Activiteitenplan 2015

Transcriptie

1 Activiteitenplan 2015 Overzicht voorgenomen activiteiten van Platform Kocon Alcohol & Drugs voor het jaar 2015 op het gebied van onderzoek, preventie en handhaving en maatschappelijk herstel in de gemeente Katwijk Platform Kocon Katwijk, september 2014

2 Platform en Stichting Kocon Het Platform Kocon is een samenwerkingsverband in de gemeente Katwijk van lokale en regionale organisaties die werken op het gebied van verslavingspreventie en handhaving, verslavingszorg en maatschappelijk herstel of hiermee raakvlakken hebben. Indien wenselijk initieert, ontwikkelt en implementeert het Platform zelf activiteiten. De Platformleden komen maandelijks bij elkaar. Een Katwijkse huisarts, H.C. Moolenburgh, fungeert als onafhankelijk voorzitter van het Platform. De samenwerkingspartners in Platform Kocon zijn: - GGD- Hollands Midden - Politie Nederland, Eenheid Den Haag - De Brug Midden-Nederland - - Brijder - Stichting Welzijnskwartier (voorheen Factor Welzijn) - GGZ Duin- en Bollenstreek - De Binnenvest - Huisartsen Katwijk - WMO-Adviesraad Op uitnodiging van het Platform nemen ook andere organisaties deel aan de Platformvergaderingen of maken deel uit van de verschillende project- en werkgroepen van het Platform. De Stichting Kocon fungeert als rechtspersoon en beheert de financiën van het Platform. Op de website zijn diverse documenten te vinden over de activiteiten van het Platform Kocon, waaronder het jaarlijkse Activiteitenplan.

3 Inleiding Kader Activiteitenplan Het bevorderen van bewustwording van de risico s en gevolgen van verslaving voor alle leeftijdsgroepen Het voorkomen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar Bevorderen samenhang preventie en handhaving Bevorderen signalering en deskundigheid voor preventie en hulp voor ouderen door beroepsgroepen Het volgen van trends en zo nodig initiatief nemen voor activiteiten....4 Gewijzigde en nieuwe activiteiten in Instructie Verantwoord Alcohol schenken (IVA) Aanbod voor kinderen/jongeren met gedragsproblematiek (ADHD) Verslavingspreventie en hulp voor ouderen Inzet op handhaving en nalevingsonderzoek Sociale media Activiteiten verslavingspreventie voor licht verstandelijk beperkten (LVB) Repareren regelgeving tabak FriZZZfeesten Voorstellen voor afspraken alcoholmatiging in evenementenbeleid Volgen en bespreken methadonprogramma Brijder Instapwoning daklozen Project Bedstee Activiteiten in Onderzoek Retrainprogramma Alcoholgebruik e Nalevingsonderzoek Preventie en handhaving Onderzoeken mogelijkheden handhaving...16 Repareren Tabakswet...16 Preventiesurvival met jongeren...16 Jongerenfolder alcohol Proost...17 Inzet Alcoholtesters...17 FriZZZfeesten...17 Alcoholgebruik ouderen...18 Aanbod voor kinderen/jongeren met (vermoeden van) ADHD...18 Licht Verstandelijk Beperkten...19

4 Consult, voorlichting en advies op aanvraag Evenementenbeleid Signaleringsoverleg Jeugd Sociale Media Voorlichting Jongerenwerkers Voorlichting jongeren in het jongerenwerk IVA Katwijk Voorlichting en gesprekken met groepen ouders Voorlichting en aandacht alcohol en drugs binnen kerken Overigen Zorg Uitwisseling en afstemming t.b.v. van zorgactiviteiten Maatschappelijk herstel Project Reïntegratie Katwijk Begeleiding mentoren Project Reïntegratie Maaltijdvoorziening Nazorg ex-gedetineerden Instapwoning Project Bedstee Bijlage 1 Overige activiteiten verslavingspreventie en maatschappelijk herstel in Katwijk Activiteiten GGD HM Activiteiten Brijder Preventie Activiteiten De Brug Midden Nederland Activiteiten GGZ Duin- en Bollenstreek Activiteiten De Binnenvest Bijlage 2 Activiteiten openbare orde en handhaving Handhaving Drank en Horecawet Handhaving Opiumwet Handhavingsstrategie verhoging leeftijdsgrens Drank- en Horecawet Regionale samenwerking handhaving Drank- en Horecawet Duin- en Bollenstreek Activiteiten en maatregelen Bijlage 3 Achtergrondinformatie Platform en Stichting Kocon... 35

5 Inleiding Voor u ligt het Activiteitenplan 2015 van het Platform Kocon. Het Platform richt zich op verslavingspreventie, verslavingszorg en maatschappelijk herstel in Katwijk waarbij de beleidsnota s van de gemeente Katwijk het kader vormen voor het opstellen van het jaarlijkse activiteitenplan. De activiteiten opgenomen in dit plan zijn gebaseerd op de uitgangspunten zoals geformuleerd in het Preventie- en Handhavingsplan Verslavingsbeleid , dat op 10 juli 2014 is vastgesteld door de gemeenteraad. Het accent van de activiteiten ligt bij de volgende doelgroepen: - Jongeren tot 18 jaar; voortzetten verslavingspreventie gericht op het terugdringen en uitstellen van alcohol- en drugsgebruik van jongeren. - Ouders en opvoeders; het betrekken en ondersteunen van ouders en opvoeders ten behoeve van alcoholmatiging en drugsgebruik. - Ouderen; activiteiten gericht op het signaleren en aanpakken van (overmatig) alcoholgebruik van ouderen. - Licht verstandelijk beperkten; activiteiten gericht op verslavingspreventie. De activiteiten zijn uitgewerkt in het Activiteitenplan onder Hoofdstuk 2. Het Activiteitenplan 2015 is zo realistisch als mogelijk opgesteld. Uitwerking en uitvoering vinden plaats vanuit de verschillende werk- en projectgroepen. Uitwisseling, afstemming en bewaking van de voortgang vindt plaats tijdens de centrale Platformvergaderingen. Met de gemeente Katwijk is overeengekomen dat er ruimte bestaat om onvoorziene activiteiten uit te voeren naar aanleiding van de actualiteit en/ of innovatie. Dit kán betekenen dat dit ten koste gaat van een geplande activiteit. Platform Kocon zal hiervan melding maken bij het bestuur van Stichting Kocon die, vanuit haar verantwoordelijkheid als subsidievrager en als gesprekspartner naar de gemeente, de voorgestelde wijziging tijdig neerlegt bij de verantwoordelijke portefeuillehouder. 3 Het kader van de activiteiten en de wijzigingen ten opzichte van 2014, zoals het beëindigen of starten van nieuwe activiteiten, lichten we toe in Hoofdstuk 1.Hierna volgt in Hoofdstuk 2 een omschrijving van de voorgenomen activiteiten in 2015 en het geschatte bereik. De uitvoering van het Activiteitenplan 2015 vraagt opnieuw veel inspanning. We verwachten dat dit mogelijk is omdat de aan Kocon deelnemende organisaties dit plan onderschrijven en bereid zijn om de activiteiten te realiseren. De Stichting en Platform Kocon hopen op die manier ook in 2015 weer een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan het verslavingsbeleid van de gemeente Katwijk. Voorzitter Platform Kocon Hans Moolenburgh

6 1. Kader Activiteitenplan 2015 Rekening houdend met het verslavingsbeleid van de gemeente Katwijk, de gevoerde discussies en de beschikbare middelen en capaciteit, kiest het Platform in 2015 voor de volgende vijf prioriteiten: 1. Het bevorderen van bewustwording van de risico s en gevolgen van verslaving voor alle leeftijdsgroepen. 2. Het voorkomen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar. 3. Bevorderen samenhang preventie en handhaving. 4. Bevorderen signalering en deskundigheid voor preventie en hulp voor ouderen door beroepsgroepen. 5. Het volgen van trends en zo nodig initiatief nemen voor activiteiten. Ad 1. Het bevorderen van bewustwording van de risico s en gevolgen van verslaving voor alle leeftijdsgroepen De Rijksoverheid heeft zich in de afgelopen jaren nadrukkelijk gericht op het terugdringen van startend alcoholgebruik en risicovol alcoholgebruik. De gemeente Katwijk heeft deze prioriteit ook gesteld in het verslavingsbeleid en in het verlengde hiervan heeft ook het Platform Kocon zich hierop gericht. Dit beleid resulteerde in een afname van alcoholgebruik zowel onder jongeren tot en met 18 jaar als onder volwassenen van 19 tot en met 65 jaar. Dit geldt helaas niet voor de groep ouderen vanaf 65 jaar. Ook het recent gebruik van hasj/ wiet onder jongeren tot 18 jaar in Katwijk ligt onder het gemiddelde van de regio. Het recent gebruik van harddrugs ligt iets boven het gemiddelde van de regio. Hierbij gaat het slechts om 1% van de jongeren, maar de problematiek is schrijnend 1. Het Platform Kocon meent daarom dat aandacht voor álle genotmiddelen en verslavingsgedrag van belang is en blijft en heeft het daarom expliciet opgenomen in dit activiteitenplan. Ad 2. Het voorkomen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar Factoren die alcoholgebruik door jongeren beïnvloeden, zijn: Opvoeding De rol van de ouders en andere opvoeders is en blijft van groot belang bij het al dan niet beginnen met roken, alcohol- en drugsgebruik. Zo leren kinderen vaak thuis te drinken, meestal na een spontaan aanbod van hun ouders. Platform Kocon wil de boodschap uitdragen dat ouders het alcoholgebruik en roken van hun kinderen zo lang als mogelijk uitstellen. Een effectieve manier hiervoor is het stellen van regels, het toezien op de naleving daarvan en het, indien nodig, verbinden van consequenties aan herhaaldelijke overtredingen ervan. 1 Bronnen: Kerncijfers Volwassenenpeiling Volwassenen en Ouderen 2012 Katwijk, GGD HM en Kerncijfers Jongerenpeiling 2013 Katwijk, GGD HM

7 Het aanbod, de verkrijgbaarheid In de horeca, sport, jongerenwerk en verenigingen moet de wettelijke grens van achttien jaar voor de verkoop van alcohol en tabak goed nageleefd worden. Onderzoek, waaronder het 4 e Nalevingsonderzoek, toonde aan dat dit in de horeca en sport nog onvoldoende gebeurt. Kocon zal ook in 2015 activiteiten organiseren die de boodschap uitdragen dat drinken op jonge leeftijd (heel) ongezond is en daarom ook niet normaal. Handhaving/ toezicht en monitoring In de openbare ruimten, op straat, is het voor jongeren onder 18 jaar verboden alcohol in bezit te hebben en te gebruiken, dronkenschap kan uiteraard al helemaal niet getolereerd worden. Toezicht en handhaving zijn van groot belang en ook de beschikbaarheid moet beperkt worden onder meer door het stimuleren van alternatieven en het gebruik van alcoholtesters en polsbandjes. Degenen die alcohol en tabak verstrekken hebben verantwoordelijkheden en zijn aan regels gebonden. Kocon levert waar mogelijk een bijdrage aan het handhavingsbeleid van de gemeente. Inzichten over de grote risico s van alcoholgebruik op jonge leeftijd en onderzoeksresultaten onderstrepen voor het Platform het belang om ook in 2015 nadrukkelijk aandacht te blijven schenken aan de risico s en gezondheidsschade van alcoholgebruik door jongeren. Naast hersenschade 2 en andere risico s voor de gezondheid, blijkt uit onderzoek 3 dat er een duidelijk verband is tussen alcohol drinken (en/ of roken) op jonge leeftijd en het gebruik van alcohol en (hard-)drugs op latere leeftijd. Het is belangrijk om deze kennis over te dragen aan ouders en andere opvoeders en jongeren te beschermen tegen de gevolgen door alcoholgebruik zolang als mogelijk uit te stellen. Door prioriteit te geven aan en draagvlak te creëren voor het uitstellen van het eerste gebruik van alcohol en tabak wil het Platform ook het gebruik van cannabis en/ of harddrugs, waaronder cocaïne, op latere leeftijd voorkomen. 5 Binnen preventie wordt onderscheid gemaakt in de volgende preventietypen: Universele preventie Selectieve preventie Geïndiceerde preventie 2 Guus Smit Hoogleraar, neurobioloog, VU Amsterdam 3 Onderzoek wijst uit dat er een relatie is tussen leeftijd en de carrière in middelengebruik. Een steekproef onder ca leerlingen in Nederland (voortgezet onderwijs), toonde een duidelijk verband aan tussen alcohol drinken op jonge leeftijd (jonger dan 14 jaar) en het gebruik van alcohol, softdrugs en harddrugs op latere leeftijd. Dat wil zeggen: jongeren die vóór hun 14e jaar voor het eerst alcohol drinken, gaan later vaker harddrugs gebruiken. Op jonge leeftijd alcoholgebruiken betekent zelfs 2,44x meer kans op een overstap naar harddrugs. Bronnen: Vroegtijdig alcoholgebruik als voorspeller voor druggebruik tijdens de adolescentie, Jennifer Pees, 2010 en Alcohol en jongeren- Vroegtijdig alcoholgebruik als predictor voor harddrugsgebruik, Chesten Breijer, Universiteit Utrecht, oktober Beide onderzoeken zijn uitgevoerd met medewerking van Platform Kocon en het Trimbos.

8 Universele preventie richt zich op bewustwording van de hele bevolking of een gehele deelpopulatie (bijvoorbeeld alle leerlingen op een school). Van alle jongeren zal ± 80% zich prima redden zonder het creëren van een beschermende omgeving. Een hele kleine minderheid, ± 3%, zal in de problemen komen, ondanks inzet voor een beschermende omgeving, Dit kan voortkomen uit verschillende oorzaken zoals erfelijkheid, biochemie of traumatische ervaringen. Universele preventie is vooral van belang voor de minderheid van de jongeren, ± 17%, die zouden kunnen afglijden naar problematisch gebruik; de potentiële meelopers. Juist voor hen is het creëren van een beschermende omgeving, het niet meegaan in het gedrag van de 3% probleemjongeren erg belangrijk. Dit kan bereikt worden door ouders en andere opvoeders in staat te stellen structuur te bieden (praten, regels, controle en handhaving). Voorbeelden hiervan zijn folders, FriZZZfeesten, scholing voor jongerenwerkers, IVA-instructies en ouderavonden. Selectieve preventie is gericht op mensen uit een deel van de bevolking (of een deelpopulatie) die een aanmerkelijk groter risico lopen om in de problemen te komen. Bijvoorbeeld groepen jongeren waarvan bekend is dat zij een verhoogd risico hebben op middelengebruik. In de gemeente Katwijk worden vrij veel activiteiten ontplooid die gericht zijn op die jongeren (en hun ouders) zoals de Preventiesurvival, het Signaleringsoverleg Jeugd, gesprekken met jongeren en ouders in het kader van de HALT-maatregel en de gespreksbijeenkomsten met ouders van risicojongeren. Niettemin vindt het Platform Kocon deze groep, zowel voor zichzelf als maatschappelijk, zo belangrijk dat steeds bekeken zal worden welke activiteiten we kunnen ontplooien om risico s zoveel als mogelijk te vermijden en hen op de rails te houden. Geïndiceerde preventie richt zich op mensen die al wel symptomen of klachten hebben, maar (nog) niet voldoen aan de diagnostische criteria voor een psychische of verslavingsstoornis 4. Platform Kocon heeft de afgelopen jaren ook ingezet op geïndiceerde preventie, zoals de ouderbijeenkomsten van risicojongeren. Voor 2015 wordt de samenwerking met de Regionale Werkgroep Ketenzorg ADHD vervolgd in het kader van de ontwikkeling van geïndiceerde preventie voor kinderen en jongeren met hyperactieve gedragsproblematiek. Ad 3. Bevorderen samenhang preventie en handhaving Tussen de terreinen preventie en handhaving ligt een behoorlijke afstand. Deze wordt door Kocon, in samenwerking met de gemeente Katwijk, politie en het jongerenwerk van Welzijnskwartier, overbrugd door speciaal hiervoor ontwikkelde activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn: het uitlenen van de alcoholblaastesten, het organiseren van preventiesurvivals, de gespreksgroepen met ouders en de Nalevingsonderzoeken in samenwerking met STAP en DHW-Support. Al met al gaat het om een uitgebreid pakket van activiteiten strekkend van preventie tot handhaving. Dit integrale pakket aan activiteiten en maatregelen is nooit af ; sommige activiteiten lopen langdurig (preventiesurvival), sommige zijn afgebouwd (Training Grenzen stellen ). 4 Volgens de criteria uit de DSM-IV. Deze vorm van preventie wordt vaak vergoed vanuit de AWBZ en zorgverzekeraars.

9 Voor het naleven van wet- en regelgeving is het van belang dat het nut en de noodzaak hiervan bekend is en breed gedragen wordt; het creëren van publiek draagvlak. Naast de reguliere verslavingspreventie 5 in het onderwijs en jongerenwerk, voert het Platform Kocon aanvullende activiteiten uit, zoals het naar ouders verspreiden van de speciaal gemaakte folder Proost!? Voor nieuwe problemen moeten ook weer nieuwe activiteiten bedacht, opgezet en uitgevoerd worden. Dit betekent dat er voortdurend inzet nodig zal zijn om nieuwe activiteiten te ontplooien die preventie en handhaving verbinden. Om de lezer een volledig(er) beeld te geven is in dit Activiteitenplan een overzicht opgenomen van Activiteiten op het gebied van handhaving die de gemeente Katwijk inzet. Zie hiervoor Bijlage 2 Ad 4. Bevorderen signalering en deskundigheid voor preventie en hulp voor ouderen De laatste jaren neemt de hulpvraag van mensen met alcoholproblematiek gestaag toe. Bij ouderen boven de 55 jaar gaat deze stijging zelfs veel sneller dan voor de jongerendoelgroep, dat wil zeggen in 10 jaar 2,5 keer zoveel 6. Deze toename wordt voor een deel toegeschreven aan de vergrijzing van de bevolking anderzijds is een verklaring gevonden in het feit dat gewoontedrinken nogal eens uitmondt in een alcoholafhankelijkheid 7. Alcoholdrinken wordt wisselend benaderd. Zo zou matig drinken de kans op hart- en vaatziekten doen afnemen en beschermend werken voor diabetes en bepaalde vormen van dementie. De negatieve gezondheidseffecten van alcoholafhankelijkheid en/of verslaving op oudere leeftijd zijn echter fors. Ouderen verdragen alcohol slechter omdat hun vochtgehalte daalt en het vetpercentage toeneemt. Ook werken lever en nieren minder efficiënt en neemt de weerstand af. Hierdoor leidt eenzelfde hoeveelheid alcohol bij ouderen dikwijls tot hogere bloedspiegels, lagere tolerantie en snellere dronkenschap. Andere klachten zijn een hoge bloeddruk, maag- en darmproblemen, incontinentie, moeheid, depressie, slapeloosheid, desoriëntatie, vergeetachtigheid of evenwichtsstoornissen. Alcoholdrinken geeft bovendien een hoger valrisico en is dan ook een belangrijke doodsoorzaak bij 65-plussers of leidt tot een blijvende schade aan de botten en gewrichten met hierdoor een ernstige bewegingsbeperking. Het is van groot belang alcoholafhankelijkheid voortijdig te signaleren en terug te dringen door begeleiding/hulp. Omdat de focus in de afgelopen jaren bij jongeren lag en minder bij volwassenen/ouderen maken de gemeente en Kocon hiervoor nu een inhaalslag. In 2013 is vanuit een eerste verkenning van dit probleem een plan ontwikkeld. In 2014 is een werkgroep met intermediairs gevormd om voor 2015 tot activiteiten te komen. 7 Ad 5. Het volgen van trends en zo nodig initiatief nemen voor activiteiten In de onderzoekscijfers is te zien dat de problemen wat betreft het drinken van alcohol langzamerhand weer binnen de perken komen. Dat wil niet zeggen dat deze problemen nu wel klaar zijn. Daarnaast blijven roken en harddruggebruik de aandacht vragen. De cijfers wat betreft (overmatig) gebruik van schermpjes zoals TV, computer en mobieltjes en de problemen die daaruit voortkomen, zoals cyberpesten, zijn onrustbarend. 5 Gefinancierd vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg en uitgevoerd door o.a. de GGD Hollands Midden, Brijder Preventie en De Brug Midden Nederland. 6 Bron: Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) 7 Bevestigd door het Trimbos die met andere onderzoeksgegevens heeft laten zien dat ouderen, meer dan jongeren, de neiging hebben om dagelijks te drinken.

10 Datzelfde geldt voor het gebrek aan beweging van jongeren en volwassenen en de voedingsgewoonten die verslechteren: minder groenten en fruit, meer vet, zout en suiker. Naar de onderwerpen zijn deze zaken op het oog heel divers maar ieder van deze problemen kent elementen van verslavingsgedrag, opvoeding en weerbaarheid. Er zijn weliswaar nog geen criteria geformuleerd voor verslaving aan schermpjes of slechte voedingsstoffen maar de onderstaande DSM-IV criteria voor verslaving (Zie Figuur 1 en de toelichting hierbij) aan genotmiddelen als tabak, alcohol, drugs en medicijnen kunnen heel eenvoudig ook toegepast worden op schermpjes en voedingsstoffen. Het dilemma is dat geen van deze problemen genegeerd kan worden maar dat ook duidelijk is dat het niet mogelijk is om op al deze onderwerpen activiteiten te ontplooien, het komt er op aan om daarin keuzes te maken. Overleg met de gemeente zal hierin voor een belangrijk deel bepalend zijn. Toelichting Figuur 1 In DSM-IV worden criteria geformuleerd aan de hand waarvan de medische diagnose verslaafd kan worden gesteld. Er zijn 7 criteria, de vertaling daarvan in meer gangbare taal staat hiernaast afgebeeld. Om de diagnose te mogen stellen bij iemand moeten 3 van de 7 criteria binnen een jaar van toepassing zijn op die persoon. Overigens is ieder van de genoemde criteria een probleem, het kan dus zijn dat iemand die medisch niet verslaafd genoemd mag worden wel degelijk problemen heeft. Een verslaving aan schermpjes bestaat ( nog) niet officieel, het is niettemin frappant hoe gemakkelijk de criteria voor genotmiddelen ook toe te passen zijn voor schermpjes. Als we bijvoorbeeld social media nemen: 1. Tolerantie: Eerst was Facebook héél leuk maar het is nu half zo leuk niet meer. 2. Onthouding: Als ik een middag niet op Facebook ben, ben ik bang dat ik iets mis. 3. Controleverlies: ik wilde om naar bed maar het werd omdat ik nog op zoveel moest reageren op Facebook. 4. Craving: Ik wilde eigenlijk nu eens een dag niet op Facebook maar hield het niet en heb het vanmiddag toch maar een uur gedaan. 5. Tijd: Ik zat op Facebook en voor ik er erg in had was de middag voorbij. 6. Sociale aanpassing: Mijn ouders zijn steeds kwaad omdat ik veel te laat voor het eten beneden kom als ik op Facebook zit. 7. Risico s nemen: Ik heb wel hoofdpijn en slaap slecht als ik nog laat op Facebook zit maar het is te belangrijk. Deze criteria zijn ook goed om te buigen voor bijvoorbeeld gamen of Tv kijken. De overeenkomsten tussen de problemen met schermpjes en genotmiddelen zijn treffend: het gaat om verslavingsgedrag. Figuur 1: Zeven criteria DSM IV voor verslaving

11 Gewijzigde en nieuwe activiteiten in 2015 Hieronder een toelichting van de wijzigingen in het Activiteitenplan 2015 ten opzichte van De activiteiten worden nader toegelicht in de hoofdstukken met de beschrijving van de activiteiten. 1. Instructie Verantwoord Alcohol schenken (IVA) In 2010 is vanuit het Platform Kocon in samenwerking met de gemeente een lokale IVA ontwikkeld en uitgevoerd, omdat Katwijk toen APV-regels kende die afwijkend waren van en strenger dan andere gemeenten. In deze opzet lag de nadruk op de toen afwijkende lokale regels en veel nadrukkelijker op naleving en handhaving dan in de bestaande IVA-instructies. Door de wijzigingen in de Drank- en Horecawet van 1 januari 2013 en 2014 zijn de verschillen tussen de Katwijkse en landelijke regels zo goed als verdwenen 8. Het is daarom niet langer noodzakelijk om een aparte lokale IVA-training uit te voeren. Als deze trainingen verzorgd kunnen worden vanuit de reguliere financiering (Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg) dan heeft dat de voorkeur. Wanneer de middelen vanuit de Doeluitkering niet voldoende zijn, kan de uitvoering van een IVA-training desnoods plaats vinden vanuit het budget (de uren) van Kocon en of de gemeente. Hiervoor wordt een klein aantal uren gereserveerd in het takenpakket van de medewerkers verslavingspreventie van het Platform Kocon. 2. Aanbod voor kinderen/jongeren met gedragsproblematiek (ADHD) Bekend is dat ADHD een risicofactor vormt voor risicovol genotmiddelengebruik en hieruit volgend gedrag. Dit geeft reden tot zorg bij politie, huisartsen of leerkrachten. Om deze reden is er vanuit de huisartsen in samenwerking met o.a. de gemeente en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) een initiatief gestart om ouders met deze kwetsbare kinderen op te zoeken. Vanwege de combinatie met alcohol- en druggebruik is Platform Kocon door de Katwijkse huisartsen (verenigd in de Zorgcoöperatie Katwijk) gevraagd te adviseren en te ondersteunen bij de ontwikkeling van een aanbod. In 2013 is een oudervoorlichting ontwikkeld en uitgevoerd. Dit is in 2014 voortgezet. Voor 2015 ligt de vraag voor om vanuit Platform Kocon een aanbod voor kinderen en jongeren vanaf 6 jaar te ontwikkelen indien een geschikt aanbod ontbreekt. Voor zowel de voorlichting aan ouders als de nog te ontwikkelen voorlichting voor kinderen/ jongeren is het voornemen om deze als aanbod onder te brengen bij het CJG Verslavingspreventie en hulp voor ouderen In 2014 is vanuit Kocon een vervolg gegeven aan het ontwikkelen van het plan om de eerstelijnsvoorzieningen (thuiszorg, consulenten van Stichting Welzijnskwartier, medewerkers van Kwadraad (AMW) en huisartsen) te informeren over het alcoholprobleem onder ouderen. Het betrekken van alle partijen is een noodzakelijk, maar een tijdrovend proces. Uit de inventarisatie van het bestaande aanbod en het overleg met de diverse partijen is in Het grootste verschil zit nog in de handhavingsstrategie van Katwijk voor wat betreft jongeren die op 1 januari 2014 al 16 of 17 jaar waren in de horeca en jeugdverenigingen. Dat wil zeggen dat op 1 januari 2016 de wetten/ regels en de handhaving daarvan identiek zijn. De handhaving is ook gedelegeerd naar alle gemeenten.

12 naar voren gekomen dat de ontwikkeling van activiteiten vooral gericht moet zijn op de groep ouderen van 67 jaar en ouder. Een onderdeel hiervan vormt het ontwikkelen van een outreachend hulpaanbod voor ouderen gericht op signalering en verwijzing. Bij vermoedens van overmatig alcoholgebruik (en/of drugs) kan een medewerker van genoemde organisaties de persoon in kwestie een gesprek voorstellen met een medewerker van De Brug, Brijder of de GGZ Duin- en Bollenstreek en hiertoe een afspraak regelen. Er wordt dan gebeld voor overleg en er kan eventueel direct doorverwezen worden. Op die manier kan het bestaande netwerk een laagdrempelige manier van werken bevorderen voor vervolgstappen en hulp. Deze voorgestelde aanpak zal in 2015 nog nader verkend worden op samenwerking en haalbaarheid i.o.m. organisaties en beroepsgroepen. 4. Inzet op handhaving en nalevingsonderzoek Op grond van het 4 e Nalevingsonderzoek en het mysteryshop- en scholingstraject uitgevoerd door DHW Support heeft Kocon in september 2013 de gemeente geadviseerd over mogelijke vervolgstappen wat betreft de handhaving van de Drank- en Horecawet. De belangrijkste ontwikkeling wat betreft de wet- en regelgeving is het verhogen van de leeftijdsgrens naar 18 jaar. De belangrijkste recente ontwikkeling in de handhaving is het starten van een regionale pool van toezichthouders. Kocon wil een bijdrage blijven leveren aan een zo sluitend mogelijke handhaving met als doel het voorkomen van alcoholgebruik op te jonge leeftijd en overmatig alcoholgebruik. In 2015 bestaat die bijdrage uit: Het afwegen van nut en noodzaak van een 5 e Nalevingsonderzoek. Het voornemen is om het onderzoek medio 2015 uit te voeren; als minimale uitkomst wordt gehoopt op een gemiddeld nalevingspercentage van 60% Onderzoeken welke geautomatiseerde controlesystemen alcoholverkopers in Katwijk gebruiken voor leeftijdscontrole en of daarover aan te geven is welke (niet) efficiënt zijn. Als dat duidelijk wordt kan een aanbeveling worden gedaan voor een systeem dat door alle verkopers gebruikt zou kunnen of moeten worden. Datzelfde geldt voor afwegingen m.b.t. het systeem Age Viewer. De bepalingen wat betreft het toezicht op de Drank- en Horecawet onderzoeken op mogelijkheden om het toezicht in Katwijk verder te versterken zonder dat daarvoor een ruimere financiering nodig is. De bepalingen zijn vaak talrijk, complex én onoverzichtelijk. Bij het onderzoek maakt Kocon gebruik van haar werkcontacten met STAP en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Het volgen en bespreken van de HALT-afdoening alcohol en drugs 9 en eventuele aanvullende activiteiten zoals het voorleggen van adviezen aan de gemeente Katwijk. Tot 2014 zorgde de projectgroep Alcohol en Jeugd, onder leiding van de gemeente, voor de voortgang en coördinatie van de werkzaamheden. Een medewerker van Kocon nam deel aan deze overleggen t.b.v. de beleidsmatige ontwikkeling. Omdat de aanpak in 9 Bezit en gebruik van alcohol en drugs in de openbare ruimte is, bij wet, verboden. Bij een overtreding volgt voor Katwijkse jongeren >12 jaar een Haltafdoening met een leeropdracht uitgevoerd door Brijder Preventie. De Haltmaatregel Alcohol is in 2011 uitgebreid met het aanhouden op druggerelateerde zaken. Deze aanpak zorgt ervoor dat jongeren inzicht krijgen in de risico s van middelengebruik, gedwongen worden om na te denken over het eigen gedrag en begeleid worden om dit gedrag om te buigen naar gezonde keuzes. Ook de ouders van deze jongeren worden nadrukkelijk uitgenodigd voor een gesprek, voorlichting en eventuele begeleiding bij de opvoeding. Een goed doorlopen traject betekent dat de jongere niet naar justitie hoeft. Bij recidive volgt geen Haltafdoening meer maar een directe gang naar justitie met een strafblad als gevolg. Aanvullende toelichting: zware vormen van overtredingen, zoals fysiek geweld en bedreiging worden direct doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie en komen niet in aanmerking voor de Halt-afdoening.

13 de praktijk goed functioneerde, is de projectgroep in 2013 en 2014 niet bijeen geweest en eigenlijk opgeheven. De wens is om de HALTmaatregel opnieuw in het Platform te volgen en te bespreken. Op die manier kan het Platform Kocon (weer) de ontwikkelingen volgen en mogelijk een bijdrage leveren aan eventuele verbeteringen Sociale media De afgelopen jaren kwam de rol en problematiek van social media diverse malen ter sprake binnen het Platform Kocon, waaronder het pesten en onder druk zetten van jongeren via social media, gameverslaving en de omgang met smartphones. Naast de inhoud spelen ook de duur en de frequentie van het gebruik een belangrijke rol. In de regionale Jongerenpeiling 11 komt dit probleem sterk naar voren. Het is daarmee zaak om naast de aandacht hiervoor tijdens ouderavonden ook beleid, regels, docentenscholingen en lessen te ontwikkelen 12. Omdat er door de verschillende samenwerkingspartners aangegeven is dat er behoefte is aan informatie (o.a. over de juridische achtergronden) zal hier in 2015 aandacht voor zijn. Daarnaast zal Platform Kocon aansturen op een eenduidige aanpak en boodschap naar ouders/ verzorgers en jongeren. 6. Activiteiten verslavingspreventie voor licht verstandelijk beperkten (LVB) Het besef dat verslavingsproblematiek in de groep mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) 13 een probleem is, groeit 14. Deze groep is beperkt in hun functioneren en/of in hun sociale vaardigheden. Daardoor ontstaan bij deze kinderen en jongeren leerproblemen en mogelijk ook opvoedingsproblemen, (ernstige) gedragsproblemen of psychiatrische problemen, vaak ook in combinatie met problemen in de gezinssituatie. In het alledaagse leven wordt deze groep vaak over- of juist onderschat, want hun handicap is meestal niet direct zichtbaar. Verstandelijk beperkten zijn veelal gemakkelijk te beïnvloeden door anderen; de kans op misbruik is daarom ook groter. Hierdoor ontstaan soms extra problemen waaronder Momenteel wordt een onderzoek verricht door het Bureau Beke; de uitkomst hiervan wordt betrokken in de bespreking van de HALT-maatregel in Katwijk. 11 Ter ondersteuning van de gemeenten in de regio Hollands Midden bij het ontwikkelen van lokaal gezondheidsbeleid, voert de GGD HM gezondheidspeilingen uit onder de inwoners. Iedere leeftijdsgroep wordt gemiddeld eens in de vier jaar onderzocht. In 2013 is een gezondheidspeiling uitgevoerd onder jongeren in het voortgezet onderwijs: de Jongerenpeiling Hieraan werkten 49 schoolvestigingen mee. Gezamenlijk vertegenwoordigen deze scholen ruim 90% van alle jongeren op het VMBO of HAVO/ VWO. In totaal vulden ca leerlingen uit de klassen 1 t/m 6 de vragenlijst in; een respons van 60%. Bron: 12 Het onderwerp sociale media is al onderdeel van de ouderavond die de GGD HM aanbiedt in het Voortgezet Onderwijs in de regio. Ook andere organisaties zoals Brijder Jeugd, HALT en het CJG besteden aandacht aan dit onderwerp. 13 Een belangrijk uitgangspunt bij de signalering van een licht verstandelijke beperking is de IQ-score. Deze bevindt zich tussen 50 en 70. In Nederland zijn er waarschijnlijk personen met een lichte verstandelijke beperking (50<iq<70). Schattingen van het aantal mensen met een lichte verstandelijke beperking lopen ver uiteen, van 3 promille tot meer dan 20 promille; tussen de en personen in Nederland. Dit hangt deels samen met het feit dat mensen met een lichte beperking lastig zijn op te sporen: lang niet iedereen gebruikt zorg. Als de niet-zorggebruikers worden meegerekend, ligt het aantal beduidend hoger. Bron: 14 Zo ontwikkelde het Trimbos-instituut drie producten die gebruikt kunnen worden in de voorlichting over middelengebruik aan mensen met LVB. Het programma Bekijk t nuchter, is een box met een handleiding en allerlei LVB-proof voorlichtingsmateriaal over middelen. Het bordspel TRIP dat gebruikt kan worden om op een laagdrempelige manier over alcohol en drugs te praten met jongeren met LVB en het preventieprogramma met de naam Open en Alert, dat aandacht besteedt aan deskundigheidsbevordering op het gebied van middelengebruik onder mensen met LVB en aan de samenwerking met de verslavingszorg. Dit programma is gericht op professionals die werkzaam zijn in verschillende settings waar mensen met LVB zich bevinden.

14 verslavingsproblematiek. In de inleiding is genoemd dat het Preventie- en Handhavingsplan- Verslavingsbeleid voor de komende vier jaar aandacht wil geven aan de groep licht verstandelijk beperkten. De ontwikkeling van activiteiten voor verslavingspreventie voor deze doelgroep wordt regionaal opgepakt met een financiering vanuit de Doeluitkering. De focus hiervan is gericht op het ontwikkelen van een aanbod in de regio voor ouders/ verzorgers van kinderen met een licht verstandelijke beperking en leerlingen op VSO-scholen. De uitvoering hiervan ligt in handen van de GGD HM en Brijder. Het Platform en de gemeente zijn zeer geïnteresseerd in deze plannen en verwachten na de zomervakantie van 2015 een productenaanbod dat gericht is op deze regio. Kocon houdt er rekening mee dat er ruimte is voor eigen initiatief wanneer de ontwikkeling van activiteiten langer op zich laat wachten of als er bijvoorbeeld behoefte is aan aanvullingen op het aanbod. 7. Repareren regelgeving tabak Tot 1 januari 2013 was het grootste manco van de Drank- en Horecawet dat wel de verkoop van alcohol aan onder de leeftijdsgrens verboden was maar niet het bezit en het gebruik ervan door jongeren onder de leeftijdsgrens. De gemeente Katwijk heeft dit gat gerepareerd door een bepaling hierover op te nemen in haar APV en later, op 1 januari 2013 is het verbod op bezit en gebruik van alcohol voor jongeren onder de 16 opgenomen in de Drank- en Horecawet. Ditzelfde manco kent de Tabakswet: verkoop aan jongeren onder 18 jaar is wel verboden maar het bezit en het gebruik niet. Veel instellingen in Katwijk, zoals jongerencentra en scholen, willen een gezond rookvrij beleid voeren. Het invoeren van deze regel heeft echter praktisch tot gevolg dat een klein aantal jongeren ergens in de buurt van de sociëteit of de school gaat roken. Dat ervaren buurtbewoners als overlast en melden dat bij de school of de politie. Vervolgens wordt dan vaak gevraagd of de bezoekers/ leerlingen dan toch binnen of op het terrein mogen roken. Op die manier worden de scholen en jongerencentra onder druk gezet om het beleid weer terug te draaien. Gezond beleid verdient steun! Er is nu geen wettelijke grond of geldende regel op grond waarvan je jongeren die ergens staan te roken weg kunt sturen. (bij voorkeur naar een plek waar niemand er last van heeft). Als die er wel komt hetzij via lokale regelgeving dan wel via wetgeving dan is er een middel om te voorkomen dat jongeren roken op een plek waar ze overlast veroorzaken of waar dat als zodanig wordt ervaren. Het Platform Kocon beseft dat dit een probleem is en wil dit in 2015 bespreken en oplossingen en ideeën aandragen voor het onderwijs en jongerenwerk. 8. FriZZZfeesten Oriënterend overleg over het invoeren van een keurmerk 15 wees uit dat organisatoren van FriZZZfeesten ieder hun eigen variant op de regels wil hanteren. Bijvoorbeeld geen blaastest afnemen voordat bezoekers worden binnen gelaten of het gebruik van roken toestaan in een aparte rookruimte tijdens een FriZZZfeest. Omdat eenduidigheid in de regels het belangrijkste doel was om een keurmerk in te voeren, bleek dit met de diversiteit in aanpak simpelweg niet haalbaar. Om die reden is deze activiteit uit het programma gehaald. 15 Kocon wilde graag een keurmerk FriZZZ realiseren om er op die manier voor te zorgen dat zoveel mogelijk feesten voor jongeren de regels Zonder tabak, Zonder alcohol en Zonder drugs zouden toepassen zodat het voor zowel jongeren als hun ouders op grond van het keurmerk en logo duidelijk zou zijn dat een feest deze regels hanteert.

15 Kocon blijft overigens graag samenwerken met het jongerenwerk van Welzijnskwartier voor het in eigen beheer organiseren van FriZZZfeesten, bijvoorbeeld met Oud en Nieuw. Ook de gratis uitleen van blaastesten en het advies voor het gebruik ervan aan instellingen die een feest organiseren en willen controleren op indrinken blijft beschikbaar. 9. Voorstellen voor afspraken alcoholmatiging in evenementenbeleid In de afgelopen jaren zijn diverse convenanten ontwikkeld en aangeboden vanuit Kocon. In het convenant jongerenwerk werden bijvoorbeeld de afspraken rond leeftijden en prijzen van consumpties geregeld en uitgevoerd. Voor de sportsector zijn voorbeeldconvenanten opgesteld. Uit de praktijk kwam naar voren dat het afsluiten van convenanten nogal eens op gevoeligheden stuitte en dat convenanten beschouwd worden als papieren tijgers. Vanwege kwetsbaarheden in bijvoorbeeld de naleving en controle is er niet altijd sprake van een breed draagvlak. Het Platform Kocon is daarom van mening dat het lokale evenementenbeleid een beter kader biedt voor het maken van afspraken gericht op alcoholmatiging, waarbij de inzet zich meer zal richten op handhaving, het leveren van ideeën en de toetsing van de handreiking evenementenbeleid Volgen en bespreken methadonprogramma Brijder Vanuit de wens om de ontwikkelingen rond het Begeleidingsprogramma Drugs met individuele methadonverstrekking te volgen en waar nodig afstemming en samenwerking te verbeteren, is afgesproken om dit in 2015 weer jaarlijks te agenderen en aandacht te besteden aan de ontwikkelingen Instapwoning daklozen Kocon is in nauwe samenwerking met de gemeente Katwijk in 2014 gestart met het bieden van tijdelijke huisvesting voor daklozen onder de noemer Instapwoning. Het gaat om een tijdelijk verblijf voor het huisvesten van o.a. ex-gedetineerden die na terugkeer uit detentie dakloos zijn geworden. In 2015 wordt deze aanpak verder uitgewerkt en onder de aandacht gebracht van andere organisaties. 12. Project Bedstee Het voornemen is om in 2015 een oplossing te vinden voor dakloze jongeren tot 23 jaar door een proef te starten waarbij een beroep gedaan wordt op inwoners van Katwijk om tijdelijke huisvesting (2 tot 4 weken) te bieden door het beschikbaar stellen van een kamer, zolder of andere mogelijkheden In het Preventie- en Handhavingsplan Verslavingsbeleid van de gemeente Katwijk wordt weliswaar gesproken over het hernieuwen/ voortzetten van convenanten, maar alles overziend lijkt het Kocon beter om de wijze waarop het onderdeel alcoholmatiging wordt geregeld onder te brengen in het lokale evenementenbeleid. In 2000 constateerden platformleden dat het aanbod voor langdurig heroïneverslaafden m.b.t. begeleiding en opvang tekortschoot. Deze groep was moeilijk in kaart te brengen en onttrok zich aan de hulpverlening. Na informatie en discussies werd geconcludeerd dat een intensief begeleidingsprogramma m.b.v. methadon een toegevoegde waarde zou kunnen hebben op het Katwijkse hulpverleningsaanbod. Brijder (destijds nog Parnassia) werd verzocht een projectplan op te stellen dat aansloot op bestaande samenwerkingsverbanden en het zorgaanbod. Na een zorgvuldige afweging werd het definitieve projectplan unaniem in het Platform vastgesteld en als projectaanvraag ingediend bij de gemeente. In juli 2001 is het Begeleidingsprogramma gestart. De eerste jaren werden resultaten en ontwikkelingen teruggekoppeld en gevolgd, maar de afgelopen jaren is dit achterwege gebleven.

16 2. Activiteiten in 2015 De GGD Hollands Midden, Brijder Verslavingszorg en De Brug Midden Nederland voeren vanuit de financiering uit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg verschillende activiteiten uit voor de 15 gemeenten in deze regio, waarbij de gemeente Leiden als centrumgemeente fungeert 18. Jaarlijks worden afspraken gemaakt met deze organisaties over de inzet op preventie. Dit basispakket voor de gemeente Leiden en de andere gemeenten in de regio bestaat globaal uit: Preventieactiviteiten voor ouders, personeel en leerlingen in het basis-, speciaal- en voortgezet onderwijs, en beleidsadvisering voor gemeenten uit te voeren door de GGD HM. Verslavingspreventie in het jongerenwerk en de Regionale Opleidings Centra (ROC s) en andere activiteiten voor sectoren als jeugdhulpverlening, maatschappelijke dienstverlening, gezondheidszorg en het uitvoeren van open spreekuren door Brijder. Voorlichting en begeleiding van ouders en partners van verslaafden uit te voeren door De Brug. Deze activiteiten sluiten inhoudelijk aan op de inzet door Kocon en de gemeente maar worden gefinancierd uit een regionale regeling. Voor een compleet overzicht van de inzet en de samenhang daarin moeten deze activiteiten meegenomen worden. In Bijlage 1 wordt een nadere toelichting gegeven over deze preventieactiviteiten. Kocon en de deelnemende instellingen baseren hun activiteiten op bestaand onderzoek, initiëren onderzoek of kopen dat aan om er zo zeker als mogelijk van te zijn dat gekozen wordt voor de meest effectieve activiteiten. De beperking hierin is en blijft dat effectonderzoek niet of tegen torenhoge kosten uitgevoerd kan worden. Als Platform volgen we hierbij ook al jaren het uitgangspunt dat het verslavingsbeleid breder gezien moet worden: het gaat niet om de afzonderlijke preventieactiviteiten die o.a. bijdragen aan kennis, bewustwording en publiek draagvlak, maar om een combinatie van activiteiten en maatregelen. Hiertoe behoort ook handhaving op basis van wet- en regelgeving en maatregelen op het gebied van vergunningen, prijzen en verkrijgbaarheid. Alleen op die manier kan lokaal sterker bijgedragen worden aan het behalen van de beleidsdoelen van het verslavingsbeleid. Op de volgende pagina s worden de voorgenomen activiteiten weergegeven. Het gaat hierbij niet om de activiteiten uit het eerder genoemde basispakket (gefinancierd vanuit de AWBZ of de Doeluitkering) maar om de aanvullende lokale activiteiten vanuit het Platform Kocon. 18 De rijksoverheid stelt middelen voor verslavingspreventie beschikbaar die deel uitmaken van de decentralisatie uitkering Maatschappelijke Opvang en Verslavingszorg. De Gemeente Leiden heeft van het Rijk de bevoegdheid gekregen deze middelen, in overleg met de regiogemeenten in de regio Zuid-Holland Noord, te verdelen. Hiertoe is de Regionale Beleidsvisie Verslavingspreventie Zuid-Holland Noord opgesteld. In de uitvoeringsagenda staat wat er op regionaal en lokaal niveau moet gebeuren in de gemeenten in Zuid-Holland Noord om het totale beleid effectief te laten zijn. De gemeente Leiden is als centrumgemeente ook verantwoordelijk voor de opvang van daklozen in de regio Zuid Holland Noord en ontvangt hiervoor een doeluitkering van het Rijk. In het Regionaal Kompas beschrijft de gemeente Leiden de aanpak van dakloosheid en de daarmee samenhangende problemen in de regio.

17 2.1 Onderzoek Zo mogelijk voert Platform Kocon effectmetingen uit. Voorwaarden hiervoor zijn een geschikte situatie, een toereikend budget en uitvoering op wetenschappelijke basis door een onafhankelijke organisatie, zoals een universiteit. Omdat effectmetingen ingewikkeld en/ of duur zijn, is de kans op uitvoering uiterst klein. In 2015 gaat het om twee onderzoeken: de verdere ontwikkeling van de geheugentraining met jongeren met behulp van de pilot Retrainprogramma Alcoholgebruik van Reinout Wiers en mogelijk een vijfde Nalevingsonderzoek door STAP. Activiteit en bereik Uitvoering door Toelichting Retrainprogramma Alcoholgebruik (Training met PC voor jongeren tot 18 jaar) Universiteit van Amsterdam Medewerkers Kocon Financiering: Het Retrainprogramma is een bewezen effectief behandelprogramma voor alcoholverslaafden en delinquenten. Reinout Wiers, hoogleraar ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Amsterdam, onderzoekt het effect van de trainingen op de hersenen. Doel van de pilot in Katwijk is te onderzoeken of een aangepast programma ook voor jongeren werkt. Leerlingen doen een training op een computer. De bedoeling is hun werkgeheugen van leerlingen én de afleiding van de aandacht door alcohol ( aandachtsbias ) te verminderen. Beide zaken moeten samen voor 15 Geschat bereik in 2015: 100 jongeren Uren Kocon door de zorgen dat leerlingen minder geïnteresseerd zijn in alcohol. In de afgelopen 2 jaar bleek in de pilot op een school voor voortgezet onderwijs dat het programma wel werkt voor verbetering van het werkgeheugen maar niet voor de aandachtsbias voor alcohol want die hebben ze nog niet of nauwelijks op die leeftijd. Jongeren van 17 en 18 drinken veel meer alcohol en daarom wordt voor 2015 de deelname door een MBO beoogd. 5 e Werkgroep Naleving Bij Nalevingsonderzoeken wordt met behulp van mysteryshoppers onderzocht of de wettelijke leeftijdsgrens voor Nalevingsonderzoek o.l.v. medewerker Kocon i.s.m. gemeente de verkoop van alcohol wordt nageleefd. Op 2 september 2013 bood het Platform Kocon de gemeente Katwijk de resultaten van het 4 e Nalevingsonderzoek en, de evaluatie van het traject met DHW-Support en adviezen aan. Geschat bereik in 2015: 80 verkooppunten en STAP Financiering: Voor 2015 wordt rekening gehouden met een mogelijk 5 e Nalevingsonderzoek, mits er financiering voor is en aanwijsbare interventies of veranderingen plaats vonden op het gebied van handhaving.

18 2.2 Preventie en handhaving De meeste activiteiten van Platform Kocon richten zich op preventie en handhaving. De medewerkers van Kocon hebben een informatie, consult- en adviesfunctie voor organisaties in Katwijk. Het beroep op deze functie verschilt ieder jaar. Hieronder volgt een schematisch overzicht van deze functie en de andere activiteiten in het kader van verslavingspreventie. De Werkgroep Preventie coördineert de meeste activiteiten. Activiteit en bereik Uitvoering door Toelichting Onderzoeken mogelijkheden handhaving Repareren Tabakswet Preventiesurvival met jongeren Geschat bereik in 2015: 1 survival; 15 jongeren en hun ouders Medewerker Kocon i.s.m. de afdeling veiligheid van de gemeente Katwijk Financiering: Medewerker Kocon Financiering: Welzijnskwartier i.s.m. Politie, Brijder Jeugd en medewerker Kocon Financiering: (Kocon & Welzijnskwartier) In het verlengde van de aanbevelingen uit 2013 onderzoekt Kocon mogelijkheden om de naleving van de Dranken Horecawet en de handhaving daarop verder te kunnen bevorderen. Op grond van kennis van landelijke instituten wordt gezocht naar en geadviseerd over versterking van het toezicht op de naleving van de D- en H-wet zonder dat hiervoor extra formatie nodig is. Kocon wil in 2015 onderzoeken welke geautomatiseerde controlesystemen alcoholverkopers in Katwijk gebruiken voor leeftijdscontrole en of daarover aan te geven is welke (niet) efficiënt zijn. Als dat duidelijk wordt kan een aanbeveling worden gedaan voor een systeem dat door alle verkopers gebruikt zou kunnen of moeten worden. Kocon wil nagaan in hoeverre invoering van een degelijk systeem (financieel) haalbaar is. Kocon wil onderzoeken welke jurisprudentie over wetsartikelen die betrekking hebben op alcohol en exploitanten of individuele gebruikers als suggesties voor de gemeente Katwijk. De Tabakswet verbiedt sinds 1 januari 2014 de verkoop van tabak aan jongeren onder 18 jaar. De Tabakswet verbiedt niet het bezit en gebruik van tabak voor jongeren onder 18 jaar. Kocon wil dat deze tekortkoming, analoog aan de ontwikkeling van de Drank- en Horecawet, gerepareerd wordt of wel op landelijk niveau in de wetgeving dan wel op lokaal niveau in de regelgeving en zal hiertoe discussie voeren en aanbevelingen geven. De preventiesurvival wordt georganiseerd voor groepen jongeren waarvan het jongerenwerk de indruk heeft dat problemen spelen (o.a. wat betreft middelengebruik) met als doel om eventuele problemen duidelijk te krijgen. De organisatie en uitvoering liggen bij de jongerenwerkers van Welzijnskwartier (JOS). De politie verzorgt onderdelen over regels en handhaving op straat. De Koconmedewerker bereidt het onderdeel verslavingspreventie voor. Kocon, Welzijnskwartier, fondsen (Fonds 1818 ). Daarnaast betalen de jongeren een eigen bijdrage. Om de aansluiting naar eventuele begeleiding / zorg zo goed als mogelijk te kunnen maken neemt vanaf 2015 de Brijder Stichting deel aan de uitvoering; als blijkt dat jongeren (en hun ouders) in aanmerking komen voor hulp dan kan dat snel en aansluitend worden geregeld.

19 Jongerenfolder Medewerkers Kocon De folder Proost?! informeert jongeren en hun ouders in duidelijke taal over alcohol en de regelgeving. De tekst alcohol Proost?! Financiering: van de folder is aangepast aan de nieuwe leeftijdsgrens en de lokale handhavingsstrategie. Ieder jaar krijgen de ouders met jongeren die in dat jaar 12 jaar zijn of worden jaar deze folder. Daarnaast wordt Geschat bereik in 2015: 800 jongeren van 12 jaar, 1600 van 16 en 17 jaar de folder verspreid via o.a. het jongerenwerk, het straatwerk van De Brug en verenigingen. Zo ook in het voorjaar van Ditmaal wordt de folder ook gestuurd aan ouders met kinderen die 17 zijn en die op 1 januari 2014 al 16 of 17 waren en die dus te maken hebben met de lokale handhavingsstrategie. en hun ouders. Inzet Alcoholtesters Koconmedewerker Een feest of activiteit waarvan de doelgroep jonger is dan 18 jaar zou ook alcoholvrij moeten zijn; er wordt geen i.s.m. Welzijnskwartier alcohol geschonken en jongeren zouden ook niet mogen worden toegelaten als blijkt dat zij hebben ingedronken. Geschat bereik in 2015: 1600 jongeren van 12 tot 18 jaar FriZZZfeesten en politie Financiering: Medewerker Kocon i.s.m. Welzijnskwartier Om dit objectief te kunnen vaststellen kunnen alcoholblaastesten ingezet worden. De alcoholblaastesten worden uitgeleend aan alle verenigingen, instellingen en scholen die een feest voor 18- willen organiseren. De blaastesten, gebruiksaanwijzing en tips zijn ook in 2015 beschikbaar. Kocon wil ook in 2015 de FriZZZfeesten voor jongeren stimuleren; alcohol-, tabak- en druggebruik zijn zowel vooraf als tijdens het feest verboden. Op (in)drinken wordt gecontroleerd met alcoholtesters. De belangrijkste 17 Geschat bereik in 2015: 1000 bezoekers in de leeftijd 11 t/m 15 jaar en 500 in de leeftijd van 14 t/m 18 jaar Financiering: vraag in het organiseren is hoe de programmering in moet spelen nu de doelgroep ook de 16- en 17-jarigen omvat. In 2014 is hiertoe een proef in Jongerencentrum Scum gestart met een andere organisatie van de FriZZZfeesten; een maandelijks FriZZZ-feest op de zaterdagavond voor 11 t/m 15 jaar en eveneens maandelijks op de vrijdagavonden voor de leeftijdsgroep 14 t/m 18 jaar. Vooralsnog verloopt deze aanpak positief en is het voornemen om in 2015 voor iedere leeftijdsgroep tien maal een FriZZZfeest te organiseren in Scum plus een FriZZZfeest rond Oud- en Nieuwjaar. Incidenteel vinden ook FriZZZfeesten plaats in de Schelp en de Schuit. Onder de aandacht is en blijft ook de organisatie van FriZZZfeesten in meer en \of andere locaties waaronder scholen. Kocon ondersteunt hierbij door het geven van adviezen, de uitleen van alcoholblaastesten en instructies voor vrijwilligers.

20 Activiteit en bereik Uitvoering door Toelichting Alcoholgebruik ouderen Geschat bereik deskundigheidsbevordering in 2015: 20 medewerkers Aanbod voor kinderen/jongeren met (vermoeden van) ADHD Geschat bereik in 2015: 25 kinderen Koconmedewerkers (ontwikkeling en coördinatie) i.s.m. Brijder Verslavingszorg, gemeente Katwijk, De Brug, GGZ Duin- en Bollenstreek en het Welzijnskwartier Financiering: Regionale Werkgroep Ketenzorg Koconmedewerkers Gemeente/ CJG Financiering: Zorgverzekeraar In 2014 is het plan van aanpak door een werkgroep verder ontwikkeld met als doel om risicovol alcoholgebruik onder ouderen te signaleren, bespreekbaar te maken, en indien nodig te verwijzen voor hulp. In 2015 volgt verdere uitwerking en uitvoering in samenwerking met verschillende organisaties en beroepsgroepen, waaronder de huisartsen en praktijkondersteuners in Katwijk. Onderdelen hiervan zijn: - een deskundigheidsbevordering ter ondersteuning van de professionals in de 1 e lijn; - het ontwikkelen van een signaleringslijst voor het signaleren van risicovol alcoholgebruik; - het informeren en betrekken van de Ondersteuningsteams in de verschillende wijken; - vanuit het Welzijnskwartier het inrichten van huisbezoeken aan ouderen van >67 jaar, signaleren op een eventuele alcoholafhankelijkheid en verwijzing naar de daartoe geëigende zorginstellingen; - ontwerpen van een cursusmodule over ouderen en alcohol die inzetbaar is voor bijeenkomsten van ouderen, het eerste jaar uitgevoerd door Kocon en daarna bijvoorbeeld door het Welzijnskwartier; De financiering voor de ontwikkeling, coördinatie en uitvoering wordt gevonden in de begroting van het Platform Kocon. De financiering voor de vervolguitvoering verloopt budgettair neutraal. Door druk/problematisch gedrag lijken kinderen/jongeren zich niet goed te ontwikkelen. Zowel zijzelf als het gezin en de omgeving ondervinden hier hinder van. Regelmatig wordt dit gedrag bestempeld als ADHD of een vermoeden hiervan. Uit wetenschappelijke literatuur komt naar voren dat er een aanzienlijke relatie is tussen ADHD en verslaving en Kocon acht gerichte preventie voor wat betreft gedragsproblematiek van belang. Omdat de huisartsengroep in Katwijk aangaf dat ouders/opvoeders hulp willen bij de opvoeding van deze kinderen is in 2013 en 2014 een voorlichting ontwikkeld en uitgevoerd. Deze voorlichting sloot aan bij gefaseerde diagnostiek waarmee vermeden wordt het kind te snel het label ADHD te geven 19. In 2013 is een Werkgroep Hulpaanbod ADHD samengesteld onder voorzitterschap van een medewerker van Platform Kocon 20. Gestart is met een inventarisatie van het bestaande aanbod. Vervolgens is een voorlichting voor ouders ontwikkeld die inzet op kennis ophogen, herkennen/erkennen van gedrag in interactie met de omgeving en voorlichting over een vervolgaanbod 21. In 2014 zijn vier voorlichtingsbijeenkomsten uitgevoerd met 35 ouders. Voor 2015 is het voornemen om een aanbod voor kinderen en jongeren vanaf 6 jaar te ontwikkelen. 19 Ondertussen slaat ook de Gezondheidsinspectie alarm over het hoge aantal (onterechte) diagnoses ADHD en de verstrekking van ADHD. Bron: 20 De Werkgroep Hulpaanbod ADHD bestaat uit vertegenwoordigers van het CJG, 1 e lijns psychologen, Praktijkondersteuners Huisartsen GGZ (POH-GGZ) en medewerkers van Kocon. 21 De voorlichting bestaat uit drie bijeenkomsten. De aanmelding verloopt via de huisartsen en het CJG. Hierdoor kunnen ouders met een hulpvraag sneller gesignaleerd en gerichter begeleid worden.