Toeristische Trendrapportage Limburg 2005/06

Transcriptie

1 Toeristische Trendrapportage Limburg 2005/06

2 Toeristische Trendrapportage Limburg 2005/06 Opdrachtgever: Opdracht: Jaarlijkse rapportage over het Limburgse aanbod van verblijfsaccommodaties, de vakanties van Nederlanders en buitenlandse gasten in Limburg en de werkgelegenheid in de Limburgse toeristisch-recreatieve sector. Uitgevoerd door: Kenniscentrum Toerisme & Recreatie Diana Korteweg Maris Telefoon: (013) Uitgave: mei 2006, aangevuld in september 2006 Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.

3 Inhoudsopgave INLEIDING... 1 SAMENVATTING... 2 TOERISME IN 2005: EEN SITUATIESCHETS... 3 LIMBURG OP DE BINNENLANDSE VAKANTIEMARKT... 4 ONTWIKKELING BINNENLANDSE VAKANTIES MARKTAANDEEL BINNENLANDSE VAKANTIES... 6 LIMBURG REGIONAAL... 7 VAKANTIEDUUR... 8 TYPE VAKANTIE... 9 ACCOMMODATIEKEUZE VAKANTIESPREIDING HERHALINGSBEZOEK ACTIVITEITEN TIJDENS DE VAKANTIE BESTEDINGEN VAN NEDERLANDSE VAKANTIEGANGERS BESTEDINGEN NAAR ACCOMMODATIEVORM EN VAKANTIEDUUR BESTEDINGEN REGIONAAL KENMERKEN VAN NEDERLANDSE VAKANTIEGANGERS HERKOMSTGEBIEDEN LEEFTIJD...24 GEZINSSAMENSTELLING SOCIALE KLASSE REISGEZELSCHAP SENIORENTOERISME KLANTTEVREDENHEID NEDERLANDSE TOERISTEN IN LIMBURG KWALITEIT DIENSTVERLENING / SERVICE KWALITEIT ACCOMMODATIE CIJFER VOOR VAKANTIE VERBLIJF VAN BUITENLANDSE GASTEN INKOMEND TOERISME NAAR NEDERLAND INKOMEND TOERISME NAAR LIMBURG MAASTRICHT: EEN BESTEMMING IN HET BIJZONDER MAASTRICHT VS. LIMBURG HERKOMST GASTEN SPREIDING OVER HET JAAR AANBOD VERBLIJFSACCOMMODATIES WERKGELEGENHEID TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID REGIONAAL TOERISTISCH-RECREATIEVE WERKGELEGENHEID NAAR SECTOREN BRONVERMELDING BIJLAGE 1: BEGRIPPENLIJST BIJLAGE 2: OMSCHRIJVING SOCIALE KLASSE BIJLAGE 3: ONTW. VAKANTIES NAAR PROFIEL TOERIST - REGIONAAL BIJLAGE 4: AFBAKENING TOERISTISCH-RECREATIEVE SECTOR... 50

4 Inleiding De Provincie Limburg werkt samen met Brabant en Zeeland aan kennisontwikkeling met betrekking tot de toeristisch-recreatieve sector. Deze samenwerking vindt plaats binnen het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie. Dit kenniscentrum houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers en gegevens over de toeristisch-recreatieve sector, om deze te vertalen in kennis die bruikbaar is voor een groot aantal partijen in en om de sector. De voorliggende rapportage is alweer de vierde in een reeks. Uit diverse onderzoeksbronnen zijn gegevens bijeengebracht over de vakanties van Nederlanders in Limburg, het verblijf van buitenlandse gasten in Limburg, het Limburgse aanbod van verblijfsaccommodaties en de werkgelegenheid in de Limburgse toeristisch-recreatieve sector. Zoveel mogelijk worden in elke rapportage dezelfde onderwerpen behandeld, zodat een meerjarenontwikkeling zichtbaar wordt. Aanvullend worden sommige onderwerpen nader toegelicht, daarmee bijvoorbeeld inspelend op actuele (beleids-)thema s. Op de volgende pagina worden de belangrijkste resultaten samengevat, vervolgens wordt ieder onderwerp uitvoerig behandeld. 1

5 Samenvatting De aanhoudende zwakke economische situatie in 2005, de zeer natte zomermaand juli en het samenvallen van een aantal belangrijke vakantiemomenten hebben hun invloed op het vakantiegedrag. Ook in Limburg, zo blijkt uit de cijfers. Binnenlandse vakantiemarkt onder druk Het aantal vakanties in Nederland is voor het derde achtereenvolgende jaar afgenomen. Ook Limburg merkt dit in het aantal vakanties van Nederlanders; na een opleving in 2004 daalt het aantal vakanties in 2005 met 7% en het aantal overnachtingen met 8%. Limburg doet daarmee een stapje terug op de ranglijst van binnenlandse vakantiebestemmingen en is weer nummer 3, na Gelderland en Brabant. Regionaal gezien heeft met name Noord- en Midden-Limburg te lijden van de dalende aantallen vakantie-overnachtingen (-12%). Oorzaak is vooral de terugloop op de bungalowmarkt en de daling van het vast kamperen. Zuid-Limburg weet het aantal vakantieovernachtingen te handhaven op het niveau van Limburg kent een steeds betere spreiding van de binnenlandse vakanties over het seizoen. Met name de profilering van december als kerst/wintermaand heeft duidelijk resultaat. Bestedingen groeien wel De totale vakantiebestedingen van Nederlanders in Limburg zijn slechts beperkt gedaald. Dit komt doordat de bestedingen per persoon weer zijn gegroeid: de bestedingen per vakantiedag zijn gegroeid naar 30, veel hoger dan het gemiddelde van 22 in Nederland. Hard werken voor stimuleren seniorentoerisme Het aantal overnachtingen van 50-plussers in Limburg is in 2005 gedaald. De beleidsdoelstelling van de Provincie Limburg om het aantal seniorenovernachtingen in de periode met 25% te laten toenemen, is voorlopig nog niet in zicht. Landelijk daalt het aantal seniorenovernachtingen echter meer dan in Limburg. Inkomend toerisme stijgt Hoewel het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten in Nederland met 1,3% daalde in 2005, noteerde Limburg een groei van 4%. Hoewel de Duitse gasten Nederland links laten liggen, mocht Limburg meer overnachtingen vanuit met name België, Groot-Brittannië en Frankrijk noteren. Meer gasten in Maastricht Het aantal gasten in Maastricht, uit zowel Nederland als het buitenland, is weer gestegen. Het aantal overnachtingen daalde licht, wat duidt op een kortere verblijfsduur. Het aandeel buitenlandse gasten neemt toe. Werkgelegenheid onder druk De werkgelegenheid in de Limburgse toeristisch-recreatieve sector is op de peildatum 1 mei licht gedaald, met name in de horecasector (cafés en restaurants). Dit komt overeen met de signalen die vanuit de horecasector klonken, maar sinds medio 2005 zijn de geluiden weer positief, hetgeen vertrouwen geeft voor de toekomst. Echter, met een aandeel van 7,2% in de totale Limburgse werkgelegenheid is toerisme & recreatie nog altijd belangrijker dan sectoren als de landbouw (5,), de bouw (5,5%) en het onderwijs (5,6%). 2

6 Toerisme in 2005: een situatieschets Het vakantiegedrag van de consument is gebaseerd op persoonlijke voorkeuren, maar kan worden beïnvloed door omgevingsfactoren. Voorbeelden zijn het weer, de economische situatie, gebeurtenissen in de wereld, maar ook ontwikkelingen in het toeristisch aanbod. De factoren die van belang waren in 2005 worden hieronder kort beschreven 1. De zwakke economische situatie van 2004 duurde voort in De werkloosheid bereikte haar top, de koopkracht stond nog steeds onder druk en het consumentenvertrouwen bleef laag. De prijs van een vakantie werd daardoor een steeds belangrijker keuzecriterium geworden. De economische situatie lijkt in 2006 te verbeteren, maar consumenten blijven vooralsnog zeer prijsbewust. Een andere economische factor is de dollarkoers: de dollar stond, met name in het eerste half jaar van 2005, heel laag ten opzichte van een sterke euro. Niet gunstig voor de Nederlandse export, maar op de reismarkt maakt het intercontinentale bestemmingen voordeliger en aantrekkelijker. Er vonden terreuraanslagen plaats in Londen, Egyptische en Turkse badplaatsen en op Bali. Toch lijkt de consument immuun te raken voor de terroristische dreiging, de aanslagen hadden weinig tot geen effect op het toerisme naar deze bestemmingen. Er was nu ook sprake van een concrete aanslagdreiging in Nederland. De zomer in Nederland was wederom zeer nat, met name in juli viel er zeer veel neerslag. Dit wordt hiernaast geïllustreerd met het KNMI-overzicht van de hoeveelheid neerslag per maand in 2005, afgezet tegen het langjarig gemiddelde ( ) 2. In 2005 was er wederom sprake van een enorme prijsconcurrentie op vliegvakanties, de zeer goedkope all inclusive reizen naar Turkije zijn hiervan een voorbeeld. De verdere opkomst van low cost carriers zorgden voor een prijzenslag op losse vliegtickets. De traditionele boekingspiek vervlakt; met vroegboekkortingen wordt de consument verleid tot vroege boekingen, daarnaast is er sprake van een groep consumenten die de vakantiekeuze tot het laatste moment uitstelt. Het gaat hierbij om een structurele verandering in het boekingsgedrag van de consument, waarop het aanbod moet weten in te spelen. De meivakantie en het lange Hemelvaartweekend zijn beiden voor veel mensen aanleiding eropuit te trekken. Door het samenvallen van de meivakantie en Hemelvaart in 2005 verviel een vakantiemoment, hetgeen zichtbaar is in een lager aantal voorjaarsvakanties van Nederlanders. 1 De beschrijving is gebaseerd op een analyse van de Stichting ContinuVakantieOnderzoek, december De afbeelding is ontleend aan de website van het KNMI, april

7 Limburg op de binnenlandse vakantiemarkt In 2005 brachten Nederlanders 17,3 miljoen vakanties door in eigen land, 4% minder dan in Hierbij werden 95,7 miljoen overnachtingen gemaakt, 6% minder dan in Provincie Aantal vakanties Aantal vakantie-overnachtingen absoluut % absoluut % Friesland ,9% ,5% Groningen , ,2% Drenthe ,3% ,2% Overijssel , ,2% Flevoland ,1% ,6% Gelderland ,3% ,2% Utrecht ,3% ,1% Noord-Holland ,6% , Zuid-Holland ,5% ,3% Zeeland ,5% ,4% Brabant ,7% ,3% Limburg ,7% ,9% Nederland totaal Het aantal vakanties in Limburg daalde met 7% en het aantal vakantie-overnachtingen met 8%; Limburg deed het daarmee iets slechter dan de landelijke ontwikkeling. Aantal vakanties x % -2% Ontwikkeling totaal aantal vakanties % +1% +5% -5% -1% +/- -2% % -7% -16% 0 Fr Gr Dr Ov Fl Ge Ut NH ZH Ze Br Li Aantal overnachtingen x 1 miljoen Ontwikkeling totaal aantal vakantie-overnachtingen % +16% -5% -8% -6% -9% -9% -24% -1% +35% -9% -17% Fr Gr Dr Ov Fl Ge Ut NH ZH Ze Br Li 4

8 Ontwikkeling binnenlandse vakanties In onderstaande grafieken wordt middels indexcijfers de ontwikkeling van het binnenlandse toerisme getoond, zowel voor Nederland als totaal als voor Limburg. Basisjaar is 1990 en sinds dat jaar is het binnenlands toerisme in Nederland vrij gelijkmatig gegroeid naar een maximum van 18,7 miljoen vakanties in 2002, na 2002 is het aantal binnenlandse vakanties licht teruggelopen. Limburg kende in de periode een periode van continue groei voor het binnenlandse toerisme. Vanaf 2002 verloopt de ontwikkeling van het binnenlands toerisme grillig: een sterke afname in 2003, herstel in 2004 en wederom een terugval in Al met al kwamen in 2005 toch 25% meer Nederlandse gasten naar Limburg dan in basisjaar 1990, daarmee doet Limburg het beter dan de landelijke trend (NL : +19%). 150 Ontwikkeling aantal binnenlandse vakanties (1990 = 100) Nederland Limburg 150 Ontwikkeling aantal binnenlandse vakantie-overnachtingen (1990 = 100) Nederland Limburg 5

9 Marktaandeel binnenlandse vakanties Aantal vakanties Aantal vakantie-overnachtingen Limburg Nederland Aandeel Limburg in NL Limburg Nederland Aandeel Limburg in NL , ,3% ,1% ,8% , ,8% ,9% ,8% ,1% ,2% ,7% ,9% Het marktaandeel van Limburg voor wat betreft het aantal binnenlandse vakantieovernachtingen varieerde in de afgelopen jaren van 9,3% tot 11,2%. Het huidige marktaandeel van 10,9% is goed voor een derde plaats op de ranglijst van binnenlandse vakantiebestemmingen. Gelderland is - evenals in voorgaande jaren - de populairste binnenlandse bestemming. Brabant heeft de tweede plaats op de ranglijst weer heroverd op Limburg. 2 18% 16% 17,2% Marktaandeel binnenlandse vakantie-overnachtingen 14% 12% 1 8% 11,3% 10,9% 10, 9,5% 8,4% 6% 4% 2% Gelderland Brabant Limburg Noord-Holland Friesland Zeeland

10 Limburg regionaal Binnen Limburg vond 57% van de vakanties van Nederlanders plaats in Noord- en Midden-Limburg en 43% in Zuid-Limburg. Noord- & Midden- Limburg: 57% In Zuid-Limburg liep het aantal vakanties iets terug (-4%), maar bleef het aantal vakantie-overnachtingen stabiel. In Noord- en Midden-Limburg daalde het aantal vakanties met 9% en het aantal overnachtingen met 12%. Zuid-Limburg: 43% Ontwikkeling vakanties naar regio, N&M Limburg Zuid-Limburg Ontwikkeling vakantie-overnachtingen naar regio, N&M Limburg Zuid-Limburg 7

11 Vakantieduur Onderstaand diagram toont de ontwikkeling van de gemiddelde vakantieduur. In Zuid- Limburg is de gemiddelde vakantieduur weer iets langer geworden, in Noord- en Midden- Limburg daalde de gemiddelde vakantieduur juist. Resultaat is dat de gemiddelde vakantieduur voor heel Limburg gelijk is gebleven op 6,2 dagen per vakantie Ontwikkeling vakantieduur in dagen ,5 6,7 6,5 6,5 6,6 6,5 6,2 5,8 6,0 6,2 5,6 5,3 N&M Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem De verhouding tussen korte, middellange en lange vakanties wordt hieronder weergegeven. Verdeling naar vakantieduur per regio N&M Limburg 4 46% 1 4% Zuid-Limburg 55% 32% 1 3% Limburg gem. 46% 4 1 4% NL gem. 51% 33% 1 6% dagen (=korte vakantie) 5-8 dagen 9-15 dagen 16+ dagen Limburg telt ten opzichte van het Nederlands gemiddelde iets minder korte vakanties en meer middellange vakanties. Ruim de helft van de vakanties in Zuid-Limburg betreft een korte vakantie, in Noord- en Midden-Limburg is bijna de helft van de vakanties middellang. 8

12 Type vakantie Bij vakanties kan onderscheid worden gemaakt naar toeristische vakanties en vakanties van vaste gasten. Vaste gasten zijn mensen met een eigen accommodatie op een vaste locatie, zoals een stacaravan, een seizoensplaats op een camping, een tweede woning of een boot op een vaste ligplaats. Vaste gasten zijn eigenlijk niet te beïnvloeden door marketinginspanningen, de locatie van de eigen accommodatie ligt immers veelal voor jaren achtereen vast. Daarom zijn de toeristische vakanties vanuit marketingoogpunt interessanter. Aandeel toeristische vakanties 10 96% 98% 97% 8 76% N&M Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem. In Limburg is het aandeel toeristische vakanties al jaren veel hoger dan gemiddeld voor Nederland. Dit is met name het geval in Zuid-Limburg. Deze percentages gelden echter alleen voor de Nederlandse vakantiegangers. Limburg heeft natuurlijk volop accommodatie voor vaste gasten (denk aan vaste standplaatsen op campings, maar ook aan vaste ligplaatsen in jachthavens), maar deze worden met name gebruikt door buitenlandse gasten. Deze worden in bovenstaande grafiek niet meegeteld. 9

13 Accommodatiekeuze Dit diagram toont het accommodatiegebruik op basis van het totaal aantal vakantieovernachtingen in N&M Limburg 7% 21% 5% 65% 2% Zuid-Limburg 39% 17% 1 4 9% Limburg gem % 55% 2% NL gem. 11% 23% 16% Hotels/pensions Toeristisch kamperen Vast kamperen Vakantiewoningen Overig In het diagram is de ligging van enkele grote bungalowparken in Noord- en Midden-Limburg duidelijk zichtbaar: bijna tweederde van alle overnachtingen in deze regio vindt plaats in een vakantiewoning. Ook in Zuid-Limburg is de vakantiewoning de populairste verblijfsaccommodatie, maar het verblijf in een hotel is bijna even populair. 10

14 % Ontwikkeling overnachtingen naar accommodatievorm % % -1-5% -1-4% % -4 hotel/pension toer. kamperen vast kamperen vakantiewoningen overig Nederland Limburg Bovenstaande grafiek toont de ontwikkeling van het aantal vakantie-overnachtingen per accommodatiesoort voor Limburg en heel Nederland. Het aantal overnachtingen in Limburg daalde met 8% ten opzichte van Het aantal overnachtingen op een vaste kampeerplaats daalde fors. Deels komt dit voort uit een kleine daling van het aantal (Nederlandse!) gasten met stacaravan of seizoensplaats in Limburg. Een andere verklaring is het dalende aantal vakanties dat een vaste gast per jaar doorbrengt op zijn vaste standplaats. Het aantal toeristische kampeerovernachtingen daalde met 1, hetgeen overeen komt met de landelijke ontwikkeling. Landelijk daalde het aantal overnachtingen in vakantiewoningen (bijvoorbeeld op de bungalowparken van Center Parcs en Landal GreenParks) met 1, in Limburg bleef het verlies beperkt tot 4%. In heel Nederland steeg het aantal overnachtingen in een hotel, ook in Limburg was er sprake van een kleine groei. 11

15 Regionaal gezien was er in Noord- en Midden-Limburg een enorme toename voor het overnachtingen in hotels en pensions. Het toeristisch kamperen en het verblijf in vakantiewoningen namen beiden fors af. Het dalingspercentage voor het vast kamperen is groot, maar in absolute cijfers is deze daling vergelijkbaar met de afname die bij het toeristisch kamperen aan de orde was % Absolute ontwikkeling vakantie-overnachtingen N&M Limburg naar accommodatievorm % -12% +/ % hotels/pensions toeristisch kamperen vast kamperen vakantiewoningen overig In Zuid-Limburg was er een forse groei voor het aantal overnachtingen in vakantiewoningen. Zowel het toeristisch kamperen als het verblijf in hotels en pensions stonden in deze regio onder druk. De overige accommodaties omvatten kamperen op de vaste standplaats, groepsaccommodaties, trekkershutten en verblijf op een boot. 8 Absolute ontwikkeling vakantie-overnachtingen Zuid-Limburg naar accommodatievorm % -2-5% -5% % hotels/pensions toeristisch kamperen vakantiewoningen overig (incl. vast kamperen) 12

16 Vakantiespreiding Onderstaande grafiek toont het aantal vakanties per maand voor 2003, 2004 en 2005 in Limburg. De lijn in de grafiek toont de vakantiespreiding voor heel Nederland in De Limburgse vakantiespreiding is gelijkmatiger dan gemiddeld in Nederland. In 2005 nam het belang van april en mei af, oorzaken hiervoor zijn de vroege Pasen (in maart in plaats van in april) en het samenvallen van de meivakantie en Hemelvaart. 2 Vakantiespreiding Limburg op basis van het aantal vakanties 15% 1 5% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec NL 2005 De spreiding van de vakantie-overnachtingen wordt weergegeven in onderstaand diagram en dit laat een grotere concentratie in de zomermaanden zien. Reden hiervoor is dat in de maanden juli en augustus traditiegetrouw de lange zomervakantie wordt doorgebracht, waardoor in deze periode meer overnachtingen worden gerealiseerd. Spreiding vakantie-overnachtingen vs. verblijfsduur, % 2 15% gemiddelde verblijfsduur in dagen 5% 2 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 0 spreiding vakantie-overnachtingen 2005 gem. verblijfsduur 13

17 In Noord- en Midden- Limburg nam het belang van juli, augustus en september weer wat toe. Het vroege voorjaar verloor aan belang, de datum van Pasen en het samenvallen van de meivakantie en Hemelvaart zijn hieraan debet. 2 18% 16% 14% 12% 1 8% 6% 4% 2% Vakantiespreiding Noord- en Midden-Limburg op basis van het aantal vakanties jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Het profileren van december als winter/kerstmaand werpt in Zuid-Limburg duidelijk zijn vruchten af: 12% van alle vakanties vinden plaats in december, het landelijk gemiddelde is slechts 6%. 2 18% 16% 14% 12% 1 8% 6% 4% 2% Vakantiespreiding Zuid-Limburg op basis van het aantal vakanties jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

18 Herhalingsbezoek In onderstaand schema wordt het herhalingsbezoek van de Nederlandse vakantieganger in Limburg weergegeven. Vakanties op een vaste standplaats zijn uiteraard buiten beschouwing gelaten. Het herhalingsbezoek is het laagst in Noord- en Midden-Limburg, slechts 43% had de regio al eens eerder voor een vakantie bezocht. In Zuid-Limburg ligt het herhalingsbezoek op 54%. Het Limburgs gemiddelde komt daarmee op 48% Noord- en Midden- Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem. Eerste vakantie In de afgelopen 5 jaar nog Langer dan 5 jaar geleden 15

19 Activiteiten tijdens de vakantie In onderstaande grafiek wordt weergegeven welk percentage van de Nederlandse vakantiegangers bepaalde activiteiten onderneemt tijdens een vakantie in Limburg. 3 Deze cijfers betreffen de jaren 2004 en 2005 en tonen Limburg vs. het Nederlands gemiddelde. Uit eten gaan Wandelen Tochtje met auto Zwemmen Funshopping Bezoek bezienswaardige gebouwen Bezoek natuurgebied Fietsen Uitgaan (café/disco) Bezoek pretpark Bezoek museum Bezoek tuin Bezoek dierenpark % vakantiegangers dat activiteit onderneemt Limburg 2004 Limburg 2005 NL 2004 NL 2005 Meest ondernomen activiteiten in Limburg zijn uit eten gaan, wandelen en een tochtje met de auto maken. Ten opzichte van 2004 zijn meer vakantiegangers gaan wandelen en gingen minder vakantiegangers uit eten. Ten opzichte van het Nederlands gemiddelde wordt in Limburg meer gewinkeld voor het plezier en brengen meer toeristen een bezoek aan een bezienswaardig gebouw. Het bezoek aan natuurgebieden en het fietsen blijft achter bij toeristen in Limburg. 3 Let op: deze gegevens betreffen activiteiten tijdens de toeristische vakanties van Nederlanders. Activiteiten tijdens vakanties van vaste gasten of het verblijf van buitenlandse toeristen / zakelijke reizigers zijn niet inbegrepen. 16

20 Onderstaand diagram toont de activiteitendeelname per regio. In het diagram worden de activiteiten in drie groepen weergegeven, gebaseerd op de al dan niet aanwezige verschillen in deelnamepercentages per regio. Bij de bovenste groep activiteiten verschilt de deelname per regio nauwelijks, het gaat hierbij om bijvoorbeeld uit eten gaan en wandelen. De middelste groep betreft activiteiten die in Noord- en Midden-Limburg door significant meer toeristen worden ondernomen dan in Zuid-Limburg. De grotere deelname aan funshoppen in Noord- en Midden-Limburg kan waarschijnlijk worden verklaard door Designer Outlet Roermond. De relatieve impopulariteit van fietsen in Zuid-Limburg wordt mogelijk verklaard door het heuvellandschap, dat fietsers mogelijk afschrikt. De onderste groep betreft activiteiten die in Zuid-Limburg door significant meer toeristen worden ondernomen dan in Noord- en Midden-Limburg. Het bezoek aan bezienswaardige gebouwen (zoals kastelen, monumenten, kerken, steden) scoort in deze regio zeer hoog, wellicht door de aanwezige cultuurhistorie in deze regio. Ook het bezoek aan musea scoort in Zuid-Limburg hoger. Uit eten gaan Wandelen Tochtje met auto Uitgaan (café/disco) Bezoek tuin Zwemmen Funshopping Fietsen Bezoek pretpark Bezoek dierenpark Bezoek bezienswaardige gebouwen Bezoek natuurgebied Bezoek museum % vakantiegangers dat activiteit onderneemt N&M Limburg Zuid-Limburg 17

21 Opvallend is het relatief lage deelnamepercentage voor fietsen in Limburg, gezien de inspanningen die zijn geleverd voor de verbetering van het Limburgse fietsproduct. Daarom wordt ingezoomd op deze activiteit. 7 Deelname% aan fietsen tijdens vakantie 6 56% % 31% 35% 15% 36% 31% 32% 25% 32% 27% 2 31% 1 Fr Gr Dr Ov Fl Ge Ut NH ZH Ze Br Li NL gem Bovenstaande grafiek toont het deelnamepercentage voor fietsen tijdens de vakantie in provincies voor de jaren 2003, 2004 en Hieruit blijkt dat het gemiddelde deelnamepercentage voor fietsen tijdens een vakantie in Nederland licht is gedaald, van 33% in 2003 naar 31% in Het percentage toeristen dat in Limburg op de fiets stapt, blijft met 2 nog steeds ver achter bij het landelijk gemiddelde, maar is wel gestegen ten opzichte van voorgaande jaren. Onderstaand diagram toont de deelname aan fietsen voor de Limburgse regio s: in Noord- en Midden-Limburg lijkt de populariteit van fietsen toe te nemen, in Zuid-Limburg ligt de populariteit van fietsen op een structureel lager peil. 4 Deelname% aan fietsen tijdens vakantie in Limburg % 21% 26% 14% 12% 15% 12% Noord- & Midden-Limburg Zuid-Limburg 18

22 Bestedingen van Nederlandse vakantiegangers Gedurende de jaren zijn de bestedingen tijdens vakanties steeds gegroeid. Onderstaande diagrammen tonen de ontwikkeling door de jaren heen, zowel voor bestedingen per vakantie als per vakantiedag. De bestedingen in Limburg zijn van oudsher hoger dan de gemiddelde bestedingen tijdens een binnenlandse vakantie. 200 Ontwikkeling van gem. bestedingen per vakantie NL gem. Limburg 35 Ontwikkeling van gem. bestedingen per vakantiedag NL gem. Limburg In 2005 werd in Limburg zo n 376 miljoen uitgegeven door Nederlandse vakantiegangers, zo n 2% minder dan in Deze daling wordt veroorzaakt door het afgenomen aantal vakanties, de bestedingen per vakantie zijn namelijk verder gestegen. De gemiddelde bestedingen per vakantie bedroegen in Limburg in , in 2004 was dat nog 177. Het bedrag van 186 per vakantie omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun vakantie in Limburg, dus inclusief de kosten van hun accommodatie, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Het bedrag is per persoon, dus de kosten van een gezinsvakantie worden verdeeld over de gezinsleden. 19

23 In de grafieken hieronder worden de bestedingen per vakantie en per vakantiedag getoond voor alle provincies. 225 Bestedingen per persoon per vakantie FR GR DR OV FL GE UT NH ZH ZE NB LB NL gem Bestedingen per persoon per vakantiedag FR GR DR OV FL GE UT NH ZH ZE NB LB NL gem De bestedingen per vakantiedag zijn het meest geschikt voor vergelijkingen met andere gebieden, omdat de vakantieduur dan geen rol meer speelt. Immers, hoe langer de vakantie duurt, hoe meer kosten er zijn voor overnachtingen, maaltijden en vertier. In Limburg wordt door de Nederlandse vakantieganger per dag verreweg het meest uitgegeven. Dit kan deels worden verklaard door de accommodatiekeuze in Limburg; in Limburg wordt relatief vaker gekozen voor een hotelverblijf waarvan de kosten gemiddeld hoger zijn. De grafiek op de volgende pagina toont de gemiddelde bestedingen per dag naar accommodatiesoort. 20

24 Bestedingen naar accommodatievorm en vakantieduur Onderstaande grafiek laat de verschillen zien in de bestedingen per accommodatievorm, zowel voor Limburg als het landelijk gemiddelde. Per dag besteed de Nederlandse toerist het meest tijdens een hotelverblijf, de bestedingen zijn het laagst tijdens het kamperen op een vaste standplaats Gem. bestedingen per vakantiedag naar accommodatievorm, Limburg NL gem Hotel/motel B&B/pension Vakantiewoning Toeristisch kamperen Vast kamperen Boot Overig Naast de gekozen accommodatievorm is ook de vakantieduur van invloed op de gemiddelde bestedingen per dag: vakantiegangers geven tijdens een korte vakantie gemiddeld meer geld uit dan tijdens een lange vakantie, zo toont onderstaand diagram. 60 Gem. bestedingen per vakantiedag naar verblijfsduur, Limburg NL gem 10 0 korte vakantie (2-4 dagen) middellange vakantie (5-8 dagen) lange vakantie (9 dagen of meer) 21

25 Bestedingen regionaal De bestedingen in Noord- en Midden-Limburg zijn gestegen naar 26 p.p.p.d., hetgeen bij een gemiddelde verblijfsduur van 6,5 dagen neerkomt op 169 per vakantie. In Zuid-Limburg bleven de bestedingen per persoon per dag stabiel op 36, door de gestegen gemiddelde verblijfsduur leidde dat tot het recordbedrag van 210 per vakantie Gem. bestedingen per vakantie Noord- en Midden- Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem. 50 Gem. bestedingen per vakantiedag Noord- en Midden- Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem. De gestegen bestedingen zijn voor de regio Noord- en Midden-Limburg een pleister op de wonde: waar het aantal overnachtingen terugliep met 12%, blijft de daling van de totale bestedingen beperkt tot 5%. In totaal besteedden Nederlandse vakantiegangers 195 miljoen in deze regio. In Zuid-Limburg stabiliseerde het aantal binnenlandse vakantie-overnachtingen en ook de gemiddelde bestedingen per dag bleven nagenoeg gelijk. De opbrengsten voor de regio groeiden al met al tot een bedrag van 182 miljoen (+1%). 22

26 Kenmerken van Nederlandse vakantiegangers Herkomstgebieden In deze tabel wordt de top-5 van herkomstprovincies voor Limburg en haar regio s weergegeven. De provincies Zuid-Holland is de belangrijke herkomstprovincie, gevolgd door Noord-Holland en Brabant. Noord-Holland is met name voor Zuid-Limburg een belangrijk herkomstgebied, voor Noord- en Midden-Limburg is dat veel minder het geval. Limburg gem. Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg 1. Zuid-Holland (24%) Zuid-Holland (24%) Zuid-Holland (23%) 2. Noord-Holland (17%) Brabant (18%) Noord-Holland (2) 3. Brabant (16%) Gelderland (16%) Brabant (13%) 4. Gelderland (14%) Noord-Holland (14%) Gelderland (12%) 5. Limburg (8%) Limburg (9%) Utrecht (8%) In onderstaand diagram wordt de herkomstprovincie van Nederlandse vakantiegangers in Limburg weergegeven, afgezet tegen de herkomstprovincies van de gemiddelde Nederlander die in eigen land op vakantie gaat én tegen de spreiding van de Nederlandse bevolking over de provincies. 3 25% 2 15% 1 5% Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Brabant Limburg NL vakantiegangers in Limburg Gem. Nederlander op vakantie in eigen land NL bevolking en CBS Door de provinciale verdeling van de Nederlandse bevolking te vergelijken met herkomstprovincies van Nederlanders die op vakantie gaan in eigen land, wordt duidelijk uit welke provincies relatief veel of weinig mensen op vakantie gaan in eigen land. Met name de inwoners van Zuid-Holland brengen relatief veel vakanties in eigen land door, dit geldt in mindere mate ook voor de bevolking van Friesland, Noord-Holland en Utrecht. Inwoners van Groningen, Brabant en Limburg gaan relatief weinig op vakantie in eigen land. Dezelfde vergelijking kan worden gemaakt voor de herkomstprovincies van Nederlanders die op vakantie gaan in Limburg. Vanuit de noordelijke helft van Nederland gaan relatief weinig mensen op vakantie in Limburg; inwoners van Gelderland, Noord- en Zuid-Holland, Brabant en Limburg zijn oververtegenwoordigd bij de toeristen in Limburg. 23

27 Het afgenomen aantal vakanties in Limburg kan voor een belangrijk deel worden geweten aan de herkomstprovincies Brabant, Zuid-Holland en Limburg. Deze provincies leverden samen vakanties minder. Deze afname werd deels gecompenseerd door de toename van het aantal vakanties vanuit Noord-Holland. De groei en afname van het aantal vakanties uit andere herkomstprovincies zijn in absolute zin van geringe omvang. Ontwikkeling van aantal vakanties naar herkomstprovincie Groningen +18% Friesland +68% Drenthe +3% Overijssel -29% Flevoland -21% Gelderland +1 Utrecht +4% Noord-Holland +16% Zuid-Holland Zeeland -16% -1 Noord-Brabant Limburg -25% -22% Leeftijd Bijna één op de vijf vakanties in Limburg betreft kinderen t/m 12 jaar. De groep 25- tot en met 44-jarigen tekent voor één derde van de vakanties in Limburg. 65 of ouder 11% 0-12 jaar 18% jaar 11% jaar 5% jaar 13% jaar 9% jaar 17% jaar 16% 24

28 In onderstaand diagram wordt de leeftijd van Nederlandse vakantiegangers in Limburg en haar regio s weergegeven, afgezet tegen de leeftijd van de gemiddelde Nederlander die in eigen land op vakantie gaat. 3 25% N&M Limburg 2 Zuid-Limburg 15% 1 5% NL vakantiegangers in Limburg Gem. Nederlander op vakantie in eigen land 0-12 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 65 of ouder Vergeleken met de gemiddelde Nederlander die op vakantie gaat in eigen land, worden Limburg weinig vakanties doorgebracht door mensen ouder dan 45 jaar. De leeftijdsgroep 18 tot en met 44 jaar is daarentegen oververtegenwoordigd in Limburg. Zuid-Limburg spreekt met name de oudere leeftijdsgroepen aan, vooral 65-plussers weten de weg naar het zuiden goed te vinden. Noord- en Midden-Limburg is vooral in trek bij (gezinnen met) kinderen. Dit hangt uiteraard ook sterk samen met het aanbod in de regio s. De afgenomen aantal vakanties in Limburg is niet zozeer te wijten aan het wegblijven van één leeftijdsgroep, alleen in de groep 18 t/m 44-jarigen is het verlies beperkt. Het aantal vakanties van (gezinnen met) kinderen en van senioren liep wel fors terug. 5% Ontwikkeling van aantal vakanties naar leeftijd -1% -1% -5% -3% -6% -1-15% -1-9% -12% -16% jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 65 of ouder 25

29 Gezinssamenstelling Onderstaand diagram toont de gezinssamenstelling van Nederlandse vakantiegangers in Limburg vergeleken met de gezinssamenstelling van de gemiddelde Nederlander die in eigen land op vakantie gaat. Belangrijkste gezinsvormen voor Limburg zijn de empty nesters 4, de gezinnen met tieners en de jonge gezinnen met kinderen jonger dan 6 jaar. Gezin, kind. < 6 jr Gezin, kind. < 6 jr en kind. > 6 jr Gezin, kind jr Gezin, kind jr en kind.> 13 jr Gezin, kind. > 13 jr Tweepersoonshuishouden < 35 jr Tweepersoonshuishouden jr Tweepersoonshuishouden > 55 jr Eénpersoonshuishouden < 65 jr Eénpersoonshuishouden > 65 jr 5% 1 15% 2 25% 3 Limburg NL gem Vergeleken met de vakanties in heel Nederland, worden in Limburg relatief veel vakanties doorgebracht door tweepersoonshuishoudens tot 55 jaar (de tweeverdieners) en door jonge gezinnen en gezinnen met tieners. Relatief weinig vakanties worden in Limburg doorgebracht door de empty nesters. Voor Limburg levert deze groep de meeste vakanties (2), maar gemiddeld levert deze doelgroep 25% van alle vakanties in Nederland. In onderstaand diagram wordt de ontwikkeling van het aantal vakanties in Limburg weergegeven naar gezinssamenstelling. De teruggang van het aantal vakanties is niet te wijten aan het wegblijven van één specifieke doelgroep. Ontwikkeling van aantal vakantiegangers naar gezinssamenstelling Gezin, kind. < 6 jr Gezin, kind. < 6 jr en kind. > 6 jr Gezin, kind jr -3% -6% Gezin, kind jr en kind.> 13 jr Gezin, kind. > 13 jr Tweepersoonshuishouden < 35 jr -23% -27% -16% Tweepersoonshuishouden jr +28% Tweepersoonshuishouden > 55 jr -2% Eénpersoonshuishouden < 65 jr +31% Eénpersoonshuishouden > 65 jr -67% Empty nesters: tweepersoonshuishoudens > 55 jaar = de gezinnen waarvan de kinderen het huis uit zijn. 26

30 Sociale klasse Hieronder worden vakantiegangers in Limburg ingedeeld naar hun sociale klasse, gebaseerd op de beroepsgroep en de opleiding van de hoofdkostwinner. De toelichting op deze indeling staat in bijlage 2. N&M-Limburg 11% 33% 18% 37% Zuid-Limburg 2 36% 17% 27% Limburg gem. 15% 34% 18% 33% NL gem. 17% 35% 18% A Bb Bo CD In Noord- en Midden-Limburg worden relatief veel vakanties doorgebracht door mensen uit de lage sociale klasse C-D. Zuid-Limburg trekt daarentegen veel toeristen uit de hoge sociale klasse A. Mensen uit de sociale klasse B-boven en C-D brachten veel minder vakanties door in Limburg, zo blijkt uit onderstaand diagram. 1 5% Ontwikkeling vakanties Limburg naar sociale klasse % -5% -1-3% -4% -15% -2-14% Sociale klasse A Sociale klasse B-boven Sociale klasse B-onder Sociale klasse C-D 27

31 Reisgezelschap Hieronder wordt weergegeven met hoeveel personen men in Nederland, Limburg en de Limburgse regio s op vakantie gaat. Noord- en Midden-Limburg 3% 19% 38% 23% 15% Zuid-Limburg 6% 47% 26% 12% 9% Limburg gem. 4% 31% 33% 16% 12% NL gem. 5% 39% 27% 16% 13% persoon 2 personen 3-4 personen 5-7 personen 8+ personen Limburg telt minder vakanties met een reisgezelschap van 2 personen dan gemiddeld voor Nederland. Het aantal vakanties dat met 3 of 4 personen in Limburg wordt doorgebracht is wel groter dan gemiddeld. Zuid-Limburg is echter duidelijk wel een 2-persoonsbestemming; Noord- en Midden-Limburg trekt de grotere reisgezelschappen, hetgeen mogelijk te verklaren is door het grote aanbod van vakantiewoningen op bungalowparken. Een en ander leidt tot een gemiddelde groepsgrootte, die hieronder wordt getoond ,4 3,4 4,0 3, Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem. 28

32 Seniorentoerisme 5 De Provincie onderneemt diverse stappen om het seniorentoerisme te stimuleren. Doel is minimaal 25% meer seniorenovernachtingen in de periode Uitgangspunt is het jaar 2002, waarin senioren vakanties in Limburg doorbrachten en daarbij 3,5 miljoen overnachtingen maakten. In 2005 werden seniorenvakanties in Limburg doorgebracht, resulterend in 3,2 miljoen overnachtingen. 50-plussers in Limburg aantal vakanties aantal vakantie-overnachtingen Het aantal seniorenovernachtingen in Limburg was in 2005 bijna 9% lager dan in Landelijk was er echter sprake van een veel grotere daling: -2. De Limburgse ontwikkeling van seniorenovernachtingen was in 2004 en 2005 bovengemiddeld, zo toont ook onderstaand diagram. 140 Ontwikkeling seniorenovernachtingen indexcijfers, 2002 = N&M-Limburg Zuid-Limburg Limburg NL gem In het diagram is ook de ontwikkeling van seniorenovernachtingen per regio zichtbaar. In Noord- en Midden-Limburg was in 2004 sprake van een enorme toename van seniorenovernachtingen, in 2005 nam dit weer af. Ten opzichte van basisjaar 2002 telde de regio in 2005 nog altijd 7% meer overnachtingen van senioren. In Zuid-Limburg namen de seniorenovernachtingen in 2003 in aantal af, in 2004 en 2005 nam het aantal overnachtingen van senioren weer wat toe. De regio mat echter 21% minder seniorenovernachtingen dan in uitgangsjaar Bij het meten van de seniorenovernachtingen zijn vaste gasten (mensen met een eigen accommodatie, zoals een stacaravan, tweede woning of boot op een vaste ligplaats) buiten beschouwing gelaten. Voor Limburg is de groep Nederlandse vaste gasten ouder dan 50 jaar beperkt van omvang, maar voor andere regio s in Nederland zorgt deze groep gasten voor een groot aantal overnachtingen. Deze vertekening is niet wenselijk, omdat vaste gasten nauwelijks te beïnvloeden zijn door marketingacties van een bepaalde bestemming, de locatie van hun eigen accommodatie ligt immers voor jaren achtereen vast. N.B. Op pagina 25 wordt de ontwikkeling van het aantal vakanties naar leeftijd getoond, op deze pagina gaat het om de ontwikkeling van het aantal overnachtingen. De percentages van pagina 25 kunnen dus niet worden vergeleken met de percentages op deze pagina. 29

33 Klanttevredenheid Nederlandse toeristen in Limburg Kwaliteit dienstverlening / service De vakantiegangers zijn gevraagd een oordeel te geven over de kwaliteit van de dienstverlening / service, bijvoorbeeld op de receptie, in winkels en in horecagelegenheden. Dit wordt hieronder getoond; het grijze vlak staat voor respondenten die geen oordeel gegeven hebben omdat de vraag niet van toepassing was of omdat men geen antwoord wist. Het percentage vakantiegangers dat de kwaliteit van de dienstverlening / service met een uitstekend of goed beoordeelde is in Limburg 91%, meer dan elders in Nederland. N&M-Limburg 2 7 4% 4% Zuid-Limburg 21% 69% 5% 3% Limburg gem. 21% 7 5% 4% NL gem. 18% 67% 5% 9% Uitstekend Goed Matig Slecht Geen oordeel (n.v.t. of weet niet) Kwaliteit accommodatie De vakantiegangers zijn tevens gevraagd een oordeel te geven over de kwaliteit van de accommodatie waar men overnacht heeft. Dit wordt hieronder getoond. Het percentage vakantiegangers dat de kwaliteit van de accommodatie met een uitstekend of goed beoordeelde is in Limburg gelijk aan het Nederlands gemiddelde: 88%. De waardering is in Zuid-Limburg iets hoger dan in Noord- en Midden-Limburg. N&M-Limburg 21% 66% 1 2% Zuid-Limburg 31% 59% 8% 1% Limburg gem. 25% 63% 9% 1% NL gem. 29% 59% 8% 2% Uitstekend Goed Matig Slecht Geen oordeel (n.v.t. of weet niet) 30

34 Cijfer voor vakantie Gemiddeld: 7, ,9 8, Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg Limburg gem. NL gem. De toeristische gast in Limburg beoordeelt de vakantie met een cijfer van gemiddeld 7,9. Dit cijfer is al enkele jaren achtereen gelijk gebleven. 31

35 Verblijf van buitenlandse gasten Dit hoofdstuk behandelt het verblijf van buitenlandse gasten. Deze gegevens zijn ontleend aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en komen daarmee voort uit een andere onderzoeksmethodiek dan de cijfers van het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) die in de voorgaande hoofdstukken zijn gebruikt. Het CVO onderzoekt het vakantiegedrag van Nederlanders middels een consumentenpanel, het CBS meet het aantal gasten en overnachtingen in accommodaties middels een steekproef onder accommodaties. De CBS-gegevens in dit hoofdstuk 6 zijn daarom niet vergelijkbaar met de eerder getoonde CVO-gegevens. Inkomend toerisme naar Nederland In 2005 kwamen ruim 10 miljoen buitenlandse gasten voor hun vakantie of zakenreis naar Nederland. Alleen het verblijf in toeristische accommodaties is geregistreerd, verblijf op een vaste standplaats, in een tweede woning of in een boot wordt niet vastgelegd 7. Provincie Aantal vakanties Aantal vakantie-overnachtingen absoluut % absoluut % Groningen ,1% ,1% Friesland ,5% ,3% Drenthe ,2% ,5% Overijssel ,3% , Flevoland ,9% ,5% Gelderland ,6% ,1% Utrecht ,1% ,3% Noord-Holland ,3% ,3% Zuid-Holland ,1% ,1% Zeeland ,2% ,8% Noord-Brabant ,2% ,3% Limburg ,6% ,7% Nederland totaal Bron: CBS Noord- en Zuid-Holland zijn de meest bezochte provincies. Limburg staat op de derde plaats voor het aantal vakanties en op de vierde plaats voor het aantal overnachtingen. 6 Het Centraal Bureau voor de Statistiek corrigeert de cijfers over toerisme waar nodig met terugwerkende kracht. Daardoor kunnen in dit hoofdstuk verschillen zichtbaar zijn ten opzichte van de editie 2004/05. 7 CBS registreert alleen het verblijf in de zogenaamde toeristische accommodaties. Hierdoor zijn geen gegevens beschikbaar over buitenlandse vaste gasten: gasten uit het buitenland met een eigen accommodatie in Nederland, zoals een stacaravan, seizoensplaats op een camping, tweede woning of boot op een vaste ligplaats. De indruk bestaat dat Limburg veel vaste gasten uit het buitenland telt, daarom doen het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie, Recron regio Limburg en Hiswa regio Rivierengebied in 2006 aanvullend onderzoek naar het aantal buitenlandse vaste gasten in Limburg. 32

36 In onderstaand diagram wordt getoond hoe het inkomend toerisme (gebaseerd op het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten) zich in 2005 ten opzichte van 2004 ontwikkeld heeft. Landelijk nam het aantal gasten toe met bijna 4%, maar daalde het aantal overnachtingen met bijna 1%. Limburg wist tegen de trend in een groei te realiseren van 4,1%. Overigens varieert de ontwikkeling sterk per provincie, zo zagen Gelderland en Utrecht het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten sterk stijgen, maar noteerden Drenthe, Overijssel en Zeeland een forse daling. 3 2 Ontwikkeling inkomend toerisme per provincie , +23,5% 1 +0,7% +0,4% +1,7% +5,3% +4,1% -1-6,3% -3, -2-19, -13,8% -3-26,4% Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord- Holland Zuid- Holland Zeeland Noord- Brabant Limburg Bron: CBS Ruim de helft van alle buitenlandse gasten in Nederland is afkomstig uit de buurlanden Duitsland, Groot-Brittannië en België. 2 is afkomstig van buiten Europa. Een overzicht van de herkomstlanden staat in het cirkeldiagram hiernaast. N&Z Amerika 12% Azië Overig wereld 6% 2% Duitsland 26% (NB: gebaseerd op het aantal gasten, niet op het aantal vakantie-overnachtingen). Overig Europa 13% Spanje 3% Italië 4% Frankrijk 5% België 9% Groot- Brittannië 19% 33

37 Inkomend toerisme naar Limburg In 2005 ontving Limburg buitenlandse gasten, 2% meer dan in Sinds 2002 schommelt het aantal buitenlandse gasten in Limburg steeds tussen en Het aantal vakantie-overnachtingen van buitenlandse gasten bedroeg 1,95 miljoen in 2005, 4% meer dan in x Aantal buitenlandse gasten in Limburg x Aantal overnachtingen van buitenlandse gasten in Limburg Bron: CBS Het cirkeldiagram hiernaast toont de herkomstlanden van buitenlandse toeristen in Limburg. Duitsland is het belangrijkste herkomstland voor Limburg met een aandeel van 42%. België en Groot-Brittannië zijn het tweede en derde belangrijke herkomstland met respectievelijk 21% en 12%. Frankrijk 5% Overig Europa 12% Aantal gasten naar herkomstland N & Z- Amerika 5% Overig wereld 3% Duitsland 42% Groot- Brittannië 12% België 21% Bron: CBS 34

38 Het aantal gasten uit belangrijkste herkomstland Duitsland is met 3% gedaald, hetgeen overeenkomt met de landelijk gemiddelde terugloop van Duitse gasten. Vanuit de meeste andere herkomstlanden nam het bezoek aan Limburg toe, met groeicijfers die variëren van 6% voor Groot-Brittannië tot maar liefst 17% voor Frankrijk. Aantal gasten x % Ontwikkeling gasten naar herkomstland % Duitsland België Groot- Brittannië +17% -6% +17% % Frankrijk Overig Europa N&Z-Amerika Overig wereld Bron: CBS In onderstaand schema wordt weergegeven welk deel van de buitenlandse toeristen in Nederland in Limburg verblijft. Bovendien wordt de gemiddelde vakantieduur in Limburg afgezet tegen de gemiddelde verblijfsduur in Nederland. Herkomstland Aantal gasten in Limburg Gem. verblijfsduur in Limburg in nachten Aantal gasten in NL Gem. verblijfsduur in NL in nachten Aandeel Limburg in NL Duitsland , ,9 10,8% België , ,6 14,9% Groot-Brittannië , ,0 4,3% Frankrijk , ,9 6,2% Overig Europa , ,1 3,7% N & Z-Amerika , ,7 2,8% Azië , ,7 1,4% Overig wereld , ,9 0, Totaal , ,1 6,6% Bron: CBS Het aandeel van Limburg in het inkomend toerisme in Nederland is in 2005 iets gedaald naar 6,6%. Limburg neemt een relatief groot deel van het aantal Duitse en Belgische gasten in Nederland voor haar rekening. De verblijfsduur van Belgen en Britten is in Limburg gemiddeld langer dan elders in Nederland. 35

39 In onderstaande grafiek wordt de spreiding van buitenlandse gasten over het jaar getoond voor 2004 en 2005 in Limburg. Ter vergelijking wordt ook de spreiding van buitenlandse gasten in heel Nederland getoond. Daaruit blijkt dat het verblijf van buitenlandse gasten in Limburg iets beter over het jaar gespreid is dan elders in Nederland: de aandelen van het eerste en laatste kwartaal zijn in Limburg hoger dan gemiddeld voor Nederland. 14% Vakantiespreiding buitenlandse toeristen in Limburg 12% 1 8% 6% 4% 2% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Limburg 2004 Limburg 2005 NL

40 Maastricht: een bestemming in het bijzonder Maastricht is een bestemming apart in Limburg. De stad heeft een grote aantrekkingskracht op bezoekers uit binnen- en buitenland, zowel zakelijk als toeristisch, voor dagjes uit maar ook voor een langer verblijf. Daarom wordt een afzonderlijk hoofdstuk aan de stad gewijd. Het CBS registreert het aantal overnachtingen in de Maastrichtse accommodaties 8 : hotels, pensions en jeugdaccommodaties met ten minste 5 slaapplaatsen. Het CBS maakt hierbij geen onderscheid tussen verblijf met een zakelijk of een toeristisch motief. De hier getoonde cijfers zijn niet vergelijkbaar met de gegevens vanuit het ContinuVakantieOnderzoek in de eerste hoofdstukken. x Aantal hotelgasten in Maastricht x Aantal hotelovernachtingen in Maastricht Bron: CBS Het bezoek van hotelgasten aan Maastricht vertoonde een dip in Sindsdien is er weer sprake van een stijgende lijn voor het aantal gasten, resulterend in een gastenrecord van in De ontwikkeling van het aantal overnachtingen schommelt, maar de meerjarenlijn is positief. 8 Het Centraal Bureau voor de Statistiek corrigeert de cijfers over toerisme waar nodig met terugwerkende kracht. Daardoor kunnen in dit hoofdstuk verschillen zichtbaar zijn ten opzichte van de editie 2004/05. 37