Beleid & Projecten (071) Aan de raadsleden van de gemeente Leiderdorp

Transcriptie

1 Beleid & Projecten (071) Aan de raadsleden van de gemeente Leiderdorp datum : 6 april 2009 kenmerk : 2009U00907 bijlage : 1. betreft : Onderzoek harmonisering minimabeleid Geachte heer/mevrouw, In het collegeakkoord PvdA, CDA en Groen Links is in het kader van Het sociale gezicht van Leiderdorp, aangegeven dat onderzocht moet worden of de regelingen voor de bijzondere bijstand van Leiderdorp en Leiden kunnen worden geharmoniseerd. Niet alleen het college heeft het sociale gezicht van Leiderdorp als belangrijk aandachtspunt. Ook de verschillende partijen hebben tijdens commissie- en raadsvergaderingen het belang van sociaal beleid benoemd en onderschreven. Zeker in deze periode van economische crisis en problemen op de arbeidsmarkt is het hebben van een sociaal en financieel vangnet van cruciaal belang. Het onderzoek is afgerond en de resultaten zijn weergegeven in de notitie: Onderzoek harmonisering minimabeleid gemeenten Leiderdorp en Leiden (als bijlage toegevoegd). In deze notitie wordt ingegaan op wat het betekent als de gemeente Leiderdorp haar minimabeleid (deels) harmoniseert met dat van de gemeente Leiden. Het college heeft zich op het standpunt gesteld om het onderzoek aan te bieden aan de commissie en raad, om hen bij de behandeling van de Kadernota de keuze te laten of harmonisering, in welke vorm dan ook, aan de orde is. Wij wensen u veel leesplezier en inspiratie voor een discussie over het al dan niet (deels) harmoniseren van het minimabeleid. Met vriendelijke groeten, burgemeester en wethouders, A.H. Schouten secretaris M. Zonnevylle burgemeester

2 Onderzoek harmonisering minimabeleid gemeenten Leiderdorp en Leiden Laura Rijsbergen Beleid en Projecten Maart 2008

3 Inleiding In het collegeakkoord PvdA, CDA en Groen Links staat bij de thematische afspraken onder het kopje: Het sociale gezicht van Leiderdorp aangegeven dat onderzocht moet worden of de regelingen voor de bijzondere bijstand van Leiderdorp en Leiden kunnen worden geharmoniseerd. Er is een inventarisatie gedaan, waarvan de resultaten zijn weergegeven in deze notitie. In deze notitie wordt ingegaan op wat het betekent als de gemeente Leiderdorp haar minimabeleid (deels) harmoniseert met dat van de gemeente Leiden. Voor wat betreft de Bijzondere Bijstand blijken er een aantal kleine verschillen te bestaan, waarbij het Leiderdorpse beleid op sommige punten strenger maar op andere punten milder is. De verschillen zitten met name bij het minimabeleid. De gemeente Leiderdorp kent een aantal Leidse regelingen niet en bij een aantal regelingen wordt in Leiderdorp minder vergoed. In hoofdstuk 1 wordt een overzicht gegeven van het huidige aanbod in de gemeenten Leiderdorp en Leiden en de verschillen hiertussen. In hoofdstuk 2 wordt nader ingegaan op de verschillen, discussiepunten en keuzemogelijkheden die met het (deels) harmoniseren van het minimabeleid samenhangen. In hoofdstuk 3 wordt een overzicht gegeven van de extra kosten en de mogelijke dekking van de kosten. 2

4 1 Minimabeleid gemeenten Leiderdorp en Leiden Hieronder volgt een tabel met de verschillen in aanbod in het kader van het minimabeleid tussen de gemeenten Leiderdorp en Leiden. De negen regelingen (A. t/m I.) worden per gemeente verder uitgewerkt, waarbij ook de verschillen tussen Leiderdorp en Leiden worden weergegeven. 1.1 Tabel I: Verschillen in aanbod in het kader van het minimabeleid Verschillen Leiden en Leiderdorp Leiden Leiderdorp A. Declaratieregeling Cultuur, Educatie en Recreatie 200,- per gezinslid Extra declaratiemogelijkheden 100,- per gezinslid B. Regeling Schoolbijdrage 75,- basisonderwijs 150,- voortgezet onderwijs Via bijzondere bijstand gedeeltelijke vergoeding 50,- tot 180,- C. Korting zwemabonnement Korting op abonnement Eenmalige Bijdrage via declaratieregeling à 15,- Niet D. Weekje weg-vakantie Paasheuvel Niet E. Aanvullende ziektekostenverzekering AV gemeente 21,97 p.p AV gemeente 21,97 p.p F. Eenmalige uitkering 65 jaar en ouder Afhankelijk van inkomen 250,-/ 200,-/ 100,- Niet G. Regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen Afhankelijk van inkomen 300,-/ 200,-/ 100,- 100,- H. Woonlastenregeling Afhankelijk van inkomen Niet I. Vergoeding eigen bijdrage peuterspeelzalen Wel Niet 3

5 1.2 Doelgroep en inkomensgrens De gemeenten Leiderdorp en Leiden hanteren dezelfde criteria als het gaat om de doelgroep en inkomensgrens. Doelgroep De doelgroep voor gemeentelijk minimabeleid kan als volgt worden omschreven: o Zelfstandig wonend o Op de datum van aanvraag het netto-maandinkomen lager of gelijk is aan 110% van de geldende bijstandsnorm o Geen studiefinanciering ontvangend Er bestaat recht op een bijdrage voor: o Alleenstaande o Alleenstaande ouder o Echtpaar o Kinderen ouder dan 4 jaar en jonger dan 18 jaar Inkomensgrens In Leiderdorp en Leiden wordt wat betreft de inkomensgrens niet altijd dezelfde grens gehanteerd. Leiden kent namelijk de zogenaamde glijdende schaal (zie punt 6 en 7). In de andere gevallen wordt wel dezelfde grens gehanteerd, namelijk 110% van het bijstandsniveau (zie tabellen). Van 21 tot 65 jaar: 2008 alleenstaande 936,- alleenstaande ouder 1.203,- echtpaar/samenwonenden 1.337,- Voor 65 jaar of ouder: 2008 alleenstaand 1.024,- alleenstaande ouder 1.262,- echtpaar/samenwonenden 1.404,- 4

6 1.3 Aanbod gemeente Leiderdorp Hieronder volgt een overzicht van de regelingen zoals de gemeente Leiderdorp deze momenteel kent in het kader van het minimabeleid. Het aanbod wordt weergegeven in dezelfde volgorde (1 t/m 9) als in de tabellen. A. Declaratieregeling Cultuur, Educatie en Recreatie A.1 Bijdrage De maximale vergoeding is 100,- per gezinslid, per kalenderjaar. A.2 Kosten die gedeclareerd kunnen worden Kosten cursussen o Inschrijfkosten en lesgeld bij deelname aan cursussen bij de Volksuniversiteit en Vrije Akademie Sport en recreatie o Zwembadabonnementen/meerbaden-kaart en lesgeld voor zwemonderwijs o Contributie voor een sportvereniging/sportschool o Seizoen-entreekaarten van een sportvereniging o Contributie van een volkstuinvereniging o Lidmaatschap hobby-club (bijvoorbeeld kaarten/biljart) Culturele activiteiten o Lidmaatschap bibliotheek o Lidmaatschap amateuristische kunst of culturele vereniging o Cursuskosten van een dans- en muziekschool o Theaterabonnementen Kortingspassen o Museumjaarkaart o Cultureel jongerenpaspoort B. Regeling Schoolbijdrage Leiderdorp kent deze regeling niet als aparte regeling in het minimabeleid, maar in de Bijzondere Bijstand als Indirecte schoolkosten schoolgaande kinderen. Indirecte studiekosten (reiskosten, kosten excursies, werkweken, etc.) van ten laste komende kinderen komen in beginsel niet voor verlening van bijzondere bijstand in aanmerking in het kader van voorliggende voorzieningen. Recht op bijzondere bijstand, uitzondering op de regel om uitsluiting te voorkomen. Bijzondere bijstand ten behoeve van de kosten van excursies, werkweken, etc. kan worden verleend indien de kosten hiervan tenminste 50,- bedragen. De hoogte van het bedrag wordt gebaseerd op de werkelijke kosten minus de eigen bijdrage van 50,- tot 180,- in het voorgezet onderwijs (een keer per jaar, per persoon). C. Korting zwemabonnement Leiderdorp kent deze regeling niet D. Weekje weg vakantie Leiderdorp kent deze regeling niet E. Aanvullende ziektekostenverzekering (AV gemeenten) Leiderdorp draagt bij in de premie van de Aanvullende Verzekering (AV). De klant betaalt zelf de basisverzekering en de gemeente neemt de kosten voor de Aanvullende Verzekering (Standaard) op zich. De klant kan tegen een gereduceerd tarief ook kiezen voor AV-Gemeente Top. 5

7 De Aanvullende Verzekering wordt als voorliggende voorziening aangemerkt in het kader van aanvragen voor bijzondere bijstand voor medische voorzieningen/bijdragen. F. Eenmalige uitkering 65 jaar en ouder Leiderdorp kent deze regeling niet G. Regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen G.1 Bijdrage De bijdrage is 100,- per gezinslid, per kalenderjaar. G.2 Doelgroep o o o Chronisch zieken en gehandicapten die een voorziening hebben op grond van de Wmo Chronisch zieken en gehandicapten die reeds gebruik maken van andere bestaande voorzieningen/mogelijkheden, zoals de AWBZ en de Zfw Personen van 65 jaar en ouder Criteria voor chronisch zijn bijvoorbeeld o o Langdurig thuiszorg Hulpmiddelen voor wonen/werk, vervoer, lopen/rolstoel, autovoorzieningen, etc. o Arbeidsongeschiktheid van % H. Woonlastenregeling Leiderdorp kent deze regeling niet I. Vergoeding eigen bijdrage peuterspeelzalen Leiderdorp kent deze regeling niet 1.4 Aanbod gemeente Leiden Hieronder volgt een overzicht van de regelingen zoals de gemeente Leiderdorp deze momenteel kent in het kader van het minimabeleid. Het aanbod wordt weergegeven in dezelfde volgorde (1 t/m 9) als in de tabellen. A. Declaratieregeling A.1 Bijdrage De maximale vergoeding is 200,- per gezinslid, per kalenderjaar. A.2 Kosten die gedeclareerd kunnen worden In Leiden kunnen dezelfde kosten gedeclareerd worden als in Leiderdorp. Leiden kent nog een aantal extra kosten die gedeclareerd kunnen worden, namelijk: o Sportkleding o Krantenabonnement o NS-kortingspas o Fiets o Bezoek aan bioscoop, pretpark of dierentuin (+ eventuele reiskosten ov, 2e klas, sinds 2006) o PC regeling Ieder gezin van de doelgroep (een of meerdere kinderen in het VMBO of VO tot 120%) o Abonnementskosten voor internetgebruik (tot het jongste kind 18 jaar is) o Kosten voor cartridges e.d. (tot een bepaald maximum per jaar) Wanneer het oudste kind in het gezin naar het voortgezet onderwijs gaat wordt een computer verstrekt. Voor de gezinnen die bij de start van de regeling dit punt al gepasseerd zijn per geval moet worden bekeken of in het gezin een computer aanwezig is. 6

8 B. Regeling Schoolbijdrage Schoolkosten, bijv. ouderbijdrage, huiswerkbegeleiding, schoolspullen De hoogte van het bedrag is 150,- voor een kind in het VMBO of VO en 75,- voor een kind op de basisschool (afwijking met goede reden mogelijk). C. Korting zwemabonnement Leiden heeft met het openluchtzwembad De Vliet en het recreatiebad De Zijl afspraken gemaakt over zwemabonnement voor het zomerseizoen voor een sterk verlaagde prijs, namelijk 15,-. Deze kosten kunnen weer gedeclareerd worden in de declaratieregeling. D. Weekje weg vakantie De gemeente Leiden stelt jaarlijks een bedrag beschikbaar aan de Paasheuvelgroep Vakantiecentra om voor inwoners van Leiden die tot de doelgroep behoren, betaalbare vakanties te organiseren. Dit staat bekend als Weekje weg-vakantie. E. Aanvullende ziektekostenverzekering (AV gemeenten) Leiden heeft hierin hetzelfde beleid als Leiderdorp F. Eenmalige uitkering 65 jaar en ouder ouder dan 65 jaar: 250,- niet hoger is dan: 200,- niet hoger is dan: 100,- niet hoger is dan: alleenstaand 1.011, , ,- alleenstaande ouder 1.246, , ,- gehuwden, samenwonend 1.386, , ,- Als er in het huishouden een inwonend kind is onder de 18 jaar, dan wordt de uitkering uitgebreid met 177,- per kind. G. Regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen G.1 Bijdrage De bijdrage is 300,- als aan de voorwaarden wordt voldaan. Ook ouders van een gehandicapt- of chronisch ziek kind, kunnen deze regeling aanvragen als zij aan de overige voorwaarden voldoen. G.2 Doelgroep In het onderstaande overzicht kunt u lezen wat de gemeente Leiden op dit moment als grens hanteert om voor deze regeling in aanmerking te komen. Het (gezamenlijk) inkomen (netto per maand, exclusief vakantietoeslag) mag niet hoger zijn. 7

9 jonger dan 65 jaar: 300,- niet hoger dan: 200,- niet hoger dan: 100,- niet hoger dan: alleenstaand 925,- 967, ,- alleenstaande ouder 1.190, , ,- gehuwden, samenwonend 1.322, , ,- ouder dan 65 jaar: 300,- niet hoger dan: 200,- niet hoger dan: 100,- niet hoger dan: alleenstaand 1.011, , ,- alleenstaande ouder 1.246, , ,- gehuwden, samenwonend 1.386, , ,- H. Woonlastenregeling Wanneer personen 65 jaar of ouder zijn én hoge woonlasten hebben, kunnen zij in aanmerking komen voor de woonlastenregeling. De woonlasten moeten meer bedragen dan 20% van het (gezins-) inkomen (ongeacht wat voor soort inkomen). Daarnaast mag het (gezamenlijke) vermogen niet hoger zijn dan een bepaald bedrag. Bij het bepalen van de hoogte van de woonlasten wordt rekening gehouden met de huurtoeslag. I. Vergoeding eigen bijdrage peuterspeelzalen Ouders die tot de doelgroep behoren kunnen een tegemoetkoming krijgen in de kosten van de kinderopvang. Dit geldt voor kinderen die, om een achterstand te voorkomen met de overstap naar het basisonderwijs, naar de peuterspeelzaal gaan. 8

10 2 Harmonisering van het minimabeleid Naar aanleiding van het onderzoek heeft op ambtelijk niveau een brainstormsessie plaatsgevonden, waarbij consensus werd bereikt over de wenselijkheid om te harmoniseren op een groot aantal punten (A. t/m E. + I. en de Bijzondere Bijstand). Ook zijn er een aantal discussiepunten (De glijdende schaal en de punten F. G. en H.), waarbij de keuze voor het wel of niet harmoniseren voorligt. Hieronder wordt kort ingegaan op de discussiepunten. De financiële gevolgen van de verschillende keuzevarianten worden in Hoofdstuk 3 weergegeven. 2.1 Bijzondere Bijstand Er zijn beleidsverschillen tussen Leiderdorp en Leiden op het gebied van het uitvoeringsbeleid Bijzondere Bijstand. Na onderzoek is gebleken dat het harmoniseren van de Bijzondere Bijstand weinig financiële gevolgen zal hebben. Berekeningen laten zien dat de extra kosten binnen het bestaande budget kunnen worden gefinancierd. De berekeningen zijn op een aantal aannames gebaseerd. Aangezien het open-einde -regelingen betreft kunnen daadwerkelijke kosten afwijken. 2.2 Glijdende schaal De gemeente Leiden werkt met een glijdende schaal. Dit houdt in dat er in bepaalde gevallen een andere inkomensgrens wordt gehanteerd, namelijk 120% en 130% van de bijstandsnorm. Personen krijgen dan bij 110% een volledige vergoeding, bij 120% een minder hoge vergoeding en bij 130% een nog minder hoge vergoeding. Keuze: Er kan gekozen worden voor het wel of niet overnemen van de glijdende schaal. 2.3 Discussiepunten F. t/m H. F. + G. Eenmalige uitkering 65 jaar en ouder + Regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen In de gemeente Leiden kunnen personen ouder dan 65 jaar in aanmerking komen voor twee verschillende bijdragen, namelijk: - Eenmalige uitkering 65 jaar en ouder - Regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen Dit houdt in dat wanneer een persoon van 65 jaar en ouder, wanneer hij/zij in aanmerking komt voor alle twee de bijdragen, een bedrag van (maximaal) 550,- kan krijgen. Dit is in de gemeente Leiderdorp op dit moment 100,-. In principe staan we sympathiek tegenover een vergoeding voor ouderen. Maar de vraag is of er twee aparte regelingen moeten zijn voor één bepaalde doelgroep. Keuze: Er kan gekozen worden voor het overnemen van beide regelingen of het overnemen van één van de twee regelingen. H. Woonlastenregeling De gemeente Leiden kent de woonlastenregeling. Dit geeft personen van 65 jaar en ouder de mogelijkheid om een tegemoetkoming in de woonlasten te ontvangen. De gemeente Leiderdorp kent deze aparte regeling niet, maar heeft wel binnen de Bijzondere Bijstand mogelijkheden voor vergoedingen die hiermee samenhangen. Ook kunnen personen met hoge woonlasten en een laag inkomen, in aanmerking komen voor huursubsidie. De vraag is of de gemeente Leiderdorp, voor een betrekkelijk kleine groep, een individuele bijdrage in het leven moet roepen naast de bestaande mogelijkheden. De regeling hangt hierdoor meer naar inkomenspolitiek dan naar een bijdrage voor een bepaalde doelgroep. Keuze: Er kan gekozen worden om de woonlastenregeling wel of niet over te nemen. 9

11 3 Kosten en dekking Hieronder is in een tabel weergegeven wat volledige harmonisatie van het minimabeleid in financieel opzicht voor de gemeente Leiderdorp betekent. Om te komen tot een overzicht van de kosten voor het harmoniseren van het minimabeleid voor de gemeenten Leiderdorp en Leiden, worden 2 aannames gedaan: Aanname 1: Doelgroepbereik in Leiderdorp is even groot als in Leiden Aanname 2: Leiden en Leiderdorp hebben de verhouding 10:1. Dit wordt gebruikt als er te weinig gegevens zijn om een raming te onderbouwen. 3.1 Tabel II: Harmonisering Minimabeleid gemeente Leiden en Leiderdorp Harmoniseren Leiden en Leiderdorp Extra kosten Leiderdorp A. Declaratieregeling Cultuur, Educatie en Recreatie ,- B. Regeling Schoolbijdrage Blijft gelijk met Leiden qua budgettair effect C. Korting zwemabonnement 1.500,- D. Weekje weg-vakantie 4.000,- E. Aanvullende ziektekostenverzekering Blijft gelijk met Leiden qua budgettair effect F. Eenmalige uitkering 65 jaar en ouder ,- G. Regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen ,- H. Woonlastenregeling ,- I. Vergoeding eigen bijdrage peuterspeelzalen 1.500,- Totaal extra verstrekkingskosten ,- Extra uitvoeringskosten ,- Totaal extra kosten * ,- 10

12 * Uit ervaringscijfers van de gezamenlijke uitvoeringsorganisatie blijkt dat het introduceren van nieuwe regelingen en het aanboren van nieuwe doelgroepen tijd nodig heeft. Om deze reden wordt gerekend met ongeveer 70% van het totaalbedrag en komt het bedrag voor 2009 uit op ongeveer ,- extra. Voor 2010 zou met het volledige van ,- extra rekening gehouden moeten worden. 3.2 Extra kosten harmonisatie In Tabel II zijn de kosten opgenomen voor de volledige harmonisatie. In hoofdstuk 2 worden een aantal keuzes voorgelegd die gevolgen hebben voor het totaalbedrag van de extra kosten zoals weergegeven in de tabel. Ook heeft het introduceren van nieuwe regelingen en het aanboren van nieuwe doelgroepen tijd nodig. Om deze reden komt het bedrag voor 2009 uit op ongeveer ,- extra (70% van de totale extra kosten) (zie * boven aan deze pagina). Wanneer er voor wordt gekozen om volledig te harmoniseren komt het totaal van de kosten voor 2009 neer op ,- (70% > zie *) en 2010 op ,-. Hieronder is in een tabel weergegeven wat het betekent als er voor wordt gekozen om niet op F te harmoniseren, maar wel op H. Keuzemogelijkheid I Niet harmoniseren op F, wel op G en H Harmonisering % Harmonisering % A ,- A ,- B. - B. - C ,- C ,- D ,- D ,- E. - E. - F. X F. X G ,- G ,- H ,- H ,- I ,- I ,- Totaal extra verstrekkingskosten ,- Totaal extra verstrekkingskosten ,- Extra uitvoeringskosten 7.000,- Extra uitvoeringskosten ,- Totaal extra kosten ,- Totaal extra kosten ,- 11

13 Hieronder is in een tabel weergegeven wat het betekent als er voor wordt gekozen om niet op F en H te harmoniseren, maar wel op G. Keuzemogelijkheid II Niet harmoniseren op F en H, wel op G Harmonisering % Harmonisering % A ,- A ,- B. - B. - C ,- C ,- D ,- D ,- E. - E. - F. X F. X G ,- G ,- H. X H. X I ,- I ,- Totaal extra verstrekkingskosten ,- Totaal extra verstrekkingskosten ,- Extra uitvoeringskosten 7.000,- Extra uitvoeringskosten ,- Totaal extra kosten ,- Totaal extra kosten ,- 3.3 Dekkingsmogelijkheden Momenteel is er geen dekking voor het harmoniseren van het minimabeleid. Waneer er voor wordt gekozen om het minimabeleid (deels) te harmoniseren zal hier een structureel bedrag voor gevonden moeten worden. Incidenteel budget Extra dekking kan gevonden worden binnen de volgende incidentele budgetten: Participatie arme kinderen ,- (incidenteel) Dit budget is gereserveerd en kan worden ingezet voor het harmoniseren van het minimabeleid. Eenmalige uitkering 50,- voor minima ,- (incidenteel) Tot 1 maart 2009 konden er aanvragen worden ingediend voor de 50,- voor minima. Het is duidelijk dat niet het volledige budget is besteed. Het totale budget was ,-. 12

14 Met de cijfers die momenteel voorhanden zijn kan de volgende berekening worden gemaakt. In 2008 is verstrekt: ,- In 2009 is verstrekt: 300,- Er staan nog 80 aanvragen open die in één keer worden verwerkt. Het is onduidelijk of alle 80 aanvragen ook zullen leiden tot toekenning. Wanneer we er vanuit gaan dat dit wel het geval is zal nog een bedrag van 4.000,- worden verstrekt. Het totaal voor 2008 en 2009 (tot 1 maart) komt dan op ,-. Er is dan een budget over van , ,- = ,-. Dit budget kan ook worden ingezet voor het harmoniseren van het minimabeleid. Kanttekeningen Een kanttekening is dat het om een open einde financiering gaat en dus nooit met zekerheid gezegd kan worden dat het bedrag zoals weergegeven in de tabellen voldoende is. Ook ligt het aan de politieke keuzes, zoals voorgelegd in hoofdstuk 2, wat de gevolgen zijn voor de hoogte van het extra bedrag. Tevens gaat het hier om dekking uit incidentele gelden en zal verder onderzocht moeten worden wat structurele mogelijkheden zijn voor 2010 en de jaren daarna. Hier zal nieuw beleid voor worden aangevraagd (Kadernota). 13