Studiegids Domein Health Instituut voor Paramedische Studies

Transcriptie

1 Studiegids Domein Health Instituut voor Paramedische Studies Een sprekend beroep Spreken en verstaan is jouw terrein; het mooiste wat je kunt bereiken is mensen uit hun isolement halen. Ze spreken weer, hoe moeizaam ook; ze doen weer mee! ergotherapie Fysiotherapie Logopedie Mondzorgkunde Voeding en Diëtetiek

2 Inhoudsopgave 1. Zo kijken wij naar onderwijs PAG 5 2. Daarom horen deze beroepen bij elkaar PAG 9 3. Het beroep Logopedist PAG Majorcompetenties Logopedie PAG Onderwijsaanbod Logopedie PAG Onderwijseenheden Propedeuse Logopedie PAG Onderwijseenheden Hoofdfase Logopedie PAG Minoraanbod van het Instituut -Paramedische Studies PAG Tentamens en examens PAG Studieloopbaanbegeleiding PAG 58 Deze studiegids is samengesteld op basis van het Opleidingsstatuut Domein Health, Instituut Paramedische Studies. Aan de inhoud van deze studiegids kun je geen rechten ontlenen.

3 Logopedie studeren in Nijmegen Onze opleiding bestaat al 70 jaar en daar zijn we trots op! We hebben een grote ervaring in het opleiden van nieuwe beroepsbeoefenaren. Elk jaar krijgt ons docententeam dan ook een erg goede beoordeling van studenten voor deskundigheid en betrokkenheid bij studenten. De opleiding in Nijmegen kenmerkt zich door een aantal bijzonderheden: In onze directe omgeving hebben we enkele gerenommeerde instituten op het gebied van gezondheidszorg: het Universitair Medisch Centrum Nijmegen (UMCN) en de St Maartenskliniek (SMK). In beide instituten zijn de zorg en het wetenschappelijk onderzoek -ook op logopedisch gebied- van een hoog niveau. Studenten van de opleiding Nijmegen lopen stage in deze instituten en kunnen hier meewerken aan onderzoek. Logopedisten en onderzoekers van deze instituten geven (gast)lessen in het Nijmeegse onderwijs programma. Nijmegen ligt vlak bij de grens met Duitsland. Daarom studeren er veel Duitse studenten aan de HAN, ook bij de richting logopedie. Sinds een aantal jaren hebben we daarom speciale Duitstalige klassen, naast de Nederlandstalige. De aanwezigheid van twee nationaliteiten maakt dat we enerzijds een grotere deskundigheid kunnen aanbieden (docenten uit beide landen) én het vergemakkelijkt het werken aan internationalisering. De verschillende Engelstalige colleges voor alle klassen samen, zijn hiervan een voorbeeld. De nabijheid van de Radbouduniversiteit is voor onze opleiding erg belangrijk. Wij kennen een uniek samenwerkingsverband met het masterprogramma Taal- en Spraakpathologie van de faculteit Letteren. Na het behalen van hun propedeuse, kunnen studenten logopedie instromen in het zogenaamde BAMA traject. Ze kunnen dan in 5 jaar tijd zowel hun bachelordiploma Logopedie, als hun masterdiploma TSP behalen. Het team van Logopedie bestaat uit ca. 40 personen. Veel mensen dus, die je kunt leren kennen. De meeste teamleden werken als docent. Over het algemeen zijn ze logopedist en hebben dus ervaring in het werkveld. Soms werken ze nog als logopedist. Veel docenten hebben een masteropleiding gevolgd; enkele docenten zijn gepromoveerd. Iedere docent heeft zijn eigen specialiteit in het logopedisch vakgebied en een aantal docenten is ook allround. Naast docenten kent het team speciale medewerkers voor het zogenaamde onderwijsbureau. Het gaat dan om een afdelingssecretaresse, een medewerker voor het praktijkbureau (regelt alles rondom stageadressen), een procescoördinator (maakt de toetsroosters en regelt alle administratieve zaken rondom studenten) en een roosteraar. De curriculumvoorzitter is de teamleider. Het onderwijs wordt gegeven in lesperiodes, waarin steeds een ander thema uit de beroepspraktijk centraal staat. Het onderwijs vindt plaats volgens een vast stramien: theorie wordt gegeven in de Cursus vaardigheden worden getraind in de Training het beroep wordt geoefend in de Beroepsopdracht de praktijk wordt geleerd in het werkveld (binnen- en buitenschools) Als student krijg je te maken met docenten in verschillende rollen. Zo krijgt elke student een studieloopbaanbegeleider (SLBer). Daarnaast kom je docenten tegen als tutor, als trainer, als docent van een hoorcollege, als stagebegeleider of als senior tijdens het maken van je afstudeeropdracht. Buiten de docent waar je op dat moment mee te maken hebt, is de coördinator van de onderwijseenheid (OWECO) of de coördinator van de fase waarin je zit voor jou als student de vaste aanspreekpersoon. In hoofdstuk 5 vind je meer informatie over het onderwijsprogramma. Zowel over de planning, als over de inhoud. Studiegids

4 LOGOPEDIE 4 Studiegids

5 1. Zo kijken wij naar onderwijs Het beheersen van een vak heeft alles te maken met het toepassen van de recente kennis in de dagelijkse praktijk. Met theorie alleen kom je er niet. Het lezen over de behandeling van een aandoening is iets heel anders dan daadwerkelijk zelf behandelen. De theorie in de praktijk toepassen begint meteen bij aanvang van je studie. Theorie en praktijk vormen de basis van je studie bij de HAN. We werken daarom bij de HAN vanuit realistische beroepstaken. Zelfstandig denken Je doet tijdens je opleiding bij de HAN niet alleen nieuwe kennis op, maar spiegelt deze ook aan de mening van anderen. Hierdoor verbind je nieuwe informatie aan dat wat je al weet en dat wat anderen weten. Op deze manier leer je zelfstandig keuzes te maken en een mening te vormen over je vakgebied. Dit is straks handig, je kunt dan je vakkennis en vakvaardigheden ook toepassen in nieuwe, onbekende en deels onvoorziene situaties. Er is in de maatschappij behoefte aan vakmensen die nieuwe oplossingen kunnen bedenken voor nieuwe problemen. Met alleen oplossingen voor bestaande problemen kom je er niet. Verschil logopedist en een goede logopedist We verwachten, naast kennis, ook vaardigheden van een toekomstige logopedist. Deze vaardigheden zijn nodig bij het uitoefenen van je beroep. Om een goede diagnose te kunnen stellen, moet je bijvoorbeeld goed kunnen luisteren naar je cliënten. De samenhang tussen kennis, vaardigheden en attitude noemen we een competentie. Het zijn die bijkomende, maar altijd vakgerelateerde vaardigheden, die het verschil maken tussen een logopedist en een goede logopedist. Bij de HAN vormen deze vaardigheden een wezenlijk onderdeel van je studie. Een leven lang leren In de tijd waarin wij leven veranderen zaken in een hoog tempo. Deze veranderingen hebben niet alleen een grote invloed op ons werk, maar op heel ons leven. Om bij te blijven moet je in staat zijn om deze veranderingen te begrijpen en je moet ze kunnen toepassen in het werken met cliënten. Om dit te kunnen moet je blijven leren. Kennis en vaardigheden die je vandaag leert kunnen morgen al weer achterhaald zijn. In ons onderwijs proberen we daarom vaardigheden aan te leren die je ondersteunen om te blijven werken aan je professionele ontwikkeling. Pamela Kreeuseler, docent opleiding Logopedie Logopedie, een boeiend vak. We hebben allemaal de behoefte om te communiceren. Mijn uitdaging is om hier met moderne vakkennis, middelen en de nieuwste ontwikkelingen aan bij te dragen, zeker voor hen die dit niet zelfstandig kunnen Studiegids

6 LOGOPEDIE De uitgangspunten van de studie: Je verwerft beroepscompetenties omdat de dagelijkse praktijk van het vak het uitgangspunt vormt van de studie. Dit komt zowel in de begeleiding door docenten als in de toetsing tot uitdrukking; m.a.w. je spiegelt je als student continu aan de eisen van het beroep; Je ontwikkelt een houding waarin life long learning (levenslang leren) vanzelfsprekend is; Je bent in toenemende mate in staat om je eigen leerproces te sturen; De opleiding die je volgt, voert een continue dialoog met het werkveld. Er zijn nauwe contacten met het werkveld op alle niveaus van de opleiding. Zo zullen ook beroepsbeoefenaren uit het werkveld lesgeven en meewerken aan de beoordeling van jouw inspanningen; Je leert voor een beroep waarin het vraaggericht handelen voorop staat. Een professional in de dienstverlening werkt vraaggericht. De vraag van de cliënt/patiënt staat centraal bij het zoeken naar een oplossing. De professional helpt de cliënt de goede vraag te formuleren. Je zult het druk krijgen en hard moeten werken tijdens de opleiding, maar de beloning is hoog: je beheerst straks een prachtig vak waar je je hele leven plezier van zult hebben. Internationalisering In je toekomstige beroep krijg je steeds meer te maken met internationalisering. Denk maar aan de internationale literatuur die gebruikt wordt om een behandelplan te onderbouwen of de deelname van je beroepsgroep aan internationale congressen of een Europese beroepsvereniging. Je kunt bij internationalisering ook denken aan de toekomstige cliënten met verschillende culturele achtergronden die je in je praktijk tegenkomt. Je opleiding bereidt je voor op deze internationale omgeving. We hebben verschillende mogelijkheden voor uitgaande studenten. Zo kun je via een minor participeren in buitenlandse projecten zoals het Theewaterskloofproject in Zuid Afrika of het Skol Salu project op Curaçao. Je kunt ook een deel van je studie in het buitenland uitvoeren, door te studeren aan een andere hogeschool of universiteit in Europa of daarbuiten. home betekent het leren in een internationale omgeving op de HAN in Nijmegen. Denk bijvoorbeeld aan digitale vergelijkingsopdrachten binnen onderwijseenheden met buitenlandse studenten of uitwisselingsbijeenkomsten met buitenlandse studenten op de HAN. is een speerpunt van de HAN en krijgt binnen je opleiding de komende jaren steeds meer body. Iedere opleiding heeft een contactpersoon Internationalisering waar je terecht kunt voor informatie. Ook kun je met vragen terecht bij het International Office. Kom zeker langs op de jaarlijkse Wil Weg Dag in oktober op de HAN in Nijmegen! Onderwijs in onderzoek - onderzoek in onderwijs In de beroepspraktijk van de logopedist neemt onderzoek een steeds belangrijkere plaats in. Je zult je als logopedist steeds beter moeten kunnen verantwoorden tegenover de cliënt en de zorgverzekeraar. Ook maatschappelijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de toenemende vergrijzing en de opkomst van e-health, vragen niet alleen van jou, maar ook van het beroep zelf een voortdurende bereidheid tot verdere ontwikkeling. Je wordt opgeleid tot een logopedist, die zijn beslissingen neemt op basis van het best beschikbare bewijs, in combinatie met de kennis en ervaring als therapeut en de waarden en voorkeur(en) van de individuele cliënt. Maar ook tot een logopedist die zichzelf kan blijven ontwikkelen en een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling en innovatie van het eigen beroep. In het onderwijs kom je vanaf het begin van je studie in aanraking met onderzoek en onderzoeksvaardigheden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het leren lezen en interpreteren van (wetenschappelijke) artikelen, waar je een behandeling of advies op kunt baseren. Of een hoorcollege waarin de basis van onderzoeksvaardigheden wordt gepresenteerd. Ook leer je onderzoeksvragen opstellen, zodat je zelf de theoretische verdieping en de meest recente ontwikkelingen kunt vinden in bepaalde onderwerpen. Daarnaast leer je ook zelf onderzoek te doen, waarbij je een vraagstuk uit de praktijk gaat beantwoorden en het product direct resultaat oplevert voor de beroepspraktijk. De lectoren en kenniskringen van de HAN verrichten dagelijks praktijkgericht onderzoek naar verschillende thema s op het gebied van de gezondheidszorg. Om de meest actuele kennis te verwerken in het onderwijs en om 6 Studiegids

7 te kunnen participeren in projecten vanuit de praktijk, werkt de opleiding logopedie nauw samen met de lectoraten Neurorevalidatie, Arbeid en gezondheid, Levensloopbegeleiding bij Autisme, Langdurige zorg. Soms staat de lector dan ook letterlijk voor de klas. Onderzoek lijkt nu misschien nog erg theoretisch en een ver van mijn bed show, maar je zult zien dat het een praktische invulling krijgt als het je helpt een behandeling vorm te geven of om de beroepspraktijk te verbeteren! Professional community: een top zorgverlener vraagt een top samenwerking Hoe studenten en medewerkers samen naar een hoog niveau streven De kernwaarde van het instituut Paramedische Studies is het opleiden van goede en moderne gezondheidszorg professionals. Het proces van opgeleid worden bestaat uit: lessen bijwonen, op school en thuis studeren, overleggen, reflecteren, opdrachten maken, kennis vergaren, inzicht verwerven, vaardigheden verwerven, oefenen op simulatiepatiënten, echte patiënten behandelen enzovoort. Kortom: een complex geheel om er voor te zorgen dat al deze facetten samen er voor zorgen dat je een stevige en krachtige beginnende gezondheidszorgprofessional wordt. Dit proces komt het meest tot zijn recht als docenten en studenten gezamenlijk de interesse voor hun vak delen en aan elkaar uitdragen. Een gezamenlijke interesse zorgt ervoor dat er een professional community ontstaat, binnen het instituut, maar zeker binnen de opleidingen. In zo n professional community staan laagdrempeligheid, betrokkenheid en respect hoog in het vaandel. Door met elkaar te communiceren, discussiëren, experimenteren, expliciteren en te werken ontstaat er een optimaal klimaat voor jullie als studenten om uit te groeien tot deze krachtige gezondheidszorg professional. IPS heeft professional community s in de verschillende opleidingen. Niet alleen studenten, maar ook docenten worden aangemoedigd om samen te werken, zowel binnen als buiten de eigen groep. Het samenwerken binnen de professional community zorgt ervoor dat begrip en visie ten aanzien van de verschillende beroepen ontstaan. Begrip en visie zorgen ervoor dat je als student de inhoud van de opleiding kunt relateren aan het toekomstige beroep. Het uitgroeien tot een krachtige gezondheidzorg professional krijgt een extra stimulans in deze community s, doordat de leerstof continu is ingebed in de context van het beroep. Extra ondersteuning Soms zijn er omstandigheden waardoor je extra ondersteuning nodig hebt om je studie succesvol te kunnen volgen. Voorbeelden daarvan zijn: je wilt gebruikmaken van de faciliteiten voor topsporters; je hebt een functiebeperking, zoals dyslexie, dyscalculie, ADHD, een chronische ziekte of een psychische ziekte; je bent hoogbegaafd; je komt uit een ander land, bv. de Nederlandse Antillen en bent nog niet gewend in de Nederlandse maatschappij. Je Studieloopbaanbegeleider (SLB-er) is de persoon die je gedurende je studie coacht en met wie je vragen en bijzonderheden kunt bespreken. Als het nodig is kan hij je verwijzen naar de senior SLB-er. Deze persoon kan je verder op weg helpen bij jouw vraag naar extra ondersteuning. In sommige gevallen is het handig om je vraag in te brengen voordat je aan de studie begint. Als je bijvoorbeeld nu al weet dat je dyslectisch bent en om die reden extra tentamenfaciliteiten nodig hebt, dan is het verstandig om die vraag te stellen voordat je aan de opleiding begint. Eventuele extra voorzieningen kunnen dan op tijd worden geregeld, waarmee je eventuele studievertraging kunt voorkomen. Dit geldt ook als je je studie wil combineren met topsportactiviteiten. Het voorkomt veel ongemak als je je vroegtijdig meldt. Je hoeft daarmee niet te wachten tot je weet wie je SLB-er is; je kunt met je vraag terecht bij Marion Slabbers; Marion.Slabbers@han.nl Student Hoofdfase Ik dacht voordat ik aan dit onderzoek begon, dat het erg vaag en theoretisch zou zijn. Ik zag er enorm tegenop. Maar nu ik klaar ben, ben ik eigenlijk best trots op het resultaat en vind ik het geweldig dat ik mee heb kunnen helpen deze vraag uit de praktijk op te lossen! Studiegids

8 LOGOPEDIE Studenten hebben het naar hun zin op de HAN. Het grootste deel van de studenten die de propedeuse halen, maken hun opleiding bij ons af (80%). Instroom Instroom opleiding Logopedie Logo Rendement Opleiding 81-82% (HBO gemiddelde gezondheidszorgopleidingen = 76% 78% bron: HBO raad) Propedeuse (na 2 jaar studeren) Logo HAN 80% 55% 81% 56% 78% 59% 90% 58% Hoofdfase rendement (na 5 jaar studeren) Logo HAN 93% 82% 89% 81% 80% 78% 92% 73% Zie ook voor interessante gegevens, kijk bij Feiten en cijfers Onderwijs. Myrthe Kools, student Logopedie leerjaar 3 Het is bijzonder om de casussen van je studie tot leven te zien komen in de praktijk tijdens stage; geweldige kans om met werkelijke reacties en emoties te mogen werken. 8 Studiegids

9 2. Daarom horen deze beroepen bij elkaar Het Instituut voor Paramedische Studies (IPS) valt binnen het domein Health. De opleidingen in dit domein richten zich op het lichamelijke en geestelijke welzijn van de mens. Beroepsbeoefenaren in het domein proberen mensen te genezen en ze proberen te voorkomen dat mensen ziek worden. De competenties die studenten ontwikkelen binnen de opleidingen van het domein zijn vergelijkbaar en kunnen zelfs voor een deel hetzelfde zijn. Ergotherapie, Fysiotherapie, Logopedie, Voeding & Diëtetiek en Mondzorgkunde Deze opleidingen zitten bij elkaar in hetzelfde domein. Wat ze met elkaar gemeen hebben, is dat ze allemaal een aanvullende rol hebben naast de algemene medische zorg. Ze zijn er op gericht mensen na een ziekte of ongeluk (weer) te laten deelnemen aan de maatschappij, maar het kan ook om preventie gaan. Dan ligt de focus op het voorkómen van klachten of voorkómen dat klachten verergeren. Multidisciplinair samenwerken In deze paramedische beroepen werk je zelfstandig of in een (kleine of grote) organisatie. Je werkt voor individuele cliënten/patiënten, maar ook voor organisaties of personen die bij de behandeling, verzorging of begeleiding betrokken zijn. Je werkt in nauwe samenwerking (integraal) met andere professionals rondom cliënten (o.a. artsen, tandartsen, fysiotherapeuten, bedrijfsartsen). Het belang van het functioneren in netwerken is dan ook groot. Deze samenwerking tussen verschillende (para)medische beroepsbeoefenaren zal in de toekomst alleen maar toenemen. Uniek in Nederland is dat de vijf opleidingen van het Instituut voor Paramedische Studies gezamenlijke onderwijseenheden aanbieden, waarbij studenten niet alleen gemeenschappelijke colleges volgen, maar ook multidisciplinair samenwerken in projecten en opdrachten. Om deze samenwerking te bevorderen, werken studenten binnen het Instituut voor Paramedische Studies aan het ontwikkelen en versterken van gezamenlijke majorcompetenties. Praktijkhuis Het Praktijkhuis is een moderne, multidisciplinaire leeromgeving binnen de HAN. Het Instituut Verpleegkundige Studies en het Instituut Paramedische Studies hebben dit samen gerealiseerd. Als student leer je hier te werken in realistische praktijksituaties die herkenbaar zijn voor jouw vakgebied. Met je vragen kun je altijd terecht bij bijvoorbeeld de praktijkcoach. Je ontmoet uiteraard studenten en docenten van je eigen opleiding, maar ook studenten van veel andere opleidingen die behoren tot de hierboven genoemde Instituten. Je maakt kennis met elkaars vakgebied en werkt samen in diverse praktijkgerichte situaties. Dat is belangrijk, omdat je straks in de beroepspraktijk elkaar met grote regelmaat zult tegenkomen. In het Praktijkhuis worden ook regelmatig lezingen, demonstraties en workshops gegeven over actuele ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Hier ontmoet je naast de zorgprofessionals uit het werkveld, ook de lectoren die verbonden zijn aan de HAN. Het Praktijkhuis is dé plek waar studenten, docenten, patiënten/cliënten en het regionale werkveld elkaar ontmoeten en inspireren. Studiegids

10 LOGOPEDIE 3. Het beroep Logopedist Een logopedist richt zich op het ontwikkelen, herstellen en onderhouden van de communicatie in verschillende vormen en de verwerking van eten en drinken. Logopedie biedt de cliënt preventie, zorg en training op deze gebieden. Ook geven logopedisten advies aan de cliënt en zijn omgeving over de belangrijkste mondfuncties, het gehoor, de stem, de taal en de spraak. Het uitgangspunt is dat mensen optimaal kunnen deelnemen aan de maatschappij. Jij zorgt er straks voor dat mensen hun grenzen verleggen, meer kunnen dan ze op dat moment dachten en weer meedoen aan sociale activiteiten. Dat geeft je veel voldoening. Individueel maar niet alleen De logopedist werkt meestal individueel. Dit wil niet zeggen dat het een individualistisch beroep is. Samenwerken met andere disciplines is een voorwaarde om optimale zorg te kunnen verlenen. Logopedisten werken met cliënten uit alle leeftijdscategorieën, variërend van vroegbehandeling bij te vroeggeboren baby s tot het geven van eet- en drinkadviezen bij oudere mensen met slikproblemen. Bij het logopedisch handelen kijkt een logopedist altijd vanuit drie perspectieven: het perspectief van de mens als organisme, als lichaam. Hoe goed functioneren bijvoorbeeld de spieren van de mond, de tong, de stembanden, de hersenen, de longen en de oren van iemand? Zijn er stoornissen in deze organen? het perspectief van het menselijk handelen. Welke activiteiten voert iemand zelf uit en welke zou hij zelf kunnen of willen uitvoeren? Denk hierbij aan communicatie en het gebruiken/toepassen van hulpmiddelen, zoals een afasieboek of communicatiehulpmiddel. Zijn er beperkingen in het handelen? Het perspectief van deelname aan het maatschappelijke leven. Kan iemand een volwaardig lid zijn van de maatschappij, ondanks aanwezige stoornissen en beperkingen of zijn er participatieproblemen, bijvoorbeeld door stotteren of afasie? In het logopedisch handelen neem je als logopedist verschillende rollen aan. Je bent therapeut/ zorgaanbieder tijdens het onderzoeken en behandelen. Je bent ondernemer of manager bij het voeren van een eigen logopedische praktijk of bij het werken binnen een organisatie. En je bent innovator bij het ontwikkelen en vernieuwen van richtlijnen en programma s. Logopedisten voeren ook werkzaamheden uit buiten het kader van de gezondheidszorg. De specifieke deskundigheid is in te zetten in bijvoorbeeld het scholen van beroepssprekers, het geven van presentatietrainingen en het werken aan tweede-taalverwerving. In de Nijmeegse opleiding staan begrippen als ondernemen, onderzoeken en praktijkgericht centraal. Waar kun je werken? Het werkveld van de logopedist kun je grofweg onderverdelen in de volgende terreinen: Gezondheidszorg, met als mogelijke werkterreinen: zelfstandige (groeps)praktijk. algemene ziekenhuizen academische ziekenhuizen verpleeghuizen verzorgingshuizen revalidatiecentra zorginstellingen voor verstandelijk gehandicapten 10 Studiegids

11 Onderwijs, met als mogelijke werkterreinen: basisgezondheidsdiensten/schoollogopedische diensten speciaal onderwijs voorschoolse opvang voortgezette opleidingen zoals PABO, lerarenopleidingen docent opleiding logopedie bijvoorbeeld het organiseren van overlegsituaties of het maken van een kwaliteitsverslag; taken op het gebied van het werken aan de eigen professionalisering, zoals het volgen van bij- en nascholing, het participeren in kwaliteitskringen of het meewerken aan activiteiten van de beroepsvereniging. Buiten het paramedische werkterrein: trainen van beroepssprekers uitspraaktraining bij tweede-taalverwervers trainen van ontspannings- en ademhalingstechnieken In alle werkterreinen is het multidisciplinaire samenwerken van belang, evenals het werken in zorgketens. Praktijkgericht onderwijs Op de opleiding Logopedie is het onderwijs gebaseerd op praktijkgerichte opdrachten uit de logopedische beroepspraktijk. In het onderwijs staan telkens één of meerdere beroepstaken centraal. We beschouwen je vanaf de eerste dag van je studie als een logopedist. Net zoals de logopedist in het werkveld ben je bezig met het uitvoeren van beroepstaken: taken op het gebied van de zorg voor cliënten/ patiënten, bijvoorbeeld het afnemen van een anamnese of het verrichten van een behandeling; taken op het gebied van de organisatie waar je werkt, We dagen je uit om in een realistische context, passend bij de beroepstaken, competenties te ontwikkelen. Deze contexten zijn representatief voor de praktijk van de logopedist. Vanaf het begin van de opleiding is het onderwijs ingericht met gesimuleerde beroepssituaties, maar ook met opdrachten waarin je (buitenschools) leerervaringen opdoet in de Ervarings Reflectie Leerlijn (ERL). Beroepstaken en competenties Het beroepenveld verwacht steeds nieuwe en andere kwaliteiten van HBO-afgestudeerden. Straks ben je als logopedist niet alleen vakbekwaam, maar ook in staat om nieuwe kennis en oplossingen aan te dragen in soms onbekende en deels onvoorziene situaties. De HAN wil daar recht aan doen door gebruik te maken van realistische beroepstaken, waarvan de complexiteit naadloos aansluit bij de praktijk. Studiegids

12 LOGOPEDIE 4. Majorcompetenties Logopedie Elke HBO-studie bestaat uit een majordeel en een minordeel. In het majordeel leer je de basiskennis en basisvaardigheden van het toekomstige beroep. Het majordeel beslaat 210 studiepunten en is 7/8 deel van je studie. In het minordeel kies je, in overleg met je studieloopbaanbegeleider, een keuzevak of minor. Dit kan een minor zijn van je eigen opleiding, maar je kunt ook kiezen voor een minor van een andere opleiding van Paramedische Studies, bij een andere HAN-studie of bij een andere Hogeschool of Universiteit. Op deze manier kun je je competenties verbreden of verdiepen op een manier die aansluit bij je eigen capaciteiten en interesse. Een minor bij de HAN beslaat 30 studiepunten en is 1/8 deel van je studie. Om de studie Logopedie succesvol af te ronden, ga je op verschillende terreinen aan de slag. Je gaat leren om diverse aspecten van het vak -de beroepstaken- onder de knie te krijgen. Per domeincompetentie kennen we majorcompetenties. Dit zijn concrete uitwerkingen van de domeincompetentie. De majorcompetenties worden vooral gebruikt in het gezamenlijke onderwijs met de andere opleidingen van IPS. Het is een gemeenschappelijke taal. Voor het logopedie-onderwijs maken we vooral gebruik van de competenties die opgesteld zijn door de gezamenlijke opleidingen Logopedie in Nederland. Deze competenties zijn uitgebreid beschreven in het COMPASS. Dit document vind je op HAN-Scholar. Hiernaast vind je een overzicht met domeincompetenties en majorcompetenties, met enige toelichting. De beroepstaken bij het beroep logopedie zijn: werken met en voor cliënten werken in en voor een organisatie werken aan professionalisering Competenties zijn nodig om een beroepstaak adequaat uit te voeren. Hiervoor zijn de volgende domeincompetenties ontwikkeld: Diagnosticeren Behandelen en begeleiden Voorlichten Adviseren Werken aan kwaliteit Kennisontwikkeling en professionalisering Ondernemen Samenwerken in professionele organisaties Persoonlijke ontwikkeling 12 Studiegids

13 Domeincompetentie Diagnosticeren Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Diagnosticeren om zich een beroepsspecifiek oordeel te vormen over de vraag van de cliënt voert de logopedist een anamnese en logopedisch onderzoek uit. Zorgaanbieder/therapeut, trainer, adviseur en coördinator Behandelen en begeleiden Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Behandelen en begeleiden De logopedist intervenieert op methodische wijze ten aanzien van het gewenste of noodzakelijke ontwikkelings- of veranderingsproces, met als doel de communicatie en/of de verwerking van eten en drinken van een cliënt te verbeteren. Dit met als doel om gezondheidswinst te behalen. Zorgaanbieder/therapeut, trainer en coördinator Voorlichten Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Voorlichten De logopedist geeft op methodische wijze adviezen, zodat op directe of indirecte wijze een bijdrage wordt geleverd aan de gezondheid en het welzijn van de cliënt. De logopedist geeft voorlichting en past preventie toe op een professioneel verantwoorde wijze. Voorlichter, trainer en coördinator Adviseren Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Adviseren De logopedist geeft adviezen over het verbeteren van gezond gedrag, preventie of herstel bij ziekte aan professionals, werkzaam in de zorg en/of organisaties voor gezondheid. Adviseur Werken aan kwaliteit Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Werken aan kwaliteit De logopedist werkt methodisch aan de kwaliteit van primaire en secundaire processen. Manager Kennisontwikkeling en professionalisering Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Innoveren De logopedist levert een actieve bijdrage aan het beroep en de beroepsuitoefening door het initiëren, ontwikkelen en implementeren van methoden, protocollen, standaarden en richtlijnen in relatie tot actuele inzichten en ontwikkelingen in beroep en maatschappij. Beroepsbeoefenaar, innovator Studiegids

14 LOGOPEDIE Domeincompetentie Ondernemen Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Ondernemen De logopedist zet diensten en producten (op het gebied van een logopedische aandoening) in de markt, vernieuwt en verbetert waar nodig het aanbod, met als doel de continuïteit van de organisatie te waarborgen. De logopedist stemt de vraag naar zijn/haar diensten en het aanbod continu op elkaar af en anticipeert daarbij op externe ontwikkelingen. Ondernemer Samenwerken in professionele relaties Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Bijdrage aan organisatieprocessen De logopedist werkt samen in professionele relaties en levert een bijdrage aan organisatieprocessen. Collega en innovator Majorcompetentie Logopedie Opmerking Rol Domeincompetentie Begeleiden en coachen De logopedist werkt samen in professionele relaties. Hij/zij levert een bijdrage aan leerprocessen van derden, zodat zij op professionele wijze bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van de organisatie. Manager, ondernemer en begeleider/coach Persoonlijke ontwikkeling Majorcompetentie Logopedie Opmerkingen Rol Bevorderen eigen deskundigheid en ontwikkeling De logopedist werkt op zodanige wijze aan zijn/haar eigen deskundigheid en ontwikkeling, dat hij/zij voldoet aan de geldende maatschappelijke- en beroepsnormen en het werk betekenisvol, uitdagend en plezierig vindt. Beroepsbeoefenaar, innovator 14 Studiegids

15 5. Onderwijsaanbod Logopedie De studie Logopedie duurt vier studiejaren. Elk studiejaar is verdeeld in vier periodes. Het eerste jaar, de propedeuse, wordt gevolgd door drie hoofdfasen. Voor de propedeuse en de hoofdfasen zijn onderwijseenheden (OWE s) ontwikkeld. Dit zijn modules die je volgt om je een bepaalde beroepstaak eigen te maken Voor elke onderwijseenheid kun je studiepunten (stp) behalen. Het aantal studiepunten kan per onderwijseenheid verschillen. Dit is afhankelijk van het aantal uur dat je (gemiddeld genomen) moet besteden aan de onderwijseenheid, ofwel het aantal studiebelastinguren (sbu). De volgorde waarin je deze OWE s volgt is in de eerste twee jaar vastgelegd. In het derde en vierde leerjaar is de volgorde gebaseerd op eigen keuzes. Jaarlijks wordt hierover per cohort uitgebreid informatie verschaft via HAN Scholar en via de studieloopbaanbegeleider (SLB). In hoofdstuk 6 & 7 vind je een overzicht van de onderwijseenheden van de studie Logopedie. Honours Programma Voor excellente studenten met meer capaciteiten en meer ambities heeft het Instituut Paramedische Studies een specifiek opleidingsprogramma ontwikkeld: het Honours Programma. Je kunt je straks onderscheiden van je medestudenten door dit extracurriculaire Honours Programma te doorlopen. Het Honours Programma omvat minimaal 20 studiepunten en kan uitgebreid worden tot 30 studiepunten binnen 1 ½ jaar. Het programma vindt deels plaats in de avonduren, aansluitend aan het reguliere onderwijs. De studiebelasting beslaat ongeveer 10 uur per week. We bieden je een uiterst gevarieerd programma, waarmee we de behoefte van excellerende studenten aan meer diepgang in de stof vanuit een interdisciplinair perspectief binnen de paramedische problematiek willen aanpakken. Het Honours programma is interdisciplinair van aard. Dit houdt in dat alle leeractiviteiten in het teken staan van een verdieping in de paramedische beroepsbeoefening vanuit een integraal perspectief. Het kijken over de grenzen van je eigen opleiding of vak staat centraal. Er ligt een duidelijke nadruk op een meer onderzoeksmatige benadering van het vak; de paramedische problematiek wordt bezien in een internationaal perspectief, maar ook vanuit het perspectief van de vergrijzing en integrale zorg, vanuit de diversiteit in de paramedische zorg of vanuit een op preventie gebaseerde benadering van de leefstijlproblematiek. Je krijgt op interdisciplinair niveau de mogelijkheid je te verrijken met de vier inhoudelijke thema s van het instituut, maatschappelijke problematiek in de gezondheidszorg en met het bijdragen aan je persoonlijke ontwikkeling. Ruud Gerards, Docent opleiding Logopedie Na jaren ben ik nog steeds razend enthousiast over mijn veelzijdige beroep als docent Logopedie. Ik vind het heerlijk om mijn kennis, vaardigheden en enthousiasme over te dragen op de studenten. Studiegids

16 LOGOPEDIE MABA-traject Het Master-Bachelor-traject, afgekort met MABA-traject, geldt voor studenten die alle onderdelen van de masteropleiding Taal- en Spraakpathologie (TSP) van de Radboud Universiteit (RU) succesvol hebben afgerond en die de titel logopedist willen verwerven. Het masterprogramma geeft namelijk geen klinische bevoegdheid. Om toegang tot de opleiding logopedie van de HAN te krijgen, moet de kandidaat eerst aan het onderzoek aanvullende eisen (ook wel toelatingsonderzoek genoemd) deelnemen. Na toelating volgt de student het reguliere onderwijs van het propedeusejaar én de eerste hoofdfase in één jaar. Aangezien de MABA student in aanmerking komt voor een aantal vrijstellingen, kunnen deze vier semesters ingekort worden tot twee. Dat houdt in dat de MABA student het basisprogramma van de opleiding logopedie in één in plaats van twee jaar kan afronden. Hoofdfase 2 en 3 kunnen ingekort worden, omdat de student een vrijstelling voor de minor en het bachelorwerkstuk krijgt. Het hele MABA-traject duurt daarmee dus minimaal 6 jaar. In het propedeusejaar en in de hoofdfase 1 vinden trainingen rondom Eigen Therapeutische Vaardigheden (ETV) plaats, zoals muziek, drama en articulatie en stem. Deze lessen lopen als lint door periode 1.1 t/m 2.4. De daarbij behorende tentamens gelden uiteraard ook voor deze verkorte versie. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de onderwijseenheden met de daarbij behorende studiepunten en studiebelasting van de opleiding Logopedie. Onderwijsaanbod Logopedie Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Hoofdfase IPS Praktijkgericht Onderzoek * Ondernemen en loopbaanontwikkeling 840 SBU = 30 stp Werkplekleren 2 + ERL * 840 SBU = 30 stp Hoofdfase Werkplekleren 1 * Mensen met een verstandelijke beperking(semester 1) De logopedist als trainer(semester 2) 840 SBU = 30 stp Minor * 840 SBU = 30 stp ** *** Hoofdfase Kinderen met De praktijk ontwikkelingsproblemen Zo hoort het CVA ketenzorg van je collega 420 SBU = 15 stp 420 SBU = 15 stp 420 SBU = 15 stp 420 SBU = 15 stp Propedeuse Niet meer kunnen De agenda Kind in De wat kon van de maatschap ontwikkeling beroepsspreker IPS Samen 420 SBU = 15 stp 420 SBU =15stp 420 SBU = 15 stp gezonder/ kwaliteitszorg 420 SBU = 15 stp * De volgorde waarin je deze OWE s volgt is deels gebaseerd op eigen keuze, deels vastgelegd. Jaarlijks wordt hierover per cohort uitgebreid informatie verschaft via HAN Scholar en via de studieloopbaanbegeleider. ** In de acht periodes in de eerste twee studiejaren is de doorlopende leerlijn Methodisch Handelen geïntegreerd. In deze leerlijn zijn aspecten van evidence-based handelen en klinisch redeneren opgenomen, zoals het zoeken van informatie, het beoordelen en verwerken van evidentie in teksten, het cliënten- en klinisch perspectief en het nemen van beslissingen. In het laatste semester van het tweede jaar wordt een cursus Statistieken aangeboden. *** In de acht periodes in de eerste twee studiejaren is tevens een doorgaande leerlijn Eigen Therapeutische Vaardigheden (ETV) opgenomen. 16 Studiegids

17 6. Onderwijseenheden Propedeuse Logopedie LOG P01: De agenda van de maatschap Doelgroep Studenten eerste jaar opleiding logopedie Beroepstaak/beroepstaken Werken met en voor cliënten ( COMPASS Niveau 1) in een particuliere praktijk Centrale beroepstaak Werken met en voor cliënten ( COMPASS Niveau 1)in een particuliere praktijk (Beroeps)Producten Observatieverslagen Stellen van diagnoses Voorbereiding en uitvoering adviesgesprek Afname en interpretatie van een onderzoek Opstellen doelen en behandelplan Voeren van een anamnesegesprek Presentaties Studielast, studiepunten 420 SBU, 15 STP Algemene omschrijving Deze OWE is een eerste oriëntatie op het beroep. Het gaat hier vooral om de logopedist, werkzaam in de vrije vestiging, die werkt met kinderen met articulatie en taalproblemen. Je neemt fictief drie cliënten over uit de praktijk en gaat hiermee aan het werk met het methodisch logopedisch handelen en de richtlijn verslaglegging. Daarnaast heb je een ondersteunende cursus over taal en spraak, een training over het afnemen van een anamnese en een bijspijkercursus: ontleden en benoemen. Competenties Compass competenties: Verlenen van zorg Trainen en adviseren Ontwikkelen van beroepscompetenties Studiegids

18 LOGOPEDIE Tentaminering Deeltentamen/ beoordelingswijze Minimaal vereiste resultaat Weging Trainingstoets anamnese (c) 6 33% Grammaticatoets (c) 5,5 33% Cursustoets; bouwstenen voor de kinderlogopedie/ anatomie (c) 5,5 33% Beoordeling opdrachten door de tutor (v) voldaan Cesuur Als alle deeltentamens met een voldoende zijn afgesloten, krijg je 15 STP Activiteiten Tijdens deze onderwijseenheid staat het projectmatig werken adhv een beroepsopdracht centraal. Deze beroepsopdracht is altijd gebaseerd op een realistische beroepssituatie. In de tutorbijeenkomsten wordt het verloop van dit project besproken. Daarnaast is er inhoudelijke ondersteuning in de vorm van bijeenkomsten met experts (hoorcolleges) en praktische ondersteuning in de vorm van trainingen. Feedbackmomenten zijn belangrijke mijlpalen tijdens het werken aan het project. Werkvormen Hoorcolleges (hele jaargroep) Tutorgroepen (24 studenten) Trainingsgroepen (12 studenten) Les-/contacturen 8 lesweken 20 lesuren per week Onderwijsperiode Periode 1.1 LOG P02: Kind in ontwikkeling Doelgroep Studenten eerste jaar opleiding logopedie Beroepstaak/taken* Werken met en voor cliënten ( COMPASS Niveau 2) in een GGD 18 Studiegids

19 Centrale beroepstaak Werken met en voor cliënten ( COMPASS Niveau 2) in een GGD (Beroeps)Producten Voorstel voor zorgpakket preventieve logopedie van 0 tot 12 jaar Voorlichting aan ouders van groep 1-leerlingen Advies aan leerkrachten over ontwikkelen van een cursus interactief voorlezen Boekbespreking Voorleesboek Uitwerking van een behandeling (micro-behandelplan) waarbij een voorleesboek wordt gebruikt en uitvoering daarvan in een rollenspel met video-opname ERL-opdrachten Studielast, studiepunten 420 SBU, 15 STP Algemene omschrijving De jeugdgezondheidszorg is op dit moment enorm in beweging en de diverse ontwikkelingen hebben invloed op de inhoud en organisatie van de logopedische zorg. Van de logopedist vraagt dit visie, profilering en vernieuwing van producten. Je kunt je werk als logopedist alleen maar blijven doen als je voldoende ondernemend bent in het krachtenveld van politiek, visie op gezondheidszorg, visie op onderwijs en economisch klimaat. Beroepsopdracht en training Je doet in samenwerking met het team een voorstel voor een samenhangend pakket van logopedische activiteiten, die passen bij preventieve logopedie voor de peuterperiode en de basisschool. Onderdelen van het pakket zijn: het instrueren en begeleiden van de jeugdartsen wat betreft de spraak-taalscreening bij vijfjarigen en het verzorgen van een voorlichting aan ouders van groep-1 leerlingen. Jullie leggen dit zorgpakket voor aan de voor schoollogopedie verantwoordelijke ambtenaren. Jullie besteden in het voorstel aandacht aan het belang van preventieve logopedie voor de gemeenten. Op verzoek van de leerkracht observeer je individuele leerlingen en je maakt zelf een taalanalyse van een kind, geeft advies en een kortdurende behandeling, individueel of in groepjes. Daarnaast is er behoefte bij peuterspeelzalen en basisscholen (groep 1 en 2) aan informatie over interactief voorlezen en een lijst met goede voorleesboeken voor kinderen in die leeftijdscategorie. De voorleesboeken worden gebruikt om de taal van de kinderen te stimuleren. Cursus Er is een cursus om kennis over taalontwikkelingsstoornissen en ontwikkelingspsychologie te vergroten. Competenties Compass-competenties: Aanbieden van preventieactiviteiten Verlenen van zorg Trainen en adviseren Coördineren van activiteiten rondom de cliënt Begeleiden en coachen Ontwikkelen van beroepscompetenties Initiëren van programma s Studiegids

20 LOGOPEDIE Tentaminering Deeltentamen/ beoordelingswijze Minimaal vereiste resultaat Weging Beoordeling opdrachten door de tutor (v) voldaan Cursustoets; TOS en ontwikkelings-psychologie (c) 5,5 50% Individueel gesprek (c) 6 50% Training TARSP en TOS (v) voldaan Cesuur Als alle deeltentamens met een voldoende zijn afgesloten, krijg je 15 STP Activiteiten Tijdens deze onderwijseenheid staat het projectmatig werken adhv een beroepsopdracht centraal. Deze beroepsopdracht is altijd gebaseerd op een realistische beroepssituatie. In de tutorbijeenkomsten wordt het verloop van dit project besproken. Daarnaast is er inhoudelijke ondersteuning in de vorm van bijeenkomsten met experts (hoorcolleges) en praktische ondersteuning in de vorm van trainingen. Feedbackmomenten zijn belangrijke mijlpalen tijdens het werken aan het project. Werkvormen Hoorcolleges (hele jaargroep) Tutorgroepen (24 studenten) Trainingsgroepen (12 studenten) Les-/contacturen 8 lesweken 20 lesuren per week Onderwijsperiode Periode 1.2 LOG P03: De Beroepsspreker Doelgroep Studenten uit het eerste studiejaar (propedeuse) Logopedie Beroepstaak/ beroepstaken Werken met en voor cliënten (COMPASS Niveau 1-2) 20 Studiegids