DEEL 3. Naverwerking. Provincie West-Vlaanderen DE BERGEN 159

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DEEL 3. Naverwerking. Provincie West-Vlaanderen DE BERGEN 159"

Elke Pieters
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 DEEL 3 Naverwerking 159

2 160

3 In dit deel worden enkele opdrachten voorgesteld om de waarnemingen uit een excursie in De Bergen te ordenen en samen te voegen tot een overzichtelijk geheel. Op basis daarvan wordt o.a. gepeild naar de subjectieve en objectieve waardering voor het landschap in De Bergen. 1 Kenmerken van het landschap in de bergen Opdracht 1 In De Bergen ontmoette je verschillende soorten landschappen. Welke zijn de specifieke kenmerken van elk van deze landschappen? - natuurlandschap - landbouwlandschap - woonlandschap - recreatielandschap Opdracht 2 Het landschap in De Bergen is het resultaat van natuurlijke en cultuurhistorische vormingsprocessen. Welke elementen bevat het huidige landschap met betrekking tot deze vormingsprocessen? natuurlijke vormingsprocessen: cultuurhistorische vormingsprocessen: Opdracht 3 Het landschap in De Bergen is in opeenvolgende tijdsperioden tot stand gekomen. Welke sporen vond je terug uit: Keltische en Romeinse tijd Middeleeuwen periode 16de tot 19de eeuw 20ste eeuw Zet ze ook uit op de tijdsband in Deel 1 (Voorbereiding). 161

4 2 Waardering van de Bergen Er wordt een onderscheid gemaakt tussen emotionele (subjectieve) waardering en het bepalen van de intrinsieke (objectieve) landschapswaarden. Persoonlijke (emotionele) beleving en waardering van het landschap in de omgeving van een waarnemingsplaats worden sterk beïnvloed door een perceptiefilter, die eigen is aan de persoon, en is bijgevolg subjectgericht. Het bepalen van de bijzondere (intrinsieke) landschapswaarden gebeurt op basis van objectieve criteria en is bijgevolg objectgericht. Beide vormen van waardering hoeven niet noodzakelijk met elkaar in tegenspraak te zijn. Ze bestaan naast elkaar en zullen elkaar aanvullen. Belevingswaarde Opdracht 4 Vergelijk de quoteringen van je eigen beleving (belevingsindex) en waardering (waarderingsindex), die je op verschillende waarnemingsplaatsen in De Bergen met behulp van de respectievelijke formulieren als bijlage hebt uitgevoerd. Verklaar de verschillen tussen de waarnemingsplaatsen aan de hand van de criteria waar je zelf het meest waarde aan hecht. Vergelijk ook je eigen quoteringen met die van anderen en probeer in gezamenlijke discussie de (eventuele) verschillen te verklaren. Vat je algemene beleving en waardering van het landschap in De Bergen samen. 162

5 Aardkundige waarden Bij het bepalen van (eventuele) aardkundige waarden in een landschap wordt onder andere uitgekeken naar de aanwezigheid van actieve geologische processen, duidelijke tekenen van vroegere geologische processen, een bijzondere samenstelling van de bodem, specifieke reliëfvormen en natuurlijke vormen van oppervlaktewater: Opdracht 5 Op welke plaatsen in De Bergen heb je waarneembare elementen gezien die wijzen op de (actuele of vroegere) werking van natuurlijke processen in de vorming van het landschap? Welke zijn die elementen? Verduidelijk hun rol in het vormingsproces. Elementen Plaats Rol in vormingsproces Cultuurhistorische waarden Bij het bepalen van de cultuurhistorische waarden in een landschap wordt uitgekeken naar cultuur- en tijdsgebonden verschijnselen, die het gevolg zijn van ingrepen door de mens bij gebruik en inrichting van de ruimte, zoals een specifiek verkavelingspatroon, bewoningspatroon of begroeiingspatroon, historische gebouwen en getuigen. Opdracht 6 Welke historische processen en gebeurtenissen hebben een dominerende rol gespeeld bij de vorming van het landschap in De Bergen? Welke getuigen hebben ze in het huidig landschap achtergelaten? Noteer deze op een passende tijdlijn. Je kan er ook enkele van lokaliseren op een referentiekaart (zie Deel 1: Voorbereiding). 163

6 Ecologische waarden Bij het bepalen van de ecologische waarden in een landschap wordt uitgekeken naar bijzondere verschijnselen op gebied van de levende natuur (flora en fauna) en van haar relatie met de nietlevende natuur. Er wordt rekening gehouden met grote biotopische verschillen en duidelijke gradiënten, specifieke ecosystemen met kenmerkende levensgemeenschappen, grote verscheidenheid aan levensvormen (biodiversiteit) en de mogelijkheden tot natuurlijke dynamiek. Kleine landschapselementen kunnen daarbij een belangrijke rol spelen in onze overwegend gecultiveerde landschappen. Opdracht 7 Lokaliseer op een referentiekaart van De Bergen enkele plaatsen of gebieden met specifieke natuurkenmerken en bijpassende levensgemeenschappen. Sociaal-economisch gebruik of nut van De Bergen In De Bergen wordt al eeuwenlang gewoond en gewerkt. Recent oefent het gebied ook een groeiende aantrekkingskracht uit op recreatie en toerisme. Ook de transportfunctie mag niet vergeten worden. Opdracht 8 - LANDBOUW Welke zijn de belangrijkste landbouwactiviteiten in De Bergen? Welke invloed hebben die activiteiten op het landschap? Waardoor wordt de ruimte voor de landbouw in De Bergen bedreigd? Opdracht 9 - WONEN Hoe beoordeel je De Bergen als woongebied? Vermeld zowel positieve als negatieve bedenkingen. Maak ook onderscheid tussen verschillende delen van De Bergen. Opdracht 10 - RECREATIE EN TOERISME Welke zijn de aantrekkingspunten wat betreft recreatie en toerisme in De Bergen? Welke positieve of negatieve vaststellingen heb je gedaan in verband met de relatie toerisme en andere gebruikers van het landschap? 164

7 3 Conflicten in het landschap Tegenwoordig heeft De Bergen vijf voorname functies: wonen, landbouw, transport, recreatie en natuur. Elk van deze functies is bepalend voor de verdere evolutie van de regio. Blijft het een open ruimte of wordt het een ruimte, ingenomen door de stedelijke functies van het nabije Kortrijk, Lille, Dunkerque? Conflicten tussen de ruimtegebruikers Tussen de vijf functies komen conflictsituaties voor. Opdracht 11 Vermeld welk conflict en met welke andere functie(s) je dit hebt vastgesteld. Gebruik hierbij ook Bijlage 17. Functie Conflict(en) met... Woonfunctie Agrarische functie Transportfunctie Toeristische en recreatieve functie Natuurfunctie 165

8 4 Dynamiek in het landschap van de Bergen Een landschap is geen statisch geheel. Het verandert voortdurend onder invloed van de natuur en onder invloed van menselijke activiteiten. Er is een blijvende interactie tussen bestaande landschapswaarden en nieuwe ingrepen met sociale of economische doeleinden. Het toekomstig beeld en de toekomstige kwaliteit van het landschap in De Bergen zal het resultaat zijn van die interacties. Opdracht 12 Toekomstvisie op De Bergen Welke zijn de belangrijkste landschapswaarden in het huidig landschap? Welke ontwikkelingen zijn er in de eerstkomende twintig jaar in dit landschap te verwachten? (zie ook Bijlagen 17, 19, 20, 21 en 22) - op gebied van natuur - op gebied van landbouw - op gebied van transport - op gebied van recreatie en toerisme Werk zelf een visie uit voor het samengaan (in de nabije toekomst) van natuur, landbouw, recreatie... Kies je daarbij voor een zonering van de ruimte of voor een meervoudig gebruik van dezelfde ruimte? Het uitgangspunt is het bestaande landschap en het respect voor de aanwezige landschapswaarden! Je kan zo'n visie uitwerken op de referentiekaart op de volgende bladzijde. Daarna kun je die uitwerking spiegelen aan het huidige gewestplan (zie Bijlage 20), aan de toekomstvisie vanuit de provincie in het nieuw Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (zie Bijlage 21) en aan de Gewestplanbestemmingen en wettelijk erkende gebieden van belang voor Natuurbehoud in West-Vlaanderen (Aminal, zie Bijlage 22). 166

9 167 Fragment uit topografische kaart n 104 met toelating A 1858 van het Nationaal Geografisch Instituut - tel

Vergelijkbare documenten

Voorbeelden van OBSERVATIEFICHES

Voorbeelden van OBSERVATIEFICHES Waarnemen en analyseren van een landschappelijke grens tussen twee streken Omschrijving (welke grens?) Topografie toponymie Geografische coördinaten van waarnemingspunt