Aan de goede kant van de eer. Deventer Juni Aflevering 2

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Aan de goede kant van de eer Deventer Juni Aflevering 2 Cambio is hoofdaannemer voor een viertal emancipatie/participatieprojecten. Aan de goede kant van de eer is een van deze projecten. In deze digitale nieuwsbrief vindt u actuele informatie over dit project. Aan de goede kant van de eer De Gemeente Deventer is een van de tien gemeenten die - in samenwerking met het Ministerie van VROM - het project Aan de goede kant van de eer uitvoeren. Eergerelateerd geweld is: elke vorm van geestelijk of lichamelijk geweld gepleegd vanuit een collectieve mentaliteit in een reactie op een (dreiging van) schending van de eer van een man of vrouw - en daarmee van zijn of haar familie - waarvan de buitenwereld op de hoogte is of dreigt te raken. (Bron: Ferwerda & Van Leiden, 2005, blz. 25) Er is een aantal doelstellingen geformuleerd; die kunt u vinden op 1

2 Scholing Er is in de afgelopen periode in Deventer draagvlak gecreëerd voor het bespreekbaar maken en voorkomen van Eergerelateerd Geweld. Tijd om de deskundigheid van professionals te vergroten. Dat gebeurt met een speciaal trainingsprogramma. Verschillende organisaties en convenantpartners hebben de afgelopen maanden scholing en trainingen gevolgd en in een aantal gevallen krijgt dat na de zomervakantie een vervolg. Signaleringstraining Zo n 25 mensen per keer konden deelnemen aan deze training. Veel organisaties hebben er gebuik van gemaakt. Zij hebben geleerd hoe Eergerelateerd Geweld kan worden gesignaleerd. De deelnemers vonden het een buitengewoon leerzame training. Verdiepingstraining Voor een aantal mensen volgen dan de verdiepingstrainingen. Zij gaan daadwerkelijk aan het werk met casussen, analyseren situaties, stellen een diagnose en zetten een traject uit. Arabist en Turkoloog Rob Ermers speelt daarbij een belangrijke rol. De deelnemers aan de training waren onder de indruk van zijn optreden. Hij brengt het wel heel dichtbij je, constateert een deelnemer. Hij maakt heel duidelijk hoe het werkt: niemand wil immers een stigma! Als niemand bij je op de koffie komt of met je wil spelen, dan voel je je heel ongelukkig, dan hoor je er niet bij. Dan wil je dat je familielid zich conformeert aan de gemeenschap waarin je leeft en als hij of zij dat niet doet, komt eergerelateerd geweld in beeld. Tot eind 2011 worden er in het kader van het project Aan de goede kant van de eer cursussen en trainingen gegeven. Elke organisatie moet vervolgens de opgedane kennis en expertise inbedden en borgen in de werkwijze van de organisatie. Meer weten over de trainingen? Neem dan contact op met projectleider Sabahat Kinaci. 2

3 Politie Izmir op bezoek in Deventer Een delegatie van de politie van het Turkse Izmir is eind maart op bezoek geweest bij de Politie IJsselland. Ook in Turkije krijgt de politie te maken met Eergerelateerd Geweld en ook daar probeert men het uit de taboesfeer te halen. Een mooie gelegenheid om het Deventer project Aan de goede kant van de eer onder de aandacht te brengen van de Turkse politiemensen en deze succesvolle samenwerking en openheid inzichtelijk te maken. Verschillende organisaties waren in Deventer vertegenwoordigd tijdens een lunch bij Mannencentrum Salomon. Het project werd uitgelegd en ervaringen gedeeld. De politiemensen uit Izmir benadrukten dat ook in Turkije samenwerking plaatsvindt met ketenpartners, maar duidelijk was wel duidelijk dat de casussen in Turkije veel meer vanuit een hiërarchische insteek worden benaderd. In Nederland ziet het er allemaal wat gemoedelijker uit dan in Turkije, maar de passie en gedrevenheid van de Deventer deelnemers kwamen duidelijk over. Het onderwerp is echter wel dermate ingewikkeld dat ook zij nog geen antwoorden en oplossingen hebben voor het probleem van Eergerelateerd Geweld. Waarschijnlijk zal het nog een aantal generaties duren voor er daadwerkelijk een cultuurverandering plaatsvindt Aan de goede kant van de eer wil niet alleen professionals bereiken, maar ook bewoners. Voor de inwoners van Deventer is een programma samengesteld dat o.a. bestaat uit het vertonen van documentaires, een voorstelling van Stichting Parels en een aantal lezingen en workshops bij Studium Generale van Saxion Hogescholen. Alle programmaonderdelen werden goed bezocht, door bewoners, maar ook door professionals. Liefdeswinter Donderdag 24 maart werd in de Openbare Bibliotheek - in aanwezigheid van maakster Gulsah Dogan - de IKON-documentaire Liefdeswinter vertoond. Met het filmen van de liefdeswinter van haar Koerdische oom Cemal en tante Emine uit Enschede maakte Gulsah Dogan een ontroerende documentaire over ouderen, een generatie die zelden of nooit over de liefde heeft gepraat, maar er wel ervaring mee heeft. Liefde als gespreksonderwerp was een taboe, romantische ideeën over het zoeken naar De Ware waren niet aan de orde in de tijd dat haar oom en tante opgroeiden. Na de vertoning gaat Gulsah in op vragen; in het bijzonder over haar persoonlijke beweegredenen om de film te maken. De film is nog een aantal keren vertoond in Deventer. In totaal hebben meer dan 300 mensen de documentaire, waarin meermalen het begrip eer aan de orde komt, gezien en er vervolgens over gediscussieerd. 3

4 Studium Generale en Aan de goede kant van de eer In maart 2011 was er vooral voor bewoners - een uitgebreid programma over Eergerelateerd Geweld bij het Studium Generale van Saxion Hogescholen. De vier bijeenkomsten vormden een interessante, samenhangende reeks en werden buitengewoon goed bezocht. Het aanwezige publiek deed van harte mee aan de verschillende discussies en nagesprekken. Donderdag 3 maart - Een zaak van eer De Nederlandse schrijfster en juriste Naema Tahir en Arabist en Turkoloog Rob Ermers gaan met elkaar en met het publiek het gesprek aan over Eergerelateerd Geweld. Daaraan voorafgaand vertelt Naema op een geestige, relativerende maar zeker ook kritische manier over haar leven tussen drie culturen: de Britse, de Pakistaanse en de Nederlandse. Naema praat uit eigen ervaring, onder meer over het conflict met haar ouders over een door haar geweigerd gearrangeerde - verloving. Rob Ermers legt uit dat er geen enkele cultuur is waarin eer niet bestaat. Eer gaat niet ideeën van het individu; om zijn of haar normen, maar over die van een gemeenschap. Donderdag 10 maart - Is.man Een indringende voostelling over eerwraak, geschreven en geregisseerd door Adelheid Roosen. Het verhaal van de dader, tot de daad aangezet door zijn vader en vertolkt door zijn zoon. Een prima aanleiding om eerwraak bespreekbaar te maken en dat is dan ook wat psycholoog Sezai Aydogan na afloop met de aanwezigen doet. Hij werkt dagelijks met daders en weet als geen ander hoe je een moeilijk onderwerp als eerwraak aan de orde stelt en van verschillende kanten kunt belichten. Donderdag 17 maart - Secrets: Don t ask Don t tell Psycholoog Andres Wismeyer is gefascineerd door geheimen. Geheimen hebben biedt bescherming, maar slechts tot op zekere hoogte, want het hebben van geheimen kan sociaal heel ingewikkeld en zwaar zijn. Een boeiend en helder betoog, waarbij de relatie met eer en de interculturele component wel worden genoemd, maar niet voldoende uitgewerkt. Maandag 21 maart Familieopstellingen Welke plek neem jij in binnen je familie? Wordt die plek soms zonder dat jij het weet of wilt beïnvloed door andere familieleden? Trainer en managementconsultant Stefan Woudenberg past de methodiek van Familieopstellingen vaak toe bij bedrijven en organisaties en laat hem ook zien tijdens deze Studium Generale. 4

5 Duitse TV ploeg maakt documentaire over integratie in Deventer Dat Deventer koploper is als het gaat om integratie en de aanpak van Eergerelateerd Geweld is zelfs doorgedrongen over de grens bij onze Oosterburen. Op 16 maart kwam een filmploeg van de invloedrijke Duitse zender PHOENIX (onderdeel van ARD en ZDF) naar Deventer om een documentaire te maken over de integratie in Deventer. Wethouder Margriet de Jager legde in haar beste Duits uit hoe het integratieproces in Deventer verloopt. De boodschap In Deventer doen wij het samen is bij de Duitse filmploeg over gekomen. Ze waren buitengewoon onder de indruk van de succesvolle projecten, werkwijzen en innovaties van de gemeente. De reportage maakt deel uit van een serie uitzendingen over dit thema in het programma Unter den Linden SPEZIAL, die in april op prime time zijn uitgezonden. Phoenix is gericht op Europese informatie en staat bekend om zijn goede documentaires en debatten. Het bezoek aan Deventer is ter plekke voorbereid door Sabahat Kinaci en Henk Kinds, met medewerking van Zafer Aydogdu van de gemeente Deventer. Lunch bij Salomon Aan de - overheerlijke - lunch bij Mannencentrum Salomon namen veel zelforganisaties, stichtingen en verenigingen deel. Allemaal spelen ze een belangrijke rol in de keten rondom integratie en Eergerelateerd Geweld. Zij vertelden de filmploeg hun ervaringen. Zekria Amani vertelde bijvoorbeeld over ontstaan en doelen van Mannencentrum Salomon. Wij zien geen dilemma s en problemen maar kansen, was een stelling die Zekria vol overtuiging poneerde. Na de lunch zijn er beelden gemaakt vanuit de politiewagen van wijkagent Adem Toptas en is hij geïnterviewd. Ook hij maakte duidelijk dat Deventer niet de problematiek van de Randstad kent, maar dat allochtone en autochtone bewoners uitstekend in een gemeente kunnen wonen, werken en leven. Medewerking Het was geweldig om te ervaren dat zoveel organisaties hun medewerking verleenden (op heel korte termijn), agenda's werden opgeschoond, afspraken verzet, dat alles toont de Deventer betrokkenheid! De filmploeg was dan ook zeer onder de indruk van Deventer, de maatschappelijke betrokkenheid die er heerst en de authentieke schoonheid van de stad. De documentaire bekijken? Dat kan via deze link: =4&transfer=2 5

6 De mensen achter het project Het klinkt natuurlijk prachtig: Het project Aan de goede kant van de eer. Maar wie zijn de mensen, de gezichten achter het project? De convenantpartners, de aanjagers, lokale initiators? In deze nieuwsbrief komt een aantal van het aan het woord. Met hun mening, visie of standpunt over Aan de goede kant van de eer in Deventer. De organisaties moeten het nu verder oppakken Ze heeft Eergerelateerd Geweld in haar portefeuille: Wethouder Margriet de Jager. Aan de goede kant van de eer is in Deventer dan ook haar project. Het is zó belangrijk dat Eergerelateerd Geweld bespreekbaar wordt gemaakt, vindt de wethouder. Ik vind het onacceptabel dat met name meisjes en vrouwen fysiek, maar ook mentaal, slachtoffer worden als de eer van de familie blijkbaar alleen gered kan worden door geweld toe te passen. Vaak is voor de buitenwereld niet zichtbaar en niet te bevatten waar het om gaat. Ook de intermediairs moeten zich er veel meer van bewust worden dat ze zich de vraag moeten stellen: Kan dit Eergerelateerd Geweld zijn? We kunnen het alleen voorkomen, door erover te praten, het uit de taboesfeer te halen. We weten al best veel, maar we weten nog niet hoe we het elkaar moeten vertellen en hoe we mogelijke slachtoffers van dit geweld tijdig kunnen opvangen en begeleiden. Ze heeft in de afgelopen periode een aantal bijeenkomsten van Aan de goede kant van de eer bijgewoond en heeft daar gemerkt dat de keten zich langzamerhand aan het sluiten is. Scholen zijn daarbij heel belangrijk, de mensen daar weten veel en signaleren veel, net als de huisartsen in de gemeente. Ik zie zeker vooruitgang. Projecten als deze horen in de gemeente, legt Margriet uit. Wij zijn trotse koploper in Nederland als het gaat om de aanpak van Eergerelateerd geweld, maar nu moet het verankerd worden in de samenleving. Dat betekent dat de organisaties het moeten aanpakken. Het hoort bij de algemene voorzieningen: we blijven als gemeente natuurlijk signaleren, maar de organisaties in de gemeente moeten het werk doen! Er zijn geen pasklare antwoorden; geen beproefde oplossingen Annemarie Broersma is projectleider binnen opsporing bij de Politie IJsselland. Een aantal verschillende thema s is ondergebracht bij de chefs van de politie. Voor Annemarie is dat Eergerelateerd Geweld. Zij is de spil van de regio en collega s kunnen met ingewikkelde zaken altijd bij haar terecht. Dat thema was nog niet ondergebracht toen ik deze functie kreeg, vertelt Annemarie. En er bleek ook nauwelijks iets over bekend te zijn, er waren geen onderzoeksresultaten. Ik vroeg me af hoe dat kwam: was er gewoon weinig sprake van eergerelateerd geweld of wisten we er simpelweg te weinig van? Helaas bleek dat laatste het geval. Daarom ben ik ook heel blij dat Deventer het initiatief heeft genomen voor Aan de goede kant van de eer. 6

7 Deventer aanpak De Politie IJsselland is bekend met diverse vormen van Huiselijk Geweld, maar Eergerelateerd Geweld is toch vaak een ander verhaal. Annemarie: Er zijn geen pasklare antwoorden, geen beproefde oplossingen. Bij Huiselijk Geweld heb ik gezien hoe goed het is om samen te werken met ketenpartners; ik weet dus hoe belangrijk dat is, ook als het gaat om Eergerelateerd Geweld. Dat is ook de enige manier waarop een casus goed behandeld kan worden; gebruik maken van de expertise van alle ketenpartners. Elke instantie moet zich daar hard voor maken. Deventer is daarmee inmiddels al heel ver. Zeker als je kijkt naar de contacten met Turkse organisaties en het vrouwennetwerk HEG (Huiselijk en Eergerelateerd Geweld). Allemaal werken ze samen voor hetzelfde doel: het bespreekbaar maken en uitbannen van Eergerelateerd Geweld. Dat vind ik zó goed van de Deventer aanpak! Aanspreekpunt De meeste politiebureaus in de regio IJsselland hebben inmiddels een aanspreekpunt voor Eergerelateerd Geweld. Politiemannen en vrouwen die daarvoor een speciale opleiding hebben gevolgd. Dat brengt verdieping, legt Annemarie uit. Dat is nodig, want wat is nu eer? Dat moet je goed weten om Eergerelateerd Geweld te kunnen herkennen. Dat is moeilijk, want in onze cultuur speelt het toch minder. Kom je een casus tegen waarin een man zijn vrouw slaat, dan is er heus wat aan de hand, maar vaak is er geen onderliggende dreiging: zijn twee mensen heel boos op elkaar en is dat uit de hand gelopen. Als er eer in het spel is, is de zaak vaak veel complexer, dan hebben we ook als politie alle hulp nodig die we kunnen krijgen om tot een oplossing te komen. Aangifte moet bijdragen aan oplossing Als het enigszins kan probeert de politie vervolging te voorkomen. Vervolging heeft vaak een negatieve bijsmaak. Maar je wilt ook recht doen aan het slachtoffer. We proberen het met gesprekken; een handreiking naar de hulpverlening. Als aangifte niet bijdraagt aan een oplossing moeten we dat soms gewoon niet doen. Dat bekijken we per casus, ze zijn allemaal zo anders! 7

8 Parels speelt Hart vol eer Stichting Parels wil vrouwen van diverse culturele achtergronden met elkaar in contact brengen. Dat doet zij door projecten op het snijvlak van maatschappij en kunst te ontwikkelen. Theater is het vertrekpunt, de ontmoeting tussen de vrouwen staat centraal. Op donderdag 16 juni ging de derde voorstelling van Stichting Parels Hart vol eer in première in de Deventer Schouwburg, onder toeziend oog van wethouder Margriet de Jager. In vlot gespeelde scènes en pijnlijke dialogen trekken levensverwoestende situaties voorbij. De hele voorstelling bestaat uit drie verhalen. Ze gaan over de wij-cultuur, maagdelijkheid en eerherstel. De drie scènes worden met elkaar verbonden door muzikale fragmenten. Ze vormen samen één voorstelling, maar kunnen ook afzonderlijk gespeeld en bekeken worden. Wethouder de Jager was onder de indruk. Deze voorstelling geeft op een goede manier weer wat in alle culturen (en dus ook in de onze) speelt. De actrices worden met elke voorstelling beter en professioneler; dat is echt een compliment waard. Hart vol eer is een uitstekende manier om op een sprekende, beeldende manier voorlichting te geven over Eergerelateerd Geweld, aan professionals, maar ook aan scholieren en bewoners. Twee voorstellingen in de Deventer Schouwburg Twee voorstellingen gaven de Parels op 16 juni en beide keren zat de zaal helemaal vol en kregen de actrices een oprechte staande ovatie. Na een van de voorstellingen vroeg een vrouw uit het publiek het woord. Geroerd bedankte zij de Parels voor de voorstelling: Dit is zó herkenbaar, en zó belangrijk dat we het er over hebben! Nagesprek Zoals altijd was er ook na deze voorstellingen ruimte voor een nagesprek, dat geleid werd door Sabahat Kinaci, projectleider van Aan de goede kant van de eer en al lang betrokken bij Stichting Parels. Iedereen voelde universele emoties. Het is goed om na te praten, het is een heftige voorstelling. Meer voorstellingen Na de zomervakantie wordt de voorstelling Hart vol eer nog verschillende keren gespeeld. Een keer in de Deventer Schouwburg en een aantal keren in besloten kring voor de politie. Mogelijk gaat de voorstelling ook naar Den Haag, naar een landelijke bijeenkomst over Eergerelateerd Geweld. Maar ook u kunt de voorstelling inhuren voor uw organisatie, indien gewenst inclusief het nagesprek. Neem dan contact op via info@stichtingparels.nl. 8

9 Stichting Parels gelooft in de toekomst als we samen geschiedenis opbouwen. Zij daagt vrouwen van alle culturen uit elkaar te leren kennen en geïnspireerd te raken. Zij maakt theater en organiseert ontmoetingen vol levenskunst. Stichting Parels: om andere vrouwen te ontmoeten. Meer weten over Aan de goede kant van de eer? Neem dan contact op met: Sabahat Kinaci Projectleider Tel: Meer informatie vindt u ook op Meer informatie over Cambio en de andere projecten op: Colofon Digitale Nieuwsbrief Aan de goede kant van de eer Tekst: Cambio Fotografie: Cambio, en Viorica Cernica ( 9