Sible Andringa Lezen in theorie en praktijk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sible Andringa Lezen in theorie en praktijk"

Transcriptie

1 Sible Andringa Lezen in theorie en praktijk Studiedag BVNT2, 21 mei 2016, Inleiding stroom Inburgering

2 Vandaag Lezen/leesbegrip Wat heb je nodig om goed te kunnen lezen? Analyse van het inburgeringsexamen lezen Waarom is het leesexamen een moeilijk examen? Kort: Hoe bereid je kandidaten voor op het leesexamen? Andringa, BVNT2, 21 mei

3 Leesbegrip Hoe komt begrip tot stand? Als wij lezen of luisteren ontstaat een situatiemodel We onthouden geen letterlijke tekst Maar vormen meer abstract, schematisch model Interactie met wat we al weten: tekstverwerking leidt tot activatie van geassocieerde concepten Begrip is een cyclisch process: voortdurende bijstelling van situatiemodel Andringa, BVNT2, 21 mei

4 Associaties bij het woord congres Andringa, BVNT2, 21 mei

5 Associaties bij het woord bank Andringa, BVNT2, 21 mei

6 Leesbegrip Er lijkt geen wezenlijk verschil tussen lees- en luisterbegrip: hoge correlaties als er geen technische belemmeringen zijn Begrip is gradueel: je kunt iets meer of minder goed begrijpen Leesteksten en luisterteksten zijn vaak wel verschillend van aard Formaliteit Informatiedichtheid Genre Andringa, BVNT2, 21 mei

7 Leesbegrip ERK: Lezen op A2-niveau Niveau A1 Niveau A2 Niveau B1 Ik kan vertrouwde namen, woorden en zeer eenvoudige zinnen begrijpen, bijvoorbeeld in mededelingen, op posters en in catalogi. Ik kan zeer korte, eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu's en dienstregelingen en ik kan korte, eenvoudige, persoonlijke brieven begrijpen. Ik kan teksten begrijpen die hoofdzakelijk bestaan uit hoogfrequente, alledaagse, of aan mijn werk gerelateerde taal. Ik kan de beschrijving van gebeurtenissen, gevoelens en wensen Andringa, persoonlijke BVNT2, 21 mei brieven 2016 begrijpen. 7

8 Vandaag Lezen/leesbegrip Wat heb je nodig om goed te kunnen lezen? Analyse van het inburgeringsexamen lezen Waarom is het leesexamen een moeilijk examen? Kort: Hoe bereid je kandidaten voor op het leesexamen? Andringa, BVNT2, 21 mei

9 Wat heb je nodig om goed te kunnen lezen? Hirsch 2003 Vloeiendheid Woordenschat Domein-specifieke kennis Begrip Andringa, BVNT2, 21 mei

10 Vloeiend lezen READING, EYE MOVEMENT, AND THE BRAIN Andringa, BVNT2, 21 mei

11 Vloeiend lezen Als wij lezen Duurt woordherkenning ong ms Stappen we ong. 8 letters per keer naar voren kunnen we ong. 4-5 letters scherp zien 12% besteden we aan terugkijken Wij zien slechts 80% van de inhoudswoorden En maar 35% van de functiewoorden En zijn we goed in staat de juiste woorden te vinden Kortom: we slaan veel over! Andringa, BVNT2, 21 mei

12 Vloeiend lezen Als wij lezen hebben we minstens woorden om uit te putten (meestal meer) gebruiken we contextuele en grammaticale kennis om in te vullen wat we overslaan Andringa, BVNT2, 21 mei

13 Vloeiend lezen Als een NT2 er leest Zijn woordbeelden zijn relatief nieuw Is er minder kennis van woordenschat en grammatica Wordt er soms nog online vertaald. Kan er (positieve en negatieve) transfer uit de T1 zijn. Negatieve gevolgen voor vloeiendheid Andringa, BVNT2, 21 mei

14 Vloeiend lezen (Anders-)analfabeten Moeten eerst nog het nieuwe schrift of zelfs alfabetisch principe leren: letter representeert klank Andringa, BVNT2, 21 mei

15 Vloeiend lezen Vloeiend kunnen lezen is essentieel voor tekstbegrip. Het geeft ruimte in het werkgeheugen aan begripsprocessen Vereist voldoende mate van automatisering Andringa, BVNT2, 21 mei

16 Woordenschat Zeker 90% van de woorden uit een tekst moeten gekend zijn om een tekst te kunnen begrijpen (Schmitt 2009) Wij kennen erg veel woorden: niet allemaal het resultaat van expliciete instructie Lezen en luisteren dragen bij aan onze woordenschat. Andringa, BVNT2, 21 mei

17 Woordenschat Je leert woorden niet ineens, maar incidenteel: traag proces van betekenis- en connotatieverwerving Elke ontmoeting leidt tot opslag: van vorm van gebruikscontext van mogelijke betekenis van gerelateerde woorden Kennis van één bepaald woord is dus continu in ontwikkeling: voortdurende verdieping Andringa, BVNT2, 21 mei

18 Woordenschat Maar expliciet aangeleerde woorden kunnen wel een belangrijk verschil maken. Zorgt voor een snelle start Kan zorgen voor relevante ervaring, door uitbeelding, etc. Kan ervoor zorgen dat belangrijke woorden daadwerkelijk gekend zijn Andringa, BVNT2, 21 mei

19 Domeinkennis = kennis van de wereld, kennis van het specifieke onderwerp. Is cruciaal voor totstandkoming van begrip (Woord)betekenis is domein-afhankelijk: Henk won door zijn toren te offeren Een steekproef is willekeurig als de selectieprocedure van de elementen zodanig is, dat elk element van de populatie een even grote kans heeft om in de steekproef te komen. Domeinkennis geeft diepte aan je woordenschat Begrip is gradueel, afhankelijk van domeinkennis Andringa, BVNT2, 21 mei

20 Domeinkennis Het kunnen maken van inferenties is niet een objectieve vaardigheid, maar het resultaat van domeinkennis. Ssstt! Ik zit te lezen Ik wilde eigenlijk naar Patagonie, maar kon alleen in juli vrij krijgen. A: Ik heb zo een vergadering B: Sneu voor je Andringa, BVNT2, 21 mei

21 Andringa, BVNT2, 21 mei

22 Andringa, BVNT2, 21 mei

23 Leesbegrip De Groot (1965): Grootmeesters versus beginnende schakers Voor lezen geldt iets soortgelijks: Vloeiendheid, woordenschat en domeinkennis zorgen voor efficienter en rijker begrip Andringa, BVNT2, 21 mei

24 Vandaag Lezen/leesbegrip Wat heb je nodig om goed te kunnen lezen? Analyse van het inburgeringsexamen lezen Waarom is het leesexamen een moeilijk examen? Kort: Hoe bereid je kandidaten voor op het leesexamen? Andringa, BVNT2, 21 mei

25 Het inburgeringsexamen lezen 25 vragen bij 11 teksten in 65 minuten Andringa, BVNT2, 21 mei

26 Het inburgeringsexamen lezen Teksten zijn best lang Andringa, BVNT2, 21 mei

27 Het inburgeringsexamen lezen Meerkeuze Andringa, BVNT2, 21 mei

28 Het inburgeringsexamen lezen Antwoorden zijn letterlijk te vinden Andringa, BVNT2, 21 mei

29 Het inburgeringsexamen lezen Veel verschillende onderwerpen: Folder tandartspraktijk s over sollicitatie Cursusgids talenschool Ziekmelden bij bedrijfsarts Uitnodiging buurtbijeenkomst Informatie over solliciteren Folder huisartspraktijk Informatie over hoe je woordjes moet leren Werkrooster hotel Werkafspraken bloemenwinkel Andringa, BVNT2, 21 mei

30 Het inburgeringsexamen lezen Wat toetst het examen eigenlijk? Combinatie van lange teksten, moeilijke woorden met simpele vragen Leesbegrip? Vragen zijn erg letterlijk Zoekend lezen? Hogere orde vaardigheid: vereist ervaring een vloeiendheid Andringa, BVNT2, 21 mei

31 Vandaag Lezen/leesbegrip Wat heb je nodig om goed te kunnen lezen? Analyse van het inburgeringsexamen lezen Waarom is het leesexamen een moeilijk examen? Kort: Hoe bereid je kandidaten voor op het leesexamen? Andringa, BVNT2, 21 mei

32 Wat maakt het leesexamen moeilijk? De toetsvorm: meerkeuze Groot beroep op vloeiendheid Groot beroep op woordenschat en domein-specifieke kennis Overschatting van de doelgroep Andringa, BVNT2, 21 mei

33 Wat maakt het leesexamen moeilijk? De toetsvorm: meerkeuze Meerkeuze creeert een onnatuurlijke begripssituatie: Lezers stellen zichzelf geen meerkeuzevragen Kiezen uit opties is onnatuurlijk Meerkeuzevragen maken is ook een kwestie van schoolse ervaring Andringa ea. (2012): Ook IQ verklaart succes in (luister)begrip. Moeilijkheid tekst en moeilijkheid vraag zijn ongerelateerd. Andringa, BVNT2, 21 mei

34 Wat maakt het leesexamen moeilijk? Groot beroep op vloeiendheid: Relatief grote leeslast en veel verschillende tekten vereist voldoende vloeiendheid Makkelijke vragen bieden geen soulaas: zoekend lezen is moeilijk op dit niveau. Andringa, BVNT2, 21 mei

35 Wat maakt het leesexamen moeilijk? Groot beroep op woordenschat en domein-specifieke kennis: Veel verschillende onderwerpen Onvoorspelbaarheid; weinig afbakening van de stof; Flink verschil met de oude inburgeringsexamen Pittige woordenschat voor A2 Werkgever, tarief, buurtbijeenkomst, bedrijf, handdruk, etc. Andringa, BVNT2, 21 mei

36 Andringa, BVNT2, 21 mei

37 Andringa, BVNT2, 21 mei

38 Andringa, BVNT2, 21 mei

39 Wat maakt het leesexamen moeilijk? Overschatting van de doelgroep Relatief laag-opgeleid / weinig schoolse ervaring Het zijn geen leesgrootmeesters A2 + lezen in een vreemde taal = minder vloeiend Vorm (meerkeuze) is voor sommigen wezensvreemd Beperkte voorkennis: tekst is enige bron voor het situatiemodel dat ze moeten maken. Situatiemodel is cultureel bepaald Andringa, BVNT2, 21 mei

40 Wat maakt het leesexamen moeilijk? Exam Examen Andringa, BVNT2, 21 mei

41 Wat maakt het leesexamen moeilijk? Overschatting van de doelgroep Vorm is minder geschikt voor doelgroep / niveau A2 Teksten zijn te lang (ook al zijn de vragen makkelijk) Cesuur ligt te hoog (vanwege overschatting) Andringa, BVNT2, 21 mei

42 Vandaag Lezen/leesbegrip Wat heb je nodig om goed te kunnen lezen? Analyse van het inburgeringsexamen lezen Waarom is het leesexamen een moeilijk examen? Kort: Hoe bereid je kandidaten voor op het leesexamen? Andringa, BVNT2, 21 mei

43 Hoe bereid je kandidaten voor op het leesexamen? Bouw het netwerk dat nodig is voor begrip: Vloeiendheid maakt leeskilometers mogelijk Relevante woord- en domeinkennis vanaf het allereerste begin: Ook veel mondeling! Altijd relevante teksten Cyclische opbouw: herhaling woorden in nieuwe teksten/contexten Selecteer relevante woorden voor expliciete instructie Focus niet te sterk op strategieen Andringa, BVNT2, 21 mei

44 Vragen? Vragen? Andringa, BVNT2, 21 mei

45 De inhoud van deze presentatie is geinspireerd op: Cain, K., (2010). Reading development and difficulties Hirsch, E.D., (2003). Reading Comprehension Requires Knowledge - of Words and the World. Rayner et al., (2001). How psychological science informs the teaching of reading. Grabe, W. (2011). Teaching and testing reading Voor informatie en vragen: s.j.andringa@uva.nl Andringa, BVNT2, 21 mei

Naam leerlingen. Groep BBL1 Engels. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.

Naam leerlingen. Groep BBL1 Engels. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL1 Engels Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 3 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.

Nadere informatie

Niveaus van het Europees Referentiekader (ERK)

Niveaus van het Europees Referentiekader (ERK) A Beginnend taalgebruiker B Onafhankelijk taalgebruiker C Vaardig taalgebruiker A1 A2 B1 B2 C1 C2 LUISTEREN Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete

Nadere informatie

Niveaus Europees Referentie Kader

Niveaus Europees Referentie Kader Niveaus Europees Referentie Kader Binnen de niveaus van het ERK wordt onderscheid gemaakt tussen begrijpen, spreken en schrijven. Onder begrijpen vallen de vaardigheden luisteren en lezen. Onder spreken

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Meerkeuzevragen Hoe moet je meerkeuzevragen aanpakken? Tien tips bij de aanpak van meerkeuzevragen 34

Hoofdstuk 3 Meerkeuzevragen Hoe moet je meerkeuzevragen aanpakken? Tien tips bij de aanpak van meerkeuzevragen 34 Inhoud Voorwoord 7 Inleiding 8 Hoofdstuk 1 Het Examen Lezen programma I 11 1.1 Wat wordt er getoetst bij het examen? 11 1.2 Hoe wordt het examen afgenomen? 11 1.3 Welke tekstsoorten bevat het examen? 12

Nadere informatie

Europees Referentiekader

Europees Referentiekader Europees Referentiekader Luisteren Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete omgeving betreffen, wanneer de mensen langzaam en duidelijk spreken. Ik

Nadere informatie

Maatschappelijk Informeel (INFO) - A2

Maatschappelijk Informeel (INFO) - A2 Maatschappelijk Informeel (INFO) - A2 Voor wie? Voor jongeren (16+) of volwassenen (18+) die willen functioneren in informele alledaagse situaties. Hoe wordt er getoetst? Toetst alle vaardigheden apart:

Nadere informatie

Niveaubepaling Nederlandse taal

Niveaubepaling Nederlandse taal Niveaubepaling Nederlandse taal Voor een globale niveaubepaling kunt u de niveaubeschrijvingen A1 t/m C1 doornemen en vaststellen welk niveau het beste bij u past. Niveaubeschrijving A0 Ik heb op alle

Nadere informatie

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu?

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu? Gesprekjes voeren gesprekspartner gebruikt veelvoorkomende woorden en hele korte zinnetjes; spreekt heel langzaam en pauzeert vaak spreekt woorden en korte zinnetjes duidelijk uit; herhaalt zinnetjes en

Nadere informatie

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat.

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. A. LEER EN TOETSPLAN DUITS Onderwerp: Leesvaardigheid De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven

Nadere informatie

Thoni Houtveen. Afscheidscollege 19 april 2018

Thoni Houtveen. Afscheidscollege 19 april 2018 Thoni Houtveen Afscheidscollege 19 april 2018 1. Doel en resultaten van het leesonderwijs 2. Wat als begrijpend lezen niet leidt tot begrip? 3. De óf-óf discussie 4. Kenmerken van een effectief leesprogramma

Nadere informatie

Kijk welke relatief sterke vaardigheden je compenserend in kan zetten.

Kijk welke relatief sterke vaardigheden je compenserend in kan zetten. Leesleerprofiel: Woordenschat met opgaven over woordbetekenis. Door de zwakke(re) woordenschat kennen de leerlingen onvoldoende woorden om de tekst echt goed te begrijpen. Woordposter Woord: Omschrijving:

Nadere informatie

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren 1 Bijlage 1: Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren Als een leraar op zoek is naar een mogelijk instrument om schoolse taalvaardigheid bij zijn leerlingen te observeren, dan

Nadere informatie

Kan-beschrijvingen ERK A2

Kan-beschrijvingen ERK A2 Kan-beschrijvingen ERK A2 Lezen Ik kan zeer korte, eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu's en dienstregelingen

Nadere informatie

Common European Framework of Reference (CEFR)

Common European Framework of Reference (CEFR) Common European Framework of Reference (CEFR) Niveaus van taalvaardigheid volgens de Raad van Europa De doelstellingen van de algemene taaltrainingen omschrijven we volgens het Europese gemeenschappelijke

Nadere informatie

Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1

Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1 Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1 Voor wie? Voor jongeren (16+) of volwassenen (18+) die zelfstandig willen functioneren in meer formele contexten in de Nederlandse of Vlaamse samenleving. Hoe wordt er

Nadere informatie

Nederlands ( 2F bb kb/gl/tl )

Nederlands ( 2F bb kb/gl/tl ) Einddoelen Nederlands Nederlands ( 2F bb kb/gl/tl ) vmbo bovenbouw = CE = Basis = SE = Varieert per bb/kb/gt-leerweg en varieert ook door de keuze voor papieren of digitaal examen. Zie Syllabus 2014. Leesvaardigheid

Nadere informatie

2 x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen, daarnaast verrijking en verdiepingswerk op Studiemeter.nl.

2 x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen, daarnaast verrijking en verdiepingswerk op Studiemeter.nl. Basis Groep: AGL Fase 1 Leerjaar 1 Vak: Engels 2 x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen, daarnaast verrijking en verdiepingswerk op Studiemeter.nl. methode De 8 thema s in het boek hebben terugkerende

Nadere informatie

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde van

Nadere informatie

Behaal je diploma secundair onderwijs

Behaal je diploma secundair onderwijs www.diplomasecundair.be Behaal je diploma secundair onderwijs INTKO is dé school voor Tweedekansonderwijs in de regio Halle-Vilvoorde. Ben je ouder dan 18 en heb je je diploma secundair onderwijs nog niet

Nadere informatie

VSO leerlijn Engels (uitstroom arbeid)

VSO leerlijn Engels (uitstroom arbeid) VSO leerlijn Engels (uitstroom arbeid) LEERLIJN ENGELS VSO Leerlijnen Kerndoelen 1.1. Taalbegrip 1. De leerling leert vertrouwde woorden en basiszinnen te begrijpen die zichzelf, zijn/haar familie en directe

Nadere informatie

Schrijven voor internet

Schrijven voor internet Schrijven voor internet Wat gaat er mis en hoe kan het beter? Amersfoort, 4 februari 2016 Wie is Xenia? Xenia Wassenbergh, geboren in Amsterdam. Is drs. Europese Studies (UvA). Schrijft sinds 1992 voor

Nadere informatie

TOS of dyslexie.. Begrijpend lezen hoe doe je dat?

TOS of dyslexie.. Begrijpend lezen hoe doe je dat? TOS of dyslexie.. Begrijpend lezen hoe doe je dat? Leerling 14 jaar VMBO: NMG is best wel een moeilijk vak voor mij. Ehmm dan zeg ik dan zeg ik tegen die..die mevrouw..die zegt dan ja je moet op Som gaan

Nadere informatie

COMMUNICATIE IN VREEMDE TALEN

COMMUNICATIE IN VREEMDE TALEN Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs COMMUNICATIE IN VREEMDE TALEN Op het einde van de

Nadere informatie

en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde

Nadere informatie

Onderzoek Leesbaarheid Polisvoorwaarden Reisverzekeringen. juni 2017

Onderzoek Leesbaarheid Polisvoorwaarden Reisverzekeringen. juni 2017 Onderzoek Leesbaarheid Polisvoorwaarden Reisverzekeringen juni 2017 Opstellers: Loo van Eck Klinkende Taal Independer Pascalstraat 28 Tolstraat 127 Snelliuslaan 10 6716 AZ EDE 1074 VJ AMSTERDAM 1222 TE

Nadere informatie

examenprogramm moderne vreemde talen vmbo gl/tl

examenprogramm moderne vreemde talen vmbo gl/tl 3. Syllabus Moderne vreemde talen 3.1 Verdeling examenstof over CE/SE bij Tabel: Verdeling van de examenstof Engels over centraal examen en schoolexamen Exameneenheden CE moet mag MVT/K/1 Oriëntatie op

Nadere informatie

VOORBLAD BIJ BIJLAGE 2 PROFIELPRODUCT

VOORBLAD BIJ BIJLAGE 2 PROFIELPRODUCT VOORBLAD BIJ BIJLAGE 2 PROFIELPRODUCT Naam auteur(s) E. van der Made Vakgebied Frans Titel Leerlijn onderbouw h/v Frans, Duits, Spaans. Schooljaar 2015-2016. Onderwerp Een leerlijn voor de talen Frans,

Nadere informatie

TRAINING WERKEN MET. Training Werken met. Ella Bohnenn Fouke Jansen. In opdracht van Stichting Expertisecentrum ETV.nl

TRAINING WERKEN MET. Training Werken met. Ella Bohnenn Fouke Jansen. In opdracht van Stichting Expertisecentrum ETV.nl ... WERKEN MET TRAINING Ella Bohnenn Fouke Jansen In opdracht van Stichting Expertisecentrum ETV.nl Stichting Expertisecentrum ETV.nl Lange Voorhout 9 2514 EA Den Haag Postbus 556 2501 CN Den Haag T 070-3765490

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Kikker is verliefd! Close Reading in de onderbouw

Kikker is verliefd! Close Reading in de onderbouw Enthousiast geworden? Ook aan de slag met? Zie het aanbod op: www.exper s.nl/closereading Meer weten? Neem contact op met: Marita Eskes M: 06 546 555 77 E: marita.eskes@exper s.nl Marita Eskes werkt als

Nadere informatie

Zakelijk Professioneel (PROF) - B2

Zakelijk Professioneel (PROF) - B2 Zakelijk Professioneel (PROF) - B2 Voor wie? Voor hogeropgeleiden die hun taalvaardigheid in het Nederlands zullen moeten bewijzen op de werkvloer in Vlaanderen, Nederland of in een buitenlands bedrijf

Nadere informatie

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat.

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. A. LEER EN TOETSPLAN DUITS Leerjaar: 2 Onderwerp: Leesvaardigheid De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. De leerling leert strategieën te gebruiken

Nadere informatie

NIVEAU TAALBEHEERSING MODERNE VREEMDE TALEN VWO/HAVO STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

NIVEAU TAALBEHEERSING MODERNE VREEMDE TALEN VWO/HAVO STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 NIVEAU TAALBEHEERSING MODERNE VREEMDE TALEN VWO/HAVO STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is KRACHTIG LEESONDERWIJS Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is Handelingsgericht werken: - Omgaan met specifieke onderwijsbehoeften - Transactioneel referentiekader (wisselwerking)

Nadere informatie

Een begrijpend leesaanpak

Een begrijpend leesaanpak DENK! Een begrijpend leesaanpak Kennismaking: Welke bril heeft u op? Ervaring in het werken zonder methodes? Wie werkt met drie zaakvakken? Wie werkt met 1 methode wereldoriëntatie? Wie werkt met eigen

Nadere informatie

De ontwikkeling van begrijpend lezen: bronnen van succes en falen. Paul van den Broek

De ontwikkeling van begrijpend lezen: bronnen van succes en falen. Paul van den Broek De ontwikkeling van begrijpend lezen: bronnen van succes en falen Paul van den Broek Lezen en Leesproblemen 1. Basisvaardigheden (letter-identificatie, fonologisch bewustzijn, etc.) 2. Begrijpend lezen,

Nadere informatie

Schrijven voor het staatsexamen NT2 -I. 20 jaar staatsexamens NT2

Schrijven voor het staatsexamen NT2 -I. 20 jaar staatsexamens NT2 Schrijven voor het staatsexamen NT2 -I Programma: - voorstellen - schrijfdidactiek in vooruit! - opdracht 1: schrijfkaart - opdracht 2:feedbackformulier - dilemma s - meer over vooruit! Verslag cafetaria

Nadere informatie

Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN?

Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN? Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1 Inleiding Dit is informatie over de Toets Gesproken Nederlands (of TGN) 1. De TGN maakt deel uit van het inburgeringsexamen buitenland. Moet u de TGN

Nadere informatie

Educatief Professioneel (EDUP) - C1

Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) die willen functioneren in een uitdagende kennis- of communicatiegerichte functie: in het hoger onderwijs, als docent

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Product Informatie Blad Toets Engels

Product Informatie Blad Toets Engels Product Informatie Blad Toets Engels PIB-2014-Engels Context Beheersing van de Engelse taal is een belangrijk onderdeel in het Nederlandse onderwijs. In het VO is Engels één van de doorstroomrelevante

Nadere informatie

Product Informatie Blad Toets Engels

Product Informatie Blad Toets Engels Product Informatie Blad Toets Engels PIB-2014-Engels Context Beheersing van de Engelse taal is een belangrijk onderdeel in het Nederlandse onderwijs. In het VO is Engels één van de doorstroomrelevante

Nadere informatie

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + + Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend

Nadere informatie

List en meertaligheid

List en meertaligheid List en meertaligheid Roxanne Blokker en Karin Elferink Hogeschool Utrecht/ SvO Programma Welkom Van DAT naar CAT Taken van de lezer Moedertaal als springplank Rol van scaffolding bij lezen Het zal duidelijk

Nadere informatie

ANTWOORD OP 28 VRAGEN UIT DE LINK WEBINAR

ANTWOORD OP 28 VRAGEN UIT DE LINK WEBINAR ANTWOORD OP 28 VRAGEN UIT DE LINK WEBINAR A. Vragen over de doelgroep: voor wie? B. Vragen over woordenschat, vertalingen en woordenlijsten C. Vragen over het werken in de thema s D. Vragen over uitspraak

Nadere informatie

Moderne vreemde talen vmbo Leerlijnen landelijke kaders

Moderne vreemde talen vmbo Leerlijnen landelijke kaders Moderne vreemde talen vmbo Leerlijnen landelijke kaders SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2009 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Luisteren 1 hv 2 hv 3hv

Luisteren 1 hv 2 hv 3hv Carte Orange 1 hv, 2 hv, 3 hv ERK-overzicht 1 Luisteren 1 hv 2 hv 3hv 1 Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan A2 Kan het onderwerp bepalen van een langzaam en duidelijk gesproken gesprek 2-3-4-5-6-7-8*

Nadere informatie

Kan krom recht worden? De aanpak van ingeslepen taalfouten

Kan krom recht worden? De aanpak van ingeslepen taalfouten Kan krom recht worden? De aanpak van ingeslepen taalfouten Ineke van de Craats inekevandecraats@casema.nl Vandaag Het verschijnsel stagnatie Voorbeelden uit de praktijk De hoofdzin: - het werkwoord (vorm

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo

Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Lezen met de leessandwich

Lezen met de leessandwich Lezen met de leessandwich Leerlingen met (meer) motivatie laten lezen Lezen is meer dan voorbereiden op de toets Lezen als vaardigheid voor het leven 3 april Bert de Vos Bert@bertdevos.net Inhoud Deel

Nadere informatie

KIJKWIJZER MOEILIJKHEIDSGRAAD voor INFORMATIEVERWERKENDE TAKEN

KIJKWIJZER MOEILIJKHEIDSGRAAD voor INFORMATIEVERWERKENDE TAKEN KIJKWIJZER MOEILIJKHEIDSGRAAD voor INFORMATIEVERWERKENDE TAKEN 1. Wereld onderwerp : toegankelijkheid 1.1. hoe abstract is het onderwerp van de tekst* en activiteit voor de nieuwkomer? en activiteit is

Nadere informatie

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 Groep 7 en 8 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 85-95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 90% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen richten

Nadere informatie

Waarom hebben sommige kinderen moeite met het begrijpen van teksten en andere kinderen niet?

Waarom hebben sommige kinderen moeite met het begrijpen van teksten en andere kinderen niet? Waarom hebben sommige kinderen moeite met het begrijpen van teksten en andere kinderen niet? Verschillen tussen zwakke en goede begrijpend lezers in groep 4 Slotconferentie NWO Begrijpelijke Taal, 11 november

Nadere informatie

KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN. 1. Wereld onderwerp. van eenvoudig naar complex

KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN. 1. Wereld onderwerp. van eenvoudig naar complex KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN 1. Wereld onderwerp van eenvoudig naar complex 1.1. hoe moeilijk is het onderwerp van de activiteit voor de leerling? a. abstractie het onderwerp van de activiteit

Nadere informatie

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde Luisteren - kwalitatieve niveaucriteria en zinsbouw tempo en articulatie Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben o.a. betrekking op zeer betrekking op betrekking op betrekking

Nadere informatie

Profiel Academische Taalvaardigheid

Profiel Academische Taalvaardigheid Profiel Academische Taalvaardigheid Het Profiel Academische Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om op academisch niveau in het Nederlands te functioneren en is in de eerste plaats gericht

Nadere informatie

Water bij de melk. Verhalen lezen op drie alfaniveaus

Water bij de melk. Verhalen lezen op drie alfaniveaus Water bij de melk Verhalen lezen op drie alfaniveaus Water bij de melk is een bundel verhalen voor cursisten in alfabetiseringsgroepen en anderen die nog moeite hebben met lezen. Elk verhaal is uitgewerkt

Nadere informatie

tieve En Ect Educa traj

tieve En Ect Educa traj Educatieve trajecten Educatieve trajecten In opdracht van gemeentes verzorgt het ROC Kop van Noord- Holland opleidingen voor volwassenen om participatie in de samenleving of op het werk te vergroten: de

Nadere informatie

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk)

Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Standaardrapportage (strikt vertrouwelijk) Naam: Mevrouw Bea Voorbeeld Adviseur: De heer Administrator de Beheerder Datum: 19 juni 2015 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op alle afgeronde onderdelen.

Nadere informatie

PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI

PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI (Dit programma is in 2011 aangepast aan de meest recente AVI-indeling van het CITO.) Het leren lezen is voor veel leerlingen een proces dat veel inspanning

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Ellis Delken. Emmeke Boot

Ellis Delken. Emmeke Boot 2005 Ellis Delken Emmeke Boot Keurmerk Intake intake-toets leertempo opleiding werkervaring andere taal beoogd examendoel budget Cursusaanbod 2016 Fase A: van 0 naar A2 Fase B: op weg naar het examen Alfabetisering

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016 Schets van het onderwijsprogramma De leerlingen in route 2 uitstroomprofiel entreeopleiding worden voorbereid op instroom in de entreeopleiding in het mbo. De entreeopleiding is drempelloos en duurt een

Nadere informatie

Why So Fast? An Investigation of the Cognitive and Affective Processes Underlying Succesful and Failing Development of Reading Fluency. M.H.T.

Why So Fast? An Investigation of the Cognitive and Affective Processes Underlying Succesful and Failing Development of Reading Fluency. M.H.T. Why So Fast? An Investigation of the Cognitive and Affective Processes Underlying Succesful and Failing Development of Reading Fluency. M.H.T. Zeguers Het menselijke brein is waarschijnlijk niet uitgerust

Nadere informatie

De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling!

De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling! De mogelijkheid om te differentiëren: een aansprekend en op maat gesneden leertraject voor iedere leerling! Vandaag: Eerste kennismaking met DISK 1 augustus: Aan de slag met DISK! OPBOUW PRESENTATIE Deel

Nadere informatie

Luisteren 1 gt/h 2 gt 3/4 vmbo

Luisteren 1 gt/h 2 gt 3/4 vmbo Carte Orange 1 gth, 2 gt, 3/4 vmbo ERK-overzicht 1 Luisteren 1 gt/h 2 gt 3/4 vmbo 1 Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan A2 Kan het onderwerp bepalen van een langzaam en duidelijk gesproken gesprek

Nadere informatie

Dyslexie bij nieuwkomers

Dyslexie bij nieuwkomers Dyslexie bij nieuwkomers LOWAN woensdag 11 april 2018 Voorstelrondje Voorstellen workshopleider Wie is leerkracht, IB, RT, andere functie? Hoeveel jaar ervaring met meertaligheid? Opbouw workshop Stukje

Nadere informatie

Educatief Professioneel (EDUP) - C1

Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) die willen functioneren in een uitdagende kennis- of communicatiegerichte functie: in het hoger onderwijs, als docent

Nadere informatie

PTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort 15-16-17

PTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort 15-16-17 en examen Engels PTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort 15-16-17 Het eindexamen bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen:

Nadere informatie

WERKEN MET WERKEN MET LINK VU-NT2

WERKEN MET WERKEN MET LINK VU-NT2 WERKEN MET WERKEN MET LINK VU-NT2 1 LINK: DE METHODE WAT VOOR METHODE IS LINK? LINK is een NT2-methode voor laag en middenopgeleide cursisten. Het eerste deel werkt toe naar A2, het tweede deel naar B1.

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Vaardigheden. 1. Q1000 Spelling- en grammatica 2. Q1000 Nauwkeurigheid 3. Q1000 Typevaardigheid 4. Q1000 Engels taalniveau

Vaardigheden. 1. Q1000 Spelling- en grammatica 2. Q1000 Nauwkeurigheid 3. Q1000 Typevaardigheid 4. Q1000 Engels taalniveau Vaardigheden Wat zijn vaardigheden? Vaardigheden geven aan waar iemand bedreven in is. Ze zijn meestal aan te leren. Voorbeelden van vaardigheden zijn typen en kennis van het Nederlands. Wat meet Q1000

Nadere informatie

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen

Nadere informatie

Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en van F-N en kunnen gebruiken in mondelinge en schriftelijke zinnen.

Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en van F-N en kunnen gebruiken in mondelinge en schriftelijke zinnen. Vaktips Frans 1. D O E L S T E L L I N G E N De Franse taal leren verstaan, lezen, spreken en schrijven. Om dit te bereiken, moet je: Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en

Nadere informatie

A. LEER EN TOETSPLAN 2014-2015

A. LEER EN TOETSPLAN 2014-2015 Vak: Leerjaar: 1 Onderwerp: fictie (creatief lezen) Kerndoel(en): (nr)-2, 3, 4, 5, 7, 10. 1-smaakontwikkeling bevorderen 2-soorten verhalen onderscheiden 3-beoordelingswoorden 4-begrippen: spanning en

Nadere informatie

Lezen 2F is erop gericht om leerlingen te begeleiden naar het door Meijerink c.s. geformuleerde referentieniveau 2F voor begrijpend lezen.

Lezen 2F is erop gericht om leerlingen te begeleiden naar het door Meijerink c.s. geformuleerde referentieniveau 2F voor begrijpend lezen. Lezen 2F Lezen 2F is erop gericht om leerlingen te begeleiden naar het door Meijerink c.s. geformuleerde referentieniveau 2F voor begrijpend lezen. Doelgroepen Lezen 2F Lezen 2F is vooral bedoeld voor

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED ALFABETISERING NEDERLANDS TWEEDE TAAL

Basiseducatie LEERGEBIED ALFABETISERING NEDERLANDS TWEEDE TAAL Basiseducatie LEERGEBIED ALFABETISERING NEDERLANDS TWEEDE TAAL Opleiding Latijns schrift basiseducatie AO BE 042 basiseducatie - BVR Pagina 1 van 13 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Het Rode Boek: empowerment en spreekvaardigheid voor analfabeten NT2-CONFERENTIE BVNT2 20/05/2017

Het Rode Boek: empowerment en spreekvaardigheid voor analfabeten NT2-CONFERENTIE BVNT2 20/05/2017 Het Rode Boek: empowerment en spreekvaardigheid voor analfabeten NT2-CONFERENTIE BVNT2 20/05/2017 Programma 1. Context, doelgroep en functie van het Rode Boek 2. Thematisch spreken en luisteren 3. Empowerment

Nadere informatie

List en meertaligheid

List en meertaligheid List en meertaligheid Karin Elferink Hogeschool Utrecht/ SvO karin.elferink@hu.nl Programma Welkom Moedertaal als springplank Van DAT naar CAT Taken van de lezer Rol van scaffolding bij lezen Moedertaal

Nadere informatie

Educatief Startbekwaam (STRT) - B2

Educatief Startbekwaam (STRT) - B2 Educatief Startbekwaam (STRT) - B2 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) of jongeren (16+) aan het einde van het secundair of voortgezet onderwijs in het buitenland die starten met een studie

Nadere informatie

Basisarrangement. Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal. 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen

Basisarrangement. Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal. 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen Basis Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen Deviant methode leer/werkboek VIA vooraf op weg naar 1F. De 8 thema s in het boek hebben terugkerende

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief: Partner in beeld: Het begint met Taal Terugblik boekenmarkt Tussendoortje: Opticien Lesmateriaal: Stap

In deze nieuwsbrief: Partner in beeld: Het begint met Taal Terugblik boekenmarkt Tussendoortje: Opticien Lesmateriaal: Stap In deze nieuwsbrief: zesentwintigste editie Oktober 2018 Partner in beeld: Het begint met Taal Terugblik boekenmarkt Tussendoortje: Opticien Lesmateriaal: Stap Partner in beeld: Het begint met Taal In

Nadere informatie

11. De leerling leert verder vertrouwd te raken met de klank van het Frans door veel te luisteren naar gesproken en gezongen teksten.

11. De leerling leert verder vertrouwd te raken met de klank van het Frans door veel te luisteren naar gesproken en gezongen teksten. A. LEER EN TOETSPLAN Leerjaar: 3 Onderwerp: Luistervaardigheid 11, 12, 13, 14 11. De leerling leert verder vertrouwd te raken met de klank van het Frans door veel te luisteren naar gesproken en gezongen

Nadere informatie

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer 70 3. Kan woorden

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis

Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis Docentenhandleiding Onze moedertaal, onze onbewuste kennis 1. Verantwoording 2. Didactische verantwoording 3. Uitvoering van de les 4. Geraadpleegde bronnen Verantwoording Deze les is ontwikkeld voor de

Nadere informatie

13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten.

13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten. A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Engels Onderwerp: Leesvaardigheid 12, 13, 14, 17 13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten.

Nadere informatie

Vak: NE Niveau: T Klas 4A. Week Inhoud Toets 1

Vak: NE Niveau: T Klas 4A. Week Inhoud Toets 1 Vak: NE Niveau: T Klas A 0-0 Woordenschat hoofdstuk +: Huiswerk: zie SOM. Toets artikel/mail - -0 5-0 5 8-0 -0 6 Woordenschat hoofdstuk 5. Huiswerk: zie SOM. Leesopdrachten oefenen voor examen. Schrijfopdracht/samenvatting

Nadere informatie

Inhoud. 1 De context van tweedetaalverwerving en tweedetaalleren 16 Anne Vermeer

Inhoud. 1 De context van tweedetaalverwerving en tweedetaalleren 16 Anne Vermeer Inhoud 1 De context van tweedetaalverwerving en tweedetaalleren 16 Anne Vermeer 1.1 Inleiding 18 1.2 Het proces van tweedetaalverwerving 23 1.2.1 Imitatie en transfer 23 1.2.2 Creatieve constructie en

Nadere informatie

SLO Leerdoelenkaart Engels: streefniveaus onderbouw voortgezet onderwijs voor gedifferentieerd onderwijs

SLO Leerdoelenkaart Engels: streefniveaus onderbouw voortgezet onderwijs voor gedifferentieerd onderwijs 1.1.1 Onderwerp Je praat over onderwerpen die eenvoudig, alledaags, zeer vertrouwd en gerelateerd zijn aan directe behoeften. Je praat over onderwerpen die eenvoudig, alledaags, vertrouwd en gerelateerd

Nadere informatie

Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2

Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Alle leerlingen beheersen AVI-plus Leerlingen lezen vlot woorden, zinnen en teksten vanaf niveau 1F Leerlingen richten zich op

Nadere informatie

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 Groep 4 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 75% van de leerlingen beheerst niveau AVI-E4 (teksten lezen) 90 % beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot twee- en drielettergrepige

Nadere informatie

Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen

Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen Programma s laagdrempelig Voor veel laaggeletterden is leren en het volgen van formeel of non-formeel onderwijs allerminst een vanzelfsprekend. Zaken

Nadere informatie

Accessing Word Meaning: Semantic Word Knowledge and Reading Comprehension in Dutch Monolingual and Bilingual Fifth-Graders M.

Accessing Word Meaning: Semantic Word Knowledge and Reading Comprehension in Dutch Monolingual and Bilingual Fifth-Graders M. Accessing Word Meaning: Semantic Word Knowledge and Reading Comprehension in Dutch Monolingual and Bilingual Fifth-Graders M. Cremer Samenvatting in het Nederlands Woordkennis is een van de factoren die

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, 16+ (begeleid) werk, inburgering

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, 16+ (begeleid) werk, inburgering Schets van het onderwijsprogramma, inburgering De leerlingen in route 1 uitstroomprofiel (begeleid) werk, inburgering stromen door naar (begeleid) werk. Dat betekent dat er in het onderwijsprogramma aan

Nadere informatie

Plezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid

Plezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid Plezier in lezen meer lezen beter in taal Leesplezier Agenda 1. Waarom lezen en leesplezier zo belangrijk is 2. Voorlezen en boeken lezen thuis 3. Samen praten over boeken 4. Boekentips vinden Het belang

Nadere informatie

Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde

Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde BIJLAGE 4 Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde Niveaueisen voor Nederlandse taal en rekenen Volgens de Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen die met ingang van schooljaar 2010-2011 van kracht

Nadere informatie

Ik beschik over voldoende woorden om me te redden in veel voorkomende dagelijkse situaties.

Ik beschik over voldoende woorden om me te redden in veel voorkomende dagelijkse situaties. aardigheid BB B GT ER-niveau A2 A2 A2+ Alle leerwegen Alleen voor GT Ik voer over eenvoudige en alledaagse gesprekken. Het gaat dan over uitwisseling van informatie van bekende onderwerpen en activiteiten.

Nadere informatie