Screening op aneurysmata in families met subarachnoïdale bloedingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Screening op aneurysmata in families met subarachnoïdale bloedingen"

Transcriptie

1 Screening op aneurysmata in families met subarachnoïdale bloedingen Dr Y Ruigrok, neuroloog 29 november 2014

2 Belangenverstrengeling Geen - # 2

3 Inhoud Inleiding Onderzoek naar familiair voorkomen en screening? Voor wie screening? Hoe gaat screening in zijn werk? - # 3

4 Inleiding - # 4

5 Risicofactoren voor krijgen van aneurysma Hoge bloeddruk Roken Als het in de familie voorkomt Cystenieren - # 5

6 Familie onderzoek 163 patienten Stambomen gemaakt Alle 1 e en 2 e graads familieleden benaderd of informatie over gekregen < Presentatietitel invullen > - # 6

7 Familie onderzoek < Presentatietitel invullen > - # 7

8 bij 1 op de 10 patiënten met subarachnoïdale bloeding (SAB) komt ziekte in familie voor - # 8

9 Eerste graads familieleden (=ouders, zus, broer, kinderen) van patiënten met SAB: Ook kans op een SAB in vergelijking met algemene bevolking Kans neemt met aantal familieleden met SAB 1 familielid: kans 2x 2 familieleden: kans 50x - # 9

10 Kans op subarachnoidale bloeding Bij twee of meer aangedane verwanten: 15% in loop van het leven < Presentatietitel invullen > - # 10

11 Verhoogde kans; wat te doen? Screening op aneurysma? < Presentatietitel invullen > - # 11

12 Screening op aneurysmata SAH patient 193 deelname verwanten 980 deelname MRA aneurysma 25 < Presentatietitel invullen > - # 12

13 Screening op aneurysmata Bij 1 aangedaan eerstegraads verwanten nauwelijks verhoogde kans op aneurysma < Presentatietitel invullen > - # 13

14 Aangedane families < Presentatietitel invullen > - # 14

15 Aangedane families < Presentatietitel invullen > - # 15

16 Screening op aneurysmata Bij 2 of meer aangedane eerstegraads verwanten 10% kans op vinden van aneurysma bij screening < Presentatietitel invullen > - # 16

17 Conclusies uit onderzoeken 1 e graads familieleden van families met 2 of meer familieleden met doorgemaakte SAB: kans op de aanwezigheid van een aneurysma (ongeveer 10%) kans op het ontstaan van een SAB in de loop van het leven (rond 15%). - # 17

18 Voor wie? Screening zinvol in families met 2 of meer familieleden met doorgemaakte SAB - # 18

19 Waarom? Op zoek naar aneurysmata Gevonden aneurysmata preventief behandelen Op die manier SAB uit die aneurysmata voorkomen - # 19

20 Wat voor families? vrouw gezond man gezond vrouw met SAB man met SAB getrouwd - # 20

21 Voor wie screening in familie? - # 21

22 Hoe gaat screening in zijn werk? Polikliniek neurologie - # 22

23 Hoe gaat screening in zijn werk? Tijdens gesprek op polikliniek wordt besproken: 1. Medische gegevens van betrokkene Familie geschiedenis Medische voorgeschiedenis Medicatie Andere risicofactoren voor aneurysmata/sab Roken Bloeddruk - # 23

24 Roken en bloeddruk - # 24

25 Hoe gaat screening in zijn werk? Tijdens gesprek op polikliniek wordt besproken: 2. Uitleg over screening Doel screening: SAB voorkomen Hoe screenen: met MRI en MRA hoofd - # 25

26 Screening met MRI scan - # 26

27 MRA - # 27

28 Hoe gaat screening in zijn werk? Tijdens gesprek op polikliniek wordt besproken: 2. Uitleg over screening Doel screening: SAB voorkomen Hoe screenen: met MRI en MRA hoofd Kans op vinden aneurysma - # 28

29 MRA 90% normaal 10% aneurysma - # 29

30 MRA Kans op nieuwvorming van aneurysma als er bij screening geen aneurysma wordt gevonden? 90% normaal - # 30

31 Herhalen screenen nodig % gevonden aneurysmata 1 e screening 11% 2 e screening 8% 3 e screening 5% 4 e screening 5% - # 31

32 Hoe gaat screening in zijn werk? Tijdens gesprek op polikliniek wordt besproken: 2. Uitleg over screening Doel screening: SAB voorkomen Hoe screenen: met MRI en MRA hoofd Kans op vinden aneurysma Herhalen screenen nodig, +/- om 5 jaar - # 32

33 Hoe gaat screening in zijn werk? Tijdens gesprek op polikliniek wordt besproken: 2. Uitleg over screening Doel screening: SAB voorkomen Hoe screenen: met MRI en MRA hoofd Kans op vinden aneurysma Herhalen screenen nodig, +/- om 5 jaar consequenties voor groot rijbewijs, vliegbrevet en eventuele levensverzekering toevalsbevindingen - # 33

34 Beslissing voor wel of niet screenen ligt bij betrokkene zelf - # 34

35 Uitkomst screenen? 1. Geen aneurysma => Advies: herhalen MRA na 1 jaar 2. hele kleine uitbochting gevonden, waarvan onzeker is of dat een aneurysma zal worden ja of nee => Advies: herhalen MRA na 1 jaar 3. Aneurysma => Advies: behandelen - # 35

36 Behandeling aneurysma - # 36

37 Hartelijk dank voor uw aandacht Bezoekadres: Heidelberglaan CX UTRECHT Postadres: Postbus GA UTRECHT T E.

Subarachnoidale bloeding: eens maar nooit weer. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie

Subarachnoidale bloeding: eens maar nooit weer. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie Subarachnoidale bloeding: eens maar nooit weer G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie statistiek 9 april 2016 - # 2 statistiek 9 april 2016 - # 3 statistiek 9

Nadere informatie

Lange termijneffecten van een subarachnoïdale bloeding

Lange termijneffecten van een subarachnoïdale bloeding Lange termijneffecten van een subarachnoïdale bloeding Mervyn Vergouwen, neuroloog 29 november 2014 Belangenverstrengeling Geen - # 2 Inhoud Inleiding: aneurysma s subarachnoidale bloedingen (SAB s) Resultaten

Nadere informatie

Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie

Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie Belangenverstrengeling Geen subsidies of betalingen van bedrijven Gezondheidsonderzoek

Nadere informatie

Chapter Fourteen. General discussion Samenvatting Summary Dankwoord List of publications Curriculum Vitae

Chapter Fourteen. General discussion Samenvatting Summary Dankwoord List of publications Curriculum Vitae Chapter General discussion Samenvatting Summary Dankwoord List of publications Curriculum Vitae Het eerste deel van dit proefschrift beschrijft de gevolgen op de lange termijn bij een subarachnoïdale bloeding

Nadere informatie

Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU: toekomst. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie

Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU: toekomst. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU: toekomst G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie 1984 2014 29-11-2014 - # 2 2014 29-11-2014 - # 3 2014 2024 29-11-2014

Nadere informatie

Een bloeding tussen de hersenvliezen (subarachnoïdale bloeding of SAB) is

Een bloeding tussen de hersenvliezen (subarachnoïdale bloeding of SAB) is Samenvatting 229 230 Samenvatting Een bloeding tussen de hersenvliezen (subarachnoïdale bloeding of SAB) is een vorm van beroerte die vaak op jonge leeftijd optreedt en meestal ernstige gevolgen heeft:

Nadere informatie

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Opbouw presentatie Wat is dementie Wat is DNA Wat is erfelijkheid Erfelijkheid

Nadere informatie

Is een bipolaire stoornis erfelijk?

Is een bipolaire stoornis erfelijk? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Vragen over erfelijkheid bij de bipolaire stoornis Op dit moment wordt ervan uitgegaan dat een combinatie van erfelijke

Nadere informatie

Voor het eerst een psychose en dan Saskia Palmen

Voor het eerst een psychose en dan Saskia Palmen Voor het eerst een psychose en dan 24-11-2015 Saskia Palmen Wat is een psychose Een psychose is een toestand waarbij door verstoring van de waarneming, het denken of het gedrag het contact met de omringende

Nadere informatie

Tweeslippige aortaklep. Cardiologisch onderzoek

Tweeslippige aortaklep. Cardiologisch onderzoek Tweeslippige aortaklep De Engelse term voor tweeslippige aortaklep is bicuspid aortic valve, afgekort BAV. BAV komt voor bij ongeveer 1% van alle mensen. Sommigen hebben daarvan geen klachten of verschijnselen

Nadere informatie

Geheugenpolikliniek-Geriatrie

Geheugenpolikliniek-Geriatrie Geheugenpolikliniek-Geriatrie Geheugenpolikliniek Op onze geheugenpolikliniek zien wij mensen die klachten hebben van het geheugen. Het is belangrijk om te weten waar deze problemen vandaan komen. Geheugenklachten

Nadere informatie

Het meten van de hersendruk. Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care, locatie AZU

Het meten van de hersendruk. Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care, locatie AZU Het meten van de hersendruk Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care, locatie AZU Het meten van de hersendruk Inleiding Uw familielid of naaste

Nadere informatie

Erfelijkheid. Chirurgie / mammacare. Inhoudsopgave Pagina. Inleiding 2. Indicaties voor erfelijke aanleg 2. Hoe ontstaat erfelijke aanleg 3 BRCA 5

Erfelijkheid. Chirurgie / mammacare. Inhoudsopgave Pagina. Inleiding 2. Indicaties voor erfelijke aanleg 2. Hoe ontstaat erfelijke aanleg 3 BRCA 5 1/6 Chirurgie / mammacare Erfelijkheid Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Indicaties voor erfelijke aanleg 2 Hoe ontstaat erfelijke aanleg 3 BRCA 5 Chek2-gen 5 Erfelijkheidsonderzoek 6 Erfelijke aanleg en

Nadere informatie

STICHTING OPSPORING FAMILIAIRE HYPERCHOLESTEROLEMIE (StOEH) BEVOLKINGSONDERZOEK ERFELIJK VERHOOGD CHOLESTEROLGEHALTE IN FAMILIES

STICHTING OPSPORING FAMILIAIRE HYPERCHOLESTEROLEMIE (StOEH) BEVOLKINGSONDERZOEK ERFELIJK VERHOOGD CHOLESTEROLGEHALTE IN FAMILIES STICHTING OPSPORING FAMILIAIRE HYPERCHOLESTEROLEMIE (StOEH) BEVOLKINGSONDERZOEK ERFELIJK VERHOOGD CHOLESTEROLGEHALTE IN FAMILIES De StOEH heeft ten doel personen met deze Familiaire Hypercholesterolemie

Nadere informatie

Wil ik het wel weten?

Wil ik het wel weten? Wil ik het wel weten? Vera Hovers en Joyce de Vos-Houben 3 oktober 2015 Wil ik het wel weten? De consequenties van erfelijkheidsonderzoek Vera Hovers en dr. Joyce de Vos-Houben Genetisch consulenten polikliniek

Nadere informatie

Chirurgie / mammacare

Chirurgie / mammacare 1/6 Chirurgie / mammacare Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Indicaties voor erfelijke aanleg 2 Hoe ontstaat erfelijke aanleg 3 BRCA 5 Chek2-gen 5 Erfelijkheidsonderzoek 6 Erfelijke aanleg en gevolgen 6

Nadere informatie

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten Risicofactoren voor hart- en vaatziekten Programma Screening Vasculaire Risciofactoren Datum afspraak: Tijdstip Onderzoek Zorgverlener U heeft recent een herseninfarct/hersenbloeding (beroerte) of TIA

Nadere informatie

Valpoli. De onderzoeksdag

Valpoli. De onderzoeksdag De Valpolikliniek Valpoli Op de valpoli onderzoekt een team van gespecialiseerde medewerkers, mensen die om onduidelijke redenen vallen of bijna vallen. Een verhoogd valrisico kan veel oorzaken hebben.

Nadere informatie

Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)

Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Het Centrum voor Vroege Hart- en Vaatziekten (CVHV) is een multidisciplinaire spreekuur voor patiënten die al op jonge leeftijd (onder de 50 jaar) te maken

Nadere informatie

Tia Service Radboud universitair medisch centrum

Tia Service Radboud universitair medisch centrum Tia Service Inleiding In overleg met uw behandelend arts bent u doorverwezen naar de TIA poli op de polikliniek Neurologie of Spoedeisende Hulp van het Radoudumc. Dit omdat u kortgeleden mogelijk kortdurend

Nadere informatie

Thoracaal Aorta Aneurysma (met kans op) Dissectie (TAAD)

Thoracaal Aorta Aneurysma (met kans op) Dissectie (TAAD) Thoracaal Aorta Aneurysma (met kans op) Dissectie (TAAD) Wanneer de thoracale aorta (lichaamsslagader in de borstkas) boven een bepaalde diameter komt (verwijd is) spreekt men van een aneurysma. Een aneurysma

Nadere informatie

Polikliniek familiaire tumoren. voor patiënten met familiaire belasting voor borst- en / of eierstokkanker

Polikliniek familiaire tumoren. voor patiënten met familiaire belasting voor borst- en / of eierstokkanker Polikliniek familiaire tumoren voor patiënten met familiaire belasting voor borst- en / of eierstokkanker Inleiding U bent doorverwezen naar de polikliniek familiaire tumoren van het UMC Utrecht, Cancer

Nadere informatie

Zorg bij delier (preventie) / acute verwardheid. Familiebetrokkenheid

Zorg bij delier (preventie) / acute verwardheid. Familiebetrokkenheid Zorg bij delier (preventie) / acute verwardheid Familiebetrokkenheid U (familie) hebt een belangrijke rol in het herkennen en voorkomen van een delier Bij uw naaste is vastgesteld dat er een verhoogd risico

Nadere informatie

MARKEN, verhoogd risico op borstkanker

MARKEN, verhoogd risico op borstkanker MARKEN, verhoogd risico op borstkanker Uitwerking van de voorlichtingsavond dd 5-10-2011 in de Patmoskerk, Marken Mw R. Kaas oud-screeningsarts en genealoog, Mw I Kluijt klinisch geneticus Bij de inwoners

Nadere informatie

Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing (WES) en whole genome sequencing (WGS)

Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing (WES) en whole genome sequencing (WGS) Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing (WES) en whole genome sequencing (WGS) De arts van uw kind heeft voorgesteld om uitgebreid onderzoek van het erfelijk materiaal (het

Nadere informatie

Buitenpoli Radboudumc Screening risicofactoren voor hart- en vaatziekten locatie St. Maartenskliniek

Buitenpoli Radboudumc Screening risicofactoren voor hart- en vaatziekten locatie St. Maartenskliniek Buitenpoli Radboudumc Screening risicofactoren voor hart- en vaatziekten locatie St. Maartenskliniek Programma Screening Vasculaire Risicofactoren Datum afspraak: Datum Tijd Zorgverlener U heeft recent

Nadere informatie

Eind goed, al goed? Of ook nog erfelijkheidsonderzoek? Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMCU

Eind goed, al goed? Of ook nog erfelijkheidsonderzoek? Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMCU Eind goed, al goed? Of ook nog erfelijkheidsonderzoek? Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMCU Darmkanker in de familie? familie anamnese negatief: 85% -sporadische vorm- familie anamnese positief:

Nadere informatie

Consultatief team geriatrie

Consultatief team geriatrie Consultatief team geriatrie Consultatief team geriatrie U ontvangt deze folder omdat u bent bezocht door een lid van het Consultatief Team Geriatrie. Wie zijn wij? Het team bestaat uit twee verpleegkundig

Nadere informatie

Vasculaire Geneeskunde Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)

Vasculaire Geneeskunde Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Vasculaire Geneeskunde Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV) Het Centrum voor Vroege Hart- en Vaatziekten (CVHV) is een multidisciplinair spreekuur voor patiënten die al op jonge leeftijd (onder

Nadere informatie

De geheugenpolikliniek

De geheugenpolikliniek De geheugenpolikliniek Afdeling neurologie Locatie Veldhoven De geheugenpolikliniek is bedoeld voor mensen met geheugenproblemen. Oorzaken van deze problemen kunnen zeer divers zijn. Denk aan (beginnende)

Nadere informatie

Samen Werken aan hetzelfde Prof. dr. Anne Visser-Meily

Samen Werken aan hetzelfde Prof. dr. Anne Visser-Meily Samen Werken aan hetzelfde Prof. dr. Anne Visser-Meily Revalidatiearts UMC Utrecht Hoofd Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht > Samenwerking tussen De Hoogstraat Revalidatie en UMC Utrecht Hersencentrum

Nadere informatie

Bloed moet stromen. De cardiovasculaire risicopolikliniek

Bloed moet stromen. De cardiovasculaire risicopolikliniek Bloed moet stromen De cardiovasculaire risicopolikliniek Naam :... Geboortedatum :... Uw specialist heeft u doorverwezen naar de cardiovasculaire risicopolikliniek (CVR-polikliniek). Binnenkort nemen wij

Nadere informatie

Acuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care

Acuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care Acuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care Acuut optredende verwardheid (delier) Acuut optredende verwardheid

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. DCM kan veel verschillende

Nadere informatie

Polikliniek Klinische Genetica Kanker en erfelijkheid

Polikliniek Klinische Genetica Kanker en erfelijkheid Polikliniek Klinische Genetica Kanker en erfelijkheid Polikliniek Klinische Genetica Kanker en erfelijkheid 1. Inleiding 3 2. Introductie 3 3. Kenmerken van erfelijke kanker 4 4. Het eerste gesprek 4 5.

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Non-compactie Cardiomyopathie Een non-compactie cardiomyopathie (NCCM) is een aandoening waarbij er diepe groeven in de hartspier zitten. NCCM kan het enige verschijnsel zijn, maar kan ook worden gevonden

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

Buikligging. Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care, locatie AZU

Buikligging. Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care, locatie AZU Buikligging Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care, locatie AZU Buikligging Inleiding Uw familielid of naaste is opgenomen op de Intensive

Nadere informatie

Fibromusculaire dysplasie (FMD) Peter W de Leeuw Afd Interne Geneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Maastricht

Fibromusculaire dysplasie (FMD) Peter W de Leeuw Afd Interne Geneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Maastricht Fibromusculaire dysplasie (FMD) Peter W de Leeuw Afd Interne Geneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Maastricht Wat is FMD niet? Wat is FMD? Ontsteking van het bloedvat Atherosclerose ( aderverkalking

Nadere informatie

Borstkanker en Erfelijkheid

Borstkanker en Erfelijkheid Borstkanker en Erfelijkheid Algemeen In Nederland wordt per ar bij ongeveer 10.000 vrouwen borstkanker vastgesteld. Het is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen: in Nederland krijgt 1 op de

Nadere informatie

Patiënteninformatie voor deelnemers aan erfelijkheidsonderzoek

Patiënteninformatie voor deelnemers aan erfelijkheidsonderzoek Patiënteninformatie voor deelnemers aan erfelijkheidsonderzoek Familiaire Amyotrofische Lateraal Sclerose in Nederland Geachte heer/mevrouw, 1. Inleiding Aan u is gevraagd medewerking te verlenen aan een

Nadere informatie

Mammacarcinoom en erfelijkheid. Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud

Mammacarcinoom en erfelijkheid. Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud Mammacarcinoom en erfelijkheid Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud Mammacarcinoom Life time risk 12-13% Meest voorkomende kanker bij vrouwen Circa 20% hiervan heeft een

Nadere informatie

Naar huis na een beroerte Informatie voor mensen die een beroerte hebben doorgemaakt

Naar huis na een beroerte Informatie voor mensen die een beroerte hebben doorgemaakt Naar huis na een beroerte Informatie voor mensen die een beroerte hebben doorgemaakt U bent opgenomen geweest in het Radboudumc omdat u een beroerte of een TIA heeft gehad. Het blijkt dat veel patiënten

Nadere informatie

Erfelijkheid & kanker. Titia Brouwer Maatschappelijk werker Afdeling Genetica 11 april 2016

Erfelijkheid & kanker. Titia Brouwer Maatschappelijk werker Afdeling Genetica 11 april 2016 Erfelijkheid & kanker Titia Brouwer Maatschappelijk werker Afdeling Genetica 11 april 2016 Erfelijkheidsonderzoek wegwijzer voor de praktijk Historie van de genetica Mendel 1822-1884 DNA, Watson & Crick,

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Gebruik van restmateriaal en medische gegevens. in wetenschappelijk onderzoek

Informatie voor patiënten. Gebruik van restmateriaal en medische gegevens. in wetenschappelijk onderzoek Informatie voor patiënten Gebruik van restmateriaal en medische gegevens in wetenschappelijk onderzoek Inleiding U komt naar het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) voor onderzoek of behandeling.

Nadere informatie

AAA. Abdominaal Aorta Aneurysma. Informatiebrochure patiënten

AAA. Abdominaal Aorta Aneurysma. Informatiebrochure patiënten AAA Abdominaal Aorta Aneurysma Informatiebrochure patiënten Beste patiënt Binnenkort ondergaat u een ingreep ter behandeling van een abdominaal aorta aneurysma (AAA). In deze folder vindt u wat meer informatie

Nadere informatie

Polikliniek Neurologie GEZAMENLIJK MEDISCH CONSULT NA EEN TIA OF CVA

Polikliniek Neurologie GEZAMENLIJK MEDISCH CONSULT NA EEN TIA OF CVA Polikliniek Neurologie GEZAMENLIJK MEDISCH CONSULT NA EEN TIA OF CVA U heeft de poliklinische dagbehandeling bezocht of bent in het ziekenhuis opgenomen geweest op de afdeling Neurologie. Er is geconcludeerd

Nadere informatie

Familiaire Hypercholesterolemie (FH) en verzekerbaarheid

Familiaire Hypercholesterolemie (FH) en verzekerbaarheid Familiaire Hypercholesterolemie (FH) en verzekerbaarheid Familiaire Hypercholesterolemie (FH) en verzekerbaarheid U heeft informatie gekregen over Familiaire Hypercholesterolemie (FH). In erfelijkheidsmateriaal

Nadere informatie

Familiaire Hypercholesterolemie. en verzekerbaarheid

Familiaire Hypercholesterolemie. en verzekerbaarheid Familiaire Hypercholesterolemie (FH) en verzekerbaarheid Familiaire Hypercholesterolemie (FH) en verzekerbaarheid U heeft informatie gekregen over Familiaire Hypercholesterolemie (FH). In erfelijkheidsmateriaal

Nadere informatie

Vitale Vaten. Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011

Vitale Vaten. Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011 Vitale Vaten Ineke Sterk projectleider Vitale Vaten 4 oktober 2011 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Verleiden Opbouw presentatie Inleiding hart- en vaatziekten Project Vitale Vaten Gorinchem

Nadere informatie

(Verhoogde kans op) acute verwardheid/delier bij ouderen. Informatie en adviezen voor oudere patiënten met (een verhoogd risico op) een delier

(Verhoogde kans op) acute verwardheid/delier bij ouderen. Informatie en adviezen voor oudere patiënten met (een verhoogd risico op) een delier (Verhoogde kans op) acute verwardheid/delier bij ouderen Informatie en adviezen voor oudere patiënten met (een verhoogd risico op) een delier In deze folder gaan we in op factoren die het risico op een

Nadere informatie

De Verhalenbank Psychiatrie

De Verhalenbank Psychiatrie De Verhalenbank Psychiatrie Jaarcongres Kinder- en Jeugdpsychiatrie 2019 Prof. Dr. Floortje Scheepers, afdelingshoofd Psychiatrie, hoogleraar Innovatie in de GGZ Natascha den Bleijker, MSc, projectleider

Nadere informatie

Nazorg na een beroerte

Nazorg na een beroerte Neurologie en Neurochirurgie Nazorg na een beroerte www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl NEU038 / Nazorg na een beroerte / 26-03-2019 2 Nazorg

Nadere informatie

Neurologie Verpleegafdeling N1. Patiënteninformatie. TIA van het oog. Amaurosis fugax. Slingeland Ziekenhuis

Neurologie Verpleegafdeling N1. Patiënteninformatie. TIA van het oog. Amaurosis fugax. Slingeland Ziekenhuis Neurologie Verpleegafdeling N1 TIA van het oog i Patiënteninformatie Amaurosis fugax Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft een Transient Ischemic Attack (TIA) van het oog (amaurosis fugax) gehad. In deze

Nadere informatie

Kanker en erfelijkheid Hoe vertel ik het mijn familie?

Kanker en erfelijkheid Hoe vertel ik het mijn familie? Kanker en erfelijkheid Hoe vertel ik het mijn familie? Verzekeren en erfelijkheid 1 Heb je een aanleg voor kanker? Dan kunnen sommige familieleden de aanleg voor de ziekte ook hebben. Het is belangrijk

Nadere informatie

Familiair Melanoom. Genetische predispositie melanoom: wanneer indicatie voor erfelijkheidsonderzoek en consequenties voor de behandeling en follow up

Familiair Melanoom. Genetische predispositie melanoom: wanneer indicatie voor erfelijkheidsonderzoek en consequenties voor de behandeling en follow up Familiair Melanoom Genetische predispositie melanoom: wanneer indicatie voor erfelijkheidsonderzoek en consequenties voor de behandeling en follow up Remco van Doorn Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Opname in het ziekenhuis na een TIA

Opname in het ziekenhuis na een TIA Neurologie i Opname in het ziekenhuis na een TIA Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U wordt opgenomen in het ziekenhuis vanwege een TIA. In deze folder staat beschreven welke onderzoeken

Nadere informatie

Idiopathisch ventrikelfibrilleren

Idiopathisch ventrikelfibrilleren Idiopathisch ventrikelfibrilleren Ventrikelfibrilleren (VF) is een ernstige hartritmestoornis waarbij de hartkamers onsamenhangend samentrekken. Hierdoor wordt geen bloed meer door het lichaam gepompt,

Nadere informatie

Beschermende Maatregelen. Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care, locatie AZU

Beschermende Maatregelen. Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care, locatie AZU Beschermende Maatregelen Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care, locatie AZU Beschermende Maatregelen Inleiding Uw familielid of naaste

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek

Neuropsychologisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek U bent verwezen voor neuropsychologisch onderzoek. In deze folder leest u wat een neuropsychologisch onderzoek inhoudt en wat u op de dag van

Nadere informatie

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek.

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek. Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek www.nwz.nl Inhoud Wat is atherosclerose? 3 Afspraak met verpleegkundig specialist 3 Bloedonderzoek en vragenlijst 4 Uw eerste bezoek aan vasculaire polikliniek 4

Nadere informatie

Thema: Beroerte. Nieuwe ontwikkelingen. Maarten Uyttenboogaart Neuroloog in opleiding. 3 maart 2010 16-3-2010 2

Thema: Beroerte. Nieuwe ontwikkelingen. Maarten Uyttenboogaart Neuroloog in opleiding. 3 maart 2010 16-3-2010 2 Thema: Beroerte Nieuwe ontwikkelingen Maarten Uyttenboogaart Neuroloog in opleiding 3 maart 2010 16-3-2010 2 Inhoud Behandeling acuut herseninfarct: - stroke unit - trombolyse - dotteren - schedeldaklichting

Nadere informatie

Plotseling voorbijgaand geheugenverlies

Plotseling voorbijgaand geheugenverlies NEUROLOGIE Plotseling voorbijgaand geheugenverlies Transient Global Amnesia Inleiding U bent in het ziekenhuis bij de neuroloog geweest. De neuroloog heeft met u besproken dat u plotseling geheugenverlies

Nadere informatie

Onzichtbaar maar behandelbaar mits herkend

Onzichtbaar maar behandelbaar mits herkend Onzichtbaar maar behandelbaar mits herkend Anne Visser-Meily Hoogleraar revalidatiegeneeskunde UMC Utrecht Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht Brede diagnostiek: het gaat niet alleen over hersenletsel

Nadere informatie

Hemochromatose (ijzerstapeling) in de familie

Hemochromatose (ijzerstapeling) in de familie Hemochromatose (ijzerstapeling) in de familie Deze brochure is bedoeld als aanvulling op de gesprekken op bij de genetisch consulent en kan hier dus niet voor in de plaats komen. Algemene informatie wordt

Nadere informatie

Praten over behandelwensen en -grenzen

Praten over behandelwensen en -grenzen Praten over behandelwensen en -grenzen Praten over behandelwensen en -grenzen Informatie voor patiënten en familie Inleiding Als patiënt komt u in het UMC Utrecht met een bepaalde behandelwens. Meestal

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.

Nadere informatie

Richtlijnen. Diagnostiek en preventie van erfelijke gynaecologische tumoren november gyneacologische-kaart :44 Pagina 1

Richtlijnen. Diagnostiek en preventie van erfelijke gynaecologische tumoren november gyneacologische-kaart :44 Pagina 1 gyneacologische-kaart 25-11-2003 10:44 Pagina 1 Richtlijnen Kanker kan erfelijk zijn. Vraag bij elke patiënt naar de familie-anamnese. Diagnostiek en preventie van erfelijke gynaecologische tumoren november

Nadere informatie

WES: Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing

WES: Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing WES: Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing Geachte ouders, De arts van uw kind heeft aan u voorgesteld om met gebruik van een nieuwe techniek uitgebreid onderzoek van het

Nadere informatie

Fibromusculaire dysplasie (FMD)

Fibromusculaire dysplasie (FMD) Verslag van de lezing door prof. dr. P.W. de Leeuw tijdens de FMD lotgenotenbijeenkomst van 28 november 2015 in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort, georganiseerd door FMDgroep Nederland Fibromusculaire

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 136 Melanoom van de huid is kanker die uitgaat van de pigmentcellen in de huid. Melanoom bij twee of meer eerstegraads verwanten of drie tweedegraads verwanten noemen we erfelijk. Als deze vorm van kanker

Nadere informatie

Beademing via een masker

Beademing via een masker Beademing via een masker (Non-invasieve beademing) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care, locatie AZU Beademing via een masker Inleiding

Nadere informatie

Erfelijkheidsonderzoek

Erfelijkheidsonderzoek Erfelijkheidsonderzoek Divisie Biomedische Genetica, afdeling Genetica Erfelijkheidsonderzoek Wanneer erfelijkheidsonderzoek? Er is reden voor erfelijkheidsonderzoek als: U een ziekte heeft en vermoedt

Nadere informatie

Opsporing van FH en familieonderzoek. Mw. D. (Danick) Werner, MSc Verpleegkundig specialist/ regionaal FH consulent

Opsporing van FH en familieonderzoek. Mw. D. (Danick) Werner, MSc Verpleegkundig specialist/ regionaal FH consulent Opsporing van FH en familieonderzoek Mw. D. (Danick) Werner, MSc Verpleegkundig specialist/ regionaal FH consulent FH en dan? https://youtu.be/zhnjzjlwogi Voorlichtingsfilmpje over hoe FH een familie treft

Nadere informatie

All in the Family. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam

All in the Family. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam All in the Family Risico-communicatie naar en binnen families met erfelijke kanker Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam Identificatie van erfelijke of

Nadere informatie

Inschrijfformulier (personen > 18 jaar een eigen formulier invullen)

Inschrijfformulier (personen > 18 jaar een eigen formulier invullen) Inschrijfformulier (personen > 18 jaar een eigen formulier invullen) Voorletters en achternaam:... Meisjesnaam:.. Geboortedatum: Roepnaam (indien gewenst te gebruiken):. Geslacht: Man / Vrouw* Adres: Postcode:...

Nadere informatie

WES-MR: Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing bij kinderen met een verstandelijke beperking

WES-MR: Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing bij kinderen met een verstandelijke beperking Betreft : Informatiebrief WES-MR: Informatiebrief en toestemmingsformulier voor whole exome sequencing bij kinderen met een verstandelijke beperking Geachte ouders, De arts van uw kind heeft aan u voorgesteld

Nadere informatie

chapter 10 Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

chapter 10 Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) De bloedstolling speelde in de prehistorie al een grote rol om te voorkomen dat de jagende mens bij een bloeding geveld zou raken. Ook zorgde het stollingssysteem

Nadere informatie

Informatiebrief over de studie naar het zeer vroeg toedienen van tranexaminezuur na een subarachnoïdale bloeding. De ULTRA-studie

Informatiebrief over de studie naar het zeer vroeg toedienen van tranexaminezuur na een subarachnoïdale bloeding. De ULTRA-studie Informatiebrief over de studie naar het zeer vroeg toedienen van tranexaminezuur na een subarachnoïdale bloeding Ultra-early tranexamic acid after subarachnoid hemorrhage De ULTRA-studie Geachte mevrouw

Nadere informatie

PALB2 en het risico op borstkanker

PALB2 en het risico op borstkanker PALB2 en het risico op borstkanker Deze informatie is tot stand gekomen met hulp van de werkgroep Oncogenetica (WKO) van de Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN) Maart 2018 Inleiding Met betrekking

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

De pil bij vrouwen met verhoogd tromboserisico

De pil bij vrouwen met verhoogd tromboserisico 17 februari 2016 De pil bij vrouwen met verhoogd tromboserisico Karina Meijer Minisymposium ter gelegenheid van de promotie van Lies van Vlijmen 170216 De pil Met stip populairste anticonceptivum Veneuze

Nadere informatie

Informatiebrief GRAFITI-studie

Informatiebrief GRAFITI-studie Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Screenende coloscopie MDL

Screenende coloscopie MDL Screenende coloscopie MDL Inhoudsopgave Inleiding 4 Erfelijke of familiaire aanleg? 5 Gang van zaken onderzoekstraject 13 Bezoek I, MDL-verpleegkundige 13 Bezoek II, Coloscopie 13 Bezoek III, Uitslag

Nadere informatie

Datum 18 september 2015 Betreft Kamervragen over het informeren van familie bij erfelijke aanleg voor kanker

Datum 18 september 2015 Betreft Kamervragen over het informeren van familie bij erfelijke aanleg voor kanker > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Plenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013

Plenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Plenaire opening Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Opening door Anke Leibbrandt Iedereen wordt van harte welkom geheten namens de BVN en de programmacommissie erfelijkheid (betrokken

Nadere informatie

Total Body Scan Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden. René Sprangers Cardioloog

Total Body Scan Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden. René Sprangers Cardioloog Total Body Scan Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden René Sprangers Cardioloog Openbaarmaking belangen R. Sprangers Zelfstandig gevestigde medisch specialist o.a. werkzaam voor Prescan in Medisch

Nadere informatie

Bijlage 2 Intakeformulier

Bijlage 2 Intakeformulier Bijlage 2 Intakeformulier Naam fysiotherapeut:... (ponskaart) Invuldatum:... Locatie opname: ziekenhuis (stroke unit) revalidatiecentrum (stroke unit) verpleeghuis (stroke unit) 1e lijn anders, nl....

Nadere informatie

Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker?

Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker? Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker? Brochure voor patiënten en familieleden Inhoud 1. Inleiding 2. Erfelijke en familiaire kanker 3. Waarom familie informeren?

Nadere informatie

Informatie voor deelnemers aan erfelijkheidsonderzoek. Familiaire Amyotrofische Lateraal Sclerose in Nederland. Geachte heer/mevrouw,

Informatie voor deelnemers aan erfelijkheidsonderzoek. Familiaire Amyotrofische Lateraal Sclerose in Nederland. Geachte heer/mevrouw, Informatie voor deelnemers aan erfelijkheidsonderzoek Familiaire Amyotrofische Lateraal Sclerose in Nederland Geachte heer/mevrouw, Recent bent u benaderd door een van uw familieleden om mee te werken

Nadere informatie

Erfelijkheidsonderzoek: de procedure

Erfelijkheidsonderzoek: de procedure Erfelijkheidsonderzoek: de procedure Divisie Biomedische Genetica, afdeling Genetica Erfelijkheidsonderzoek: de procedure Wanneer erfelijkheidsonderzoek? Er is reden voor een erfelijkheidsonderzoek als:

Nadere informatie

De cardiovasculaire risico polikliniek Bloed moet stromen

De cardiovasculaire risico polikliniek Bloed moet stromen De cardiovasculaire risico polikliniek Bloed moet stromen Naam Geboortedatum :... : - - Uw specialist of huisarts heeft u doorverwezen naar de cardiovasculaire risicopolikliniek omdat u een hart- en vaatziekte

Nadere informatie

HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN

HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN HET EFFECT VAN DE CVRM ZORGSTRAAT OP DE BLOEDDRUK EN HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN IN DE HUISARTSENPRAKTIJK Berdien Oosterveld Begeleiding: Job van der Palen Peter van der Lugt Mirella Nijmeijer Wetenschapsavond

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ)

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Inleiding Na een aantal onderzoeken blijkt dat u een voorstadium van borstkanker heeft. Het medische woord hiervoor is carcinoma

Nadere informatie

Bloed moet stromen. De cardiovasculaire risicodienst. Verwijzing door de huisarts

Bloed moet stromen. De cardiovasculaire risicodienst. Verwijzing door de huisarts Bloed moet stromen De cardiovasculaire risicodienst Verwijzing door de huisarts Naam :.... Geboortedatum :.... Afspraak maken bij de cardiovasculaire risicodienst Uw huisarts heeft u doorverwezen naar

Nadere informatie

Patiënteninformatie. De epilepsieconsulent. De epilepsieconsulent De Epilepsieconsulent.indd 1

Patiënteninformatie. De epilepsieconsulent. De epilepsieconsulent De Epilepsieconsulent.indd 1 Patiënteninformatie De epilepsieconsulent De epilepsieconsulent 1522275 De Epilepsieconsulent.indd 1 1 20-12-13 10:48 De epilepsieconsulent Polikliniek Neurologie, route 0.6 Telefoonnummer (050) 524 5665

Nadere informatie

Diepe hersenstimulatie bij bewegingsstoornissen: Tremor

Diepe hersenstimulatie bij bewegingsstoornissen: Tremor Diepe hersenstimulatie bij bewegingsstoornissen: Tremor (Deep Brain Stimulation) Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Waarom een hersenoperatie? 1 Screening geschiktheid DBS 1 Bezoek

Nadere informatie

Hersenletselcongres

Hersenletselcongres B6b "Kop d'r veur": Gevolgen en herstel na een subarachnoïdale bloeding (potentiële) belangenverstrengeling - De betrokken relaties bij dit project zijn: - Sponsoring of onderzoeksgeld: Honorarium of andere

Nadere informatie

Familiaire Hypercholesterolemie (FH)

Familiaire Hypercholesterolemie (FH) Familiaire Hypercholesterolemie (FH) Familiaire hypercholesterolemie (FH) is één van de meest voorkomende (vet-) stofwisselingsziekten in Nederland. Ongeveer 1 op de 450 Nederlanders heeft FH. FH is een

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.

Nadere informatie