Gezondheidsenquête door middel van Interview België 2001

Transcriptie

1 Gezondheidsenquête door middel van Interview België 1 Deel Medische Consumptie IPH/EPI REPORTS nr -

2 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 1 1 Brussel Tel : / his@iph.fgov.be index.htm Leuvenseweg 1 Brussel Onderzoeksteam : Jamila Buziarsist Stefaan Demarest Lydia Gisle Jean Tafforeau Johan Van der Heyden Herman Van Oyen Met de medewerking van : Pieter-Jan Miermans Francis Sartor Logistieke steun : Monique Schoonenburg Véronique Verhocht Nationaal Instituut voor de Statistiek : IPH/EPI REPORTS Nr - Depotnummer: D///

3 Inhoudstafel Gezondheidsenquête, België, 1 DEEL 1 : Introductie... 8 Doel en opzet van de Gezondheidsenquête 1 I. Inhoud van de bevraging... 8 II. Samenstelling van de steekproef III. Actoren IV. Veldwerkorganisatie V. Netwerk enquêteurs... 1 VI. Kwaliteitsbewaking... VII. Participatiegraad...9 VIII. Wegingsfactoren...3 IX. Tabellen...3 X. Studiepopulatie... DEEL : 1. Gezondheidstoestand Subjectieve gezondheid Lichamelijke gezondheid Chronische aandoeningen Acute aandoeningen Mentale gezondheid Beperkingen en Participatieproblemen...19 DEEL 3 :. Leefstijl Lichamelijke activiteit..... Voeding Voedingsstatus Voedingsgewoonten Gebruik van alcohol Tabaksgebruik Gebruik van illegale drugs Gezondheid en seksualiteit Blz.

4 Gezondheidsenquête, België, 1 Inhoudstafel DEEL : Blz. 3. Preventie Vaccinatie bij volwassenen Cardiovasculaire preventie Vroegtijdige opsporing van diabetes Vroegtijdige opsporing van borstkanker Vroegtijdige opsporing van baarmoederhalskanker DEEL :. Medische consumptie Contacten met zorgverstrekkers Contacten met de huisarts Contacten met de specialist Contacten met de spoedgevallendienst Contatcten met de tandarts Contacten met paramedische zorgverstrekkers Opname in het ziekenhuis Gebruik van geneesmiddelen Patiëntentevredenheid Niet-conventionele geneeswijzen DEEL :. Gezondheid en samenleving Toegankelijkheid van gezondheidszorgen Socio-economische verschillen in gezondheid Gezondheid en omgeving Ongevallen, verkeersveiligheid en geweld Sociale gezondheid Sociale en preventieve diensten...19

5 Gezondheidsenquête, België, 1.1. Contacten met Zorgverstrekkers

6 Gezondheidsenquête, België, Contacten met Paramedische Zorgverstrekkers

7 Gezondheidsenquête, België, 1 Dit onderzoek wordt uitgevoerd op initiatief van : M. AELVOET Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu J. CHABERT Minister van Openbare Werken, Vervoer, Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest T. DETIENNE Minister van Sociale Aangelegenheden en Gezondheid van het Waals Gewest D. GOSUIN Minister van Leefmilieu en Waterbeleid, Natuurbehoud, Openbare Netheid en Buitenlandse Handel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest N. MARECHAL Minister van Jeugdhulp en Gezondheid van de Franse Gemeenschap H. NIESSEN Minister van Jeugd en Gezin, Monumenten en Landschappen, Gezondheid en Sociale Zaken van de Duitstalige Gemeenschap F. VANDENBROUCKE Minister van Sociale Zaken en Pensioenen M. VOGELS Minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen van de Vlaamse Gemeenschap.

8 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers.1.. Contacten met paramedische zorgverstrekkers Gezondheidstoestand Leefstijl Preventie Medische Consumptie Gezondheid en Samenleving Contacten met Zorgverstrekkers Opname in het Ziekenhuis Gebruik van Geneesmiddelen Patiëntentevredenheid Niet-Conventionele Geneeswijzen De Huisarts De Specialist De Spoedgevallendienst De Tandarts Paramedische Zorgverstrekkers I. Samenvatting Hoewel bij contacten met gezondheidsdiensten veelal de meeste aandacht gaat naar contacten met artsen mogen we niet vergeten dat ook paramedische zorgverstrekkers in belangrijke mate bijdragen tot onze gezondheidszorg. De wetgever verstaat onder uitoefening van een paramedisch beroep het gewoonlijk verrichten van technische hulpprestaties die verband houden met het stellen van de diagnose of met het uitvoeren van de behandeling. In de gezondheidsenquête wordt gevraagd naar contacten met zes soorten paramedische hulpverleners: de thuisverpleegkundige, de kinesitherapeut, de diëtist, de logopedist, de ergotherapeut en de psycholoog. Alhoewel de keuze hiervan enigszins arbitrair is, wordt er van uitgegaan dat het gaat om paramedische hulpverleners die beantwoorden aan een belangrijke hulpvraag op het gebied van gezondheidszorg. De paramedische hulpverlener die het meest gecontacteerd wordt is de kinesitherapeut: 13 van de bevolking rapporteert minstens één contact met een kinesitherapeut in het afgelopen jaar. van de bevolking heeft het afgelopen jaar een beroep gedaan op een thuisverpleegkundige. Op 1 personen rapporteren er 3 een contact met een psycholoog, 1 een contact met een diëtist, 1 een contact met de logopedist en een contact met een ergotherapeut in het afgelopen jaar. De bevolkingsgroepen die een beroep doen op de vermelde paramedische hulpverleners situeren zich vaak binnen welbepaalde leeftijdsgroepen. Thuisverpleegkundige zorg wordt vooral verleend aan bejaarden: bij 7- plussers gaat het om 31 van de bevolking. De psycholoog en de diëtiste worden vooral gecontacteerd door jonge vrouwen. De zorgverlening van logopedisten situeert zich meestal bij kinderen en adolescenten. Het gebruik van de diensten van ergotherapeuten verschilt niet of nauwelijks in functie van leeftijd of geslacht. 177

9 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Er worden geen belangrijke socio-economische barrières vastgesteld voor het contact met de vermelde hulpverleners. Integendeel, personen uit lagere opleidingscategorieën maken meer gebruik van thuisverpleegkundige zorg dan hoger opgeleiden. Dit verschil wordt gedeeltelijk - maar niet volledig verklaard door dat lager opgeleiden vaker ook in een slechtere gezondheidstoestand verkeren. Enkele regionale verschillen worden genoteerd. In het Brussels Gewest maken minder mensen gebruik van thuisverpleegkundige zorg. In het Vlaams Gewest zijn er minder contacten met ergotherapeuten en stappen beduidend minder vrouwen naar de psycholoog toe dan in Wallonië en Brussel. In vergelijking met 1997 is het aantal personen dat het afgelopen jaar een contact had met een kinesitherapeut zeer licht gedaald. De daling situeert zich uitsluitend in het Vlaams Gewest (van 1 in 1997 naar 13 in 1). In gans België wordt een sterke stijging genoteerd van het aantal personen dat gebruik maakt van thuisverpleging. Voor 7-plussers steeg dit percentage spectaculair van 1 in 1997 naar 3 in 1 bij mannen en van 19 in 1997 naar 3 in 1 bij vrouwen. Bemerkingen Verder onderzoek moet aantonen of de verschillen die genoteerd worden in functie van de urbanisatiegraad (minder gebruik van kinesitherapie in landelijke gebieden en minder gebruik van thuisverpleegkundige zorg in Brussel) te maken hebben met toegankelijkheid tot deze gezondheidsdiensten. Vooral nu thuiszorg (ouderenzorg, palliatieve zorg) meer en meer aangemoedigd wordt, is dit van belang. Niettegenstaande psychische problemen (depressie, slaapstoornissen, problemen i.v.m. dementie) een toenemende gezondheidsprobleem vormen, blijken vooral oudere personen zelden een beroep te doen op een psycholoog. Terugbetaling van bepaalde verrichtingen door de psycholoog kan in de toekomst een optie zijn. De modaliteiten hiervoor moeten alsnog gedefinieerd worden. II. Inleiding Hoewel bij contacten met gezondheidsdiensten veelal de meeste aandacht gaat naar contacten met artsen, mogen we niet vergeten dat er ook andere gezondheidswerkers zijn die in belangrijke mate bijdragen tot onze gezondheidszorg. De contacten met de tandarts worden belicht in een specifieke module. De apotheker is in België de sleutelfiguur bij de verdeling van de geneesmiddelen, maar dit gebeurt in regel op initiatief van de zorgverleners (artsen en tandartsen) of de patiënt zelf (in geval van vrij verkrijgbare geneesmiddelen). Andere gezondheidsberoepen worden vaak samengebracht onder de noemer van paramedische beroepen. De wetgever verstaat onder uitoefening van een paramedisch beroep het gewoonlijk verrichten van technische hulpprestaties die verband houden met het stellen van de diagnose of met het uitvoeren van de behandeling. In de gezondheidsenquête wordt gevraagd naar contacten met zes soorten paramedische hulpverleners: de thuisverpleegkundige, de kinesitherapeut, de diëtist, de logopedist, de ergotherapeut en de psycholoog. Alhoewel de keuze hiervan enigszins arbitrair is, wordt er van uitgegaan dat het gaat om paramedische hulpverleners die beantwoorden aan een belangrijke hulpvraag op het gebied van gezondheidszorg. 178

10 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Iedereen die verpleegkundige zorgen aan huis nodig heeft kan een beroep doen op thuisverpleging. Daarbij kan men terecht bij diensten voor thuisverpleging (vb. Wit Gele Kruis, Solidariteit voor het Gezin, ) of bij zelfstandige verpleegkundigen. Het gaat daarbij zowel om algemene hygiënische verzorging als specifieke verpleegkundige zorg zoals wondverzorging, het geven van inspuitingen en zo meer. Verpleegkundige zorg wordt terugbetaald in het kader van de ziekteverzekering. Hoewel de overheidsuitgaven voor thuisverpleegkunde tussen 198 en 1998 toenamen met 8.1 en het aantal thuisverpleegkundigen in dezelfde periode steeg met 9. ligt het budget dat de overheid besteed aan thuisverpleegkundige zorg nog ver onder dit van b.v. tandheelkunde of kinesitherapie. Thuisverpleegkundige zorg is dus relatief goedkope zorg. Kinesitherapie richt zich op het bewegend functioneren van de patiënt. De belangrijkste doelgroepen voor kinesitherapie zijn chronisch zieken, bejaarden, mensen die een operatie hebben ondergaan, mensen die een ongeval hebben meegemaakt, mensen met een sportletsel en kinderen met ontwikkelingsstoornissen. De activiteiten van kinesitherapeuten kunnen zich situeren in een ziekenhuis, revalidatiecentrum of andere instelling maar gebeuren het meest frequent ambulant, hetzij bij de patiënt thuis, hetzij in een zelfstandige praktijk. Indien kinesitherapie wordt voorgeschreven door een arts, wordt het gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering. Het remgeld voor de patiënt is echter vaak aanzienlijk. Logopedie houdt zich bezig met de preventie, het onderzoek en de behandeling van stoornissen en beperkingen op het gebied van spraak, taal, stem en gehoor. De logopedist verleent hulp bij allerlei stoornissen en beperkingen in de communicatie. Logopedisten kunnen werkzaam zijn in een zelfstandige praktijk. Het honorarium en het terugbetalingstarief van een behandeling bij een zelfstandig werkend geconventioneerd logopedist zijn wettelijk vastgelegd. De verplichte ziekteverzekering kan echter maar tussenkomen wanneer een aanvraag werd ingediend door de rechthebbende bij de adviserend geneesheer van de verzekeringsinstelling waarbij hij/zij is aangesloten (mutualiteit of hulpkas). Vaak zijn logopedisten ook verbonden aan revalidatiecentra, scholen voor buitengewoon onderwijs, instellingen voor personen met een verstandelijke handicap, rusthuizen of sommige ziekenhuisafdelingen (o.a. geriatrie, S-diensten, psychiatrie,..) waar ze deel uitmaken van het totale zorgpakket dat in de instelling wordt aangeboden. Ergotherapie helpt mensen met beperkingen of problemen in hun dagelijks functioneren om zo zelfstandig mogelijk te worden. Doelpopulatie zijn personen die wegens ziekte, trauma, over- of onderbelasting, onvolledige of vertraagde ontwikkeling of handicap hun dagelijkse handelingen niet meer naar wens kunnen uitvoeren. De ergotherapeut stelt voor deze patiënten een programma op en voert dit samen met hem/haar uit. Dit gebeurt in regel in zorginstellingen (ziekenhuis, revalidatiecentrum, instelling voor verstandelijk gehandicapten, ) waar ergotherapie deel uitmaakt van het aangeboden zorgpakket. Diëtisten zijn werkzaam in een ziekenhuis of in een zelfstandige praktijk. De diëtist geeft voedingsadviezen b.v. bij gewichtsproblemen, diabetes, te hoog vetgehalte, eetstoornissen, allergieën, sportbeoefening, enz. Dit gebeurt door o.m. concrete en praktische tips zoals dagschema s, receptuur en lijsten met aangewezen voedingsmiddelen. Dieetconsultaties kunnen al dan niet door artsen voorgeschreven zijn. Er is echter geen terugbetaling voorzien in het kader van de ziekteverzekering. Ditzelfde geldt voor de activiteiten van de psycholoog. Psychologen kunnen werkzaam zijn in een zelfstandige praktijk, maar zijn vaak ook werkzaam in het kader van een organisaties of instellingen zoals de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg, het Medisch Schooltoezicht of gezondheidsinstellingen. 179

11 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 III. Vragen In de Gezondheidsenquête wordt i.v.m. de contacten met andere paramedische zorgverleners de volgende vraag OH1. Heeft u, voor uzelf, in het afgelopen jaar contact gehad met een verpleegkundige aan huis kinesitherapeut diëtist logopedist ergotherapeut psycholoog? IV. Indicatoren De indicator die besproken wordt is het aantal personen (per 1 inwoners) dat een contact had met een specifiek paramedisch zorgverlener in het afgelopen jaar. 173

12 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers V. Resultaten V.1. België De paramedische hulpverlener waarop door het grootst aantal personen een beroep wordt gedaan is de kinesitherapeut: 13 van de bevolking rapporteert minstens één contact met een kinesitherapeut in het afgelopen jaar. Voor de thuisverpleegkundige bedraagt dit en voor de andere hulpverleners minder dan 3 percent. Tabel geeft een vergelijkende tabel met de resultaten voor alle bestudeerde hulpverleners (per 1 inwoners). Tabel : Aantal personen (in ) met contact met paramedisch hulpverlener in afgelopen jaar, per hulpverlener, Gezondheidsenquête, België, 1. Hulpverlener (*) Kinesitherapeut Thuisverpleegkundige Psycholoog Diëtist Logopedist Ergotherapeut 13,,1,3 1, 1,, * n = 18 De contacten met paramedische hulpverleners in relatie met de achtergrondkenmerken van de bevolking worden vervolgens besproken per hulpverlener. V.1.1. Kinesitherapeut rapporteren vaker een contact met de kinesitherapeut dan mannen. Het verschil is significant ook na correctie voor leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand (odds ratio 1,; 9 BI 1,1-1,7). Ook leeftijd is zeer significant, hetgeen ook blijkt uit figuur Het percentage personen dat in het afgelopen jaar een contact had met de kinesitherapeut stijgt geleidelijk van bij kinderen en adolescenten tot bij 7- plussers, met een kleine dip in de leeftijdsgroep van 3 tot jaar. De ruwe cijfers geven geen belangrijke verschillen in functie van opleidingsniveau. Ook na correctie voor leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand blijft dit zo. Dit is opmerkelijk, want in 1997 zagen we wel een duidelijke gradiënt in functie van opleiding voor deze indicator. 1731

13 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Figuur : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 BE Regionale verschillen worden niet geobserveerd. Wel blijkt dat in landelijke gebieden mensen minder vaak een beroep doen op de kinesitherapeut (11 van de bevolking) dan in de steden en semi-stedelijke gebieden (1). Er is een significante daling van het percentage van de bevolking dat het afgelopen jaar een beroep deed op de kinesitherapeut t.o.v. 1997, ook na correctie voor leeftijd en geslacht (odds ratio.8; 9 BI.7-.9). Uit figuur blijkt dat deze daling duidelijker is bij vrouwen dan bij mannen maar zowel bij mannen als vrouwen meest uitgesproken is voor de 7-plussers. Figuur : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met de kinesitherapeut in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh1 BE

14 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers V.1.. Thuisverpleegkundige doen dubbel zo vaak een beroep op een thuisverpleegkundige dan mannen: 8 van de vrouwelijke bevolking rapporteert in het afgelopen jaar minstens één contact met de thuisverpleegkundige, terwijl dit voor mannen slechts is. Ook na correctie voor leeftijd is dit verschil zeer significant (p=.3). Uiteraard is de leeftijd een belangrijke determinant. Tot de leeftijd van jaar blijft het percentage personen dat gebruik maakt van thuisverpleging onder de 1, maar daarna stijgt het zeer sterk. Bij mannen stijgt het iets later dan bij vrouwen. Bij 7-plussers heeft 3 van de mannen en 3 van de vrouwen het afgelopen jaar een beroep gedaan op thuisverpleging. We noteren belangrijke verschillen naargelang het opleidingsniveau: bij personen zonder opleiding of enkel een diploma lager onderwijs heeft ongeveer 1 van de bevolking het afgelopen jaar een contact gehad met een thuisverpleegkundige, bij personen met een diploma hoger onderwijs is dit slechts 3. De verschillen verminderen wanneer we corrigeren voor leeftijd en geslacht en gezondheidstoestand. Toch blijken personen zonder diploma na correctie voor deze factoren nog significant meer gebruik te maken van de thuisverpleegkundige zorgen dan hoger opgeleiden (Tabel.1..1.). Figuur : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh11 BE Tabel : Opleidingsniveau Odds ratio s van contact met thuisverpleging in afgelopen jaar volgens opleidingsniveau, gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en gezondheidsstatus, Gezondheidsenquête, België, 1. Odds ratio (+9 BI) Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger,8 1, 1,1 1, 1, (1,1-7,1) (1,1-.3) (.7-1,7) (,8-1,8) 1733

15 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 In het Brussels Gewest wordt minder gebruik gemaakt van thuisverpleegkundige verzorging dan in het Vlaams en Waals Gewest. Dit geldt voor zowat alle leeftijdscategorieën, dus ook en vooral in de leeftijdsgroep waar deze zorg het meest frequent nodig is: bij 7-plussers. In het Vlaams Gewest doet 3 van de 7-plussers een beroep op thuisverpleging en in het Waals Gewest 8, terwijl dit in Brussel amper is. Dit is geen fenomeen dat kan verklaard worden op basis van de verstedelijking. Na correctie voor leeftijd en geslacht blijkt dat ook in de grote steden van Vlaanderen en Wallonië significant meer mensen een beroep doen op thuisverpleging dan in Brussel (odds ratio =1,8; 9 BI 1,3-,), terwijl de verschillen tussen deze steden en semi-stedelijk en ruraal gebied niet significant zijn. Er is in 1 na correctie voor leeftijd en geslacht een significante stijging van het aantal mensen dat een beroep doet op de thuisverpleegkundige t..o.v (odds ratio, na correctie voor leeftijd en geslacht 1,7; 9BI 1,3-,1). Uit figuur blijkt dat de stijging zich vooral situeert bij vrouwen en zeer uitgesproken is bij de groep van 7-plussers. Figuur : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met de thuisverpleegkundige in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh11 BE V.1.3. Psycholoog Van de 1 vrouwen geven er 7 aan het afgelopen jaar een contact gehad te hebben met een psycholoog. Voor mannen bedraagt dit cijfer 19, een verschil dat na correctie voor leeftijd significant is (p=.1). Ook leeftijd is een significante determinant, hoewel dit vooral het geval is bij vrouwen. Het percentage is het hoogst bij jonge vrouwen tussen 1 en jaar (.) en daalt geleidelijk tot minder dan 1 bij -plussers. Na correctie voor leeftijd en geslacht zijn er geen verschillen in functie van opleidingsniveau, maar blijkt wel dat de psycholoog significant minder gecontacteerd wordt in het Vlaams Gewest (1 personen op 1) dan in het Waals Gewest (3 personen op 1) en het Brussels Gewest (39 personen op 1). Deze verschillen blijven ook significant na correctie voor subjectieve gezondheidstoestand. 173

16 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Figuur : Percentage personen met contact met psycholoog in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh1 BE 8 Indicator oh1 BE 8 V.1.. Diëtist Contacten met een diëtist situeren zich driemaal vaker bij vrouwen dan bij mannen. Op 1 vrouwen hadden er een contact met de diëtist in het afgelopen jaar, bij mannen is dit 8 op 1. De groep waar het vaakst een contact met de diëtist geregistreerd werd zijn jonge vrouwen tussen 1 en jaar. Ongetwijfeld primeren esthetische argumenten hier boven de therapeutische. Verschillen in functie van opleidingsniveau, urbanisatiegraad en gewest worden niet geobserveerd. Het percentage personen met een contact met de diëtist in het afgelopen jaar is ongeveer gelijk gebleven t.o.v. 1997, behalve in het Brussels Gewest waar een significante stijging van 1 naar 1 genoteerd wordt. Figuur : Percentage personen met contact met diëtist in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh13 BE 8 8 V.1.. Logopedist De contacten met de logopedist situeren zich zoals te verwachten vooral bij kinderen en adolescenten. Van de tot 1-jarigen heeft 7 het afgelopen jaar een logopedische behandeling gekregen: 8 bij jongens en bij meisjes. Dit verschil is echter niet significant. Zoals blijkt uit figuur gaat het in de oudere leeftijdsgroepen steeds om minder dan 1 van de bevolking. 173

17 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Figuur : Percentage personen met contact met logopedist in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 BE De ruwe cijfers suggereren dat personen zonder diploma of met enkel een diploma lagere onderwijs veel minder vaak (respectievelijk en 3 per 1) een contact rapporteren met een logopedist dan de hoger geschoolden (tussen 1 en per 1). Dit verschil is echter nauwelijks significant na correctie voor leeftijd en geslacht (p=.). Bovendien is het mogelijk dat lager geschoolden de term logopedist misschien niet steeds correct vatten en daardoor soms ten onrechte een negatief antwoord geven. V.1.. Ergotherapeut Slechts personen op 1 rapporteert een contact met de ergotherapeut in het afgelopen jaar. Er zijn geen noemenswaardig verschillen in functie van leeftijd, geslacht, opleiding of urbanisatiegraad. Wel valt op dat dit cijfer in het Vlaams Gewest ( op 1) kleiner is dan in het Brussels Gewest ( op 1) en het Waals Gewest ( op 1) en dat het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië significant blijft (p=.3) na correctie voor leeftijd en geslacht. 173

18 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Tabel : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. oh1 - België Ruw Gecorrigeerd (9 BI) N GESLACHT Man 11, 1,7 ( 9,7-11,9) 89 Vrouw 1,8 1, (1,8-1,) 13 LEEFTIJDSGROEP -1,, (,1-8,) , 9, ( 7,-1,) , 1, (1,-17,) ,9 13,8 (11,7-1,3) 197-1, 1, (1,-1,9) 173-1, 1, (1,-17,3) , 17, (1,3-,) 17 7+, 1, (17,-,) 899 OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma 11,1 9,1 (,9-1,) 7 Lager onderwijs 13,9 9,9 ( 8,1-1,1) 19 Lager secundair 1, 13,1 (11,-1,) 188 Hoger secundair 11,7 11,7 (1,3-13,3) 3 Hoger onderwijs 13,1 13,7 (1,1-1,) 1 URBANISATIEGRAAD Brussel 13, 1,9 (11,-1,3) 98 Stedelijk gebied 1,1 13,1 (1,9-1,7) 19 Semi-stedelijk gebied 1, 13, (1,-1,9) 388 Landelijk gebied 1,8 1, ( 9,-11,9) 3 VERBLIJFPLAATS Vlaams Gewest 1, 11,9 (1,7-13,) 83 Brussels Gewest 13, 1,9 (11,-1,3) 98 Waals Gewest 13, 13,1 (11,7-1,7) 97 JAAR , 1, (13,-1,1) ,9 1,1 (11,3-13,1)

19 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Tabel : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. oh11 - België Ruw Gecorrigeerd (9 BI) N GESLACHT Man, 3, (,- 3,9) 883 Vrouw 7,7,8 (,-,8) 138 LEEFTIJDSGROEP -1 1,8 1,7 ( 1,1-,9) ,1 1,1 (,-,3) 189-3,, ( 1,-,) ,7 3,7 (,-,) 19 -,1, ( 3,9-,) 17 -,1, (,- 8,) , 11,1 ( 8,8-13,9) , 9,8 (,9-3,3) 898 OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma 1, 8,1 ( 3,9-1,9) 71 Lager onderwijs 1,9,8 (,- 7,) 17 Lager secundair,9,3 ( 3,-,7) 187 Hoger secundair, 3,8 (,9-,1) 317 Hoger onderwijs 3,,9 (,- 3,8) 111 URBANISATIEGRAAD Brussel 3,8, ( 1,7-,8) 99 Stedelijk gebied,3 3,9 (,9-,) 191 Semi-stedelijk gebied,1 3,8 ( 3,1-,8) 388 Landelijk gebied,, ( 3,-,9) 3 VERBLIJFPLAATS Vlaams Gewest,3, ( 3,3-,) 83 Brussels Gewest 3,8, ( 1,7-,8) 99 Waals Gewest,,3 ( 3,-,3) 99 JAAR ,, (,- 3,) 111 1,1, ( 3,-,7)

20 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers V.. Vlaams Gewest De paramedische hulpverlener waarop door het grootst aantal personen een beroep wordt gedaan is de kinesitherapeut: 13 van de bevolking in het Vlaams Gewest rapporteert minstens één contact met een kinesitherapeut in het afgelopen jaar. Voor de thuisverpleegkundige bedraagt dit en voor de andere hulpverleners minder dan 3 percent. Tabel geeft een vergelijkende tabel met de resultaten voor alle bestudeerde hulpverleners (per 1 inwoners). Tabel : Aantal personen (in ) met contact met paramedisch hulpverlener in afgelopen jaar, per hulpverlener, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Hulpverlener (*) Kinesitherapeut Thuisverpleegkundige Psycholoog Diëtist Logopedist Ergotherapeut 1,,3 1, 1,3 1,, * n = 1 De contacten met paramedische hulpverleners in relatie met de achtergrondkenmerken van de bevolking worden vervolgens besproken per hulpverlener. V.1. Kinesitherapeut rapporteren vaker een contact met de kinesitherapeut dan mannen. Het verschil is significant ook na correctie voor leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand (odds ratio 1, (9 BI 1,-1,). Ook leeftijd is zeer significant, hetgeen ook blijkt uit figuur Het percentage personen dat in het afgelopen jaar een contact had met de kinesitherapeut stijgt geleidelijk van bij kinderen en adolescenten tot bij 7- plussers, met een dip in de leeftijdsgroep van tot jaar. De ruwe cijfers geven geen belangrijke verschillen in functie van opleidingsniveau. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht en gezondheidstoestand blijft dit zo. 1739

21 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Figuur : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 VL In landelijke gebieden doen mensen minder vaak een beroep doen op de kinesitherapeut (9) van de bevolking) dan in de steden en semi-stedelijke gebieden (1). Er is een significante daling van het percentage van de bevolking dat het afgelopen jaar een beroep deed op de kinesitherapeut t.o.v. 1997, ook na correctie voor leeftijd en geslacht (odds ratio.7; 9 BI.-.9). Uit figuur.1... blijkt dat deze daling zich zowel voordoet bij vrouwen als bij mannen en vooral duidelijk is bij jonge vrouwen in de leeftijdsgroep 1- jaar waar het percentage vrouwen dat het afgelopen jaar een contact had met de kinesitherapeut tussen 1997 en 1 daalt van naar 17. Figuur.1... : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met de kinesitherapeut in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh1 VL

22 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers V... Thuisverpleegkundige doen veel vaker vaak een beroep op een thuisverpleegkundige dan mannen: 8 van de vrouwelijke bevolking rapporteert in het afgelopen jaar minstens één contact met de thuisverpleegkundige, terwijl dit voor mannen slechts is. Ook na correctie voor leeftijd is dit verschil significant (p=.1). Uiteraard is de leeftijd een belangrijke determinant (Figuur.1...3). Tot de leeftijd van jaar blijft het percentage personen dat gebruik maakt van thuisverpleging onder de 1, maar daarna stijgt het zeer sterk. Bij mannen stijgt het iets later dan bij vrouwen. Bij 7-plussers heeft 7 van de mannen en 39 van de vrouwen het afgelopen jaar een beroep gedaan op thuisverpleging. We noteren belangrijke verschillen naargelang het opleidingsniveau: bij personen zonder opleiding of enkel een diploma lager onderwijs heeft respectievelijk en 18 van de bevolking het afgelopen jaar een contact gehad met een thuisverpleegkundige, bij personen met een diploma hoger onderwijs is dit slechts 3. De verschillen verminderen wanneer we corrigeren voor leeftijd en geslacht en gezondheidstoestand. Toch blijken personen zonder diploma na correctie voor deze factoren nog significant meer gebruik te maken van de thuisverpleegkundige zorgen dan hoger opgeleiden (Tabel.1...). Figuur : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh11 VL Tabel.1... : Opleidingsniveau Odds ratio s van contact met thuisverpleging in afgelopen jaar volgens opleidingsniveau, gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en gezondheidsstatus, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Odds ratio (+9 BI) Geen diploma Lager onderwijs Lager secundair Hoger secundair Hoger 1,8 1,3 1, 1,3 1, (1,-1,8) (,9-,) (.-,1) (,8-,3) 171

23 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Na correctie voor leeftijd en geslacht blijkt de urbanisatiegraad geen factor van betekenis te zijn. Het aantal mensen dat een beroep doet op de thuisverpleegkundige is in 1 bijna verdubbeld t..o.v (van naar 8). Het verschil blijft sterk significant na correctie voor leeftijd en geslacht (p=.1). Uit figuur.1... blijkt dat de stijging spectaculair is bij vrouwen in de leeftijdsgroep van 7-plussers. In 1997 rapporteerde 1 van deze personen in het afgelopen jaar een contact gehad te hebben met een thuisverpleegkundige terwijl dit in 1 39 bedroeg. Figuur.1... : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met de thuisverpleegkundige in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh11 VL V..3. Psycholoog Van de 1 vrouwen geven er 1 aan het afgelopen jaar een contact gehad te hebben met een psycholoog. Dit cijfer is gelijk voor mannen en vrouwen, hetgeen opmerkelijk is want in de andere regio s contacteren vrouwen significant vaker een psycholoog dan mannen. Het percentage personen met een contact met de psycholoog in het afgelopen jaar vertoont geen leeftijdsspecifiek patroon maar is zeer klein (minder dan 1) bij -plussers (Figuur.1...). 17

24 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Figuur.1... : Percentage personen met contact met psycholoog in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh1 VL 7 3 Indicator oh1 VL In de laagste opleidingsklassen (geen diploma, enkel lager onderwijs) worden nagenoeg geen contacten met een psycholoog gerapporteerd. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht is het verschil met de andere opleidingsklassen sterk significant (p<.1). V... Diëtist Contacten met een diëtist situeren zich meer dan driemaal vaker bij vrouwen dan bij mannen. Op 1 vrouwen hadden er 19 een contact met de diëtist in het afgelopen jaar, bij mannen is dit op 1. Het cijfer is het hoogst (3.7) in de leeftijdsgroep - jaar. Toch valt ook het relatief hoog percentage (,) bij jonge vrouwen tussen 1 en jaar op. Ongetwijfeld spelen esthetische argumenten hier een belangrijker rol dan gezondheidsoverwegingen. Verschillen in functie van opleidingsniveau, urbanisatiegraad en gewest worden niet geobserveerd. Figuur.1... : Percentage personen met contact met diëtist in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh13 VL 3 1 Indicator oh13 VL

25 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Het percentage personen met een contact met de diëtist in het afgelopen jaar is in het Vlaams Gewest ongeveer gelijk gebleven t.o.v V... Logopedist De contacten met de logopedist situeren zich zoals te verwachten vooral bij kinderen en adolescenten. Van de tot 1-jarigen heeft het afgelopen jaar een logopedische behandeling gekregen: 7 bij jongens en bij meisjes. Dit verschil is echter niet significant. Zoals blijkt uit figuur gaat het in de oudere leeftijdsgroepen steeds om minder dan 1 van de bevolking. Figuur : Percentage personen met contact met logopedist in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh1 VL 1 8 Indicator oh1 VL 1 8 De ruwe cijfers suggereren dat personen zonder diploma of met enkel een diploma lagere onderwijs veel minder vaak (respectievelijk en 1 per 1) een contact rapporteren met een logopedist dan de hoger geschoolden (tussen 13 en 19 per 1). De verschillen zijn echter na correctie voor leeftijd en geslacht niet significant. Bovendien is het mogelijk dat lager geschoolden de term logopedist misschien niet steeds correct vatten en daardoor soms ten onrechte een negatief antwoord geven. V... Ergotherapeut Slechts personen op 1 rapporteert een contact met de ergotherapeut in het afgelopen jaar. Er zijn geen noemenswaardig verschillen in functie van leeftijd, geslacht, opleiding of urbanisatiegraad. Wel valt op dat dit cijfer in het Vlaams Gewest kleiner is dan in het Brussels Gewest ( op 1) en het Waals Gewest ( op 1) en dat het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië significant blijft (p=.3) na correctie voor leeftijd en geslacht. 17

26 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Tabel : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. oh1 - Vlaams Gewest Ruw Gecorrigeerd (9 BI) N GESLACHT Man 1, 1, ( 8,-11,) 1 Vrouw 1, 13, (11,8-1,) 3 LEEFTIJDSGROEP -1,8,8 ( 3,9-8,) 9 1-8, 8, (,7-11,) 7-3 1,3 1, (11,-18,) 7 3-1, 1, (1,-19,) - 1, 1, ( 9,-1,) 9-1,9 1,9 ( 9,9-1,) -7 17, 17,1 (13,3-1,8) 1 7+,1 19,3 (1,3-,) OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma 13, 1, (,-,) 79 Lager onderwijs 13,8 9, ( 7,1-1,9) 9 Lager secundair 1, 13, (1,1-1,) 7 Hoger secundair 11,8 11, ( 9,7-13,9) 13 Hoger onderwijs 11,8 1, (1,-1,3) 13 URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied 1,1 1,9 (1,-1,) 93 Semi-stedelijk gebied 13,7 1,9 (11,-1,7) Landelijk gebied 9, 8,8 ( 7,1-11,) 19 JAAR , 1,7 (13,1-1,3) 3 1 1, 11, (1,-1,9) 83 17

27 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Tabel.1... : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Vlaams Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. oh1 - Vlaams Gewest Ruw Gecorrigeerd (9 BI) N GESLACHT Man 1, 1, ( 8,-11,) 1 Vrouw 1, 13, (11,8-1,) 3 LEEFTIJDSGROEP -1,8,8 ( 3,9-8,) 9 1-8, 8, (,7-11,) 7-3 1,3 1, (11,-18,) 7 3-1, 1, (1,-19,) - 1, 1, ( 9,-1,) 9-1,9 1,9 ( 9,9-1,) -7 17, 17,1 (13,3-1,8) 1 7+,1 19,3 (1,3-,) OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma 13, 1, (,-,) 79 Lager onderwijs 13,8 9, ( 7,1-1,9) 9 Lager secundair 1, 13, (1,1-1,) 7 Hoger secundair 11,8 11, ( 9,7-13,9) 13 Hoger onderwijs 11,8 1, (1,-1,3) 13 URBANISATIEGRAAD Stedelijk gebied 1,1 1,9 (1,-1,) 93 Semi-stedelijk gebied 13,7 1,9 (11,-1,7) Landelijk gebied 9, 8,8 ( 7,1-11,) 19 JAAR , 1,7 (13,1-1,3) 3 1 1, 11, (1,-1,9) 83 17

28 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers V.3. Brussels Gewest De paramedische hulpverlener waarop door het grootst aantal personen een beroep wordt gedaan is de kinesitherapeut: 1 van de bevolking in het Brussels Gewest rapporteert minstens één contact met een kinesitherapeut in het afgelopen jaar. Voor de thuisverpleegkundige en de psycholoog bedraagt dit en voor de andere hulpverleners minder dan 3 percent. Tabel geeft een vergelijkende tabel met de resultaten voor alle bestudeerde hulpverleners (per 1 inwoners). Tabel : Aantal personen (in ) met contact met paramedisch hulpverlener in afgelopen jaar, per hulpverlener, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Hulpverlener (*) Kinesitherapeut Psycholoog Thuisverpleegkundige Diëtist Logopedist Ergotherapeut 13, 3,9 3,8,1 1,1, * n = 3 De contacten met paramedische hulpverleners in relatie met de achtergrondkenmerken van de bevolking worden vervolgens besproken per hulpverlener. V.3.1. Kinesitherapeut rapporteren vaker een contact met de kinesitherapeut dan mannen. Het verschil is significant ook na correctie voor leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand (odds ratio 1,7 (9 BI 1,3-,3). Ook leeftijd is zeer significant, hetgeen ook blijkt uit figuur Het percentage personen dat in het afgelopen jaar een contact had met de kinesitherapeut stijgt geleidelijk van bij kinderen en adolescenten tot 8 bij 7- plussers. Het percentage personen dat het afgelopen jaar een contact had met de kinesitherapeut is beduidend lager bij personen zonder diploma (7 t.o.v. 1 of meer in de andere opleidingsklassen). Na correctie voor leeftijd en geslacht is er een significant verschil tussen de laagst opgeleiden en de personen met een hoger diploma (odds ratio,9; 9 BI 1,-,7). Het percentage van de bevolking dat het afgelopen jaar een beroep deed op de kinesitherapeut is in 1 licht gedaald t.o.v 1997 (van 1 naar 1) maar deze daling is in tegenstelling tot wat we observeren in het Vlaams Gewest niet significant. 177

29 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Figuur : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 BR V.3.. Thuisverpleegkundige doen vaker vaak een beroep op een thuisverpleegkundige dan mannen: van de vrouwelijke bevolking rapporteert in het afgelopen jaar minstens één contact met de thuisverpleegkundige, terwijl dit voor mannen slechts is. Na correctie voor leeftijd is het verschil sterk significant (p=.1). Uiteraard is de leeftijd een belangrijke determinant (Figuur.1..3.). Tot de leeftijd van jaar blijft het percentage personen dat gebruik maakt van thuisverpleging onder de, maar daarna stijgt het zeer sterk. Bij mannen stijgt het iets minder steil dan bij vrouwen. Bij 7-plussers heeft 11 van de mannen en van de vrouwen het afgelopen jaar een beroep gedaan op thuisverpleging. Hoewel we ook in het Brussels Gewest bij de hogere opleidingsklassen een kleiner percentage personen vindt dat contact had met een thuisverpleegkundige zijn de verschillen in Brussel niet significant, in tegenstelling tot wat we vinden in het Vlaams Gewest.Vlaanderen Figuur : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh11 BR

30 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Het aantal mensen dat een beroep doet op de thuisverpleegkundige is in 1 in Brussel toegenomen t..o.v (van naar ). Het verschil is significant na correctie voor leeftijd en geslacht (p=.). Uit figuur blijkt dat de stijging zich het meest voordoet bij 7-plussers en vrouwen in de leeftijdsgroep 3- jaar. Bij vrouwen van 7 jaar en ouder is het percentage verdubbeld ( van 1 in 1997 naar in 1). Figuur : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met de thuisverpleegkundige in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1 Indicator oh11 BR V.3.3. Psycholoog Van de 1 vrouwen die in het Brussels Gewest wonen hebben er 8 het afgelopen jaar een contact gehad te met een psycholoog. Voor mannen ligt dit cijfer op 9, een significant verschil, ook na correctie voor leeftijd en geslacht (p=.). Het percentage personen met een contact met de psycholoog is het hoogst (9) bij jonge vrouwen tussen en 3 jaar en het laagst bij 7-plussers (zowel mannen als vrouwen) (Figuur.1..3.). Figuur : Percentage personen met contact met psycholoog in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, Indicator oh1 BR Indicator oh1 BR Er worden geen verschillen vastgesteld naargelang het opleidingsniveau. 179

31 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 V.3.. Diëtist Contacten met een diëtist situeren zich meer dan viermaal vaker bij vrouwen dan bij mannen. Op 1 vrouwen hadden er 3 een contact met de diëtist in het afgelopen jaar, bij mannen is dit 8 op 1. Bij vrouwen in de leeftijdsgroep 3- jaar had meer dan 1 op vrouwen het afgelopen jaar minstens één contact met een diëtist. Figuur : Percentage personen met contact met diëtist in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh13 BR 3 1 Indicator oh13 BR 3 1 Verschillen in functie van opleidingsniveau worden niet geobserveerd. Het percentage personen met een contact met de diëtist in het afgelopen jaar is in het Brussels Gewest in 1 significant gestegen van 1 naar 1. De stijging situeert zich vooral bij vrouwen in de leeftijdsgroep 3- jaar (Figuur.1..3.). Figuur : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met een diëtist in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh13 BR

32 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers V.3.. Logopedist De contacten met de logopedist situeren zich zoals te verwachten vooral bij kinderen en adolescenten. Van de tot 1-jarigen heeft het afgelopen jaar een logopedische behandeling gekregen. Bij vrouwen worden ook in de leeftijdsgroep 1- contacten genoteerd (). Zoals blijkt uit figuur gaat het in de andere leeftijdsgroepen om marginale percentages. Toch misschien te noteren is dat bij 7-plussers terug een licht stijging kan vastgesteld worden. Figuur : Percentage personen met contact met logopedist in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 BR Indicator oh1 BR Verschillen in functie van opleidingsniveau worden niet vastgesteld. V.3.. Ergotherapeut Slechts personen op 1 rapporteren een contact met de ergotherapeut in het afgelopen jaar. Er zijn geen noemenswaardig verschillen in functie van leeftijd, geslacht of opleiding. 171

33 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Tabel : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. oh1 - Brussels Gewest Ruw Gecorrigeerd (9 BI) N GESLACHT Man 1, 9,8 ( 8,1-11,7) 18 Vrouw 1,7 1, (13,-17,) 17 LEEFTIJDSGROEP -1,1, (,1-8,) 1-8,8 8, (,9-1,7) -3 1,1 1, ( 9,-1,7) ,9 1,7 ( 9,9-1,) 17-13,1 13, ( 9,8-17,) 38-17,7 17,3 (13,3-,) ,, (1,8-,8) ,,9 (,-3,) 9 OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma,7,9 ( 3,1-1,9) 13 Lager onderwijs 13,9 11,1 ( 8,-1,9) Lager secundair 1, 9,9 ( 7,1-13,) Hoger secundair 1,1 1,8 ( 8,-13,7) 89 Hoger onderwijs 1, 1, (1,9-17,9) 11 JAAR ,9 1, (1,-1,7) , 1, (11,1-1,) 98 17

34 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Tabel : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Brussels Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. oh11 - Brussels Gewest Ruw Gecorrigeerd (9 BI) N GESLACHT Man (.- 1.7) 11 Vrouw.. ( 1.7-.) 18 LEEFTIJDSGROEP -1.. (.1-1.) 1-.. (.1-1.) (.- 3.1) ( 1.-.) (.8-3.) ( 1.1-.) (.-1.) (1.-.) 8 OPLEIDINGSNIVEAU Geen diploma.3. ( ) 13 Lager onderwijs 7.. ( 1.-.) 1 Lager secundair..3 ( ) Hoger secundair (.8-.) 88 Hoger onderwijs (.8-.3) 11 JAAR (.7-1.8) ( 1.3-.)

35 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 V.. Waals Gewest De paramedische hulpverlener waarop door het grootst aantal personen een beroep wordt gedaan is de kinesitherapeut: 1 van de bevolking in het Waals Gewest rapporteert minstens één contact met een kinesitherapeut in het afgelopen jaar. Voor de thuisverpleegkundige bedraagt dit en voor de andere hulpverleners 3 of minder. Tabel geeft een vergelijkende tabel met de resultaten voor alle bestudeerde hulpverleners (per 1 inwoners). Tabel : Aantal personen (in ) met contact met paramedisch hulpverlener in afgelopen jaar, per hulpverlener, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Hulpverlener (*) Kinesitherapeut Thuisverpleegkundige Psycholoog Diëtist Logopedist Ergotherapeut 13,, 3,,3,, * n = De contacten met paramedische hulpverleners in relatie met de achtergrondkenmerken van de bevolking worden vervolgens besproken per hulpverlener. V..1. Kinesitherapeut rapporteren vaker een contact met de kinesitherapeut dan mannen (1 t.o.v. 1), maar in tegenstelling tot wat we vinden in de andere gewesten is dit verschil na correctie voor leeftijd niet significant. Leeftijd is daarentegen wel duidelijk significant, hetgeen ook kan afgeleid worden van figuur Het percentage personen dat in het afgelopen jaar een contact had met de kinesitherapeut stijgt geleidelijk van 8 bij kinderen en adolescenten tot bij 7-plussers. De stijging is iets meer uitgesproken bij vrouwen. De ruwe cijfers geven geen belangrijke verschillen in functie van opleidingsniveau. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht en gezondheidstoestand blijft dit zo. Urbanisatiegraad is geen factor van belang. Het percentage van de bevolking dat het afgelopen jaar een beroep deed op de kinesitherapeut bleef in het Waals Gewest in 1 nagenoeg onveranderd t.o.v Uit figuur.1... blijkt echter dat een lichte stijging van het gebruik in de jongere leeftijdsgroepen gecompenseerd wordt door een daling bij de oudere leeftijdsgroepen (vooral de 7-plussers). 17

36 Gezondheidsenquête, België, 1 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Figuur : Percentage personen met contact met kinesitherapeut in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 WA Figuur.1... : Verschil (in absoluut ) van het percentage van de bevolking met een contact met de kinesitherapeut in het afgelopen jaar tussen 1 en 1997, volgens leeftijd en geslacht, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh1 WA V... Thuisverpleegkundige doen veel vaker vaak een beroep op een thuisverpleegkundige dan mannen: 8 van de vrouwelijke bevolking rapporteert in het afgelopen jaar minstens één contact met de thuisverpleegkundige, terwijl dit voor mannen slechts is. Ook na correctie voor leeftijd is dit verschil significant (p=,). Uiteraard is de leeftijd een belangrijke determinant (Figuur.1...3). Tot de leeftijd van jaar blijft het percentage personen dat gebruik maakt van thuisverpleging onder de 1, maar daarna stijgt het zeer sterk. Bij mannen stijgt het iets later dan bij vrouwen. Bij 7-plussers heeft 19 van de mannen en 33 van de vrouwen het afgelopen jaar een beroep gedaan op thuisverpleging. 17

37 Medische consumptie : Contacten met zorgverstrekkers Paramedische Zorgverstrekkers Gezondheidsenquête, België, 1 Figuur : Percentage personen met contact met thuisverpleegkundige in afgelopen jaar, volgens leeftijd en geslacht, Waals Gewest, Gezondheidsenquête, België, 1. Indicator oh11 WA We noteren belangrijke verschillen naargelang het opleidingsniveau: bij personen zonder opleiding of enkel een diploma lager onderwijs heeft respectievelijk 13 en 1 van de bevolking het afgelopen jaar een contact gehad met een thuisverpleegkundige, bij personen met een diploma hoger onderwijs is dit slechts. In het Waals Gewest verdwijnen deze verschillen wanneer we corrigeren voor leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand. Na correctie voor leeftijd en geslacht blijkt de urbanisatiegraad geen factor van betekenis te zijn. Het aantal mensen dat een beroep doet op de thuisverpleegkundige is in 1 toegenomen t..o.v (van naar ), maar in tegenstelling tot wat geobserveerd wordt in de andere gewesten is het verschil na correctie voor leeftijd en geslacht niet significant. V..3. Psycholoog Van de 1 vrouwen geven er aan het afgelopen jaar een contact gehad te hebben met een psycholoog. Voor mannen bedraagt dit cijfer, een verschil dat na correctie voor leeftijd sterk significant is (p=,3). Het percentage personen met een contact met de psycholoog in het afgelopen jaar is het hoogst (rond de 1) bij jonge vrouwen tussen 1 en 3 jaar. Bij mannen is er een piek () in de leeftijdsgroep 3- jaar (Figuur.1...). 17