Inhoudstafel. 11. Bibliografie...p.17
|
|
- Jasper Brander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inhoudstafel 1 Inleiding p.2 2 Wat is een parastomale hernia?...p.2 3 Hoe vaak komt een parastomale hernia voor?...p.2 4 Risicofactoren..p.3 5 Kenmerken....p.9 6 Illustraties..p.10 7 Wie stelt de diagnose?...p.14 8 Hoe stelt men de diagnose?...p.14 9 Inzetten van een behandeling p Behandeling...p Bibliografie....p.17 1
2 1.Inleiding Wij zijn 2 verpleegkundige werkzaam in het algemeen ziekenhuis Malle, op de afdeling heelkunde 2.Onze afdeling telt 32 bedden die ingenomen worden door patiënten die vallen onder volgende disciplines nl urologie abdominale vaatneus keel oor chirurgie. Voor ons eindwerk kozen we het onderwerp parastomale hernia. Reden: wij willen collega verpleegkundigen een duidelijk beeld geven over de parastomale hernia, zodat onze informatie een hulpmiddel kan zijn op de werkvloer. Wij richten ook een dankwoord aan al de medewerkers van het Vlas, en aan onze hoofdverpleegster tevens ook onze mentor Mevr Van Akeren Lucienne. 2.Wat is een parastomale hernia? Een parastomale hernia is het uitpuilen van buikinhoud naast het stoma. Dit kan een stoma zijn op de dikke darm of de dunne darm of een urostoma. Een parastomale hernia is een breukpoort in de fascie van de stoma, waarbij de darm zich door de trepanatieopening nestelt tussen de spierfascie en de buitenste buikwand. Hierdoor ontstaat een breukzak of een bult, deze is vaak asymmetrisch 3.Hoe vaak komt een parastomale hernia voor? Bij bijna 60% van de respondenten die een parastomale hernia hebben, is deze binnen een jaar na de aanleg van de stoma ontstaan. Bij ruim 44% al binnen een half jaar na aanleg van de stoma. Deze cijfers zijn het resultaat uit een studie voor advies, onderzoek en ontwikkeling uit het jaar
3 4. Risicofactoren voor ontstaan van parastomale hernia zijn Plaatsen van stoma buiten de rectusmusculatuur Plaatsen van het stoma in de middenlijn incisie Slappe buikspierwand Verstoorde buikspierwand, verstoorde contractibiliteit Infectie van het muco-cutane grensvlak Multiple buikoperaties Wondinfecties Verhoogde intra abdominale druk Prolaps Obesitas Slechte voeding Leeftijd en verhoogde BMI Copro stase, obstipatie 4.1-Plaatsen van stoma buiten de rectusmusculatuur 4.2-Plaatsen van het stoma in de middenlijn incisie. f: Rectusmusculatuur 3
4 Toelichting over de spieren abdominaal Rectus Abdominis, de rechte buikspier: loopt van het schaambeen naar de lagere ribben, zorgt ervoor dat de ribbenkast in de richting van het bekken kan bewegen. Obliques Externus, de buitenste schuine buikspier: lopen diagonaal van de ribben naar de tegenovergestelde heup. Ze zorgen ervoor dat de romp naar de zijkant kan buigen, en draait de romp naar de tegenovergestelde kant als u voorover buigt. Obliques Internus, de binnenste schuine buikspier: De interne obliques lopen in de tegenovergestelde richting van de externe obliques. Ze helpen de rectus abdominis om de romp naar voren te buigen en helpen de romp te draaien naar de zijde waar deze spieren liggen. Transversus Abdominis, de dwarse buikspier: is een diepe, platte spierschede die dwars over de romp loopt. Ze dient om de inhoud van de buikzone te beschermen. 4.3-Verstoorde/slappe buikspierwand contractibiliteit (samentrekbaarheid van de spieren) bv.na zwangerschap,ziekte 4
5 4.4- Infectie van muco-cutane grensvlak (infectie van de huid en slijmvliezen) 4.5- Multiple buikoperaties 4.6- Verhoogde intra-abdominale druk bij zwaar tillen, hoesten, braken 5
6 4.7-COPD patiënten, Rokers 4.8- Prolaps Een uitpuiling. Dubbelloopse stomata puilen vaker uit dan eindstandige stomata. Dit gaat in 50% van de gevallen gepaard met een hernia. In de literatuur worden drie oorzaken genoemd: het gebruik van een te grote opening in de buikwand (Gordon e.a., 1998), het aanleggen van een colostoma in een buikwond (Corman, 1993) en het voorkomen van een obstructie door colostoma-inhoud (Chandler en Evans, 1978) Slappe buikwand, verlies van spierspanning door ouderdom of adipositas (vetzucht). 6
7 4.12- Obesitas 4.13-Chronische obstipatie,copro-stase 4.14-Slechte voeding 7
8 4.15-Leeftijd en BMI Hoe hoger de leeftijd, hoe meer kans op een para-stomale hernia. Iemand met een leeftijd van boven de 65 bleek een 6,3 maal groter risico op een parastomale hernia te hebben dan iemand van onder de 45 jaar. Het onderzoek heeft niet aangetoond dat lengte en gewicht afzonderlijk een verband hebben met een parastomale hernia. Wel blijkt er een verband te zijn met de Body Mass Index (BMI). BMI = gewicht in kilo s gedeeld door lengte in meters in het kwadraat. Een BMI onder de 25 is goed. Wanneer iemand een BMI tussen de 25 en 30 heeft, is er sprake van overgewicht. Een BMI van boven de 30 is zwaar overgewicht. Hieronder geven we een overzicht van het aantal respondenten dat een breuk heeft, ingedeeld naar BMI. Tabel 1: Percentage respondenten met een breuk, ingedeeld in BMI schalen BMI Breuk bij stoma BMI < 25 48% BMI % BMI >30 70% Uit het onderzoek blijkt hoe hoger de BMI, hoe meer kans op een parastomale hernia. Iemand met een BMI van boven de 30 blijkt een 2,5 maal grotere kans op een PH te hebben dan iemand met een BMI van onder de 25. De BMI is minder betrouwbaar bij mensen boven de 75 jaar, en is daarom niet op hen toegepast Denk er steeds aan dat de BMI berekening een richtlijn is. Iemand met meer spieren zal dus een hogere BMI hebben dan jij. 8
9 5.Kenmerken van een parastomale hernia. 5.1.ZWELLING Een breuk is het beste te herkennen door de patiënt in zit- of staande houding op zijn/haar handpalm te laten blazen waardoor een zwelling zichtbaar wordt Deze asymmetrische bult geeft een zeurderig zwaar gevoel wat verergert in de loop van de dag PIJN Als een patiënt postoperatief moet overgeven kan een snerpende pijn direct achter de stoma ontstaan. Een vermoeden is dat door overdruk bij het overgeven de fascie-opening uitrekt en bij grotere druk, deze uiteindelijk doet scheuren. 5.3.ENORME PIJN Bij extreme gevallen kan de patiënt enorme pijn ervaren aan de kant waar de parastomale hernia zit. Dit leidt naar een obstructie of een ischaemie van een darmlis. 5 4.PROBLEMEN BIJ DE VERZORGING. Door overdruk en trekkracht op de buikwand kan bij de verzorging huidproblemen ontstaan. De stoma wordt groter en vlakker en is door de bult minder zichtbaar. Door het overrekken van de huid blijft het stomamateriaal niet goed zitten waardoor de kleeflaag van de stoma loslaat en zo lekkages en peristomale huidirritaties ontstaan. 5.5.PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN Verzorgingsproblemen (zie vorig) De zwelling onder de kleding wordt zichtbaarder.. Het niet meer of moeilijk kunnen irrigeren Deze problemen geven een veranderd zelfbeeld, kan leidde tot sociaal isolement. 9
10 6.Parastomale hernia 10
11 11
12 12
13 13
14 7.Wie stelt de diagnose? Officieel is niet geregeld dat verpleegkundigen een diagnose parastomale hernia kunnen en mogen stellen. De chirurg is daartoe bevoegd, verpleegkundigen kunnen een indicatie voor een bezoek aan de chirurg stellen. Het bleek dat niet altijd duidelijk was welke handelingen verricht moeten worden om een goede indicatie te stellen. 8.Hoe stelt men de diagnose? Een breuk is het beste te herkennen door de patiënt in zit- of staande houding op zijn/haar handpalm te laten blazen waardoor een zwelling zichtbaar wordt. Ook door middel van toucheren, wanneer dit door ervaren verpleegkundigen gebeurt) is het fasciale defect voelbaar. Een CT-scan kan de diagnose van parastomale hernia bevestigen. 14
15 9.Het inzetten van een behandeling. Het inzetten van een behandeling van een parastomale hernia is afhankelijk van een aantal factoren. Allereerst hoeveel klachten de patiënt heeft. Is dit een licht zeurend gevoel of zijn het stekende pijnen? Is er een lichte verhevenheid ontstaan of een forse bult? Is een verkleuring van het stomaslijmvlies waarneembaar? Hoe vaak is patiënt aan zijn buik geopereerd en hoe vaak aan een parastomale hernia? Welke patiënt gerelateerde factoren spelen een rol en welke kunnen beïnvloed worden? Welke chronische aandoeningen zijn er mee gemoeid en hoe kan het verloop van die ziekte(n) verbeterd worden? Bijvoorbeeld bij het hoesten van een COPD-patiënt kan de situatie van de hernia groter worden en dus verslechteren. Door medicamenteuze aanpassingen kan deze situatie verbeterd worden. Dit geldt ook voor cliënten met chronische obstipatie waarbij een parastomale hernia ontstaat door coprostase. 15
16 10.Behandeling 10.1.Behandelingen van een parastomale hernia Er zijn verschillende manieren waarop een breuk behandeld kan worden. Hebt u een breuk bij het stoma, maar hebt u daarbij nauwelijks of milde klachten (cosmetisch en/of lichamelijk) zal de behandeling in grote lijnen bestaan uit preventieve maatregelingen als het verstrekken van tips en eventueel een breukband Verstrekkende tips met betrekking op aanpassing van de leefregels Patiënten worden erop gewezen dat druk in de buik vermeden moet worden. Druk bijvoorbeeld bij hoesten, overgeven, niezen maar ook bij tillen of kracht zetten zoals bij stofzuigen en tuinieren. Enkele tips Het aanleren van juiste hef en tiltechnieken de breuk ondersteunen met de handen bij het hoesten,niezen Verstrekkende tips met betrekking op de voeding Ook worden adviezen gegeven over een regelmatig, uitgebalanceerd vocht- en voedingspatroon voor een soepele stoelgang en ter voorkoming van stase en obstipatie. Enkele tips Voldoende drinken Voedingsmiddelen die laxerend werken :vers fruit,grijs brood,volkoren brood,zemelen,sterke koffie en thee, bier van hoge gisting,specerijen,spinazie,gedroogde pruimen. Voedingsmiddelen die verstoppend werken : Rijst, overrijpe bananen, geraspte appelen, veenbessen, druiven, champignons, asperges en prei (alleen bij ileostoma) 16
17 Daarnaast moet gewezen worden op het gevaar van gewichtsschommelingen en overgewicht waardoor een slappe buikwand ontstaat en de kans op het ontstaan van parastomale hernia toe-neemt Enkele tips Voldoende lichaamsbeweging Oefeningen aanleren die veilig zijn bij het uitvoeren en helpen de buikwand te verstevigen. Speciaal voor mensen met een stoma heeft het NOC*NSF een handig overzicht van buikspieroefeningen opgesteld. Een voorbeeld Ga staan en houd u vast aan een tafel of stoelleuning. Ga op één been staan, buig de knie van het andere been en duw deze schuin naar achteren. Men kan beroep doen op een kinesist of oefentherapeut.het aanleren gebeurt individueel en in sessies van een half uur.met voorschrift betaalt de patient 19euro per sessie waarvan de mutualiteit 60%terugbetaald Verstrekkende tips met betrekking op het gebruik van hulpmiddelen Bij het voorschrijven is vooral de vorm van de buik van belang, en welk deel van de buik ondersteuning nodig heeft. Stel daarnaast daarom altijd de vraag of er veel of weinig ondersteuning nodig is en of de ondersteuning nodig is voor de hele dag of voor bepaalde activiteiten, voor tijdelijk (tot aan een operatie) of blijvend (geen operatie mogelijk/wenselijk). 17
18 Enkele illustraties 18
19 Al deze hulpmiddelen voorkomen geen parastomale hernia maar kunnen klachten als trekpijn, zwaar gevoel en uitpuilende bult wel iets verminderen. Belangrijke opmerking Gezien de kosten van de hulpmiddelen, is het van groot belang dat het er geen hulpmiddelen in de kast komen te liggen. Voorschrijven vereist deskundigheid en ervaring; het is een echte specialisatie! Met voorschrift van de behandelende arts heeft de patiënt recht op 1breukband om de 3 jaar.de kostprijs ligt om de 200euro,maar wordt volledig terugbetaald door de mutualiteit.deze breukband wordt op maat gemaakt is vervaardigd uit een stevige stof met stijve rek en geheel aangepast aan het profiel van de patiënt. Als start dient er altijd slechts 1 band of broek verstrekt te worden. Pas wanneer blijkt dat deze goed functioneert dienen meerdere exemplaren verstrekt te worden Chirurgische behandeling Als de klachten bij een parastomale hernia zo ernstig zijn, zal de chirurg de patiënt kunnen voorstellen te opereren. Niet alle patiënten komen voor een operatie in een aanmerking, soms komt een cliënt, door complexiteit, niet in aanmerking voor het opheffen van een parastomale hernia. Mogelijke chirurgische behandelingen Vernauwing van het buikwanddefect met hechtingen Verstevigen met een kunststofmatje Transpositie naar de andere kant Wanneer tot een operatie besloten wordt dient rekening gehouden te worden met: Vernauwing van het buikwanddefect met hechtingen geeft een recidief percentage van 30-80%. -Verstevigen met een kunststof matje geeft in kleine series een reductie van het recidiefpercentage tot 10%, echter grotere series tonen een recidiefpercentage van 20-30%. In het onderstaande voorbeeld is sprake van laparoscopische correctie van een parastomale hernia bij een urostoma. 19
20 1.2 3 Op foto 1 en 2 is duidelijk de breuk te zien met daarin het stoma waar een balloncatheter is ingebracht. Er is weefsel (vet en dikke darm) dat naast het stoma uitpuilt in de breukholte. Op foto 3 is dit weefsel verwijderd uit de breukholte en blijft alleen het stoma over. De rest van het defect moet bedekt gaan worden met een kunststofmat. De kunststofmat (Bard ) bestaat uit twee lagen. De naar de buikwand gekeerde kant groeit goed in het weefsel en de kant die naar de darmen gekeerd is doet dit juist niet zodat de darmen geen ongewenste verklevingen krijgen met de mat. 20
21 Met een speciaal instrument wordt de mat opgerold en in de inbrenghuls gebracht. Deze wordt vervolgens door een van de werkkanalen van de kijkoperatie in de buikholte gebracht. Dit wordt zo gedaan om zo weinig mogelijk contact tussen mat en huid te krijgen en hierdoor het infectierisico zo laag mogelijk te houden. 21
22 Als de mat om het stoma heen is gelegd wordt hij gefixeerd met nietjes en soms ook een aantal hechtingen. Het gat naast het stoma is dicht en de buikinhoud kan niet meer uitpuilen 22
23 Transpositie naar de andere kant is een grote ingreep die niet altijd mogelijk is, doch een goed alternatief is (Gray e.a., 2005). Illustratie van een patiënt waarbij het stoma verlegd is. Voor de ingreep Na de ingreep - Ter preventie zou een kunststof matje tijdens de eerste operatie geplaatst kunnen worden, echter dit gebeurd enkel nog in studieverband gezien niemand weet welk matje de voorkeur geniet (Gray e.a., 2005). 23
24 11.Bibliografie Tijdschriften Rondom stomazorg Tijdschrift vzw VLAS Vertrouwde bronnen Bandagisterie Pauwels,Leuven Kinesist-groepspraktijk Kessel-Lo Dr Vanderlinden Dr Nachtergaele Firma coloplast Firma Braun Firma Convatec 24
Parastomale hernia en hulpmiddelengebruik
Parastomale hernia en hulpmiddelengebruik Parastomale hernia en hulpmiddelengebruik mevrouw drs. T. Rietveld drs. S. van Erp PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant oktober
Nadere informatieZORG BIJ PARASTOMALE HERNIA. Nathalie Vercamer Stomaverpleegkundige AZSAV
ZORG BIJ PARASTOMALE HERNIA Nathalie Vercamer Stomaverpleegkundige AZSAV hoe meer stomazorgproblemen => hoe meer impact op het dagelijks leven 1) gevolgen 2) behandeling 3) preventie 4) opvolging 5) slot
Nadere informatieStomabreuk Parastomale hernia
CHIRURGIE Stomabreuk Parastomale hernia ADVIES Stomabreuk Parastomale hernia In deze folder vindt u uitleg over een stomabreuk (parastomale hernia) en welke onderzoeken u krijgt als vermoed wordt dat u
Nadere informatieStomabreuk Parastomale hernia
Stomabreuk Parastomale hernia Afdeling algemene chirurgie In deze folder vindt u uitleg over een stomabreuk, en welke onderzoeken u krijgt als vermoed wordt dat u een stomabreuk hebt. Ook vind u uitleg
Nadere informatieBreukbanden bij parastomale hernia. Martine Van Lieshout Edith Van den Kerkhof Liesbeth Truyens
Breukbanden bij parastomale hernia Martine Van Lieshout Edith Van den Kerkhof Liesbeth Truyens Bandagisten binnen de organisatie Zorg en Farma 69 apotheken: Lindeboomapotheek 22 thuiszorgwinkels: Assist
Nadere informatieChirurgie. Liesbreukoperatie. Hernia inguinalis
Chirurgie Liesbreukoperatie Hernia inguinalis Inleiding Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk,
Nadere informatieNavelbreuk Informatie over de operatie. Poli Chirurgie
00 Navelbreuk Informatie over de operatie Poli Chirurgie 1 Binnenkort gaat u naar het ziekenhuis voor een navelbreuk operatie. In deze folder vindt u informatie over de navelbreuk en de operatie. Voorbereidingen
Nadere informatieNavel- en bovenbuikbreuk
Navel- en bovenbuikbreuk In deze folder vindt u informatie over de navelbreuk en de bovenbuikbreuk (vlak boven de navel). Beide breuken zijn buikwandbreuken. Deze folder bevat algemene informatie. Het
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Oorzaak aandoening/aanleiding behandeling
Hernia van de Buik 1. Inleiding Binnenkort ondergaat u een operatie aan een hernia (breuk) van de buik in het TweeSteden ziekenhuis op locatie Tilburg of Waalwijk. In deze folder leest u informatie over
Nadere informatieLiesbreukoperatie hernia inguinalis
Liesbreukoperatie hernia inguinalis 2 Inleiding De arts heeft met u afgesproken u te opereren vanwege een liesbreuk. Deze folder geeft u informatie over wat een liesbreuk is en welke behandelingen er mogelijk
Nadere informatieLittekenbreuk. Poli Chirurgie
00 Littekenbreuk Poli Chirurgie Wat is een littekenbreuk? Een littekenbreuk is een gat of een zwakke plek in de buikwand. De buikwand bestaat uit huid, spieren, vetweefsel en buikvlies. Bij een littekenbreuk
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een liesbreukoperatie
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Een liesbreukoperatie EEN LIESBREUKOPERATIE INLEIDING Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u
Nadere informatieStomazorg. in het Ommelander Ziekenhuis Groningen
Stomazorg in het Ommelander Ziekenhuis Groningen 2 Inleiding U wordt binnenkort geopereerd in het Ommelander Ziekenhuis Groningen. Uw arts heeft met u besproken dat er een (tijdelijk) stoma wordt aangelegd
Nadere informatieBuikwandbreuk. Chirurgie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Buikwandbreuk Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan een buikwandbreuk. Deze folder geeft u informatie over buikwandbreuk en de behandeling daarvan. Er worden twee
Nadere informatieAanleggen van een darmstoma
Aanleggen van een darmstoma Chirurgie Beter voor elkaar Darmstoma - Een kunstmatige uitgang Inleiding Deze folder geeft u informatie over de procedure rond het aanleggen van een darmstoma (een kunstmatige
Nadere informatieLittekenbreuk. Chirurgie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Littekenbreuk Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Littekenbreuk Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan een littekenbreuk. Deze folder geeft u informatie over littekenbreuken, de behandelmogelijkheden
Nadere informatieLiesbreukoperatie bij volwassenen
Liesbreukoperatie bij volwassenen Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten veroorzaakt door een liesbreuk. Ook worden de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden besproken.
Nadere informatieChirurgie. Stoma. Een kunstmatige uitgang
Chirurgie Stoma Een kunstmatige uitgang 1 Inleiding Deze folder geeft enige informatie over de procedure rond het aanleggen van een stoma (een kunstmatige uitgang). Het is goed u te realiseren dat bij
Nadere informatieLAPAROSCOPISCHE LITTEKENBREUKCORRECTIE
LAPAROSCOPISCHE LITTEKENBREUKCORRECTIE Inleiding Deze folder geeft een overzicht van de chirurgische behandeling van een zwakte van de buikwand, veroorzaakt door een eerdere buikoperatie, ook wel littekenbreuk
Nadere informatieStomazorg. in het Ommelander Ziekenhuis
Stomazorg in het Ommelander Ziekenhuis Inleiding U wordt binnenkort geopereerd in het Ommelander Ziekenhuis Groningen. Uw arts heeft met u besproken dat er een (tijdelijk) stoma wordt aangelegd of dat
Nadere informatieDe tweede oorzaak van een liesbreuk is een zwakke plek in de buikspieren waardoor een abnormale
Werkstuk door een scholier 1330 woorden 21 juni 2004 7,4 20 keer beoordeeld Vak LO Inhoud: 1. Inleiding 2. Wat is een liesbreuk? 3. Welke operatie moet je ondergaan? 4. Complicaties. 5. Slot 6. Logboek
Nadere informatieChirurgie Navelbreuk
Chirurgie Navelbreuk 2 Inleiding Bij u is een navelbreuk geconstateerd en heeft uw dokter afgesproken dat u daaraan geopereerd zult worden. Wat is een navelbreuk De ingewanden in de buikholte worden omsloten
Nadere informatie4.4 Stomaproblemen. 4.4.1 Retractie
4.4 Stomaproblemen Er geldt bij een urostoma geen voedingsadvies. Voldoende vocht, minimaal 1½ liter per dag, is echter wel van belang. Het vocht zorgt ervoor dat de urine een goede zuurgraad krijgt. De
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Chirurgie Liesbreuk Acibadem Amsterdam
PATIËNTENFOLDER Chirurgie Liesbreuk Acibadem Amsterdam Buikspieren Huid Darm Buikwandbreuk Onderhuids vetweefsel Buikvlies Figuur: 1 Figuur: 2 Buikvlies Deze folder geeft u informatie over de operatie
Nadere informatieLiesbreukoperatie (hernia inguinalis)
Liesbreukoperatie (hernia inguinalis) Wat is een liesbreuk Een breuk (hernia) is een uitstulping van het buikvlies door een zwakke plek of opening in de buikwand. De breuk is herkenbaar als een zwelling
Nadere informatieOperatie liesbreuk 1
Operatie liesbreuk 1 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat
Nadere informatieOPERATIE VAN EEN LIESBREUK (HERNIA INGUINALIS)
OPERATIE VAN EEN LIESBREUK (HERNIA INGUINALIS) Inleiding In deze folder leest u over de klachten en oorzaak van een liesbreuk en de meest gebruikte behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren
Nadere informatieDE OPERATIE VAN EEN LIESBREUK HERNIA INGUINALIS FRANCISCUS VLIETLAND
DE OPERATIE VAN EEN LIESBREUK HERNIA INGUINALIS FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Deze folder geeft u een overzicht van de klachten en de oorzaak van een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieLiesbreukoperatie. Hernia Inguinalis. Een liesbreuk. Diagnose en onderzoek. De opname
Liesbreukoperatie Hernia Inguinalis In overleg met uw behandelend chirurg heeft u besloten een liesbreukoperatie te ondergaan in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn. Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk,
Nadere informatieMaagkuilbreuk Hernia epigastrica
CHIRURGIE Maagkuilbreuk Hernia epigastrica BEHANDELING Maagkuilbreuk Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een maagkuilbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieStoma operatie. Chirurgie
Stoma operatie Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding...4 Een stoma...4 De plaats van het stoma...6 De operatie...6 Mogelijke complicaties...7 Na de behandeling...8 Ontslag uit het ziekenhuis...8 Meer informatie...9
Nadere informatieLiesbreukoperatie bij volwassenen
Liesbreukoperatie bij volwassenen Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten veroorzaakt door een liesbreuk. Ook worden de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden besproken.
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Stoma operatie. COLONCARE Stoma operatie
Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel COLONCARE 2 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Een stoma... 4 De plaats van het stoma... 5 De operatie... 6 Mogelijke complicaties... 7 Na de behandeling...
Nadere informatieLiesbreukoperatie volwassenen
Liesbreukoperatie volwassenen (hernia inguinalis) Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Liesbreukoperatie (hernia inguinalis) Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan een liesbreuk. Deze folder geeft u
Nadere informatieNefrectomie (nierverwijdering)
Infobrochure Nefrectomie (nierverwijdering) mensen zorgen voor mensen Inleiding De nier Binnenkort wordt u in het Mariaziekenhuis opgenomen voor een nefrectomie: een nierverwijdering. In deze brochure
Nadere informatieINFO LIESBREUK EN KUGEL - HERSTEL
INFO LIESBREUK EN KUGEL - HERSTEL Nederrij 133 2200 Herentals T.: 014/ 24 61 11 website: www.azherentals.be Definitie Een breuk (=hernia) is een uitstulping van het buikvlies door een zwakke plek of opening
Nadere informatieNefrectomie (nierverwijdering)
Infobrochure Nefrectomie (nierverwijdering) mensen zorgen voor mensen Inleiding Binnenkort wordt u in het Mariaziekenhuis opgenomen voor een nefrectomie: een nierverwijdering. In deze brochure vindt u
Nadere informatieEen stoma. Wat mag ik verwachten? INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT
Een stoma Wat mag ik verwachten? INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT INHOUD 1 INLEIDING...5 2 VOOR DE OPERATIE...5 2.1 PREOPERATIEF CIRCUIT 3 DE DAG VAN DE OPERATIE...5 3.1 NUCHTER ZIJN 3.2 DARMVOORBEREIDING
Nadere informatieLiesbreukoperatie volwassenen (hernia inguinalis)
Liesbreukoperatie volwassenen (hernia inguinalis) Chirurgie alle aandacht Liesbreukoperatie (hernia inguinalis) Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan een liesbreuk. Deze folder geeft u informatie
Nadere informatieLaparoscopische behandeling van een liesbreuk
Laparoscopische behandeling van een liesbreuk LAPAROSCOPISCHE BEHANDElING VAN EEN liesbreuk Wat is een liesbreuk? Een liesbreuk is een uitstulping van het buikvlies die ontstaat door een zwakke plek of
Nadere informatieStoma operatie. Chirurgie
Stoma operatie Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding...4 Een stoma...4 De plaats van de stoma...5 Bloedverdunners...6 De operatie...6 Mogelijke complicaties...7 Na de behandeling...8 Ontslag uit het ziekenhuis...8
Nadere informatieChirurgie. Buikwandbreuken. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over enkele buikwandbreuken die naast de liesbreuken (zie folder liesbreuk) relatief vaak voorkomen. Het is goed u te
Nadere informatieVoorbereiding Voor de operatie De operatie Na de operatie
Buikwandbreuk Uw behandelend arts heeft een buikwandbreuk bij u geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over deze aandoening en de behandelingsmogelijkheden. Wat is een breuk? Een buikwandbreuk
Nadere informatieLiesbreukoperatie. Hernia inguïnalis
Liesbreukoperatie Hernia inguïnalis Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat is een liesbreuk?... 1 De operatie... 2 De conventionele methode... 2 De laparoscopische methode (kijkoperatie)... 2 Mogelijke complicaties...
Nadere informatieBuikwandcorrectie. Plastische chirurgie
Buikwandcorrectie Plastische chirurgie Inhoudsopgave Buikwandcorrectie 4 Mogelijkheden en verwachtingen 4 Voorbereiding op de operatie 5 De operatie 5 Na de operatie 6 Risico s en complicaties 8 Vergoeding
Nadere informatieChirurgie Liesbreuk operatie TEP
Chirurgie Liesbreuk operatie TEP 2 Inleiding Bij u is een liesbreuk geconstateerd en u heeft met uw behandelend chirurg afgesproken dat u daaraan geopereerd zal worden. In deze folder willen we u informatie
Nadere informatiepatiënteninformatie algemene heelkunde Abdominale breuk
patiënteninformatie algemene heelkunde Abdominale breuk ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be
Nadere informatieDeze folder bevat informatie over verschillende onderwerpen die bij een buikwandcorrectie voor u van belang kunnen zijn.
buikwandcorrectie 2 BUIKWANDCORRECTIE Inleiding Deze folder bevat informatie over verschillende onderwerpen die bij een buikwandcorrectie voor u van belang kunnen zijn. Als de buikwand is uitgerekt door
Nadere informatieVoorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Geachte heer/mevrouw, Zwolle, april 2010
Patiënteninformatie Prevent trial Isala kliniek ABR nummer: 22695 Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Originele titel: Preventie van parastomale hernia
Nadere informatiePlatzbauch Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Platzbauch Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een operatie ondergaan in de buik en hierbij is helaas een complicatie opgetreden. Deze complicatie noemen
Nadere informatieNavelbreuk / bovenbuikbreuk
Navelbreuk / bovenbuikbreuk Chirurgie mca.nl Inhoudsopgave Wat is een breuk? 3 Wat is een navelbreuk? 3 Wat is een bovenbuikbreuk? 4 Uw voorbereiding 5 Opname 5 Na de operatie 6 Complicaties 6 Controleafspraak
Nadere informatieVerzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie)
Verzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie) In overleg met uw chirurg wordt u binnenkort in het Rode Kruis ziekenhuis (RKZ) geopereerd aan een verzakking van de endeldarm (laatste stukje
Nadere informatieGYNAECOLOGIE. In overleg met de gynaecologen hebben wij een oefenschema opgesteld om u zo snel mogelijk na de operatie te activeren.
GYNAECOLOGIE Oefenschema na gynaecologische operatie Het doel van de oefeningen In overleg met de gynaecologen hebben wij een oefenschema opgesteld om u zo snel mogelijk na de operatie te activeren. Bij
Nadere informatieabdominale heelkunde informatiebrochure Liesbreuk
abdominale heelkunde informatiebrochure Liesbreuk Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een liesbreuk 4 3. Voorbereiding 5 4. De operatie bij een liesbreuk 5 5. De operatie bij een buikwandbreuk 6 6.
Nadere informatieoperatie in dagbehandeling: liesbreuk
patiënteninformatie operatie in dagbehandeling: liesbreuk Deze folder geeft u informatie over de operatie aan de breuk in uw lies. Wat is een liesbreuk en wat is er aan te doen? Wat gebeurt er tijdens
Nadere informatieWat is een stoma? Een stoma is een kunstmatig gemaakte uitgang voor ontlasting of urine.
Stomapoli In het CWZ op Heelkunde zijn 2 stomaverpleegkundigen werkzaam gespecialiseerd in darmstomata. In deze fodler staat algemene informatie over het aanleggen van een stoma en wat de rol van de stomaverpleegkundige
Nadere informatieHet is in uw eigen belang dat u de folder goed doorleest en de adviezen nauwkeurig opvolgt. Dit om een spoedig herstel te bevorderen.
S t o m a Deze folder geeft u informatie over het aanleggen van een stoma en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Nadere informatieLittekenbreuken. Patiënteninformatie. Algemene en Abdominale heelkunde
Littekenbreuken Patiënteninformatie Algemene en Abdominale heelkunde Inhoudstafel 1. Heelkundige behandeling van littekenbreuken... 3 1.1. Wat is een littekenbreuk?... 3 1.2. Wat zijn de uitlokkende factoren?...
Nadere informatieStoma. Havenziekenhuis
Stoma U heeft van uw arts gehoord dat er bij u een stoma moet worden aangelegd of dat de kans op een stoma bij uw operatie aanwezig is. In deze folder kunt u de informatie over het aanleggen van een stoma
Nadere informatieM.S.L.T.-onderzoek. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2012 pavo 0947
M.S.L.T.-onderzoek Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2012 pavo 0947 Inleiding U heeft een operatie ondergaan in de buik en hierbij is helaas een complicatie opgetreden. Deze complicatie noemen we een
Nadere informatiePatiënteninformatie. (hernia inguinalis) Operatie voor een liesbreuk. Operatie voor een liesbreuk
Patiënteninformatie Operatie voor een liesbreuk (hernia inguinalis) Operatie voor een liesbreuk 1 Operatie voor een liesbreuk (hernia inguinalis) Polikliniek Chirurgie, route 0.3 Telefoon (050) 524 5810
Nadere informatieLiesbreukoperatie. Chirurgie / Vaatchirurgie
Liesbreukoperatie Chirurgie / Vaatchirurgie Inleiding Deze brochure geeft u een overzicht van de klachten en oorzaak van een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u
Nadere informatieLiesbreukoperatie. Chirurgie. 3954i CHI.010/0510
Liesbreukoperatie Chirurgie Inleiding Deze brochure geeft u informatie die u nodig heeft om goed voorbereid te zijn op uw operatie en uw herstel. In een telefonisch gesprek heeft de assistente u het volgende
Nadere informatieLiesbreukbehandeling
Liesbreukbehandeling 1 Uw huisarts heeft vastgesteld dat u een liesbreuk heeft. In deze folder leest u wat een liesbreuk is en hoe de liesbreukbehandeling verloopt. Wat is een liesbreuk? Een liesbreuk
Nadere informatieThe Bottom Upside Down. Sandra Oosterlaar Stoma-, DEC-verpleegkundige en Casemanager colorectaal Deventer Ziekenhuis
The Bottom Upside Down Sandra Oosterlaar Stoma-, DEC-verpleegkundige en Casemanager colorectaal Deventer Ziekenhuis Deventer Ziekenhuis Perifeer middelgroot ziekenhuis 4 stomaverpleegkundigen: 3 werkzaam
Nadere informatieVerzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie)
Patiënteninformatie Verzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie) rkz.nl In overleg met uw chirurg wordt u binnenkort in het Rode Kruis ziekenhuis (RKZ) geopereerd aan een verzakking van
Nadere informatieDarmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting. Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis
Darmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Inleiding 1. Wat is een stoma? 2 2. Waarom wordt een stoma aangelegd? 3 3. Wanneer welk stoma?
Nadere informatieLIESBREUKOPERATIE. Een liesbreuk gaat niet vanzelf over en heeft de neiging verder te groeien. Een operatieve ingreep is noodzakelijk.
LIESBREUKOPERATIE In deze folder geeft het Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over de behandelmethoden van een liesbreuk. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Indien voor
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Kiné na een hysterectomie
PATIËNTEN INFORMATIE Kiné na een hysterectomie 2 Mevrouw De revalidatie na de operatie is een belangrijk onderdeel van je genezing. Met deze folder willen we je alvast wat goede raad meegeven: Oefen je
Nadere informatieVerzakking van de endeldarm
Verzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie) mca.nl Inhoudsopgave Wat is een verzakking van de endeldarm? 3 Aanvullend onderzoek 4 Voorbereiding op de ingreep 5 De ingreep 5 Bijwerkingen
Nadere informatieVoorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Geachte heer/mevrouw, Zwolle, april 2010
Patiënteninformatie Prevent trial Isala kliniek ABR nummer: 22695 Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Originele titel: Preventie van parastomale hernia
Nadere informatieH.291407.0713. Laparoscopisch herstel van een liesbreuk
H.291407.0713 Laparoscopisch herstel van een liesbreuk 2 Inleiding U heeft samen met uw arts besloten tot een kijkoperatie om de liesbreuk te herstellen. Het is een operatie die meestal in dagbehandeling
Nadere informatieVoorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje
Patiënteninformatie Prevent Trial ABR Nummer: 22695 Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje Originele titel: Preventie van parastomale hernia door versterking
Nadere informatieVoorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje.
Patiënteninformatie Prevent Trial ABR Nummer: 22695 Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Originele titel: Preventie van parastomale hernia door versterking
Nadere informatieLiesbreukbehandeling in één dag
Liesbreukbehandeling in één dag 1 Uw huisarts heeft vastgesteld dat u een liesbreuk heeft. Hij heeft voor u in Het Van Weel Bethesda Ziekenhuis een afspraak gemaakt voor het versnelde behandelingstraject
Nadere informatieCHIRURGIE. Maagkuilbreuk. Hernia epigastrica BEHANDELING
CHIRURGIE Maagkuilbreuk Hernia epigastrica BEHANDELING Maagkuilbreuk Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een maagkuilbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.
Nadere informatieVerzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie)
Verzakking van de endeldarm Ventrale rectopexie (kijkoperatie) www.nwz.nl Inhoud Wat is een verzakking van de endeldarm? 3 Aanvullend onderzoek 4 Voorbereiding op de ingreep 5 De ingreep 6 Bijwerkingen
Nadere informatieChirurgie. Littekenbreuk. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u informatie over een littekenbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de
Nadere informatieINFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN
Navelbreuk INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN 1. WAT IS EEN NAVELBREUK? Met een breuk (hernia) wordt in de abdominale heelkunde een onderbreking in de buikwand bedoeld. In het geval van een navelbreuk bevindt
Nadere informatiePatiënteninformatie. Buikwandcorrectie. Buikwandcorrectie Buikwandcorrectie.indd 1
Patiënteninformatie Buikwandcorrectie Buikwandcorrectie 876846 Buikwandcorrectie.indd 1 1 31-08-18 09:27 Buikwandcorrectie Polikliniek Plastische Chirurgie, route 0.6 Telefoon (050) 524 5980 Algemeen
Nadere informatieNefrectomie (nierverwijdering) Afdeling Urologie
Nefrectomie (nierverwijdering) Afdeling Urologie Uw uroloog heeft bij u een aandoening geconstateerd waarvoor het nodig is uw nier te verwijderen. In deze folder vindt u informatie om uzelf goed te kunnen
Nadere informatieVoorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje.
Patiënteninformatie Prevent Trial ABR Nummer: 22695 Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Originele titel: Preventie van parastomale hernia door versterking
Nadere informatieProtocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52 Stoma s Een stoma is een onnatuurlijke, chirurgisch aangelegde opening die een lichaamsholte verbindt met
Nadere informatieDarmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.
Nadere informatieLIESBREUKOPERATIE BIJ BABY S EN KINDEREN. - Patiëntinformatie -
LIESBREUKOPERATIE BIJ BABY S EN KINDEREN - Patiëntinformatie - 1 Beste, Uw kind moet in AZ Oudenaarde opgenomen worden voor een liesbreukoperatie. Deze folder geeft bijkomende informatie over de opname,
Nadere informatieLITTEKENBREUK FRANCISCUS VLIETLAND
LITTEKENBREUK FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Deze folder geeft u informatie over een littekenbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieKort verblijf. Ingewandsbreuk. www.catharinaziekenhuis.nl
Kort verblijf Ingewandsbreuk www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is een ingewandsbreuk?... 3 Wat zijn de klachten?... 4 Onderzoek en diagnose... 4 Voorbereiding operatie... 5 Pre-operatieve screening
Nadere informatieLaparoscopische tubectomie
Laparoscopische tubectomie In overleg met uw arts heeft u besloten om een laparoscopische tubectomie te ondergaan. Dit is een operatie waarbij, via kleine gaatjes in de buik, de eileider(s) verwijderd
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Littekenbreuk: laparoscopisch herstel
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Littekenbreuk: laparoscopisch herstel Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Wat is een littekenbreuk?... 04 03 Kan een littekenbreuk spontaan genezen?.. 04
Nadere informatieChirurgische behandeling van ernstig overgewicht
Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Inleiding Deze folder is bedoeld als aanvullende informatie voor patiënten met ernstig overgewicht (= morbide obesitas) die daarvoor behandeld worden in
Nadere informatieNavelbreuken en Epigastrische breuken
Navelbreuken en Epigastrische breuken Patiënteninformatie Algemene en Abdominale heelkunde Inhoudstafel 1. Heelkundige behandeling van navel- en epigastrische breuken... 3 1.1. Wat is een navel- en epigastrische
Nadere informatieBUIKWANDCORRECTIE PLASTISCHE EN RECONSTRUCTIEVE CHIRURGIE EN HANDCHIRURGIE
BUIKWANDCORRECTIE PLASTISCHE EN RECONSTRUCTIEVE CHIRURGIE EN HANDCHIRURGIE 897 Inleiding Het slapper worden van de buik kan bij iedereen in meer of mindere mate optreden. Meerdere factoren spelen hierbij
Nadere informatieSTOMA PROBLEMEN. Doe de test: wat is wat?
aandoeningen complicaties van zorg de huid 51 51 STOMA PROBLEMEN Doe de test: wat is wat? tekst Jacqueline Cornelissen 1 en Marloes Oelen foto s Jacqueline Cornelissen 1 2 3 4 5 6 7 8 A. Vaatprobleem B.
Nadere informatieBehandeling van een littekenbreuk Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Behandeling van een littekenbreuk Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_apr 2017 Inleiding Deze brochure geeft uitleg over de behandeling een littekenbreuk. Mocht u
Nadere informatieBuikwandbreuk. Voor de liesbreuk (hernia inguinalis) en dijbeenbreuk (hernia femoralis) is een aparte folder.
Buikwandbreuk Buikwandbreuk Inleiding Deze folder geeft u informatie over buikwandbreuken en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie
Nadere informatieSportprogramma voor stomadragers
Sportprogramma voor stomadragers Chirurgie Sporten om te herstellen en fit te blijven. U bent geopereerd en er is bij u een stoma aangelegd. Wij begrijpen dat dit een hele verandering voor u is. Gedurende
Nadere informatieProefpersoneninformatie Prevent trial
Proefpersoneninformatie Prevent trial Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje. Originele titel: Preventie van parastomale hernia door versterking van de buikwand
Nadere informatiebloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Littekenbreuk: herstel via buikincisie
bloed, ademhaling & spijsvertering info voor patiënten Littekenbreuk: herstel via buikincisie Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Wat is een littekenbreuk?... 04 03 Kan een littekenbreuk spontaan genezen?.. 04
Nadere informatieAdviezen na rugoperatie (rug)hernia / vernauwing van het wervelkanaal
00 Adviezen na rugoperatie (rug)hernia / vernauwing van het wervelkanaal Afdeling Fysiotherapie U bent momenteel herstellende van een operatie in verband met een (rug)hernia of vernauwing van het wervelkanaal.
Nadere informatieLiesbreukoperatie bij volwassenen
Liesbreukoperatie bij volwassenen Welkom Welkom in het St. Anna Ziekenhuis. U ontvangt deze folder, omdat u behandeld wordt aan uw liesbreuk. In deze folder leest u wat een liesbreuk is en wat de verschillende
Nadere informatie