Z019B54696D Memo. Geachte raad,

Transcriptie

1 Memo *Z019B54696D* aan : De gemeenteraad van : H. Erol en C.G. van Weel-Niesten datum : 12 februari 2015 onderwerp : raadsmemo stand van zaken decentralisaties documentnummer : INT Geachte raad, Nu we ruim een maand op weg zijn sturen we u de tweede raadsmemo stand van zaken decentralisaties. Deze raadsmemo bevat de actuele stand van de transities en de transformaties op de terreinen jeugdhulp, Wmo en participatie. Daarnaast geven wij, daar waar mogelijk, een doorkijk op wat er de komende periode komt. De opbouw van deze informatiebrief kent een aantal vaste onderwerpen, die in de loop van de tijd kunnen worden aangepast aan de actuele vraagstukken. De maand januari 2015 stond in het teken van de eerste praktijkervaringen na een voorbereidingsperiode, waarin met man en macht is gewerkt om op 1 januari klaar te staan. Voorzichtig concluderen we dat het goed gaat. Een compliment voor allen die dit mogelijk hebben gemaakt! We lopen aan tegen veel nieuwe vragen, maar we beheersen het proces. In 2015 zal de focus liggen op het afronden van de transitieperiode en het ervaren wat dat in de praktijk betekent. Tegelijkertijd is per 1 januari de periode van transformeren aangebroken. In de transformatie ligt de veranderopgave besloten tot het behalen van de doelen van de decentralisaties in het sociaal domein. Dit is een grote opgave waarin vernieuwing in het sociaal domein tot uitdrukking moet komen. Toegang Vanaf de start op 5 januari jl. was het doel een zachte landing voor de klanten. De samenwerking met de partners in de keten werkt, waardoor (voor ons nog) nieuwe vragen leiden tot de juiste aanpak voor de klanten. Een hausse aan nieuwe klanten is uitgebleven, mede door het feit dat veel klanten gekozen hebben voor verlenging van hun PGB bij bestaande instanties/zorgverleners. Hierdoor is voor hen de zorgcontinuïteit gewaarborgd. Voor telefonische informatie m.b.t. jeugdhulp is IJmondiaal een gezamenlijk telefoonnummer gestart dat bemenst wordt door professionele jeugdhulpverleners. Deze dienst biedt informatie aan ouders, verzorgers en professionals over zorg in natura, PGB etc. Dit 088 nummer raakt steeds meer bekend. Tot eind januari is dit telefoonnummer ruim 200 keer gebeld. Het KCC van de gemeente is in de eerste maand ongeveer 90 keer gebeld voor informatie en/of hulpvragen in het sociale domein. Alle vragen waarover niet meteen duidelijkheid kan worden verschaft, worden door de WMO-adviseurs opgepakt. In de uitvoering lopen de medewerkers tegen diverse losse eindjes aan, zoals onduidelijkheden binnen welke wetgeving taken nu zijn ondergebracht (bv Wmo, Wlz, zorgverzekering of centrumgemeente) en dus wie nu verantwoordelijk is voor welke taak. De klant wordt uitvoerig gesproken en daar waar nodig, door een kortdurende indicatie van drie maanden, geholpen. Ook hier geldt dat het bij aanvang beter is om de klant de direct noodzakelijke hulp te verlenen en de ruimte te nemen goed uit te zoeken wat op de langere termijn het beste is.

2 Dagelijks is er overleg tussen medewerkers van de toegang (KCC, balies, sociale teams) en het kernteam m.b.t. nieuwe of complexe vragen/cases. Deze worden direct beantwoord of uitgezocht m.b.v. andere instanties. Met deze aanpak trainen we de medewerkers on the job. Ter informatie voor de organisatie worden deze vragen en antwoorden in de Q&A opgenomen zodat ze voor iedereen inzichtelijk zijn. De sociale teams. We werken aan de opzet van de evaluatie van de sociale teams. Daarbij is het, zoals ook al eerder in de commissie besproken, geen vraag meer of het werken met sociale teams in Beverwijk de gewenste aanpak is, maar hoe de teams gaan werken. Daarbij gaat het naast taken, rollen, bevoegdheden, bezetting en werkwijze ook om de vraag hoeveel teams optimaal zijn en waar deze teams komen. Wethouder Erol heeft in de commissie van 22 januari jl. toegezegd dat de evaluatie aan de raad wordt aangeboden. Communicatie = maatwerk. Gezien de beheersbare toeloop van klanten en de vragen die worden gesteld wordt steeds duidelijker dat ook informatievoorziening maatwerk is. Klanten hebben uiteenlopende vragen die gaan over hun eigen problematiek. Dit betekent dat kwalitatieve inzet aan het begin van de keten van groot belang is. De aanpak is hierop gericht. Landelijk is er een intensieve campagne gaande van Veilig Thuis (het-houdt-niet-op), voorheen meldpunt kindermishandeling en huiselijk geweld, om mensen te informeren over de nieuwe naam en de rollen van het meldpunt. Beleid, verordeningen, nadere regels beleidsregels. In december 2014 zijn door het college de Nadere regels en de Beleidsregels Wmo 2015 vastgesteld (C /C en C ). Eveneens in december is een Toezichtkader Wmo 2015 IJmond en Zuid-Kennemerland vastgesteld (C ). In regionaal verband wordt opdracht gegeven voor de uitvoering daarvan. Om de centrumgemeente Haarlem in staat te stellen de uitvoering van het Beschermd wonen ter hand te nemen is begin januari het Mandaatbesluit Beschermd wonen en opvang vastgesteld (C ). Ook voor jeugdhulp heeft het college Nadere regels en Beleidsregels vastgesteld (C en C ). In de aanpak is rekening gehouden met het feit dat we in de uitvoering gaandeweg aanlopen tegen zaken die nog niet of onvoldoende zijn uitgewerkt in verordeningen en regels. De werkafspraak is om de klanten eerst te helpen terwijl we aan de gang gaan met structurele oplossing van deze vragen. Uiteindelijk vraagt dit wel om aanpassing van verordening en beleidsregels. De 'losse eindjes' uit de praktijk worden verzameld. Als deze duidelijk zijn worden deze verwerkt in een aangepaste verordening. Inkoop en contracten Voor de bewaking van de budgetten en het evalueren van de contracten met dienstverleners in maatwerkvoorzieningen is door de drie IJmondgemeenten een werkgroep contractbeheer en financiën geformeerd. In samenwerking met de gemeenten in Zuid-Kennemerland worden periodiek evaluatiegesprekken gevoerd met de gecontracteerde dienstverleners. De gesprekken worden gevoerd op basis van de geleverde periodieke rapportages. Naast de kwalitatieve informatie over de geleverde dienstverlening maken de werkelijke bestedingen en de verwachte toekomstige bestedingen onderdeel uit van de periodieke rapportages van de dienstverleners. De werkgroep ontwikkelt een analyse voor de rapportages van de dienstverleners. Om tijdig bij te kunnen sturen wordt door de werkgroep op basis van deze analyses, de door de dienstverleners verwachte toekomstige bestedingen, en de werkelijke bestedingscijfers een periodieke rapportage ontwikkeld voor de bewaking van de totaalbudgetten. Er is een procesvoorstel in voorbereiding om te komen tot een plan van aanpak voor monitoring in het sociaal domein. Nog niet alles is duidelijk omtrent de nieuwe regelgeving en INT / Z Pagina 2

3 de rol van de centrumgemeente Haarlem. Dit vraagt om alertheid en veel overleg met de inen externe partners. Op gebied van toezicht is Facit gecontracteerd samen met de IJmond gemeenten en de Zuid-Kennemerland gemeenten (met uitzondering van Haarlem en Zandvoort). Het merendeel van de contracten jeugd zijn voor 1 november 2014 getekend. Er heeft eind vorig jaar nog een tweede ronde aanbesteding plaatsgevonden voor de aanbieders buiten onze regio's. Voor de tweede ronde aanbesteding jeugd is onderscheid gemaakt tussen een overeenkomst met zwaardere en lichtere voorwaarden. De aanbieders waarvan we verwachten ook in 2015 jongeren van ons in zorg te hebben, krijgen een overeenkomst met zwaardere voorwaarden conform de aanbieders uit de eerste ronde aanbesteding. De aanbieders met een overeenkomst met lichtere voorwaarden mogen alleen de zorg voor de jongeren die nu bij ze in zorg zijn afmaken en geen nieuwe jongeren in zorg nemen. De overeenkomst met lichtere voorwaarden is aangepast aan de korte contractduur en het specifieke karakter van uitfaseren van zorgtrajecten. Een van de gecontracteerde aanbieders, Psya, is recent failliet gegaan. De reeds gecontracteerde partij GGZ NHN neemt de cliënten van Psya over. De zorg blijft gegarandeerd. Gegevensknooppunt (GGK) Om informatie uit te wisselen (zoals facturen) tussen 400 gemeenten en 7000 zorgaanbieders in Nederland is een landelijk een digitaal gegevensknooppunt ontwikkeld. De gemeenten in de IJmond zijn, net als inmiddels 200 gemeenten in Nederland, succesvol aangesloten op dit knooppunt. Wij hebben alles gedaan om ons voor te bereiden op de gegevensuitwisseling. Op dit moment zijn in de landelijke implementatie van dit knooppunt nog een aantal problemen. Deze zijn van technische aard en worden naar verwachting op korte termijn opgelost. Het grootste deel van de zorgaanbieders Jeugd wordt bevoorschot. Daarnaast zijn tot nu toe losse facturen ontvangen van zorgaanbieders die landelijk zijn ingekocht door de VNG. Deze zijn tijdig betaald. Onder de WMO wordt alles (behalve de PGB) op factuurbasis betaald. De eerste facturen worden half februari verwacht. De bedoeling is dat deze facturen via het GGK gaan lopen. Inmiddels is regionaal met de aanbieders afgesproken dat indien het niet mogelijk is om facturen via het gegevensknooppunt te versturen, ze facturen kunnen mailen. Uitgangspunt is dat de facturen normaal zullen worden uitbetaald. Financiën De onderstaande bedragen zijn tot stand gekomen op basis van aannames. De kans dat er in de werkelijkheid afwijkingen ontstaan is groot. De uitwerking van de inkomsten en de verwachte uitgaven in het sociaal domein als gevolg van de decentralisaties leidt op dit moment tot het volgende beeld: Voor Participatie wordt in 2015 een negatief saldo van ,-- op een totale rijksbijdrage van 19,1 miljoen verwacht. De Rijksbijdrage bevat zowel de oude taken als de nieuwe taken. Voor de Wmo leiden de berekeningen tot een neutraal resultaat. De Rijksbijdragen voor oude en nieuwe taken bedragen 7,53 miljoen. Voor de jeugdhulp voorzien we op dit moment voor het jaar 2015 een negatief saldo van ,-- bij een totaal budget van 7,85 miljoen. Bij de berekening jeugdhulp is rekening gehouden met de voorgestelde verevening tussen de drie IJmondgemeenten. De bedragen voor 2015 zijn niet definitief. In de meicirculaire 2015 zullen de bedragen daadwerkelijk worden aangepast. INT / Z Pagina 3

4 De gemeenten ontvangen in 2015 ruim tien miljard euro voor hun taken in het sociaal domein voor Jeugdzorg, Wmo en Werk. Bij Jeugd en Wmo gaat het om nieuwe taken, met nieuw geld. Dat nieuwe geld moet onder de gemeenten worden verdeeld. In 2015 gebeurt dat aan de hand van het zorggebruik in 2012 of Met ingang van 2016 wordt deze historische verdeling stapsgewijs vervangen door een objectieve verdeling. Er liggen hier enkele complexe vraagstukken. Deze wil het Rijk samen met de VNG en de gemeenten oplossen.. PGB en ouderbijdrage Vanaf 1 januari wordt het persoonsgebonden budget (PGB) niet meer op de rekening van budgethouders gestort. Uitbetalingen worden door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) gestort op de rekening van de zorgverlener. Bij de SVB is vertraging ontstaan in dit proces. Wij zijn in staat om in te spelen op individuele situaties waarin dit tot onoverkomelijke problemen leidt. Gemeenten hebben bezwaar tegen de praktische uitwerking van de ouderbijdrage in de Jeugdwet. Op 22 januari jl. heeft de Staatssecretaris een onderzoek toegezegd naar de kosteneffectiviteit en de hardheidsclausule van de ouderbijdrage. Ondanks de verplichting in de wet heeft het college van onder meer de gemeente Haarlem besloten geen maatregelen te nemen ten behoeve van informatie-uitwisseling met het Centraal Administratie Kantoor (CAK) en met jeugdhulpaanbieders, die benodigd is voor het innen van ouderbijdragen in het kader van de Jeugdwet in het jaar De gemeenten in de IJmond hebben kennis genomen van dit besluit wegen de argumenten in IJmondiaal verband af. Informatievoorziening en privacy In zogenaamde Bewerkersovereenkomsten op grond van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) zijn met aanbieders Jeugd en Wmo afspraken nadere gemaakt over de verwerking en uitwisseling van persoonsgegevens. Het berichtenverkeer tussen zorgverleners en gemeente wordt geautomatiseerd, zover is het overigens nog niet. Gemeenten zijn hierbij afhankelijk van landelijke afspraken. Veel administratief werk moet voorlopig handmatig verwerkt worden, aangezien er veel en grote bestanden naar verschillende instanties moeten en vice versa. IJmondiaal wordt gewerkt aan een informatiesysteem (Mens Centraal) dat als schil over de gebruikte applicaties werkt om informatie uit te kunnen wisselen. Mens Centraal wordt in de sociale teams al gebruikt als registratiesysteem. Binnen de IJmond werken we momenteel aan privacybeleid dat aansluit op de informatieuitwisseling in het sociaal domein. Naast het technisch afschermen van gegevens en het vaststellen van regels gaat het om beïnvloeding van gedrag. Dit is voor de professionals in het sociale domein niet nieuw. Nu al werken verschillende adviseurs in het sociale domein met privacygevoelige gegevens. Zij gaan daar professioneel mee om. Een hanteerbaar privacybeleid kan dit alleen nog maar versterken. Jeugdwet De contracten voor het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK), landelijk Veilig Thuis genoemd zijn eind 2014 getekend. Om Veilig Thuis te vormen zijn de functies Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) en Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en crisisinterventie bij respectievelijk Kontext en Bureau Jeugdzorg Noord-Holland (BJZNH) ingekocht. Het CJG IJmond, dat de Jeugdwet namens de gemeenten in de IJmond uitvoert, heeft een startsubsidie ontvangen voor drie maanden. De prestatieafspraken worden in deze periode verder aangescherpt. Eind vorig jaar zijn de CJG-coaches geworven. Het info & adviesteam voor vragen van professionals en vragen van cliënten over PGB s is opgericht. Het CJG is per januari 2015 op volle sterkte. Elke week hebben de gemeenten een overleg met het CJG om vinger aan de pols te houden en te bespreken waar het CJG tegenaan loopt. INT / Z Pagina 4

5 Door het overgangsrecht (elke jongere krijgt dezelfde zorg bij dezelfde aanbieder als in 2014, totdat indicatie afloopt en uiterlijk t/m ) zijn er geen noemenswaardige meldingen geweest, behalve over het vervoer naar jeugd-ggz. Eind 2014 bleek landelijk dat het vervoer naar jeugd-ggz door veel gemeenten niet geregeld is. Gemeenten hebben wel de taak om vervoer te regelen, maar niet het budget hiervoor ontvangen. De middelen die hiermee gemoeid zijn worden meegenomen in de voorjaarsbesluitvorming van 2015 als het budget jeugd-ggz voor gemeenten opnieuw wordt bezien. In de IJmond hebben wij afspraken gemaakt met leerlingenvervoerder Connexxion voor drie maanden. De kosten voor dit vervoer worden separaat gefactureerd aan de gemeente. Op dit moment betreft het alleen ene klein aantal jongeren in Velsen. In Beverwijk en Heemskerk heeft nog niemand zich gemeld. In de periode van drie maanden bekijken we hoeveel jongeren het betreft en hoe we het vervoer daarna kunnen regelen. Van groot belang is dat de verwijzers en de aanbieders elkaar kunnen vinden en leren kennen. Op donderdag 19 februari vindt er daarom een zorgmarkt Jeugdhulp plaats voor alle zorgaanbieders jeugd en verwijzers ( CJG en huis-/jeugdartsen). Wmo Momenteel is gestart met de herindicaties waarbij het gemis van gegevens over de klant, waar de gemeente geen toegang tot heeft, lastig blijkt. Het betreft 32 herindicaties in februari en maart Dit aantal loopt snel op met nogmaals 55 herindicaties in april Daarnaast hebben zich tien nieuwe klanten gemeld. Hierbij valt de vaak enorme complexiteit van de aanvragen en het aantal betrokken instanties op. In de praktijk wordt het belang van de regiefunctie (één gezin/cliënt, één plan, één regisseur) direct ervaren. Dit onderstreept het belang om hieraan een professionele invulling te geven; zowel voor de cliënt als voor het invullen van de sturende rol van de gemeente richting de betrokken zorginstellingen. Begeleiding van de klanten vergt in dit beginstadium veel tijd. Meer dan de drie en zes uur die momenteel begroot is voor respectievelijk een herindicatie of nieuwe melding. Standaard wordt bij alle aanvragers thuis een keukentafelgesprek gevoerd. Met ingang van 1 januari 2015 is de financiering van de MEE-organisatie naar gemeenten gekomen. Zij verzorgen kosteloze cliëntondersteuning voor mensen met beperkingen, deels via inzet in de Sociale teams. In de Wmo 2015 hebben gemeenten een wettelijke plicht om mensen kosteloze cliëntondersteuning te bieden. Hieraan wordt nu, naast de bestaande ondersteuning door Socius Maatschappelijk Dienstverleners, invulling gegeven door MEE. MEE ontvangt daartoe in 2015 een budgetsubsidie en er zijn met hen prestatieafspraken gemaakt. Met de decentralisatie is vanuit de AWBZ ook de GGZ inloopfunctie overgekomen. In IJmondiaal verband is inmiddels gesproken met de huidige twee aanbieders in de regio. Afspraken worden momenteel uitgewerkt en vastgelegd. Uitgangspunt is continuering bestaande voorzieningen in 2015 en voorbereiden transformatie vanaf 2016 en verder. Bij het ministerie van VWS kon een toelage huishoudelijke hulp (HHT) worden aangevraagd. Met deze middelen kunnen gemeenten de veranderingen in de hulp bij het huishouden tijdelijk iets opvangen. Er is in IJmondiaal verband een plan opgesteld en ingediend bij het ministerie. Een bedrag van is recent toegekend. Het plan wordt momenteel verder uitgewerkt. Participatie Er is hard gewerkt om alle wijzigingen te verwerken in de uitkeringsadministraties. De eerste betaling van uitkeringen in 2015 is goed verlopen. Alle alleenstaande (225) ouders die een uitkering ontvangen, hebben een brief ontvangen met daarin de veranderingen in de Participatiewet. Door de veranderingen worden er veel telefoontjes van de klanten verwacht. Dit lijkt vooralsnog mee te vallen. Vanuit kwaliteitsbewaking wordt bij toekenning van nieuwe INT / Z Pagina 5

6 aanvragen gemonitord of de veranderingen goed worden toegepast. Dit om bij te sturen, kennis op te doen en daarmee vorm te geven aan training on the job voor de medewerkers. De nadruk bij participatie ligt vooral op de Tegenprestatie, Kostendelersnorm, en allerlei toeslagen. De kostendelersnorm gaat voor nieuwe klanten in per en voor bestaande klanten op Het is een andere benadering die veel administratieve handelingen vraagt, voor klanten impact heeft en fraudegevoelige elementen kent. Cecilia van Weel-Niesten Haydar Erol INT / Z Pagina 6

*Z019B54696D* Memo. Geachte raad,

Z019B54696D Memo. Geachte raad,