Dit memo dient om de raadscommissie te informeren over de ontwikkelingen en besluitvorming betreffende de inkoop voor 2016 en 2017 van:

Transcriptie

1 MEMO Aan De commissie Samenlevingszaken (2 september 2015) Van wethouder mw. E. Deutekom-Muntjewerff Kopie aan Datum 25 augustus 2015 Betreft Inkoop 2016/2017 Wmo en Jeugdhulp: stand van zaken Inleiding Dit memo dient om de raadscommissie te informeren over de ontwikkelingen en besluitvorming betreffende de inkoop voor 2016 en 2017 van: 1. Wmo hulp bij het huishouden (HH) en extramurale begeleiding; 2. Jeugdhulp. 1. Wmo hulp bij het huishouden (HH) en extramurale begeleiding Terugblik Op 20 mei 2015 is in de commissie Samenlevingszaken verkennend gesproken over de toekomst van de HH in relatie tot een gezamenlijke inkoop met de regiogemeenten vanaf 2016 en Het college wilde de mening van de commissieleden over de visie van het college over (vergaande) innovaties binnen de HH gebruiken als input voor een nog te ontwikkelen regionaal plan van aanpak en hiervoor in september 2015 een raadsvoorstel indienen. Dit met de nadrukkelijke aantekening dat dit afhankelijk zou zijn van de keuzes die in regionaal verband nog zouden worden gemaakt over een gezamenlijke inkoop en planvorming. Centraal stond de visie van het college om op termijn een faciliterende 1 overheid te zijn ten aanzien van de hulp bij het huishouden maar wel een regisserende 2 rol in te nemen als het gaat om een aanbod voor kwetsbare burgers die te veel beperkingen hebben om regie te voeren over het eigen huishouden. Concreet zou dit betekenen: geen maatwerkvoorzieningen meer verstrekken voor de HH1 (eenvoudige werkzaamheden); de begeleiding bij het huishouden (HH2) resultaatgericht inkopen in combinatie met de extramurale begeleiding die is overgekomen vanuit de Awbz; inwoners die echt niet in staat zijn om zelf het eenvoudige huishoudelijke werk te organiseren deels blijven ondersteunen vanuit de bijzondere bijstand (voor minima) en algemene 1 De gemeente heeft alleen nog een rol in kwetsbare situaties. 2 De gemeente bepaalt het resultaat en minder de omvang. 1

2 voorzieningen (met name voor ouderen ed.) en daardoor teven de signaalfunctie behouden van de huidige hulp bij het huishouden; Op 20 mei 2015 spraken drie fracties (de meerderheid) uit dat het college verder kon gaan met deze visie en een raadsvoorstel kon voorbereiden. Stand van zaken nu In juni/juli is er regionaal op ambtelijk en bestuurlijk (Madivosa) niveau - nader overleg geweest. Uitgezonderd Hoorn 3 kiezen alle regiogemeenten ervoor de raamovereenkomst voor Begeleiding met één jaar te verlengen tot 1 januari Dit betreft individuele begeleiding thuis, groepsbegeleiding en kortdurend verblijf. Redenen hiervoor zijn als volgt: - Bij de inkoop 2015 heeft al een eerste innovatie plaatsgevonden door vereenvoudiging van producten; - Bij inkoop 2015 is al extra korting voor 2016 afgesproken van 5% (bovenop de 15% van 2015); - De extramurale begeleiding is een nieuwe taak, de ervaringen hiermee zijn nog beperkt. Dit heeft er mede toe geleid dat alle regiogemeenten (inclusief Hoorn) inmiddels hebben besloten om ook de bestaande raamovereenkomst HH1 en HH2 nog met één jaar te verlengen tot 1 januari Redenen hiervoor zijn als volgt: - De Wmo 2015 gaat uit van resultaatgerichte maatwerkvoorzieningen en maakt geen onderscheid tussen oude (bijv. hulpmiddelen en vervoersvoorzieningen) en nieuwe taken. Het is dus vanzelfsprekend om de Wmo integraal en resultaatgericht in te (gaan) richten. Voor de gemeenten die hebben besloten om de raamoverkomsten extramurale begeleiding te verlengen (waaronder Opmeer), is het dan een logische keuze om ook de raamoverkomsten HH te verlengen. - Bij het ontschot ( d.w.z. integraal, zowel inhoudelijk als financieel) aanbesteden van de Wmo in 2017 ontstaat ruimte voor innovatieve maatwerkvoorzieningen voor de hele Wmo. - Er bestaat een kans dat de persoonlijke verzorging, zoals nu per 1 januari 2015 belegd bij de zorgverzekeraars, alsnog per 1 januari 2017 overgeheveld wordt naar de gemeente. Indien persoonlijke verzorging in 2017 wordt toegevoegd aan de Wmo kan dit direct meegenomen worden bij een nieuwe aanbesteding. - Bij de zorgaanbieders (werkgelegenheid) en de inwoners (zorgcontinuïteit) kunnen 2 aanbestedingen op korte termijn (eerst HH, daarna begeleiding) voor onrust zorgen. Aanvullende redenen: - De praktijk laat zien dat de ombuiging op de HH vooral behaald wordt door een verscherpte toepassing van de (regionaal afgestemde) Verordening Wmo Hierbij 3 1. Hoorn wil taken en deskundigheid bij de aanbieders inkopen en inzetten onder regie van het gebiedsteam. 2. De Hoornse beleidsdoelstellingen en -prioriteiten zijn nu niet bekend bij de aanbieders en niet opgenomen in de regionale inkoopdocumenten. 3. Hoorn wil meer grip en sturing krijgen en een eerste stap richting transformatie maken. 2

3 wordt de nadruk gelegd op het resultaat dat behaald dient te worden, namelijk een leefbaar huis. - Opmeer heeft de wens om zoveel mogelijk regionaal op te trekken. Wanneer gemeenten een verschillend pad doorlopen dan wijkt dit af van het streven naar een gezamenlijke optreden richting aanbieders. Bovendien heeft het gezamenlijk inkopen een voordelig effect heeft op de prijzen (massa = kassa) en zal het afwijken van de rest van de regio een nadelig effect kunnen hebben op het aantal bezwaar- en beroepschriften. Om regionaal ervaring op te doen met het combineren van producten is door alle regiogemeenten besloten om in 2016 reeds te starten met de aanbesteding van een combinatieproduct van HH2 en individuele begeleiding. Deze wens staat tevens in onze visie verwoord (zie onder 1.). De redenen om dit combinatieproduct te introduceren zijn: - De gemeente Opmeer heeft te maken met een bezuinigingstaakstelling voor de maatwerkvoorzieningen in de Wmo, waardoor het noodzakelijk is om z.s.m. te innoveren met slimmere zorgcombinaties; - Met het combineren van de producten wordt er gewerkt met 1 integraal tarief; - Er zit een overlap tussen de groep die huishoudelijke hulp ontvangt en de groep die individuele begeleiding ontvangt; - De zorgaanbieders hebben aangegeven dat de twee typen zorg in de praktijk niet altijd goed op elkaar aansluiten. Zo heeft de individuele begeleiding thuis vaak raakvlakken met de hulp bij het huishouden; - Ook zijn er situaties wanneer een beschikking voor individuele ondersteuning te zwaar is, maar de cliënt wel met enige begeleiding zelfredzaam kan worden in het voeren van het huishouden; - De ervaringen met dit nieuwe product in 2016 kunnen worden betrokken bij de integrale aanbesteding van de Wmo per 1 januari Op basis van het bovenstaande is een combinatieproduct vormgegeven met het volgende doel: het bieden van (tijdelijke) praktische ondersteuning aan de cliënt, met als resultaat dat hij/zij in staat wordt gesteld zo zelfstandig mogelijk en/of met hulp van zijn leefomgeving het eigen huishouden gestructureerd te voeren. Door het vergroten van de zelfredzaamheid wordt de cliënt minder tot helemaal niet meer afhankelijk gemaakt van professionele hulpverlening of andere begeleidingsproducten. Waar cliënten die begeleiding en HH los van elkaar ontvangen, nu te maken hebben met twee hulpverleners volstaat met dit combinatieproduct één hulpverlener. Afgezet tegen de visie van ons college (zie onder 1.) betekent dit dat het zgn. combinatieproduct in 2016 wordt gerealiseerd (dit zgn. perceel wordt gelijktijdig met de jeugdhulp op 28 augustus gepubliceerd op TenderNed), en dat de gewenste hervorming van de HH bij de inkoop van 2017 gaat plaatsvinden. Vervolg Door hiervoor geschetste ontwikkelingen ontbreekt nu de urgentie om direct (verder) door te pakken op de innovatie/hervorming van de HH en Begeleiding naar Voor 2017 is die 3

4 noodzaak er wel en wij gaan er vanuit dat daarvoor zo snel mogelijk in 2016 een regionaal plan van aanpak komt. Wij zullen u daar in een vroegtijdig stadium bij betrekken. Financiën De meicirculaire 2015 heeft duidelijk gemaakt dat we voor de uitvoering van HH en Begeleiding vanaf 2016 beduidend minder budget krijgen van rijkswege. We gaan in 2016 zoals toegelicht op dezelfde manier verder met de producten HH en Begeleiding, waardoor op dat gebied geen besparingen zijn te verwachten. De praktijk laat zien dat de financiële taakstelling van volgend jaar vooral kan worden gehaald door aan de hand van (regionaal afgestemde) Verordening Wmo 2015 scherper te indiceren. Hierbij wordt de nadruk gelegd op het resultaat dat behaald dient te worden, namelijk een leefbaar huis. Deze aanpak wordt dit jaar al ingezet en wordt verder in 2016 versterkt door de lopende en toekomstige innovaties in het sociaal domein. Niet alleen met de aanbesteding van het nieuwe combinatieproduct, maar ook met andere innovaties die (kunnen) bijdragen aan het versterken van zelfredzaamheid, vergroten van de inzet van informele hulp en het realiseren van een financieel gezond sociaal stelsel. Het uitvoeren van dergelijke innovaties binnen het sociaal domein staat in 2016 hoog op de agenda, waarmee we met steeds groter wordende passen zullen toewerken naar het realiseren van onze toekomstvisie voor de Wmo. De bijbehorende innovatieagenda zal in de commissie Samenlevingszaken van 7 oktober aan u worden voorgelegd. 2. Jeugdhulp Algemeen De jeugdhulp dient opnieuw ingekocht te worden voor 2016, omdat de huidige raamovereenkomsten op 31 december 2015 aflopen en er is geen mogelijkheid tot verlengen. Dit inkooptraject vraagt om voldoende capaciteit en deskundigheid. Gezien de hoeveelheid van het aanbod en het grote aantal regionaal opererende aanbieders is het wenselijk om regionaal samen op te trekken in dit inkoopproces. Hierdoor kunnen we regionaal elkaars kennis en ervaring optimaal benutten, uitwisselen en de capaciteit efficiënt inzetten en waar nodig naar rato inbrengen. Het college heeft op 7 juli 2015 besloten om regionaal in te kopen en het inkoopteam van Hoorn opdracht te geven om het regionale inkooptraject Jeugdhulp te trekken en te coördineren. Het inkoopteam van Hoorn heeft de deskundigheid en capaciteit om de percelen en raamovereenkomsten voor de inkoop van de jeugdhulp op te stellen. De overige zes Westfriese gemeenten dragen naar rato bij door de ambtelijke capaciteit die ingezet wordt in een begeleidingsgroep en een inhoudelijke werkgroep voor het opstellen van de percelen en de raamovereenkomsten. Uitgangspunten nieuwe aanbesteding a. Inkoopstrategie Jeugdhulp 2016 De nieuwe raamovereenkomsten worden afgesloten voor de periode van een jaar met een optie tot verlening van twee jaar. Bij de inkoopstrategie voor 2016 ligt de focus op: Inzicht in zorggebruik en financiën; Input-throughput-output (spreiden over meer jaren); Sturing achteraf op geld; Pilots om te experimenteren met varianten van bekostigingssystematiek (bijv. resultaat-,prestatie- en functiebekostiging) en innovatie in zorgaanbod. 4

5 b. Inhoudelijke speerpunten voor inkoop Jeugdhulp Minder residentiële zorg, meer zorg in omgeving kind; Transformatie: ombuiging van de 2 e lijn (specialistische hulp) naar de 1 e lijn (reguliere zorg). Voor het transformatieproces worden inhoudelijke speerpunten in de inkoopdocumenten uitgewerkt; Kortere duur van trajecten; Keuzemogelijkheid burgers vergroten; Monopolies minimaliseren; Vraag gerichter aanbod (aanbod meer laten aansluiten op behoeften en hulpvragen van jeugdigen en/of ouders/verzorgers c. Productinnovatie Uitgangspunten voor productinnovatie inkoop Jeugdhulp: Verschuiving van duurdere zorg naar goedkopere zorg; 15 % verschuiving van 2 e lijnszorg naar 1 e lijnszorg in het algemeen; 20 % verschuiving van Specialistische Jeugdzorg Plus naar Specialistische en eerstelijns jeugdhulp Verdere informatie over de aanbesteding Jeugdhulp 2016 De Jeugdhulp wordt op 28 augustus 2015 gepubliceerd op TenderNed. De Jeugdhulp wordt samen met de andere 6 Westfriese gemeenten ingekocht, waarbij de gemeente Hoorn net als 2014 een coördinerende en uitvoerende rol heeft. De aanbestedingsprocedure wordt na zes weken gesloten; De planning is om in november 2015 de contracten, digitaal, te ondertekenen; Er zijn geen budgetplafonds per zorgaanbieder en per perceel. De gemeentes moeten zelf een begroting opstellen en de budgetten bewaken; Er is 1 perceel verdwenen: namelijk het perceel residentiele hulp. Deze is geïntegreerd in het perceel specialistische jeugdhulp; Er is 1 nieuw perceel bij gekomen: het perceel jeugdhulp voor het jonge kind (0 tot 7 jaar); Er wordt ingestoken op kwaliteit. Er zijn kwaliteitseisen opgenomen en zorgaanbieders worden beoordeeld aan de hand van de stukken die zij hebben ingezonden bij de offerte. Er worden punten gegeven. Indien de zorgaanbieder beneden de 6 punten scoort, wordt met deze zorgaanbieder geen contract afgesloten. De gecontracteerde zorgaanbieders worden gemonitord op deze kwaliteitseisen en wanneer ze niet goed scoren in de praktijk, worden ze niet meegenomen in de inkoop voor 2017; De tarieven worden versimpeld en er zal gewerkt worden met een gelijktrekking van tarieven; De inzet in de gebiedsteams wordt niet meegenomen in de aanbesteding. De gemeentes moeten dat zelf met de zorgaanbieders regelen. 5