TOERISTISCHE TRENDKRANT Limburg weer aan de top! Effecten provinciaal beleid: nog niet direct zichtbaar

Transcriptie

1 De Limburgse toeristisch-recreatieve sector in cijfers gevangen TOERISTISCHE TRENDKRANT 2003 INHOUD Bron grafieken: CVO Uitdaging Provincie Limburg - Gedeputeerde Eurlings 1 - Provincie Limburg 2 - Samenwerkende VVV s Limburg (SVL) 3 - Recron 6 Werkgelegenheid 2 Ontwikkelingen aanbod 3 Vakanties van Nederlanders 4, 5, 6 Bestedingen toerisme en recreatie 7, 8 Buitenlandse toeristen 7 Kenniscentrum Toerisme & Recreatie 8 Provincie Limburg heeft in haar toeristisch-recreatieve beleid een aantal doelstellingen en aandachtspunten geformuleerd. Het monitoren hiervan loopt als rode draad door deze Trendkrant. Op de voorpagina wordt uiteraard aandacht besteed aan de speerpunten van het beleid: de Limburgse concurrentiepositie op basis van het aantal vakantie-overnachtingen en het seniorentoerisme. Ten aanzien van de Limburgse concurrentiepositie heeft de Provincie zich ten doel gesteld te stijgen naar de 2e plaats op de ranglijst van het aantal binnenlandse vakantie-overnachtingen in Uitgangspositie was de fraaie 3e plaats van Limburg in 2002, op de afbeelding hieronder is zichtbaar dat Limburg in 2003 genoegen moet nemen met een 4e plaats. Dit wordt veroorzaakt door Ranglijst 2003 (aantal binnenlandse vakantie-overnachtingen) 2. Zeeland 1. Gelderland 3. Brabant 4. Limburg U heeft nu de eerste Limburgse toeristische trendkrant voor u. Een overzicht van de belangrijkste trends en analyses in Limburg. Voor mij is het belangrijk om te weten waar we staan met onze concrete targets. U weet, de ambitie van de Provincie is plaats 2 als vakantieprovincie van Nederland en een stijging van de seniorenovernachtingen met minimaal 25% in 2007! Limburg weer aan de top! Meten is weten en dat geldt ook voor u. Ik weet dat ook bij onze externe partners de behoefte aan cijfermateriaal groot is. Daarom heeft de Provincie - met Brabant en Zeeland - het toeristisch kenniscentrum opgezet. Daarom ook heeft de Provincie dit kenniscentrum opdracht gegeven een trendrapportage 2003 op te stellen en de belangrijkste kengetallen te verwerken in deze trendkrant. Dé vraag is nu hoe u en ik met deze instrumenten omgaan! Want het is uiteindelijk slechts een middel om Limburg beter in de markt te zetten. Toerisme is een belangrijke groeisector, maar de kansen moeten wel gegrepen worden. In deze trendkrant geven we daarom ook aan hoe wij met u de sector willen versterken. Krachtig doorpakken is nodig was geen goed jaar. De bakens moeten verzet worden. Door alle perikelen rondom het Limburgs Bureau voor Toerisme is er te weinig ingezet op versterking van het imago van Limburg. Onder het motto Limburg, liefde voor het leven geven we hieraan een krachtige impuls! Ook gaan we met enkele ondernemers ( koplopers ) in gesprek om te kijken hoe we voor toeristisch Limburg de grenzen kunnen verleggen. Ik vind het belangrijk dat we deze trends aanvullen met de ervaringen van de ondernemers zelf. Zij hebben de voelhorens naar de markt/consument. De uitgebreide trendrapportage treft u integraal aan op De bal ligt voor het doel. Aan ú de uitdaging om hem in het doel te schieten! Martin Eurlings Gedeputeerde van Provincie Limburg voor Economische Zaken Effecten provinciaal beleid: nog niet direct zichtbaar 30% 20% 10% 0% Leeftijdsopbouw Nederlandse toeristen in Limburg 21% 24% 24% 27% 24% 20% 30% 30% 28% 22% 22% 27% 0-17 jaar jaar jaar 55 jaar en ouder = 2002 = 2003 = Nederlands gemiddelde 2003 een forse stijging van het aantal overnachtingen in Zeeland. Qua aantal binnenlandse vakanties is Limburg wel een plaatsje geklommen op de ranglijst: ondanks een daling van het aantal vakanties is Brabant gepasseerd en bezet Limburg in 2003 de 2e positie na Gelderland. Hierover leest u meer op pagina 4. Overigens nam het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten in Limburg wel toe: met 1,1% naar 2,1 miljoen overnachtingen. Daarmee staat Limburg 4e op de ranglijst, achter de provincies Noord- en Zuid-Holland en Zeeland. Meer informatie hierover vindt u op pagina 7. Het beleid is tevens gericht op groei van het aantal senioren die op vakantie gaan in Limburg, streven is een toename van 25% in de periode Hoewel het totale aandeel van senioren (55 jaar en ouder) in Limburg nagenoeg gelijk is gebleven, is het absolute aantal senioren met vakantiegangers afgenomen: een daling van 14,5%. Daarmee is het aantal senioren iets harder gedaald dan de afname van het totale aantal vakantiegangers. Overigens is het aandeel van senioren in alle binnenlandse vakanties veel hoger (27%), Limburg kan hier zeker een inhaalslag maken. Uitgave: juni 2004 LIMBURG

2 2 Toeristische Trendkrant 2003 Limburg KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Onze uitdaging, waar zet de provincie met u op in? Gedeputeerde Staten hebben de notitie nieuwe impulsen voor toerisme op 25 mei jl. vastgesteld. De relatie met het bedrijfsleven loopt als een rode draad door het beleid. De Provincie wil: 1. het Limburgimago versterken 2. het bedrijfsleven aanzetten tot vernieuwing 3. de toeristisch-recreatieve infra structuur beter laten benutten door het bedrijfsleven De Provincie heeft de samenwerkende VVV s (SVL) opdracht gegeven om, met het bedrijfsleven, een prikkelende meerjarige imagocampagne te ontwikkelen. Deze zet in op 5 belevingsthema s, met als centrale slogan Limburg, liefde voor het leven. De Provincie investeert in 4 jaar tijd ruim 2 mln. euro voor dit doel! De versterking van het bedrijfsleven zetten wij in op drie sporen: 1. Ontwikkeling van nieuwe markten 2. Creëren van ontwikkelingsruimte voor bedrijven 3. Verlagen van exploitatielasten van kleinschalige bedrijven We gaan na met het bedrijfsleven en de Hogeschool Zuyd hoe we de exploitatielasten van kleinschalige bedrijven kunnen verlagen door inzet van studenten en/of door samenwerking tussen die bedrijven in nieuwe concepten De toeristische infrastructuur moet meer benut worden om bestedingen uit te lokken. Wij zullen stimuleren dat ondernemers meer inspelen op de routenetwerken die zijn aangelegd in Limburg (fietsen, wandelen en varen). Zo zal in 2004 een investeringsregeling in het Europese Stimuleringsgebied van de Peel ontwikkeld worden, samen met de Kamer van Koophandel voor Limburg- Noord. Werkgelegenheid toeristischrecreatieve sector onder druk Horeca 37,2% Verblijf 30,7% Verdeling werkgelegenheid naar sector Overig 32,1% Detail- en groothandel 4,3% Vervoer 8,6% Cultuur, recreatie en amusement 8% Sport 2,3% Overig 8,9% Wij stimuleren de ontwikkeling van nieuwe productmarktcombinaties. SVL pakt dit voor ons op met bedrijven die ook in nieuwe markten willen investeren. Industriebank LIOF hebben wij opdracht gegeven om uit te werken hoe we nieuwe investeerders naar Limburg kunnen trekken die én investeren in de omgevingskwaliteit en die goede kansen bieden voor toeristische ondernemers om aan te haken. Een willekeurig voorbeeld: een concept van zorghotels in samenwerking met een ziekenhuis en een zorgverzekeraar. Wij willen goede ondernemers maximaal ruimte bieden om te investeren in de kwaliteit die de markt vraag. De Provincie is in de Maasduinen een pilot gestart met 7 bedrijven om ontwikkelingsgericht naar oplossingen toe zoeken, waarbij zowel de sector als natuur per saldo winnen. De ervaringen gebruiken we voor heel Limburg. Wij zetten ons ook in voor heldere en zo effectief mogelijke procedures voor ondernemers die willen uitbreiden of zich nieuw willen vestigen. Concreet moet dat eind 2004 leiden tot een digitaal loket voor ondernemers. We zetten ook in op versterking van toeristisch medegebruik van natuur & landschap en cultuur, met respect voor die belangen. In de Maasplassen zijn we er al mee gestart in samenwerking met de jachthavens en de natuurorganisaties. Ook gaan we bij voorbeeld met SVL aan de slag met erfgoedlogies. Voor nadere informatie; de integrale notitie treft u aan op Toerisme en recreatie is een sector die zich vertakt door alle sectoren; immers, toeristen en recreanten maken vaak gebruik van dezelfde voorzieningen als de eigen inwoner. Dit maakt het lastig om de sector af te bakenen. Uitleg over de afbakening (NRIT) die hier gebruikt is, vindt u in de Toeristische Trendrapportage. De peildatum voor de gegevens die hier getoond worden, is 1 april. Dit betekent dat de seizoensgebonden werkgelegenheid niet is inbegrepen. Helaas zijn er geen gegevens bekend over de omvang van deze vorm van werkgelegenheid. Werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector is een aandachtsveld in het provinciale beleid. Met een aandeel van 7,0% in de totale Limburgse werkgelegenheid is de aandacht voor toerisme en recreatie dan ook zeker verdiend. In 2003 waren er personen in Limburg werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector. De totale werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector vertoont daarmee een lichte daling, ten opzichte van 2002 daalde het aantal banen met 2,2%. De regio Peel & Maas telt het grootste aantal banen, maar vooral opvallend is de 2e positie van Parkstad Limburg vóór toeristische gebieden als Mergelland en Maastricht. Oorzaak is de relatief grote werkgelegenheid in restaurants & cafés en in de sector cultuur, recreatie en amusement in Parkstad Limburg. Daarnaast is in de traditionele toeristische regio s de werkgelegenheid wellicht wat meer seizoensgebonden en deze vorm van werkgelegenheid is in de cijfers niet inbegrepen. Aantal werknemers in toerisme & recreatie De horeca is in 2003 met werkzame personen de grootste werkgever in de toeristisch-recreatieve branche. Ook de verblijfsaccommodaties leveren arbeidsplaatsen en nemen dus een vooraanstaande positie in. Regio absoluut % Peel & Maas ,3% Parkstad Limburg ,5% Maasduinen ,1% Maastricht ,6% Mergelland ,5% Maasplassen ,3% Westelijke Mijnstreek ,6% Totaal Limburg % Bron grafieken: LISA

3 KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Toeristische Trendkrant 2003 Limburg 3 Kwaliteitsverbetering en uitbreiding aanbod verblijfsaccommodaties Bron grafieken: CBS en bedrijfschap Horeca & Catering Provincie Limburg richt haar beleid onder andere op de kwaliteitsverbetering van het aanbod. Hoewel hier vooral kwantitatieve gegevens over het aanbod gepresenteerd worden, geven deze cijfers wel de indruk dat er een kwaliteitsverbetering gaande is. Ten opzichte van 2002 is het Limburgse hotelaanbod iets gekrompen: van 406 naar 400 bedrijven. Dit ging volledig ten koste van het aanbod van 1, 2 en 3-sterrenhotels; het aantal 4 en 5-sterrenhotels bleef gelijk. Het aantal kamers daalde eveneens licht naar kamers (-98 kamers). Het gemiddeld aantal kamers per hotel bleef gelijk op 24 kamers. Iets meer dan de helft van alle hotels en pensions in Limburg is gevestigd in het Mergelland. De overige hotels en pensions zijn redelijk gelijkmatig verdeeld over de andere regio s in Limburg. Het aantal Limburgse huisjescomplexen is in 2003 toegenomen met maar liefst 18% naar 113 bedrijven. Het aantal slaapplaatsen nam minder sterk toe, met slechts 1,3% naar bedden. Limburg telt daarmee het grootste aantal bedden op huisjescomplexen in Nederland. Qua aantal bedrijven moet Limburg de eerste positie aan Gelderland laten. Niet alle kampeerterreinen worden geregistreerd door CBS, de ondergrens is 5 stand- Aanbod Limburg 2003: verblijfsrecreatie SVL heeft liefde voor Limburg! teerde Eurlings eens dat we dáár echter niet op kunnen wachten. We gaan van start met degenen die nú mee willen doen. Het is namelijk nu of nooit. De bal ligt weliswaar voor het doel, maar de tegenpartij (lees: andere vakantiegebieden) heeft nog wel een uitstekende keeper in dat doel staan. Alleen met een slim een-tweetje kunnen we daarom scoren! SVL hoeft niet altijd zelf te scoren, maar wil de partners in de provincie wél graag de bal dusdanig voor de voeten spelen dat hoe dan ook Limburg de matchwinner wordt. En laten we eerlijk zijn: daar worden we toch allemaal beter van? Aanbod Limburg 2003: hotels & pensions 3 sterren 125 hotels; 31% 4 sterren 47 hotels; 12% De afgelopen maanden heeft de Stichting Samenwerkende VVV s in Limburg (SVL), in constructief overleg met de Limburgse brancheorganisaties, hard gewerkt aan een gedegen en innovatief plan om Limburg in de komende vier jaar op verrassende en effectieve wijze op de kaart te zetten. Onder de noemer Limburg, liefde voor het leven zullen we samen met ondernemers en overheden er voor gaan zorgen dat Limburg de potentiële kansen die iedereen onze provincie al jarenlang toedicht, nu ook daadwerkelijk gaat verzilveren op die grote vakantiemarkt. SVL doet dat om een concrete bijdrage te kunnen leveren aan de resultaten van het bedrijfsleven, en daarmee ook een bijdrage te leveren aan de stimulering van provinciale economie en werkgelegenheid. We zouden dat niet kúnnen doen als we geen product zouden hebben waar we als gezamenlijke VVV s in geloven: Limburg! Om de nieuwe slogan van de imagocampagne maar te parafraseren: SVL heeft Liefde voor Limburg. Een cruciale voorwaarde om in onze opdracht te kunnen slagen is wel dat alle partijen een dikke streep onder het verleden zetten, en de nieuwe provinciale campagnes krachtig mee ondersteunen. Natuurlijk weten we dat, juist vanwege dat moeizame verleden, er ondernemers zijn die op zijn zachtst gezegd eerst de kat uit de boom willen kijken. SVL is het van harte met gedepuplaatsen. Vaste standplaatsen worden niet meegerekend. Het aantal kampeerterreinen in Limburg is gegroeid met 6,5% naar 181. Het aantal standplaatsen daalde met 3,2% naar , wellicht een gevolg van kwaliteitsverbetering waarbij standplaatsen vergroot worden en het aantal standplaatsen per saldo dus afneemt. Met gemiddeld 76 standplaatsen per terrein behoren de Limburgse campings echter nog steeds tot de grotere van Nederland. Vanuit de cijfers is niet af te leiden of dit gemiddelde zo hoog is door enkele grote campings, of dat de standplaatsen redelijk gelijkmatig verdeeld zijn over de bedrijven. In Limburg nam het aanbod van groepsaccommodaties meer dan gemiddeld toe: in één jaar groeide het aantal bedrijven met 22%. Het aantal slaapplaatsen groeide met 24% naar stuks. De grootte van de bedrijven ligt met gemiddeld 76 slaapplaatsen iets boven het landelijk gemiddelde. Directie Stichting Samenwerkende VVV s in Limburg (SVL) Anya Niewierra (VVV Zuid-Limburg) Marcel Knols (VVV Maastricht) Jos Caubo (VVV Noord- en Midden-Limburg) Van links naar rechts Jos Caubo, Anya Niewierra en Marcel Knols 5 sterren 1 hotel; 0% Nietgeclassificeerd 80 hotels; 20% 2 sterren 103 hotels; 26% 1 ster 44 hotels; 11% LIMBURG

4 4 Toeristische Trendkrant 2003 Limburg KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Vakanties van Nederlanders: groei vlakt af Nederlanders brachten in 2003 ruim 18 miljoen vakanties door in eigen land, 3% minder dan in Het aantal binnenlandse vakantie-overnachtingen daalde landelijk met 7%. Gelderland is qua aantallen vakanties al jaren koploper op de binnenlandse vakantiemarkt, in 2003 gevolgd door Limburg. Limburg heeft Brabant dus ingehaald. Wat betreft het aantal vakantie-overnachtingen bezet Limburg de vierde plaats op de ranglijst. Zeeland is Limburg hierin voorbij gestreefd. In 2003 werden in Limburg 1,97 miljoen binnenlandse vakanties doorgebracht, daarmee keert het aantal vakanties terug op het peil van Hetzelfde geldt voor het aantal binnenlandse vakantie-overnachtingen: 9,82 miljoen en dus terug naar het niveau van Vergeleken met 2002 incasseerde Limburg dus een flinke daling, maar kijkend naar de meerjarige ontwikkeling is er nog steeds sprake van een opwaartse lijn. Kijkend naar de ontwikkeling in Brabant en Zeeland, wordt zichtbaar dat Zeeland heeft waarschijnlijk geprofiteerd van een warme zomer en dat Brabant flink heeft moeten inleveren. Accommodatiegebruik Limburg (basis = binnenl. overnachtingen 2003) Aantal vakanties x 1 miljoen Aantal vakantie-overnachtingen x 1 miljoen Spreiding over Limburg Verreweg de meeste binnenlandse vakantieovernachtingen werden doorgebracht in de regio Peel & Maas, gevolgd door de regio s Mergelland en Maasduinen. Verblijfsduur wordt steeds korter In alle regio s is de verblijfsduur van Nederlandse toeristen korter geworden, met name in Maastricht en in Zuid-Limburg. Zoals op de pagina hiernaast ook getoond wordt, zijn de bestedingen tijdens korte en middellange vakanties per dag gemiddeld hoger dan tijdens lange vakanties. Daling van de vakantieduur heeft dus niet altijd een daling in de bestedingen als gevolg. Regionale verdeling vakantie-overnachtingen 2003 Benchmark Zuid-Nederland: ontwikkeling Gem. verblijfsduur 2002 Gem. verblijfsduur 2003 Noord- en Midden-Limburg 5,6 5,5 Maastricht 3,7 3,2 Zuid-Limburg (excl. Maastricht) 5,0 4,6 Bron: CVO Limburg 5,2 5,0 Keuze van accommodaties Het gebruik van accommodaties door Nederlanders is in 2003 ten opzichte van 2002 drastisch gewijzigd. Nog nooit was het aandeel van de vakantiewoningen in Limburg zo groot. Dit ging vooral ten koste van het kamperen. De vakantiewoning is vooral populair in Noord- en Midden-Limburg (63% van de overnachtingen). In Zuid-Limburg is het aandeel van de vakantiewoning minder groot (36%); in deze regio is het hotel ook een belangrijke accommodatievorm (34%). Overigens is het accommodatiegebruik van buitenlandse gasten niet meegenomen, dit heeft het beeld vertekend.

5 KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Toeristische Trendkrant 2003 Limburg 5 Vakantiespreiding: kortere vakanties jaarrond In het diagram rechtsboven worden het aantal korte, middellange en lange vakanties getoond per maand. Zo wordt duidelijk dat het groeiend aantal korte en ook middellange vakanties steeds beter over het jaar verspreid zijn. De lange vakanties zijn nog traditiegetrouw in de zomer geconcentreerd. Vakantiespreiding naar verblijfsduur Bestedingen nergens zo hoog als in Limburg Gedurende de jaren zijn de bestedingen tijdens vakanties steeds gegroeid. Het diagram toont de ontwikkeling van de bestedingen per vakantiedag door de jaren heen (omvat accommodatiekosten, boodschappen, dagjes uit etc). De bestedingen in Limburg zijn van oudsher flink hoger dan de landelijk gemiddelde bestedingen tijdens een binnenlandse vakantie. Mogelijk hangt dit samen met de kortere verblijfsduur in Limburg en de accommodatiekeuze. In 2002 is door heel Nederland een flinke stijging zichtbaar (het Euro-effect?), in 2003 dalen de bestedingen weer wat. In 2003 werd in Limburg zo n 337 miljoen euro uitgegeven door Nederlandse vakantiegangers, een daling van 22% ten opzichte van Dit is vooral te verklaren door de terugloop in het aantal vakanties; de dalende bestedingen spelen natuurlijk ook een rol. Bestedingen het hoogst tijdens korte vakantie in oktober Tijdens een korte vakantie geeft men gemiddeld per persoon per dag twee keer zoveel uit als tijdens een lange vakantie. Tijdens een korte vakantie besteedt men per dag gemiddeld 38 euro, maar dit varieert nog per maand: in oktober lopen de bestedingen zelfs op tot 57 euro p.p.p.d. Tijdens lange vakanties wordt per dag veel minder besteed, maar dit wordt gecompenseerd door de langere verblijfsduur. Zuid-Limburg verdient het meest De vakantiebestedingen per dag zijn het hoogst in Zuid-Limburg. Dit valt o.a. te verklaren door de accommodatiekeuze van toeristen. In Zuid-Limburg is verblijf in een hotel populair, de prijs van een hotelkamer is per dag veelal hoger dan de huurprijs van een vakantiewoning. Ontwikkelingen van gem. bestedingen per vakantiedag in euro Gem. bestedingen per vakantiedag in euro, naar regio Bestedingen door het jaar heen, naar verblijfsduur gem. 38 euro gem. 31 euro gem. 18 euro Bron: CVO LIMBURG

6 6 Toeristische Trendkrant 2003 Limburg KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Wie is de Nederlandse toerist in Limburg? De meeste Nederlandse vakantiegangers in Limburg komen uit Zuid- Holland, dit geldt voor beide regio s. Opvallend in de regio Noord- en Midden-Limburg is het grote aandeel Limburgers. Gezinssamenstelling van Nederlandse vakantiegangers Op de voorpagina is al kort aandacht besteed aan de leeftijd van vakantiegangers in Limburg. In het diagram onderaan worden de verschillende leeftijdsgroepen in Limburg nog eens op een rijtje gezet en afgezet tegen de leeftijd van de gemiddelde Nederlander die in eigen land op vakantie gaat. Zo worden de verschillen in vakantiepubliek duidelijk: naar Limburg komen relatief minder mensen uit de leeftijdsgroepen van 45 jaar en ouder. Voor de jongere leeftijdsgroepen geldt juist dat zij relatief meer naar Limburg op vakantie gaan, met uitzondering van de groep 13 tot 17-jarigen. Qua gezinssamenstelling valt op dat gezinnen zonder kinderen in de leeftijdsgroep 55 jaar of ouder bij hun keuze voor een binnenlandse vakantiebestemming relatief weinig voor Limburg kiezen. Gezinnen met kinderen die jonger zijn dan 6 jaar kiezen relatief vaak voor Limburg als zij in eigen land op vakantie gaan. Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg Limburg 1. Zuid-Holland (26%) Zuid-Holland (22%) Zuid-Holland (24%) 2. Brabant (20%) Noord-Holland (21%) Brabant (16%) 3. Limburg (16%) Brabant (11%) Noord-Holland (15%) Leeftijdsopbouw van Nederlandse vakantiegangers Een reactie van RECRON op het provinciaal beleid Krachtig doorpakken, wat stelt u zich daarbij nou voor? Bron: CVO Targets, ambities, instrumenten, trendrapportage, partners, impulsen, productmarktcombinaties, conceptueel denken, et cetera et cetera. De termen vliegen u in deze éérste toeristische trendkrant om de oren, maar de dag van alledag staat voor de deur. De toiletten moeten worden schoongemaakt, dat wespennest dringend verwijderd, die gast van nummer 12 heeft weer geklaagd over de temperatuur van het water, de vuilnisbakken zitten nog vol, de kinderschommel moet nog worden gerepareerd en u moet nog iets met die risico-inventarisatie voor de legionella. Die zeurende pijn in de onderrug neemt de laatste dagen ook toe en uw kinderen roepen dat ze er hoognodig een dagje tussenuit willen. Tja, het is wat als vrije tijd uw werk is. Toch zult u er ook niet aan ontkomen, sterker nog, u dient er een uitdaging in te zien om krachtig door te pakken, mee te denken over de toekomst van Limburg, de imagovorming, het volgen van trends en het nastreven van ambities. Weet u welke ondernemers volgens mij krachtig doorpakken? Zij die het ondernemen als een uitdaging blijven ervaren. Ondanks dagelijkse beslommeringen en frustraties weten ze een visie te ontwikkelen op hun bedrijf en vanuit een passie vertellen ze over de toekomst, denken groot en verbazen me elke keer weer met hun tomeloze inzet en ideeën. Ze blijven zoeken naar mogelijkheden om enerzijds samen te werken en zich anderzijds juist te onderscheiden. De inspiratie die ik meeneem vanuit deze bedrijven geeft mij de energie om ook door te pakken. Samen met andere branche- en promotieorganisaties, de Kamer van Koophandel, vele gemeenten en natuurlijk de provincie, maar bovenal met u als ondernemer. De Provincie heeft de bal voor het doel gebracht; aan u de uitdaging om hem in te schieten! Kom op zeg, op uw sloffen toch zeker! Thijs Vossen Regiomanager RECRON Limburg

7 KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Toeristische Trendkrant 2003 Limburg 7 Forse groei toeristische bestedingen in Limburg! Hoewel door deze Trendkrant heen diverse gegevens over bestedingen zijn opgenomen, heeft de Provincie Limburg het bureau ZKA laten onderzoeken hoe de ontwikkeling is geweest van de totale toeristische bestedingen in de periode 1997 en Doel was om te kijken of we op koers zijn met het provinciaal doel van 5% groei gemiddeld per jaar over een periode van 10 jaar. Uit het onderzoek blijkt dat de bestedingen met gemiddeld maar liefst 8% per jaar zijn toegenomen. De conclusie is helder: we zitten vol op koers! De toeristische bestedingen bedragen 956 mln euro in Limburg (2002). Dat is exclusief de economisch spin-off door bij voorbeeld leveringen van derden aan de sector. Deze wordt becijferd op ca. 40%. Daarmee spreken we van een economisch belang van ruim 1.3 mld. Een sector die het waard is om voor te gaan! In het algemeen blijkt dat de gerealiseerde groei vooral een bestedingseffect - hogere bestedingen per toerist per dag - betreft. De oorzaak is een mix van factoren. Belangrijke is de verschuiving van de vraag naar meer luxe accommodaties. Zo worden bij voorbeeld hotels luxer en verdwijnt kleinschalig verouderd aanbod steeds meer. Verder speelt ook een rol dat mensen over het algemeen weinig vrije tijd hebben en het Buitenlandse toeristen in Limburg Op de voorgaande pagina s is veel informatie getoond over de Nederlandse vakantiegangers in Limburg. Nu een korte blik op het inkomend toerisme in Limburg - kort, omdat over dit segment wat minder gegevens beschikbaar zijn. Het CBS registreert de overnachtingen van gasten in toeristische accommodaties. Het verblijf van buitenlandse toeristen op een vaste standplaats en in een tweede woning wordt dus niet vastgelegd. Ook de jachthavens worden niet in het onderzoek meegenomen. De gegevens zijn alleen beschikbaar op provinciaal niveau. Limburg is, na toeristentrekkers Noord- en Zuid-Holland (grote steden, kust), de meest bezochte provincie door buitenlandse gasten. Voor wat betreft het aantal overnachtingen moet Limburg de derde plaats laten aan Zeeland, omdat de verblijfsduur van buitenlandse toeristen daar wat langer is. Provincie Aantal gasten Aantal overnachtingen Gem. verblijfsduur 1. Noord-Holland ,3 nachten 2. Zuid-Holland ,8 nachten 3. Limburg ,0 nachten 4. Zeeland ,1 nachten 5. Noord-Brabant ,7 nachten 2003 is keerpunt in ontwikkeling In 2003 ontving Limburg buitenlandse toeristen. Dit betekent dat voor het eerst sinds 2000 weer een stijging. Het aantal vakantie-overnachtingen is eveneens licht gestegen, naar 2,1 miljoen overnachtingen. Het inkomend toerisme in Limburg ontwikkelt zich daarmee beter dan in de rest van het land; landelijk was er sprake van 2,7% minder gasten en 2,1% minder overnachtingen. Aantal vakanties x1.000 Aantal vakantie-overnachtingen x1.000 in die tijd die men heeft mag het dan ook wat kosten. Tot slot is in de dagrecreatieve sector het aanbod toegenomen door bij voorbeeld Snow-world, Mondo Verde en het Designer Outlet Centre te Roermond. Ook dat leidt tot meer bestedingen. Voor nadere informatie; het integrale rapport treft u aan op Vooral veel Duitse gasten in Limburg Duitsland is de grootste leverancier met bijna de helft van het aantal buitenlandse toeristen. België en Groot-Brittannië nemen gezamenlijk nog eens 27% voor hun rekening. Opvallend is het relatief grote aandeel van gasten uit Overig Europa. Bron: CBS LIMBURG

8 8 Toeristische Trendkrant 2003 Limburg KENNISCENTRUM TOERISME & RECREATIE Routestructuren brengen geld in het laatje Het regiomanagement van de Provincie Limburg stimuleert vercommercialisering van de routestructuren in Limburg. Anders gezegd, de gebruikers van de fiets-, wandel- en vaarroutes in Limburg moeten hun hand niet op de knip houden. Wat besteedt de gemiddelde wandelaar nu tijdens een wandeling? Laat een fietser het geld tijdens een tochtje rollen? Het CBS heeft onderzocht hoeveel men besteedt tijdens wandel- en fietsdagtochten. Dit zijn tochten die minimaal twee uur en maximaal 1 dag duren. De bestedingen worden in de tabel getoond. Wandelaars en fietsers besteden gezamenlijk dus ruim 30 miljoen euro en dan zijn de tochten korter dan 2 uur en de wandel/fietsvakanties (met overnachtingen) nog niet meegeteld. De wandel- en fietsroutes leveren dus behoorlijk wat geld op. Gem. bestedingen per persoon per dagtocht Aantal dagtochten in Limburg Totale bestedingen Fietsen 4,27 euro 2,26 miljoen euro 9,6 miljoen euro Wandelen 4,65 euro 4,67 miljoen euro 21,7 miljoen euro Bron: CBS/NRIT Het Kenniscentrum is er voor u! In en om de toeristisch-recreatieve sector bestaat een grote behoefte aan betrouwbaar en recent cijfermateriaal over aanbod, vraag, imago en de economische en maatschappelijke aspecten van toerisme en recreatie. Provinciale en lokale overheden hebben de gegevens nodig om hun beleid te onderbouwen en de effecten ervan te meten, ondernemers en brancheorganisaties gebruiken de gegevens om hun product te verbeteren en effectiever te promoten bij de consument. De Provincie Limburg heeft dit probleem onderkend en heeft zich in de afgelopen jaren nadrukkelijk beziggehouden met kennisontwikkeling. Omdat dit probleem niet uniek is voor Limburg, heeft men hierbij de samenwerking gezocht met Brabant en Zeeland. Gezamenlijk heeft men de voorbereidingen getroffen voor een Zuid- Nederlands kenniscentrum. Deze voorbereidingen bestonden uit drie stappen. Inventarisatie, nulmeting en businessplan Het Kenniscentrum (in oprichting) is gestart met een inventarisatie van gegevensbronnen. In overleg met het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) zijn een aantal gegevensbronnen gekozen die als standaard gebruikt worden. Op deze manier wordt gegarandeerd dat alle partijen dezelfde definities en gegevens gebruiken, worden interpretatieverschillen voorkomen en wordt vergelijking tussen regio s beter mogelijk. Bovendien is een duidelijk beeld ontstaan van de witte vlekken - onderwerpen waaro- ver geen gegevens beschikbaar zijn. Zo zijn er bijvoorbeeld nauwelijks gegevens beschikbaar over buitenlandse en zakelijke gasten en over seizoensgebonden werkgelegenheid. Het Kenniscentrum zal in samenwerking met NBTC deze kennishiaten waar mogelijk trachten op te lossen, mits daarvoor voldoende belangstelling is vanuit de partijen waarmee het Kenniscentrum samenwerkt. Op basis van de gekozen standaardbronnen heeft het Kenniscentrum vervolgens een nulmeting uitgevoerd: hoe staat de toeristischrecreatieve sector in Limburg er nu eigenlijk voor? De nulmeting vormt de basis voor een jaarlijkse update: de Toeristische Trendrapportage. Derde en laatste stap was het opstellen van een businessplan voor het Zuid-Nederlandse Kenniscentrum. Hierin wordt beschreven wat de ambitie en de activiteiten zijn van het Kenniscentrum en hoe er samengewerkt kan worden op Zuid-Nederlands niveau met toch provinciale kennisproducten als resultaat. Kenniscentrum aan de slag Resultaat is de totstandkoming van het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie per 1 januari De ambitie luidt: We willen met het kenniscentrum zoveel mogelijk kennis tegen zo laag mogelijke kosten beschikbaar stellen aan zoveel mogelijk partijen in de toeristisch-recreatieve sector in Zuid- Nederland, opdat iedereen gebruik zal gaan maken van dezelfde gegevens. Deze ambitie willen we bereiken door met zoveel mogelijk partijen samen te werken, door ons netwerk uit te breiden over de gehele toeristisch-recreatieve sector. In 2004 zetten we hiertoe de eerste stappen. Hoewel ons netwerk nu slechts uit de Provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland, SVL, Brabants Bureau voor Toerisme en Bureau voor Toerisme Zeeland bestaat, willen we dit netwerk zo spoedig mogelijk uitbreiden met andere partijen, zoals universiteiten/hogescholen. Op maandag 13 september wordt de kick-off van het kenniscentrum georganiseerd. Dan nodigen we de hele toeristischrecreatieve sector uit om nader kennis te maken met het kenniscentrum. Deze Trendkrant is daarop al een voorproefje. Tot nu toe hebben we ons in opdracht van de Provincie Limburg beziggehouden met het opstellen van de Toeristische Trendrapportage - de update van de nulmeting - en de samenvatting van de resultaten van deze rapportage in de Trendkrant die nu voor u ligt. Daarnaast coördineert het Kenniscentrum - op verzoek van SVL - de Limburgse deelname aan het bedrijvenpanel: een onderzoek dat 3x per jaar wordt uitgevoerd onder toeristisch-recreatieve ondernemers om ze het verloop van het seizoen te kunnen volgen. Dit is het basispakket van activiteiten voor Limburg in 2004, dat gefinancierd wordt door de Provincie Limburg. Aanvullende vragen/activiteiten kunnen door het Kenniscentrum worden opgepakt, hiervoor worden met de vragende partij aanvullende afspraken gemaakt. Regio-VVV s, gewesten, brancheorganisaties, gemeenten, ondernemers; neem gerust contact op met het Kenniscentrum om te bespreken wat wij voor u kunnen betekenen! Colofon Deze Trendkrant is opgesteld door het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie in opdracht van de Provincie Limburg. Bij het samenstellen van de Trendkrant is de grootste zorgvuldigheid betracht, het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie. Overname van informatie uit deze publicatie is toegestaan, mits met bronvermelding. Voor meer informatie: Kenniscentrum Toerisme & Recreatie Diana Korteweg Maris p/a Brabants Bureau voor Toerisme Postbus 4125, 5004 JC Tilburg Telefoonnummer: (013) D.Korteweg.Maris@bbt.nl Fotografie: met dank aan de regio-vvv s, waaronder VVV Maastricht/Studiopress Grafische vormgeving: Peter Soudant, bureau Vormaat Druk: SchrijenLippertzHuntjens Oplage: exemplaren Juni, 2004