Probleemstomata. Valerie Hanssens Stomaverpleegkundige UZ Brussel

Transcriptie

1 Probleemstomata Valerie Hanssens Stomaverpleegkundige UZ Brussel

2 Welke problemen? Irritatie Necrose Hernia Prolaps Probleem? Lekkage Retractie Bloeding Stenose Allergie 2 Probleemstomata

3 Complicaties: Mythes en gewoonten: - Welke, hoe vaak, wanneer en bij wie komen complicaties voor? - Complicaties verminderen met de tijd - «patiënten worden het gewoon» Geplande consultaties, enkel postoperatief 3 Probleemstomata

4 Statistieken Stoma gerelateerde complicaties: 10% - 70% Geen duidelijke uitleg, waarschijnlijk afhankelijk van duur en wijze van opvolging Recente studies toch tussen 25%-50% 4 Probleemstomata

5 Complicaties Vroege en late complicaties Stenose, retractie, hernia, prolaps, irritatie van de peristomale huid en een slechte plaats van aanleg -> Chirurgische complicaties Weinig geweten over de incidentie van lekkage, bevuiling, nachtlediging en geur -> Patiënt gerelateerde complicaties 5 Probleemstomata

6 Stoma-gerelateerde complicaties 2004 Groot-Britanië 408 Patiënten Colostomie: 48% Ileostomie: 52% Opvolging van 2 jaar Colorectale chirurg: 67% Assistent chirurgie: 33% Onderscheid tussen geplande of spoed procedure Complicaties: 23,5% 6 Probleemstomata

7 Welke complicaties? Stenose Retractie (5mm of meer onder het huidoppervlak) Hernia Prolaps Ontvelling van de huid Geur Bevuiling: dag/nacht Lekkage: dag/nacht Lediging nacht -> Opvolging door stomaverpleegkundigen 7 Probleemstomata

8 Verschil geplande- en spoedoperaties Complicaties Geplande operatie Spoed operatie 10 dagen 2 jaar 10 dagen 2 jaar Stenose Retractie Hernia Prolaps Ontvelling van de huid Geur Lekkage dag Lekkage nacht Bevuiling dag Bevuiling nacht Ledeging nacht Geen verschil tussen geplande en spoedopraties! 8 Probleemstomata

9 Verschil geplande- en spoedoperaties Grote inbreng stomaverpleegkundige Stomateam Stomaplaatsbepaling Recentere studies bewezen dat patiënten die gevolgd worden door een stomateam 6x minder complicaties vertonen 9 Probleemstomata

10 Stenose en prolaps Complicaties Geplande operatie Spoed operatie 10 dagen 2 jaar 10 dagen 2 jaar Stenose Retractie Hernia Prolaps Ontvelling van de huid Geur Lekkage dag Lekkage nacht Bevuiling dag Bevuiling nacht Ledeging nacht Stenose en prolaps komen niet vaak voor Prolaps: meest bij ileostomie en stijgt met de tijd van 3% naar 11% 10 Probleemstomata

11 Retractie stoma Colostomie Ileostomie 0 10 dagen 2 jaar 11 Probleemstomata

12 Retractie stoma Verpleegkundige andachtspunten: - Convexe plaat - Pasta of ring - Gordel Cave: Loslating stoma! 12 Probleemstomata

13 Parastomale hernia dagen 2 jaar Colostomie Ileostomie 13 Probleemstomata

14 Parastomale hernia Verpleegkundige aandachtspunten: - Soepel 1-delig systeem - Dragen buikband met opening voor stoma - Heringreep kan noodzakelijk zijn - Cave: Tillen van zware lasten! - Cave: Afklemmen darm! 14 Probleemstomata

15 Ontvelling van de huid Colostomie Ileostomie dagen 2 jaar 15 Probleemstomata

16 Ontvelling huid Verpleegkundige aandachtspunten: - Welke oorzaak? -> wegnemen - Welke behandeling zodat stomamateriaal nog kleeft? - Bij twijfel -> dermatoloog raadplegen 16 Probleemstomata

17 Geur dagen 2 jaar Colostomie Ileostomie 17 Probleemstomata

18 Geur Verpleegkundige aandachtspunten: - Niet denken: «het zit in zijn hoofd» - Geurdruppels - Stekje aandoen en uitblazen - Olieën 18 Probleemstomata

19 Lekkage Colostomie Ileostomie Colostomie Ileostomie dagen 2 jaar dagen 2 jaar Lekkage dag Lekkage nacht 19 Probleemstomata

20 Lekkage Verpleegkundige aandachtspunten: - Geen vette producten rond stoma gebruiken, opgelet met zepen en lichaamsoliën - Plaat op juiste maat knippen of kneden - Plaat tijdig vervangen - Materiaal aanpassen aan stoma en omgeving 20 Probleemstomata

21 Bevuiling: dag/nacht Colostomie Ileostomie Colostomie Ieostomie 0 10 dagen 2 jaar 0 10 dagen 2 jaar Bevuiling dag Bevuiling nacht 21 Probleemstomata

22 Bevuiling: dag/nacht Verpleegkundige aandachtspunten: - Geen vette producten rond stoma gebruiken, opgelet met zepen en lichaamsoliën - Plaat op juiste maat knippen of kneden - Plaat tijdig vervangen - Materiaal aanpassen aan stoma en omgeving 22 Probleemstomata

23 Lediging nacht Lediging ileostomie min. 1x/nacht Ileostomie 0 10 dagen 3 maand 6 maand 1 jaar 2 jaar 23 Probleemstomata

24 Lediging nacht Verpleegkundige aandachtspunten: - High-output stoma (type stoma) - Voldoende vochtinname - Stoelgang indikken dmv voedingsmiddelen - Voldoende zoutinname - Cave: Zouttekort! - High-output materiaal 24 Probleemstomata

25 Complicaties van de peristomale huid 2008 Denemarken 199 permanente stomata Colostomie: 50% Ileostomie: 41% Urostomie: 9% Evaluatie door dermatoloog, stomaverpleegkundige en chirurg 25 Probleemstomata

26 Complicaties van de peristomale huid 55% 45% Huidprobleem Geen huidprobleem Colo Ileo Uro 0 Colo Ileo Uro 26 Probleemstomata

27 Factoren die complicaties van de peristomale huid bevorderen: Type stoma - Ileostomie - Urostomie (waarschijnlijk) Lekkage: > 50% BMI hoger dan 30: > 60% 27 Probleemstomata

28 Evaluatie van de complicatie 43% Identificatie van het probleem door patiënt 57% Geen identificatie van het probleem door patiënt Controle van stoma op consultatie Routine consultatie Informatie 28 Probleemstomata

29 Evaluatie van de complicatie 16% Hulp gezocht 84% Geen hulp gezocht Belang van informatie Belang van stomateam Belang van opvolging Belang van bereikbaarheid 29 Probleemstomata

30 Soorten huidcomplicaties Psoriasis Pyoderma 2% gangrenosum 1% Eczeem 2% Allergische contact dermatitis 1% Fissuren 1% Mechanische dermatitis 39% Faecale dermatitis 48% Filliculitis 6% 30 Probleemstomata

31 Wat moeten we onthouden? Belang van de stomaverpleegkundige (team) Parastomale hernia en nachtlediging bij ileostomie zijn problematisch en verergeren met de tijd Type stoma heeft specifieke complicaties Belang van opvolging patiënt Belang van bereikbaarheid 31 Probleemstomata

32 Dank u voor uw aandacht! 32 Probleemstomata

33 Bibliografie Prospective analysis of stoma-related complications; I.ROBERTSON, E.LEUNG, D.HUGHES, M.SPIERS, ; 2005; 7: Skin problems in ostomy patients: A case-control study of risk factors; NYBAEK, BANG KNUDSEN, NORGAARD LAURSEN, KARLSMARK, JEMEC; 2009; 89: Probleemstomata