Opbrengstgericht werken en taal

Transcriptie

1 Opbrengstgericht werken en taal Doe je voordeel met de opbrengsten van je leerlingen voor de kwaliteit van je onderwijs! Veronique Bekkering (OBS Broekhem), Martine Amsing (KPC Groep)

2 Doel Welke opbrengst heeft u in gedachten? Wji denken aan de volgende opbrengst: U ziet aan het einde van de workshop nieuwe mogelijkheden om morgen de opbrengsten van uw taalonderwijs systematisch en doelgericht te gaan verhogen.

3 Activiteiten Opbrengstgericht werken in de groep vanuit taalonderwijs - Wat is opbrengstgericht werken? Hoe is dit proces verlopen op OBS Broekhem? - Waarom en hoe zijn zij hun taalonderwijs aan het verbeteren? - Wat leert dit jou voor je eigen praktijk

4 Even afstemmen Om te bespreken met je buurman/buurvrouw/tafelgroep: Welke werkstijl hanteert u in uw taalonderwijs: - Activiteitgericht of doelgericht? Waar denkt u aan bij Opbrengstgericht werken in de groep?

5 Van activiteitgericht naar doelgericht Activiteitgericht Wat gaan we doen? Wat vinden kinderen leuk? Zijn ze lekker bezig? Hebben ze hard gewerkt? Doelgericht Wat gaan we leren? Wat hebben kinderen nodig? Leidt dit tot de beoogde kennis? Zijn de doelen gehaald? En dit leidt tot: Oppervlakkige kennis En dit leidt tot: Dieperliggende kennis

6 Line up technisch lezen

7 Informatie Opbrengstgericht werken Allerlei benamingen: Data-driven-teaching Data-driven-decision-making Meetgestuurd onderwijs Op dit moment is opbrengstgericht werken de actuele benaming (min OCW, onderwijsraad, PO-raad). Tendens zichtbaar van aandacht voor bestuursniveau naar aandacht voor school- en groepsniveau.

8 Actueel in het basisonderwijs Lijst met (zeer) zwakke scholen van de Inspectie van onderwijs PO-raad: School aan zet, taal- en rekenverbetertrajecten - Vouchers voor reken-en taalbus, reken- en taalaudits - Landelijke en regionale conferenties Opbrengstgericht werken Offensief met een zogenaamde Vliegende brigade Onderzoek naar bestuurskwaliteiten, cultuurkenmerken, rekentaalonderwijs, curriculum (LPC, SCO, onderwijsraad, SLO) Doorgaande leerlijnen met referentieniveaus rekenen/taal: van PO-VO-MBO-HBO-WO (SLO, Cito, FI) Initiatieven besturen om onderwijskwaliteit in de scholen (proactief) te monitoren

9 Op de site van de PO-raad Opbrengstgericht werken is een belangrijke pijler van de Kwaliteitsagenda PO, maar staat in de praktijk nog in de kinderschoenen. Opbrengstgericht werken betekent dat leraren zich in het bijzonder op leeropbrengsten zouden moeten focussen. Toetsresultaten spelen daarin een rol, maar ook de dagelijkse praktijk van observeren van leerlingen, nakijken van werk en dergelijke.

10 SCO-onderzoek (2009) In meetgestuurd onderwijs is een evaluatieve cyclus te onderscheiden, in vijf stappen: (1) het vastleggen van doelen en standaarden, (2) het verzamelen van informatie, (3) het registreren ervan, (4) het interpreteren (5) het nemen van beslissingen. Twee varianten, afhankelijk van het type beslissing: Formatief: meetuitkomsten om het leerproces bij te sturen. Summatief: om achteraf leervorderingen vast te stellen.

11 macro strategisch tactisch meso Realiseren Plannen Waarnemen Begrijpen operationeel micro

12 Inspectie van onderwijs (2009) Resultaat van een onderzoek naar de verschillen in de kwaliteit van het onderwijs tussen taal-/rekenzwakke en taal-/rekensterke scholen. Naast de opbrengsten blijkt het verschil tussen een zwakke en sterke school vooral gemaakt te worden door de volgende onderdelen: - kwaliteitszorg; - onderwijstijd; - leerstofaanbod; - didactisch handelen; - zorg en begeleiding. Inspectie van onderwijs (2009). School maak het verschil.

13 Een succesvolle leerkracht - school Zij bieden de volledige leerstof aan alle kinderen aan. Zij leggen goed uit. Zij toetsen en evalueren. Zij zetten de onderwijstijd optimaal in. Zij creëren een taakgerichte werksfeer. Zij zoomen in op verschillen. Zij hebben zorg voor achterblijvers. (Inspectie van Onderwijs, 2009)

14 macro strategisch tactisch meso Realiseren Plannen Waarnemen Begrijpen operationeel micro

15 Handelingsgericht werken 1) Evalueren groepsplan en verzamelen leerlingengegevens in groepsoverzicht 6) Uitvoeren van het groepsplan realiseren waarnemen 2) Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 5) Opstellen van het groepsplan 4) Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften plannen begrijpen 3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen

16 Het groepsoverzicht Groepsoverzicht Technisch Lezen Groep: 4 Methode: Estafette Naam leerkracht: Wilma Datum: Basisschool Zeilboot Naam leerlingen S DMT 1, 2, AVI Observaties en gesprekken met kinderen Onderwijsbehoeften 1 Rik A B B 4 Leest vlot en nauwkeurig. Intonatie eentonig. Woordenschat vrij klein. Leesbegrip gaat vooruit. Leest weinig thuis. Vraagt negatieve aandacht in de groep. Heeft veel begeleiding nodig. Zegt vaak: ik snap het niet. Inzet gaat goed vooruit. Complimenten helpen. AVI 5, zinsmelodie verbeteren, woordenschat vergroten Veel complimenten geven, Thuis lezen stimuleren 2 Thijs x C D E 2 Loopt steeds meer achter. Taalbegrip zwak. Houding bij lezen is verkeerd. Te dicht met gezicht bij papier. Moeite met direct herkennen. lettercombinaties. Weinig motivatie voor lezen. Soms b-d wisselingen Heeft veel extra hulp nodig. Leeft in eigen wereldje. Traag tempo. Faalangstig. Weinig contact met andere kinderen. Ken Thijs niet! Onderzoek oogarts? AVI 3, woordjes vlot lezen, leesmotivatie vergroten Wisselrijtjes, aandacht voor b-d wisselingen, 3 x p/w extra instructie en extra lezen, succeservaringen op laten doen, regelmatig gesprekjes met Thijs. Gesprek met ouders plannen. Wat is er aan de hand met Thijs? 3 Myra B A B 5 Goed tempo en goede leestoon. Verbetert zelf goed leesfouten. Leesmotivatie bij vrijlezen matig. :Leest thuis weinig. Bijwijzen helpt goed. Weinig dingen interesseren Myra. Houd erg van stripboeken. Snel verveeld en afgeleid. AVI-6, belangstelling lezen vergroten Zelf boekjes laten kiezen, ook informatieve boekjes, thuis lezen bevorderen Meer uitdagende werkvormen

17 macro strategisch tactisch meso Realiseren Plannen Waarnemen Begrijpen operationeel micro

18 Wat zijn onderwijsbehoeften? Bij het benoemen van de onderwijsbehoeften van een leerling zegt de leerkracht iets over: de doelen die je voor deze kinderen de komende periode nastreeft; wat deze kinderen (extra) nodig hebben om deze doelen te bereiken?

19 Onderwijsbehoeften De volgende zinnen kunnen steun bieden bij het benoemen van onderwijsbehoeften: Deze kinderen hebben een leerkracht nodig die Deze kinderen hebben instructie nodig die Deze kinderen hebben leerinhoud nodig die Deze kinderen hebben groepsgenoten nodig die Deze kinderen hebben aanpassingen in de leertijd nodig die Deze kinderen hebben opdrachten en activiteiten nodig die Deze kinderen hebben feedback nodig die. Deze kinderen hebben materialen nodig die

20 Het groepsoverzicht Groepsoverzicht Technisch Lezen Groep: 4 Methode: Estafette Naam leerkracht: Wilma Datum: Basisschool Zeilboot Naam leerlingen S DMT 1, 2, AVI Observaties en gesprekken met kinderen Onderwijsbehoeften 1 Rik A B B 4 Leest vlot en nauwkeurig. Intonatie eentonig. Woordenschat vrij klein. Leesbegrip gaat vooruit. Leest weinig thuis. Vraagt negatieve aandacht in de groep. Heeft veel begeleiding nodig. Zegt vaak: ik snap het niet. Inzet gaat goed vooruit. Complimenten helpen. AVI 5, zinsmelodie verbeteren, woordenschat vergroten Veel complimenten geven, Thuis lezen stimuleren 2 Thijs x C D E 2 Loopt steeds meer achter. Taalbegrip zwak. Houding bij lezen is verkeerd. Te dicht met gezicht bij papier. Moeite met direct herkennen. lettercombinaties. Weinig motivatie voor lezen. Soms b-d wisselingen Heeft veel extra hulp nodig. Leeft in eigen wereldje. Traag tempo. Faalangstig. Weinig contact met andere kinderen. Ken Thijs niet! Onderzoek oogarts? AVI 3, woordjes vlot lezen, leesmotivatie vergroten Wisselrijtjes, aandacht voor b-d wisselingen, 3 x p/w extra instructie en extra lezen, succeservaringen op laten doen, regelmatig gesprekjes met Thijs. Gesprek met ouders plannen. Wat is er aan de hand met Thijs? 3 Myra B A B 5 Goed tempo en goede leestoon. Verbetert zelf goed leesfouten. Leesmotivatie bij vrijlezen matig. :Leest thuis weinig. Bijwijzen helpt goed. Weinig dingen interesseren Myra. Houd erg van stripboeken. Snel verveeld en afgeleid. AVI-6, belangstelling lezen vergroten Zelf boekjes laten kiezen, ook informatieve boekjes, thuis lezen bevorderen Meer uitdagende werkvormen

21 macro strategisch tactisch meso Realiseren Plannen Waarnemen Begrijpen operationeel micro

22 macro strategisch Plan Act Do Check tactisch meso operationeel micro

23 OBS Broekhem

24 Beginsituatie Gericht op sociaal emotioneel functioneren Snel instappen en overstappen naar nieuwe ideeën Veel bezig met organisatie en minder met onderwijs

25 Wake up call Onvoldoende scores voor inspectienorm Onvoldoende didactisch handelen van leerkrachten Onvoldoende kwaliteiten tijdens het onderzoek van KPC Onvoldoende zicht op de visie van de school

26 In eigen hand Paniek Berusting Actie

27 Stappen die we doorlopen hebben Onbewust onbekwaam Bewust onbekwaam Onbewust bekwaam Bewust bekwaam

28 Niet alles tegelijk Eerst de visie van school eigen maken Een vakgebied cyclus van handelingsgericht werken Leren beschrijven van onderwijsbehoeften van leerlingen Omzetten naar handelen in de klas met behulp van een groepsplan (zie hand-out)

29 6) Uitvoeren groepsplan realiseren 5) Opstellen groepsplan waarnemen 1) Groepsoverzicht/evalueren 2) Signaleren van leerlingen met leerlingen specifieke onderwijsbehoeften begrijpen Intern handelen Groepsbespreking Oudergesprek 4) Clusteren leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften plannen 3) Benoemen onderwijsbehoeften Leerlingenbespreking Individueel handelingsplan Oudergesprek Extern handelen Handelingsgericht begeleiden Handelingsgerichte diagnostiek Oudergesprek Externe zorg Verwijzing

30 Acties Leerlijnen opgesteld (zie hand-out) Kijkwijzers voor klassenconsultaties (zie hand-out) Studiedagen om eigen vaardigheden te verbeteren Trendanalyses op schoolniveau (zie hand-out)

31 Carmen: ik zag een C-score als gemiddeld en acceptabel. Voor mij is er nu veel meer in de C-score komen liggen. Laura: Ik kijk bewuster. Ik hoor meer en zie meer m.b.t. de leerinhoud, waardoor ik beter af kan stemmen op de kinderen. Ik merk dit ook bij een kind! Lilian: Ik zie meer de doorgaande lijn! Ik hoor wat Laura doet en ontdek dat we veel met elkaar uit zouden kunnen wisselen Galya: ik ben meer gaan kijken naar de onderwijsbehoeften van kinderen. Eerst keek ik vooral naar: wat moet er? Yvon: Ik heb meer vragen gekregen, die ik met collega s wil overleggen Elvira: ik ben me meer bewust geworden en vraag me af: Hoe haal ik meer uit de kinderen? Ik heb vragen gekregen die ik me eerst niet stelde.

32 Voordelen Beter inspelen op diversiteit in de groep Je hebt het in eigen hand Bewuster bezig Minder handelingsplannen

33 En nu jij! Welke aspecten spreken je aan? Waar heb je vragen over of wil je meer over weten? Hoe zou dit eruit zien op je eigen school?

34 Opbrengsten Wat pak ik morgen op om de opbrengsten van mijn rekenonderwijs te verhogen?