Ergotherapie, Hogeschool van Amsterdam

Transcriptie

1 Adviesrapport & Onderzoeksrapport Kinderassessments gericht op participatie- en activiteitenniveau Junior adviseurs Senior adviseur Opdrachtgever Contactpersonen Opleiding Paula van den Burg Paula Gieles Annik Kropman Eric Tigchelaar Revalidatiecentrum Het Roessingh Lieke Acherman Hanneke Brienen Ergotherapie, Hogeschool van Amsterdam Datum September 2009

2 Adviesrapport & Onderzoeksrapport Kinderassessments gericht op participatie- en activiteitenniveau Amsterdam, september 2009 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Junior Adviseurs Senior Adviseur Opdrachtgever Contactpersonen Opleiding Illustraties Paula van den Burg Paula Gieles Annik Kropman Eric Tigchelaar Revalidatiecentrum Het Roessingh Lieke Acherman Hanneke Brienen Ergotherapie, Hogeschool van Amsterdam Angela Gieles Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie

3 Voorwoord Twintig weken hebben wij gewerkt aan ons afstudeerproject voor de Hogeschool van Amsterdam opleiding ergotherapie. Om af te studeren hebben wij van revalidatiecentrum Het Roessingh de opdracht gekregen om ons te verdiepen in kinderassessments, gericht op participatie- en activiteitenniveau. Zoals bij waarschijnlijk iedere afstudeeropdracht ging het niet altijd even makkelijk. Een haperende NS, corrupte computers, vermoeide hersenen en kapotte koffieautomaten maakten het leven voor ons studenten niet altijd even makkelijk. Maar het waren dezelfde lange treinreizen, de koffie (niet uit de koffieautomaat, maar uit het HvA café) en de samenwerking met drie vriendinnen die er voor hebben gezorgd dat dit afstuderen ook een bijzondere en leuke ervaring is geweest. Na twintig weken hard werken ligt er een compleet product, een resultaat waar we trots op zijn. Dit was echter allemaal niet mogelijk geweest zonder de hulp en inzet van een aantal mensen. In het bijzonder willen we Eric Tigchelaar bedanken voor al zijn goede hulp en adviezen. Het feit dat we altijd binnen konden lopen en dat hij op ieder uur van de dag en week bereid was ons hulp te bieden waarderen wij enorm! Daarnaast Hanneke Brienen en Lieke Acherman, die vanuit Het Roessingh de tijd hebben genomen om naar ons te luisteren, onze producten te lezen en ons hulp te bieden waar nodig. Ook willen wij de ergotherapeuten bedanken die wij hebben mogen interviewen en de docenten die altijd voor ons klaar stonden. Dit zijn o.a. Pauline Aarts, Margo van Hartingsveldt, Els Spaargaren en Anneco van der Toorn. Wij danken hen voor hun tijd, hun expertise omtrent ons onderwerp en alle goede adviezen en nieuwe inzichten die zij ons gegeven hebben. Ook gaat er een groot dankwoord uit naar Angela Gieles, grafisch ontwerpster, die geheel kosteloos de illustraties voor ons product heeft ontworpen. Als laatste, maar niet minder belangrijk, gaat onze dank uit naar alle familie en vrienden die voor ons klaar stonden. Bedankt voor jullie interesse in ons onderwerp en vakgebied. In het bijzonder willen wij Peter Bekkers, Bert van den Burg, Sander Ganzevles, Ingrid Heutink en Rosanne Kropman bedanken. Wij hopen dat u als lezer met ons product nieuwe inzichten opdoet, uw blik verruimt en dat de resultaten praktisch toepasbaar zijn in uw werk. Paula van den Burg, Paula Gieles & Annik Kropman

4 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Inhoudsopgave Inleiding... 6 Samenvatting onderzoeksrapport... 7 Deel I, Adviesrapport Het advies...11 Assessments in de kinderrevalidatie op participatie- en activiteitenniveau...14 Omschrijving assessments...18 Deel II, Onderzoeksrapport Onderzoeksopzet Onderzoeksvragen Toelichting begrippen Onderzoeksmethode Deelvraag Deelvraag Deelvraag Vraagstelling, ontwikkel een overzicht met geschikte ergotherapeutische assessments in de kinderrevalidatie op participatie- en activiteitenniveau Onderzoeksresultaten Deelvraag Resultaten assessments geschikt voor kinderen Resultaten kinderassessments op participatie- en/of activiteitenniveau Deelvraag Deelvraag Resultaten (hoofd) vraagstelling /240

5 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie 3. Conclusies Discussie Discussie ten aanzien van de inhoud Discussie ten aanzien van de methodiek Suggestie voor vervolgonderzoek...63 Deel III, Literatuurlijst en bijlagen Literatuurlijst...65 Bijlagen...71 Bijlage 1, Selectielijst kinderassessments...72 Bijlage 2, Selectielijst op participatie en/of activiteitenniveau...82 Bijlage 3, Resultaten betrouwbaarheid en validiteit...91 Bijlage 4, Selectielijst betrouwbaar en valide assessments Bijlage 5, Selectielijst betrouwbaar en valide, veelbelovende assessments Bijlage 6, Selectielijst betrouwbaar en valide, twijfel Bijlage 7, Selectielijst assessments die niet betrouwbaar en valide zijn Bijlage 8, Uitleg Clinical Utility Bijlage 9, Resultaten praktische toepasbaarheid Bijlage 10, Complete beoordeling praktische toepasbaarheid Bijlage 11, Outcome Measures Rating Forms and Guidelines /240

6 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Inleiding Voor u ligt het onderzoeks- en adviesrapport van het onderzoek naar kinderassessments. In het onderzoeksrapport kunt u lezen hoe het onderzoek naar de assessments geschikt voor kinderen op participatie- en activiteitenniveau is uitgevoerd. In het adviesrapport vindt u de assessments die geschikt zijn voor kinderen op participatie- en activiteitenniveau. Deze opdracht is uitgevoerd in opdracht van Revalidatiecentrum Het Roessingh te Enschede in samenwerking met de regiogroep kinderergotherapeuten Noord-Oost Nederland. Dit document is als volgt opgebouwd: als eerste kunt u de samenvatting van het onderzoeksrapport lezen. Daarna deel 1, het adviesrapport, vervolgens deel 2, het onderzoeksrapport. In deel 3 staan de literatuurlijst en bijlagen van het gehele document. De aanleiding voor dit project is het streven naar het creëren van meer overzicht wat betreft het gebruik van ergotherapeutische assessments voor de doelgroep kinderen. De opdracht is ontstaan in de regiogroep kinderergotherapie Noord-Oost Nederland. Twee kinderergotherapeuten werkzaam bij revalidatiecentrum Het Roessingh te Enschede fungeerden als opdrachtgever om het project te begeleiden. Vraagstelling Ontwikkel een overzicht met geschikte ergotherapeutische assessments in de kinderrevalidatie op participatie- en activiteitenniveau. De opdracht is om een overzicht te ontwikkelen van beschikbare assessments die geschikt zijn voor kinderergotherapie op participatie- en activiteitenniveau. Per assessment is gekeken naar betrouwbaarheid, validiteit en praktische toepasbaarheid. Dit met als doel dat er binnen de kinderergotherapie beter onderbouwd gebruik gemaakt gaat worden van assessments. Het overzicht bevat alleen assessments op participatie- en activiteitenniveau. Daarnaast is er een poster gemaakt, zodat er in de praktijk snel een geschikt assessment gekozen kan worden. In dit product kan het woord kinderassessments ook gelezen worden als assessments geschikt voor kinderen. 6/240

7 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Samenvatting onderzoeksrapport Doel Het doel van dit onderzoek was het ontwikkelen van een overzicht met geschikte ergotherapeutische assessments in de kinderrevalidatie op participatie- en activiteitenniveau. De onderzoeksvraag is opgesplitst in de volgende drie deelvragen: welke kinderassessments zijn beschikbaar op participatie- en activiteitenniveau, wat is de mate van betrouwbaarheid en validiteit van deze assessments en wat is praktische toepasbaarheid van de kinderassessments. Methode Om antwoord te krijgen op welke assessments beschikbaar zijn voor kinderen op participatie- en activiteitenniveau is er gestart met het zoeken naar assessments die geschikt zijn voor kinderen. Dit is gedaan aan de hand van Asher (2007), Law, Baum & Dunn (2005), een inventarisatielijst vanuit de Regiogroep Noord-Oost Nederland en interviews met drie toonaangevende kinderergotherapeuten. Een assessment werd geïncludeerd, wanneer het geschikt was voor kinderen tussen de 0 en 18 jaar oud. De tweede stap was het selecteren op participatie- en activiteitenniveau. Er is gekeken naar de titel en het doel van het assessment, waarin gezocht is naar de woorden participatie en/of activiteiten. Tijdens alle rondes zijn de assessments onafhankelijk door twee beoordelaars beoordeeld en indien nodig door een derde onafhankelijke beoordelaar. Om de mate van betrouwbaarheid en validiteit te bepalen werd gebruik gemaakt van Asher (2007) en Law (2005). Bij het beoordelen van de assessments werd als maatstaf gehanteerd dat de assessments, zowel op betrouwbaarheid als validiteit, op uitstekend (++) of adequaat (+) werden gescoord om meegenomen te worden naar de volgende ronde. Wanneer een assessment niet in de literatuur beschreven stond, werd er gezocht naar artikelen. Wanneer er van nieuwe assessments nog geen betrouwbaarheid en/of validiteit was aangetoond, maar wel door de opdrachtgever en toonaangevende kinderergotherapeuten als veelbelovend werd genoemd, zijn ook ze meegenomen naar de volgende ronde. Wanneer een assessment op participatie- en/of activiteitenniveau betrouwbaar en valide werd bevonden, werd deze meegenomen naar de derde selectielijst. Samenvatting Onderzoeksrapport 7/240

8 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie De laatste stap was het beoordelen van de overgebleven assessments op praktische toepasbaarheid. De beoordeling vond plaats aan de hand van het onderdeel Clinical Utility uit de beoordelingslijst: Outcome Measures Rating Forms and Guidelines (Law, 2004). Bij de beslissing om een assessment te includeren of te excluderen is er vooral gekeken naar de clarity of instructions. Dit is beoordeeld met excellent (++), adequate (+) of poor (-). Resultaten en conclusie 89 van de 255 assessments geschikt voor kinderen waren op participatie- en/of activiteitenniveau. 55 assessments, waarvan negen veelbelovend, bleven er over na het beoordelen van de betrouwbaarheid en validiteit. Na de beoordeling op praktische toepasbaarheid bleven er 14 assessments over die betrouwbaar, valide en praktische toepasbaar zijn: - AMPS, Assessment of Motor and Process Skills - HOME, Home Environment: Home Observation for Measurement of the Environment - SFA, School Function Assessment; Assistive Technology supplement - COSA, Child Occupational Self Assessment - CHART, Craig Handicap and Assessment Reporting Technique - AHA, Assisting Hand Assessment - BBRS-2, Burks Behavior Rating Scales - WeeFIM, Functional Independence Measure for Children - Klein-Bell Activities of Daily Living Scale - PEDI, Pediatric Evaluation of Disability Inventory - COPM, Canadian Occupational Performance Measure - GAS, Goal Attainment Scale - School AMPS, School Assessment of Motor and Process Skills - SSI, School Setting Interview De negen veelbelovende assessments zijn: - CAPE, Children s Assessment of Participation and Enjoyment - KOEK, Korte Observatie Ergotherapie Kleuters - PACS, Pediatric Activity Card Sort (Vertaald in het Nederlands: Foto-interview) - PVQ, Pediatric Volitional Questionnaire Samenvatting Onderzoeksrapport 8/240

9 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie - PAC, Preferences for Activities of Children - SCOPE, Short Child Occupational Profile - SOESSS, Standaard Observatie Ergotherapie Schrijven en Sensomotorische Schrijfvoorwaarden - TOES, Test of Environmental Supportiveness - TOP, Test of Playfulness Discussie Als onderzoeker ben je onbewust bevooroordeeld, waardoor het kan zijn dat assessments ten onrechte wel of niet geselecteerd zijn voor de selectielijsten. Vanwege de voortgang is halverwege het onderzoek besloten geen nieuwe assessments meer op te nemen. Hierdoor is het mogelijk dat assessments niet zijn opgenomen die wel binnen de onderzoeksvraag hadden gepast. Tijdens het beoordelen van de betrouwbaarheid, validiteit en praktische toepasbaarheid was van sommige assessments niet de volledige informatie beschikbaar. Hierdoor kan informatie ontbreken die wel van belang was voor het onderzoek. Samenvatting Onderzoeksrapport 9/240

10 Deel I Adviesrapport -Afstudeeropdracht Kinderassessments -

11 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Het advies Ontwikkel een overzicht met geschikte ergotherapeutische assessments in de kinderrevalidatie op participatie- en activiteitenniveau. Om dit overzicht te ontwikkelen is er een literatuuronderzoek gedaan. Per assessment is gekeken naar betrouwbaarheid, validiteit en praktische toepasbaarheid. Met de betrouwbaarheid van een assessment wordt bedoeld dat het assessment consistent meet. Met de validiteit wordt bedoeld dat een assessment meet wat het behoord te meten. De praktische toepasbaarheid houdt in dat het assessment goed toe te passen is binnen de setting, in dit geval Revalidatiecentrum Het Roessingh. De assessments die in het onderzoek betrouwbaar en valide zijn bevonden zijn opgenomen in het adviesrapport. Echter zijn er ook assessments opgenomen die nog onvoldoende betrouwbaar en valide zijn bevonden, deze worden veelbelovend genoemd. De assessments die wel betrouwbaar en valide zijn, genieten te allen tijde de voorkeur boven de veelbelovende assessments. In dit adviesrapport staan alle assessments twee maal omschreven. De eerste keer beknopt geïmplementeerd in het PEO-model en daarnaast in hoofdstuk 2, waar ze uitgebreid omschreven worden. Op de bijgevoegde poster staan alle assessments in één oogopslag weergegeven. Kinderergotherapie is gebaseerd op de interactie tussen het kind, zijn omgeving en zijn handelen. (van Hartingsveldt, Cup, Corstens- Mignot, 2006). Deze drie elementen en hun onderlinge interactie zijn beschreven in het Person-Environment-Occupation model (PEO-model; Law, 2005). Daarom zijn de assessments die geschikt zijn voor de kinderen op participatie- en activiteitenniveau, geordend volgens dit model. In het PEO-model zijn de elementen; persoon, omgeving en het handelen in elkaar verweven en geeft het een overzicht van het dagelijkse leven van mensen. De auteurs onderkennen dat het handelen niet los kan staan van de contextuele invloeden, tijdelijke factoren en de fysieke en psychosociale karakteristieken van een persoon. Een Person-Environment-Occupation interventie streeft naar het optimaal uitvoeren van het dagelijkse handelen die voor de cliënt belangrijk zijn. De auteur van het model heeft expliciet weergegeven dat het belangrijk is om te focussen op de doelen van de cliënt. Tevens is het belangrijk om het aandeel in het interactieve proces, dat vorm zal geven aan een relatie tussen behandelaar en cliënt, steun zal bieden aan de verantwoordelijkheid voor zijn/haar eigen rehabilitatie. Adviesrapport 11/240

12 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie In het diagram zijn de drie elementen van het PEO-model onderverdeeld in drie cirkels. De cirkels overlappen elkaar zo dat er zeven unieke componenten ontstaan. Figuur 1; PEO-model (Law, 2005) Person Environment Occupation Binnen de diagnostiek binnen de (kinder)ergotherapie wordt op dit moment veel gewerkt volgens de top-down benadering. Met de top-down benadering wordt begonnen met de participatie (occupational performance) en vervolgens wordt er gekeken naar de factoren die dat beïnvloeden: activiteiten, omgeving en persoon. Met andere woorden, eerst wordt de participatie van het kind in kaart gebracht, vervolgens de activiteit(en) die een kind uitvoert en daarna het kind als persoon. Door te beginnen met het participatie- en activiteitenniveau benadruk je wat het kind kan i.p.v. wat het kind juist niet kan. Door de onderdelen van het PEO-model zo te ordenen, eerst participatie (occupational performance), daarna activiteiten, wisselwerking activiteiten en omgeving, wisselwerking activiteiten en persoon, omgeving, wisselwerking omgeving en persoon en als laatste persoon, creëer je de top-down benadering. Zie figuur 2. Adviesrapport 12/240

13 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Figuur 2; PEO-model volgens top-down benadering I. Participatie, occupational VII VI V performance II. Activiteiten III. Wisselwerking tussen activiteiten IV I III en omgeving. IV. Wisselwerking tussen activiteiten en persoon V. Omgeving II VI. Wisselwerking tussen omgeving en persoon VII. Persoon De assessments die onder participatie (occupational performance) en activiteiten vallen hebben de hoogste prioriteit. Deze assessments passen het beste binnen de onderzoeksvraag en voldoen aan de top-down benadering. De assessments die het hoogst scoorden op betrouwbaarheid, validiteit en praktische toepasbaarheid op onderdeel I, participatie (occupational performance), zijn: - School Functioning Assessment; Assistive Technology Supplement (SFA) - Child Occupational Self Assessment (COSA) - Craig Handicap and Assessment Reporting Technique (CHART) Op onderdeel II, activiteiten: - Klein-Bell Activities of Daily Living Scale De overige assessments zoals die weergeven staan per onderdeel zijn in hiërarchische volgorde weergegeven op betrouwbaarheid, validiteit en praktische toepasbaarheid. Adviesrapport 13/240

14 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Assessments in de kinderrevalidatie op participatie- en activiteitenniveau. I. Participatie, occupational performance School Function Assessment; Assistive Technology supplement (SFA) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Doelgroep Het waarnemen van functionele vaardigheden die de participatie ondersteunen op de basisschool. Basisschool leerlingen tot 12 jaar. Child Occupational Self Assessment (COSA) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Het kind de gelegenheid geven om mogelijke probleemgebieden in zijn/haar handelen aan te geven. Doelgroep Kinderen tussen acht en 13 jaar. Craig Handicap and Assessment Reporting Technique (CHART) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Hoe de mate van beperkingen en handicaps de sociale en maatschappelijke participatie beperken. Doelgroep Cliënten met een dwarslaesie, traumatisch hersenletsel, CVA, MS, brandwonden en amputaties. Geschikt voor adolescenten van 13 t/m 24 jaar Goal Attainment Scale (GAS) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Het bepalen van doelen. Doelgroep Kinderen en volwassenen. Canadian Occupational Performance Measure (COPM) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Het in kaart brengen van de problemen die het kind in het dagelijks leven ervaart. Doelgroep Vanaf zeven jaar. Adviesrapport 14/240

15 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Children s Assessment of Participation and Enjoyment (CAPE) Doel Onderzoeken hoe kinderen deelnemen aan dagelijkse activiteiten. Doelgroep Kinderen en jongeren van zes tot 21 jaar. Short Child Occupational Profile (SCOPE) Doel Het omschrijven en beoordelen van de participatie van het kind. Doelgroep Kinderen en jongeren vanaf de geboorte tot 21 jaar. Pediatric Volitional Questionnaire (PVQ) Doel Inzicht verkrijgen in de motivatie van het kind en hoe de omgeving het Willen versterkt of belemmert. Doelgroep Kinderen van twee tot acht jaar, met matige tot ernstige lichamelijke en/of mentale beperkingen. Test of Playfulness (TOP) Doel Beoordelen van het spelgedrag (playfulness) van een kind. Doelgroep Alle kinderen die spel en playfulness' aangaan. II. Activiteiten Klein-Bell Activities of Daily Living Scale Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Doelgroep Meet onafhankelijkheid en legt de basisvaardigheden vast op het gebied van ADL. Kinderen vanaf zes maanden. Preferences for Activities of Children (PAC) Doel Vastleggen van de voorkeursactiviteiten van een kind. Doelgroep Kinderen en jongeren van zes tot 21 jaar (in staat om activiteiten te herkennen en sorteren) Pediatric Activity Card Sort (PACS) (Vertaald in het Nederlands: Foto-interview) Doel Meten van belangrijkheid, uitvoering en tevredenheid van dagelijkse activiteiten van een kind. Doelgroep Kinderen van zes tot 12 jaar. Adviesrapport 15/240

16 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie III. Wisselwerking tussen activiteiten en omgeving School Setting Interview (SSI) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Doelgroep Inventariseren of er nog speciale benodigdheden nodig zijn binnen de school. Studenten met beperkingen. Vanaf ongeveer 10 jaar en ouder. Test of Environmental Supportiveness (TOES) Doel Onderzoeken wat het effect van de omgeving is op het spelgedrag (playfulness) van een kind. Doelgroep Kinderen van anderhalf tot 15 jaar. IV. Wisselwerking tussen activiteiten en persoon Assessment of Motor and Process Skills (AMPS) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Doelgroep Het meten van de kwaliteit van het handelen in basis- en instrumentele activiteiten van het dagelijks leven. Kinderen vanaf 4 jaar en volwassenen (ongeacht de diagnose). Assisting Hand Assessment (AHA) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Het meten en beschrijven van de effectiviteit van het gebruik van de aangedane hand in de spontane spelsituatie. Doelgroep Kinderen met een unilaterale aandoening aan arm/hand van 18 maanden tot vijf jaar. Burks Behavior Rating Scales (BBRS-2) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Het diagnosticeren van kinderen met gedragsproblemen. Doelgroep Kinderen tussen de vier en 18 jaar (met of zonder beperkingen). Functional Independence Measure for Children (WeeFIM) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Vaststellen van het niveau van functioneren op de gebieden: zelfverzorging, mobiliteit en cognitie. Doelgroep Kinderen van nul tot zeven jaar. Adviesrapport 16/240

17 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Pediatric Evaluation of Disability Inventory (PEDI) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel In kaart brengen van de functionele status en het meten van veranderingen in vaardigheden van kinderen. Doelgroep Kinderen van zes maanden tot 7,5 jaar. School Assessment of Motor and Process Skills (School AMPS) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Meten welke vaardigheden op motorisch en procesmatig gebied het handelen op school negatief of positief beïnvloeden. Doelgroep Schoolgaande kinderen van drie tot twaalf jaar. Korte Observatie Ergotherapie Kleuters (KOEK) Doel Observeren van schoolsevaaridheden. Doelgroep Kleuters van vijf en zes jaar. Standaard Observatie Ergotherapie Schrijven en Sensomotorische Schrijfvoorwaarden (SOESSS) Doel Inzicht krijgen in de schrijfproblemen van kinderen. Doelgroep Kinderen van zes tot en met twaalf jaar. V. Omgeving Home Environment: Home Observation for Measurement of the Environment (HOME) Aangetoond betrouwbaar en valide. Doel Doelgroep Het beschrijven en onderscheiden van de kwaliteit en kwantiteit van de stimulatie en ondersteuning die beschikbaar is in de thuisomgeving van een kind. Kinderen van nul tot 15 jaar. VI. Wisselwerking tussen omgeving en persoon Tijdens dit onderzoek ligt de focus niet op dit onderdeel. VII. Persoon Tijdens dit onderzoek ligt de focus niet op dit onderdeel. Adviesrapport 17/240

18 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Omschrijving assessments School Function Assessment; Assistive Technology supplement (SFA) Wendy Coster, PhD,OTR/L;Theresa Deeney, EdD; Jane Haltiwanger, PhD; Stephen M. Haley, PhD, PT (1998) Doel Doelgroep Tijdsduur Benodigdheden Beschrijving Ontworpen om bij een leerling (niet academisch gerelateerde) functionele vaardigheden waar te nemen en in te schatten, die participatie ondersteunen op de basisschool. De SFA is vooral goed om passende onderwijsprogramma's op te stellen voor kinderen die speciale behoeftes hebben. Kinderen met een verscheidenheid aan beperkingen. Voor kinderen van de basisschool tot 12 jaar. 1,5 2 uur. Handleiding en scoreformulier. De SFA bestaat uit drie delen: Deel I: Participatie (participation) wordt gebruikt om de mate van participatie van de student te onderzoeken in zes grote schoolactiviteiten: reguliere of speciale klaslokalen, de speelplaats, vervoer van en naar school, activiteiten in de badkamer en toiletgebruik, overgangen van en naar klassen en pauzes. Deel II: taakondersteuning (task supports) onderzoekt de ondersteuning die momenteel aan de student wordt verstrekt wanneer hij of zij schoolgerelateerde functionele taken uitvoert die nodig zijn om op effectieve wijze te participeren in een educatief programma (school). Twee types van taakondersteuning worden apart van elkaar onderzocht; de hulp (hulp van een volwassenen) en aanpassingen (wijzigingen/veranderingen in de omgeving of het programma zoals speciale benodigdheden of aangepaste materialen). Deel III: Uitvoeren van activiteiten (Activity Performance) wordt gebruikt om de uitvoering van specifieke schoolgerelateerde functionele activiteiten van de student te onderzoeken. Elke schaal bevat een uitgebreide reeks activiteiten van gemeenschappelijke functionele eisen zoals; verplaatsen door de klas en de school, het gebruik van schoolmaterialen, interactie met anderen, het volgen van de schoolregels, en communicatie benodigdheden. Elke set van activiteiten wordt gebruikt om de taken te onderzoeken die globaal bij deel II aan bod komen. Adviesrapport 18/240

19 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Betrouwbaarheid ++ Validiteit ++ Praktische toepasbaarheid + Kosten SFA volledige set (bevat handleiding, 25 scoreformulieren en drie handleidingen voor het scoren): $207,-. Handleiding: $ 130,- Scoreformulier: $ 83,- voor 25 stuks. (Pearson education, 2009) Gebruikt door Onbekend. Adviesrapport 19/240

20 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Child Occupational Self Assessment (COSA) Kathi Baron, MS,OTR; Gary Kielhofner, DrPH,OTR, FAOTA;Anita Iyengar,MS, OTR;Victoria Goldhammer,OTS; Julie Wolenski,OTS (2005) Doel De COSA is een cliëntgericht zelfevaluatie instrument, ontworpen om de handelingscompetentie en waarden van het kind in kaart te brengen. De COSA biedt het kind de gelegenheid om mogelijke probleemgebieden in zijn/haar handelen aan te geven. Doelgroep Kinderen tussen 8 en 13 jaar. Tijdsduur minuten. Benodigdheden Handleiding en scoreformulier. Beschrijving De COSA bestaat uit een serie items die betrekking hebben op handelingen van het kind in het dagelijks leven. Door middel van zelfevaluatie, aan de hand van bekende visuele symbolen en eenvoudige taal, krijgt het kind de mogelijkheid om een waardering toe te kennen aan zijn handelingscompetentie. De COSA biedt twee mogelijkheden van aanbieden: een invulversie en een sorteerversie. Beide versies bevatten dezelfde items. De therapeut beslist welke versie het meest geschikt is voor het kind en houdt hierbij rekening met de mogelijkheden van het kind. De items zijn bedoeld om het kind aan het denken te zetten over zijn handelen. De items zijn algemeen beschreven, er wordt niet ingegaan op specifieke deelhandelingen. Tijdens de nabespreking, het bespreken van de waarderingen van het kind, gaat de therapeut dieper in op de deelhandelingen behorend bij de items. Betrouwbaarheid ++ Validiteit + Praktische toepasbaarheid ++ Kosten Handleiding: $35,- (MOHO Clearinghouse, 2008). Het Expertise centrum ergotherapie van de HvA heeft tevens een reader ontwikkeld met het volledige instrument in het Nederlands. Deze is voor 5,- te bestellen via Expertise centrum ergotherapie, Gebruikt door Meerdere instellingen in Nederland. Adviesrapport 20/240

21 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Craig Handicap and Assessment Reporting Technique (CHART) Gale G.Whiteneck, PhD; Susan W Charlifue, MA; Kenneth A. Gerhart, MS, RPT; Drew Overholser, MA; George N. Richardson,MRC (1995) Doel CHART is ontworpen als een objectieve maatstaf voor de mate waarin beperkingen en handicaps de sociale- en maatschappelijke participatie beperken. Doelgroep In eerste instantie ontworpen voor cliënten met een dwarslaesie; tevens kan het gebruikt worden voor cliënten met traumatisch hersenletsel, cerebro vasculair accident (CVA), multiple sclerose (MS), brandwonden, en amputaties. Geschikt voor adolescenten van 13 t/m 24 jaar. Tijdsduur 30 minuten. Benodigdheden Scoreformulier Beschrijving Een vragenlijst met 32-items geeft de specifieke gebieden van functie weer in zes domeinen: fysieke onafhankelijkheid, mobiliteit, beroep, sociale integratie, economische zelfstandigheid en geaardheid. Punten worden toegekend aan de antwoorden, met een maximum van 100 punten voor elk domein. CHART Short Form (CHART-SF) is ook beschikbaar om te dienen als een screening instrument met 19 items. Betrouwbaarheid ++ Validiteit + Praktische toepasbaarheid ++ Kosten Gratis verkrijgbaar via The Center for Outcome Measurement In Brain Injury (2006). Gebruikt door Onbekend. Adviesrapport 21/240

22 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Goal Attainment Scale (GAS) Kiresuk, T.J., Smith, A., Cardillo, J. (1968) Doel De GAS is bedoeld om op een concrete manier doelen te stellen, bestaande uit vijf stappen waardoor je behandelingen op de juiste wijze evalueert. Doelgroep Kinderen en volwassenen. Tijdsduur Het maken van en scoren van de GAS vraagt veel tijd en oefening. Het maken en uittesten kost, ook bij getrainde paramedici, ongeveer 45 minuten. De opgestelde criteria volgens de website: Steenbeek, D. (2008) veronderstellen dat het scoren binnen tien minuten mogelijk is. Benodigdheden Scoreformulieren. Beschrijving De eerste stap is het identificeren van de doelen met hoge prioriteit. Schrijf het eerste doel in de tabel goal 1 en voeg andere doelen toe indien nodig. De volgende stap is het identificeren van mogelijke uitkomsten bij elk gekozen doel. De uitkomsten moeten specifiek en waar mogelijk als gedragskenmerk, of iets wat meetbaar is worden, uitgedrukt. Begin met de meest waarschijnlijke uitkomst. Dit is wat je redelijkerwijs verwacht wat er gebeurt binnen het tijdsraam en succes. Dit wordt aangemerkt als 0. Beschrijf dan wat een hoger niveau van succes zou zijn, of een betere uitkomst (+1) en een nog betere uitkomst (+2). Doe dan hetzelfde voor mindere mate van succes (-1) en (-2). Betrouwbaarheid + Validiteit + Praktische toepasbaarheid ++ Kosten De GAS is gratis te verkrijgen via de website van Stephen (n.d.). Gebruikt door St. Maartenskliniek Nijmegen. Adviesrapport 22/240

23 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Canadian Occupational Performance Measure (COPM) Mary Law, PhD,OT(C); Sue Baptiste, MHSc,OT(C);Anne Carswell, PhD,OT(C); Mary Ann McColl, PhD,OT(C); Helene Polatajko, PhD,OT(C); Nancy Pollock, MSc,OT (2005) Doel De COPM brengt de problemen in kaart die de cliënt in het dagelijks handelen ervaart. Doelgroep Kinderen vanaf 7 jaar. Tijdsduur minuten. Benodigdheden Scoreformulier. Beschrijving Het afnemen van de COPM bestaat uit het houden van een (semigestructureerd) interview met de cliënt. Bij de COPM gaat het om de inventarisatie van de problemen bij dagelijkse handelingen op het gebied van zelfredzaamheid, productiviteit en vrije tijd. De cliënt scoort per onderdeel waar hij/zij problemen bij ondervindt en hoe belangrijk de activiteit is. De cliënt kan de belangrijkheid van een activiteit scoren op een schaal van 0 t/m 10 (0= helemaal niet belangrijk, 10= heel belangrijk). Na deze score moet de cliënt aangeven wat voor hem/haar de vijf belangrijkste/urgentste problemen zijn. Hierna moet de cliënt per probleem de uitvoering en de tevredenheid over deze uitvoering scoren op een schaal van 0 t/m 10. De COPM kan na enige tijd herhaald worden. Daardoor is het mogelijk te meten of het beeld dat de cliënt heeft van zijn handelen in de loop van de therapie verandert. Betrouwbaarheid + Validiteit + Praktische toepasbaarheid ++ Kosten 100 lijsten en twee setjes scorekaartjes 22,50. Losse scorekaartjes 3,- (exclusief administratiekosten (4% minimaal) maar inclusief verzendkosten) Te verkrijgen bij VU Medisch Centrum, afdeling ergotherapie. Er is ook een drie daagse cursus die aangeboden wordt door pro-education (2009) voor 875 euro. Gebruikt door Meerdere instellingen in Nederland. Adviesrapport 23/240

24 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Children s Assessment of Participation and Enjoyment (CAPE) Gillian King, Mary Law, Susanne King, Patricia Hurley, Peter Rosenbaum, Steven Hanna, Marilyn Kertoy, Nancy Young (2004) Doel Onderzoekt hoe kinderen en jongeren deelnemen aan dagelijkse activiteiten buiten de schoolse activiteiten om. Doelgroep Kinderen tussen de 6 en 21 jaar. Tijdsduur 30 tot 45 minuten (fase 1: min. fase 2: min.). De tijd is afhankelijk van het aantal activiteiten die het kind uitvoert. Benodigdheden De CAPE set: handleiding, scoreformulier, activiteitenkaarten, categorie kaarten en de samenvatting van de score vellen. Beschrijving De CAPE is een vragenlijst met 55-items om te onderzoeken hoe kinderen en jongeren deelnemen aan dagelijkse activiteiten buiten hun schoolse activiteiten om. De CAPE geeft informatie over vijf dimensies van deelname. Dit omvat mede de diversiteit (aantal gedane activiteiten), intensiteit (frequentie van deelname van een aantal mogelijke activiteiten, gemeten binnen een categorie) en het genot van de activiteiten. Het geeft ook informatie over de context waarin kinderen en jongeren deelnemen aan deze activiteiten (d.w.z. met wie en waar ze deelnemen). De CAPE bevat 55 dagelijkse activiteiten met betrekking tot kinderen buiten de schoolse activiteiten om. Voor de CAPE is er een versie die de kinderen zelf in kunnen vullen en een versie voor een interviewer (therapeut). N.B. Te gebruiken in combinatie met de PAC. Betrouwbaarheid Onderzoek naar betrouwbaarheid en validiteit van de Nederlandse versie van de CAPE en PAC wordt in najaar 2009 gepubliceerd, Marleen Bult - NetChild. Validiteit Zie betrouwbaarheid. Praktische toepasbaarheid + Kosten Volledige set: $116,-. Handleiding: $62,-. Score formulieren: $ 30,- voor 25 stuks. (Pearson 2009). Via Netchild (n.d.) is de Nederlandse versie van de PAC beschikbaar, de prijs is niet bekend. Gebruikt door Revalidatiecentrum de Hoogstraat en UMC St. Radboud. Adviesrapport 24/240

25 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie The Short Child Occupational Profile (SCOPE) Bowyer, P.L., Kramer, J., Ploszaj, A., Ross, M., Schwartz, O., Kielhofner, G., Kramer, K. (Version 2.2, 2008) Doel De SCOPE omschrijft de participatie van het kind, ongeacht de symptomen, diagnose, leeftijd of de behandelsetting en beoordeelt veranderingen in het participeren van een kind in een bepaalde tijd, zodat de uitkomsten van de therapie geëvalueerd kunnen worden. Doelgroep De SCOPE kan gebruikt worden bij kinderen vanaf de geboorte tot 21 jaar oud met een scala van vermogens en diagnoses. Tijdsduur Niet bekend. Benodigdheden Handleiding en een scoreformulier. Beschrijving De SCOPE bestaat uit 25 items, die verdeeld zijn in zes onderdelen die zijn gebaseerd op de concepten van het Model of Human Occupation. De eerste vijf onderdelen (wil, gewenning, communicatie en interactie vaardigheden, procesvaardigheden en motorische vaardigheden) zijn direct van invloed op de persoonlijke factoren van een kind en hun effect op het participeren en het handelen. Bij deze onderdelen word het kind beoordeeld. Het laatste onderdeel onderzoekt welke invloed de omgeving van het kind heeft op de mogelijkheden om te participeren en handelingen uit te voeren. Bij dit onderdeel worden de middelen, mogelijkheden, beperkingen en eisen die door de omgeving worden gesteld beoordeeld. Betrouwbaarheid Er zijn wel onderzoeken gedaan naar de betrouwbaarheid en validiteit van eerdere versies. Onderzoek naar versie 2.2 uit 2008 moet nog uitgevoerd worden. Validiteit Zie betrouwbaarheid. Praktische toepasbaarheid ++ Kosten De handleiding kost $38,50. (MOHO Clearinghouse, 2008). Het Expertise centrum ergotherapie van de HvA is bezig met een concept vertaling, naar verwachting komt dit op hun website in oktober 2010 beschikbaar (Expertise centrum ergotherapie, 2009). Gebruikt door Onbekend Adviesrapport 25/240

26 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Pediatric Volitional Questionnaire (PVQ) Basu, S., Kafkes, A., Schatz, R., Kiraly, A. and Kielhofner, G. (versie ) Doel De PVQ is een observatie-instrument dat de motivatie van een kind onderzoekt. Door systematisch vast te leggen hoe een kind reageert op en handelt in zijn omgeving, wordt inzicht verkregen in de interne motivatie van het kind en hoe de omgeving het Willen versterkt of belemmert. Doelgroep Kinderen, (ontwikkelings)leeftijd van twee tot acht jaar, met matige tot ernstige lichamelijke en/of mentale beperkingen. Tijdsduur Minimaal twee observaties. Voorbereidingstijd is afhankelijk van de situatie. De observatietijd is minuten per observatie. Benodigdheden PVQ handleiding Beschrijving De PVQ bestaat uit een observatielijst met 14 gedragsindicatoren: laat nieuwsgierigheid zien, neemt initiatief tot handelen, is taakgericht, laat voorkeuren zien, probeert nieuwe dingen, blijft betrokken, uit plezier bij beheersing, probeert problemen op te lossen, probeert effect te sorteren, oefent vaardigheden, zoekt uitdagingen, organiseert/verandert omgeving, gaat door met activiteit tot voltooiing en gebruikt verbeelding. Het scoresysteem bestaat uit een 4-puntsschaal, variërend van 'Spontaan' tot 'Passief'. De scores zijn afhankelijk van het niveau van spontaniteit en van de hoeveelheid steun, structuur of aanmoediging, die het kind nodig had om het specifieke gedrag, voortkomend uit de wil, te tonen. Onder steun, structuur of aanmoediging wordt verstaan: visuele, verbale en non-verbale interventies, bekrachtigen of prijzen of een combinatie van deze interventies. Betrouwbaarheid Er zijn wel onderzoeken gedaan naar de betrouwbaarheid en validiteit van eerdere versies. Van deze versie is nog niks bekend, hij komt uit Validiteit Zie betrouwbaarheid. Praktische toepasbaarheid ++ Kosten De handleiding kost $35, - (MOHO Clearinghouse, 2008). Het Expertise centrum ergotherapie van de HvA heeft tevens een reader ontwikkeld met het volledige instrument in het Nederlands. Deze is voor 5,- te bestellen via Expertise centrum ergotherapie, Gebruikt door Meerdere instellingen in Nederland. Adviesrapport 26/240

27 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Test of Playfulness (TOP) Anita Bundy (1977, revised 1993) Doel De TOP beoordeelt het spelgedrag (playfulness) van een kind gebaseerd op speelsheid in plaats van motoriek, cognitie of talenkennis. Dit gaat aan de hand van vier gebieden in spelgedrag (playfulness): innerlijke motivatie, interne controle, vrijheid in de beperkingen van de realiteit en ontwerpen. Doelgroep Alle kinderen die spel en playfulness aangaan. Tijdsduur minuten. Benodigdheden Scoreformulier. Vertrouwd speelgoed of voorwerpen die gebruikt kunnen worden in spel. Beschrijving De TOP bestaat uit 68 items, die elk een bepaalde gedragseigenschap vertegenwoordigen. Deze eigenschappen vertegenwoordigen vier gebieden van spelgedrag: innerlijke motivatie, interne controle, onverbondenheid in de beperkingen van de realiteit en ontwerpen. Het kind wordt geobserveerd door een ervaren onderzoeker tijdens een 15-minuten durende speelperiode (zowel binnen als buiten) en beoordeeld op drie speelsheid schalen: mate, intensiteit en vaardigheid. Voor zeer jonge kinderen (jonger dan twee jaar), moet er een vertrouwde verzorger met het kind spelen. De waarderingsschalen variëren van 0 (laagste) tot 3 (hoogste). De resultaten worden vergeleken met normatieve scores. Elk item wordt uitgezet tegen de gemiddelden en standaardafwijkingen voor de items. De score bij de onderste 25% of een zinvol patroon van verschil in gedrag wordt gebruikt als indicatie of er interventie nodig is. Betrouwbaarheid De onderzoeken naar de betrouwbaarheid en validiteit van de TOP en TOES in Nederland zijn nog bezig. In Amerika zijn ze betrouwbaar en valide gevonden. Validiteit Zie betrouwbaarheid. Praktische toepasbaarheid - Kosten Niet bekend. Gebruikt door VU Medisch Centrum Amsterdam. Adviesrapport 27/240

28 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Klein-Bell Activities of Daily Living Scale Ronald M. Klein, PhD; Beverly J. Bell, OTR (1982) Doel Meet onafhankelijkheid in de ADL en draagt bij aan de verslaglegging van basisvaardigheden op het gebied van ADL. Doelgroep Kinderen en volwassenen vanaf 6 maanden met o.a. de diagnoses: Spina Bifida, cerebrale parese en hydrocephalus. Tijdsduur Varieert per persoon en per taak. Het scoren duurt ongeveer 15 minuten. Benodigdheden Handleiding, deze omvat de ADL schaal en het scoreformulier. Beschrijving 170 items in zes categorieën (aan- en uitkleden, wassen/hygiëne, eten, mobiliteit, nood communicatie, eliminatie.) Elke item wordt gescoord d.m.v. observatie van een taak. Elke subtaak wordt gescoord als: kan het uitvoeren, kan het niet uitvoeren en niet van toepassing. Betrouwbaarheid ++ Validiteit + Praktische toepasbaarheid + Kosten Er zijn geen kosten bekend. Gebruikt door Onbekend. Adviesrapport 28/240

29 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Preferences for Activities of Children (PAC) King, G., Law, M., King, S., Hurley, P., Rosenbaum, P. Hanna, S., Kertoy, M., Young, N. (2004) Doel De PAC vraagt naar de voorkeur voor een bepaalde activiteit. Doelgroep Kinderen van 6-21 jaar, die in staat zijn om activiteiten te herkennen en te sorteren. Tijdsduur minuten. Benodigdheden De PAC set: handleiding, scoreformulier, activiteiten kaarten, categorie kaarten en een beknopt scoreformulier. Beschrijving Bij de PAC wordt aan het kind gevraagd wat hij/zij weer graag wil doen in de maatschappij (identificeren van een activiteit). Er worden telkens drie verschillende activiteiten getoond, waarbij het kind aan de hand van kaartjes met gezichtsuitdrukkingen (glimlach, frons en neutraal) kan laten zien hoe hij/zij de activiteit vindt. Reacties worden overgebracht naar een beknopt scoreblad en berekend. N.B. Te gebruiken in combinatie met de CAPE Betrouwbaarheid Onderzoek naar betrouwbaarheid en validiteit van de Nederlandse versie van de CAPE en PAC wordt in najaar 2009 gepubliceerd. (Bult, najaar 2009) Validiteit Zie betrouwbaarheid. Praktische toepasbaarheid - Kosten Volledige set: $116,-. Handleiding: $62,- Scoreformulieren: $ 30,- voor 25 stuks. (Pearson, 2009) Via Netchild is de Nederlandse versie van de PAC beschikbaar, de prijs is niet bekend. (NetChild n.d.) Gebruikt door Revalidatiecentrum de Hoogstraat en UMC St Radboud. Adviesrapport 29/240

30 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Pediatric Activity Card Sort (PACS) (Vertaald in het Nederlands: Foto-interview) Mandich, A.D., Polatajko, H.J., Miller, L.T., Baum, C. (PACS 2004, Foto-interview nieuwste versie 2008) Doel De PACS meet belangrijkheid, uitvoering en tevredenheid van de activiteiten die een kind in het dagelijks leven uitvoert. Doelgroep Kinderen tussen 6 en 12 jaar met een verscheidenheid aan diagnoses en fysieke beperkingen. Tijdsduur minuten. Benodigdheden Fotokaarten en een scoreformulier. Beschrijving De PACS/foto-interview bestaat uit ongeveer 100 foto s die zijn ondergebracht in vier categorieën; zelfverzorging, school/huistaken, sport/beweging en hobby. Daarbij behoren beoordelingskaartjes waarmee het kind per foto/activiteit kan aangeven of: 1. de activiteit in zijn/haar dagelijks leven voorkomt hoe belangrijk hij/zij het vindt om de betreffende activiteit te verbeteren (belangrijk) hoe goed de activiteit zelfstandig uitgevoerd wordt, of er hulp bij nodig is (uitvoering) hoe tevreden het kind is over de manier waarop het nu gaat (tevredenheid) tot slot wordt er met een toverkaart aan het kind gevraagd: stel dat je kon toveren, wat zou er dan voor jou morgen, bij deze activiteit, veranderd zijn? Van het Foto-interview zijn twee versies: Basisschool leeftijd ( 5 tot ongeveer 12 jaar) en Voortgezet onderwijs leeftijd (vanaf de start in de brugklas). Betrouwbaarheid Onderzoeken naar de PACS zijn momenteel aan de gang. Validiteit Onderzoeken naar de PACS zijn momenteel aan de gang. Praktische toepasbaarheid + Kosten PACS Handleiding: $ (CAD) $126,95 voor CAOT leden. (Mandich, A., Polatajko, H.J., Miller, L., Baum, C., n.d.) Foto-interview: 130,- per versie (basisschool of voortgezet onderwijs), exclusief verzendkosten. (verkrijgbaar via H. van Erve Ambulante Dienst Mytylschool Tilburg, adres: H.van.Erve@recmiddenbrabant.nl) Gebruikt door Meerdere grote instellingen in Nederland o.a. Revalidatiecentrum Leijpark, Sint Maartenskliniek en Het Roessingh centrum voor revalidatie. Adviesrapport 30/240

31 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie School Setting Interview (SSI) H. Hemmingsson, S. Egilson, O. Hoffman, G. Kielhofner (version 3, 2005) Doel D.m.v. een interview tussen therapeut en cliënt inventariseren of er nog speciale benodigdheden nodig zijn binnen de school. Doelgroep Studenten met beperkingen. Vanaf ongeveer 10 jaar en ouder. Tijdsduur 40 minuten. Benodigdheden Interview formulier. Beschrijving De SSI bevat 16 items (vragen) over alledaagse schoolse activiteiten waar studenten met een functiebeperking, aanpassingen nodig hebben om deel te kunnen nemen aan schoolse activiteiten. Elk item wordt gescoord met behulp van een vier- puntsschaal waarmee de studenten en de therapeut gezamenlijk het niveau van de schoolomgeving bepalen. Betrouwbaarheid + Validiteit + Praktische toepasbaarheid ++ Aanschaf kosten Voor Amerika en Canada: $35,-. Europa: Binnen Zweden: SEK 255 (incl. BTW en bezorgkosten) (ong. 27 Euro). Buiten Zweden: SEK 350 (incl. BTW en bezorgkosten) (ong. 38 Euro). (MOHO clearinghouse, 2008) Gebruikt door Onbekend. Adviesrapport 31/240

32 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Test of Environmental Supportiveness (TOES) Bronson, M. & Bundy, A.C. Doel Onderzoekt wat het effect is van de omgeving op het spelgedrag (playfulness) van het kind. Doelgroep 1,5 t/m 15 jaar. Tijdsduur Elke observatie moet 15 tot 20 minuten speeltijd bevatten. Benodigdheden Videocamera en scoreformulier. Beschrijving De 17 items van de TOES worden gescoord op een 4-puntsschaal (-2, -1, +1, +2). Negatieve scores wijzen er op dat een item het spel van het kind vermindert of beperkt. Positieve scores wijzen er op dat het item het spel en de motivatie van het kind ondersteunt. De TOES is bedoeld om af te nemen in combinatie met de ToP. De relatie tussen de scores van de ToP en TOES geven aanleiding tot meer vragen en laat de therapeut zien waar hij of zij kan inspringen om de spelmogelijkheden van het kind te verbeteren. Drie ToP en TOES relaties zijn van belang voor therapeuten: (a) de score van de ToP is hoger dan de score van de TOES, (b) de score van de ToP is gelijk aan de score van de TOES (wanneer beide laag zijn), (c) de score van de ToP is lager dan de score van de TOES (Skard & Bundy, 2008). Betrouwbaarheid De onderzoeken naar de betrouwbaarheid en validiteit van de TOP en TOES in Nederland zijn nog bezig. In Amerika zijn ze betrouwbaar en valide gevonden. Validiteit Zie betrouwbaarheid. Praktische toepasbaarheid - Kosten Niet bekend. Gebruikt door VU Medisch Centrum Amsterdam. Adviesrapport 32/240

33 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Assessment of Motor and Process Skills (AMPS) Fisher, A.G. (1995) Doel Doelgroep Tijdsduur Benodigdheden Beschrijving Het meten van de kwaliteit van het handelen in basis- en instrumentele activiteiten van het dagelijks leven en om te helpen bij de planning van interventies. Tevens dient het als evaluatiemiddel om te kijken of een interventie vooruitgang laat zien. De AMPS kan afgenomen worden bij personen waarbij men problemen vermoedt of constateert bij het uitvoeren van alledaagse taken. De AMPS is geschikt voor alle leeftijden vanaf ongeveer vier jaar, ongeacht de diagnose. De totale duur bedraagt ongeveer 2 á 3 uur: interview, observeren, scoren en rapporteren. Dit is enigszins afhankelijk van het tempo van de cliënt en de ervaring die de therapeut heeft met het instrument. Handleiding, scoreformulieren en afhankelijk van de taak die uitgevoerd moet worden, zijn er extra benodigdheden nodig. De Assessment of Motor and Process Skills (AMPS) is een observatie instrument waarmee de ergotherapeut het functioneren van een cliënt in alledaagse huishoudelijke en zelfzorg taken kan beoordelen. De kwaliteit van dit functioneren wordt beoordeeld op de fysieke inspanning die het kost om de taak te kunnen uitvoeren, of het handelen efficiënt en veilig gebeurd en of de persoon dit zelfstandig kan. Doordat bij elke uitgevoerde taak de sterke en zwakke motorische en procesvaardigheden duidelijk worden, wordt inzichtelijk waarom een cliënt problemen heeft met alledaagse taken. Motorische en procesvaardigheden zijn de observeerbare gedragingen die bij elke taak terugkomen en in die zin universeel genoemd kunnen worden. Motorische vaardigheden zijn te zien wanneer de persoon zichzelf beweegt en omgaat met voorwerpen. Procesvaardigheden zijn gedragingen die te zien zijn bij het organiseren van een taak zoals het op een logische volgorde uitvoeren, het weten welke gereedschappen en materialen nodig zijn en hoe deze te gebruiken en het effectief kunnen oplossen van een probleem dat men ondervindt. De AMPS bevat 85 huishoudelijke en zelfzorg taken die gerangschikt zijn naar moeilijkheid en in diverse culturen gebruikt kunnen worden. Adviesrapport 33/240

34 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Betrouwbaarheid ++ Validiteit ++ Praktische toepasbaarheid + Kosten Basiscursus: 800,- inclusief Engelstalige handleidingen, software en ijking na 3 maanden, exclusief terugkomdag, Nederlandstalige handleiding en catering. Vervolgcursus: 150,- (2 dagen) (AMPS Nederland, Scholing en advies ergotherapie, 2009) Gebruikt door Meerdere instellingen in Nederland. Adviesrapport 34/240

35 Hogeschool van Amsterdam Opleiding Ergotherapie Assisting Hand Assessment (AHA) Lena Krumlinde-Sundholm en Ann-Christin Eliasson (n.d) Doel Het doel van de AHA is het meten en beschrijven van de effectiviteit van het gebruik van de aangedane hand in de spontane spelsituatie. Het is een handfunctie test die meer gericht is op het vastleggen van de basale vaardigheden van de arm/hand en het bilateraal handgebruik en minder op het vastleggen van de fijn motorische capaciteiten van de hand. Doelgroep Kinderen met een unilaterale aandoening aan arm/hand, veroorzaakt door cerebrale parese (CP) of obstetrisch plexus brachialis letsel (OPBL) van 18 maanden tot 5 jaar Tijdsduur 15 minuten voor het observeren van een speelsessie. De tijdsduur voor het score zelf hangt of van de ervaring met het scoren. Benodigdheden AHA test kit, camera en scoreformulier. Beschrijving De AHA test kit bestaat uit specifiek speelgoed, verzameld in koffer voor de kinderen. Een gedetailleerde handleiding bevat de reden en het doel van de test, de testprocedures, psychometrische eigenschappen, scoren criteria en de score vormen. Er zijn twee versies van de test: Small Kids AHA: De test sessie bestaat uit spel gerelateerde handelingen en het verkennen van voorwerpen uit de AHA test kit voor kinderen van 18 maanden tot 5 jaar oud. School Kids AHA: Dezelfde objecten worden gebruikt, maar in een leeftijdsgeschikte context met behulp van bordspellen voor kinderen van 6 tot 12 jaar oud. Criteria voor het scoren zijn hetzelfde voor beide versies en worden beschreven in de handleiding. Betrouwbaarheid ++ Validiteit + Praktische toepasbaarheid + Kosten Onbekend. Om de cursus te volgen kan contact worden opgenomen met ergotherapeut Karin Boeschoten, VU Medisch Centrum Amsterdam. Gebruikt door Meerdere grote instellingen in Nederland o.a. Het Roessingh Enschede, Rijnlands Revalidatie Centrum Leiden, Blixembosch Eindhoven, De Vogellanden Zwolle en VU Medisch Centrum Amsterdam. Adviesrapport 35/240