NU leren voor de TOEKOMST

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NU leren voor de TOEKOMST"

Transcriptie

1 Welkom Kies alstublieft de cirkel die je situatie het best omschrijft. Vervolgens het verzoek of groen/blauw en rood/geel bij elkaar plaats willen nemen. Voortgezet Onderwijs Veel ervaring (21 ste eeuwse vaardigheden) Voortgezet Onderwijs Weinig ervaring (21 ste eeuwse vaardigheden) Basisonderwijs Veel ervaring (21 ste eeuwse vaardigheden) Basisonderwijs Weinig ervaring (21 ste eeuwse vaardigheden) NU leren voor de TOEKOMST MinkaDumont Juni

2 21 ste eeuwsevaardigheden 21 ste eeuwsevaardigheden Leren Leren en Vindingrijkheid Creativiteit en Innovatie Kritisch denken en Problemen oplossen Communicatie en Samenwerken Informatie, Media en Technologie Informatievaardigheden Mediavaardigheden I.C.T (informatie, communicatie, technologie) Leven en Werken Flexibiliteit en Aanpassingsvermogen Initiatief en Zelfsturing Sociale en Culturele Vaardigheden Leiderschap en Verantwoordelijkheid 2

3 Leren Leren en Vindingrijkheid Creativiteit en Innovatie Creatief denken Werk creatief met anderen samen Voer je ideeën uit Kritisch denken en Problemen oplossen Redeneer effectief Gebruik systeemdenken (Graphic organizers) Beoordeel en maak keuzes Los problemen op Communicatie en Samenwerken Communiceer duidelijk en effectief Werk samen met anderen Informatie, Media en Technologie Informatievaardigheden Beoordeel informatie Beheer en gebruik informatie Mediavaardigheden Analyseer media Creëer media producten I.C.T (informatie, communicatie, technologie) Maak effectief gebruik van technologie 3

4 Leven en Werken Flexibiliteit en Aanpassingsvermogen Sta open voor verandering Wees flexibel Initiatief en Zelfsturing Beheer je doelen en je tijd Werk zelfstandig Wees een Self-directed Learner (ga verder dan het vastgestelde en geijkte) Sociale en Culturele Vaardigheden Zorg voor effectieve interactie Omarm diversiteit Productiviteit en Verantwoordelijkheid Neem de verantwoordelijkheid voor projecten Behaal resultaat Leiderschap en Verantwoordelijkheid (Bege)leid anderen Stel je verantwoordelijk op 4

5 NU leren voor de TOEKOMST Vakoverstijgend Relevant Ontwikkelen van vaardigheden in tegenstelling tot overdragen van kennis Duidelijke evaluatie-eisen: criteria voor succes Begeleid proces Criteria voor Succes Duidelijke verwachtingen vooraf: evaluatie-eisen (door leerling zelf?) Begeleid proces executieve functies Vier het resultaat Evaluatie wie? 5

6 Voorbeeld - Basisonderwijs Projectopdracht: Hoe kunnen we kamperen (nog) leuker en comfortabeler maken? Vakgebieden: Rekenen/wiskunde; geschiedenis, beeldende vorming, taal, techniek Inleiding: Straks is het weer lekker zomervakantie en veel mensen trekken er dan op uit naar een camping. Een aantal weken slapen in een tentje of caravan. Stel je voor dat wij tent ontwerpers zijn! Wat kunnen wij verzinnen om allemaal te veranderen en/of verbeteren aan een tent? Product:In de klas staat een (klein) koepeltentje als voorbeeld. Daarnaast is er met tape een ruimte op de grond afgetekend waar de tent moet komen. Het product is een model/plattegrond van de supervernieuwdetent. Elk onderdeel in de tent bevat een kaartje met daarop een QR code. De gescande code gaat naar een filmpje waarin de leerlingen uitleg geven over dat onderdeel (en vooral waarom het een verbetering is van wat er al was ) De code kan ook naar foto s van een serie tekeningen of andere producten van de kinderen gaan. Voorbeeld - Basisonderwijs Projectopdracht: Hoe kun je je kennis over de nationale en internationale markt gebruiken voor het verbeteren van een uitvinding, gadget of gereedschap? Vakgebieden: Rekenen/wiskunde; geschiedenis, beeldende vorming, taal, techniek Inleiding: Wat gebeurt er wanneer een uitvinding of gadget niet meer populair is? Als het gebruik afneemt en de verkoopcijfers dalen? Geef het product een update! Welke uitvinding of gadget heeft zijn populariteit verloren? Verbeter en vernieuw dit product zodat mensen het weer willen gebruiken. Maak iets ouderwets weer Hot & Happening Product:Maak een gedetailleerde ontwerptekening van het vernieuwde product en bereid met elkaar een ludieke presentatie voor waarin duidelijk wordt wat het was waarom het onpopulair werd wat het nu is waarom het weer populair wordt. Maak in je presentatie gebruik van verschillende media toepassingen. 6

7 Voorbeeld Voortgezet Onderwijs Projectopdracht: Bewijs of sportdrankjes werkelijk de prestaties verbeteren Vakgebieden: Rekenen/wiskunde; geschiedenis, NASK, biologie Inleiding: We zijn ingehuurd door AJAX (PSV, Feijenoordetc ) om data te verzamelen en te bekijken of sportdranken inderdaad de prestaties verbeteren. De club krijgt namelijk regelmatig aantrekkelijke sponsordeals aangeboden, maar de directie twijfelt aan de validiteit van dit soort performance boosters. Aan ons de taak om met een goed gedocumenteerd advies te komen. Product: Onderzoeksverslag over de validiteit van sportdrank. In dit verslag wordt zowel de theorie achter de prestatie verhogende ingrediënten in de sportdrank beschreven als ook een weergave in tabel en grafiek van de uitslagen van de verschillende tests die zijn uitgevoerd. Het verslag sluit af met een conclusie en een aanbeveling. VERVOLGENS gebruiken wij onze opgedane kennis om ons eigen sportdrank op de markt te brengen. Het product bestaat uit een modelfles met een etiket met daarop de naam, logo, slogan, ingrediëntenlijst èn een reclamefilmpje van seconden. Begeleid proces Deelopdrachten formuleren bij de projectopdracht Criteria voor succes voor ZOWEL projectopdracht als voor deelopdrachten Samenwerken / taken verdelen / deelopdrachten presenteren Feed-forward, feed-up, feed-back 7

8 Feedback Voorbeeld opzet begeleid proces Projectopdracht: Hoe kunnen we kamperen (nog) leuker en comfortabeler maken? Projectopdracht: Hoe kun je je kennis over de nationale en internationale markt gebruiken voor het verbeteren van een uitvinding, gadget of gereedschap? Projectopdracht: Bewijs of sportdrankjes werkelijk de prestaties verbeteren Aan de slag 8

9 Aan de slag Afronding workshop Ik dacht dat ik maar nu denk ik zodat ik 9

10 De Taxonomie van Bloom 6. Creëren Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Ontwerpen, maken, plannen, produceren, uitvinden, bouwen 5. Evalueren Motiveren of rechtvaardigen van een besluit of gebeurtenis Controleren, hypothetiseren, bekritiseren, experimenteren, beoordelen 4. Analyseren Informatie in stukken opdelen om de verbanden en relaties te onderzoeken Vergelijken, organiseren, uit elkaar halen, ondervragen, vinden 3. Toepassen Informatie in een andere context gebruiken Bewerkstelligen, uitvoeren, gebruiken, toepassen 2. Begrijpen Ideeën of concepten uitleggen Interpreteren, samenvatten, hernoemen, classificeren, uitleggen 1. Onthouden Informatie herinneren. Herkennen, beschrijven, benoemen Hogere orde denken Lagere orde vragen Lagere orde vragen zijn vragen die een beroep doen op onthouden, begrijpen en (deels) toepassen Geschikt voor: Evalueren van de voorbereiding en het begrip van leerlingen Vaststellen van de sterktes en zwaktes van leerlingen Herhalen en samenvatten van gegeven informatie 10

11 Hogere orde vragen Hogere orde vragen zijn de vragen waarbij voor het antwoord de vaardigheden voor analyseren, evalueren of creëren nodig zijn Geschikt voor: Stimuleren om verder en kritischer na te denken Stimuleren van het probleemoplossend denkvermogen Ontlokken van discussie Stimuleren om zelfstandig op zoek te gaan naar informatie Vragen stellen Les Kikkers Variant 1 Wanneer kwaken kikkers? Hoe ademen kikkers? En kikkervisjes? Wat eten kikkers? Wat is koudbloedig? Waar leven kikkers? Les Kikkers Variant 2 Welke relatie zie je tussen de lichaamsbouw van de kikker en zijn manier van voortbewegen? Wat moet er aan een kikker veranderen wil het kunnen overleven in een woestijn? De kikker is een beschermde diersoort. Welke gevolgen zal het uitsterven van alle kikkers op de aarde hebben? (Wat zou er op aarde veranderen?) Ontwerp en beschrijf een kikkerparadijs, gebruik de achterkant van dit vel voor een tekening. Het antwoord is kikkervisje; verzin tenminste 5 vragen bij dit antwoord. 11

12 Graphic Organizers Graphic Organizers zijn visuele weergaven van de samenhang tussen feiten, theorieën en/of ideeën in een tekst of les. Geschikt om: Een nieuw onderwerp te verkennen Een onderwerp of informatie te analyseren: categoriseren, classificeren, bepalen van relaties, vergelijken, bepalen van volgorde etc. Informatie, feiten of ideeën te evalueren. Te plannen, aantekeningen te maken, samenvattingen te maken. Analyseren Categoriseren/Classificeren: Informatie of een onderwerp opdelen in categorieën. 12

13 Kasteel Torens Slotgracht Muren Opdracht: Wat zou jij, met de mogelijkheden van deze tijd, veranderen/toevoegen aan een Middeleeuws kasteel zodat het nog beter kon dienen als verdedigingsbouwwerk? Maak een ontwerptekening van jouw gepimpte kasteel. Analyseren Volgorde bepalen: binnen een plan van aanpak of een reeks gebeurtenissen 13

14 Opdracht: Van je mond tot je k Beschrijf of teken welke weg voedsel aflegt in je spijsverteringssysteem Analyseren Relaties bepalen: onderlinge verhoudingen, oorzaak/gevolg, actie/reactie 14

15 Opdracht: Identificeer oorzaken en gevolgen voor het broeikaseffect oorzaken broeikaseffect gevolgen Analyseren Vergelijken: Overeenkomsten / verschillen 15

16 Opdracht: Vergelijk de manier van voortplanten van de paardenbloem, de roos en de zonnebloem. Bepaal vervolgens welke manier van voortplanten jij het beste vindt, licht toe waarom je dit vindt. Evalueren Conclusies trekken, waarde bepalen, feiten/meningen, data interpreteren, mening geven, voordelen/nadelen, argumenteren 16

17 Opdracht: Welk beroep is het best? Onderbouw je mening met duidelijke argumenten waarom je voor dit beroep hebt gekozen! Kies uit: kunstschilder, boer, huisarts of astronaut 17

Leren Denken in de 21 ste Eeuw

Leren Denken in de 21 ste Eeuw Leren Denken in de 21 ste Eeuw Minka Dumont November 2015 www.ihots.nl Praatje 20 min. Over de toekomst en 21 ste eeuwse vaardigheden Eigen inhoud kiezen 10 min. Werk in groepjes aan de opdracht die hoort

Nadere informatie

Leren Denken! in de 21 ste Eeuw. Minka Dumont November 2014

Leren Denken! in de 21 ste Eeuw. Minka Dumont November 2014 Leren Denken! in de 21 ste Eeuw Minka Dumont November 2014 www.ihots.nl Praatje 20 min. Over de toekomst en 21 ste eeuwse vaardigheden Eigen inhoud kiezen 10 min. Werk in groepjes aan de opdracht die hoort

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Doel Workshop

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Doel Workshop Rijke Lessen zetten je aan het denken Doel Workshop Het bieden van inzicht en handreikingen m.b.t.: Het zelf ontwerpen van lesmaterialen en projecten voor hoogbegaafde leerlingen Het vaardig maken van

Nadere informatie

Denken kun je Leren!

Denken kun je Leren! Denken kun je Leren! Bekijk de twee vragen hieronder. Op welke manier verschillen deze twee vragen van elkaar? (Bedenk het antwoord voor jezelf draai je naar degene waar je het dichtste bij zit bespreek

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Plusgroepen/ talentonderwijs op KBS De Langewieke. Nicky Wolthuis, KBS De Langewieke Dedemsvaart, 19 mei

Plusgroepen/ talentonderwijs op KBS De Langewieke. Nicky Wolthuis, KBS De Langewieke Dedemsvaart, 19 mei Plusgroepen/ talentonderwijs op KBS De Langewieke Nicky Wolthuis, KBS De Langewieke Dedemsvaart, 19 mei 2016 1 Wie ben ik en wat doe ik Sinds 2005 leerkracht op KBS De Langewieke, Dedemsvaart In 2012 gestart

Nadere informatie

Je eigen onderwijs ontwikkelen

Je eigen onderwijs ontwikkelen Welkom bij: Je eigen onderwijs ontwikkelen Nora Steenbergen Penterman Zelf lessen ontwerpen 1 Doelgericht vaardigheden verder ontwikkelen samen met leerling leerdoelen bepalen inzicht in zichzelf sterke

Nadere informatie

Taxonomie van Bloom. (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren. Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren

Taxonomie van Bloom. (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren. Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Taxonomie van Bloom (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Ontwerpen, maken, plannen, produceren, uitvinden, bouwen 5. Evalueren Motiveren

Nadere informatie

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden Peergroeponderwijs Over het opzetten van een plusklas Dé Dag 25 november 2016 Jaap Verouden jverouden@hetabc.nl Startopdracht Verzin zoveel mogelijk overeenkomsten tussen een kleerhanger en een koekoeksklok

Nadere informatie

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek. ICT&O

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek.   ICT&O Onderwijsontwerp Onderwijsontwerp methodiek methodiek ICT&O www.saxion.nl/icto Voorwoord Ga jij een module/onderwijseenheid (her)ontwerpen? Dan komt SHUFFLE wellicht goed van pas. Deze onderwijsontwerp

Nadere informatie

Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3. Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011

Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3. Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011 Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3 Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011 Kenmerken van een (hoog)begaafde leerling Plenaire opdracht: Wat zijn voor jou de kenmerken van een (hoog)begaafde

Nadere informatie

talenten ontwikkelen. Workshop Acadin. William Meuleman Onderwijsadviseur DE Ambassadeur Acadin

talenten ontwikkelen. Workshop Acadin. William Meuleman Onderwijsadviseur DE Ambassadeur Acadin talenten ontwikkelen Workshop Acadin William Meuleman Onderwijsadviseur DE Ambassadeur Acadin 1 wat biedt deze workshop? In deze workshop: 1. Wat is Acadin (kort) 2. Impressie van de leeromgeving 3. Hoe

Nadere informatie

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Je eigen onderwijs ontwikkelen

Je eigen onderwijs ontwikkelen Je eigen onderwijs ontwikkelen Allen van harte welkom! Nora Steenbergen-Penterman Onderwijskundige 20 april 2016 Opdracht 1: wat/waarvoor wil je onderwijs ontwikkelen? www.talentstimuleren.nl Het curriculaire

Nadere informatie

CBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013

CBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013 Plusgroep 2012-2013 Wanneer hoogbegaafd? CITO A of A+ scores na zes of twaalf maanden doortoetsen op Cito begrijpend lezen en rekenen De leerling voldoet aan een aantal kenmerken van hoogbegaafdheid Kenmerken

Nadere informatie

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

* Kleuters uitdagen werkt!

* Kleuters uitdagen werkt! voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met

Nadere informatie

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag

Rijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen

Nadere informatie

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk

Bloom. Taxonomie van. in de praktijk Bloom Taxonomie van in de praktijk De taxonomie van Bloom kan worden toegepast als praktisch hulpmiddel bij het differentiëren in denken en doen. Het helpt je om in je vraagstelling een plaats te geven

Nadere informatie

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek. ICT&O

Onderwijsontwerp. Onderwijsontwerp. methodiek. methodiek.  ICT&O Onderwijsontwerp Onderwijsontwerp methodiek methodiek ICT&O www.saxion.nl/icto Voorwoord Ga jij een module/onderwijseenheid (her)ontwerpen? Dan komt SHUFFLE wellicht goed van pas. Deze onderwijsontwerp

Nadere informatie

ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent

ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent Vier in balans 2 ICT coördinator Beleid Organisatie Deskundigheidsbevordering Begeleiding leerkrachten Communicatie Administratie

Nadere informatie

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012 Masterclass: Van visie op talentontwikkeling tot ingebed beleid Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012 Dabrowski: overexcitabilities productief gevoelig scherpe waarneming Dweck: FIXED vs growth mindset

Nadere informatie

Compacten en verrijken voor getalenteerde kinderen.

Compacten en verrijken voor getalenteerde kinderen. Onderwijsdag 20 maart 2012 Compacten en verrijken voor getalenteerde kinderen. Compacten en verrijken zijn begrippen die meestal gebruikt worden in de context van onderwijs voor begaafde leerlingen. Leerlingen

Nadere informatie

talentstimuleren.nl CREATIEF DENKEN Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën

talentstimuleren.nl CREATIEF DENKEN Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën Ik let op (onopvallende) details en voeg details toe aan eerdere ideeën Ik zie meerdere denkrichtingen en verander flexibel van denkrichting

Nadere informatie

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken. Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het

Nadere informatie

Sinemiddag Verdiepend lezem. 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen

Sinemiddag Verdiepend lezem. 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen Sinemiddag Verdiepend lezem 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Contactgegevens Bianca Lammers b.lammers@cps.nl 06 29502901 Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek

Nadere informatie

Tien competenties voor de 21 e eeuw

Tien competenties voor de 21 e eeuw Tien competenties voor de 21 e eeuw Natuurlijk leren in de 21 e eeuw 28 september, Keete Voerman en Anne Remmerswaal Programma Introductie Waar denk je aan? Uitwerking model Aan de slag met aanpak voor

Nadere informatie

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Zelfsturing Zelfsturing - Onderbouw O: Ik houd mijn aandacht er goed bij als dat nodig is O: Ik werk zelfstandig als dat nodig is O: Ik zorg dat mijn werk er netjes

Nadere informatie

Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011

Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011 Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011 Hoe je het onderbuikgevoel zichtbaar maakt voor leerlingen (en jezelf) Wat bedoel ik met determineren? Hoe doe je dat

Nadere informatie

Taxonomie van. Bloom in de praktijk van de kleuterklas

Taxonomie van. Bloom in de praktijk van de kleuterklas Taxonomie van Bloom in de praktijk van de kleuterklas De taxonomie van Bloom kan worden toegepast als praktisch hulpmiddel bij de ontwikkeling van lesmateriaal en activiteiten. Het model gaat ervan uit

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Profielproduct-2- -Verantwoording-!

Profielproduct-2- -Verantwoording-! 1 Profielproduct-2- -Verantwoording- Naamauteurs) F.J.Kuiper Vakgebied Aardrijkskunde Onderwerp HetzichtbaarmakenvanhethogereordedenkenindevwoC bovenbouwbijhetvakaardrijkskunde. Opleiding InterfacultaireLerarenopleidingen,UniversiteitvanAmsterdam

Nadere informatie

In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen.

In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Leerlijn programmeren In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Deze leerlijn is opgebouwd aan de

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Kader voor ontwikkeling - Denkvaardigheden

Kader voor ontwikkeling - Denkvaardigheden Kader voor ontwikkeling - Denkvaardigheden Denken over denken Denken over denken - Onderbouw O: Ik geef sterke punten van mijn aanpak/uitwerking aan -19-0 O: Ik geef verbeterpunten van mijn aanpak/uitwerking

Nadere informatie

21ste-eeuwse vaardigheden:

21ste-eeuwse vaardigheden: INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol

Nadere informatie

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle 10 Tuinkers met taksi Geef ze de ruimte! onderzoekend leren in de onderbouw ROB-dag 2018 Jolande Kelder Hogeschool Viaa, Zwolle Klik om tekst toe te voegen 10 Kleuters en onderzoek Onderzoeken; dat past

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO 21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als

Nadere informatie

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden Zelfsturing Zelfsturing - Onderbouw O: Ik begin uit mezelf met mijn werk en houd mijn aandacht erbij -19-0 O: Ik vraag op tijd hulp als ik ergens zelf niet uit kom

Nadere informatie

Techniekketen NM-Limburg Op maat naar innovatief onderwijs 2020

Techniekketen NM-Limburg Op maat naar innovatief onderwijs 2020 Techniekketen NM-Limburg Op maat naar innovatief onderwijs 2020 Waarom? Economische ontwikkelingen Roep om technisch personeel Demografisch Samenstelling (beroeps)bevolking Technische ontwikkelingen Innovaties

Nadere informatie

Toetstermen en taxonomiecodes

Toetstermen en taxonomiecodes Toetstermen en taxonomiecodes Door middel van toetstermen is vastgelegd wat deelnemers moeten kennen en kunnen. Een toetsterm is bepalend voor de inhoud van de opleiding en de toetsing. Dit betekent dat

Nadere informatie

Je ogen bedrogen. Inleiding: Gezichtsbedrog Minka Dumont Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden.

Je ogen bedrogen. Inleiding: Gezichtsbedrog Minka Dumont   Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden. 2015 Minka Dumont www.denkenindeklas.nl Je ogen bedrogen www.eduboek.nl Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden Denken: Praktisch, analytisch, kritisch, creatief Benodigdheden: Tekenspullen Camera Toegang

Nadere informatie

Inspiratiesessie SLO conferentie Day a Week School. 14 november 2018

Inspiratiesessie SLO conferentie Day a Week School. 14 november 2018 Inspiratiesessie SLO conferentie Day a Week School 14 november 2018 Leerlingen van verschillende scholen 1 hele dag per week samen Eigen, vaste leerkracht en medeleerlingen Hele dag passend onderwijs Heterogene

Nadere informatie

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren

Mens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren De sneeuwpop Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Mens en Natuur, Natuurkunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering Vakinhoud 2-3 lesuren Warmtegeleiding en -isolatie in dagelijkse

Nadere informatie

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden

Erfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële

Nadere informatie

Beoordeling van het PWS

Beoordeling van het PWS Weging tussen de drie fasen: 25% projectvoorstel, 50% eindverslag, 25% presentatie (indien de presentatie het belangrijkste onderdeel is (toneelstuk, balletuitvoering, muziekuitvoering), dan telt de presentatie

Nadere informatie

Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1

Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in deze les op een speelse en kritische manier een verdieping leggen in de begrippen kilogram en gram aangezien de meeste leerlingen

Nadere informatie

Dieren in de Winter. Inleiding: 2012 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. www.eduboek.nl. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden.

Dieren in de Winter. Inleiding: 2012 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. www.eduboek.nl. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden. 2012 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Dieren in de Winter www.eduboek.nl Vaardigheden: Benodigdheden: zie de Slotopdracht op blz 8 voor de benodigde ingrediënten Onderzoeksvaardigheden

Nadere informatie

Cultuureducatie met Kwaliteit

Cultuureducatie met Kwaliteit ontwerp fourpack Cultuureducatie met Kwaliteit Onze ambities 1 2 3 Stappenplan Het kwadrant Drie domeinen 1 Intake 5 Scholingsactiviteiten VERBREDEN 2 Assessment 6 Meerjarenvisie In huis 3 Ambitiegesprek

Nadere informatie

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan

Nadere informatie

Onderwijs van de 21ste eeuw:

Onderwijs van de 21ste eeuw: Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie 2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo Onderwijs van de 21 ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod

Nadere informatie

Uitdagend? Voor wie? Hoe maak je een leeromgeving uitdagend voor leerlingen met zeer hoge capaciteiten?

Uitdagend? Voor wie? Hoe maak je een leeromgeving uitdagend voor leerlingen met zeer hoge capaciteiten? Uitdagend? Voor wie? Hoe maak je een leeromgeving uitdagend voor leerlingen met zeer hoge capaciteiten? Donders Ontmoet Onderwijs 2017 Dr. Lianne Hoogeveen Radboud Centrum Sociale Wetenschappen (RadboudCSW)

Nadere informatie

VRAGEN STELLEN.

VRAGEN STELLEN. http://www.wetenschapaandestroom.be/plasmas-fusieenergie-2/#.vqivazrhdms http://www.wetenschapaandestroom.be/plasmas-fusie-energie- 2/#.VqivaZrhDMs VRAGEN STELLEN WAT? Door vragen te stellen stimuleer

Nadere informatie

ICT als aanjager van de onderwijstransformatie

ICT als aanjager van de onderwijstransformatie ICT als aanjager van de onderwijstransformatie ICT als aanjager van de onderwijstransformatie Technologische innovatie biedt het onderwijs talloze mogelijkheden. Maar als we die mogelijkheden echt willen

Nadere informatie

Willibrordus: cultuur in ons hart

Willibrordus: cultuur in ons hart 1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!!

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Welkom ONDERZOEKEND excelleren Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Wat gaan we vandaag doen? Introductie onderzoekend leren + excellentie Nieuwe aanpak:

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén

Nadere informatie

Leeratelier: Actief studeren deel 2

Leeratelier: Actief studeren deel 2 Leeratelier: Actief studeren deel 2 Doel: Aanleren en inoefenen van belangrijke studievaardigheden Wie: Leercoach naam (e-mailadres) Hoe: Met behulp van presentaties en oefeningen Wanneer: data 2.4 Diepere

Nadere informatie

Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst

Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Lesbrief: Mediawijs Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Dat mensen gebruik maken van media is niet nieuw. Er zijn

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

ONTWERP JE EIGEN FORMATIEVE WERKVORM

ONTWERP JE EIGEN FORMATIEVE WERKVORM ONTWERP JE EIGEN FORMATIEVE WERKVORM BESCHRIJVING OPDRACHT In deze opdracht ga je aan de slag met het ontwikkelen van en die je meteen de volgende dag in kunt zetten. Aan de hand van concrete voorbeelden

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3.

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3. Welkom Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3. Onderstreep de woorden waarvan je de betekenis niet weet en zoek

Nadere informatie

Leren zichtbaar maken

Leren zichtbaar maken Leren zichtbaar maken Deze presentatie: De theorie: leren zichtbaar maken formatieve assessment De praktijk op Bader Primary School Hoe verder op Unit scholen? Leren zichtbaar maken met het Formatieve

Nadere informatie

Sportmiddag Voor de docent

Sportmiddag Voor de docent Sportmiddag Voor de docent Vak(gebied) Schooltype/afdeling Leerjaar Tijdsinvestering Vakinhoud Wiskunde Onderbouw havo/vwo 2 of hoger 2 lesuren van vijftig minuten Lineaire vergelijkingen Tussendoelen

Nadere informatie

Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan

Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VELON conferentie Brussel, 4 februari 2016 Petra Fisser, Monique van der Hoeven, Sigrid

Nadere informatie

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo

Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament

Nadere informatie

CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen

CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen Programma Wat is creativiteit? Creatieve mensen en hun kenmerken Het creatief proces Hoe herken je creativiteit bij kinderen?

Nadere informatie

Creativiteit, kun je dat afdwingen?

Creativiteit, kun je dat afdwingen? Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan

Nadere informatie

Doel. Spel. www.ihots.nl. Duur: - Groep - Individueel. Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief.

Doel. Spel. www.ihots.nl. Duur: - Groep - Individueel. Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief. www.ihots.nl Doel Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief Spel Alle spellen Gebruik deze spiekbrief telkens wanneer je een spel start in de ihots app. Laat je inspireren door de

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken

Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken Welkom! bij de workshop: Uitblinken en ontwikkelen door ontwerpen en onderzoeken Voorbeelden uit een lessenserie waarin leerlingen een dierentuinverblijf bedenken en bouwen 3 november 2011 Een verhaal

Nadere informatie

Informatievaardigheden. in het basisonderwijs

Informatievaardigheden. in het basisonderwijs Informatievaardigheden in het basisonderwijs Agenda 1. Wanneer ben je informatievaardig? 2. Waarom is het (nu) zo belangrijk informatievaardig te zijn? 3. Wat betekent dit voor het onderwijs? 4. Hoe

Nadere informatie

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN Een duurzame auto Dit is een eerste versie van de nieuwe activiteitsuggesties, passend bij de leerlijnen die ontwikkeld zijn bij de leer. Ze zijn nog in ontwikkeling en zullen in de komende tijd verder

Nadere informatie

Behandelde onderwerpen Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (eventueel: verbanden tussen kinderrechten)

Behandelde onderwerpen Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (eventueel: verbanden tussen kinderrechten) Kennismaking met het IVRK (Uit: verzameling workshops kinderrechten) (Uit: Recht in de roos) Algemeen doel: kennismaken met de verschillende kinderrechten uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten

Nadere informatie

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren.

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren. ingevuld door :. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren Aanpak kiezen en planning maken Ik verdiep me in een opdracht zodat ik overzicht heb. Ik kan een passende aanpak

Nadere informatie

Aan het eind van deze workshop

Aan het eind van deze workshop Creatief Denken in de Kleuterklas 2012 Minka Dumont Doelstelling Aan het eind van deze workshop weet u de regels voor het creatief denken bent u in staat activiteiten vorm te geven waarbij het creatief

Nadere informatie

Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus

Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus Lees de beschrijvingen van docentactiviteiten in de FE-cyclus hieronder. Geef steeds aan in hoeverre jij dit momenteel doet in je eigen lessen. 1 punt betekent

Nadere informatie

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97 Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D havo

Examenprogramma wiskunde D havo Examenprogramma wiskunde D havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden

Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden Marja van Graft Leerplan(kader) Wetenschap & technologie e Conferentie

Nadere informatie

Breinsleutels Jonge kind

Breinsleutels Jonge kind Breinsleutels Jonge kind Hoe werkt het brein van het jonge kind? Presentatie door: Ruth Heuvelman, MSc Wat zijn Breinsleutels? Een vergelijking. De deuren De bovenkamer Vijf deuren: 1. Lange-termijngeheugen

Nadere informatie

Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie

Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie Reactieformulier tussenproduct Curriculum.nu Kunst en Cultuur reactie conceptvisie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het

Nadere informatie

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1

Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in groepjes aan de slag om uit te rekenen hoeveel een schoolreisje kost. Ze gebruiken hierbij een computer om prijzen op te kunnen zoeken

Nadere informatie

Waar moet de nieuwe speelvoorziening komen?

Waar moet de nieuwe speelvoorziening komen? Waar moet de nieuwe speelvoorziening komen? Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Oriëntatie op jezelf en de wereld, Mens en Maatschappij, Aardrijkskunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering

Nadere informatie

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen

Nadere informatie

Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces?

Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces? Hoe gebruik je het schoolexamen in het leerproces? Formatief evalueren 12 juni 2017, vmbo examenfestival Judith Gulikers, educatie en competentiestudent, Wageningen universiteit Take home messages In een

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF. Handleiding voor bedrijven

OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF. Handleiding voor bedrijven OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF Handleiding voor bedrijven INLEIDING We hoeven u waarschijnlijk niet te vertellen hoe belangrijk techniek is in onze samenleving. En ook niet dat er al enige jaren een

Nadere informatie

Ben jij Vindingrijk? Kolom

Ben jij Vindingrijk? Kolom Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,

Nadere informatie

Handleiding voor docenten

Handleiding voor docenten Handleiding voor docenten Educatieproject Design en techniek Design en techniek in het kort Kunstructeur gaat verder als Design en techniek. Sinds mei 2018 zijn wij van Stedelijk Museum s-hertogenbosch

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO

LANDSEXAMEN VWO LANDSEXAMEN VWO 2018-2019 Examenprogramma I&S/MAATSCHAPPIJLEER V.W.O. 1 Het eindexamen Het vak Individu en Samenleving/maatschappijleer (I&S/maatschappijleer) kent slechts het commissie-examen. Er is voor

Nadere informatie

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen

Nadere informatie

Werkgroep 5.2 Verrijkingsprojecten groep 3-4-5

Werkgroep 5.2 Verrijkingsprojecten groep 3-4-5 Werkgroep 5.2 Verrijkingsprojecten groep 3-4-5 Panama-conferentie Greetje van Dijk 19 januari 2017 van 16.15-17.30 uur g.vandijk@onderwijsadvies.nl Werkgroep-indeling 16.15 uur Welkom en toelichting programma

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie