Burgemeester en wethouders

Transcriptie

1 Burgemeester en wethouders Raadsvoorstel voor behandeling in oordeelvormende/besluitvormende vergadering Datum vergadering : Zaaknummer : 7962 Onderwerp : Bomenbeleidsplan "Toekomst voor bomen, bomen voor de toekomst" Agendapunt : BV05 Portefeuillehouder : Breunis van de Weerd Behandelend ambtenaar : Irma van Riel en Wim Janssen Afdeling : Afd. BGVBA, cluster ROG Telefoonnr. : ( adres : wim.janssen@ede.nl Vastgesteld door het college : Beslispunt(en): 1. kennis te nemen van het beleidsboek en de inspraaknota van het Bomenbeleidsplan "Toekomst voor bomen, bomen voor de toekomst"; 2. als beleidsuitgangspunten vast te stellen: i) we kiezen voor het scenario met "accent op structuren" om daarmee het groene karakter van Ede te waarborgen; ii) we zijn flexibel in oplossingen en planten of handhaven alleen bomen op plaatsen waar het op een duurzame manier kan; iii) de kaarten met de streefbeelden voor de structuren en de sferen voor de woonomgeving als kader te zien; iv) we voldoen overal aan de zorgplicht; v) burgers hebben een belangrijke stem over de boomstructuur in de woonomgeving binnen technische, financiële en ruimtelijke kaders; 3. het college van burgemeester en wethouders op te dragen het omgevingsvergunningstelsel voor het onderwerp bomen te herzien, met als doel de focus te leggen op echt belangrijke bomen én deregulering; 4. de financiële consequenties van het Bomenbeleidsplan te betrekken bij de integrale afweging in het kader van de Meerjarenbeleidsvisie Toelichting 1. Inleiding/aanleiding De gemeente Ede werkt aan een toekomstbestendig bomenbestand van goede kwaliteit. Bomen op geschikte locaties, kansen creëren voor vitale en volgroeide bomen met een betaalbaar onderhoud. Dat houdt voor sommige gevallen in dat de inrichting van de openbare ruimte aangepast wordt ten gunste van de bomen, standplaatsverbeteringen, en in andere gevallen de bomen plaats moeten maken. Op geschikte plekken waar bomen oud kunnen worden planten we bomen. De Visie Ede 2025 geeft aan Ede is dé buitenstad van Nederland. De kwaliteit van de woon- en leefomgeving is zeer hoog. Dit is de natuurlijke kwaliteit van Ede. Daarnaast geeft de Visie Ede 2015 aan We zijn er in geslaagd een eigen, groene vorm van stedelijkheid te ontwikkelen die passend is voor Ede. Het bomenbeleidsplan benoemt mogelijkheden om deze eigen, groene vorm verder uit te werken. 2. Achtergrond(en) De gemeenteraad heeft in 2006 het vorige bomenbeleidsplan vastgesteld. Dat beleidsplan bevat onvoldoende handvatten om de huidige problematiek met bomen aan te pakken. In de periode zijn veel bomen in verharding aangeplant. Een aanzienlijk deel van deze bomen heeft een slechte vitaliteit of veroorzaakt opdruk van verharding. De zorgplicht komt in het geding. In december 2012 is de raad hier al over geïnformeerd aan de hand van de problematiek in Bennekom. In juni 2013 zijn aan de raad mogelijke oplossingen gepresenteerd. Argumenten en alternatieve beleidskeuzes 1. Het Bomenbeleidsplan biedt minstens tien jaar houvast en richt zich daarom op de echt lange termijn.

2 Blz. 2 Voor een duurzaam bomenbestand tegen beheersbare kosten is een lange termijn visie en het uitspreken van een ambitie nodig. Het Bomenbeleidsplan is hiervoor het instrument. 3. In het Bomenbeleidsplan worden de volgende beleidsuitgangspunten genoemd. 3a. Om het groene karakter van Ede op lange termijn te borgen is het scenario met accent op structuren het middel. De groene structuren vormen de kracht van Ede. De bomen vormen daar een essentieel onderdeel van. In de hoofd- en wijkstructuren wordt het groen door alle bewoners en bezoekers ervaren. Gelukkig heeft de gemeente veel goede boomstructuren met toekomstwaarde. Er is een groen casco van bomen en dat kan behouden en versterkt worden mits er gericht wordt geïnvesteerd. Bomen in de woonomgeving zijn belangrijk voor het woongenot, maar zijn wat minder bepalend voor het totale groene karakter. Met specifieke oplossingen kan daar ook een groen beeld worden bereikt. Dit scenario heeft het laagste risico voor het bomenbestand in de toekomst. In dit scenario worden de bomen de meest robuuste voorwaarden geboden en is de weerstand tegen verstoringen het grootst. Een gevarieerd bomenbestand met goede groeiomstandigheden kan een stootje verdragen. In het bomenbeleidsplan worden ook de scenario s accent op budget en accent op woonstraten genoemd. De specifieke voor- en nadelen van deze scenario s staan vermeld in het beleidsboek. 3b. We streven naar een duurzaam bomenbestand We werken toe naar een bomenbestand waarbij bomen kunnen uitgroeien zoals bedoeld. Ernstige overlast en hoge onderhoudskosten worden hierdoor beperkt. Hierbij is voldoende beschikbare bovengrondse en ondergrondse ruimte van belang. We kijken niet alleen naar de openbare ruimte, maar van gevel tot gevel. Het is een gemeenschappelijke taak van bewoners en gemeente om te streven naar een passend groen beeld. Het aantal functies dat in de openbare ruimte moet worden gecombineerd neemt steeds toe. Wegprofielen uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw voldoen vaak niet meer aan het huidige gebruik. Er is maatwerk nodig om met bestaande of nieuwe bomen een groen beeld te creëren. Op woonomgevingniveau krijgen bewoners een belangrijke stem. Als ze kiezen voor een mix van verschillende bomen kan dat als deze bomen ten minste geschikt zijn voor de plaats en omgeving. 3c. De vastgestelde structuren en sferen vormen het uitgangspunt bij omvormingen. De kaarten voor de structuren en sferen geven aan hoe het best een groen karakter kan worden gehandhaafd binnen de beschikbare ruimte. De vastgestelde beelden vormen geen strak keurslijf. In het inspiratieboek zijn diverse oplossingsrichtingen uitgewerkt. 3d. Volgens het burgerlijk wetboek moeten we voldoen aan maatschappelijk betamende zorgvuldigheid oftewel zorgplicht. Allereerst geldt het morele aspect: als gemeente wil je niet verantwoordelijk zijn voor ongelukken die redelijkerwijs voorkomen kunnen worden. Als bij eventuele letsels of schade blijkt dat de gemeente haar zorgplicht niet heeft vervuld, worden de kosten niet meer door de verzekering gedekt. 3e. Bewoners en gemeente geven de woonomgeving vorm, het is logisch dat beide partijen meedenken en meebeslissen. We richten de woonomgeving in voor de gebruikers. Hun stem daarin is belangrijk. Voorwaarde is dat nieuw te planten bomen kunnen uitgroeien volgens hun natuurlijke vorm tegen acceptabele onderhoudskosten. Dat betekent dat bomen onder- en bovengronds voldoende ruimte moeten hebben.de gemeente brengt haar expertise in wat betreft de technische voorwaarden en de geschikte boomsoorten maar staat wel open voor de inbreng van bewoners. Het groene beeld wordt bepaald door particulier en openbaar groen. Daar waar de groene uitstraling alleen kan worden bereikt met bomen in de openbare ruimte, zal in principe meer budget beschikbaar moeten zijn.

3 Blz. 3, Behoort bij zaaknr f. Het omgevingsvergunningsstelsel op het gebied van bomen voldoet niet meer aan de eisen van de tijd. Het is gewenst het om te vormen naar een systeem waarbij alleen geregistreerde monumentale en waardevolle bomen kap vergunningplichtig zijn. Bij de meeste aanvragen voor omgevingsvergunningen door particulieren, wordt de vergunning verleend. Het is zinvoller om het stelsel te beperken tot de bomen die er toe doen. De huidige regelgeving is bewerkelijk en kostbaar voor de gemeente. De onderbouwing van de aanvraag vraagt tijd en capaciteit. Deze is nu noodzakelijk om de procedure met succes te kunnen doorlopen. Door de frequente zienswijzen en bezwaren is het uitvoeringstijdstip lastig aan te geven. Vervelend in situaties waar groot draagvlak onder aanwonenden is voor ingrepen. Bij omvormingen in openbaar gebied wordt altijd gecommuniceerd met omwonenden. De behandeling van aanvragen voor kappen (binnen de omgevingsvergunning) vraagt ook capaciteit. Voordat de raad een besluit tot wijziging van het vergunningstelsel voorgelegt kan worden, moet eerst een gebiedsdekkende inventarisatie gemaakt worden van de monumentale en waardevolle bomen, zowel in de openbare ruimte als op particulier terrein. Kanttekeningen 3a Het groene imago wijzigt en kan in de woonomgeving onder druk komen te staan Er zijn woonstraten waar weinig mogelijkheden zijn om op een verantwoorde manier bomen terug te zetten. Dat kan alleen met dure bloempot bomen. 3b In woonomgevingen zijn prachtige oplossingen mogelijk maar er kan ook een eenheidsworst ontstaan. Bewoners krijgen een belangrijke stem op woonomgevingsniveau. Ervaringen uit het verleden leren dat bewoners nogal eens massaal kiezen voor een succesvolle of mooi bloeiende mode boom in de directe omgeving. 3c De zorgplicht met beleid toepassen Voor bomen met een beperkte toekomstverwachting is het niet verstandig nog veel geld uit te geven. Bij noodzakelijke ingrepen, die volgen uit het VTA-advies, is het beter de boom te kappen. Dit stuit soms op onbegrip bij aanwonenden. Voor bomen met een goede toekomstverwachting moeten wel de goede maatregelen worden genomen. Risico s Als er niet voor één van de scenario s uit het beleidsboek van het bomenbeleidsplan wordt gekozen, wordt de huidige manier van werken voortgezet. Er kan dan maar in beperkte mate worden omgevormd. Dat heeft nadelige gevolgen voor de periode na 10 jaar: De onderhoudskosten stijgen aanzienlijk Er is een groter aantal probleembomen zonder toekomstkansen Een aanzienlijk aantal bomen moet om veiligheidsredenen worden weggehaald. Er kunnen kale straten ontstaan. De levensduur van nu nog kansrijke bomen wordt verkort. Er is een aanzienlijke waardedaling van het bomenbestand. Burgerparticipatie In de voorbereiding zijn de SME en de dorpsraad Bennekom betrokken. De overige dorpsraden zijn geïnformeerd, zij hebben geen verdere toelichting gevraagd. In het plan wordt aangegeven dat de inbreng van burgers bij de daadwerkelijke omvormingen groot zal zijn, vooral op woonomgevingsniveau. Dit is alleen het geval als er iets te kiezen valt dus als er voldoende financiele middelen zijn om iets te doen. Communicatie In het bomenbeleidsplan staan aanbevelingen voor communicatie. Ook is een communicatieplan opgesteld. Kosten, baten en dekking In het plan (beleidsboek pagina 44) is een samenvatting gegeven van de benodigde budgetten bij de onderscheiden scenario s. Deze scenario s zijn: I. Accent op budget II. Accent op structuren III. Accent op woonstraten

4 Blz. 4 De budgettaire onderbouwing van de onderscheiden scenario s kennen de volgende aspecten: a. gedurende de omvormingstijd is een aanzienlijk extra budget nodig b. omvorming levert op termijn structurele besparingen op, zowel op het onderhoudsbudget bomen als op elementenverhardingen. Om een schetst te geven van de budgettaire consequenties is voorts uitgegaan van nadere uitgangspunten: De te bereiken jaarlijkse besparing zal zich niet pas voordoen wanneer alles is omgevormd. M.a.w. het besparingseffect zal min of meer gelijkmatig worden bereikt al naar gelang de feitelijke jaarlijkse realisering van de omvorming. V.w.b. de omvormingsperiode kan ook gekozen worden voor een langere termijn bv 15 jaar. De nu beschikbare structurele budgetten blijven op het niveau van de begroting Hierna is schematisch aangegeven wat de jaarlijkse budgettaire effecten zijn bij een omvormingstijd van 10 respectievelijk 15 jaren, waarbij is gerekend met het gefaseerd bereiken van de besparingen op de aspecten onderhoud bomen en onderhoud elementenverhardingen. I.Accent op budget Omvormingskosten * Omvorming Totaal extra s-termijn in budgetten in jaren omvormingsperiode Dat is Jaarlijkse gemiddeld per besparing na jaar omvormingsperiode Terugverdie n-tijd in jaren na omvorming speriode Omvormingskosten ,3 Omvormingskosten ,8 II. Accent op structuren Omvormingskosten ,3 Omvormingskosten ,8 III. Accent op woonstraten Omvormingskosten ,6 Omvormingskosten ,1 Zoals in de besluitvorming aangegeven wordt voorgesteld de financiele consequenties van het BB-plan te betrekken bij de integrale afweging in het kader van nieuw convenant / meerjarenbeleidsvisie. Alsdan kan ook het gehele speel- en spanningsveld worden overzien van opgelegde en in onderzoek zijnde ombuigingen, de kerntakendiscussie en de inhoudelijke haalbaarheid van eventuele specifieke ombuigingsvoorstellen. De nul-optie Om compleet te zijn het volgende. Als we geen uitvoering geven aan het Bb-plan, blijft de bestaande situatie voortbestaan. Huidige inschatting is dat er ook dan extra kosten ontstaan. Na 10 jaar ligt dat in de ordegrootte van extra per jaar (waarvan voor elementenverharding en voor het bomenonderhoud zelf) en nemen ook na die tijd toe. Uitvoering en vervolgprocedure Na vaststelling door de gemeenteraad kunnen de omvormingen worden opgestart. De mate waarin hangt af van de beschikbare financiën. De prioriteiten worden gesteld op basis van de inventarisatie en combinatie met andere werken. Per jaar wordt daarvoor een lijst opgesteld. Per omvorming wordt gezocht naar een specifiek communicatiemiddel. Dat is uitgewerkt in het communicatieplan. De omvormingen worden waar mogelijk geclusterd voor aanbesteding. De omvormingen vormen een continue proces. Een evaluatie na twee jaar is gewenst.

5 Blz. 5, Behoort bij zaaknr Gemeenteraad Het raadsvoorstel wordt aangeboden aan de Agendacommissie, met het verzoek dit te agenderen voor de oordeelvormende en vervolgens besluitvormende vergadering van de gemeenteraad. Burgemeester en wethouders van Ede, RICHARD WIELINGA de secretaris CEES VAN DER KNAAP de burgemeester