Notitie Ontwikkelingen Art4U. De stand van zaken en nieuwe ontwikkelingen

Transcriptie

1 Notitie Ontwikkelingen Art4U De stand van zaken en nieuwe ontwikkelingen Bergeijk maart

2 1. Aanleiding De afgelopen periode hebben wij u door middel van raadsinformatiebrieven op de hoogte gehouden van ontwikkelingen rondom de bezuinigingen van de gemeente Veldhoven op de muziekschool Art4U. Inmiddels heeft de besluitvorming in Veldhoven plaatsgevonden en zijn de gevolgen voor Bergeijk bekend. De besluitvorming in Veldhoven had vooral betrekking op de huisvesting. Omdat de gemeente Veldhoven (evenals Eersel en Bergeijk) zelf verantwoordelijk is voor de huisvesting van de muziekschool in Veldhoven had dit geen directe gevolgen voor Bergeijk en Eersel. Daarnaast zijn er vanuit het veld, in de omliggende gemeenten en landelijk, ontwikkelingen waardoor andere accenten gelegd worden op het muziekonderwijs. Deze bestaan uit meer samenwerking met de basisscholen, waarbij de muziekschool tijdens schooltijden samen met het basisonderwijs op basis van een didactisch opgebouwd lesprogramma, een basis legt voor het muziekonderwijs. In Bergeijk zijn wij hier overigens al in 2006 mee begonnen. Toen is de samenwerking tussen gemeente, Art4U, de basisscholen en de muziekvereniging gestart. Hierdoor worden alle leerlingen in het basisonderwijs bereikt met de bedoeling deze te interesseren voor muziek en vervolgens d.m.v. verdiepingscursussen na schooltijd kennis te laten maken met de muziekverenigingen van Bergeijk. 2. Huidige geldstromen naar Art4U (jaarrekening 2014) en andere relevante gegevens. a. Budgetsubsidie (2014) De subsidie is bestemd voor: Cursusmarkt (hafa onderwijs en individueel ad 50 % van de lesgeldkosten) Overhead (100 % subsidie op basis van een verdeelsleutel inwoners en cursisten) Plaatselijke kosten (huisvestingslasten Dr. Rauppstraat) 100 % subsidie Onderwijs/cultuureducatie (projecten op school en met muziekver.) Totaal b. Eigen bijdragen cursisten en scholen Onderwijs/scholen en cultuureducatie Lesgelden muziekonderwijs van cursisten Naar reserve voor gemeente Bergeijk Totaal c. Kosten cultuurcoach (Bergeijk Active) Bijdrage gemeente Bergeijk Bijdrage Art4U Totaal d. Cultuureducatie met kwaliteit (CMK) (voorloperschool Regenboog) en Dagarrangementen Skozokscholen Deze kosten worden gedekt door: Dekking provincie (Kunstbalie) Cofinanciering gemeente/korting op budgetsubsidie Art4U (Vetgedrukt = gemeentelijke bijdrage) 2 Bijdrage en dekking van scholen voor muzieklessen/projecten Via de Prestatiebox Primair Onderwijs ontvangen scholen sinds 2012 jaarlijks een bedrag per leerling, waarvan een deel is bestemd voor cultuureducatie voor de Periode: Het doel is: prestaties van leerlingen, leraren en schoolleiders verbeteren. In 2015 is de regeling vernieuwd. Het schoolbestuur ontvangt de lumpsumfinanciering rechtstreeks van het rijk bij haar jaarlijkse budgetten. Voor het schooljaar krijgen scholen een bedrag van 11,50 per leerling voor cultuureducatie. Dit gaat buiten de gemeente om. In totaal hebben de 9 basisscholen hiervoor dus ca te besteden aan cultuureducatie. Schoolbesturen zijn vrij om te beslissen waaraan zij het geld uit deze regeling besteden. Zij kunnen het geld voor cultuureducatie ook besteden aan andere vormen van cultuuronderwijs dan muziekonderwijs. Ze zijn wel verplicht om in het jaarverslag en in de jaarrekening te vermelden waaraan zij het geld hebben uitgegeven. e. Geldstromen naar 5 muziekverenigingen In 2016 ontvangen de 5 muziekverenigingen de volgende subsidies: Koninklijke Harmonie Echo der Kempen:

3 Harmonie en drumband Theodatus Fanfare Irene Westerhoven Riethovens Harmonie Orkest Accordeonvereniging De Lustige Klanken Totaal Deze subsidie wordt verleend met als doel dat deze muziekverenigingen passende diensten verlenen bij, voor de gemeenschap van de kern, van belang zijnde evenementen/festiviteiten en activiteiten. In ruil voor de subsidie: verzorgen de muziekverenigingen een adequate jeugdopleiding. Dit wordt door de muziekverenigingen ingekocht bij Art4U. zijn ze aangesloten bij een landelijk overkoepelend orgaan, dragen ze zorg voor voldoende instrumentarium voor de leden en representatieve kleding bij openbare optredens. dragen ze zorg voor het onder leiding staan van de orkesten van een bevoegde dirigent Streven ze een goede kwaliteit na van de orkesten. f. Aantal cursisten uit Bergeijk bij Art4U (bron jaarverslag Art4U 2014) Basisvorming (voorheen AMV): aantal leerlingen 20 Instrumentaal/vocaal (individueel) 127 Instrumentaal hafa leerlingen 68 Samen muziek maken 7 Zingen overdag 0 Totaal 228 De leeftijden voor de cursusmarkt van deze cursisten geeft het volgende weer: Jonger dan 6 jaar 0 Van 6 tot 12 jaar 118 Van 12 tot 21 jaar 101 Van 21 tot 35 jaar 2 Van 35 tot 50 jaar 2 Van 50 tot 65 jaar 4 Vanaf 65 jaar 1 Totaal 228 De lesgelden variëren per niveau en per leeftijd. Tot 18 jaar worden de lessen voor 50% gesubsidieerd. Daarna worden de lessen kostendekkend aangeboden. Daarom is het aantal cursisten na 21 jaar heel laag. Omdat er zoveel soorten lessen en tarieven zijn, is het lastig om deze weer te geven. Hiervoor verwijzen wij u naar de site van Art4U. Met de lessen op de basisscholen worden alle leerlingen in het basisonderwijs bereikt. g. Stand van zaken Art4U na raadsbesluiten gemeente Veldhoven De gemeente Veldhoven heeft in 2015 drastische bezuinigingen doorgevoerd op o.a. Art4U. Dit heeft vooral gevolgen voor de overhead en de flexibiliteit van het personeel van de organisatie. Zo is er geen tweehoofdige, maar een eenhoofdige directie gekomen per Ook worden de backoffice van Art4U, de Veldhovense bibliotheek en De Schalm samengevoegd, waardoor er synergievoordelen ontstaan. Omdat hiervoor een overgangsperiode is afgesproken, zijn deze besparingen niet meteen vanaf zichtbaar en er zullen ook overgangskosten zijn. In eerste instantie zou het raadsbesluit in Veldhoven al eind 2014 zijn genomen, maar uiteindelijk heeft de gemeenteraad van Veldhoven eind 2015 de bezuinigingen concreet ingevuld. Daarna kon Art4U pas de gevolgen voor Bergeijk in kaart brengen. Vooralsnog lijkt het dat verdere besparingen op de overhead mogelijk zijn. Hierdoor lijken de gevolgen vanaf 2017 de komende jaren voor Bergeijk een positief resultaat van tot per jaar op te leveren. Omdat de laatste jaren ook al een positief resultaat voor Bergeijk is bereikt, heeft Art4U een algemene reserve voor Bergeijk (voor tegenvallers) opgebouwd van ,=. 3

4 Het feit dat Art4U in Veldhoven niet meer kan beschikken over het huidige gebouw, maar meer op de scholen les gaat geven en op de tweede verdieping van de bibliotheek, heeft geen gevolgen voor de bijdrage van Bergeijk. h. Korte inhoudelijke beschrijving van het huidige aanbod Het doel van de muziekeducatie heeft zich geleidelijk ontwikkeld van individuele muzieklessen voor geïnteresseerden na schooltijd naar het leggen van een goede basis bij alle kinderen op de basisschool tijdens de gehele schoolperiode. Onder schooltijd krijgen alle leerlingen dus muziekonderwijs aangeboden door docenten van Art4U. Na deze basislessen kunnen de leerlingen kiezen voor vervolglessen buiten de schooltijden. Daarna volgen eventueel de individuele lessen in samenwerking met de muziekverenigingen. Hiermee willen ze twee doelstellingen bereiken, namelijk: a. Alle kinderen uit het basisonderwijs in Bergeijk in contact brengen met cultuuronderwijs in een zo breed mogelijke zin. b. Kinderen die interesse hebben om verder te gaan in muziek, in een doorlopende leerlijn in contact brengen met de muziekverenigingen. Samenwerking met muziekverenigingen Vanaf de groepen 5 t/m 8 wordt samengewerkt met de muziekverenigingen, waarbij voor de muziekverenigingen het accent ligt bij groep 5/6. In deze samenwerking gaat het voornamelijk over het kennismaken met verschillende soorten muziekinstrumenten. Hierbij zorgen de verenigingen voor oefeninstrumenten en demonstraties. Naast deze basiseducatie verzorgt Art4U de volgende diensten voor Bergeijk: a. Naschoolse muzieklessen; aansluitend op de lessen onder schooltijd, kunnen de leerlingen kiezen om een serie verdiepingslessen te volgen, na schooltijd. Hierbij is ook een aanbod Samen Muziek maken, dat bestaat uit een bandworkshop, djembé, instrumentale ensembles, een kinderkoor Sing4U. b. Opleidingen voor de leerlingen van de verschillende muziekverenigingen. Beide diensten worden in nauw overleg en in samenwerking met de verenigingen georganiseerd. Verschillende dirigenten en instructeurs van de verenigingen zijn ook als docent aan Art4U verbonden en verzorgen de lessen aan hun eigen leerlingen. Op deze manier wordt de verbinding tussen leerling en verenigingen kort gehouden. i. Regeling Cultuureducatie met kwaliteit (CMK) Sinds 2013 doet de gemeente Bergeijk mee met de provinciale subsidieregeling Cultuureducatie met kwaliteit. Met deze regeling wordt beoogd de cultuureducatie op de scholen meer kwalitatief en structureler te maken. De regeling houdt in dat de provincie op basis van het inwoneraantal van de gemeente een bedrag beschikbaar stelt aan de gemeente, dit moet de gemeente verdubbelen. Wij ontvangen vier jaar lang (t/m 2016) van de provincie een bedrag van en verdubbelen dit tot Onze cofinanciering was budgettair-neutraal omdat wij in overleg met Art4U de subsidie aan Art4U met dit bedrag hebben verlaagd. In het begin heeft alleen de Regenboogschool hier aan meegedaan als voorloperschool. De Intern Cultuur Coördinator (ICC'er) heeft hiervoor aparte cursussen gevolgd en wordt gecoacht bij het invoeren van De Cultuur Loper. Dit is een instrument dat de provincie heeft ontwikkeld om de kwaliteitsstijging van de cultuureducatie te verbeteren. Deze school heeft hierbij de samenwerking gezocht met de Bergeijkse Kunstenaarsvereniging. Hieruit zijn projecten ontstaan over beeldende kunst en is ook samenwerking gezocht met andere partijen zoals bv het Hofhuys. Na 2 jaar konden ook de andere scholen meedoen. Zij hebben zich vooral gericht op samenwerking met Art4U en de muziekverenigingen. Dit is uitgemond in de hierboven beschreven basiseducatie op de basisscholen. De provincie heeft nu meegedeeld dat de regeling verlengd wordt met 4 jaar en dat Bergeijk hier weer aan mee kan doen. Art4U, de scholen en de muziekverenigingen willen graag meedoen aan de verlenging van deze regeling. 4

5 j. Draagvlak onder gebruikers. Muziekverenigingen en Accordeonvereniging Uit een bijeenkomst met de vier muziekverenigingen en de Accordeonvereniging bleek, dat ze grote waardering hebben voor het enthousiasme van Art4U met de nieuwe richting op de scholen en de samenwerking met de muziekverenigingen. Het doel van de muziekverenigingen is tweeledig. Zij hebben baat met een goede basis voor het muziekonderwijs in alle groepen van het basisonderwijs en de verdieping met het aanbod na school voor de geïnteresseerden. Van de verwachte groei van het aantal leden is echter nog niet veel terecht gekomen. Dat hangt echter niet alleen af van de inbreng van Art4U en de harmonieën op de school, maar ook van de motivatie van de ouders. Vaak zijn de kinderen na afloop van de projecten wel gemotiveerd om lid te worden van een harmonie, maar houden de ouders dat tegen, omdat de kinderen al lid zijn van veel clubs. Rond de leeftijd van 8 tot 10 (groepen 5 en 6) kiezen de geïnteresseerde kinderen er meestal voor om bij een harmonie te komen. Vandaar dat sommige harmonieën ervoor pleiten om alleen in die groepen structurele wekelijkse les te geven. De Accordeonvereniging houdt gemiddeld 6 tot 7 nieuwe leden over, na de lessen op school. Zij hebben wel het voordeel dat ze slechts 1 instrument hebben en elk jaar rond dezelfde tijd een kennismakingslesprogramma op een aantal scholen. Ook zouden de muziekverenigingen graag zien dat de scholen meedoen aan de Muziekimpuls van Jet Bussemaker. Daar zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden voor de scholen. Verder zouden ze graag zien dat de planning van de lessen op de basisscholen wat beter afgestemd wordt op de schoolvakanties. Als een muziekblokje net voor de vakantie eindigt is de kans dat kinderen kiezen voor een vervolg met de verenigingen, niet zo groot. Basisscholen Met alle negen basisscholen is gesproken over de samenwerking met Art4U en de deelname van de verenigingen. De scholen zien dit als een welkome aanvulling op het in hun ogen uitgeholde schoolvak muziek. Het muziekonderwijs op de 9 scholen betreft minstens 8 groepen met minimaal 5 lessen per groep. Dit zijn in totaal 480 muzieklessen binnen de scholen van de gemeente Bergeijk. Over het algemeen is men tevreden over de samenwerking, maar soms merkt men dat de communicatie over de inzet en het maatwerk per school niet altijd goed loopt. Daarom worden hiervoor vaak de cultuurcoaches als intermediair ingezet. De muzieklessen worden wel meer gestructureerd aangeboden dan voorheen, maar soms is de opstart (te) lang. Sommige scholen geven aan dat nu de tijd rijp is voor een verdiepingsslag tussen de vakdocenten en leerkrachten. Het is een aandachtspunt dat de muziekdocenten zich in de cultuur van de school moeten verplaatsen, dus maatwerk per groep en flexibel handelen. Ook zouden de scholen het prettig vinden als de projecten van het muziekonderwijs aan zouden sluiten bij de actuele thema s van de scholen. Het is de bedoeling dat de leerkrachten van de school vanwege de betrokkenheid de lessen van de vakleerkracht van Art4U bijwonen en niet andere dingen gaan doen tijdens de muzieklessen. Kleine scholen hebben meer moeite om ook een actieve rol te spelen bij de gastlessen. De meerwaarde van de samenwerking met Art4U en de school ligt er in dat er nu veel meer muziek wordt gegeven. De eigen docenten missen de ervaring om goede muzieklessen te kunnen geven. Diverse leerkrachten hebben al aan Art4U gevraagd of ze wat bijscholing kunnen krijgen om hun (weggezakte) kennis van muziek weer op te halen. 5

6 De invulling door de harmonieën is vooral een instrumentenochtend door het korps en de aanwezigheid van het korps bij de einduitvoering. Die betrokkenheid zou verder uitgebreid mogen word en. Probleem daarbij is echter dat de lessen overdag zijn en de meeste leden van de verenigingen dan geen tijd hebben. De scholen kunnen de eigen bijdrage voor de muzieklessen wel betalen. De scholen zetten hiervoor een gedeelte in van het bedrag per leerling dat ze krijgen voor cultuureducatie. De Regenboogschool deed al mee met de regeling Cultuureducatie met kwaliteit (CMK) en is pas dit schooljaar 2015/2016 mee gaan doen met de muzieklessen van Art4U. Zij was met de regeling CMK juist een voorloper school en heeft een breed cultureel aanbod in samenwerking met de Bergeijkse Kunstenaarsvereniging. Het meedoen aan de regeling Muziekimpuls van Minister Bussemaker en Joop van den Ende is voor de meeste scholen nu een brug te ver, gezien de vereiste eigen bijdrage en inzet van de scholen. De regeling is per school, sommige scholen zien nog wel mogelijkheden als de regeling per leerkracht uitgevoerd mag worden. Combinatiefunctionarissen Cultuur Bergeijk (Cultuurcoach) Voor het overzicht van hun activiteiten verwijzen wij naar de bijlage, het halfjaaroverzicht van augustus tot en met december 2015 als onderdeel van Bergeijk Active. Gemeente De ontwikkelingen die Art4U heeft doorgevoerd in het muziekonderwijs sluiten helemaal aan bij de visie van de gemeente. Daarin neemt de ontwikkeling van het kind in brede zin een belangrijke plaats in. Hiervan is kennismaking met alle vormen van cultuur een belangrijk onderdeel. De ontwikkelingen naar een gestructureerde doorlopende leerlijn van muziek onderwijs juichen wij dus toe, ondanks de constatering dat muziek slechts een onderdeel is van cultuur. T.a.v. de financiën valt verder op dat er inmiddels, door toevoeging van de jaarresultaten, een aardige reserve is opgebouwd door Art4U, voor het onderdeel Bergeijk. Met de toekomstige resultaten in het vooruitzicht, is het niet meer dan logisch dat er gekeken wordt naar de benodigde reserves voor het afvangen van risico s. Wij hebben Art4U opdracht gegeven om de risico s in beeld te brengen om daarna in overleg kritisch te kijken wat de hoogte moet zijn van de algemene reserve.. Bij de beoordeling van de vaststelling van de subsidie 2015 na 1 mei 2016 zullen wij deze algemene reserve dan voor het niet benodigde gedeelte naar de gemeente laten overmaken. De financiële ruimte die ontstaat van de eerder genoemde tot per jaar door de verlaging van de overheadkosten kan ingezet worden voor een verbreding van het aanbod door bijv. het activiteitenbudget van de cultuurcoaches binnen Bergeijk Active te verhogen. 3. Conclusies a. De invoering van muzieklessen op school, in samenwerking met de muziekverenigingen en gevolgd door een buitenschools traject voor de verdieping, wordt door de scholen en muziekverenigingen als positief ervaren. b. Hierdoor wordt er op school een breed kennismakingstraject voor muziek aangeboden, waarbij de leerkrachten van de school gestimuleerd en ondersteund worden bij de muzieklessen. c. Per school wordt maatwerk aangeboden. Dat moeten worden doorgezet per groep en met maatwerk naar individuele leerlingen. De planning en inpassing van de muzieklessen vergt nog wat meer afstemming tussen de scholen en Art4U. d. Vanaf groep 5 t/m 8 worden ook de muziekverenigingen bij de lessen betrokken. Die zien nog te weinig nieuwe leden hiervan terug. e. Vanwege de extra kosten en inzet van personeel, zijn de scholen voorzichtig met de nieuwe Muziek impulsregeling van Jet Bussemaker. De vereiste professionaliseringsslag voor de leerkracht wordt niet door alle medewerkers gedragen. De muziekverenigingen willen graag dat de gemeente de scholen overhaalt om wel aan de regeling Muziekimpuls mee te doen. De scholen zijn echter autonoom om hier een besluit over te nemen. f. De CMK regeling wordt met 4 jaar verlengd voor de periode Alle partijen vinden dit een goede zaak en vragen de gemeente om ook voor deze nieuwe periode de middelen voor de cofinanciering beschikbaar te stellen. 6

7 g. De coördinerende en stimulerende rol van de cultuurcoaches tussen het culturele aanbod van Art4U en de andere culturele disciplines en de vraag vanuit de scholen worden hoog gewaardeerd. h. Vanwege de reorganisatie van Art4U ontstaat er in het jaar 2017 mogelijk financiële ruimte in de overheadkosten van minstens