Jaarverslag Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën"

Transcriptie

1 De Stichting Samenwerking Christelijk Maatschappelijk Activeringswerk (SSCMA) ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. De SSCMA is vanuit haar christelijke identiteit herkenbaar voor de kerkelijke achterban en vindt hierin vrijwilligers en financiële middelen. Voor de vrijwilligers die door de SSCMA ondersteund worden zijn geloof, zingeving en motivatie belangrijke drijfveren om vrijwilligerswerk te (blijven) doen. In de ondersteuning schenkt de SSCMA hier actief aandacht aan. Hieronder een kort inhoudelijk verslag per organisatie/project. 1. Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën Rooms-Katholieke- en Protestante kerken Binnen kerken wordt er traditioneel veel vrijwilligerswerk verricht. Ondanks de terugloop van het aantal kerkgangers zijn volgens het CBS na de sportclubs de kerken een belangrijke generator van vrijwilligers en vrijwilligerswerk. De SSCMA gaat in op ondersteuningsvragen vanuit kerken wanneer het gaat om diaconaal werk. Dit wil zeggen; maatschappelijke initiatieven t.b.v. kwetsbare groepen in de stad waarbinnen iedereen welkom is en waarin er geen sprake is van evangelisatie. De ondersteuningsvragen van kerken zijn kortdurend en langlopend en hebben betrekking op organisatieontwikkeling, hulp bij fondswerving, werving en training vrijwilligers, bestuursondersteuning. De SSCMA organiseert jaarlijks ook activiteiten waarin de Rotterdamse kerken elkaar ontmoeten en waarin verbindingen en samenwerkingsverbanden bevorderd worden. Kerken/diaconieën vragen SSCMA om advies. In 2014 was een duidelijke trend te zien in de vragen, die werden gesteld. Steeds meer kerken willen iets betekenen voor de buurt waarin zij zitten, maar willen advies hoe dat aan te pakken. Ook zijn er veel vragen om ondersteuning bij armoede en schulden. Wat is een manier om echt te helpen? Met geld of in natura? En hoe kun je structurele hulp bieden? Verder zijn er steeds meer kerken die zich willen richten op de buurt en zich afvragen hoe ze dat moeten aanpakken. Een ander stedelijk initiatief waarbij de kerkelijke achterban van de SSCMA werd betrokken de Spirituele Marathon, een 4,2 kilometerloop voorafgaand aan de marathon waarin mensen van verschillende religies als groep zichtbaar meedoen en aandacht vragen voor meer verdraagzaamheid in de samenleving. Tenslotte hebben we in 2014 kerken geactiveerd om meer betrokken te raken bij de taalalliantie van de stad Rotterdam om taalles te bevorderen. Onder de naam Taalplan voor Kerk en Stad bemiddelde de SSCMA vraag en aanbod vanuit de kerken richting organisaties uit de taalalliantie. Bijzondere ondersteuningsverzoeken vanuit de katholieke achterban in 2014 waren verdere ontwikkeling van parochie Franciscus en Clara om hen te helpen bij een onderzoek naar de kansen en mogelijkheden voor een nieuw op te zetten diaconaal centrum in het Oude Noorden. 1

2 SKIN-Rotterdam In Rotterdam zijn zo n 170 internationale en migrantenkerken van allerlei herkomst en denominatie. SKIN-Rotterdam is de koepelorganisatie die de migrantenkerken ondersteunt en betrekt bij allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. SSCMA faciliteert SKIN-Rotterdam. In 2014 heeft SKIN-Rotterdam 54 kerken individuele begeleiding & advies geboden, 47 kerken hebben deelgenomen aan onze projecten, en in totaal hebben we hiermee 206 vrijwilligers bereikt. Eenmalige bijeenkomsten georganiseerd in 2014 Seminar Ontmoeting van Generaties, jong en oud. 32 deelnemers uit 14 kerken. Seminar Relaties, Jongeren en Gezondheid (seksuele gezondheid) in samenwerking met de GGD Rotterdam, Mara en SPIOR. 19 deelnemers uit 10 kerken. 4 cursussen fondswerving en penningmeesterschap & financieel beheer. Hieraan hebben 27 personen uit 10 kerken respectievelijk 26 personen uit 12 kerken deelgenomen. Verkiezingsdebat in het kader van de lokale verkiezingen: 95 aanwezigen uit 23 kerken en 8 politieke partijen. Thema s van het debat waren: 1) ouderenzorg, 2) jeugdwerkloosheid en 3) relatie tussen overheid en kerken. Herdenkingsdienst MH17 in de Laurenskerk georganiseerd samen met meer dan 25 kerken. Seminar Kerk & Stabiliteit, over conflictmanagement & preventie. 31 deelnemers uit 20 kerken. Projecten Multiculturele Christelijke Ouderenzorg (afgerond + doorstart). In 2 jaar hebben we 7 workshops georganiseerd voor 64 deelnemers uit in totaal 17 verschillende kerken en kerkelijke organisaties rondom thema s gerelateerd aan ouderenzorg. Zeven kerken hebben in hun eigen gemeenschap workshops georganiseerd rondom gerelateerde thema s en daarmee 253 mensen bereikt. 24 kerken hebben we individuele begeleiding & advies geboden. In het najaar van 2014 zijn 2 vervolgworkshops georganiseerd rondom de thema s stervensbegeleiding en rouwverwerking. Rotterdamse Jongeren in internationale en migrantenkerken (afgerond). In 2 jaar hebben we een basis/oriëntatietraining voor kinder- en jeugdwerkers (57 vrijwilligers uit 10 kerken) georganiseerd, een training Communicatie in het jeugdwerk (41 vrijwilligers uit 14 kerken), en workshops of avonden georganiseerd over de onderwerpen social media; ouders begeleiden bij de opvoeding; seksualiteit; jeugd & opvoeding; peer pressure; onderwijssysteem in Nederland. In totaal hebben 144 personen uit 37 kerken deelgenomen aan dit project. Women in Ministry gespreksavonden omtrent maatschappelijke thema s en 2 excursies. In totaal hebben 19 vrouwen uit 15 kerken deelgenomen aan deze activiteiten. 2

3 Nederlandse taallessen via het kerkelijk netwerk lopen door met 8 groepen, waarvan er 2 in 2014 zijn afgerond. Ook hebben we 3 lunchbijeenkomsten georganiseerd voor de 10 vrijwilligers. Aan het Werk met Taal! Is in oktober gestart, dit is een project waarin 15 deelnemers een taalmaatje krijgen die hen helpt om hun taal te verbeteren in relatie tot het zoeken naar werk. Geschat bereik (globale indicatie) 1 Categorie aantal kerken direct bereik 2 indirect bereik Frequentie I Frequentie II Frequentie III Acquisitie/mobilisering: met nog zo n 38 kerken die niet in bovenstaand schema zijn opgenomen hebben we contact gehad i.v.m. onze inventarisatie van alle migrantenkerken. 2. Ondersteuning projecten door en/of met kerken Stichting Nuestra Casa De Spaanssprekende parochie is een bijzonder actieve en maatschappelijk betrokken parochiegemeenschap. Zij hebben 3 jaar terug de Stichting Nuestra Casa opgericht waarin alle maatschappelijke activiteiten zijn ondergebracht. In 2012 is de SSCMA gevraagd om het bestuur te ondersteunen en om de betaalde medewerkers werkbegeleiding te geven. De aanleiding was dat een aantal zaken niet goed gingen. De SSCMA heeft veel ondersteuning verleend in de fondswerving. Inmiddels zijn de problemen opgelost. In 2014 blijft de SSCMA het bestuur adviseren. Fase van het project: ontwikkeling De SSCMA heeft in 2014 het bestuur ondersteund in de uitvoering van haar taken, de beide betaalde medewerkers werkbegeleiding gegeven en voor bestuur en medewerkers een aantal strategiesessies belegd om het beleid voor de toekomst te formuleren. De SSCMA heeft in december 2014 een werkbezoek voor wethouder De Jonge georganiseerd waarbij de wethouder op locatie kennis heeft gemaakt met de verschillende projecten en de vrijwilligers van Nuestra Casa. In de ogen van de SSCMA blijft Nuestra Casa een kwetsbare organisatie. Zij bereiken met hun activiteiten veel latino s in de stad, kennen een grote groep actieve vrijwilligers, maar op bestuurlijk, organisatorisch en financieel gebied is ondersteuning nodig om het vol te houden. 1 Frequentie van contacten: I II III 1 of 2 keer per jaar contact (advies en/of samenwerking) 3-7 keer per jaar contact (advies en/of samenwerking) 8 + keer per jaar contact (advies en/of samenwerking) 3

4 Stichting Casa Tiberias Stichting Casa Tiberias komt voort uit de Portugeessprekende parochie. De SSCMA ondersteunt het bestuur en geeft werkbegeleiding aan de vrijwillige coördinator. In 2012 heeft het bestuur een professionaliseringsplan geschreven en ingediend bij fondsen. Dit plan is gehonoreerd en de uitvoering is in 2013 gestart. Het bestuur van Casa Tiberias heeft de SSCMA gevraagd om een deel van het professionaliseringsplan uit te voeren. Dit is een betaalde opdracht. De verwachting is dat met het professionaliseringsplan de organisaties de komende jaren sterker en meer zelfstandig wordt en beter haar rol als burgerinitiatief kan spelen. Fase van het project: ontwikkeling 2014 was het tweede jaar van de uitvoering van het professionaliseringsplan en dit begint steeds meer vruchten af te werpen. De SSCMA heeft de volgende ontwikkelingen begeleid: - De inrichting van het financiële proces in de organisatie. Casa Tiberias is afhankelijk van giften en donaties. De fondswerving voor de activiteiten is opgezet en vrijwilligers zijn getraind in het bijhouden van een kleine kas. Verder is een begin gemaakt met vormen van een donateursnetwerk. - Het bestuur van 4 vrijwilligers zijn 8 keer bij elkaar geweest. - Coaching van de vrijwilligers en vrijwilligerscoördinator. Er is een begin gemaakt met de borging van de wijze van werken binnen de reguliere activiteiten (formulierenbrigade, taallessen, computerlessen en communicatie) zodat nieuwe vrijwilligers snel op de hoogte zijn van hun taken, verantwoordelijkheden en rechten. - Vanaf juli 2014 is ingezet op de versterking van het bestuur en het creëren van een middenlaag van vrijwilligers. Deze deskundige vrijwilligers worden verantwoordelijk voor de inhoudelijke en organisatorische invulling van een van de reguliere activiteiten, in nauw overleg met de vrijwilligerscoördinator. Gestreefd wordt naar een inzet van hoogopgeleide vrijwilligers, die voor het merendeel afkomstig zijn uit de Kaapverdiaanse/Portugeessprekende gemeenschap. - Afstemming; Wekelijks maken ± 100 mensen gebruik van de activiteiten van Casa Tiberias die door 22 vrijwilligers worden georganiseerd en uitgevoerd. - Samen met een lid van de gebiedscommissie Delfshaven heeft Casa Tiberias het initiatief genomen tot meer afstemming en samenwerking tussen Kaapverdiaanse vrijwilligersorganisaties die maatschappelijk actief zijn in Delfshaven. Een platform van Kaapverdiaanse organisaties (10 organisaties) is in 2014 tweemaal bij elkaar geweest. Kerkennacht Rotterdam Op verzoek van het Convent van Kerken is de SSCMA benaderd om samen met anderen - in 2015 opnieuw een Kerkennacht te organiseren. In 2014 zullen voorbereidingen getroffen worden voor de Kerkennacht in Inmiddels is het Rotterdamse project uitgegroeid tot een landelijk evenement waar meer dan 50 steden meedoen. SSCMA is ondersteunend bij fondswerving, publiciteit en onderlinge communicatie voor de Rotterdamse Kerkennacht. Fase van het project: ontwikkeling 4

5 In 2014 heeft de coördinatiegroep Kerkennacht Rotterdam, bestaande uit 12 vrijwilligers die een bepaald deel van de stad onder hun hoede hebben, een aantal keren bij elkaar geweest om stedelijk afspraken te maken en voorbereidingen te treffen voor de Kerkennacht KerKado In het voorjaar van 2013 is het idee geboren om als kerken van Rotterdam de stad Rotterdam een cadeau aan te bieden in de vorm van vrijwilligerswerk. In eerste instantie was het idee om in de maand augustus mensen te mobiliseren. In januari 2014 hebben we besloten dat het allereerste plan te ambitieus was en ook niet meer te realiseren zou zijn binnen de beschikbare tijd en hebben we besloten om het project kleiner te maken en te beschouwen als een pilot voor eventueel vervolg in de komende jaren. We hebben toen een doelstelling gemaakt van 500 deelnemers in een periode van twee weken. Eind maart 2014 werd bekend dat het geld beschikbaar was en per 1 april kon een klein team aan de slag. Fase van het project: ontwikkeling In totaal hebben er 350 vrijwilligers meegedaan aan het project. Een aantal vrijwilligers heeft meerdere dagen meegedaan, het unieke aantal vrijwilligers komt uit op 220 personen. De voorbereiding en uitvoering door vrijwilligers komt uit op ruim 3000 mensuren vrijwilligerswerk. Het programma bestond uit 45 projecten, 12 daarvan hebben geen doorgang kunnen vinden. Bij de kinderprojecten hebben gemiddeld 30 à 40 kinderen meegedaan. HiP In het kader van de Wmo heeft SSCMA verbinding gezocht met Hulp in Praktijk (HiP). Door de Wmo wordt er steeds nadrukkelijker naar kerken en kerkelijke vrijwilligers gekeken om actief in te gaan om allerlei hulpvragen. Wij vinden dat HiP een hulpmiddel kan zijn om aan die wens gehoor te geven. HiP is een netwerk dat via een computersysteem en telefonische helpdesk hulpvragende en hulpbiedende mensen met elkaar verbindt. Het kan gaan om klusjes, vervoer, hulp bij het invullen van formulieren of een luisterend oor. Hip Rotterdam is inclusief de bijbehorende database door de landelijke organisatie overgedragen aan SSCMA, zodat het een lokaal. Rotterdams, project is. Fase van het project: innovatie/ontwikkeling Met 125 vrijwilligers uit 32 verschillende kerken heeft HiP Rotterdam een groot aantal hulpvragen kunnen verwerken. Het gaat om: Sociale hulp 20%: samen koffiedrinken, wandelen of eropuit gaan, oppassen. Vervoershulp: bezoek brengen aan- of vervoeren naar arts, voedselpakketten ophalen. Praktische hulp 80 %: behangen, verven, tuinklussen uitvoeren, meubels in elkaar zetten, apparatuur aansluiten, strijken, boodschappen doen, administratie ordenen, elektraklussen uitvoeren, enz. 5

6 Diaconaal Missionaire Stuurgroep De Diaconaal Missionaire Stuurgroep (DMS) is de één loketfunctie van de PKN-kerken in Rotterdam waarin gezamenlijk stedelijk beleid wordt ontwikkeld, projecten worden geïnitieerd en ondersteuning gegeven bij de fondswerving. Middels dit loket willen de PKNkerken hun sociaal maatschappelijke bijdragen aan de Rotterdamse samenleving beter zichtbaar maken en inhoudelijk versterken. SSCMA faciliteert de DMS. Al een aantal jaren ondersteunt SSCMA de Diaconaal Missionaire Stuurgroep (DMS). In 2014 heeft de DMS een verandering ondergaan qua samenstelling. Voor die tijd participeerden de projecten die financiele steun kregen van Kerk in Actie in de DMS. Nu zijn het vertegenwoordigers van de (vijf grote) diaconieën die samen de DMS vormen. Dit leidt tot meer samenwerking tussen de diaconieën onderling, gezamenlijk stedelijk beleid en een breder draagvlak voor de beslissingen die de DMS neemt. SSCMA adviseert de DMS ook op het gebied van fondswerving voor allerlei projecten in de stad. Laurensberaad Het Laurensberaad is een overleg waarin verschillende kerken in het centrum van Rotterdam samenwerken gericht op het organiseren van activiteiten voor een breed publiek in Rotterdam. SSCMA ondersteunt het Laurensberaad bij haar activiteiten. Het Laurensberaad heeft in 2014 een aantal themabijeenkomsten en lunches met spreker georganiseerd. Daarnaast is in oktober een werkbezoek georganiseerd in Rotterdam voor 50 vertegenwoordigers van Duitse en Zwitserse kerken. Wmo werkgroep Alexander en IJsselmonde Met de komst van de Wmo wordt steeds nadrukkelijker gekeken naar kerken en hun vrijwilligers. SSCMA helpt de kerken in de Alexanderpolder en IJsselmonde om hun aanbod van hulp- en dienstverlening open te stellen voor mensen in de buurt en hun activiteiten onderling af te stemmen. Daartoe wordt ondersteuning verleend en wordt ook de verbinding tussen de kerken en bestuurders van de Deelgemeente gelegd. In Alexanderpolder is het jaar 2014 is erg rustig geweest, door andere kerkelijke ontwikkelingen en het afschaffen van de deelgemeente. Er is op afstand ondersteuning verleend, voornamelijk per en telefoon aan de twee vrijwillige karttrekkers. In IJsselmonde is in 2014 wel een bijeenkomst geweest met de tien deelnemende kerken. Normaal vindt twee keer per jaar een bijeenkomst plaats, maar door het afschaffen van de deelgemeente en het opstarten van de gebiedscommissie is het in 2014 bij een bijeenkomst gebleven. 6

7 3. Ondersteuning projecten rond armoede en schulden Stichting Dress for Success (DFS) Rotterdam DFS Rotterdam is ontstaan vanuit de SSCMA en uitgegroeid tot een zelfstandige stichting die de verantwoordelijkheid van het werk heeft overgenomen. DFS is een vrijwilligersorganisatie die mensen helpt die vanuit een minimum inkomen gaan solliciteren met goede sollicitatiekleding en advies over persoonlijke presentatie. De SSCMA faciliteert een aantal zaken voor de stichting en adviseert het bestuur. DFS Rotterdam wil de komende jaren haar diensten gaan uitbreiden om meer te kunnen betekenen voor mensen zonder werk. Zeker nu de dienstverlening van reïntegratiebedrijven is komen te vervallen. De SSCMA is sparringpartner in dit proces en helpt mee om deze ambities vorm te geven. Fase van het project: overdracht De winkel van DFS Rotterdam is verhuisd naar een nieuwe locatie (Rijnhoutplein 4). Het bestuur van de stichting functioneert zelfstandig. De overdracht van de werkzaamheden (waaronder de boekhouding) en verantwoordelijkheden van DFS Rotterdam zijn afgerond. In 2014 zijn alle contracten en verplichtingen overgedragen. De SSCMA verleent enkel nog een paar diensten op verzoek van het bestuur. Zo biedt de SSCMA kantoorruimte, vergaderfaciliteiten en adviseert ze incidenteel het bestuur bij de fondswerving Rita's Reisbureau Rita's Reisbureau is een zelfstandig functionerende vrijwilligersgroep die vakanties mogelijk maakt voor mensen die hier geen geld voor hebben, maar voor wie een vakantie wel heel goed zou zijn, gezien de stressvolle situatie van hun dagelijks leven. De SSCMA biedt hen kantoorruimte en geeft de kerngroep advies en helpt hen bij het vinden van nieuwe samenwerkingspartners uit het netwerk van de SSCMA Fase van het project: overdracht/afronden De overdracht van Rita s Reisbureau om zelfstandig verder te gaan, heeft in 2014 flinke stappen gezet. Er hebben hiervoor constructieve gesprekken plaatsgevonden en zijn er kandidaat-bestuursleden benaderd om een eigen stichting op te zetten. De verwachting is dat dit begin 2015 definitief wordt beklonken. In 2014 is een nieuwe vrijwilligerscoördinator aangesteld om in de zomermaanden de vakanties goed te coördineren. Door zijn enthousiasme en inzet zijn er in 2014 ruim 30 vakanties gerealiseerd waar 64 Rotterdammers gebruik van hebben gemaakt. Ook zijn er 5 nieuwe accommodaties geworven, zodat in de toekomst een groter aantal aanvragen kan worden gehonoreerd. Bij Rita s Reisbureau zijn 40 vrijwilligers actief als contactpersoon, chauffeur en in de organisatie. ROSA In 2007 heeft de SSCMA samen met anderen ROSA (Rotterdamse Sociale Alliantie) opgericht om op die manier een nieuwe impuls te geven aan een armoedeplatform in de stad. Er zijn inmiddels verschillende bijeenkomsten geweest waaraan steeds zo n 40 mensen deelnemen. 7

8 Er is een agendacommissie geformeerd waarin vrijwilligers actief zijn om ROSA verder te ontwikkelen, bijeenkomsten te organiseren en aanspreekpunt te zijn voor de politiek. SSCMA adviseert ROSA. In de eerste helft 2014 is er wederom veel aandacht en tijd besteed aan planvorming voor een Kenniscentrum Armoede. Daarnaast zijn er drukbezochte bijeenkomsten georganiseerd, onder andere rond de gemeenteraadsverkiezingen en op 17 oktober is weer de internationale dag tegen de armoede gehouden, dit maal in de Pauluskerk. Verder heeft ROSA zeven maal medewerking verleend aan landelijke en lokale media voor het aanleveren van ervaringsverhalen en ervaringsdeskundigen. Bij ROSA zijn acht vrijwilligers betrokken. DONDERDAG BIJZONDERDAG (JUNIOR) & VRIJDAG EXTRA BIJZONDERDAG Het project DonderdagBijzonderdag biedt kinderen van 6 tot en met 10 jaar die, om wat voor reden dan ook, niet op vakantie kunnen, tijdens elke schoolvakantie een plezierige vrijetijdsbesteding, waardoor sociale isolement wordt voorkomen en de kinderen positieve ervaringen kunnen opdoen. Met hetzelfde doel organiseren we ook op elke vrijdag in de schoolvakantie activiteiten voor kinderen van 11 tot en met 14 jaar. De werving van de kinderen geschiedt deels via de eigen projecten van SSCMA en deels via organisaties als het Wijkpastoraat Oude Westen; House of Hope; wijkgebouw De Bron ; Krachtvrouwen Oude Westen; en de Superpower kinderclub. Soms werken we samen met de Johanniter Hulpverlening. Fase van het project: Het project bestaat nu 5 jaar en kent een vaste kern van vrijwilligers. Door het incidentele karakter (alleen tijdens schoolvakanties), blijft professionele ondersteuning en facilitering de komende jaren van belang, ook al wordt er langzaam maar zeker toegewerkt naar verzelfstandiging van het project. Aan het project werkten in 2014 zes vrijwilligers mee. Er werden 22 activiteiten georganiseerd voor 80 kinderen. Extra activiteiten werden georganiseerd door 400 leerlingen van het Scheepvaart- en Transport College. Budgetmaatjes 010 (voorheen SchuldHulpMaatje) Een Budgetmaatje is een goed toegeruste vrijwilliger die mensen met financiële problemen ondersteunt. Niet alleen wanneer zij een traject voor schuldhulp doorlopen, maar ook daarna, als zij zelf de draad weer moeten oppakken om zelfstandig hun financiële huishouding op orde te houden. Maatjes zijn ook inzetbaar voor schuldpreventie. SSCMA coördineert dit project in Rotterdam. In 2014 zal ook gekeken worden naar de mogelijkheden van een inloopspreekuur gerund door vrijwilligers als opstap naar een maatje en de opzet van zelfhulpgroepen onder leiding van een vrijwilliger. Fase van het project: opbouw & innovatie 8

9 Eind 2014 waren er 110 maatjes actief binnen Rotterdam. Er is op verzoek van de gemeente Rotterdam begonnen met de ondersteuning van Vraagwijzer IJsselmonde door budgetmaatjes tijdens het spreekuur. Deze maatjes helpen hulpvragers met formulieren, financiële vragen, aanvraag Voedselbank en uiteraard aanvraag schuldhulpverlening KBR. Gezien het succes van het spreekuur, is het de bedoeling om het aantal dagdelen uit te breiden. Verder is in oktober begonnen met de implementatie van de ZelfRedzaamheidsMatrix (ZRM) voor nieuwe hulpvragers. Het is een middel om te leren als project en ook voor de verantwoording naar externe financiers. Met elkaar voor elkaar Het project Met elkaar voor elkaar, gestart in 2007, heeft als doel om kerstkaarten te maken voor mensen die van zéér weinig moeten zien rond te komen en daardoor ook nog eens weinig sociale contacten hebben. Diverse groepen vrijwilligers, van jong tot oud, met diverse culturele achtergronden, maken de kerstkaarten. Via de Voedselbank worden de kaarten verspreid. Belangrijk nevendoel is de vrijwilligers die de kaarten maken te laten praten en nadenken over het onderwerp armoede en sociale uitsluiting. Op jaarbasis worden ruim 3700 kaarten geproduceerd. Met elkaar voor elkaar wordt gecoördineerd door twee vrijwilligers. SSCMA doet naast de begeleiding van de twee coördinerende vrijwilligers, de fondswerving en de financiële administratie van dit project. In 2014 werden ruim 4658 bruikbare kerstkaarten geproduceerd (ongeveer 10% is niet geschikt voor verzending) onder leiding van de twee coördinerende vrijwilligers. 4. Ondersteuning jongerenprojecten M25 In opdracht van verschillende kerken geeft de SSCMA leiding aan M25, een project waarin jongeren tussen de 12 en 18 jaar vrijwilligerswerk doen voor verschillende groepen in de stad. De jongeren worden begeleid door vrijwillige begeleiders. De SSCMA traint en geeft ondersteuning aan de vrijwillige begeleiders, verzorgt de fondswerving, heeft een projectmedewerker in dienst om alle activiteiten goed voor te bereiden samen met vrijwilligers. SSCMA verzorgt de coördinatie en uitvoering. Fase van het project: innovatie/ontwikkeling In 2014 namen 81 jongeren tenminste 1 keer deel aan een M25 activiteit. 33 jongeren waren afkomstig uit de katholieke parochies en 9 jongeren kwamen uit protestantse kerken. 23 jongeren liepen via M25 hun maatschappelijk stage. 6 jongeren sloten zich aan nadat ze van vrienden/familieleden of via andere kanalen gehoord hadden van M25. Ook deden er 10 9

10 jongeren mee via SPIOR (Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond). Bij bepaalde vrijwilligersactiviteiten voor jongeren werken M25 Rotterdam en SPIOR samen. Naast deze 81 jongeren bereikte M25 in 2014 ook 134 jongeren via workshops die werden gegeven tijdens: - Een katholieke jongerendag georganiseerd in de Sint Bavokerk. - Bij de Vuurdoop ; een bijeenkomst voor vormelingen van het Bisdom Rotterdam. - Tijdens een vormselles in de Mariakerk te Hoogvliet. - Bij een M25 bijeenkomst bij Het Leger des Heils in Ommoord. - Bij een M25 Lounge in de Hildegardiskerk. De workshops waren bedoeld om jongeren kennis te laten maken met M25. Onderdeel van de workshop was het uitvoeren van een activiteit. Zoals het maken van paasmandjes voor eenzame ouderen en kerstkaarten voor gevangenen. Het aantal keren dat jongeren deelnamen aan een activiteit varieerde van 1 tot 20 keer per jaar. Net als in voorgaande projectjaren bestond er in 2014 een kerngroep van M25 jongeren die aan 5 of meer activiteiten deel heeft genomen. Deze kerngroep telde afgelopen jaar 10 jongeren. Net als afgelopen jaren zijn in de kerngroep niet de jongeren meegeteld die vanwege hun maatschappelijke stage betrokken waren bij M25. Hoewel zij gedurende hun stageperiode meer dan 5 keer meededen. Ervaring leert dat de meesten na hun stage niet bij het project zijn gebleven. Michahuis Dit is een project waarbij naar buitenlands voorbeeld, doch aangepast aan de Nederlandse en Rotterdamse situatie, een woongemeenschap op oecumenische grondslag opgericht wordt voor jongeren vanaf 18 tot 29 jaar, die zich concreet willen richten op hulp aan de minderbedeelden in de stad Rotterdam en daartoe activiteiten ontplooien in het woonhuis zelf en in de stad. Elke jongere is verplicht om minimaal 1 dagdeel per week vrijwilligerswerk te doen. In 2014 was het huis gevuld met 10 bewoners, die allemaal minimaal 1 dagdeel vrijwilligerswerk doen. Woongroep Timon Delfshaven SSCMA heeft zitting in de adviesraad van Timon afdeling Rotterdam. Doel van deelname aan de adviesraad is dat SSCMA haar netwerk en expertise inbrengt om Timon beter te laten functioneren, met name in het contact met, en de benadering van haar Rotterdamse kerkelijke achterban. 10

11 In 2014 heeft SSCMA een aantal keren deelgenomen aan de adviesraad van Timon Rotterdam. 5. Ondersteuning projecten rond zorg en sociaal isolement Logeerhuis de Buren Logeerhuis de Buren is een burenhulp project voor mensen die na een ziekenhuis opname naar huis mogen maar niet beschikken over een netwerk wat bij kan springen in de periode van herstel. Gasten kunnen maximaal 6 weken gebruik maken van het logeerhuis. Voor het logeerhuis is geen indicatie zorg en verblijf nodig. Het Logeerhuis is een aanvulling op de bestaande zorg en is er m.n. voor de groep mensen die niet in aanmerking komen voor een indicatie zorg en verblijf. Het Logeerhuis wordt gerund door in totaal 26 vrijwilligers. De ondersteuning van vrijwilligers bestaat voornamelijk uit 1 op 1 contacten. Daarnaast zijn er bel- en mailcontacten. Verder is er vrijwilligersoverleg en zijn er themabijeenkomsten gericht op deskundigheidsbevordering. Fase van het project: ontwikkeling. Naast het project in Ommoord wordt de mogelijkheid van een 2 e vestiging op Katendrecht onderzocht per 1 januari Dat de vrijwilligers `goud` waard zijn voor het logeerhuis is dit jaar ook weer gebleken. In totaal zijn er in vrijwilligers actief geweest. Het is nog steeds een trend dat een aantal vrijwilligers flexibel beschikbaar wil zijn (bijv. op 1 x per maand). Dat betekent dat er meer vrijwilligers nodig zijn. Hierdoor is het noodzakelijk dat de werving van nieuwe vrijwilligers continu gebeurt om het aantal vrijwilligers op peil te houden. Het laatste kwartaal is er een sterke groei in het aantal aanmeldingen van vrijwilligers geweest. Opmerkelijk was dat een aantal van deze mensen via de uitkeringsinstantie gestimuleerd zijn om vrijwilligerswerk te gaan doen. Enkelen zitten zelf in een begeleidingstraject. Logeerhuis de Buren wil deze mensen graag een kans geven, maar gezien de omvang van het project is het niet wenselijk dat deze groep te groot is. Binnen logeerhuis de Buren zijn nu 2 vrijwilligers uit deze groep aan de slag gegaan. Ze worden door de coördinator extra begeleid. De coördinator heeft de vrijwilligers m.n. individueel begeleid en gecoacht. De complexe problematiek vraagt steeds weer andere inzichten en vaardigheden van vrijwilligers. Dit jaar waren er meerdere gasten met een specifieke problematiek zowel op lichamelijk en geestelijk gebied in het logeerhuis. Naast de individuele contacten met vrijwilligers zijn er formele en informele bijeenkomsten voor de vrijwilligers georganiseerd. Een thema op een van de bijeenkomsten was `Zorgmijders `onze zorg! Samen met een ervaringsdeskundige van de GGD zijn de vrijwilligers met dit boeiende onderwerp aan de slag gegaan. De informele bijeenkomsten zijn ook bijzonder goed geweest om de teamgeest te versterken. Dankzij de inzet van deze groep enthousiaste vrijwilligers heeft Logeerhuis De Buren de gasten ook dit jaar weer een goed verblijf aan kunnen bieden 11

12 Positieve krachten bundelen (maatjesproject) In 2013 zijn de GGD, het Erasmus Medisch Centrum en het Maasstadziekenhuis gestart met een nieuw onderzoeksprogramma dat zich richt op het verbeteren van de therapietrouw en gezondheid van Rotterdamse migranten met HIV. Door het taboe op HIV in migrantengemeenschappen zorgen patiënten met HIV vaak niet goed voor zichzelf; ze staan alleen in hun ziekte, kunnen niet terugvallen op hun netwerk, voelen schaamte en schuld en haken daardoor sneller af van de behandeling. Onderdeel van het onderzoeksprogramma is het maatjesproject Positieve Krachten bundelen. Hierin worden migranten met HIV aan elkaar gekoppeld en zijn elkaar tot steun. De methodiek werkt erg goed in bijvoorbeeld Afrikaanse landen maar is nooit eerder in Nederland toegepast. Het de GGD, EMC en Maasstadziekenhuis hebben de SSCMA gevraagd om uitvoering te geven aan dit maatjesproject. Fase van het project: innovatie/ontwikkeling Er zijn in vrijwilligers met HIV geworven en getraind. Van deze 20 vrijwilligers werden 17 als maatje gekoppeld aan één of meerdere patiënten. 3 vrijwilligers zijn eind 2014 nog beschikbaar voor een koppeling. Er werden 45 seropositieve migranten benaderd en gekoppeld aan een maatje. Eind 2014 zijn er 40 koppels nog actief. Tijdens het landelijke SOA-Aids Congres op 1 december 2014 in Amsterdam is Positieve Krachten Bundelen als succesvol migrantenproject belicht tijdens plenaire gedeelte in de workshop. Geestelijke zorg Hiv en Aids De SSCMA ondersteunt een groep vrijwilligers die zich inzetten voor mensen met HIV en Aids. Ze organiseren iedere vrijdagavond een eetgroep waar patiënten lotgenoten ontmoeten. Daarnaast geven vrijwilligers regelmatig voorlichting over HIV in scholen, kerken en migrantenzelforganisaties. Tenslotte zetten de vrijwilligers zich in voor de activiteiten rondom Wereldaidsdag en Aidsmemorialday in Rotterdam. Vijf vrijwilligers coördineren de eetgroep waar gemiddeld iedere vrijdag 19 bezoekers komen. Twaalf vrijwilligers hielpen bij voorlichtingen en de activiteiten rondom Wereldaidsdag en Kerst. Samen met twee vrijwilligers werd vijf keer voorlichting gegeven op scholen en in migrantenkerken. Er is een nieuwe sociale kaart voor mensen met Hiv in Rotterdam gemaakt. Samen met GGD Rijnmond en SPIOR heeft de SSCMA in 2014 samengewerkt om seksuele gezondheid als onderwerp te bespreken tijdens een expertmeeting voor religieuze leiders van migrantenkerken en moskeeën. Met religieuze leiders zijn we in april 2014 in gesprek gegaan over het onderwerp seksuele gezondheid. Er namen 35 sleutelfiguren uit vijftien religieuze organisaties deel. 12

13 Motto De MOTTO-projecten richten zijn op mensen veelal ouderen met zingevingsproblemen. Zij doet dat in samenwerking met organisaties zoals Vraagwijzer, Thuiszorg en andere organisaties die in een deelgemeente werkzaam zijn. Als daar signalen binnenkomen dat bijv. een oudere vereenzaamt en behoefte heeft aan een goed gesprek, dan gaat de geestelijk verzorger er eerst op bezoek en koppelt die oudere vervolgens aan een vrijwilliger. De vrijwilliger komt in overleg met betrokkene regelmatig op bezoek. Doel van het bezoek van de vrijwilliger is om niet alles te doen, maar vooral om er te zijn, present te zijn; de medemens het gevoel te geven dat hij/zij waardevol is en het adres te zijn voor zijn/haar vragen. De coördinator van het project en de vrijwilligers komen regelmatig bij elkaar om de ervaringen uit te wisselen. Tevens worden vrijwilligers in de gelegenheid gesteld zich te bekwamen in dit werk door middel van cursussen. Op dit moment zijn in de deelgemeente IJsselmonde, Hillegersberg/Schiebroek en Prins Alexander MOTTO-projecten werkzaam. Daarnaast verzorgt het (virtueel) Centrum voor Levensvragen trainingen voor vrijwilligers en professionals. Fase van het project: uitbreiding en innovatie. In 2013 is het MOTTO-project in de Deelgemeente Hillegersberg/Schiebroek van start gegaan. Er zijn nu, eind 2014, 5 vrijwilligers gekoppeld aan 5 cliënten. De geestelijk verzorger van dit project begeleidt 2 cliënten. Uit ervaring weten we dat het enig tijd duurt voordat een netwerk is opgebouwd en verwijzers en cliënten MOTTO weten te vinden. In Prins Alexander en IJsselmonde zijn elk 20 vrijwilligers actief. In Prins Alexander gaat het om 40 cliënten en in IJsselmonde om 30. Naast de individuele ondersteuning van ouderen hebben alle Motto projecten in 2014 aanvullende activiteiten georganiseerd. In Prins Alexander wordt in samenwerking met de Prinsenhof specifieke ondersteuning geboden aan ouderen die te maken hebben met verlies en rouw. Hierbij gaat het om 8 vrijwilligers waarvan er momenteel 5 ieder een rouwende begeleiden. In IJsselmonde worden, in samenwerking met Antonius IJsselmonde iedere 6 weken filmmiddagen gehouden. Per middag zijn hier ongeveer 15 ouderen die na de film met elkaar in gesprek gaan. Een zelfde opzet kent Motto HIS. Daar komen op de filmmiddagen in Borgsate gemiddeld 8 mensen. Naast de filmmiddagen is er in Hillegersberg/Schiebroek in 2014 een fotocursus voor senioren aangeboden. 10 mensen hebben daaraan deelgenomen en deze cursus van 8 bijeenkomsten heeft geleid tot een expositie in Borgsate onder de titel `Hier is mijn schat`. DonderdagBijzonderdag Senior DonderdagBijzonderdag Senior zijn activiteiten, gericht op ontmoeting en ontspanning, voor thuiswonende kwetsbare ouderen in de wijk. Het doel is om met het programma-aanbod van de donderdag, het positieve verschil te maken met de rest van de week. In 2012 is er een start gemaakt met dit project. Na evaluatie is er besloten dat we het graag periodiek in het jaar, willen voortzetten. Er werken per activiteit gemiddeld zes vrijwilligers mee. Fase van het project: ontwikkeling. 13

14 In 2014 is er tien keer een DonderdagBijzonderdag Senior activiteit georganiseerd. Een leuke dag voor ouderen uit de wijk Feijenoord. De doelgroep is senioren die een krappe beurs hebben en daardoor vereenzamen en sociaal niet meer kunnen meedoen. Op iedere activiteit waren er zes vrijwilligers actief, waarvan een coördinerend vrijwilliger is. Gedurende het jaar is de belangstelling voor de activiteit erg toegenomen. De vrijwilligers die meewerken aan de activiteit komen over het algemeen uit andere projecten of hebben gereageerd op de vacature. Kerkplein Kerkplein zet zich in voor sociale integratie voor mensen met een verstandelijke beperking. We richten ons op de kerken van Rotterdam e.o. en hebben contact met de zorgorganisaties binnen deze zorgsector. Vrijwilligers onderhouden persoonlijk contact met mensen met een verstandelijke beperking tijdens de door hen georganiseerde zaterdagmiddagbijeenkomsten of middels een maatjescontact. De pastoraal consulent ondersteunt de vrijwilligers en coördineert alle lopende contacten. Door alle veranderingen in de zorg breidt de doelgroep zich uit. Naast mensen die begeleid zelfstandig wonen doen er ook mensen mee die semimuraal wonen. Fase van het project: Kerkplein is een goedlopend volwassen project. Kenmerkend zijn de trouwe en enthousiaste vrijwilligers met een groot hart voor de mens met een verstandelijke beperking. In 2014 waren er 20 vrijwilligers actief in de werkgroepen, en 19 zogenaamde helpende handen. Zij schuiven aan bij de activiteiten en begeleiden deze mee. Verder zijn er in verschillende kerken, waar de activiteiten plaats vinden, veelal diakenen of mensen uit de koffieploeg die belangeloos voor ons de catering verzorgen. Momenteel heeft Kerkplein 138 deelnemers, waarvan er 101 een uitnodiging krijgen voor de activiteiten. De overige deelnemers zijn mensen waar contact mee wordt onderhouden, deels door de vrijwilligers, en bij specifieke pastorale begeleiding door de pastorale consulent. Per jaar krijgen gemiddeld 10 deelnemers specifieke pastorale begeleiding of emotionele ondersteuning bij b.v. verschillende vormen van verlies, relatie gerelateerde problemen, eenzaamheid of depressie. Om de twee maanden organiseren de vrijwilligerswerkgroepen een zaterdagactiviteit. Het aantal deelnemers is gemiddeld 32 en het aantal vrijwilligers rond de 10. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers ligt rond de 55 jaar. 6. Ondersteuning projecten rond dialoog, participatie en ontmoeting Veelkleurige Religies Rotterdam Het doel van VRR is mensen met verschillende religieuze achtergronden elkaar te laten ontmoeten, zodat ze kennis kunnen maken met elkaar en elkaars rituelen en tot dialoog komen op basis van respect en gelijkwaardigheid. Hiertoe organiseert de VRR verschillende 14

15 activiteiten zoals reizen langs kerken, moskeeën, tempels en synagogen, ontmoetingen op wijkniveau, symposia en cursussen. Nieuw in dit project is de ontwikkeling van een Educatief Centrum Wereldreligies waardoor met name mee jongeren kennis kunnen nemen van verschillende religies en levensbeschouwingen. Fase van het project: uitbreiding en innovatie. In 2014 werd het aanbod van VRR opgenomen in het programma van de RotterdamPas. Hierdoor werd haar aanbod voor een breed publiek toegankelijk. In 2014 werden 23 relireizen georganiseerd i.s.m. 15 gebedshuizen. In totaal namen 1047 personen deel aan een gebedshuisbezoek. Vanwege de groeiende behoefte vanuit het onderwijs zijn er verschillende educatieve voorlichtingsmaterialen ontwikkeld: Een spelkoffer Reis door Religies met allerlei religieuze attributen. Deze spelkoffer werd 5 maal uitgeleend voor gastlessen op scholen. De fototentoonstelling Binnenstebuiten gaat over jongeren en religie. Deze tentoonstelling werd 2 maal uitgeleend aan school en maatschappelijke instelling in De powerpoint CD Zes Religies van Rotterdammers werd 10 keer besteld door leerkrachten van middelbare scholen. In samenwerking met Roravolere werd in november 2014 een kleurrijk gesprek over religieuze idealen en alledaagse verleidingen in de Essalam-moskee georganiseerd waaraan 30 mensen deelnamen uit kerken, moskeeën en mandirs. In samenwerking met Hogeschool InHolland is het project gastvrij ontvangen gestart met als doel kennismaking met een religieuze diversiteit waarbij studenten van InHolland een dag meeleven in een gezin met een andere religieuze achtergrond. Hier hebben 12 studenten en 12 gastgezinnen aan meegedaan. Er is medewerking verleend aan conferentie (2 september 2014) over discriminatie van moslims op het ministerie van Sociale zaken en aan een radio-uitzending van RKK en Vlaamse Katholieke Omroep over jongeren en religie. Roravolere Deze Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religies wordt gevormd door vertegenwoordigers van diverse levensbeschouwingen en religies die op vrijwillige basis deelnemen. De SSCMA ondersteunt de vrijwilligers en neemt deel aan het Dagelijks Bestuur. Roravolere concentreert zich op het organiseren van maandelijkse zogenaamde kleurrijke gesprekken, steeds georganiseerd door één van de deelnemende organisaties. De kleurrijke gesprekken trekken gemiddeld zo n 25 à 30 mensen. Roravolere heeft in 2014 tien keer een zogenaamd kleurrijk gesprek georganiseerd met gemiddeld 25 deelnemer. Een van de samenwerkingspartners organiseerde in zijn ruimte of gebedshuis een bijeenkomst rond een bepaald thema. Zo was er een gesprek over Dialoog 15

16 over Levensbeschouwing en wilskracht, Wil en daad vanuit humanistisch perspectief en Sikhisme & Compassie. Dag van de Dialoog De Dag van de Dialoog is een Rotterdams evenement, dat jaarlijks ruim 2500 Rotterdammers en organisaties op talloze locaties bijeenbrengt om begrip voor elkaar te kweken en de saamhorigheid in de samenleving te vergroten. De deelnemers krijgen zo kennis van de verschillende achtergronden en de leefwereld van hun medetafelgenoten. SSCMA vertegenwoordigt in het (voorbereidings-) platform de kerkelijke achterban en fungeert tevens elk jaar als gespreksleider aan diverse dialoogtafels. De energie van Rotterdam was het thema dat in 2014 door 1000 Rotterdammers aan 120 tafels over de hele stad uitgebreid besproken werd volgens de beproefde methode van de Dag van de Dialoog, een organisatie die de saamhorigheid in de samenleving wil vergroten. SSCMA vertegenwoordigt hierin de kerkelijke achterban en fungeerde tevens als gespreksleider van een van de tafels. Mara in de Wijk (voorheen Van Klacht naar Kracht) De SSCMA is in de deelgemeente Feijenoord in 2013 gestart met een experiment waarin gewerkt wordt met de methodiek 'van Klacht naar Kracht' die in Amsterdam is ontwikkeld door de Stichting Samenwonen-Samenleven en daar haar effect heeft bewezen. De ambitie is om te leren of deze methodiek van betekenis kan zijn voor bewoners in Rotterdam. De methodiek is een combinatie van presentietheorie en (systematische) activering. Informele helpers/leiders in verschillende groepen en straten worden opgespoord, er wordt in kaart gebracht wat zij als probleem en oplossing zien, informele leiders worden aan elkaar verbonden, gezocht wordt naar samenwerking. Deze activiteit wordt gefinancierd door fondsen en in 2014 wordt het experiment geëvalueerd. Fase van het project: innovatie/ ontwikkeling. Gedurende de eerste anderhalf jaar dat Mara in de Wijk actief was, is veel tijd en energie in het traceren van sleutelfiguren en vertrouwenspersonen met diverse etnische achtergronden in de wijk. Nadat de contacten met hen gelegd waren en het vertrouwen gewonnen was, bleek dat de vertrouwenspersonen overbelast zijn en grote behoefte aan ondersteuning hebben. De cursus biedt handvatten voor hoe om te gaan met de grote druk die op de vertrouwenspersonen wordt gelegd, zodat zij hier niet onder bezwijken. Deze cursus in 2014 driemaal gegeven - is een belangrijke pijler onder het werk van Mara in de Wijk geworden. De cursussen worden door de deelnemers, allen bewoners van gebied Feijenoord, zeer gewaardeerd. Ze leren hoe anderen omgaan met vergelijkbare situaties, en kunnen mensen in hun omgeving beter met problemen helpen. De vertrouwenspersonen die door Mara in de Wijk zijn opgeleid, spelen inmiddels ook een rol bij andere initiatieven, zoals de aansluiting tussen informele zorg en de wijkteams. Tot nu toe zijn door Mara in de Wijk 35 vertrouwenspersonen opgeleid. 16

17 Verdere activiteiten in 2014 waren: Begin 2014 vond een gezamenlijke kennismakingsbijeenkomst plaats met 28 vertegenwoordigers van bewonersorganisaties aanwezig uit de wijken Feijenoord, Afrikaanderwijk en Hillesluis. Doel van de bijeenkomst was kennismaking en het inventariseren van behoeftes en gedeelde belangen. Er werd in werkgroepjes gewerkt en plenair beaamd dat organisaties veel vaker informatie, ervaringen en kennis zouden kunnen uitwisselen zodat men elkaar kan ondersteunen. In het voorjaar werd een vervolgbijeenkomst belegd over het thema 'samenwerken'. De 14 deelnemers werkten in groepjes aan een lijst met randvoorwaarden om te komen tot een goede samenwerking door na te denken wat samenwerking in de weg kan staan. In maart 2014 gingen 25 vertegenwoordigers van bewonersorganisaties uit de wijken Feijenoord, Hillesluis en Afrikaanderwijk, op werkbezoek naar Samenwonen-Samenleven in Amsterdam (SW-SL). Op het Amsterdamse programma stonden onder 'community building de Buurtzaak', de Odensehuiskamer voor en door licht dementerenden en hun mantelzorgers en de Hulp- en Informatiedienst waarbij vrijwilligers wijkspreekuren draaien voor bewoners met problemen. In december 2014 vond een eerste ontmoeting plaats van vertegenwoordigers van drie wijkspreekuren uit de wijken Hillesluis en Feijenoord. Doel van deze bijeenkomst was een eerste uitwisseling van kennis en ervaringen. Er werd afgesproken om in een vervolgbijeenkomst in 2015 verder te spreken over best practices en over gezamenlijk gesignaleerde knelpunten, zodat deze uiteindelijk kunnen worden aangekaart bij de betreffende gevestigde hulpverleningsorganisaties. 7. Ondersteuning project rond huiselijk geweld: SOMIK SOMIK I is een opvangpand voor vrouwen met of zonder kinderen die uit een -over het algemeen huiselijk geweld situatie afkomstig zijn. Zij worden door ons opgevangen en begeleid naar zelfstandige woonruimte of een andere vorm van begeleid wonen. 11 vrijwilligsters begeleiden deze vrouwen, we doen activiteiten met hun kinderen, gaan mee indien nodig naar instanties, trachten hen een beter zelfbeeld te geven, zelfstandig te kunnen functioneren ect. De vrouwen en kinderen ervaren onze opvang als heel warm en geven aan veel geleerd te hebben in deze periode. Enkelen keren zelfs terug als vrijwilligster, om ook iets te kunnen betekenen voor andere vrouwen. Zij vinden het heel bijzonder dat we dit als vrijwilligsters doen. SOMIK II: ditzelfde verhaal geldt voor onze mannenopvang, daar begeleidt een vrijwilligster samen met de coördinator de mannen die daar verblijven. Fase van SOMIK I en II: onderhoud Dit jaar is een memorabel jaar voor SOMIK geworden. Begin dit jaar werd een punt gezet achter de mannenopvang. Er waren onvoldoende aanmeldingen van mannelijke slachtoffers van huiselijk geweld. 17

18 Vervolgens moesten we ons ernstig beraden over de toekomst van onze vrouwenopvang. De toegenomen problematiek (torenhoge schulden, gedragsproblematiek etc.) van de vrouwen die we via Centraal Onthaal in onze opvang kregen deed ons medio 2014 besluiten om de opvang na 32 jaar te beëindigen. Dit was uiteraard geen gemakkelijke beslissing. De meeste vrijwilligsters waren al vele jaren werkzaam bij SOMIK en het ging hun na aan het hart. 27 november hebben we een afscheidsreceptie gehouden, wat een warm weerzien was voor oud-bewoonsters en medewerksters. De dag erna kwam de wethouder langs op SOMIK om de vrijwilligsters te bedanken voor hun inzet. In totaal hebben we het afgelopen jaar 18 vrouwen en 9 kinderen opgevangen. Dit hebben we gedaan met 15 vrijwilligers. De meeste vrouwen stroomden door naar een eigen woning. Sinds de oprichting in 1982 van SOMIK door de protestantse kerken in Rotterdam hebben zo`n 2000 vrouwen en hun kinderen een tijdelijke opvang in ons pand gekregen 8. Ondersteuning projecten met vluchtelingen ROS Het ROS (Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt) richt zich op (juridische) ondersteuning en huisvesting van ongedocumenteerden. Daarnaast wordt ingezet op deskundigheidsbevordering van mensen en groepen die te maken hebben met ongedocumenteerden zoals kerken, moskeeën en zelforganisaties. De SSCMA neemt deel aan het bestuur als voorzitter. Nieuw in het project is aandacht voor empowerment van ongedocumenteerden waarvoor nieuwe vrijwilligers als maatjes worden ingezet. In 2014 waren 20 vrijwilligers actief voor Stichting ROS. Met name actief in de taalschool en de begeleiding van vluchtelingen in het kader van de empoweractitiviteiten van het ROS. Pauluskerk Vluchtelingenwerk Pauluskerk Vluchtelingenwerk (voorheen OMZO) heeft een drietal activiteiten. - Ondersteuning van asielzoekers. - Begeleiding bij vrijwillige terugkeer. - Project in Georgië. SSCMA ondersteunt Pauluskerk Vluchtelingenwerk als penningmeester met name bij de fondswerving Bij het vluchtelingenwerk van de Pauluskerk waren ongeveer 45 vrijwilligers actief. Er zijn vrijwilligers die taallessen verzorgen of actief zijn in de begeleiding van vluchtelingen. 18

19 Welkom Onthaal In verschillende kerken zijn vrijwilligers actief voor vluchtelingen. Deze groepen hebben zich verenigd in het Stedelijk Netwerk Welkom Onthaal. SSCMA coördineert dit netwerk, waarin ervaringen worden uitgewisseld en deskundigheidsbevordering wordt aangeboden. De volgende activiteiten worden georganiseerd: - Maandelijkse wakes bij het Detentiecentrum Zestienhoven. - Contact met en begeleiding van de bezoekgroep en kerkvrijwilligers van het Detentiecentrum Zestienhoven. - Tweemaal per jaar een avond gericht op deskundigheidsbevordering. - Organiseren van een kerstpakkettenactie voor 550 ingeslotenen: inpakken en uitdelen van pakketten. Elke 1 e zondag van de maand stonden in weer en wind zo n 40 mensen samen in een kring voor het gebouw van het Detentiecentrum Zestienhoven voor een wake. In het gebouw zitten mensen zonder verblijfspapieren vast, in afwachting van hun uitzetting. Met Pasen en Kerst maakten vrijwilligers pakketjes met de eerst levensbehoeften: toiletartikelen, koekjes, soep en thee. Met Pasen voor de 50 mensen die de kerkdiensten bezoeken en met Kerst voor alle 350 mensen die rond die tijd waren ingesloten. In april was er een avond voor vrijwilligers met onderzoeker Joris Schapendonk van de Radboud Universiteit in Nijmegen over Frontex en de bewaking van de grenzen van Europa. In oktober was er een avond over Migratie en Ontwikkelingssamenwerking met Sjoerd van Schooneveld en Evert van Bodegraven, beide werkzaam bij de landelijke PKN. 9. Trainingen voor vrijwilligersorganisaties Armoede onder de Loep Armoede onder de Loep is een cursus van twee avonden voor diaconale vrijwilligers. In de cursus leren vrijwilligers armoedesignalen herkennen en hoe hierop te reageren. Deze training is inmiddels aangeboden aan verschillende vrijwilligersgroepen in de achterban van de SSCMA en naar verwachting wordt ook in 2014 een beroep gedaan op dit aanbod. Fase van het project: ontwikkeling Dit jaar werd de training Armoede onder Loep gegeven aan vrijwilligers van Homestart en Stichting Present. Hieraan namen 29 vrijwilligers deel. Verder was er een presentatie over Armoede voor diakenen en de staf van het bisdom. Hier hebben 40 mensen aan deelgenomen. Daarnaast werd er een training Armoede en kinderen gegeven aan ambtenaren en medewerkers instellingen in Capelle aan de IJssel. Hieraan namen 75 vrijwilligers deel: verdeeld over 2 workshops. 19

Beleidsplan Samen 010 2015

Beleidsplan Samen 010 2015 Beleidsplan Samen 010 2015 Samen 010 ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. Samen 010 is vanuit haar christelijke identiteit

Nadere informatie

Beleidsplan KSA/GCW 2014

Beleidsplan KSA/GCW 2014 Beleidsplan KSA/GCW 2014 Doelstelling De Stichting KSA/GCW ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. KSA/GCW is vanuit haar

Nadere informatie

Beleidsplan Samen

Beleidsplan Samen Beleidsplan Samen 010 2016 Samen 010 ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. Samen 010 is vanuit haar christelijke identiteit

Nadere informatie

Beleidsplan Samen

Beleidsplan Samen Beleidsplan Samen 010 2017 Samen 010 ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. Samen 010 is vanuit haar christelijke identiteit

Nadere informatie

Beleidsplan Samen

Beleidsplan Samen Beleidsplan Samen 010 2018 Samen 010 ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. Samen 010 is vanuit haar christelijke identiteit

Nadere informatie

Bijzondere ondersteuningsverzoeken vanuit de katholieke achterban in 2013 waren verder:

Bijzondere ondersteuningsverzoeken vanuit de katholieke achterban in 2013 waren verder: Jaar verslag 2013 De Stichting Samenwerking Christelijk Maatschappelijk Activeringswerk (SSCMA) ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen

Nadere informatie

Beleidsplan Samen 010 over 2019

Beleidsplan Samen 010 over 2019 Beleidsplan Samen 010 over 2019 Samen 010 ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. Samen 010 is vanuit haar christelijke identiteit

Nadere informatie

Beleidsplan 2016. 1. Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën

Beleidsplan 2016. 1. Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën Beleidsplan 2016 De Stichting Samenwerking Christelijk Maatschappelijk Activeringswerk (SSCMA) ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen

Nadere informatie

1. Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën

1. Ondersteuning (migranten)kerken en diaconieën De Stichting Samenwerking Christelijk Maatschappelijk Activeringswerk (SSCMA) ondersteunt (groepen) vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare groepen in Rotterdam. De

Nadere informatie

Inhoud. Projecten die Samen 010 zelf heeft opgezet en uitvoert. Projecten die we doen samen met andere organisaties

Inhoud. Projecten die Samen 010 zelf heeft opgezet en uitvoert. Projecten die we doen samen met andere organisaties jaarverslag 2014 Inhoud Projecten die Samen 010 zelf heeft opgezet en uitvoert Budgetmaatjes 010 3 Donderdag Bijzonderdag 3 Donderdag Bijzonderdag Senior 3 HiP Rotterdam 4 Kerkplein 4 Michahuis 5 Motto

Nadere informatie

Jaarverslag 2012. De aandachtsgebieden van SSCMA zijn: - parochies en PKN diaconieen. - huiselijk geweld. - eenzaamheid.

Jaarverslag 2012. De aandachtsgebieden van SSCMA zijn: - parochies en PKN diaconieen. - huiselijk geweld. - eenzaamheid. Jaarverslag 2012 De aandachtsgebieden van SSCMA zijn: - parochies en PKN diaconieen - huiselijk geweld - eenzaamheid - fondswerving - participatie en ontmoeting - armoedebestrijding - aandacht voor jongeren

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2016-2019 Stichting Akyazili Nederland Dit document maakt inzichtelijk welke plannen het bestuur heeft gemaakt naar aanleiding van haar toekomst. Het bestuur 3 februari 2016 Diergaardesingel

Nadere informatie

Jaarverslag Seinpost Slinge Maatschappelijk

Jaarverslag Seinpost Slinge Maatschappelijk Jaarverslag 2016 Seinpost Slinge Maatschappelijk Inhoudsopgave 1. Inleiding Seinpost Slinge 1.1 Missie en visie 1.2 Identiteit 1.3 Organisatie 1.4 Doelgroepen 2. Activiteiten 2.1 Taalles 2.2 Inloop 2.3

Nadere informatie

Jaarverslag projecten 2014/ Portfolio projecten 2015. Stichting Mara. HvD/fj.2015-060

Jaarverslag projecten 2014/ Portfolio projecten 2015. Stichting Mara. HvD/fj.2015-060 Jaarverslag projecten 2014/ Portfolio projecten 2015 Stichting Mara HvD/fj.2015-060 Inhoudsopgave Ondersteunde activiteiten/projecten in 2014/2015 1. OPstap; activeringsproject voor zwerfjongeren 2. Jongerenacademie

Nadere informatie

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Meer dan 15.000 mensen zijn vrijwilliger bij een Waarom dit manifest? organisatie voor Vrijwillige Thuishulp,

Nadere informatie

Uitwerking meerjarenplan Stichting Present Harderwijk

Uitwerking meerjarenplan Stichting Present Harderwijk Uitwerking meerjarenplan Stichting Present Harderwijk 1. Inleiding Stichting Present Harderwijk is onderdeel van een landelijke netwerk (Stichting Present Nederland) dat inmiddels ongeveer 80 lokale stichtingen

Nadere informatie

Inloophuis Uitzicht. te Gorinchem. Beleidsdocument versie zomer 2017

Inloophuis Uitzicht. te Gorinchem. Beleidsdocument versie zomer 2017 Inloophuis Uitzicht te Gorinchem Beleidsdocument versie zomer 2017 1 Inhoudsopgave Introductie.... 3 Visie... 3 Legitimatie.... 3 Mensen.... 3 Strategie... 4 Activiteiten... 4 Middelen... 4 Acties....

Nadere informatie

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Inhoudsopgave Welkomstwoord Missie en visie Organisatiestructuur Dienstverlening en aanbod Informatie voor vrijwilligers

Nadere informatie

NETWERK NIEUW ROTTERDAM

NETWERK NIEUW ROTTERDAM NETWERK NIEUW ROTTERDAM JAARVERSLAG 2017 HULP EN NETWERK BIEDEN AAN EENZAME EN KW ETSBARE ROTTERDAMMERS 1 OPRICHTERS NETWERK NIEUW ROTTERDAM: PAULINE BUDDING EN HENRIEKE VAN TOOR 2 INHOUD Voorwoord...

Nadere informatie

Ieder Motto project heeft nu per week 16 uur ondersteuning van een geestelijk verzorger.

Ieder Motto project heeft nu per week 16 uur ondersteuning van een geestelijk verzorger. Wie betaalt de geestelijke verzorging buiten de instelling? Inleiding tijdens studiemiddag VGVZ 4 april 2014. Elly Prinse, Centrum Levensvragen /MOTTO Rotterdam. Beste mensen, Mijn bijdrage aan deze studiemiddag

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning

Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning 1 Nuttig bezig zijn, iets voor een ander betekenen, sociale contacten of werkervaring opdoen. Er zijn talloze redenen waarom mensen

Nadere informatie

JAARPLAN HV AFDELING OOST-BRABANT 2017

JAARPLAN HV AFDELING OOST-BRABANT 2017 JAARPLAN HV AFDELING OOST-BRABANT 2017 Inleiding De afdeling Oost-Brabant van het Humanistisch Verbond bestaat nu twee jaar en we mogen rustig zeggen dat het HV ondertussen stevig geworteld is in onze

Nadere informatie

Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière

Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière Projectplan Eigen Kracht - Van barrière naar carrière LEVgroep Penningstraat 55 5701 MZ Helmond Projectperiode 2013 2014 1 1 Inleiding Eigen Kracht is

Nadere informatie

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE JAARVERSLAG 2016 *Inleiding De leden van de raad De provinciale raad van kerken in Groningen en Drenthe (voortaan de raad ) bestaat uit leden die namens

Nadere informatie

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Thema/Bron/Beleid Ondersteuning vrijwilligers/ mantelzorgers, WMO prestatieveld 4 Begroting 2015 Bedrag Notitie Mantelzorg Notitie Vrijwilligers AWBZ Pakketmaatregel

Nadere informatie

Zelfredzaamheid, eigen kracht en de rol van kerken: Kansen & grenzen Verslag bijeenkomst maandag 16 november 2015

Zelfredzaamheid, eigen kracht en de rol van kerken: Kansen & grenzen Verslag bijeenkomst maandag 16 november 2015 Who Cares! Zelfredzaamheid, eigen kracht en de rol van kerken: Kansen & grenzen Verslag bijeenkomst maandag 16 november 2015 Op deze bijeenkomst gingen we in gesprek over de kansen en de grenzen ten aanzien

Nadere informatie

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2014

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2014 Jaarverslag SchuldHulpMaatje Culemborg 2014 Inhoudsopgave Algemeen jaarverslag 1. Inleiding 2. Financiële ondersteuning 3. Werving vrijwilligers en opleiding tot schuldhulpmaatje 4. Aanmeldingen hulpvragers

Nadere informatie

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR 1 JAARPLAN 2015 Voorwoord Het jaar 2014 is bijzonder succesvol geweest voor Present Rotterdam. Met succes zijn we op weg naar een stabiele organisatie met vaste partners, hebben we veel groepen vrijwilligers

Nadere informatie

Beleidsplan SchuldHulpMaatje Zoetermeer 2013-2015

Beleidsplan SchuldHulpMaatje Zoetermeer 2013-2015 Beleidsplan SchuldHulpMaatje Zoetermeer 2013-2015 Voorwoord Een belangrijke kerkelijke/diaconale missie luidt: helpen wie geen helper heeft. Naast de reeds eeuwenoude diaconale hulpverlening aan gezinnen

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN 2016-2019 0 Inhoudsopgave: Inleiding 2 1. Visie 3 2. Kernwaarden en Huishoudelijk reglement 3 3. Doelstelling 3 4. Beleidsplan 2016-2019 4 5. Vrijwilligersbeleid 4 6. PR en Fondsenwerving 5

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning

Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning Vrijwilligerswerk in Veenendaal Vacatures, scholing en ondersteuning 1 Nuttig bezig zijn, iets voor een ander betekenen, sociale contacten of werkervaring opdoen. Er zijn talloze redenen waarom mensen

Nadere informatie

Samen voor een sociale stad

Samen voor een sociale stad Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging

Nadere informatie

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2015

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2015 Jaarverslag SchuldHulpMaatje Culemborg 2015 Inhoudsopgave Algemeen jaarverslag 1. Inleiding 2. Financiële ondersteuning 3. Werving vrijwilligers en opleiding tot schuldhulpmaatje 4. Aanmeldingen hulpvragers

Nadere informatie

Onderzoek Federatie van Diaconieën en Kerk in Actie naar toekomstgericht diaconaal beleid

Onderzoek Federatie van Diaconieën en Kerk in Actie naar toekomstgericht diaconaal beleid Onderzoek Federatie van Diaconieën en Kerk in Actie naar toekomstgericht diaconaal beleid Doelstelling onderzoek Het verkrijgen van inzicht in welk toekomstgericht beleid kan bijdragen aan het (verder)

Nadere informatie

Korte historie. Stichting Al-Raza (betekent de tevredenheid) is op 31 december 1999 opgericht.

Korte historie. Stichting Al-Raza (betekent de tevredenheid) is op 31 december 1999 opgericht. Beleidsplan Beleidsplan 2014-2018 Stichting Almeerse Moslims AL-RAZA/Moskee AL-RAZA Adres: Edvard Munchweg 2, 1328 MA Almere Tel: 06-51476180 Korte historie Stichting Al-Raza (betekent de tevredenheid)

Nadere informatie

Activiteiten Jaarverslag 2013

Activiteiten Jaarverslag 2013 Activiteiten Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave 1 Een bezoek van de wethouder 2 Project Kunst en Cohesie 3 Bewonersdag 4 Bijeenkomst met de wijkbewoners 5 Burendag 6 Culturele thee avonden 7 De tafel van één

Nadere informatie

Participatie & vrijwilligerswerk

Participatie & vrijwilligerswerk Participatie & vrijwilligerswerk Doe mee! 1 Participatieplaats: wennen aan werk MENES: zet ideeën van jongeren om in daden Jongeren 12 23 jaar We willen graag in gesprek met jongeren die een positieve

Nadere informatie

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2017

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2017 6 Jaarverslag SchuldHulpMaatje Culemborg 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Doel 3. Financiële ondersteuning 4. Vrijwilligers 5. Hulpvragers 6. Beperkingen 7. Financieel jaarverslag 2017 SchuldHulpMaatje-Culemborg

Nadere informatie

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 1 Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord 3 2. Missie, visie en uitgangspunten van de Adviesraad Wmo 2.1 De Verordening adviesraad Wmo 4 2.2 Missie 4 2.3 Visie 4 2.4 Uitgangspunten

Nadere informatie

Plek Empathie Rust Ruimte Ontmoeting Niets hoeft

Plek Empathie Rust Ruimte Ontmoeting Niets hoeft Plek Empathie Rust Ruimte Ontmoeting Niets hoeft Missie en visie In ons dorp Voorthuizen, waar we inlevend omgaan met mensen, nemen we onze plek in. We zijn graag een plek van rust, waar we aan iedereen

Nadere informatie

Verslag van de bijeenkomst Eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen: de inzet van vrijwilligers, 8 april 2014.

Verslag van de bijeenkomst Eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen: de inzet van vrijwilligers, 8 april 2014. Verslag van de bijeenkomst Eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen: de inzet van vrijwilligers, 8 april 2014. Programma: 09.30 uur - Inloop met koffie en thee 10.00 uur - Eenzaamheid en sociaal isolement:

Nadere informatie

Utrecht West. Terugkoppeling Netwerkbijeenkomst 2 oktober 2014, Buurtcentrum Rosa

Utrecht West. Terugkoppeling Netwerkbijeenkomst 2 oktober 2014, Buurtcentrum Rosa Utrecht West Terugkoppeling Netwerkbijeenkomst 2 oktober 2014, Buurtcentrum Rosa We willen u als bewoner van Utrecht West graag informeren over de uitkomsten van de netwerkbijeenkomst in buurtcentrum Rosa.

Nadere informatie

Diaconieën ondersteunen mensen in armoede, binnen en buiten de kerk.

Diaconieën ondersteunen mensen in armoede, binnen en buiten de kerk. Kerk helpt bij armoede. Geloven is delen. Diaconieën ondersteunen mensen in armoede, binnen en buiten de kerk. Onze diaconie is aangesloten bij de Stichting Diaconale werkgroep solidair Skarsterlân. Uit

Nadere informatie

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' 'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' Voor Mekaar is de titel van het Rotterdamse actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid (december 2014). Het volledige

Nadere informatie

Verbindend, betrokken en gedreven in beeld

Verbindend, betrokken en gedreven in beeld Verbindend, betrokken en gedreven 2015 in beeld Verbindend, betrokken en gedreven 2015 was een jaar waarin er veel veranderde. De WMO ging op de schop en veel kwetsbare burgers moesten op zoek naar een

Nadere informatie

Aanvraag van onder de grens naar boven de grens

Aanvraag van onder de grens naar boven de grens Aanvraag van onder de grens naar boven de grens Een participatieproject voor de wijk met de hoogste armoedecijfers van Nederland Cursus mantelzorg vrouwen Tweebosbuurt april 2017 (kwaliteitenspel) Inleiding

Nadere informatie

DE PIRAMIDE WERKT BEWEEGT

DE PIRAMIDE WERKT BEWEEGT DE PIRAMIDE WERKT In de overgang naar een nieuwe manier van het organiseren van zorg en ondersteuning in Nederland, is de WMO piramide een goed hulpmiddel. ZIVA heeft de piramide vertaald naar een praktische

Nadere informatie

Stichting Present Sneek 06-49 63 20 59 info@stichtingpresent-sneek.nl www.stichtingpresent.nl/sneek Rabobank 15.02.60.245.

Stichting Present Sneek 06-49 63 20 59 info@stichtingpresent-sneek.nl www.stichtingpresent.nl/sneek Rabobank 15.02.60.245. Stichting Present Sneek 06-49 63 20 59 info@stichtingpresent-sneek.nl www.stichtingpresent.nl/sneek Rabobank 15.02.60.245 Jaarplan 2014 INHOUD 1 KORTE BESCHRIJVING PRESENT 2 ALGEMENE DOELSTELLING 2 2

Nadere informatie

BELEIDSPLAN VAN HET COLLEGE VAN DIAKENEN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE VOORBURG

BELEIDSPLAN VAN HET COLLEGE VAN DIAKENEN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE VOORBURG BELEIDSPLAN VAN HET COLLEGE VAN DIAKENEN VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE VOORBURG Inleiding Dit beleidsplan maakt deel uit van het beleidsplan van de Protestantse Gemeente Voorburg 2013-2017 met het thema

Nadere informatie

HULPDIENST NIJMEGEN. Beleidsnotitie

HULPDIENST NIJMEGEN. Beleidsnotitie HULPDIENST NIJMEGEN Beleidsnotitie Positionering van de Hulpdienst De Stichting Hulpdienst Nijmegen is een vrijwilligersorganisatie die zinvolle en nuttige ontmoetingen organiseert tussen vrijwilligers,

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Werkboek. In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage. Maatschappelijke stage in en rond de kerk. In 7 stappen

Werkboek. In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage. Maatschappelijke stage in en rond de kerk. In 7 stappen kerk en stage Maatschappelijke stage in en rond de kerk In 7 stappen Werkboek In 7 stappen aan de slag met maatschappelijke stage Inhoudsopgave In zeven stappen aan de slag met maatschappelijke stage 4

Nadere informatie

Huis van Renkum. Doelen waaraan wordt bijgedragen

Huis van Renkum. Doelen waaraan wordt bijgedragen Huis van Renkum Doelen waaraan wordt bijgedragen Het Huis van Renkum draagt in de meest brede zin bij aan het hoofddoel van de gemeente Renkum: het vergroten van de zelfredzaamheid, het sociaal functioneren

Nadere informatie

Prestatieplan 2017 STG

Prestatieplan 2017 STG Prestatieplan 2017 STG Midden en Zuid-Kennemerland Jan Stuytstraat 44 2014 XK Haarlem Telefoon: 023-5516368 Mobiel: 06-22707400 stg@thuiszorg-gehandicapten.nl www.thuiszorg-gehandicapten.nl Inhoud 1 Inleiding

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 / Portfolio 2013. Stichting Mara. ls/fj.2013-018

Jaarverslag 2012 / Portfolio 2013. Stichting Mara. ls/fj.2013-018 Jaarverslag 2012 / Portfolio 2013 Stichting Mara ls/fj.2013-018 Inhoudsopgave Ondersteunde activiteiten/projecten in 2012 1. OPstap; activeringsproject voor zwerfjongeren 2. KunstExpress 3. M25 Rotterdam

Nadere informatie

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE JAARVERSLAG 2010 *Inleiding De leden van de raad De provinciale raad van kerken in Groningen en Drenthe (voortaan de raad ) bestaat uit leden die namens

Nadere informatie

Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012

Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012 Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012 Almelo, juli 2012 Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012 In 2006 is Scoop gestart met het bezoeken van 75-plussers in de gemeente

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 / Portfolio 2014. Stichting Mara. Ls/fj.2014-092

Jaarverslag 2013 / Portfolio 2014. Stichting Mara. Ls/fj.2014-092 Jaarverslag 2013 / Portfolio 2014 Stichting Mara Ls/fj.2014-092 Inhoudsopgave Ondersteunde activiteiten/projecten in 2013/2014 1. OPstap; activeringsproject voor zwerfjongeren 2. M25 Rotterdam 3. Aandacht

Nadere informatie

SAMEN STA JE STERK S U P P O R T F R Y S L Â N B E L E I D S P L A N 2 0 1 5-2 0 1 7

SAMEN STA JE STERK S U P P O R T F R Y S L Â N B E L E I D S P L A N 2 0 1 5-2 0 1 7 SAMEN STA JE STERK SUPPORT FRYSLÂN BELEIDSPLAN 2015-2017 INLEIDING Maatjesproject Support Fryslân startte in 2001 als onderdeel van Solidair Fryslân. Per 1 januari 2014 is Support Fryslân een zelfstandige

Nadere informatie

Stichting OASE. Sociaal & Cultureel Centrum. Activiteiten Jaarverslag 2015

Stichting OASE. Sociaal & Cultureel Centrum. Activiteiten Jaarverslag 2015 Stichting OASE Sociaal & Cultureel Centrum Activiteiten Jaarverslag 2015 Auteur: Oase Datum:30-12-2015 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Project Kunst en Cohesie... 3 2. Bewonersdag. 4 3. Bijeenkomst met

Nadere informatie

Projectplan MAATJESPROJECT

Projectplan MAATJESPROJECT Projectplan MAATJESPROJECT 2017-2019 CVVE verbindt mensen vanuit een vluchtsituatie en Edenaren met elkaar Inhoud 1. Introductie... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Achtergrond... 3 2. Maatjesproject CVVE... 4

Nadere informatie

Projectplan Stichting Present Maassluis

Projectplan Stichting Present Maassluis Projectplan 2015-2017 Stichting Present Maassluis Inhoudsopgave Blz. Missie Stichting Present Maassluis 2 Visie Stichting Present Maassluis 2 Interne organisatie 3 Operationeel team 3 Groepen 4 Maatschappelijke

Nadere informatie

Producten COiL. Het COiL biedt momenteel de volgende producten aan:

Producten COiL. Het COiL biedt momenteel de volgende producten aan: Producten COiL Het COiL biedt momenteel de volgende producten aan: Voor zorgprofessionals en vrijwilligers 1. Trainingen Omgaan met levensvragen 2. Begeleide intervisie, moreel beraad 3. Train- de- trainers

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Wist u dat? September/oktober Editie 28. Stichting Perpectief. VluchtelingenWerk Oost Nederland/ Locatie Beuningen

Nieuwsbrief. Wist u dat? September/oktober Editie 28. Stichting Perpectief. VluchtelingenWerk Oost Nederland/ Locatie Beuningen Nieuwsbrief Stichting Perpectief September/oktober Editie 28 VluchtelingenWerk Oost Nederland/ Locatie Beuningen Wist u dat? Deze maand hebben we een bezoek gebracht aan Stichting VluchtelingenWerk Oost

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 1.1 KORTE BESCHRIJVING PRESENT HOUTEN 1.2 KADER WAARBINNEN PRESENT WERKT

INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 1.1 KORTE BESCHRIJVING PRESENT HOUTEN 1.2 KADER WAARBINNEN PRESENT WERKT INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 1.1 KORTE BESCHRIJVING PRESENT HOUTEN 1.2 KADER WAARBINNEN PRESENT WERKT 2. TERUGBLIK OP HET JAAR 2014 2.1 INTERNE BESTUURLIJKE ORGANISATIE 2.1.1 BESTUUR 2.1.2 COORDINATIE 2.2

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Hulpdienst In-Zicht

Beleidsplan Stichting Hulpdienst In-Zicht Beleidsplan 2018-2020 Stichting Hulpdienst In-Zicht Veenendaal - 1 april 2018 Stichting Hulpdienst In-Zicht Markt 10-3901 DN Veenendaal (06) 38255710 - www.hulpdienstinzicht.nl - info@hulpdienstinzicht.nl

Nadere informatie

6. Schuldhulpverlening

6. Schuldhulpverlening 6. Schuldhulpverlening Sociale Hulpverlening in de inloophuizen Het komt helaas meer en meer voor dat mensen financieel en/of emotioneel in de zorgen raken of in een sociaal isolement terecht komen en

Nadere informatie

Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers

Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers Wie/wat is de ervaringsdeskundige in het wijkgericht werken? Waarin onderscheidt zij zich? Wat is haar

Nadere informatie

WERKGROEP STARTEN INTERKERKELIJK SAMENWERKEN BIJ EEN AZC OF IN DE WIJK

WERKGROEP STARTEN INTERKERKELIJK SAMENWERKEN BIJ EEN AZC OF IN DE WIJK WERKGROEP STARTEN INTERKERKELIJK SAMENWERKEN BIJ EEN AZC OF IN DE WIJK WERKGROEP STARTEN Hoe hulp aan vluchtelingen wordt vormgegeven verschilt per plaats. Belangrijk is dat kerken samenwerken om meer

Nadere informatie

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst!

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal doet meer In Utrecht wonen meer dan 15.000 volwassenen

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Vrienden ASF Nederland 2016-2019

Beleidsplan Stichting Vrienden ASF Nederland 2016-2019 Beleidsplan Stichting Vrienden ASF Nederland 2016-2019 De Stichting Vrienden ASF Nederland is opgericht in december 2005. De Stichting wil bijdragen aan een dialoog over diverse onderwerpen zoals herdenken,

Nadere informatie

BELEIDSPLAN. SchuldHulp Maatje Zeist. Beleidsplan SchuldHulpMaatje Zeist 2016-2020

BELEIDSPLAN. SchuldHulp Maatje Zeist. Beleidsplan SchuldHulpMaatje Zeist 2016-2020 BELEIDSPLAN SchuldHulp Maatje Zeist Beleidsplan SchuldHulpMaatje Zeist 2016-2020 Inhoud 1. Inleiding 2. Missie 3. Visie 4. Wat wil SHMZ bereiken 5. Voor wie is SHMZ 6. Met wie werkt SHMZ samen 7. De Organisatiestructuur

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk bij Doras

Vrijwilligerswerk bij Doras Welzijn Ouderen Thuisadministratie Vrijwilligerswerk bij Doras Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Vrijwilligerswerk bij Doras Doras

Nadere informatie

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3

Nadere informatie

U en Sleutelpersonen: Vind elkaar in zorg voor statushouders

U en Sleutelpersonen: Vind elkaar in zorg voor statushouders U en Sleutelpersonen: Vind elkaar in zorg voor statushouders Debora Wattel, GGD GHOR Nederland Marthine Bos, GGD IJsselland Teberh Belay, Sleutelpersoon Marlies Overmars, Saam Welzijn Ghassan al Hariri,

Nadere informatie

Hulpvragen en voortgang

Hulpvragen en voortgang Hulpvragen en voortgang Maatjes Alle maatjes actief voor Stichting SchuldHulpMaatje BoZ verrichten hun werkzaamheden op vrijwillige basis. De opbouw en verloop van het maatjesbestand sinds de oprichting

Nadere informatie

Projectplan Meet en Connect

Projectplan Meet en Connect Projectplan Meet en Connect Aanleiding Via de media worden we regelmatig geconfronteerd met de onveilige situatie in delen van de wereld. Met als gevolg een toename van het aantal vluchtelingen in Europa.

Nadere informatie

Sociaal jaarverslag. Stichting Revive

Sociaal jaarverslag. Stichting Revive Sociaal jaarverslag Stichting Revive 2014 Sociaal jaarverslag 2014 van stichting Revive met vermelding van de activiteiten op het gebied van Ontmoeting, Ondersteuning, Opvang en Onderwijs. Stichting Revive

Nadere informatie

Speerpunten Veenscentrale in 2015 :

Speerpunten Veenscentrale in 2015 : Speerpunten centrale in 2015 : Ondersteuning mantelzorgers via ontmoeting, informatie en advies Opstart en uitvoering mantelzorgwaardering: groepsgerichte bijeenkomsten en Twinkelingen. Vrijwilligers College:

Nadere informatie

Ambitie- en actieplan Financieel Netwerk Rijswijk

Ambitie- en actieplan Financieel Netwerk Rijswijk Ambitie- en actieplan Financieel Netwerk Rijswijk 2018-2020 Rijswijk, juni 2018 Rochelle Heerema, kwartiermaker Situatie Ondanks allerlei inspanningen van overheid en maatschappelijke organisaties groeit

Nadere informatie

Door: Johan de Gier (SHM) Peter van Zoeren (Humanitas)

Door: Johan de Gier (SHM) Peter van Zoeren (Humanitas) Door: Johan de Gier (SHM) Peter van Zoeren (Humanitas) 18 september 2018 INHOUD PRESENTATIE Wie zijn wij? Wat doen we? Onze aanpak en procedures Samenwerkingspartners Contactgegevens 2 GEZAMELIJKE WAARDEN

Nadere informatie

Jaarplan 2017 Stichting Present Assen

Jaarplan 2017 Stichting Present Assen Jaarplan 2017 Stichting Present Assen Kun je in één dag veranderen wat in een jaar is misgegaan? Inhoud 1. Stichting Present Assen...3 1 Inhoud 1. Stichting Present Assen...3 1.1 Doelstelling 2017..3 1.2

Nadere informatie

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 In beweging komen Ontwikkelen Meedoen Met lef! Oktober, 2016 1. Inleiding In 2015 en 2016 gingen wij Meiinoar op reis en die reis gaat verder. De reis wordt intensiever

Nadere informatie

Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1

Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1 Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1 Werkplan 2015 COC Rotterdam Introductie COC Rotterdam vervult als belangenbehartiger voor de LHBT-gemeenschap al 67 jaar een belangrijke maatschappelijke rol in Rotterdam

Nadere informatie

Meander Nijmegen. Samen groot worden. Zorg voor jeugdigen. Begeleiding en (tijdelijk) wonen voor kinderen, jongeren en gezinnen BEGELEID (KAMER) WONEN

Meander Nijmegen. Samen groot worden. Zorg voor jeugdigen. Begeleiding en (tijdelijk) wonen voor kinderen, jongeren en gezinnen BEGELEID (KAMER) WONEN BEGELEID (KAMER) WONEN OPVOEDINGS- ONDERSTEUNING HULP OP MAAT LOGEERHUIS Meander Nijmegen stgmeander.nl Zorg voor jeugdigen Begeleiding en (tijdelijk) wonen voor kinderen, jongeren en gezinnen Samen groot

Nadere informatie

De Onmisbare Schakel. Verslag werkconferentie. Zuidoost 2011. Voorwoord, Muriël Dalgliesh Portefeuillehouder Diversiteit

De Onmisbare Schakel. Verslag werkconferentie. Zuidoost 2011. Voorwoord, Muriël Dalgliesh Portefeuillehouder Diversiteit Verslag werkconferentie De Onmisbare Schakel Zuidoost 2011 Voorwoord, Muriël Dalgliesh Portefeuillehouder Diversiteit In dit verslag krijgt u een terugblik op een bijzondere conferentie. Er spreekt enthousiasme

Nadere informatie

JAARPLAN HV AFDELING BRABANT 2019

JAARPLAN HV AFDELING BRABANT 2019 JAARPLAN HV AFDELING BRABANT 2019 Inleiding Het eerste jaar als afdeling Brabant hebben we bijna afgesloten. In 2018 hebben we de activiteiten van de werkgroep West-Brabant en de afdeling Oost-Brabant

Nadere informatie

Stichting Nida Stichting Openhaard

Stichting Nida Stichting Openhaard Stichting Nida Stichting Openhaard INHOUDELIJK JAARVERSLAG Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Missie... 3 Visie... 3 Evenementen 2015-2016... 4 Radar bijeenkomst thema; Verbinden... 5 Voorleesexpress...

Nadere informatie

Wie heeft eigenlijk de touwtjes in handen? Cliëntsturing binnen Dagbesteding SP

Wie heeft eigenlijk de touwtjes in handen? Cliëntsturing binnen Dagbesteding SP Wie heeft eigenlijk de touwtjes in handen? Cliëntsturing binnen Dagbesteding SP Vereenvoudiging van het visiedocument Cliëntsturing van Pameijer. Aan deze vereenvoudiging kunnen geen rechten worden ontleend.

Nadere informatie

Adressen. Samen 010 Hang GG Rotterdam T (010) E W

Adressen. Samen 010 Hang GG Rotterdam T (010) E W jaarverslag 2014 Adressen Samen 010 Hang 7 3011 GG Rotterdam T (010) 466 67 22 E info@samen010.nl W www.samen010.nl Logeerhuis De Buren Astanaplein 7 3072 JR Rotterdam T (010) 466 67 22 E info@logeerhuisdeburen.nl

Nadere informatie

5 april Actie(f) voor ouderen.

5 april Actie(f) voor ouderen. 5 april 2011. Actie(f) voor ouderen. Hans Krikke H.Krikke@sw=sl.nl 1. Over de organisatie 2. Over vrijwilligers die omzien naar de kwetsbare ander 3. Over ouderen met en zonder kleurtje 4. Over wat vertrouwenspersonen

Nadere informatie

Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018

Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018 Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018 Inleiding Home-Start is een programma voor opvoedondersteuning waarbij vrijwilligers gezinnen ondersteunen met minimaal één kind

Nadere informatie

Beleidsplan Unie van Betrokken Ouders

Beleidsplan Unie van Betrokken Ouders Beleidsplan 2015-2020 Unie van Betrokken Ouders Plaats: Apeldoorn Datum: 18-11-2014 Inhoudsopgave INLEIDING 1 UVBO- SCHEMA 2 ORGANISATIEBESCHRIJVING 3 MISSIE 3 VISIE 3 SPEERPUNTEN 4 KRITISCHE SUCCESFACTOREN

Nadere informatie

Senioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010

Senioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010 Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010 Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst

Nadere informatie

Informatie voor cliënten - Wat heeft een buddy te bieden?

Informatie voor cliënten - Wat heeft een buddy te bieden? Informatie voor cliënten - Wat heeft een buddy te bieden? Wat kunt u van een buddy verwachten? Een buddy is een vrijwilliger die mens-tot-mens ondersteuning geeft aan iemand die dat even nodig heeft, de

Nadere informatie

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2018

Jaarverslag. SchuldHulpMaatje Culemborg 2018 Jaarverslag SchuldHulpMaatje Culemborg 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Doel 3. Financiële ondersteuning 4. Vrijwilligers 5. Hulpvragers 6. Beperkingen 7. Financieel jaarverslag 2018 SchuldHulpMaatje-Culemborg

Nadere informatie

Werkplan 2013-2014 Stichting De Brug

Werkplan 2013-2014 Stichting De Brug Werkplan 2013-2014 Stichting De Brug MISSIE, UITGANGSPUNTEN, ONTWIKKELINGEN EN TAKEN De Brug is een ontmoetingscentrum dat toegankelijk is voor alle buurtbewoners in Geuzenveld, Slotermeer en omgeving.

Nadere informatie

Achtergrondinformatie. Man 2.0. Programma ter bevordering van emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen

Achtergrondinformatie. Man 2.0. Programma ter bevordering van emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen Achtergrondinformatie Man 2.0 Programma ter bevordering van emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen April 2010 1 Inleiding Het is het Oranje Fonds gebleken dat veel maatschappelijke

Nadere informatie

Nieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk

Nieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk Nieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk September 2015 Nieuwsbrief De eerste interne nieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk Vught. Deze brief verschijnt periodiek. Samenwerkende organisaties Samen Sterk in de Wijk

Nadere informatie

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS December 2012 1 Draaiboek Gewoon meedoen in je wijk! Aanleiding van dit draaiboek Gewoon Meedoen in je wijk is een pilotproject dat in 2010 en 2011

Nadere informatie