MVO Jaarverslag MVO Jaarverslag

Transcriptie

1 MVO Jaarverslag 2015 MVO Jaarverslag

2 Zo kunnen wij de brouwerij nog mooier doorgeven dan ze nu al is. MVO Jaarverslag

3 Inhoud Onze doelen en resultaten Voorwoord Onze waarden: de wereld van Bavaria Strategieontwikkeling en stakeholderdialoog Zorg voor mens en omgeving Duurzame inzetbaarheid Veilig werken Verbonden met de regio Verantwoord omgaan met water Zuinig met energie Duurzaam ketenbeheer Onze keten Duurzame grondstoffen Verpakkingen Logistiek Aansturing leveranciers Afval en reststoffen Verantwoord alcoholgebruik Colofon...44 Bijlagen Bijlage 1: De Bavaria organisatie Bijlage 2: Verslag, scope en verantwoording Bijlage 3: Stakeholderdialoog Bijlage 4: Milieudata Bijlage 5: Sociale en maatschappelijke indicatoren Bijlage 6: GRI index Bijlage 7: Afkortingen en begrippen Bijlage 8: Assurance Statement MVO Jaarverslag

4 Onze doelen en resultaten Thema Doelen 2015 Resultaten 2015 Doelen 2016 Strategieontwikkeling & Presenteren van nieuwe MVO strategie die aansluit bij algehele bedrijfsstrategie. Uitbreiden van de MVO strategie naar buitenlandse activiteiten. Onze nieuwe strategie, de MVO Kroonkurk, is samen met stakeholders gedefinieerd. Nieuwe MVO-strategie uitwerken tot een meerjarenprogramma. Onze buitenlandse activiteiten worden hierin meegenomen. stakeholderdialoog Dialoog met stakeholders voortzetten en verder uitwerken op basis van de nieuwe MVO strategie. PMO wordt voorgezet. PMO is uitgevoerd. Het deelnemers- PMO wordt voorgezet. percentage lag op 25%, gelijk aan vorig jaar. Fitnessprogramma voortzetten en Verschillende fitnessprogramma s Programma s worden voortgezet. waar mogelijk inspelen op behoefte zijn uitgevoerd (o.a. spinnen en Werknemers kunnen zelf voorstellen van werknemers. kick boxen). doen voor nieuwe programma s. Zorg voor mens en omgeving Cockpit invoeren voor leidinggevenden waarin alle informatie over ziekteverzuim zichtbaar is. Uitgevoerd. Werking van verzuimdashboard wordt verder geoptimaliseerd. Duurzame inzetbaarheid Generatieregeling en duurzaam Implementatie generatieregeling en blijft belangrijk thema bij het inzetbaarheidsbudget zijn duurzaam inzetbaarheidsbudget. personeelsbeleid. voorbereid. Reductie ziekteverzuim naar 4,45% in (Bavaria NV incl. dochterondernemingen) Ziekteverzuim was 4,7%. Reductie ziekteverzuim naar 4,5%. MVO Jaarverslag 2015 Onze doelen en resultaten 4

5 Thema Doelen 2015 Resultaten 2015 Doelen 2016 Nul ongevallen met verzuim (eigen werknemers) in 2017, maximaal 3 in Uitwerken nieuwe structuur voor interne communicatie. Instrueren van communicatiemedewerkers. Doorontwikkelen van EVP in een Employer Brand en deze actief inzetten in de marketingacties van Bavaria als werkgever. 18 ongevallen met verzuim (eigen werknemers). Uitgevoerd. Uitgevoerd. Maximaal 25 ongevallen (eigen werknemers) waarvan 3 met verzuim in Uitrollen van een brouwerij-breed traject voor het verbeteren van de veiligheidscultuur. Ontwikkelen van een app voor SAFE-meldingen. Doorgaan met het uitrollen van de nieuwe structuur voor interne communicatie. Geen. Zorg voor mens en omgeving (vervolg) Aanbieden van traineeships. Uitgevoerd. Doorgaan met het aanbieden van traineeships. Medewerkers trainen op de nieuwe compliance manual. Uitgevoerd. Nieuwe medewerkers blijven trainen. Inhoud manual afstemmen op actuele ontwikkelingen. De inzet van medewerkers van Stichting ORO en Atlant continueren. Uitbreiden gerstteelt op eigen terrein. Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Bedrijfsterrein aantoonbaar vrij van bestrijdingsmiddelengebruik. Ondersteuning "Juni Watermaand" in Laarbeek. Jaarlijks nul klachten uit de omgeving. Inzet is gecontinueerd. Circa 30 ton gerst geoogst van het eigen bedrijfsterrein. Doelstelling is gerealiseerd. Uitgevoerd. Nul klachten uit de omgeving. De inzet van medewerkers van Stichting ORO en Atlant continueren. Gerstteelt voortzetten in wisselteeltschema. Opbrengst 30 ton per jaar. Beleid voortzetten. Beleid voortzetten. Jaarlijks nul klachten uit de omgeving. MVO Jaarverslag 2015 Onze doelen en resultaten 5

6 Thema Doelen 2015 Resultaten 2015 Doelen 2016 Verantwoord omgaan met water Top 3 positie in de wereldwijde benchmark voor watergebruik bij brouwerijen vanaf Reductie watergebruik met 2-5% per liter bier p/jr. Voldoen aan de aangescherpte wettelijke eisen voor fosfaatemissies van 1,2 milligram per liter geloosd water en de maximale jaarvracht in Analysesysteem opzetten om fosfaatemissie (opgelost en gebonden fosfaat) te kunnen volgen. Benchmark is verplaatst naar Specifiek waterverbruik was 3,9 l/l. Doelstelling niet gehaald. Doelstelling gehaald. Uitgevoerd. Een plaats in de wereldtop op basis van de nog te ontwikkelen internationale waterbenchmark. Minimaal 2 tot 5% vermindering van het specifieke waterverbruik per hectoliter bier door: Efficiëntieverlies minimaliseren door optimaliseren productieplanning. Ingebruikname nieuw energiemonitoringssysteem. We blijven voldoen aan de wettelijke lozingseisen voor ons restwater. Versterken signaalfunctie BWZI en ontwikkelen van dashboardsysteem. Ondertekenen intentieverklaring met voor het herstellen van de waterbalans in het gebied en zo het verminderen van de milieubelasting. Duurzaam gebruik van schone waterbronnen met minimale verdrogingeffecten. Uitvoeren project "Omgekeerde Drainage" en voortzetten Boer Bier Water. Uitgesteld naar maart Uitgevoerd. Intentieverklaring ondertekenen in maart Uitvoeren van testen met omgekeerde drainage. MVO Jaarverslag 2015 Onze doelen en resultaten 6

7 Thema Doelen 2015 Resultaten 2015 Doelen 2016 Een positie in de wereldtop in wereldwijde benchmark voor energie-efficiency bij brouwerijen in Minimaal 2% vermindering van specifiek energiegebruik (MJ/hl) per jaar tot Benchmark is verplaatst naar Specifiek energieverbruik was 128 MJ/hl/. Doelstelling niet gehaald. Een plaats in de wereldtop op basis van de nog te ontwikkelen internationale energiebenchmark. Minimaal 2% vermindering van het specifieke energieverbruik per hectoliter bier door: Verder optimaliseren van de warmtepomp. Zuinig met energie Efficiëntieverlies minimaliseren door optimaliseren productieplanning. Ingebruikname nieuw energiemonitoringssysteem. Bij vervanging of nieuwbouw in de Horeca kiezen voor energiezuinige oplossingen. Optimalisatie energieverbruik over de afdelingen heen. Aandeel energie van duurzame bronnen significant vergroten, o.a. door realiseren en opstarten gebruik van warmtepomp. Gerealiseerd voor onder andere horecakoelingen. Vertaalt naar energiedoelstellingen per afdelingen (o.a. de brouwerij). Uitgevoerd. Beleid voortzetten. Beleid voortzetten. Vergroten van het aandeel biogas door optimaliseren biogasmotoren. MVO Jaarverslag 2015 Onze doelen en resultaten 7

8 Thema Doelen 2015 Resultaten 2015 Doelen 2016 In 2020 willen wij 40% van onze primaire grondstoffen afkomstig laten zijn van duurzame landbouw. Eind 2015 was 40% van onze ingekochte grondstoffen (exclusief gerst) duurzaam geproduceerd op basis van onze eigen duurzaamheidsindex. Beleid voortzetten. Duurzaam ketenbeheer Vergroten van de lokaal geteelde gerstopbrengst. 20% CO 2 equivalent reductie op verpakkingen in 2020 (t.o.v. 2008). In 2015 een start maken met de berekening van de CO 2 impact van verpakkingen. Handhaven tweede Lean and Green Star. Samen met Connekt nadenken over criteria voor een te introduceren derde ster. Doestelling van minimaal 100 ton lokaal geteelde gerst in Boer Bier Water project gehaald. Uitgevoerd. Doelstelling gehaald. Vergroten van de lokaal geteelde gerstopbrengst. Impact eigen verpakking meten, onder andere door ontwikkelen van eigen LCA-model. Samen met de branche data verzamelen bij verpakkingsproducten. Verder gaan met het testen van gerecyclede folie. Handhaven tweede Lean and Green Star. Bijdrage leveren aan de introductie van de derde Lean and Green Star. Vergroten van het transportvolume via de binnenvaart. Vergroten flexibiliteit in het licht van de veranderende vraag in de markt. Verder uitrollen van backhauling stromen. Samen met Van den Heuvel doorgaan met het inzetten van zo veel mogelijk aardgasvoertuigen op de transporten naar België en Frankrijk. Doelstelling gehaald. Uitgevoerd door vergroting opslagcapaciteit bestaande warehouse. Niet gehaald. Uitgevoerd. Doorgaan met Blue Road en verder vergroten van het aandeel binnenvaart in ons logistieke netwerk. Verder optimaliseren van onze bestaande opslagcapaciteit. Samen met Jumbo Supermarkten een project uitvoeren om just-intime delivery beter te integreren in bestaande logistieke netwerken. Beleid voortzetten. Samen met Van den Heuvel het wagenpark op aardgas verder uitbreiden en de mogelijkheden voor de inzet van eco-combi s in België onderzoeken. MVO Jaarverslag 2015 Onze doelen en resultaten 8

9 Thema Doelen 2015 Resultaten 2015 Doelen 2016 Verdere uitbreiding van de Code of Eind 2015 was de Code of Conduct Aandeel ondertekende Code Conduct bij grondstofleveranciers ondertekend door in totaal 99,6% of Conducts in onze totale en leveranciers van niet-product- van onze verpakkingsleveranciers inkoopvolume verder vergroten. gerelateerde materialen en en 95% van onze grondstof- diensten. leveranciers, samen goed voor 70% van ons inkoopvolume. Implementatie van de lijst met Uitgevoerd. Geen. Duurzaam duurzaamheidscriteria voor ketenbeheer leveranciers van grond- en (vervolg) hulpstoffen. Voortzetten certificering MVO Beide certificeringen zijn behouden. Voortzetten certificering MVO Prestatieladder niveau 4 en Prestatieladder niveau 4 en IFS Higher Level. IFS Higher Level. - - Samen met afvalverwerker zoeken naar mogelijkheden voor verdere reductie bedrijfsafval. - - Inzetten op afvalpreventie. Heroriëntatie op de voortzetting Project is stopgezet. Geen. van Taxi Bavaria. Realiseren volumestijging in Volume 0.0% en Radler is Realiseren volumestijging in de 0.0% categorie. met 10% gestegen. de 0.0% categorie. Project Beer Academy Samenwerking is voortgezet. Samenwerking met De Rooi voortzetten bij onderwijsinstelling Pannen voortzetten en zoeken "De Rooi Pannen". naar mogelijkheden voor het meten van de effectiviteit van onze voorlichting. Verantwoord alcoholgebruik Heroriëntatie op onze bijdrage aan en invulling van het project 'Laat je niet flessen.' Project is stopgezet. Strategie opstellen voor om alcoholmisbruik onder jongeren in onze eigen regio tegen te gaan. Duidelijke koppeling maken tussen 0.0% bier en gezondheid en natuurlijke producten. Uitgevoerd. Verder gaan met de promotie van 0.0% als gezond alternatief voor frisdrank door: 0.0% categorie duidelijker verbinden aan sport. Voorlichting aan diëtisten te continueren. Minstens 3 fun runs te sponsoren. N.v.t. N.v.t. Samen met de Nederlandse Brouwers debatten organiseren gericht op alcoholmisbruik onder jongeren. MVO Jaarverslag 2015 Onze doelen en resultaten 9

10 1 Voorwoord Voor u ligt ons MVO-jaarverslag 2015: Brouwerij in Bruikleen. Treffender kunnen we onze missie niet verwoorden. Het weerspiegelt ons doel om de brouwerij, ons bedrijf Bavaria, nóg mooier over te dragen aan de volgende generatie bierbrouwers. In dit verslag willen we u laten zien hoe we hier vorm aan geven: een wereldwijde brouwer met worteling in lokale grond was een bijzonder jaar voor Bavaria, niet in de laatste plaats op het gebied van duurzaam ondernemen. Op mondiaal niveau werd de urgentie voor een transitie naar een duurzame samenleving nadrukkelijk onderstreept. Zo riep de Paus in zijn Groene Encycliek op tot meer inspanningen op het gebied van klimaatverandering. Een hartenkreet die we met passie ondersteunen. In september werden de Global Goals for Sustainable Development vastgesteld; inspirerende werelddoelen voor duurzame ontwikkeling tot aan het jaar Tenslotte eindigde de klimaattop in Parijs met mondiale overeenstemming over de noodzaak om de verdere opwarming van de aarde te beperken. Deze ontwikkelingen vielen samen met de formulering voor onze nieuwe bedrijfsstrategie: Bavaria Strategy Geworteld in de lokale samenleving, brouwen we voor de wereldwijde markt: wij willen de wereld laten genieten van ons bier. Vanuit deze intentie hebben we nieuwe doelen gesteld: in 2020 willen we verdubbelen in omvang, met inachtneming van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. De combinatie van onze nieuwe bedrijfsstrategie met de geschetste mondiale ontwikkelingen gaf ons aanleiding en energie om tegelijkertijd ook onze MVOstrategie te herdefiniëren. Daartoe hebben we een inspirerend en interactief proces met een diversiteit aan stakeholders ingericht om met elkaar de horizon van ons familiebedrijf te verkennen. Vertrekkend vanuit ons familiemanifest en de daarin besloten waarden, zijn samen met externe en interne stakeholders de contouren van een nieuwe MVO strategie geschetst. De stakeholders gaven aan elk van onze 4 ankers, genieten, cohesie, kwaliteit en continuïteit, een nadere uitwerking. Dit resulteerde in 12 programma s die de nieuwe accenten van ons MVO beleid vormen. In 2016 gaan we daar een concreet actieprogramma voor ontwikkelen. Veel meer dan in onze bestaande MVO strategie - die vooral ging over beheersing en optimalisatie - gaan we ons vanaf nu richten op het versterken van onze positieve maatschappelijke bijdrage. Dit uit zich bijvoorbeeld heel nadrukkelijk in onze focus op consumenten verantwoord te laten genieten van onze bieren; het startpunt van onze positieve maatschappelijke bijdrage. Persoonlijk vind ik ook ons streven naar het sluiten en verbinden van kringlopen een inspirerend uitzicht: hoe kunnen we onze processen en ketens organiseren zodat we in 2020 al voor minimaal 50% circulair zijn? Een wenkend perspectief dat we graag samen met onze ketenpartners willen waarmaken. MVO Jaarverslag 2015 Voorwoord 10

11 Tijdens de ontwikkeling van deze strategie zijn we uiteraard gewoon doorgegaan met het mooier maken van de brouwerij. Daarin hebben we een aantal successen geboekt, maar tegelijkertijd een aantal teleurstellingen ervaren die ons tot een zekere bescheidenheid stemmen. Ontzettend trots zijn we bijvoorbeeld op de uitverkiezing tot beste familiebedrijf ter wereld middels de IMD-Lombard Odier Global Family Business Award. We ontvingen deze prijs vanwege de unieke manier waarop wij met onze, een tikje eigengereide familie al generaties lang bier brouwen. Ook werden we voor onze inspanningen op het gebied van multimodale logistiek onderscheiden met de Blue Road Award. Daarnaast kijken we met tevredenheid naar onze verbeterde waterzuivering. Ons restwater is nu van dusdanige kwaliteit dat we met ons Boer Bier Water project (winnaar van de ZLTO Initiatief Juryprijs 2015) dit water komend jaar in gaan zetten voor omgekeerde drainage van landbouwgronden. Zo beschermen we onze lokale boeren tegen de effecten van verdroging en worden grondwaterbronnen minder belast. schouders zetten aan het uitvoeren van onze vernieuwde MVO strategie. Onze brouwerij in Ethiopië krijgt hierbij bijzondere aandacht. Vorig jaar zomer is de brouwerij officieel in gebruik genomen en in korte tijd veroverde ons Habesha bier een unieke plaats in de lokale markt. Vanaf volgend jaar wordt ons eerste buitenlandse avontuur een vast onderdeel van ons MVO-jaarverslag. Het succes van onze nieuwe strategie vereist een naadloze afstemming op de verwachtingen en wensen van de samenleving. Daarvoor zijn we in permanente verbinding met onze stakeholders, die voor ons de ogen en oren van de maatschappij vormen. Zo zien we de toekomst met veel vertrouwen tegemoet. Als 7 e generatie familiebedrijf hebben we daarbij een inspirerend doel voor ogen: oneindig ondernemen. Oprecht geloven we dat we zo onze brouwerij nóg mooier kunnen maken. Wij hebben ons bijzondere familiebedrijf immers slechts in bruikleen van de volgende generatie brouwers. Tegelijkertijd stelt de veranderende biermarkt onze voor nieuwe uitdagingen. We blijven ons productprotfolio uitbreiden door de toenemende vraag naar 0.0% en speciaalbier. Onze brouwerij wordt hierdoor minder efficiënt, waardoor we onze besparingsdoelen voor water en energie helaas niet hebben gerealiseerd. Ook onze bedrijfsongevallen namen toe in plaats van af. Dit stemt ons tot zorg. We steken komend jaar daarom extra energie in deze onderwerpen. Lieshout, Jan-Renier Swinkels Directievoorzitter Zo was 2015 een jaar met twee gezichten: het jaar van de nieuwe strategie, van inspirerende prijzen en mooie successen, maar tegelijkertijd ook een jaar waarin we geconfronteerd werden met de uitdagingen van de toekomst. Komende jaren gaan we op onze eigen wijze, met ambitie, lef en verrassende initiatieven, onze MVO Jaarverslag 2015 Voorwoord 11

12 2 Onze waarden: de wereld van Bavaria Missie en Visie Bavaria is ons gezamenlijk bedrijf. Het is een stukje van iedereen die bij ons werkt. En misschien wel van een grotere groep: onze klanten, leveranciers en onze samenwerkingspartners. Iedereen is op een bepaalde manier onderdeel van onze familie en ons familiebedrijf. Zo voelt dat voor ons. Met elkaar zoeken we verbinding in gezamenlijk gedeelde waarden; de principes en overtuigingen van waaruit we werken. We geloven dat we met het leggen van verbinding tot de mooiste resultaten komen voor alle betrokkenen. Onze waarden en onze missie vormen onze identiteit, zoals vastgelegd in ons familiemanifest. Dit geeft ons houvast en richting in ons handelen: onze missie en visie. Onze kernwaarden De gedeelde waarden binnen Bavaria vormen de basis van onze cultuur. Deze waarden zijn onzichtbaar, maar voor iedereen voelbaar. Als wij willen groeien, moeten wij weten wat onze basis is. Daarom zijn we het afgelopen jaar teruggegaan naar de kern van onze organisatie: wat maakt Bavaria Bavaria? Het antwoord: ondernemerschap, eigenaarschap en samenwerken. Dit zijn onze kernwaarden. Het lijken misschien vanzelfsprekendheden, maar voor ons zijn deze waarden de essentie van ons bedrijf; noem het de ziel van onze familie. Ondernemerschap staat voor ons voor initiatief nemen en durf tonen. Als bedrijf doen we dat bijna per definitie, maar binnen Bavaria stimuleren en herkennen we ondernemerschap in alle rollen die mensen uitvoeren. Of het nu gaat over de receptioniste, productontwikkelaars of onze brouwmeesters; iedereen kan op zijn of haar manier ondernemend zijn. Kansen zien hoe het beter kan, met ideeën komen, acties ondernemen en collega s betrekken. Binnen alle verschillende functies stimuleren we met elkaar een cultuur van eigen initiatief en pro-activiteit. Mensen nemen zo de verantwoordelijkheid en het risico om voortdurend te streven naar een optimale invulling van hun taak. Eigenaarschap sluit hier naadloos op aan. Binnen Bavaria voelen we ons zelf verantwoordelijk voor de opgave waarvoor we staan, waar we voor werken. Dan hebben we het niet over eigenaarschap in de betekenis van bezit, maar juist in de betekenis van eigen verantwoordelijkheid. We staan en gaan waarvoor we zeggen dat we staan. Zo draagt iedereen bij aan ons gemeenschappelijke doel: de brouwerij nóg mooier doorgeven aan de volgende generatie bierbrouwers. Samenwerken is onze derde sleutel voor succes. Voor ons betekent dat op eigen initiatief hulp bieden en hulp vragen. Samen optrekken voor het gemeenschappelijk belang. Binnen ons bedrijf, maar zeker ook buiten ons bedrijf: met leveranciers en maatschappelijke organisaties. Alleen met een open blik en respect voor elkaars bijdragen creëer je échte meerwaarde. Onze kernwaarden en ons manifest geven vorm aan de vier ankers van onze MVO-strategie. MVO Jaarverslag 2015 Onze waarden: de wereld van Bavaria 12

13 Ankers waarmee we onze continuïteit borgen, maar ook onze maatschappelijke verantwoordelijk en bijdrage mee vorm geven: Genieten De consument die geniet van ons bier geeft ons plezier in ons werk. Cohesie We geloven in de kracht van het samen doen, van maatschappelijke verbinding. Ons bier brengt mensen bij elkaar. Kwaliteit Bij alles wat we doen staat vakmanschap voorop. Continuïteit We hebben de brouwerij in bruikleen: de volgende generatie krijgt een nóg mooiere brouwerij overgedragen. MVO Jaarverslag 2015 Onze waarden: de wereld van Bavaria 13

14 ONS MANIFEST Waar we in geloven Wij zijn de familie Swinkels. We zijn nieuwsgierige bierbrouwers. Bier en brouwen zit in onze genen. Er zit meer dan alleen bier in een flesje Het begint met ons gezamenlijke, diepe gevoel voor kwaliteit. Ons bier brengt gezelligheid, plezier, mensen bij elkaar. Goed bier alleen is voor ons niet genoeg. We willen invloed in de wereld van bier. Daar zetten we alles voor in wat we hebben: onze mensen, onze middelen, ons hele hart. Van huis uit hebben we meegekregen om voorop te lopen, onze eigen koers te varen, de wereld in te gaan, door te zetten. Met iedereen die bij de familie hoort. Deze eigenschappen geven zich als vanzelf door. Die merk je, die voel je, die leef je. Daarom durven we meer, samen. Wat er ook gebeurt. Een omgeving om onszelf te zijn, eigen te zijn, eigenzinnig zelfs. Zo verleggen we grenzen, hebben we grenzen verlegd, elke keer opnieuw. Dit doet niemand ons na. Dat maakt ons bier werelds. Zo kunnen we de brouwerij nog mooier doorgeven dan ze nu al is. De familie Swinkels MVO Jaarverslag 2015 Onze waarden: de wereld van Bavaria 14

15 3 Strategieontwikkeling en stakeholderdialoog Kijken naar de toekomst 2015 was een belangrijk jaar voor Bavaria. Een jaar waarin we onze blik heel nadrukkelijk op de verre toekomst van het bedrijf hebben gericht. We realiseerden ons dat onze oude bedrijfsstrategie onvoldoende aansluit bij onze groeiambitie. Een fundamentele strategische herijking én verrijking was nodig, zowel vanuit commercieel als maatschappelijk oogpunt. Na een intensief traject is de Bavaria Strategy 2020 zo goed als gereed. Half 2015 vond de lancering plaats, waar wij uitgebreid over zullen communiceren. Van minder naar meer 2015 was ook het jaar waarin we onze nieuwe MVOstrategie hebben opgesteld. Onze oude strategie stamt uit 2008 en was gevoelsmatig aan vernieuwing toe. De ideeën achter onze maatschappelijke positionering zijn de afgelopen jaren sterk veranderd, zowel binnen als buiten ons bedrijf. Onze oude MVO-strategie richtte zich vooral op minder slecht doen: minder energie verbruiken, minder water verliezen en minder onveilige werksituaties op de brouwerij. Het steeds efficiënter maken van onze werkprocessen stond hierbij centraal. De oude strategie heeft ons veel gebracht, maar we realiseerden ons steeds meer dat dit type strategie niet meer van deze tijd is. We kunnen niet altijd minder blijven doen. Wij willen naar meer, naar beter doen, naar het leveren van een positieve bijdrage voor al onze stakeholders. Bij het vormgeven van onze nieuwe MVO-strategie werden we geïnspireerd door diverse recente ontwikkelingen. Neem de Klimaattop in Parijs afgelopen november, waar wereldleiders zich committeerden de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden en samen te streven naar 1,5 graden. Een immense opgave die zonder steun van het bedrijfsleven niet te realiseren is. Al eerder werden vorig jaar onder regie van de Verenigde Naties de Global Goals voor Sustainable Development gelanceerd. Ook hier speelt het bedrijfsleven een grote rol: zowel bij de totstandkoming als de realisatie van deze doelen was ook een jaar waarin duidelijk werd dat duurzaam denken steeds meer gemeengoed wordt. In mei riep Paus Franciscus in zijn Groene Encycliek de wereld op tot versnelde actie: wij mensen veroorzaken klimaatverandering en zijn daarmee zelf verantwoordelijk voor de oplossing. Samen met stakeholders We wilden onze nieuwe MVO-strategie samen met onze stakeholders vormgeven, maar op MVO Jaarverslag 2015 Strategieontwikkeling en stakeholderdialoog 15

16 een andere manier dan we tot dan toe gewend waren. Onze bestaande stakeholderdialogen waren risico-gestuurd, gericht op het gezamenlijk beheersen van gedeelde risico s. Samen minder slecht doen dus. Met de nieuwe strategie wilden we veel meer toe naar een waardegedreven positieve maatschappelijke bijdrage: hoe en waar kunnen wij onze contributie aan de samenleving beter vormgeven? Hoe en waar kunnen we de maatschappij verder verrijken? Deze vragen hebben wij voorgelegd aan onze stakeholders. In 2015 is hiervoor een intensief en inspirerend proces ingericht. Met een combinatie van een grote groep externe stakeholders en een dwarsdoorsnede van interne Bavaria stakeholders is in een aantal sessies creatief nagedacht een nieuwe, toekomstbestendige strategie 1. De opdracht: wanneer of waardoor zou je over 10 jaar trots zijn op Bavaria? De Kroonkurk Uiteindelijk zijn we gezamenlijk tot de MVO Kroonkurk gekomen: een strategie van 12 programma s verspreid over de 4 eerdergenoemde ankers van Bavaria. Hiermee is de basis gelegd van ons MVObeleid voor de komende jaren. PLEZIER VERANT- WOORDELIJK TIJD PORTFOLIO GENIETEN COHESIE VERBINDEN DIALOOG MANIFEST INNOVATIE SOCIALE INVESTEREN IN OMGEVING CONTINUITEIT KWALITEIT GEZOND VAKMAN- SCHAP CIRCULAIR VERHALEN 1 Zie bijlage 3 voor de deelnemerslijst. MVO Jaarverslag 2015 Strategieontwikkeling en stakeholderdialoog 16

17 GENIETEN Tijd is een centraal begrip in onze nieuwe strategie. Tijd om te genieten; van een Bavaria en de andere mooie dingen in het leven. Wij willen een tegenwicht bieden voor een maatschappij waarin tijd schaars lijkt te worden, waar geen ruimte meer bestaat voor reflectie en genieten. Om consumenten ultiem te laten genieten willen wij voor ieder moment een passend biertje brouwen. Hier hoort een portfolio bij wat naadloos aansluit bij de wisselende wensen van de consument. Daarbij willen we met nieuwe, vooruitstrevende innovaties regelmatig verrassend en uitdagend uit de hoek komen. Kwaliteit van (be)leven is voor ons essentieel. Misschien komt dit door onze Brabantse wortels, maar wat ons betreft is plezier kunnen maken één van de bouwstenen van een gezonde samenleving. COHESIE Wij nemen onze verantwoordelijkheid, onder andere door te blijven streven naar verantwoord alcoholgebruik. Met eigen initiatieven en voorlichtings programma s vanuit de branche zetten we ons beleid op dit gebied voort. Cohesie uit zich voor ons ook in een permanente en open dialoog. Hierbij is goed naar elkaar luisteren misschien nog wel belangrijker dan zelf aan het woord zijn. Langs deze weg komen we samen tot afwegingen en beslissingen die recht doen aan zoveel mogelijk verschillende belangen en verbinden we Bavaria met de samenleving. KWALITEIT Kwaliteit gaat voor ons over het overtreffen van verwachtingen. Net die extra stap zetten waarmee we consumenten, de omgeving en onszelf positief verrassen. Kwaliteit begint bij uitmuntend vakmanschap; tot in onze vezels het brouwproces perfectioneren. Werkend aan een heerlijk én kosteneffectief gebrouwen bier. Aandacht voor gezondheid en verantwoord genieten is daarbij vanzelfsprekend. Wij zijn trots op ons bier. Door authentieke verhalen te vertellen willen wij dit gevoel delen met consumenten en andere stakeholders. CONTINUÏTEIT Als 7 e generatie familiebedrijf is continuïteit een vanzelfsprekend begrip. We hebben de brouwerij en ons bedrijf in bruikleen van de volgende generatie. Voor ons betekent dit ook het bevorderen van sociale innovaties door de creatieve krachten van iedereen binnen én buiten onze brouwerij te activeren en benutten. We blijven investeren in de omgeving. Zo blijven wij én onze regio vitaal. Aan dit anker hebben we tijdens de stakeholderdialoog een dimensie toegevoegd: we willen oneindig blijven ondernemen. Het is daarom onze lange-termijn ambitie om binnen onze ketens te streven naar circulariteit: het volledig sluiten van kringlopen om zo onze natuurlijke leefomgeving niet te belasten. Hoe nu verder? Deze 12 programma s gaan we in 2016 uitwerken tot een meerjarenprogramma met concrete doelen en activiteiten. Een belangrijk onderdeel hierbij is het creëren van draagvlak binnen onze organisatie voor de nieuwe MVO-strategie. Uiteraard gaan we in 2016 gewoon door met onze huidige MVO-activiteiten. Onze huidige pijlers Tijdens 2015 hebben we doorgewerkt binnen de pijlers van onze bestaande MVO-strategie: Zorg voor mens en omgeving Verantwoord omgaan met water Zuinig met energie Duurzaam ketenbeheer Verantwoord alcoholgebruik. In de volgende hoofdstukken kunt u lezen over onze voortgang op deze pijlers. Doelen 2016 Nieuwe MVO-strategie uitwerken tot een meerjarenprogramma MVO Jaarverslag 2015 Strategieontwikkeling en stakeholderdialoog 17

18 4 Zorg voor mens en omgeving 4.1 Duurzame inzetbaarheid Bavaria als werkgever Bij Bavaria is iedereen familie. Directie, management en medewerkers delen niet alleen een kantoor of brouwerij, maar ook een gevoel. Een gevoel onderdeel te zijn van een uitgebreide familie. Moeilijk in woorden te vatten, maar direct merkbaar voor iedereen die bij ons binnen stapt. Dit gevoel verbindt mensen, niet alleen binnen, maar ook buiten de poorten van de brouwerij. Het stimuleert samenwerking en eigenaarschap en maakt mensen ondernemend. Bavaria is daarom nog steeds een bedrijf waar veel mensen met trots en toewijding hun hele werkzame leven werken. Als werkgever hebben wij een belangrijke zorgplicht. Een verantwoordelijkheid die wij als familiebedrijf vanzelfsprekend vinden. Bier brouwen is mensenwerk. De brouwerij nog mooier doorgeven aan de volgende generatie kan dan ook alleen als mensen gezond en gelukkig zijn. Daarom draait ons personeelsbeleid om duurzame inzetbaarheid. Met een combinatie van verzuimpreventie, het stimuleren van eigen verantwoordelijkheid en geven van persoonlijke aandacht willen wij mensen gezond houden. Zo houden mensen plezier in hun werk, nu en in de toekomst. Wij zijn ongelofelijk trots op het behalen van de IMD-Lombard Odier Global Family Business Award Het winnen van deze prestigieuze prijs is een erkenning voor de unieke manier waarop wij binnen en buiten Bavaria met elkaar omgaan. Het is dan ook geen toeval dat sommige mensen hun hele leven bij Bavaria werken. Onze uitdaging Een werkplek voor het leven stelt echter hoge eisen aan de duurzame inzetbaarheid van mensen. Bavaria is een productiebedrijf met ploegendiensten en fysiek belastend werk. Net als bij veel andere bedrijven, blijft de gemiddelde leeftijd binnen Bavaria stijgen. Bij ons zorgt dit vooral voor problemen in de bottelarij en het warehouse. Hier werken relatief veel mensen al hun hele leven. Door het fysiek zware werk en de voortschrijdende automatisering hebben zij steeds meer moeite om het tempo op een gezonde manier bij te houden. Doordat Bavaria vaak hun eerste en enige werkgever is ontstaat al snel een beperkt beeld van alternatieve loopbaanmogelijkheden buiten ons bedrijf. Het gevolg is een gevoel van noodgedwongen afhankelijkheid aan hun baan bij Bavaria, ondanks de negatieve gezondheidseffecten. Ook zien we dat mensen die wel van werkgever veranderen vaak weer de ploegendienst in gaan. Resultaten en doelen Wij willen dat mensen werk doen dat past bij hun leeftijd. Daarom starten we in 2016 met een nieuwe generatieregeling. Zestigplussers kunnen hiermee tot hun 67e voor 50% gaan werken met behoud van 85 tot 100% van hun inkomen. Wij doen dit samen USG People en zijn hiermee de eerste in Nederland. Deze regeling creëert waarde voor alle stakeholders: de 60-plusser behoudt zijn inkomsten en gezondheid, MVO Jaarverslag 2015 Zorg voor mens en omgeving 18

19 ons verzuim gaat omlaag, de werkgelegenheid voor jongeren in de regio gaat omhoog en de vakbonden zijn blij omdat medewerkers meer ruimte krijgen om het verloop van hun loopbaan naar eigen inzicht in te vullen. Ook sluit dit plan aan bij de wens van de overheid om meer mensen vrij te maken voor het geven van mantelzorg. In 2015 is met de vakbonden ook overeenstemming bereikt over het opnemen van een persoonsgebonden duurzaam inzetbaarheidsbudget in onze nieuwe cao. Dit budget kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor omscholing, coaching of het verbeteren van de eigen gezondheid. Hiermee willen wij mensen meer verantwoordelijkheid geven over hun eigen inzetbaarheid en zo het gevoel wegnemen volledig van Bavaria afhankelijk te zijn. In 2016 gaan wij de praktische toepassing van het budget verder vormgeven. verandert onze organisatie. Door mensen helder te informeren en mee te laten denken over het veranderproces wordt het gewenste eindresultaat sneller bereikt. In 2016 gaan wij verder met het implementeren van de nieuwe structuur. Doelen 2016 Een reductie van ons ziekteverzuim naar 4,5% door: Starten met De Generatieregeling; Doorontwikkelen en implementeren van het Duurzaam Inzetbaarheidsbudget op basis van het individueel inzetbaarheidsbudget ; Verder uitrollen van de nieuwe structuur voor interne communicatie. Daarnaast hebben we vorig jaar ons nieuwe verzuimdashboard gelanceerd. Met dit systeem krijgen leidinggevenden meer informatie over de oorzaken van verzuim op hun afdeling. Zo kunnen sneller maatregelen worden genomen om toekomstig verzuim te voorkomen. 4,7% ziekteverzuim 2015 Ons gemiddelde verzuimpercentage (Bavaria NV incl. dochterondernemingen) was met 4,7% flink lager dan in 2014 (5,3%). Hiermee is onze doelstelling van 4,45% voor 2015 echter niet behaald. Komend jaar hopen we de resultaten van onze generatieregeling en het inzetbaarheidsbudget terug te zien in een verdere daling van het ziekteverzuim. Tenslotte is ook onze interne communicatiestructuur vernieuwd. Met de nieuwe bedrijfs- en MVO-strategie MVO Jaarverslag 2015 Zorg voor mens en omgeving 19

20 Totaal aantal werknemers: 700 Totaal aantal werknemers: 700 Totaal aantal werknemers: 700 Bavaria medewerkers Totaal aantal werknemers: 700 Totaal aantal werknemers: % man 17% vrouw 83% man 17% vrouw 83% man 83% man 17% vrouw 17% vrouw 83% man 17% vrouw In totaal 35 jubilarissen: In totaal 35 jubilarissen: In totaal 35 jubilarissen: In totaal 35 jubilarissen: In totaal 35 jubilarissen: 25 jaar in dienst (32) 40 jaar in dienst (3) 25 jaar in dienst (32) 40 jaar in dienst (3) 25 jaar in dienst (32) 25 jaar in dienst (32) 40 jaar in dienst (3) 40 jaar in dienst (3) 25 jaar in dienst (32) 40 jaar in dienst (3) Leeftijdscategorie: Leeftijdscategorie: 1 78 (11,1%) 132 (18,9%) (0,1%) 1Leeftijdscategorie: 78 (11,1%) 132 (18,9%) (0,1%) Leeftijdscategorie: 1 78 (11,1%) 132 (18,9%) (0,1%) 1Leeftijdscategorie: 78 (11,1%) 132 (18,9%) (0,1%) 1 78 (11,1%) 132 (18,9%) (0,1%) 237 (33,9%) 198 (28,3%) 54 (7,7%) 237 (33,9%) 198 (28,3%) 54 (7,7%) 237 (33,9%) 237 (33,9%) 198 (28,3%) 198 (28,3%) 54 (7,7%) 54 (7,7%) 237 (33,9%) 198 (28,3%) 54 (7,7%) t/m 20 jaar 21 t/m 30 jaar 31 t/m 40 jaar 41 t/m 50 jaar 51 t/m 60 jaar ouder dan 60 jaar t/m 20 jaar 21 t/m 30 jaar 31 t/m 40 jaar 41 t/m 50 jaar 51 t/m 60 jaar ouder dan 60 jaar t/m 20 jaar 21 t/m 30 jaar 31 t/m 40 jaar 41 t/m 50 jaar 51 t/m 60 jaar ouder dan 60 jaar 41 t/m 50 jaar 51 t/m 60 jaar ouder dan 60 jaar Postcodegebieden, aantal t/m 20 jaar 21 t/m 30 jaarmedewerkers: 31 t/m 40 jaar Postcodegebieden, aantal medewerkers: t/m 20 jaar 21 t/m 30 jaar 31 t/m 40 jaar 41 t/m 50 jaar 51 t/m 60 jaar 341 (49%) 120 (17%) 70 (10%) (5%) (2%) (2%) Postcodegebieden, aantal medewerkers: (49%) Postcodegebieden, aantal medewerkers: 120 (17%) 70 (10%) (5%) (2%) (2%) (49%) 120 (17%) 70 (10%) (5%) 34 (2%) 14 (2%) 13 Postcodegebieden, aantal medewerkers: 341 (49%) 120 (17%) 70 (10%) (5%) (2%) (2%) (49%) 120 (17%) 70 (10%) (5%) (2%) (2%) ouder dan 60 jaar 108 (15%) 108 (15%) 108 (15%) 108 (15%) 108 (15%) Laarbeek/Helmond Uden Eindhoven Den Bosch Tilburg Roermond Overige Laarbeek/Helmond Uden Eindhoven Den Bosch Tilburg Roermond Overige Laarbeek/Helmond Uden Eindhoven Den Bosch Tilburg Roermond Overige Laarbeek/Helmond Uden Eindhoven Den Bosch Tilburg Roermond Overige MVO Jaarverslag 2015 Zorg voor mens en omgeving 20

21 4.2 Veilig werken Een veilige basis Een veilige werkomgeving is de basis voor duurzame inzetbaarheid. Bij Bavaria is dit niet alleen een wettelijke plicht, maar een verantwoordelijkheid die onlosmakelijk is verbonden met onze familiewaarden: zorg voor elkaar en een blijvende relatie. Iedereen draagt verantwoordelijkheid in het creëren van een gezonde veiligheidscultuur, van directie tot bezoeker. Dit gaat niet vanzelf. Daarom hebben wij de afgelopen jaren sterk ingezet op het verhogen van het veiligheidsbewustzijn binnen Bavaria. Onze doelstelling: nul ongevallen met verzuim in Resultaten en doelen Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan het verbeteren van de veiligheid binnen ons warehouse. Op deze afdeling bleek een gehaaste en impulsieve cultuur te heersen, waardoor veel onveilige situaties ontstonden. Met een combinatie van organisatorische wijzigingen en technische maatregelen is meer rust en overzicht gecreëerd op de werkvloer. Ook hebben we geleerd om strenger op te treden bij onveilig gedrag. We verwachten dit komend jaar terug te zien in een afname van het aantal ongevallen met verzuim in ons warehouse. Daarnaast is de ompakafdeling in ons warehouse verplaatst en opnieuw ingericht. Binnen deze afdeling werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (Atlant Groep) en mensen met een verstandelijke beperking (Stichting ORO). Tijdens productiepieken worden hier ook uitzendkrachten ingezet. Door het verplaatsen van de afdeling hoeven medewerkers niet meer door de drukke omgeving van het warehouse te lopen. De nieuwe locatie is ook duidelijker afgebakend, beter verlicht en biedt meer structuur. Daarnaast is meer contact met het vaste personeel mogelijk. Het resultaat is een veilige, schone en gezellige werkomgeving. gehaald. In totaal zijn 18 ongevallen met verzuim geregistreerd, waarvan 11 met eigen personeel, resulterend in 373 verloren dagen (inclusief 78 dagen verzuim door een ongeval uit 2014). Het totaal aantal ongevallen is met 64% toegenomen ten opzichte van 2014, terwijl het aantal verloren dagen met een kwart is gereduceerd. Meer dan de helft van deze ongevallen vond plaats in de productie en is grotendeels het gevolg van een afname in veiligheidsbewustzijn tijdens productiepieken in de zomermaanden. De overige ongevallen (8) vonden plaats binnen de afdeling Horeca Operations. Op deze afdeling zien we een plotselinge toename in het aantal ongevallen met én zonder verzuim. Al deze ongevallen vonden plaats op locaties van horecaklanten tijdens de drukste periode van het jaar. Wij maken ons zorgen over de sterke toename van het aantal ongevallen, des te meer omdat we door onze groeiambitie meer productiepieken verwachten. De veiligheid van mensen moet echter altijd voorop staan. Daarom heeft het verbeteren van onze veiligheidscultuur de hoogste prioriteit in In 2016 starten wij daarom met een brouwerij-breed cultuurprogramma, waarmee de grondoorzaken van onze ongevallen worden aangepakt. Daarnaast wordt komend jaar een app ontwikkeld voor het melden van ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties, vooral gericht op collega s die veel onderweg zijn. Hiermee willen we het gebruik van ons registratiesysteem SAFE makkelijker maken en uiteindelijk iedereen actiever betrekken bij het veiliger maken van hun eigen werkomgeving. Doelen 2016 Uitrollen van een brouwerij-breed traject voor het verbeteren van de veiligheidscultuur. Ontwikkelen van een app voor SAFE-meldingen. Maximaal 25 ongevallen waarvan 3 met verzuim. Ondanks onze inspanningen is de doelstelling voor 2015 van maximaal 3 ongevallen met verzuim niet MVO Jaarverslag 2015 Zorg voor mens en omgeving 21

22 Verzuimongevallen en verloren dagen Ongevallen met verzuim Bavaria N.V. (alle Nederlandse vestigingen, incl. contractors en uitzendkrachten) Ongevallen met verzuim Bavaria Lieshout, alleen eigen personeel (productie bier en overige dranken) Totaal aantal verloren dagen Lieshout; eigen personeel, productie bier en overige dranken (verzuim op eerstvolgende werkdag na ongeval werkdag) MVO Jaarverslag 2015 Zorg voor mens en omgeving 22

23 4.3 Verbonden met de regio Zonder Brabant geen Bavaria. Door ons bronwater en onze mensen zijn wij onlosmakelijk verbonden met dit bijzondere stukje Nederland. Vanuit onze familiewaarden willen wij mensen bij elkaar brengen en laten genieten. Dit doen we niet alleen door ons bier, maar ook met het financieel ondersteunen van maatschappelijke verantwoorde én typisch Brabantse initiatieven en evenementen in onze regio. Doelen 2016 Nul klachten uit de omgeving. Voortzetten ondersteuning Laarbeekse watermaand. Ondersteunen van lokale projecten in Ethiopië. Resultaten en doelen Wij zijn medefinancier van meerdere samenwerkingsprojecten, waarvan Boer Bier Water het meest sprekende voorbeeld is. Afgelopen jaar hebben wij ruim geïnvesteerd in dit project. Ook hebben wij in 2015 ruim gedoneerd aan door werknemers voorgedragen regionale goede doelen en evenementen. Daarnaast hebben wij vorig jaar de Juni Watermaand in de gemeente Laarbeek weer ondersteund. Voor ons is dit ieder jaar weer een bijzonder evenement. Vier weken lang staat onze gemeente in het teken van water en met elkaar plezier maken. Als brouwerij hebben wij een bijzondere relatie met het water in onze regio én de Brabantse gezelligheid. Wij dragen daar graag ons steentje aan bij. > naar regionale goede doelen Onze directieleden zijn ook actief betrokken bij het welzijn van onze regio en branche, onder andere door het vervullen van bestuursfuncties bij stichtingen als het Brabants Landschap, de lokale harmonie en branchevereniging de Nederlandse Brouwers. Daarnaast willen wij niet dat onze omgeving hinder van ons ondervindt. Wij streven ieder jaar naar nul klachten vanuit de omgeving, gemeld via de Provinciale Milieuklachtencentrale of de Gemeente Laarbeek. Ook afgelopen jaar is deze doelstelling weer behaald. MVO Jaarverslag 2015 Zorg voor mens en omgeving 23

24 Een voedzame maaltijd Wij willen een wereldwijde brouwer zijn, geworteld in lokale grond. Met de opening van onze brouwerij in Ethiopië is afgelopen zomer de eerste grote stap gezet op weg naar het realiseren van deze visie. Afrika is geen Brabant. Daarom is veel aandacht besteed aan het wortelen van onze nieuwe brouwerij in de Ethiopische grond. Een mooi voorbeeld is de brouwerijkantine, waar dagelijks een uitgebreide en gratis warme maaltijd klaar staat. Kwalitatief goed en voldoende eten is voor ons een vanzelfsprekendheid, maar helaas nog niet in Ethiopië. Langs deze weg proberen wij hier een positieve bijdrage aan te leveren. MVO Jaarverslag

25 5 Verantwoord omgaan met water Onze wortels zijn van water Bavaria is geworteld in het Brabantse land. Niet alleen in de tijd, door de wortels van onze familie, maar ook in de grond, diep onder de brouwerij in Lieshout. Daar winnen wij al meer dan 300 jaar ons belangrijkste ingrediënt: grondwater. Bier bestaat voor 95% uit water. Natuurlijk mineraalwater geeft ons bier haar frisheid en is bovendien een essentieel onderdeel van de smaak, een stukje van het karakter van ons bier. De natuurlijke, diepe bronnen onder de brouwerij hebben een wettelijk beschermde status. Als grootverbruiker (in 2015 onttrokken wij 2,9 miljard liter water) beschouwen wij het waarborgen van de beschikbaarheid en kwaliteit van grondwater daarom als onze verantwoordelijkheid. Niet alleen voor de volgende generatie brouwers, maar voor de regio als geheel. Onze verantwoordelijkheid begint op de brouwerij. Wij belasten het regionale watersysteem door grondwater te onttrekken en restwater te lozen. Van het ingenomen grondwater eindigt ruim een kwart in ons bier, een klein deel verdampt tijdens het brouwproces en wat overblijft is restwater. Het restwater wordt via onze eigen biologische waterzuiveringsinstallatie (BWZI) zo schoon als mogelijk teruggebracht in het watersysteem. Wij willen de waterbalans van de brouwerij (het verschil tussen onze waterinname en onze lozing) zoveel als mogelijk neutraliseren en zijn voortdurend op zoek naar nieuwe mogelijkheden voor het beperken van waterverliezen. Dit heeft meerdere positieve effecten: we realiseren hiermee niet alleen een kostenbesparing, ook onze druk op grondwaterbronnen wordt verlaagd én we lozen minder restwater. Wij hebben de ambitie om tot de meest waterefficiënte brouwerijen ter wereld te behoren. Waterbesparing Onze nieuwe fustenlijn is sinds december 2015 operationeel. Fusten worden op deze nieuwe lijn door robotarmen gereinigd en afgevuld. Verliezen van warm water en bier worden hiermee sterk verminderd ten opzichte van een traditionele lijn. Het resultaat is een lager water- en energieverbruik per hectoliter gebrouwen bier. Het waterbesparende effect van de fustenlijn is dit jaar helaas geneutraliseerd door spoelverliezen na een noodzakelijke reparatie van een beschadigd zandfilter en efficiëntieverlies als gevolg van uitbreiding van ons productportfolio. De vraag naar speciale bieren en 0.0%-dranken blijft toenemen. Onze productielijnen zijn hier nog onvoldoende op afgestemd, waardoor we gemiddeld meer water verbruiken voor het reinigen van de lijnen. Op de korte termijn willen wij dit oplossen zonder uitbreiding van onze lijnen. Daarom wordt komend jaar onze productieplanning verder geoptimaliseerd. De maatregelen van het afgelopen jaar hebben geresulteerd in een specifiek waterverbruik (de hoeveelheid water wat nodig is om 1 hectoliter bier te brouwen) van 3,9 hectoliter per hectoliter bier, gelijk aan het verbruik in Hiermee hebben wij onze jaardoelstelling om het waterverbruik met 2 tot 5% te reduceren niet gehaald. MVO Jaarverslag 2015 Verantwoord omgaan met water 25

26 Wij verliezen het meeste water tijdens de waterproductie, daar waar we grondwater onttrekken en geschikt maken voor consumptie. De komende jaren blijven wij dan ook zoeken naar maatregelen om deze verliezen te minimaliseren, bijvoorbeeld door vervanging van zandfilters door meer efficiënte reverse osmose installaties. 3,9 hectoliter water per hectoliter bier toekomstbestending maken van de waterhuishouding en bodemkwaliteit in onze regio, samen met boeren, de overheid en het Brabantse bedrijfsleven. Het vorig jaar aangekondigde branche-initiatief voor het bepalen van een Nederlandse waterbenchmark is uitgesteld en wordt komend jaar in internationaal verband opgepakt. Boeren en brouwers Maar onze verantwoordelijkheid gaat verder dan alleen de brouwerij. Veel boeren in onze regio zijn afhankelijk van grondwater voor de irrigatie van landbouwgronden, onttrokken uit bronnen waar ook wij gebruik van maken. Akkers op hoger gelegen zandgronden hebben last van verdroging in de zomer. Boeren zijn hierdoor genoodzaakt meer grondwater te onttrekken om schade aan gewassen te voorkomen. Wij verwachten dat het risico op droogteschade door klimaatverandering in de toekomst steeds groter wordt. Ook gebruiken boeren kunstmest op hun akkers, met uitspoeling van schadelijke stoffen naar de bodem en het grondwater als gevolg. Dit alles veroorzaakt een toenemende druk op de kwaliteit en beschikbaarheid van het grondwater waar wij ons bier mee brouwen. Wij kunnen dit probleem niet alleen oplossen. Daarom is Bavaria in 2012 gestart met het project Boer Bier Water. De ambitie: het Met Boer Bier Water leggen we nieuwe verbindingen tussen boeren en brouwers en tussen reststromen en grondstoffen. Deze verbindingen moeten waarde creëren én behouden, niet alleen voor ons, maar voor alle stakeholders in het project. Met de aanleg van een verdeelstation en een ondergronds leidingnetwerk tussen onze waterzuivering, het land van één van de deelnemende boeren en het Wilhelminakanaal is afgelopen jaar een grote stap gezet in het verbinden van boer, bier en water. Tijdens droge periodes kan gezuiverd restwater via dit netwerk geïnjecteerd worden in de bodem en ook worden geloosd op het kanaal om zo het waterniveau op peil houden. Andere boeren uit de omgeving kunnen water uit het kanaal gebruiken voor irrigatie en langs deze weg meeprofiteren van ons restwater. Hierdoor worden boeren in onze regio minder afhankelijk van grondwater. Het benutten in plaats van afvoeren van restwater wordt omgekeerde drainage genoemd en is in deze vorm uniek binnen Nederland. Komend voorjaar gaan we dit systeem testen. Gedurende twee seizoenen onderzoeken we samen met de boer wanneer en hoe Waterverbruik Specifiek waterverbruik productie bier (hl/hl) 3, ,5 Opgepompt grondwater (m 3 ) ** Drinkwaterverbruik*, *** (m 3 ) * Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie van overige dranken). ** Het water wordt conform de vergunningseisen onttrokken uit diepe en ondiepe bronnen. *** Het drinkwaterverbruik is afgeleid van de factuur van het waterleidingbedrijf in de periode aug aug. De verschillen in verbruik worden onder andere veroorzaakt door het gebruik van water bij brandweeroefeningen. MVO Jaarverslag 2015 Verantwoord omgaan met water 26

27 deze vorm van drainage het beste werkt. Bij positief resultaat wordt het leidingnetwerk de komende jaren uitgebreid. Zuiver restwater Ons restwater moet aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen om gebruikt te mogen worden voor omgekeerde drainage. Daarom hebben wij de prestaties van onze BWZI het afgelopen jaar sterk verbeterd. Vorig jaar is een langlopend onderzoek naar de effectiviteit van ons biologisch zuiveringsproces afgerond. Op basis van proeven met Nereda, een innovatie waterzuiveringstechniek ontwikkeld door Royal HaskoningDHV, is inzicht verkregen in de meest kritische bottlenecks voor verbetering van het biologisch zuiveringsrendement. De BWZI is hierop aangepast, onder andere door de installatie van aanvullende meetsensoren en het optimaal afstemmen van de capaciteit van onze beluchtingstanks op het restwater uit de brouwerij. De procesvoering van de BWZI is door deze aanpassingen veel beter afgestemd op productieschommelingen in de brouwerij. Onze chemische zuivering, een back-up voor verwijdering van fosfaat uit het restwater, is daarmee overbodig geworden en vorig jaar ontmanteld. Dit heeft een positief effect op de groei van bacteriën die zorgen voor de biologische zuivering en het aanmaken van slib. Het eindresultaat is beter restwater: minder verontreiniging en een meer constante samenstelling gedurende het jaar. Dit zien we terug in de spectaculaire verbetering van onze emissiewaarden. Zo is de gemiddelde fosfaatconcentratie met ruim 40% gedaald ten opzichte van 2014 en de jaarvracht zelfs bijna gehalveerd. Met de verdeling van ons restwater over het drainagenetwerk, het Wilhelminakanaal en de Goorloop gaat onze belasting van het watersysteem komend jaar nog verder omlaag. Anders dan vorig jaar aangekondigd hebben we daarom besloten om ons laatste fosfaathoudende reinigingsmiddel voorlopig te behouden, ook omdat op dit moment geen gelijkwaardige vervanger beschikbaar is. Daarnaast wordt in 2016 de signaalfunctie van de BWZI aangescherpt en toegankelijk gemaakt via een dashboardsysteem. De samenstelling van het restwater uit de brouwerij kan zo gebruikt worden om productieverliezen vroegtijdig op te sporen. Niet alleen de kwaliteit van ons restwater is verbeterd, maar ook het slib dat na zuivering achterblijft. Nu de chemische zuivering ontmanteld is worden de fosfaten in ons restwater volledig biologisch gezuiverd en opgenomen in het aerobe slib. Na compostering zijn deze fosfaten vervolgens biologisch beschikbaar voor planten. Mout bevat van nature veel fosfaat. Onze compost is daarmee een natuurlijk alternatief voor kunstmest. Zo. In Boer Bier Water komt vervolgens alles weer samen. Boeren verbouwen brouwgerst met compost en gezuiverd restwater. Wij kopen de gerst, verwerken dit tot mout en brouwen hiermee ons meest speciale bier: Swinckels. Samen met de boeren uit onze regio maken wij zo de cirkel rond. Gezamenlijk voegen we waarde toe aan onze reststromen én aan ons bier. Dit zijn de fundamenten van een circulaire economie, onze meest inspirerende uitdaging voor de toekomst. Doelen 2016 Minimaal 2 tot 5% vermindering van het specifieke waterverbruik per hectoliter bier door: Efficiëntieverlies minimaliseren door optimaliseren productieplanning; Ingebruikname nieuw energiemonitoringssysteem. Een plaats in de wereldtop op basis van de nog te ontwikkelen internationale waterbenchmark. Uitvoeren van testen met omgekeerde drainage. Versterken signaalfunctie BWZI en ontwikkelen van dashboardsysteem. MVO Jaarverslag 2015 Verantwoord omgaan met water 27