een wijze zoals is overeengekomen en; De bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of de gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

11 Als vast staat dat aan alle voorwaarden wordt voldaan mag de gemeente de bijdrage behandelen als was het actief in kwestie in bezit van de gemeente. Omdat de gemeente bij bijdragen in activa van derden geen zeggenschap heeft over het actief en geen beschikkingbevoegdheid over heeft, is het voorstel om deze activa niet te activeren. Uitgangspunt 5: Bijdragen aan activa in eigendom van derden, niet te activeren. 3.2 Criteria voor het activeren van vaste activa Om praktische redenen verdient het niet de voorkeur om de investeringen die in aanmerking komen voor activeren in alle gevallen te activeren. Er gelden de volgende minimumeisen: Er dient sprake te zijn van een meerjarig nut; Activa met een levensduur van twee jaar of minder worden direct ten laste van de exploitatie gebracht; Activa met een aanschafwaarde van minder dan worden niet geactiveerd, met uitzonder van gronden en terreinen. Deze worden altijd geactiveerd. Uitgangspunt 6: Investeringen met een levensduur van twee jaar of minder en/of een aanschafwaarde lager dan niet te activeren maar ineens ten laste van de exploitatie te brengen. Hiervoor geldt één uitzondering, namelijk gronden en terreinen, deze worden altijd geactiveerd. 3.3 Onderhoud versus vervangingsinvesteringen bij kapitaalgoederen De commissie BBV heeft een notitie verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen uitgebracht. Daarin is de volgende uitspraak over onderhoud opgenomen: de kosten van (klein en groot) onderhoud zijn niet levensduurverlengend en mogen dus niet worden geactiveerd. Levensduur verlengende investeringen geldt expliciet dat ze bijdragen aan een substantiële levensduurverlening van het betreffende actief, zoals bijvoorbeeld het renoveren van een gebouw. Hiervoor geldt de normale weg van het beschikbaar stellen van een investeringskrediet. 3.4 Software De commissie BBV heeft een Notitie Software uitgebracht. Daarin is de volgende uitspraken over software opgenomen; Software valt onder de materiële vaste activa (investeringen met een economisch nut); Ook de gebruikersrechten op software voor onbepaalde duur die ineens in rekening worden gebracht vallen onder de materiële vast activa (investeringen met economisch nut). Worden gebruikersrechten voor bepaalde tijd (meerdere jaren) ontvangen dan vindt activering niet plaats als materieel vast actief maar worden de gebruikersrechten onder de vooruitbetaalde bedragen opgenomen. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

12 Nota Waardering en afschrijving vaste activa

13 4. Waardering 4.1 Waarderingsgrondslagen De gekozen systematiek voor de waardering van activa in het stelsel van baten en lasten is van invloed op de exploitatie van de gemeente en daarmee op de financiële resultaten die behaald worden. Hiervoor zijn in het BBV bepalingen opgenomen voor de waardering van activa. Hiermee wordt enerzijds voorkomen dat organisaties met de waardering van activa hun financiële resultaten kunnen beïnvloeden en anderzijds wordt bereikt dat de financiële gegevens van organisaties in de loop van de tijd vergelijkbaar blijven. De waarderingsgrondslag voor vaste activa wordt bepaald door de verkrijgings- of vervaardigingsprijs (artikel 63 BBV). De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kunnen voorts worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten en de rente over het tijdvlak dat aan de vervaardiging van het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. In dat geval meldt de toelichting dat deze rente is geactiveerd. In het kader van het voorzichtigheidsbeginsel is het verstandig om ambtelijke uren in principe niet toe te rekenen aan de investering, tenzij het aan de investering gerelateerde kosten betreffen die normaal gesproken ook door externen in rekening worden gebracht. Het voordeel van het toerekenen van de kosten van ambtelijke uren aan investeringen is het krijgen van een beter inzicht in de kostprijs van de investering. Van activa waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde van de nieuwe bestemming in de toelichting op de balans opgenomen. Artikel 63 van het BBV geeft een nadere omschrijving van de kosten die geactiveerd mogen worden; Uitgangspunt 7: Activa worden geactiveerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs conform artikel 63 van het BBV. Bij de vervaardigingsprijs van de investering wordt geen rekening gehouden met de rente over het tijdvak dat aan vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. De ambtelijke uren te activeren en te maximeren op 10% van het investeringsbedrag. Een uitzondering hierop is de bouwgronden in exploitatie waar indirect kosten en rente wel worden geactiveerd. 4.2 Vaststelling financiële waarde In artikel 62 van het BBV is bepaald dat alle vaste activa worden geactiveerd voor het bedrag van de investering. In lid 2, 3 en 4 worden echter uitzonderingen gemaakt, namelijk; Bijdragen van derden die in directe relatie staan met een actief mogen bij de waardering in mindering worden gebracht; Reserves kunnen in mindering worden gebracht op investering in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Voorzieningen waarvoor investeringen ter bestrijding van de kosten van heffing kan worden geheven, moeten in mindering gebracht op de investeringen. Bijdragen van derden kunnen bijvoorbeeld een subsidie zijn die specifiek voor een bepaalde investering wordt verstrekt. Uitgangspunt 8: Bijdragen van derden die in direct relatie staan met het actief worden bij de waardering in mindering gebracht. Bij investeringen met maatschappelijk nut worden de daarvoor gevormde reserves in mindering gebracht. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

14 4.3 BTW In het BTW- compensatiefonds is bepaald dat er in principe geen BTW geactiveerd wordt voor zover deze compensabel is (dat is het geval als het een overheidstaak betreft). Voorbeelden zijn onder andere: investeringen in wegen, riolering en openbare verlichting. 4.4 Afwaarderen activa Artikel 65 van het BBV geeft de voorschriften weer voor afwaardering van activa: Naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar in aanmerking genomen. Voorraden en deelnemingen worden tegen de marktwaarde gewaardeerd indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Een actief dat buiten gebruik wordt gesteld wordt afgewaardeerd op het moment van buitengebruikstelling, indien de restwaarde lager is dan de boekwaarde. Het eerste en tweede lid van artikel 65 BBV hebben betrekking op waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. Het is niet voorzienbaar dat de waardevermindering zal ophouden te bestaan. Gedacht kan worden aan nieuwe inzichten in de technische en/of economische levensduur van activa of de aantasting van het vermogen of deelnemingen. In het derde lid wordt voorgeschreven dat van een actief dat buiten gebruik wordt gesteld, waarvan de restwaarde lager is dan de boekwaarde, wordt afgeschreven tot de restwaarde. Bij een volledige buitengebruikstelling dient het actief uiteraard te worden afgewaardeerd tot hetzij nul, hetzij tot de restwaarde, indien die redelijkerwijs verwacht kan worden. Wanneer een actief gedeeltelijk buiten gebruik wordt gesteld, dient het actief proportioneel te worden afgewaardeerd. Duurzame waardevermindering van vaste activa wordt onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar in aanmerking genomen. 4.5 Desinvesteren Op het moment dat een desinvestering (verkoop van het actief) plaats vindt wordt de boekwinst of het verlies ten gunste/laste van het resultaat van het betreffende jaar gebracht. De mogelijke boekwinst wordt niet in mindering gebracht op een nieuwe investering. Dat is niet toegestaan op grond van het BBV (notitie verkrijging/ vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen). 4.6 Componentenbenadering De componentenbenadering houdt in dat verschillende samenstellende delen van een materieel vast actief, afzonderlijk wordt gewaardeerd en afgeschreven op basis van het waardeverloop van de individuele delen. Per samenstellend deel kan de economische gebruiksduur namelijk verschillen. Bij toepassen van deze benadering, worden afzonderlijke vervangingen opnieuw geactiveerd. In de gemeente Delfzijl worden onderhoudsplannen gemaakt, hierin worden alle componenten van gebouwen meegenomen. Doordat de onderhoudsplannen actueel zijn is het niet nodig om de componentenbenadering toe te passen. Uitgangspunt 9: De componentenbenadering niet wordt toegepast. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

15 5. Kapitaallasten 5.1 Kapitaallasten In voorgaande hoofdstukken is aangegeven welke investeringen (kunnen) worden geactiveerd en welke niet. In dit hoofdstuk komen de lasten van de investeringen die geactiveerd worden aan bod. 5.2 Afschrijven Afschrijvingstermijnen Als een investering is geactiveerd dient op grond van artikel 64 lid 3 van het BBV daarop te worden afgeschreven. Een uitzondering hierop is een geactiveerde investering met een economisch nut in grond. Gronden zijn duurzame goederen die niet aan slijtage onderhevig zijn oftewel er vindt geen duurzame waardevermindering plaats. Er bestaat dan ook geen noodzaak tot afschrijven. Afschrijven is het op een bepaalde methode, volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur, ten laste van de exploitatie brengen van activa. De gedachte daarachter is dat een actief een technische of economische levensduur (periode waarin het actief wordt gebruikt) heef. De periode waarin de afschrijving plaats zal vinden dient te worden bepaald op grond van de op het moment van investering geschatte technische of economische levensduur. Het verdient aanbeveling te kiezen voor de kortste periode. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen waarin per activasoort de levensduur wordt weergegeven waarover wordt afgeschreven. De kaders voor het afschrijven conform het BBV zijn: Afschrijvingen vinden plaats onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar (artikel 64 lid 1) Op vast activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur (artikel 64 lid 3) De methoden volgens welke de afschrijvingen zijn berekend, worden in de toelichting op de balans aangegeven. Ook wordt aangegeven welke investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden geactiveerd, welke afschrijvingstermijn hiervoor wordt voorzien en welke reserves hiervoor naar verwachting beschikbaar zullen zijn (artikel 51) Uitgangspunt 10: De afschrijvingstermijnen te hanteren zoals beschreven in bijlage 1. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

16 5.2.2 Methoden van afschrijving De belangrijkste afschrijvingsmethoden zijn: Vast percentage van de aanschafwaarde (lineaire afschrijvingsmethode); Jaarlijks gelijkblijvende rente- en afschrijvingslasten ( annuïtaire afschrijvingsmethode) Bij het lineaire afschrijvingssysteem blijven de periodieke afschrijvingskosten gelijk, maar dalen de rentekosten. Afschrijving op basis van annuïteiten leidt tot een verhoging van de gemiddelde investeringslasten en het verschuiven van lasten naar de toekomst. Dit is niet gewenst. Het heeft wel als voordeel dat de jaarlijkse lasten gelijk blijven en daardoor tariefsdifferentiatie wordt voorkomen. In de gemeente Delfzijl wordt hoofdzakelijk de lineaire methode gebruikt. De annuïtaire methode wordt alleen toegepast bij: rioleringswerken (voorkomen van tariefsdifferentiatie); investeringen in activa waar inkomsten tegenoverstaan (bijvoorbeeld huurinkomsten); investeringen waarbij de onderhoudslasten een gelijkmatig verloop hebben, dan wel ten laste van een reserve of een onderhoudsvoorziening vallen (bijvoorbeeld gemeentelijke gebouwen); investeringen in activa die een directe link hebben met de toepaste financiering. Indien dit wordt toepast, dan wordt dit bij de aanvraag van de investering vastgesteld. Uitgangspunt 11: In principe de lineaire afschrijvingsmethode toe te passen voor de afschrijvingen van activa. In bepaalde gevallen de annuïtaire methode toe te passen Wijziging van methode van afschrijving In het BBV is artikel 64 lid 2 gewijd aan de wijziging van de afschrijvingsmethode. Hierin staat dat slechts om gegronde redenen de afschrijvingswijze mag worden gewijzigd. De reden en de financiële consequenties van de verandering moeten in de toelichting op de balans uiteen gezet worden. Tevens moet inzicht gegeven worden in de consequenties hiervan voor de financiële positie en voor de baten en lasten aan de hand van aangepaste cijfers voor het begrotingsjaar of het voorafgaande begrotingsjaar. In de notitie van het BBV stelsel-/schattingswijzingen wordt een schattingswijziging omschreven als een wijziging van een verwachte toekomstige gebruiksduur c.q. gebruiksintensiteit dan wel de naar verwachting duurzaam lagere gebruikswaarde. Een bestaande (rest) boekwaarde wordt niet herrekend, maar over de langere, dan wel kortere, dan wel gelijkblijvende verwachte toekomstige gebruiksduur afgeschreven. Een wijziging van de afschrijvingsmethode valt hiermee onder schattingswijziging, er hoeft daarom geen herrekening of herwaardering over de al afgeschreven waarden plaats te vinden Extra afschrijven Extra afschrijven is alleen toegestaan, en zelfs verplicht, als de boekwaarde van het actief hoger is dan het verwachte toekomstige economische nut. Zie hiervoor hoofdstuk 4.4 Afwaarderen activa Restwaarde De restwaarde van de meeste investeringen is van tevoren veelal moeilijk in te schatten. Op grond van het voorzichtigheidsprincipe wordt er dan ook vanuit gegaan dat de restwaarde nihil is. Indien bij inruil van een productiemiddel sprake is van een restwaarde levert dit in de regel een boekwinst op. In overeenstemming met de wetgeving wordt de boekwinst ten guste van de exploitatie gebracht. Hiervoor wordt een inzichtelijk beeld verschaft in de waardering van de vervangende investering. Uitgangspunt 12: Bij de berekening van afschrijving op investering wordt geen restwaarde meegenomen. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

17 5.3 Rente Aan alle geactiveerde kapitaaluitgaven wordt rente toegerekend. Dit zijn de lasten die voortkomen uit de financiering van de investering. Het rentepercentage wordt jaarlijks bepaald bij de uitgangspunten en richtlijnen voor het op te stellen begrotingsjaar. De rente wordt berekend over de stand van de boekwaarde per 1 januari van het betreffende begrotingsjaar. De gemeente Delfzijl gaat niet voor iedere financiering een aparte lening aan, maar wordt het geheel van investeringen (integrale financiering) gefinancierd. Er is dus geen directe relatie tussen een bepaald activum en de rentelasten voor een afgesloten lening. Projectfinanciering is ook mogelijk. De lening wordt dan aangetrokken ten behoeve van een bepaalde investering of project. Dit is het veelal het geval van grote projecten. Voorstellen voor het afwijken van integrale financiering moeten onderdeel uitmaken van het raadsbesluit over de uitvoering van deze projecten. Uitgangspunt 13: De rente wordt berekend op basis van een door de raad vooraf bepaald vast percentage Voorstellen die afwijken van het vaste rentepercentage moeten onderdeel uitmaken van het raadsbesluit over de uitvoering van het betreffende project 5.4 Aanvang kapitaallasten De commissie BBV doet de aanbeveling om in de financiële verordening (of een nadere uitwerking daarvan) op grond van artikel 212 van de Gemeentewet op te nemen wanneer met afschrijven van een nieuw kapitaalgoed wordt begonnen. Mogelijk keuze daarbij zijn: In het jaar waarin het kapitaalgoed gereed komt/verworven wordt en vanaf het moment dat het door de gemeente in gebruik kan worden genomen; Media het begrotingsjaar waarin het gered komt/verworven wordt; In het begrotingsjaar dat volgt op het jaar waarin het gereed komt/ verworven wordt. Pas na gereed melding of verwerving van het vast actief kan de financieringsbehoefte worden bepaald. Om deze reden starten we met toerekenen van afschrijving op 1 januari van het begrotingsjaar dat volgt op het jaar waarin het actief gereed komt dan wel verworven wordt. Op investeringen die op 1 januari van het begrotingsjaar nog niet gereed zijn wordt wel rente toegerekend. Uitgangspunt 14: De afschrijving start op 1 januari van het jaar dat volgt op het jaar waarin het actief gereed komt dan wel verworven wordt. De rente start op 1 januari van het jaar dat volgt op de investering, ongeacht of het actief wel of niet gereed is. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

18 6. Procedures De van toepassing zijnde teksten zijn ook opgenomen in de regeling budgethouders gemeente Delfzijl en de financiële verordening (artikel 212) gemeente Delfzijl. 6.1 Aanvragen, autorisatie investeringen Basis voor het besteedbare investeringsbudget is het bedrag dat door de gemeenteraad beschikbaar is gesteld bij de begroting of bij afzonderlijk raadsbesluit. Bij de behandeling van de begroting geeft de raad aan van welke nieuwe investering(en) zij op een later tijdstip een apart voorstel voor autorisatie van het investeringskrediet wil ontvangen. Van de investeringen moet vooraf een zodanige kostenbegroting zijn opgesteld op basis waarvan bewaking en nacalculatie mogelijk is. Afwijkingen van de investeringsbudgetten hebben immers een structurele doorwerking op de kapitaallasten van de begroting. 6.2 Onderbouwing aanvraagde investeringen De raad zal alleen in staat zijn investeringen te accorderen die in voldoende mate zijn onderbouwd en gespecificeerd. Investeringsaanvragen dienen dan ook voldoende onderbouwd te zijn. 6.3 Beschikbaar stellen investeringskrediet Bestedingen ten laste van geautoriseerde investeringskredieten, zijn slechts mogelijk na besluitvorming /beschikbaarstelling van dit krediet door het college. 6.4 Informatieplicht Het college informeert conform de financiële verordening, in ieder geval vooraf de raad en neemt pas een besluit, nadat de raad in de gelegenheid is gesteld zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen voor zover het betreft niet bij begroting vastgestelde afzonderlijke verplichtingen inzake: Investeringen groter dan Aankoop en verkoop van goederen en diensten groter dan Schuifmogelijkheden Het is niet toegestaan om tussen afzonderlijke investeringen te vereffenen zowel in tijd als in budget. Overheveling van restant kredieten is alleen mogelijk via raadsbesluit. Wijzigingen in de hoogte (zowel positief als negatief) van investeringen dienen altijd aan de raad te worden voorgelegd. 6.6 Termijn beschikbaarheid kredieten Uitgangspunt bij het uitvoeren van investeringskredieten is dat deze binnen twee jaar na autorisatie afgewikkeld moeten zijn. Kredieten die na beschikbaarstelling door de raad, ouder zijn dan twee jaar, worden conform de informatieverstrekking (artikel 6,7) afgewikkeld. Indien een krediet in afwijking op deze regel in stand dient te worden gehouden, kan het college hiertoe aan de raad zo snel mogelijk na afloop van het beschikbare investeringskrediet een onderbouwd voorstel doen. Een uitzondering kan worden gemaakt bij het aanvragen van het krediet, in het raadsvoorstel zal dan specifiek moeten worden benoemd wat de periode van investeren is. 6.7 Informatieverstrekking Voor het verkrijgen van inzicht in de voortgang en afwikkeling van investeringskredieten is het voor de raad van belang hierin inzicht te hebben. Afwijkingen zowel positief als negatie groter dan op een investeringskrediet worden zo spoedig mogelijk aan de raad gemeld middels de kwartaalrapportages en/of de jaarrekening of een separaat voorstel. De kwartaalrapportage betreft de verantwoording van de betreffende periode. Van investeringskredieten worden gerealiseerde en/of verwachte afwijkingen gemeld en toegelicht. Bij de derde kwartaalrapportage wordt onderscheid gemaakt tussen eerste en tweedejaars investeringen. Van eerstejaars investeringen worden gerealiseerde en/of verwachte afwijkingen gemeld en Nota Waardering en afschrijving vaste activa

19 toegelicht. Van tweedejaars investeringen wordt aangegeven of deze investeringen bij de jaarrekening worden afgesloten of dat een investeringskrediet langer in stand dient te worden gehouden. Bij de jaarrekening wordt van ieder investeringskrediet van enige omvang het volgende vermeld: Geautoriseerd krediet; Gerealiseerde uitgaven en inkomsten; Restant krediet; 6.8 Registratie activa Het college is verantwoordelijk voor een actuele en volledige registratie van bezittingen. De registratie van de vaste activa worden alleen geregistreerd met een oorspronkelijke aanschafwaarde groter dan de grens van activeren ( ). 7. Slotbepaling 7.1 Citeertitel Deze nota wordt aangehaald als de Nota waardering en afschrijvingen vaste activa Wijziging van de nota Indien wet- en regelgeving of omstandigheid dit vereist zal deze nota worden beoordeeld op toepasbaarheid en actualiteit en eventueel worden aangepast. 7.3 Inwerkingtreding Deze nota treedt in werking de dag na bekendmaking en werkt terug tot en met 1 januari Nota Waardering en afschrijving vaste activa

20 Bijlage 1: afschrijvingstermijnen voor geactiveerde investeringen Soorten activa Afschr. Aantal Toelichting Investering methode jaar afschrijving Immateriële vast activa Kosten onderzoek en ontw ikkeling - - Niet afschrijven Agio/disagio geldleningen - - Niet afschrijven Gronden en terreinen Gronden en terreinen - - Niet afschrijven Woonruimten Woonw agenterrein LIN 25 Gebouw en Club-/ kleedgebouw en (vast bouw ) LIN 30 Bedrijfsgebouwen; Bouw kosten ANNU 40 Technische installaties LIN 15 Gemeentehuis ANNU 50 Gymnastieklokalen LIN 40 Vloer sporthal LIN 15 Bedrijfshallen LIN 20 Eerste inrichting LIN 10 Brandbeveiliging/inbraakpreventie LIN 10 Verbouwkosten: Levensduurverlengend LIN Max 40 Verw achte levensduur Uitbreiding LIN Max 40 Verw achte levensduur Dakbedekkking LIN 20 Grond-, w eg- en w aterbouw kundige w erken Speelvoorzieningen LIN Max 15 Verw achte levensduur Groenvoorzieningen en parken LIN Max 40 Verw achte levensduur Haven en kades LIN Max 40 Verw achte levensduur Sluizen en w aterkeringen LIN Max 35 Verw achte levensduur Aanleg w egen LIN 40 Reconstuctie w egen LIN 20 Aanleg fiets-/voetpaden LIN 20 Overige Infrastructurele w erken openbaren ruimte LIN 20 Parkeerterein LIN 20 Openbare verlichting LIN 20 Bew egw ijzering LIN 15 Verkeersmaatregelingen LIN 20 Tunens, viaducten en bruggen LIN 40 Houten bruggen LIN 20 Beschoeiingen staal/beton LIN 40 Beschoeiingen hout LIN 20 Sportvoorzieningen Aanleg sportvelden: - Onderbouw kunstgras/natuurgras LIN Max 30 Verw achte gebruiksduur - Toplaag kunstgras LIN Max 15 Verw achte gebruiksduur - Toplaag natuurgras LIN Max 20 Verw achte gebruiksduur Renovatie sportvelden LIN 15 Technische installaties LIN 15 Nota Waardering en afschrijving vaste activa

21 Soorten activa Afschr. Aantal Toelichting Investering methode jaar afschrijving Begraafplaats Aanleg begraafplaats ANNU Max 40 Riolering Bergbezinkvoorzieningen ANNU 40 Gemalen - Bouw kundig ANNU 40 Gemalen - Mechanisch / elektrisch ANNU 15 Persleiding ANNU 40 Riolering - civieltrechnisch ANNU 40 Riolering - Mechanisch / elektrisch ANNU 15 Grondw atermaatregelen/drainage ANNU 40 Vervoermiddelen/Tractiemiddelen Kleine maai- / veegmachine's LIN 7 Houtversnipperaar LIN 7 Pick-up trucks (gladheidsbestrijding) LIN 7 Vrachtw agens LIN 8 Veegauto's LIN 8 Kolkenzuiger LIN 8 Mini tractoren LIN 8 Grote maai- / veegmachine's LIN 8 LIN Bestelauto's LIN 10 Gladheidbestrijdingsapparatuur LIN 10 Aanhangw agens LIN 10 Tractoren LIN 10 Machines, apparaten en installaties Schaftw agens LIN 15 Kantoormeubilair en schoolmeubilair LIN 10 Gereedschappen LIN 5 Overige machines, apparaten en installaties LIN Max 10 Verw achte gebruiksduur Overige materiële vast activa Hardw are LIN Max 5 Verw achte gebruiksduur Softw are LIN Max 5 Verw achte gebruiksduur Financiële vast activa Kapitaalverstrikking aan: - deelnemingen (aandelen) gemeenschappelijke regelingen overige verbonden partijen - - Leningen aan: - Openbare lichamen als bedoel in artikel 1, - - onderdeel a, van de Wet financiering decentrale overheden - w oningbouw corporaties uitzettingen in de vorm van Nederlands - - schulpapier met een rentetypische loopttijd van één jaar of langer - overige uitzettingen met een rentetypische - - loopttijd van één jaar of langer - bijdragen aan activa in eigendom van derden - - Nota Waardering en afschrijving vaste activa

22 Bijlage 2: Samenvatting van de uitgangspunten Activeren Uitgangspunt 1: De kosten van het sluiten van geldleningen niet te activeren. Uitgangspunt 2: Het saldo van agio en disagio niet te activeren. Uitgangspunt 3: De kosten voor onderzoek en ontwikkeling niet te activeren. Uitgangspunt 4: Investering in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut te activeren en in termijnen af te schrijven. Uitgangspunt 5: Bijdragen aan activa in eigendom van derden, niet te activeren. Uitgangspunt 6: Investeringen met een levensduur van twee jaar of minder en/of een aanschafwaarde lager dan niet te activeren maar ineens ten laste van de exploitatie te brengen. Hiervoor geldt één uitzondering, namelijk gronden en terreinen, deze worden altijd geactiveerd. Waardering Uitgangspunt 7: Activa worden geactiveerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs conform artikel 63 van het BBV. Bij de vervaardigingsprijs van de investering wordt geen rekening gehouden met de rente over het tijdvak dat aan vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. De ambtelijke uren te activeren en te maximeren op 10% van het investeringsbedrag. Een uitzondering hierop is de bouwgronden in exploitatie waar indirect kosten en rente wel worden geactiveerd. Uitgangspunt 8: Bijdragen van derden die in direct relatie staan met het actief worden bij de waardering in mindering gebracht. Bij investeringen met maatschappelijk nut worden de daarvoor gevormde reserves in mindering gebracht. Uitgangspunt 9: De componentenbenadering niet wordt toegepast. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

23 Kapitaallasten Uitgangspunt 10: De afschrijvingstermijnen te hanteren zoals beschreven in bijlage 1.. Uitgangspunt 11: In principe de lineaire afschrijvingsmethode toe te passen voor de afschrijvingen van activa. In bepaalde gevallen de annuïtaire methode toe te passen. Uitgangspunt 12: Bij de berekening van afschrijving op investering wordt geen restwaarde meegenomen. Uitgangspunt 13: De rente wordt berekend op basis van een door de raad vooraf bepaald vast percentage Voorstellen die afwijken van het vaste rentepercentage moeten onderdeel uitmaken van het raadsbesluit over de uitvoering van het betreffende project Uitgangspunt 14: De afschrijving start op 1 januari van het jaar dat volgt op het jaar waarin het actief gereed komt dan wel verworven wordt. De rente start op 1 januari van het jaar dat volgt op de investering, ongeacht of het actief wel of niet gereed is. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

24 Bijlage 3: Wettelijke voorschriften/artikelen BBV Balans indeling Artikel 33 Onder de vaste activa worden afzonderlijk opgenomen de immateriële, de materiële en de financiële vaste activa. Artikel 34 In de balans worden onder de immateriële vaste activa afzonderlijk opgenomen: a. kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio; b. kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief. Artikel In de balans worden onder de materiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: a. investeringen met een economisch nut; b. investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven; c. investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. 2. Van de materiële vaste activa wordt aangegeven welke in erfpacht zijn uitgegeven. Artikel 36 In de balans worden onder de financiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: a. kapitaalverstrekkingen aan: 1. deelnemingen; 2. gemeenschappelijke regelingen; 3. overige verbonden partijen; b. leningen aan: 1. openbare lichamen als bedoeld in artikel 1, onderdeel a, van de Wet financiering decentrale overheden; 2. woningbouwcorporaties; 3. deelnemingen; 4. overige verbonden partijen; c. overige langlopende leningen; d. uitzettingen in s Rijks schatkist met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; e. uitzettingen in de vorm van Nederlands schuldpapier met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; f. overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; g. bijdragen aan activa in eigendom van derden. Balanstoelichting Artikel 51 In de toelichting op de balans wordt aangegeven volgens welke methoden de afschrijvingen worden berekend. Ook wordt aangegeven welke investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden geactiveerd, welke afschrijvingstermijn hiervoor wordt voorzien en welke reserves hiervoor naar verwachting beschikbaar zullen zijn. Artikel 52 1.In de toelichting op de balans worden onder de materiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: a. gronden en terreinen; b. woonruimten; c. bedrijfsgebouwen; d. grond-, weg- en waterbouwkundige werken; e. vervoermiddelen; f. machines, apparaten en installaties; g. overige materiële vaste activa. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

25 2.In de toelichting op de balans wordt het verloop van de activa, als bedoeld in het eerste lid, gedurende het begrotingsjaar, in een sluitend overzicht weergegeven. Daaruit blijken, voor zover van toepassing: a. de boekwaarde aan het begin van het begrotingsjaar; b. de investeringen of desinvesteringen; c. de afschrijvingen; d. bijdragen van derden direct gerelateerd aan een actief; e. afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen; f. de boekwaarde aan het einde van het begrotingsjaar. Artikel 59 1.Alle investeringen met een economisch nut worden geactiveerd. 2.Investeringen hebben een economisch nut indien ze verhandelbaar zijn en/of indien ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. 3.In afwijking van het eerste lid worden kunstvoorwerpen met een cultuur-historische waarde niet geactiveerd. 4.Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd. Artikel 60 Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief kunnen worden geactiveerd indien: a. het voornemen bestaat het actief te gebruiken of te verkopen; b. de technische uitvoerbaarheid om het actief te voltooien vaststaat; c. het actief in de toekomst economisch of maatschappelijk nut zal genereren en; d. de uitgaven die aan het actief zijn toe te rekenen betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Artikel 61 Bijdragen aan activa in eigendom van derden kunnen worden geactiveerd, indien: a. er sprake is van een investering door een derde; b. de investering bijdraagt aan de publieke taak; c. de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk investeren, op een wijze zoals is overeengekomen en; d. de bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of de provincie onderscheidenlijk gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Artikel Alle vaste activa worden voor het bedrag van de investering geactiveerd. 2. In afwijking van het eerste lid kunnen bijdragen van derden die in directe relatie staan met een actief op de waardering daarvan in mindering worden gebracht. 3. In afwijking van het eerste lid kunnen reserves in mindering worden gebracht op investeringen, als bedoeld in artikel 59, het vierde lid. 4. In afwijking van het eerste lid moeten de voorzieningen, bedoeld in artikel 44, eerste lid, onder d, in mindering gebracht worden op de investeringen, bedoeld in artikel 35, eerste lid, onder b. Artikel 63 1.Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. 2.De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. 3.De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kunnen voorts worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten en de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend; in dat geval vermeldt de toelichting dat deze rente is geactiveerd. 4.Voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs. Gronden in eeuwigdurende erfpacht worden gewaardeerd tegen registratiewaarde. 5.Van activa waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde van de nieuwe bestemming in de toelichting op de balans opgenomen. 6.In afwijking van het eerste lid is waardering tegen actuele waarde toegestaan voor de activa van de Nazorgfondsen bedoeld in artikel van de Wet milieubeheer. 7.Passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, met uitzondering van voorzieningen die tegen contante waarde zijn gewaardeerd. Nota Waardering en afschrijving vaste activa

26 8.Eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid worden met de boekwaarde van leningen en vorderingen verrekend. Artikel De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. 2. Slechts om gegronde redenen mogen de afschrijvingen geschieden op andere grondslagen dan die welke in het voorafgaande begrotingsjaar zijn toegepast. De reden van de verandering wordt in de toelichting op de balans uiteengezet. Tevens wordt inzicht gegeven in haar betekenis voor de financiële positie en voor de baten en de lasten aan de hand van aangepaste cijfers voor het begrotingsjaar of voor het voorafgaande begrotingsjaar. 3. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur, waaronder begrepen de financiële vaste activa, bedoeld in artikel 36, onderdeel g, wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. 4. In afwijking van het eerste en het derde lid kan er op de activa, bedoeld in artikel 59, vierde lid, extra worden afgeschreven. 5. In afwijking van het derde lid is de afschrijvingsduur voor de immateriële vaste activa, bedoeld in artikel 34 onder a, maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. 6. In afwijking van het derde lid is de afschrijvingsduur voor de immateriële vaste activa, bedoeld in artikel 34 onder b, ten hoogste vijf jaar. Artikel 65 1.Naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar in aanmerking genomen. 2.Voorraden en deelnemingen worden tegen de marktwaarde gewaardeerd indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. 3.Een actief dat buiten gebruik wordt gesteld wordt afgewaardeerd op het moment van buitengebruikstelling, indien de restwaarde lager is dan de boekwaarde. Nota Waardering en afschrijving vaste activa